|
|
|
|
(delwedd F8763) (tudalen 100)
|
100
(118.119) I. 1. VOCALES BRrrANNICAE LONGAE.
E P. : fi( (agmen) 163j 3. tru (miser) 246,2. tua (popalns; ~ ,1m{), ugh^
tighdl (supni, altus; = ucK) fq.
Arembrica: bud (victoria) et tul (populns) item in nom. virorum chart
lllied.: Budu-wet 1, 14. 25. 27. 2, 28. Budhoiam Mor. 297. Catbud Mor. 302.
Biulic Mor. 3.32. 333. Wrbudie 1, 21. Loietbudic Mor. 328 . Anbudiat 2, 21.
Tiitwal 1, 5. Tuttoallon Mor. 275» Tutworet Mor. 273. 293. E Buh.: tru
(miser) 7'i, 10. 90, fi. ti^uez (miseria) 182, 14. trugarez (misericordia;
hib. vet troeaire) 106, 2. 194, 5. tut (popuIuB), vhel (altue) fq.
Num huius vocalis infectio insit in subst teil>/nffdau)t (digait&a) Mab.
3, 298, ex itdi. teilwng (diguus), ut conferwdum sit hib. vet. tualang
(aptus), in medio relinquimus.
A
U producta originaria ipsa quoque britannice in alium sonom transiit. in I.
Oambrica exempla: rin (mysterinm; hib. vet rim, ruun) in adi. compos.
ringuedaulion (gl. arcana) Oi. 38', deriv. e subst. rhinwed (mysterium,
virtos. arcn&a) Mab. fq. din (castellum, oppidum, hib. vet dun, gall.
-dunum p. 24) in nominibus locorum praecedens raore cambrico: cattellum
DinducHl id est Cair Duicil L. Land. 216. Din Birnon 201. portum vocatum
Dingerein (fieretmii regiii) 108. Dintywi (locus ad Tobium Cambriae fluvium)
Mab. 2, 244. 245, unde derivat. dinua (oppidum) Mab. 1, 16, quae voces hodie
quoque scribuntur din^ dinas. glin (genu; hib. vet. glun) Mab. 2, 19. 51.
380. ir (viridis, recens; hib. lir Corn.) Mab. 1, 274. 2, 210. Ut primitiva i
sic etiam haec vocalis producta in hodiema lingna servata est t, cnm i
correptae locom obtineat y.
Cornica: chil (gl. cervix; = cil, hib. vet. cji/, tergum), penclin (gl. genu;
pen glin ?) Voc. Ut pro i primitiva y, quacum altemat ey, invenitur in P. :
deuj lyn (genua) P. 58, 1. 196, 1. dowlyn 137, 1. 171, 3. 220, 2. dewleyn 54,
4. vMr ben gleyn (super genua) 56, 2. kyl (tergnm) O. 1781.
Aremoricnm exemplum e Buh.: glin (genu) 96, 12. 98, 2. 180, 5.
Sed interdum transumpta per u scribuntur, ut cambrica funiou (gl. vittae;
funes) Ox. 37*. dur (gl. dira) Ox. 4P. strutur, strotur (stratura) Ox. B.
42*. 43'. munutolau (gl. fomiiium;
minuta ligna) Ox. B. 44\ mur (murus) Cb. 1. Mab.
1, 36. mul (mulus) Mab. 1, 282. mut (mutus) 1, 268. pur (pure) fq. in
compositis ut purgoch (mere ruber) 1, 10. 290, ad quae addendum videtor prud
(hod. prudd, pradens), corop. prudach 3, 204; coraicum pur in compositis ut
purwyr (verissimus) P. 68, l. 91, 2. purdek (pnlcherrimus) 66, 1. 232, 2,
superl. purre 90, 4; aremorica plurima, in quibns pronuntiatio gallica
hodiema statuenda est, ut prudant 22, 14. saludc^ (salutare) 36, 8. 18, 12.
«?«i^ (usitare) 142, 23. Diphthongi.
Al in britannicis dialectis easdem quas in hibernica Ungna variationes subit,
non modo altemans cum AE, sed etiam nntans in 01 et OE.
Cambrica exempla: hail (largus) in nn. pr. virorum Conhail, Judhail L. Land.
137. 149. haela/ (largissimus) Mab. 1, 17. main, maen (lapis) Land. 137. 186.
Leg. 1, 35, 9. 2, 1, 4. o caitoir (gl. pube) Ox. 4P. Main, blaen (priacipium,
fons, cuspis) Si92id..]^b fq. blayn Leg. 1, 7, 17. mair (gl. praepositus) Ox.
B.
|
|
|
|
|
(delwedd F8764) (tudalen 101)
|
I.
1. DIPHTHOKOI BRITAimiCAX. (ll»-l«l) 101
45* (bia), item io priy. ecoL Land. L. Land. p. 113, sed ma«r (mmor domns,
vilicos) Leg. 1, 9, 9. Mab. 2, 224. 239, maer kernyw adyfneint (praepositus,
gu bernator Cornubiae et Domnoniae) Mab. 2, 209. di gnairet (deorsum) L.
Land. fq. if waeret Mab. 2, 211. gnaeu, gnatfu, gwaew (lancea'; hod. gwaeto)
Leg. 1, 35, 11. 40, 3. Mab. 1, 8. 10. 259. gnayd, gnaet, gwaet (sangois; hod.
gwaed) Leg. 1, 18, 6. Mab. 1, 17.
Li aliia ai (cte) in oi (pe) conrersnm est ut in uomine oed brenhin Iwerdon
(Aed rex Hiberniae) Mab. 2, 209, item in moel (caJvus, hib. mael) 2, 208, rix
nliter in oet (aetas) Lcg. Mab. fq. ?' oia oisoud (in saecula saeculorum)
Cod. Lichf. (App. L. Land. p. 271), qoae nunquam cambrice per ui scribuntur,
sed ftfiamnunc proferuntur moel, oed, oes (cf. hib. di* p. 30). Li e mutatum
ai pro iler«> videtur hod. eedaur (supra caitoir).
C'ornice item ai vel <w scribitur in Voc: hail (largus) 8*. mair (prae
positus), huheluair (vicecomes) 7'. mtner buit (dispensator) 8*. Li codem
tamen cum c iuvenitur Tox gueret (faumus; cambr. gnairet, gwaeret, solum) 7*.
Quae e asituta est in P.: gew (haata; = gwaew) 217, 3. 218, 3, gyw 219, 2.
221, 1. men (lapis; cambr. inaeti) 237, 1, meyn 244, 3. De oi in vooe gwoys,
goy» (sanguis; cambr. gu-aet) P. 10, 3. 45, 2. partim pcr v effecto conferas
hauc spi rantem. Sed etiam oya (aetas; cambr. oef) P. 10, 1. 135, 4. atque
huia (saecu lum; cambr. ois) Voc. 8'. hochvuyu (venabxdum) 7*. euic (luscus;
hib. caech, cambr. hod. coeg) 8*.
Aremorica ai etsi extat in vetustis nominibus propriis, ut in chart. Rhed.
Hailgugar 1, 2. Mainworon 1, 1, solet tamen converti in ae; cf. Uaeloc 1,5.
Ilaelin 1, 8.44. Haelcar, IlaeUoobri, Haeldetwid , Detwidhael, Nodetliael,
Stdhael etc. MaemciU, Maettworon, Maenwobri, Maenworet et alia fq. in cUart.
Rhed. Etiam in Buh. inv<^nitur ae, sed saepius pro illa scribitur e: iMd,
hel (bonos, placidua, salvus) fq. men (lapis; cambr. maen) 42, 8. 96, 9;
reccntiiis maen Q., men Man., hod. mAan Lgn.
Mihilominus etiam oe et oi exhibent chartularia aremorica in noniiuibus
propriis, ut chart. Landev. Loe^u-ethen (laea, lex, v. infra; cf. n. pr.
llaesyyinijn, llaeikenytn, llaesgeuyn Mab. 2, C. 201. 248) Mor. 379, chart.
Eemperleg. Locs etrnt Mor. 456. (ruerloesius, Gorloesius, Gurloesiu» Mor.
366. 367. 368. Chartn lariom Khedonense in his post dipb^thongum, quam
seribit oi, inserit e plerum que, vel aliMn vocalem: Loiesie 1, 52. Loiesoc
2, 14. 17. Loiasou 2, 19. Loies woret, Loiesiretea 2, 20. 28. Loiesbudic Mor.
228. Loieisear (leg. Loiascar?) Mor. 329. Gorloios Mor. 515. Recentior lingna
hanc ut omnem oi in oa muta vit: m6al (calvns; hib. mait), oad (aetas) Lgn.
Ob fonnam illam vetustiorcm erit Treb Moiaroc (a. 884) in chart. Rhed. 1, 4 idem quod vieus Mairoc, Macroc (t. Maeroci;
deriv. e voce snpra allata mair, maer).*
De ai et oi ab ('t repetendis videas intira (p. 104). Li vocibus quibusdam
diphtfaongus ai, ae orta est excussione consanarum. Li cambricis: mail, tnael
(e magil, mogl) in nominibus compositis Mailcun (= Maglocunus Gild. epist.
* Si non eadem pronuntiandi formula, aMimiUtio certe ad vocem latinam mmor
statuenda
e«t in Inscript ap. OkII. : Mmor Hagiati fiL 1887, ai<^e in notinima
denominationo mmor domui.
ladem tox formae cambricae etiam propior gall.
hodiern. mmire; sed angL metyor, |;erm. micr, 9aifer.
|
|
|
|
|
(delwedd F8765) (tudalen 102)
|
102
(131 132) I 1. DIPHTSONCn BBITAHNICAB.
p. 161) L. Laad. 111. Mallstru, MaiUercu 208. 221. Melffuas (i.e. Ma«lgaaa)
174. Maelwy» Mab. 2, 205. Arihmall L. Laad. 213. Brocntail^ Brochmail .124.
149. 150. Brochuall 133. Femuail 149. 167 (cE Taximagulus Caei.);* atr, aer
(proelium) ex agr (cf. hib. or p. 17) in nomiaibus vironim compositis L.
Land. Aircol 111. 118. 206. Aircon 70. Aerthim 142, ac iam in glossia
vetastis Aatr (gl. clades) Ox. B. 45', pl. airou (gl. strages) Lxb. Item in
transumptis lait (gl. diffusa; lat. laxus) Cb. 76. amUxit (gl. demissa) Ox.
89\ Ne& aliter niau, Tnae» (campus, 3= mages; cf. bib. mag') Land. 152.
Mab. 1, 3. atieth (= sagitta) Mab. 1, 3. earhayt, earaet, aarhaet
(contomelia; hib. sdrugud) Priv. eccL Land. Leg. 1, 2, 1. 2. 3. 3, 1. Mab. 1,
2'0. 243. 244. 261. maeth (nutritio; verb. me^) Mab. 2, 372. 3, 33. 215.
eair, kaer (castrum, oppidum; hib. vet. eathir) Land. Mab.
Li comicis : maister (magister) Voc. 8*. ttrail (tapeta, == stragola) 10*.
Jiair (odor; d. fragrare) 9*. mamaid (altrix; i.e. mam maith) 7*. caid
(servus, = captus, hib. cacht) 7\ ail (angelus) 7*. Com e pro at, ae in P. :
meeter (m»-. gister) 60, 4. 89, 1. 111, 4. 122, 4 215, 1. meetry (=
magisterium; potentia) 17, 4. 57, 2. 144, 3. 194, 3. 197, 3. mea (campus) in
formulis Je vea, yn mea (forus, i.e. in campum) fq. el (angolus) 13, 2. 58,
2. 122, 1. 8. vel eyll (i.e. ei) 254, 3. 255, 1. pl. eleth 18, 4.
Li aremoricis vocibus: mail, mael innominibus propriis chartularii Rhedo
nensis: Maeloc Mor. 307. Mailon Mor..264. Gurmahilon (bx -mailon) Mor. 339.
Wrmaelon Mor. 307. Maeleat 1, 32. Arthmael 1, 5. 2. 23. Cunmailus (=» Co
nomaglus Bolland. Mart. 1, 258) 1, 25. Aerviu chart Rhed. 1, 11. ffaerveu
chart. Landev. Mor. 348. 467. lu Buh. :
ael, el (angelus) fq. mae» (campus) fq. me ater (=maeater, magister) fq. kaer
(oppidum) 182, 12. 188, 1. 19. 200, 11. kcr 42, 1. 148, 11. 16. 25. Item in
voce lae» 150, 1. le»en (lex) 26, 20, plor. laeeen nou 150, 9 (cf. oom.
lahya, P. 75, 1. 80, 1. atque hib. vet. fetarlicce p. 59; hib. gaeL lagh)',
eadem scripta invenitur leaaen 20, 13 per errorem, id quod proba tur et
sjllabarum numero et consonantiae lege, quamquam conferri poterat no-' men
proprium quod supra memoravimus Loiesic, Loiesoc scriptum iu chart Rhed. Lumc 1, 52. 2, 24. Liotac, Liosoc 2, 23. 27. Non aliter firequens
adi. arem. kaer (formosus, pulcher; eadr Q. ut cambr. vet cadr, gl decorus,
Lxb.). Ad dimus recentiora: caeth (miser), flair (foetor), maeth
(nutrimentum) , taeth (sagitta) Quill. »aez Man. Lgn. miaz (campus), kiaz
(miser), fliar, fler (foetor), ker, kiar (oppidum) Lgn.
Infectae huius diphthongi invenitur scriptio E1: Meilic (n. pr. viri, mael)
L. Land. 153. 154. 170. HeUyn (= Haelin chart. Rhed.) Mab. 2, 372. mein,
meini (lapides; maen) Gb. 55. Mab. 1, 259. meirri (praepositi; maer) Leg. 2,
11, 25. meithrin, meithryn (nutritio) Mab. 2, 198. 3, 91. cein (^ hib. vet
cotn, hod. caoin) in his: ceinmicun (adoramus) Cb. ut ceinguodeimisauch (gl.
bob bene
Supponenda voci significatio
puer,juvenu, tervtu (cf. got magui, maguia, fllitu, puer, rt hib. vet. mug p.
14). Servatum est mael (miles (^egarins) in poemate aremorico ap.
Villemarque, Barzaz-Breiz, 4. edit 1, 86: petm-lu tm mael (dtix agminis pro
milite). Ita frequens subsl. brit. giius (puer) in media latinitate esi
vasnus, vasallus, i.e. ambactiis, servus, et comic./foA (gl. piioi). plur.
fiechet (gl. liberi) Voc., Aovgk, y\./lehys, fImhjf» P., eet arem. ffocA
(pner serviens; gall. luvi. ]>ttge). DifferFe videntur camor. Mallbrigii
L*na. 230, arem. MaeUiem caurt Blied. 1, 14 i,'ii, ntpote couferenda cum
hibernicis quae svpr» (Praef. XIL not) allsta mot: calnis Brigitae, calvns
Domini.
|
|
|
|
|
(delwedd F8766) (tudalen 103)
|
I.
1. DIPHTHOKGa BHrrAHKIOAB. (»8«. 1««) 103
pMfls) Qz. 39*. Comica: mab meidrin (alnmpnns) Voc. 7*. meyn (lapides) P. 11,
3. 209, 4. D. 62. Arem. hod. mein (lapidea).
Cambrice interdum ae in eu trausgreditur: aeth (ivit), euthuin (ivi); haer
(certus), heuneyd (certa scientia) Mab. 1, 289.
vil in vocibus britannicis maxime usitatis transgressa invenitur in C*
In cambricis: ctded (gl. macies; hib. vet c6il, gl. macer, Sg. 50*, cambr.
hod. euC) Ox. 8'. un (unus; hib. vet. 6en) fq. tu (latns; hib. vet. t6ib)
Mab.-fq. oMutothm, anutonau (gl. periuria; hib. vet. oeth, iusiurandum,
Corn.) Ox. 45*. Cb. 21. — Discrepat tamen lo (vitulus; hib. loeif, gen. loiff
Br. h. 52) gl. Ox. 38*.
In cornici.s: cul (macer) Voc. un (unus) P. fq. tu (latns) P. 105, 3. 163, 2.
207, 3. cu/ (pretiosus, carus; hib. c6im) D. 621. 641, ku/ P. 256, 3, kvef
(significata productione, p. 81) 101, 1. — Hic quoque foeh (vitulus) Voc. 9*.
In aremoricis: un (nnus) fq. tu (latns) Buh. 72, 10. euf, cu/ (cams, amicus)
8, 23. 192, 8. — Cambr. lo, com. loeh respondet hod. lu^, leui. Prae terea t
pro u in voce intanvv Man. intanv Lgn. (viduus), si ouiiferendum est hib. vet
oentcam, ointam (gl. caelebs) Sg. 9*. 16*.
Invenitur sane ipsum 01, altemans cum 0E, in compluribus vocibus cam bricis,
non solum iu vetustiore Ungoa, sed etiam in hodiema: hoedel, koedyl (vits)
Mab. 2, 218. 3, 267. 268, idemque in nominibus viromm compositis L. Laad.:
Rihoithil, Rioidyl 141. 143. Guorlioidil 180. Loegria (ct Loyyare, rex Hibern.,
Nenn. p. 64) Galfred. Monom. fq. tir Uoegyr (terra Loegria, terra a Saxonibus
et Anglis occupata, Anglia) Mab. 2, »6. Uoegyr 3, 145. Uoeger 2, 372. Uojfgyr
3, 157. hoel (davus) Mab. 1, 15. croyn (pellis) Leg. 1, 10, II. eroen 1, 9,
10. 22. 10, 11. 12, 10. 16, 9. croen, kroen Mab. 1, 9. 13. croew (dulcis)
Mab. 2, 210, quae voces quoniam hodie quoque scribuntur hoedyl, lloegyr,
hoel, croen, cfoew, seiungendae sunt ab iis quas supra (p. 96) memoravimus,
quibus con venit ut, uy (= e). Verum ut ne illis quidem primitivam <ri
concedamus, mo vema^ exemplo aliaram vocnm, in quibus eadem haec diphthongus
certo aut ex ai, ei prodiit (cf. p. 101 et quae sub ei sequentur) aut
excussione consonae alicnins o|ta est, ut in henoid (hac nocte; hib. innocht)
carin. Cb. tranoheth, tranoet, dranoeht (trans noctem, mane) Leg. 2, 1, 27.
peunoeth (qoavis nocte) Mab. 1, 293. doeth (prudens, <= doctus) Mab. 2,
11, pl. doython, doythyon Leg. praeE eoes (femur, = coxa, hib. cos) Mab. 2,
209. 212, pL coeeeu Leg. 1, 12, 13. croe» (Craz), onde croytan, croessan
(scurra, hib. crosdn St. gl. 14) Leg. 1, 12, 6. j^roeu (^^/rogn? cf. hib.
8r6n) in composito ffroenuoll (naribus anhelis) Mab. fq. oef (firigidus :
yi««««« oir, fontem Oir Land. 253; cf. O^tgenus Steiner. 469) Mab. 2, 2l0. oen
(agnus; hib. nan) Mab. 2, 215. kyfoeth (cf. p. 84); quibus non dnbitamus
adnumerare, quod proposuimus, croen (cf. hib. crocenn, pellis, cutis, p. 69).
Ad alterutram igitur sericm referenda esse videntur, quae supra sunt allata.
— Infectioni hanc diphthongum patere docemur formis plur. ciiiyn (jwlles)
Leg. 1, 7. 22. y, 9. 10. 12, 12, rec. crwyn el wyn (agni).
Comica 01 servatn in Voc. arois (crux) 9'. oir (frigidam, aqunni) 10".
oin
Ita ktinM jocea quoedani « ez o«
proferont, ut unui e vetogto "enut, punicu» e poenicuM (gr^^l^ifii,
'i>6<yixix6(), cnm aliae Berrannt diphthongum.
|
|
|
|
|
(delwedd F8767) (tudalen 104)
|
104
I. 1. DDPHTHONGI BRITANNIOAB.
(agnni^) 9*. crnn (pellis) 7', unde croinoe (rabeta) 9"; TeHJI:
ehefuidoc (onmi potens) 7*. In Dr. et P. ut supra (p. 97) 0, OU: eroue 0.
1952. D. 2586. P. 152, 3. 184, 1.
189, 1. o-oesD: 766. P. 180, 1. 181, 2. ciows P. 151, 3. 153, 1. 160, 3 etc.
fq. on (agnus) D. 707. cronek (bufo) 0. 1778. D. 2732. P. 47, 4; tamen etiam
bisyllabe: oan (agnus) D. 697. crohen (cutis) P. 135, 2. 0. 2713. croghen D.
2686.
Arem. OE, OA: «?roa« (crux) Buh. 120, 3. 14. 152, 11. croi^ (cutis), croaas
(crux) Quill. oan (agnus), croaz (crux) Man., aed crochcn (cutis) apud
eundem. Hod. kroc^hen, krodz, oan, pl. ein per infectionem. E Buh.
roemorabile oe ortae excussa consoua exemplum est aoez (maeror, cura), aoczft
(maerori deditus) 4, 9. 56, 6, cuius forma pleua sebezaff (angi) 4, 13. In
codem libro oe et oa tenere locum originariae e supra dizimus (p. 98).
iLl ut in bibernica lingna (atque in ipsa gallica p.
20. 32) sic in britannicis dialectis varie formatur, non solum codem numero
habita quo e et l productae, sed etiam servata, cambrice potissimum, vel dtphtLongis
AI et 01 commutata.
Cambrica EI collatis formis gallicis, hiberaicis, britannicis, qu.ie modo ad
e, modo ad t redeunt, servata comprobatur in his exemplis: breith (varins,
Tcrsicolor; hib. brit, gali. vet. Brlto Auson. epigr. 109. 110. 112. 113.
114, Brittae Momms. Inscr. Helv. 124, matribus Brittis Orell. 2094, crgo
brttt-, quod a breitt profectum probatur comico bruit — brett-) in nomine
loci : guoun breiih (palus variegata) Land 186. 187, in comp. bronnbreitUet
(variegatae pectorc) gl. Ox. 40*,' cf. hod. breithtcyn (varie albus). mein
(tcnuis, exilis; hib. min, scd corn. wtutn) gl. Ox. 37', unde deriv.
tneynnyholl, meynholy (imminuere, compri mere mulierem) Leg. 2, 1, 26. 4, 7,
comp. yoaduein (subgracilis) Mab. 2, 42. gueir (gramen; hib./tw ML 44r.,
rectius f^ O’Dav. w. fer folo, fermrnla, gen. feiuir Sg. 68'; corn guyr-) in
comp. gueirclaud (pratum) Land. 204. 231. 234. 257, gweirglawd Mab. 1, 242.
243. 253. 282 etc., giveirglod 1, 240, hod. gieeir glaudd, cf. gtceirdir,
gweirdy (foeni terra, domus). ney, nei (fratris, sororis filius; hib. ntce
Corn., com. nos) Leg. 1, 5, 2. 7, 1. Mab. 2, 14. 216. 3, 97. 212, plur.
neyeynt Leg. 1, 5, 5. peia (tnnica; com. i'eis, pous) Mab. 1, 3. 4. 20 etc.
Sed AI non modo hodie (cf. p. 86) in isdem substituitur: braith, main, gumir,
nai, pais, in quibus aucto syllabanim numero redit ei ut in plur. gweiriau,
neiaint, peisiau, veram etiam antiquitus extat (vel in AE mutatur) in quibus
dam: hayarn (ferrum; hib. iarn, got. eioam) Mab. 1, 7. 243. 282. 2, 220. 221
etc, haearn 2, 219, hod. liaiarn, haearn. raeadyr (profluvium ; hib.
inriathor, gL torrens, MI. 50r.) Mab. 1, 283, hod. rhaiadr (catarrhacta) , pL
rheieidr. traian (tertia pars) Leg. 2, 6, 18, trayan 1, 1, 5. Mab. 1, 253,
traean L. 2, 1, 15. M. 2, 239. bahell, laubad (securis, s. manualis ; hib.
bidil, biail Sg. 46'. 67*) gL Ox. B. 42*. gaem (cf. gr. yelfia, lit zenia,
siav. zimu): in irgaem (*»■ iip
ytiiuZvi) Cod. Lichf. (App. L. Land. p.
272), postea iuserta post diphthongum a: gaya/hcf^ 1, 1:?, 10. 16, 10. 2, 11,
2. 5. Mab. 2, 200. 215, hodie mutato y in m (p. 87) guua/; itcm in comp.
kynnhaea/ (autunmus, = kynt-g., germ. voruinter) Mab. 3. 154, liod. kyn auaf.
dair, dayr (terra) Priv. eccL Land. (L. Land. p. 113), poM.*";! t/(ilar
Leg. 2, 11, 34, daear (ut hod.) 2, 1, 4. 6, 27, dayar 1, 1, 5. 8, 10. 10.
i:>. J 1. 12. 2, 6. 27. 11, 1. 8. 11. Mab. 1, 8. 2, 49. 201. 3, 144. Adde
hod. yraia,.,i,rumn (arciMi).
|
|
|
|
|
(delwedd F8768) (tudalen 105)
|
L
1, DIPHTHONGI BRrrANNIOAB. 105
Quibuscim conferendum est gnarai (gl. scena) Ox. 38*, quod e varej prodisse
yidetur (p. 96). Huius diphthongl loco posita 01 (vel OE), quam nunquam «t
scribi snpra diximus, ad ei vetustam pertinere videtur in his: roit (silva;
hib. ciad p. 32, cf. got haithiY) Land. 69. 164. 197, cat coit Celidon
(bellum silvae Caledoniae) Nenn. p. 68, coyt Land. 237, koet, coet Leg. 1, 16,
10. Mab. 1, 8. 238. 244 etc., hod. coed. gloiu (gl. liquidum; cf. hib. gU)
Cb. 86, fjloyw, gloew (pellucidus) Mab. 2, 10. 36. 389. 3, 152, idem in
nominibus tre/ Gloyuid (vicus Gl.) Land. 237, kaedoyw (castrum spiendidum,
angl. Gloucester') Mab. 1, 256. 295. 296. 2, 234. 235. coil (augurium; hib.
cit, scand. Iteilt): ocoilou (gl. auspi ciis) Ox. 39', etncoilltaam (gl.
aspicio auspex) Ox. 6'. Cf yuaroiinaou,
gnaroiou (gl. theatra; supra gnarai) Ox. 38*. 38' et quae supra (p. 96)
allata sunt.
HIb autem diphthongi formis insuper addcndae sunt
vocales e, i, non modo productae vel i in ui mutata, sed etiam correptae (vel
e servata), ut I in his: brith (gl. pictam; ergo Picti niliil aliud nisi
Brtttonea?) Cb. 30, main brith (lapis Tcrsicolor) Land. 182, britli, Mab. 1,
14. et hodie. diu (deus; gall. deioo-) Cb. 68. Leg. 2, 6, 2, dioer (deus sclt) ibid. diu (dies; hib. dia): diu nodolyc,
di/iu pasc (natalicia domini, pascha) Leg. 2, 6, 40. Itediw (hodie) Mab. ri
(rex) pp. 20. 98. Adde olin (gl. rota; hod. olwytt) Ox. 3"', guillihim
(gl. forceps, i.e. guilliin; hod. giceUaif) Ox. B. 42'. tiia (gl. staptum;
hod. tais, comp. teinban, tapetum) ibid. 44*. Correpta c, quin etiam in u
mutata: duhn (deus) Leg. 1, 14, 5, duo 2, 6,
2, duw Mab. semper. duw (dies; hod. dyu^ Mab.: duw nadolic neu duw pasc 1, 4.
duic gwener, duw aadici-n (d. Veneris, Satnmi) 1, 287. 2, 217. nyeint (e neC)
3, 191. 197. Cf. gwaryeu (fi gware) 2, 62. 63. fe more britannico in UI
mutata: duiutit (divinitas) Cb duyuaul (divinus) Leg. 1, 43, 20. uisc, wyac
(n. fluvii, Ro manis Ihco) Land. Mab. fq. buyall, bwyall (securis; supra
baeU) Leg. 1, 35, 9. 2, 1, 4. Mab. 1, 280, hod. bwyell. Adde hod. olwyn
(rota), fortasse cnm irregu laritate quadam ckwiliog, chiciliogee (fatidicus,
saga; cf. coeC). Servata E vel correpta: reatir (gl. torrentum; supra
raeadyr) Cb. 28. trean (tertia pars) gl. Ox.
22*. Jtearn (ferrum) in nominibus: Biuheam Land. 166. 169. 175. Cunheam 176.
ElJieam 157. Giundheam 193. Trahearn 196. (Leuhaiarn 153); pl. fi^yrn Mab. 2,
222. llech (lapis; hib. vet. lie, lia = lcia:, p. 32) Mab. fq. hedd (pax;
hib. vet. itid) hod., unde hedwch Mab. 3, 305. gwelleu (forccps; supra
guillihim, gwellaif) Mab. 2, 204. 225. 242. Cf gware (ludus) Mab. 2, 63. 246.
Cornice EI vix usquam est servatum, ne in Voc. quidem praeter peis itunica)
9' et heirnior (ferrarius) 7*, e quibus illnd peregrinum (= pexa, tu oica),
ni fallimur, consoua excussa diphthongum assumpsit, hoc infectionis instar
habet ei; ibidem peus ffi-uec (gl. toral) 9'. hetheu (hodie) 8*. Sed his
exceptis semper fere ad easdem formus devenit, quibus e commutatam essc supra
de moustravimus: oi (oe) et ui. 01, OE: noi (nepos), noit (neptis) 7*. ,^oy/
(hiemps) 8'. hoern (ferrum) 9'. 10*. doer (terra) 7*. h*. UI: bruit (varius)
8*. mnin. (gra cilis) 10*. cuit (silva), guyraf (foenum) 9'. duy (deus) 7*.
ruy (rex) 7*. chuiUioc, '•uiUioge» (angur, pjthonissa) 8*. Discrepant kyniaf
(autumnus) is', si recte scrip tum, et nulon (palumbes) 8', si a cuit
derivatum est. Postea hanc quoque oi, ui iu 0, OU abisse docent bool, boeU
(securi?) 0. 1001. Cr. 2282, horn
(ferruoi) D. 2719. R. 2135. dor (terra) 0. 64. 96. D. 2441. P. 14, 4. 97, 4.
136, 2. 209, 3. 221, 3. dour 33, 3. 152, 2. 'gorra vel garre (foenum) 0.
1058. coa, pl. cossow
|
|
|
|
|
(delwedd F8769) (tudalen 106)
|
106
(138) I. 1. DIFHTHOKGI BRITAinnCAB.
(silva) O. 364. 2558; quin etiam
potu (tunica) D. 2846. 2854. R. 1924. P. 190,
3, povs R. 1921, pows P. 51, 2. 161, 4. 190, 4, powifs (monoeyll.) 161, 2, et
h^oto P. 157, 4. Sic in Voc. grou (arena) 9'. InTeniuntur tamen etiam ftem
(feirum) D. 2938; du (deus) D. 3028, ut semper in P., duv R. 1601, saepissime
vero aut dee scriptum ut 0. 105. D. 3. aut deiv ut semper, ni fallimur, in
Cr., qua scrip tionis varictate hic ut in hethyo (hodie) 0. 5, hetheu D.
1113, hethew R. 825, hythew D. 147, hy^eto P. 172, 3. idem sonns signari
videtur more aiiglico.
Aremorice item 01 invaluit in nominibus propriis chart. Rhed., quae continent
vocem hoiarn (ferrum): Hoiam 1, 7. 37. Iloiernin (cL Iseminus, Isser ninus
ap.Tirech. 7. 8) 1, 26. Hoiwrrucoet 1, 45. Gurhviarn 1, 3. Euhoiam 1, 4.
Sulhoiam 1, 4. Rathoiam 1, 25. Winhoiarn 1, 14. 33. Hoiarumin 1, 3. Merthin
hoiam 1, 14. Loieshoiam 1, 2. Haelhoiam 1, 5. 16. 20. Rishoiam 1, 8. 2, 16.
Cathoiarn 1, 8. ctc.; in recentioribus tamen chartis AI: Haiam (a. 1037)
chart. Kemperieg. Mor. 374. Haiarn, Haiarnui (a. 1026. 1050) chaort. Rhed.
Mor. 356. 357. OE : adi. ffloeu in n. pr. composito Witenffloeu chart Rhed.
1, 29. subst coet in nomine loci Poutrecoet (i.e. „in pago trans sylvam"
1, 32) 2, 23.
In Buh. haec ut qualiscunque OE aut servatur: doe (deus) fq. cE roen (rex);
aut in OA (OUA) transgreditur: doar (terra) 142, 14. douar 46, 16. 86, 17.
148, 7. 156, 18. gouaff (hiems) 154,4. moan (tenuis, dcbilis) 10, 9. 32, 10.
coat (silva) 30, 16. 38, 22, quibnscum conferenda sunt: daouar, gauaf, houam
(ferrum) Q., hod douar, goa/iv, moan, koad, groan, grouan (arena; cambr.
graian, com. grou v. supra), sed doui (deus), rou^ (>^^x) Cum I ut cambr.
com. hediw, hetheu sic arem. hedhyu (hodie) Q., hod. hizio vel hirio
profertur; addcnda sunt e chart. Rhed. lamear 1, 21. lamhaitoui 1, 3.
lamcotuin 1, 11. larnoc 1, 16. lamhitin 1, 20. 30. 34. 38. 40. larnweten 1,
24. larnwocon 1, 30. 49. lamdetwid 1, 41. larnogon 2, 6. 10. lamcant 2, 27,
in quibns temere per f ab editore scriptis quin eadem vox insit quae in supra
positis Hoiarn etc., dubi tari nequit.
Ceterum ei diphtihongum sicut ai et oi excussione consonae interdum or tam
esse vix est quod memoremus, ut in peis (v. supra); in cambricis: Breil
(Brjgita) Land. 225. 251. cadeir (arem. cador Buh. 152, 4, <= cathedra)
Mab. 1, 239. gwein (vagina) 2, 209. carrei (corrigia) 2, 374; in comicis
slred (strigil) Voc. 10". guein (vagina) 9', rec. ffwon D. 1156, goyn P.
72, 1. Sed hoc memo randum est, hanc quoque ei infectione natam in ai, ae
abire in substantivi cam brici troet (pes) plurfdi forma trayt, traet Leg. 1,
3, 5. 4. Mab. fq.
AU britiionice nisi in peregrinis ut caul (caule?) Voc. 9* non servata, sed
bis mutata, in OU et EU, in hodiema lingna aut ad sonum aut ad signom
originarium rediit; conferas tamen quae sub V adnotantur.
Cambricae variationes. OU pro au in libris vetustioribus, ut in glossis
Oxoniensibus, in terminatione substantivorum -ou (hod. -au) numeri pluralis,
cuius exempla infra sub nomine. In radice: dou (duo; hod. dau) gl. Ox. 22*.
lou (lumen) in compos. louber (hodie lleufer, splendor) gl. Ox. 20*, unde comp.
et derivnt. diguolouichetic (gl. proditus; i.e. ad lucem editus) Ox. 41', in
quo ut in subst. plur. nouitiou (gl. nundinae) ib. 7', touymgion (principes)
L. Land. p. 113. servata esse videt<ir diphthongus. Attameh altematio
concedenda inter
|
|
|
|
|
(delwedd F8770) (tudalen 107)
|
I.
1. DIPHTHONOI BBITANinCAK. (IM— 114) 107
aui ou fA emt mo (cE p. 82 not.)^ ao lingiui hodioma ipsa in aliis
diphihongam proferty in aliis <o consonam: iau et ieuane (iuyenis); sed
newid (concambram), Uy%joyekedig (pellaeidaa), tyvoytavog (princeps). Voces
lou, iou, aliaeque ut ou, OKr, ffnouj cenou extaiit in nominibus cambricis
personarum libri Landavensis: Oudem 176. Oudocui 147. Gurou^ Guorou 163. 165.
Riou 200. Ourdiiat (fem., i.e. anro Testits) 259. Loumarch 212. 213. 230.
Loubid 71. Loubran 135. LoubrU 201. Loiwtocj Loudoee 142. 227. Jouaf 207.
250. Joubiu (161) 163. Gnouan 17L EUynoui Elynou 192. 193. Gueithgnou 137.
Judnou 70. 74. 165. Morcenaiu (.Riceneu 162) 136. Adde Lourone 169. Louronui
175. Mouric fq. Pou/ 218. Eandem scriptionem a Demetis (qui australem
Cambriae regionem inco Innt) Serrari tradit Davies ut in our (aurum), houl
(sol), ceteris aur, kaul.
EU cambrioa ex au vel ou iam in vetus&oribus libris infectione prodiit,
ut in voce eu (=» avi p. 82) in nomifiibus compositis: Eudem (= Oudem snpra)
L. Land. 181. Eutigim etc., in adi.eunt (gl. aequus; = aoent supra) Ox. 8r,
in nomine poStae vetuata AneUrin, ut in noininibus vironun L. Land. Leui 160. 221. 222. CoiUeui 207, quocum conferendam Leu
(cf. Lleuelys, Lleulys, LleuU» Mab. 3, 297. 298.
300) in compositis: Leumarch (supra Loumarch) 208. Leubrit (» Loubrit) 200.
Leuhaiam 158. Marchleu 193. Tutleu 254. Catleu 130. 135. Yeram in bis vocibus
et similibus statuenda est primitiTa forma cum e consona, quam produnt Legui
Land. 226 = Luigui 225. Auguinn 236 = Euguen 196.
In recentioribus aatem codioibus cambricis, ut Leg. A et Mab., pro vetusta
0u, hodiema au, siTO originaria est siTe ez ao, oo prodiit, etiam extra
causam infectionis soribi solet EU, ut in terminatione pluralis -«u
frequentissima (ex empl» Tideas infira in nomine). Item in radice: deu (duo)
Leg. praef. Ueuuer (= louber, lumen) Mab. 2, 18. heul (sol; hod. haut) Mab.
1, 27. geu (fisJsum; hib. vet gdu) Mab. 3, 29. eur (aurum) Leg. 1, 2, 3. 3,
1. Mab. iq.
Etiam post hano diphthongum (ut post a« <= ei) vocalis e inserta Tideri
potest in voce poue» (gL quies) Ox. 6', si conferuntur nomina vetusta
Pausinnus, Pausinua in InSor. hebret* ap. Orell. 5066, Possenua (fem.
hibernica) Boll. Febr. 2j 53. Neque Tero neglegenda est forma poguia, quae
inest in composito poguiama (locus quietis) Land. 249, qua forma ut similibus
infra proferendis prodi videtur v antiqua. — Contra negari Tix potest
interdum cambrice quoque (aicut tulgo hibernioe) au primitiTMn non miaiis
quam a« =: i2 in contrahi ut in infinitiTO botf bod (esee; arem. bout) Mab.
Leg fq<, fortasse in orubimnit (gl aariGhalcnm) Ox. B. 42*.
Cornicae. OU (siTe ab as sive ab ov, oo profecta) regularis est in Voc.:
iouenCf youonc (iuTenis) 7^. gdou Qax), gouhoc (mendax), gouleueriat
(EBilsidicus) 8\ bro» (mola) 10*; item in terminationibus : tivulgou
(tenebrae) 8*. ancou (juon) 8^. dehoules (abrotauum, hcrba; dehou, dexter)
9'. Atque in P.: houl (sol) 152, 2. 211, 1. 226, 4. D. 2992. 3083. 3123,
quamquam in iUo libro fre quentior est scriptio OW: kentrow (clori) P. 160,
1. golow. (Inmen) 64, 3. gow (falsas) fq. owr (aurum) 16, 2. cow» (verbum,
loqui) 81, 4. 95, 1. etc. dyghow (dexter) fq. ancdw^ ankow (mors) 174, 4.
234, 2; item in tenninatione numeri plnralis -ow.
Interdnm EU exb^a eausflm infectionis inTenitar in Voc. : heutd (sol) 7'.
foeaneu (gL calcias), eekidieu (sotulares) 9\ cf. heul (sol) 0. 36. 38. In
P»9S.
|
|
|
|
|
(delwedd F8771) (tudalen 108)
|
108
(124' 13i) I. 1. DIPHTHOMGI BBITANNIOAB.
EW modo infectione orta est ex quslicanque
otc: a detclya towtt (consilium cepit), y doul e/ o tewlys (consilium eius
captam erat) 15, 3. 214, 3. y kemens (dicebant) 137, 1. kewsel (^o(\m; com)
83, 3. ejewon(lvLd&ei; sg. e^oio) fq., modo praeter infectionis caosam
cum om altemat: dow (duo) P. 137, 1. 171,
3. 220, 2. dcw 42, 1. 91, 1. 163, 1. dev T). 247. 2577.
Insertae vocalis exemplnm comicum videri poterat powetough (quiescite),
powessens (quiescebant) P. 61, 2. 254, 1; sed cf. quae de cambr. pou^s adnota
vimas. — Contractione periit diphthongus in infinitivis ut bos (eese) fq.,
ca/os (capere) P. fq. D. 378 vel cafus D. 588. 594 etc., quibus respondent
arem. bout, caffovt Buh. fq.
Aremoricae variationes. Originariam formam AU prodit uomen Chanao (cf cambr.
vet. Morcenou, Riceneu iu L. Land., et subst. keneu, catulus, animal ia
vencum, Mab. 2, 210. 225. 226. 235. 236) ap. Greg. Tnr. 4, 4. In nominibus
chartulariorum pro au est OU: Jouinonoc Chart. Rhed. 1, 10. 2, 21. Jouwoion
ibid. Mor. 265. Gutnou, Bluchiou, lyruniou in chart. Kemperleg. Mor. 441.
464. Gurgnou chart.. Rhed. Mor. 340. Haeinou 1, 4. Budnou, Arthnou ibid. Mor.
272. 307. Loudinoc, Loutinoc, f^outenoc 1, 39. 41.43. Louran ibid. Mor. 339.
Infecta diphthongus etiam aremorica EU, quae patere videtur e nominibus
compositis cum voce eu: Eudon, Eucant etc. (cf. 82), ad av vel ov primitivam
revocanda est, quae tam non infecta quam infecta vocali cemitur in aliis :
Louri (cambr. Lewi, Legut) chart. Khed. 2, 15. Ewen ibid. 1, 5. 32. Tameu
hodie quoque hdol (sol) Lgn.
In recentiore lingna, iam in Vita Sanctae Nonnae, pro qualicunque ou ef
fertur AU, in illo libro semper scripta AOU*: daou (duo) fq. gaou (falsus;
cf. gouleiieriat, govhoc Voc.) fq. laouen (laetus) 98, 4. laouenhat (gaudere)
44, 19. 76, 18. saouzan (cura) 38, 21. 50, 22. caoudet (internum) 56, 2; quin
etiam aotin (timor; al. oun = hib. omun, gall. omn p. 40) 94, 7. Frequentius
tamen in Bah. scribitar OU, aut i-ervata scripUone vetustiore: dou (dao) fq.
gou (&Isum) 4, 16. louen (laetus) fq. louenhat (gauderc) 28, 22. poues
(quies) 172, 13. «ouzan (cura) fq. coudet (intemum) 62, 6. 72, 15; aat
scriptione recentiore, qua hodie in Gallia significatur U (ergo distinguenda
a supra memorata ou vetustiore cambrica, comica, aremorica), ut in
terminatione pl. -o« frequentissima ac for tasse in aliis quibnsdam ut
lotiarn (vulpes) 32, 8, goulou (lax; cambr. hod. golau) 184, 7. 192, 4, quae
liodic sic proferuntur. Alium contractionem huios di phtbongi aremorica, quae
cambr. bot, com. bos, eaffos opponit bout, cc^otU, vix procreavit, nisi quod
Comugalli hodie efFerant tado (patres) etc.
yjKi gallica in dialectis britannicis codem sono redditur quo 6 gallica et
hibernica, producto tl. Cf. quae supra (p. 99) proposita sant, bitd
(victoria), tut (populus), uchel (altiia); adde rud (mber) Voc. 8', idem in
compositis cambr. nidlan (landa rubra), rudpull (palus rubra) Land. 146. 148,
arem. rud/os (fossa rubra) chnrt. Rhed. 1, 39.
Q.uiie igitur ou invenitur in diaiectis britannicis, haec nisi recentiore
trans
* Scriptio au in codem libro adbibetur pro o, ut in frequenti voce auber
(operari); in aliis orta est e mollita f: autruu (dominus; altrou, nutritius,
Voc., cambr. alllraw) fq. ptaiilter (pial terium; gall. hod. piautier) 26,
21.
|
|
|
|
|
(delwedd F8772) (tudalen 109)
|
I.
1. DIPHTnONGI BRITANNICAE. (125-127) 109
fomuitione cornica (viz aremorica) ex e, ei, oi prodiit, ad antiquam au vel
av, ov fere est revocanda, Praeterea autem in omnibus dialectis britannicis cadem
diphthongus interdiun orta est excussa consona: cambr. vet. iou (gl. iugum;
cf. arem. hod. iao, jao, iumentum, Leg.) Ox. B. 42". com. pow ( - pagus,
regio) P. fq. arem. vet. pou in nomine pagi Poutrecoet (p. b-ans silvam)
cbart. Rbed. 2, 23. Cambr. dw/r (aqua; - dnbr, duber) respundent formae
cornicae dur, dour, dotier, dowr in Voc. et P.
CiU ut in hibernica lingna (cf. p. 35) sic in dialectis britannicis etsi in
complnribus vocabulis aut sola invenitur aut altemans cum lU, in nullo tamen
praeter unum (ne hoc quidem satis certum) arcm. hod. leu, leu, Uo (— leuga,
gall. hod. lieue) ad gallicam diphthongum eu revocari potest. Comparanda sane
▼identur et com. reu (gelu) Voc. 8",
arem. reau Buh. 32, 10. et cambr. hod. fftcyte
(languidus; cf. p. ^%) cum bibernicis, quae supra attalimus, reud et/eu pud.
Sed neque in his neque in ceteris, quae statim proferentur, quidquam caosae
inest, cur primitivam diphthongum eu sumamus. Sunt eoim cnm EU:
Cambrica, de quibus certius aliquid statui po^sit comparatia hibernicis, ▼ocabula duo: teu, tew (densus, crassus,
=: bib. tiu</) Cb. Mab. et teneu, feneo (tennis,
= hib. tana) Mab. 1, 259. 2, 210. E
quibus illud media g excussa e fiffu prodisse, hoc v consooa emollita
transformatum esse supra (pp. 88. 57) adnota
-vimos. De ceteris igitur aliter vix iudicaveris: bleu in plur. ableuou (gi.
iubis) Lxb. et in compos. bleuporthetic (gL Uiniger; i.e. criniger) Ox. 38',
quae vox est in Mab. blew (crines) 1, 27. 29, ut hodie quoque. gleu in
nominibus propriis virorum Gleu, Ellgleu L. Land. 171. 195. Glewlwyt Mab. 2,
6. 248, hod. adi. gUu> (fortis, penetrans, strenuus). Adde transumpta llew
(leo) Mab. 1, 20. 30 et oleu, olew (oleum) Ox. 22". Mab. 1, 16, unde
aleulinn (gl. olivum) Cb. 85.
Ac semper fere ad o consonam revocanda est cambrica lU, scriptione re
centiore IW, YW: biu (vivus) in nominibus propriis L. Land.: Biuheam 166.
169. 175. Bguci 267. Joubiu 163. Con-uiu 169. Judbiu 175. 177. In Mab. byw, ut
in nom. pr. Ruduyw 2, 245, atque hodie byw etiam ante cousonas: bywdel
(ezistentia), byv:/yt}i (immortalis; mversum hib. vet. bilhbeo). De cambr.
hod. gwfyu) snpra disseruimua. Ex fcyf (sum) prodiit 3. pers. sg. cu Leg., yw
Mab. U{. ut hodie. Hib. nil, a. pl. niulu (p. 20) respondet cambr. nywl
(nebula) Mab. 2, 48; hod. ni/wl videtur accommodatum esse ad iat. nebula.
Vocalem i pro ductam indicant hod. gwiw (dignus, aptus, gu-iw Mab. 1, 16. 2,
199), Uiw (color, liu, gl. gratia, Cb. 25, diliu, gL daemonis, Cb. 16; cf
Livius), de quibus cf. pp. 56. 57. Itlixtas in liis vocales breves et longas
docet hod. dyw (dies; cf. hetheu, hodie, Voc, cambr. hod. heddytc), duw in
Mab. ut buw (vivus) et duw (deus; = rf»s, deiv, cf, p. 105).
Cornica EU: reu (geiu), leu (leo)
Voc. 8*. bleu yn pen (capilius), bleu en lagat (palpebrae) 7', blew D. 484. 521. Eodem iu transgressa videri potest (sed cf. p. 106) in hetheu
(hodie) Voc, saepius in aiiis in Dr. et P.
Comica IXJ in Voc : Uu (color)
8*. liuor (pictor) 8'. biu (vita) 8". biu en lagat (gL pupiUa) 7*. In P.: lyw (coior, splendor, gloria) 68, 3. 226, 4. gyw (dignus,
aptus, cambr. gwiw) 68, 4. 129, 2. 226,
2. yu (est) D. 1569. 2002, yo D. fq. P. 48, 2. 47, 2 ctc, yw P. fq. D. 78.
304 etc In aliis Umeu eu, ew
|
|
|
|
|
(delwedd F8773) (tudalen 110)
|
110
(128. 139) I. 1. C0N60NAE BRITANNICAE.
praebent Dr. et P. ut bev (vivus) D. 1592. 3158, btw (vita) R. 7<4. bewt
(viTere) P. 204, 1. 207, 2. a veughe (qui vivit) 72, 2. beumtu, bewnau»
(vits) 12, 1; 78, 2. 103, 1. 241, 1.
Aremorica EU, receutius EO scripta: gleu in nominibus viromm: Oleu chart.
Kemperl. Mor. 432. Gleudanet, Gleycuntum ibid. Mor. 43). 456. Gieiimn chai*t
Rhed. 1, 6. Gleudalan, Gleucltourant , Qleuhoiam ibid. "iJ^OT. 307. 342.
Rec. bleo (capilli) Man. = ble6 Lgn., unde' v restituto bleuen Man. = bUeen
Lga. (capillus). De reau (gelu;
i.e. reo^ Buh. 32, 10. ac de hod. lio (= 2«u^a).supr» dictnm est, de beo, eo
v. infra.
Aremorica lU servata est in voce guiu, tciu (cambr.
gwiur, hib. vet./«tt) frequenti in nominibus virorum chart. Rhed.: Wiulutmal
Mor. 266. in domo Viwhamaeli Mor. 271. Wiuhoiarn Mor. 273. ViuJioiamut Mor.
265. Wiomarchy Viuhomareh Mor. 275. 293. Guihomarch (= guio-m., guiu-m.y a.
1029) in chart. Eemperl. Mor. 366. 456. Arthwiu in Rhed. 2, 31. Tanetwiu 1,
6, aliisque. Foi^ tasse in subst. liu/re (= gall. hod. Kvrie\ si est
compositum e liu, hod. Uott, color, Buh. 166, 13. ut hunfre, somnium, 30, 10
ex hin, somnns) BuL 104, 7. Adi. biu servatum videtur in nominibus cpmpositis
Arthuiu cbart. Rhed. 1, 7. 20. .^erviu, Rinviu 1, 11, nisl inhis potius trtw,
guiu ut supra agnoscendum est. bi aliis beu: AeUifeu chart Rhed. 1, 7.
Arthueu 1, 3 41. Uhelveu, Colveu cbart. Eemperleg. Mor. 456. 513. Item in
Buh. beo (viTiu) 2, 11. 32, II. 96, 20.
184, 11, unde soluta diphthongo' ^mi^ (vivere) 28, 15. 44, 7. Ibidem eu (est)
24, 4. 108, 16. 166, 13. 206, 9, eo fq. B. Consonae.
Britannicarum consonarum vetustiore formatione maxime docemur, infiectio aem
eam, qua consonas hibernicas in duas series, duram et mollem, dispesci gupra
demonstratum est, esse recentioris originis, neque extitisse ia prisca lingna
celtica. Etiamsi enim britannicarum quoque consonamm ea est infiectio, qua
aspirentur quae sunt alius tenues, tum illa ipsa muito angustius patet quam
infectio hibernica, quatenus ne tenues quidem semper arripit, medius vix
taugit, nedum Hquidas et spirantes, tum quae invenitur infectio aspirata
teaoM bhtannicae, facta est secnndum legem prorsas oppositam hibernicae,
utpote in positione effecta Hquidis quibusdam (praesertim r, interdum f, raro
n), atque extra positi<Hiem in vocibus eis, in quibus hihemice servatur
status consonae originarius. Contra ubi infioit hibernica lingna extca positionem,
britaanice servatur «tatus primitivus. Praeter hanc regnlarem tum iam tenuium
inf ecti o nem aspiratam lingnae britannicae monument» vetera, tam cambrica
quam aremorioa, nog exhibent nisi initia infectionis destituentis et nasalis.
Reoeniior lingna trium dialeetorum (inde a codicibus Leg., Mab., Voc, Buh.)
magis magiAque propagavit infectionem destituentep (p.'39), quae non solas
amplectitur tenues, ut in hibernica reoentiore et gaelica (p. 75), sed etiam
medius et liquidus, solas aspiratas et spirantes intactas relinquens. Ex
empla ergo coasonarum britaooicarom, ut hibernicarum, tam servatarum in
:^titi u primitiTo qoam infectarum sequentur secandum genera.
|
|
|
|
|
(delwedd F8774) (tudalen 111)
|
1.1.
OOKSOKAK BRrrANKICAB LIQUIDAE. (129.130) IH
Liquidae.
Lj lyl I\ I\> In reinstissimis britannice scriptis nuUa etiamtam aai
madTeititiir liquidanim iafectio, neque alia niei haec ipsa forma siinplex.
Cambricae voces e glossis Oxoniensibus: ladam (gl. caedo) 7*. laur (gl.
soloai) 8*. loiaou (gl. trutioes) ZV. rit (gl. vadum) 6*. inontol (gl.
trutina) 7^
Aremoricae: LmIoc, Lowenan, Haelmonoc, Reamonoc, Riskipoe, Rietoc, Rianau
etc. inter nomina propria chartularii Rhedonensis.
Ne M quidem, quae infecta in recentiore lingna in aliom prorsus sonum
transit, ulla ratione variatam demonstrant plorima exempla.
Cambric» M intacta in principio vo<as: At» map (ut filius) gl. Ox. 89*.
pamint (gl. qoam; i.e. quanta magnitudo) Cb. 31. irruim mein (in vinculo la
pidom) Cb. 55. irmetur (gl. nummum) Cb. 80. or maur (g1. magno) Cb. 90 ; in
compositis: d^aima (gL area, gl. circus) Ox. 37" 38^ digatmaou (gl.
circi) 39*. ffuaroimaou (gL tLeatra) 38'. guordiminn:u: (gl. invitos; di-m.)
39\ kenmam (avia) Ox. B. 43\ Utimaur (gL frequens populis) Cb. 18. anter
metetie (gL semi putata) Cb. 77. ^tmet (gL revonde) ibid. In mediis vocibus
extra positionem vel in piiore loco positioDis: emedou (gL aera) Ox. 38'.
guodeimiaauch (pa^si estis), dometie (domitos) 39*. nimer (numeros) 22\
creman (gL baxus) Ox. B. 42\ plumaue (polvinar) 44*. amal (gL ut) Cb. 32.
calamenwm (gL culmos) Cb. 25. remedau (miraoala), kumil (humilis) Cb. init
^imet, Dimet, Dumn, Gurdum» (noraina virorum) Chron. cambr. in praeE edit.
Leg. tcamnhegint (gL levant) Gb. 4; in posteriore loco positioms: permed
(medius) Cb. 35. 51. eelmed (gl. efficax) Ox. 5*. armel (gl. armella) Ox. B.
43*. In fine vocum: in ir ham (aeatate), m ir gaem (hiemc) in cod. Lichf.
(Append. L. Land, p. 272). nom (^ templs) Ox. 88*. eemeeid (gL lapidaria;
compos. cem-e.") Ox. B. 42\ In de riTStaonibus snbstantivomm: achmonou
(gL inguina) Ox. 41". etem (gl. instita) 37*. nedim (gl. ascia) Ox. B.
42"; denique in terminationibus superlativi -am (himham gL Ox. B. 45*.)
atque verbi -am, -ium, -aam.
Aremorica M intacta regulariter in nominibus propriis chartularii Rhe
donensis: Roencomal 1, 7. Worcomet 1, 42. Wiuhamal Mor. 266. Leuhemel fq.
Nemet (cf p. 87). Nominoe fq. Morman 1, 2. 7. 37. Mormoet Mor. 296. Catman
Mor. 300. Woratam 1, 22. Conatam 1, .34. Critcanam 1, 22. Quin etiam in Boh.
integra m extat in vooibus quibusdam: armory (Aremorica), mor armoric (uare
aremoricom) 48, 18. 148, 21. demetri (Demetia) 30, 1. 34, 4. nam, anam
(menda, macula; cambr. vet. aruimou, gL mendae, Ox. 40*.) 72, 16. 104. (>.
dtncan (sine macula; in aliis locis dianaff) 72, 17.
Liquidae gemiliatae in vetustioribus codicibus cambrieis scribuntur plerum
que more commooi, ut in Ox. A. : lammam (gL salio) 5". cemmein (viae)
38*. remmam (gl. paitior) 4*. cortenn (gL «rundo) 40*. carr (gL vefaicalum)
5*; in Cb.: erummanhuo (gL scropibus) 77. trumm (gl. aegrom) 88. calamenwm v.
supra. ffuinlann (rinea) 77; ia Ox. B. : guiUihim (gL forceps), bahell (gl.
secu ris), guopell (gL altia, sudaris), epill (gL clav^s), emmeni (butTrom),
ennian (gL incado), elimn (gL novacula), iarr (gL colomaticus); sirr
(gLfidce, gl. voscera) Cb. 77. Ox. B. 42". Sant t«nen in isdem iam
initia tam h duplicantis: lem ftaam (gL argao), guorimhetic (gL argatos),
etncollhaam (gL auspicio; cf. ehmHioe^
|
|
|
|
|
(delwedd F8775) (tudalen 112)
|
112
(130. 131) I. 1. OOKSONAE BRITAKNICAE LIQUIDAB.
aogar, Voc.) Ox. A. vel sine causa perspicua additae: hin/iam (gl. patricius,
cL p. 85) Ox. B. aceroenkou (gl. et dolia) Cb. 78. cuinhaunt (defiebunt) Cb.
55. cmmmanhuo, scamnhegint v. supra; quam scriptionis simpiicis: bael (=
bahell), armel (annella) Ox. B. lemenic (salax; e lammavi), am in amfais (p.
102) Ox. A.
In recentiore demam lingna magis magisque propagata infectione desti tuente
oppositio inter liquidas oritur similis liibernic.*e oppositioni liquidai-um.
Ex quo enim baec infectio notari coepta est, liquidae britannicae sunt aut
ori ginariae, non destitutae, aut destitutae.
Cambrica scriptio, nimirum quia illa oppositione facta liquidae non de
stitutae fortius prolatae sunt, haud aliter acsi essent geminatae,
coromoniter est uua eademque primitiyarum atque geminatarum (aua fortasse n
excepta, cuius in hodiema saltem scriptione nusquam est differentia) ;
destitutArum scri ptio est simplex, Z, n, r, excepta m, quae infecta
scribitur u (r) vel f, interdum fu (cui conferendum suecicum fc) ut cyfvnrch
fficell (salutem dicere) Mab. 3, 24. 201. yn aykyfvurtal (indecenter) 1, 259,
hodie/ (pronuntianda v).
Ad designandam liquidam f non destitutam et in codicibus, ut in Mab., ot
hodie adhibetur geminatio f/, etiam in principio vocum; liquida r non destituta
signatur rh hodie, nondum in codicibus. In his tamen addita h etiam post
alius liquidas geminatiouem (praesertim assimilatione ortam) significat, iam
iu cod. Ox. A. in quibusdam exemplis, quae supra allata sunt, firequentius in
aliis codicibus: iarlhe» (alius iarlles, comitissa) in inscriptione codicis
rubri incipien tis. amherawdyr (= ammer. , e lat imperator) Mab. fq. licat
arganheU (mox L argannel, fons [ad verbum: oculus] Argantelli?), puU penhic
(mox p. pennic, lacus P.) L. Land. 164. 165. Saranhon (n. pr. viri, in aliis
-annon: Youannon, Riannon Mab. 2, 222. 3, 144. Waranton, Caranton^ Treanton
in chart Rhed.) Mab. 2, 206. minheu (alius minneu, ego), kyuarjied (in aliis
locis kyfanned, regio habitata), kei-enhyd (in aliis locis herennyd, amor) Mab.
fq. Liquidae m origi nariae, quippe quae destituta fiat u, f, sufficit
scriptio simplex m, quae ipsa semper fere in usu est pro geminata eadem;
codemque osu minus accurate interdum aliae liquidae simpliciter scribuntur ut
in -el (pro -eU, iu supra dictis exemplis), car (= carr, carrus) Leg. , rlian
(pars) hodie pro rhann.
Cornice quoque ut cambrice interdum iu mediis vocibus liquidae gemi nandae
significantur addita f/: lanherch (saltus; f/ann^rrA Mab. fq.) Voc. gwelha
(optimus; gueUa P. 112, 4) P. 115, 2. a vynlia (qui vellet; al. mynn) 139, 1.
Yeruntamen nusquam eadem scriptione, ne rh quidem aut Ih, significatam video
liquidam primitivam in principio vocis. Ac semper fere simplex invenitur m,
at in adi. cam (curvus) Voc, in particula reflexiva om frequenti in P. Quam
quam in media voce eiusdem geminatae sunt exempla ut a gavima (curvabat) P.
137, 2. a amme (osculabatur) 231, 1. In infimae aetatis libris nn et mm sae
pissime in dn et bm transgressa inveniuntur \Apedn (caput) Cr. 182. 916.
1019. 1597, TO«6/» (mater) 1203. 1910.
Aremorici codices non magis statum primitivum liquidamm uUa propria
scriptione distingunnt, nec geminatione, nec addita h. Immo interdum h ita
addita est, ut deetitutas liquidas significare videatur, ut in n. pr. chart.
Rhed.: Wrmhaelon {Qurmaelon in Kemperl. Mor. 465) 2, 25. Wrmhowen, Guormhouen
|
|
|
|
|
(delwedd F8776) (tudalen 113)
|
I.
1. C0N80NAB BRITANNIOAE tlQUIDAK. (131—133) 113
1, 7. 2, 13, com ibidem 1, 19 sit Worwohen (oi tamen recte est impresBom).
MaMoe (Jtladoe Mor. 307) 2, 13. Hetrhewedoe (alibi Heire-, Hedre-) Mor. 307.
Item in Boh. k scripta est post conaonas indabie destitataa: euezhat
(vigilare) 90l, 12. netuzhat (renevare; neuez = cambr. hod. newydd) 14, 2. In
aliis tamen eiiudem litterae additae aut latet causa aut plua minusTe
perspicua est geminatio, at in snperlati-ns: «ait<«M<!^ (sanctissimas)
48,11. furA<yf (sapientissimas) 182,23, quiboacam comparandae sont formae
cambricae trymmach, trymma/ (e trwm, gra ▼is) ap. Dar. et comicae similes, in
huenhat, laouenhat (gaudere) 28, 22. 144, 4; 44,
19. oarhe (amaret) 164, 14. 158, 15. 170, 18. falhe (oporteret, cf. galL hod.
failU; sed falle 154, 12) 164, 12. 172, 5. Inprimis nh altemat cam nn assimi
latione nato: enha/ enhaf (in eo) Boh. 86, 10. 154, 22; 40, 3. 96. 13. bed en
kaff (ad enm) 184, 1. enhy (in ea) 20, 18. 30, 3. bet enhy (ad eam) 30, 2,
sed ennaff (in eo) 166, 19; ordretihet (ordinate) 142, 9 ab ordren
(ordinotio) 78, 17, oam terminatio -en (= hib. -end, lat -endum^ -endd) ancta
in aliis fiat nn: pe dsitnou (orationes) 4, 14. 108, 12 a sing. yeden (=
petenda) 124, 8. o/ferennou (oblationes) 130, 23 a sing. o/eren (= offerenda)
26, 21. Eodem modo tnh pro mm ab mp profecto scriptnm in chart Bhed.: imhoiir
(egressus, = emporium) 1, 39. In Buh. autem nec mm nec Wt scribitor, sed
etiam geminandae safficit simplex m, at in adi. cam (carras; = camm, camb)
174, 8. 194, 18, cam eadem initio simplex destitatione transeat in alium
sonum.
Status primitiTus a destitato in codidbns cambricis in solis fere liquidis f
et m disccrnitur; n enim ne hodie quidem distingoitar, et rh Tix nota cndicd
alli, quamTis in his eadem atque in illis pronontiationis faevit differentaa.
Servator aatem status priraitiTas: 1. in principio vocnm, si non est causa in
fectionis destitaentis: lU (locus) Mab. fq. Uann (ecclesia) 1, 16. Uech
(lapis) 1, 8. Uew G«o) 1> '^ chwe meih (sex filii), ameibon (et fiUi) 1,
235. 236. y marehawe (eques) 1, 239.
2. In mediis vel extremis vocibus a) in geminatione: peU, pellach (re motus,
remotior) Mab. fq. mam (= marama, mater) Mab. fq. am (circa; = amm, ambi) fq.
eam (curvus, iniustus; = eamm, camb) Leg. Mab. Hodie Uamu (sa lire), Uemeinig
(vagans; cambr. vet lammam, Umenic), Uymhau (acnere; cf. supra dictam vet
lemhaam). b) In positionis priore loco inTenitur U: allt (collis) L. Land.
219. Mab. 2, 220. ^Ut (caesaries) Mab 1, 17. 251. gweUt (stramen) 2, 374.
gwUU (ferus) 1, 6. hclU (fissara) 1, 30. >wUt (pecunia) 2, 34. cysawlU
(innctio) 1, 14; serratar m: pimp, pump (quinqoe) gl. Ox. Mab. kwymp (casus)
Mab. 1, 261; pro mm in ameer (tempus) fq. canue (alba) Mab. In posteriore
looo 411 destituitur; f/ autem extat in voce iarU (comes) atque deriTatis
iarUes (comitissa), iarUaeth (comitatus) Mab. fq. c) Liquida m iutacta
(geminata igitur jnincqiio?) manet in pronominibus quibusdam, in pronouiine
personali 1. pers. plor. snffixo praepositionibus, ut attam, ydym (ad nos,
nobis), atque in perso nali et in possessiTO 1. pers. sing. infixo, ut ti amgwdy
(tu Tidebis me), ym gwyd (in praesentia mea). Ezempla aiia sub pronomine.
Cornice et aremorice solius liquidae m status durus ab infecto distinc tus
eat flcriptione. Status duras cemitur 1. in principio vocum extra cau^am
infecyonis: com. In del ma (hoc
modo), <m den ma (hic vir) P. 48, 1. 99, 2.
ZbOM, •■Alilt. OBLT. Bo.
II. ^
|
|
|
|
|
(delwedd F8777) (tudalen 114)
|
114
(133.134) I. 1. CONSOKAS BRITAKNICAB LIQCIDAB.
arein. Uut dtm mor (prope mafe) Boh. lid, 2K en bei mas (ia hoc iqundo) ib.
4, 15. an bro man (haec regio) 6, 5.
2. In n\edi& Tooe vel in fine: a) in geminatione: com. kemert» (sompsit)
P. 70, 1. arem. quemtret (samere; cambr. eipnerty = cym-berty Buh. 18, 5. 188,
S. com. arem. cam (curyus), mam (mater). 6) In positionis priore loco: com.
cam» (alba) Voc, com. arem asM«r (teropns) fq.; arem. in terminationibm -ves
borum -imp, -omp, ut in pron. pers. 1. pl. 8nESxo -omp. In posteriwe loco
posi tionis praeter regolam in snbst. oom. ffavm (clamor) P. 207, 4, quod
etiamnnnc servatuJ* aremorice. e) In pronomine pers. et possess. 1. pers.
«ing. infixo: com. wy amgwylvyth (tos me yidebitis) P. 93, 4. am acudel (e
lance roea) ib. 43, 3. arem. nem guelo (non Tidebit me) Boh. 44, 6. em calon
(in corde meo) ib. 4, 11.
Destitutarum infectione Uquidaram exempla cambrica: 1. in prin cipio vocum,
si extat Cftnsa infectionis (de cuins legibua in capite altero): o la -wer
(multo) Mab. 1, 7. ar lys arthur (ad aalam Arthnri) 1, 1. iynon uab U^dm» (C.
filins Cl.; nxab') 1, 1. minneu n vynna/ (ego toIo; mynwrf) 1, 2. y» vtun (ut
mater; mam) 1, 236. ywordwit (eios crus; morduii) Leg. 2, 5, 2. In compo
sitis: helua (locus Tenationis), pebyUva loous tentorionim; -ma in gloss.
Oxon.) Mab. 2, 7. 3, 272. llawuorynyon (pueUae manu operantes; motioyn) 1, I.
Pro M vel t> scribitur hodie f: Criat fab Dafydd fab Abraham.
2. In mediis vocibus et extremis quin l, r, n secutae sint eandem rega lam ac
Uquida m, in qua maxime animadTertitar destitutio, rix potest dabitari.
Destitutae Uquidae m exemplnm iam in glossis Oxoniensibus, quae ceteroquin m
servarunt, inTenitur post prodactam a (cambr. au) [ut b in Toee dauu (cainbr.
kod. daw/, gener) Ox. 38*]; lau (manus; hib. yet. Idm) in composito laubael (gl.
secularia; cf. lauhir, longimanus, coguomen virorum: Catgoeaun laukir chron.
cambr. in praef. edit. Leg. Aircol Lauhir Land. 111. 118. 123.) Ox. B. 42\ In
Ubro LandaTensi, qui saeculo duodecimo ineunte e vetostioribus Ubris est
conscriptus, modo servata est «n, modo transoripta in infeotionem, quam/ vel
t/, V signari supra diximus, ut in nominibus his propriis virorum: Arthmail
213. 227. 233. 234, sed Arthuaxl 190. 213. 214. 226. lirochmail 149. 150. 151
etc., sed Broekuail 190. 191. 195 eto. Femuail 149. 167 e«c. Leumarck 206,
Loumarch 212. 213, Lumarck 141, sed Luuareh 143, Lyuarehhen 138. Cimeit liaue
225. 226. 227. 246. 253, amelliauc 240, CimeUiayc 248. 252. 253, sed a
ueilliauc 221. 222 etc. et Ciueiliaue 224. Gureimamt 235 (ae Gurcunsmu 233)
et Morciuanu 193. 194. 198. Domngnaret (cf. Dttmnacus, Damnorix Caes., Ye
riugodumnus OreU. 2062; hib. vet domun, mundns, cambr. duwyn, dyfynm, pro
fundus, Mab. 2, 41. 1, 263) 199 et Dofngarth (^ hib. Domangart Tigan. apud
O’Con. 2, 136. 160) 160. Duun, Conduun (cE Dumn, Gurdumn nomina Timnun in
chron. cambr. praef. ed. Leg.) 228. 182 Conaiam 228. Riatam 177 et Riataf
17«. Selim 265. 267 et Selif 257. 260. 262. Item in appeUatiTis cambricis:
eym reith et ey/reith (lex, pririlegium) in Priv. eccl. Land. p. 113. poguisma,
pouiama (locus quietis) 249 et pouuma 149.
Destituitur autem m in mediis vel extremis vocibus a) in positionis loco po
steriore: aiticu (arma) Leg. Mab. fq. b) Extra positionem: ouyn, o/yn (timor;
hib. vet omun) Mab. 2, 241. 375. euyd (aes; emed gl. Ox.) Mab. 3, 300» Aue^
deveit (otcs) Mab. 1, 274. 2, 215. nyfer
(numerus; cambr. vet nimer) Mab. fq.
|
|
|
|
|
(delwedd F8778) (tudalen 115)
|
I.
1. OONSONAB BRrrAKNICAS UQUIDAE. (134.135) 115
Hodef (tolerare), diodeoueynt, diodeiueint (paiientia; cambt. vet.
guodemitaueh, passi estis, hod. goddef, dyodde/, cf. hib. vet fodam) Mab. fq.
nef (caelam, hib. Yet. nem") fq. haf (aestas; cambr. vet ham), gayaf
(hiems; cambr. vet gaem) Leg. Mab. gvelleu (forceps; cambr. vet guiUihMn)
Mab. 2, 204. cyi*-, cyu-, egf m eompositis (= lat eom-; cambr. vet eem in
cemeoid) fq. In terminatione Terborum -af, -iaf, -aaf, atque superlativi -af,
ut A«wa/j yeuhaf (nata maximus, mkumus ; cambr. vet -am) Leg. 2, 1, ^. ieuhaf
Mab. 1, 235.
Addo vocnm aliquamm, quae sapra e vetustis libris cum m allatae sunt, formus
hodiemas: eelfydd (Tersotas; vet cebned), dofedig (domitus; vet dometic), nw/
(sacellum; vet nom), achfen (ingnen; vet achmon), anaf (macula; vet anam),
edaf (filum; vet etem). la quibusdiun vocibus m destitutione etiam magis
emollitam in u vel to transisse probat hodiema scriptio : edau (filom, pro
edaf), neuad (auU; nevai Leg. fq.; hib. vet nemed), goreu (optimus; gore»
Leg. 1> "7« ^y> '"*' (nomen; enm Mab. 1, 235, hib. vet atnm),
cwrv} (cerevisia, cf. moz coru/, cort/ Vocab.), tywyllet (obscuritas; hib.
temel) Mab. 3, 31. In sabst ho diemo Uaw (manus; lau iam in Oz. B.) m
destitatione deperisse putanda est, ut perennt interdum b et d, semper g (cE
quae de mediis dissemntar), nec aliter in infinitJTis at ereki (poscere)
Mab., quomm m terminalem Berrarant dierchim (ad poscendom) Cod. Lichf. (p.
271), diprim (gl. essam) Lxb.
Cornice liquidaram infectio in sollm notuta inTenitar, quae infecta scri
bitar « vel v, constanter in P., minus constanter in Voc, in quo pro eadum
nmi modo vetoatior nota similis aoglosazonicae p, sed etiam f ut cambrice pro
miscae adhibentur. Quae f rel ff in P. (item fere in Dr., etsi non eadem
coiutantia) non inTenitor nisi sono mntato, ut semper in extremitate vocis,
in principio secandum leges inEra ezponendas: yn/ua (bene; mat) 64, 3. may
fyn mua (at TeUet; mynnaa) 4, 3; in mediis vocibus certe non sine causa: a wo
■^o (qui piUiatiir) 24, 2.
Inficitor antem m in principio vocis, si eztat causa infectionis: mar vur
(tam magaos; mur) P. 8, 3. pan vynnat (com Toloit; mynnas) 3, 4; in compo ■itu: moruil (eetas), guitfil (fera;
mt7, aoimal) Voc 8*. ytethva, atethva (sedes; ma,
locas) P. 18, 4. 143, 4. In mediis toI eztaremis vocibos, in positione:
arvovj (arma) 64, 2. 74, 1. 170, 8. pal/ (= pahna) Voc. 7*. eoru/, eore/ (gl.
cervisia, f^ oelea, pro corf, ut bare/ Voc. 7*. pro barf-, cE xoQfia Athen.
4, 13. xovQfit aMtyaCofitvop ix Trjg xQidtjq, Dioscor. 2, 110. eurmen ap.
Gangium e glossar. latino-graec et Ulpiano) Voc. 10*. Eztra positionem
iofectae m ezempla e Voc: n^ (caelmn) 7*. louan (gl. fonis 1. fanicalus, hib.
vet loman Wb.), tivulgou (te nebrae; hib. vet temeJ), cla/ (aegrotus), clevet
(morbas), pluuen (penna; = pluma) 8*. Tplu/oc (polTinar; oambr. Tct plumauc)
9". dauat (ovis) 9*. ene/ (anima), ke^ (aestas), goyf (bdems) 8'; e P.
et Dr.: hvan, loven (funis) P. 105, 4. 181, 3. eia^ (aegrotos) 25, 3. clevat
(morbus) 24, 3. neuer, neuera (numerus, numerare) 238, 4. 183, 3. enef, eneff
(anima) P. 199, 1; 106, 1. 4, plur. eneoow 17, 4. davet, dauoi (ovis) 0. 127.
2230, pl. devea P. 48, 4. g&}eveU, gcr^af (tolerare; rad. dam) 134, 4;
3,4. 60, 3. leyf, levff, leff (manos), nef, neff (caelum) fq. Interdum m
eomice aeque ac cambrice maiure emollitione aut in v> («) abit et intra
posi tioneiD et extra: tewolgow (tenebrae) 79, 4. 209, 2. ovm (timor; hib.
omun) 53, 4. 57, 2. 68, 3. owndt (timidas) 77, 2. doum (profandus) 66, 4.
hemoye^ hynwys
|
|
|
|
|
(delwedd F8779) (tudalen 116)
|
116
(136. 136} I. 1. CONSONAB BRITANNICAB LH)niDAS.
(nominatas) 208, 1. 214, 1, cuius subst hanow (nomen) fq.; ant proraus perit
in extremitate vocis: lau (manus; iuxta lof) Voc. 7*, le (al. leff, leyf,
leojf) ?• fq. -a (= -ain) terminatio tam superlativi semper in P. ct Dr.,
quara inter dum 1. pers. sing. praesentis: fne ny gafa (ego non invenio; al.
-aff) P. 117, 4. lauara, leuara (loquor) D. 1. 59. del gre»a (ut credo) 216.
a xora (quod &cto) 1934.
In vetusta lingna aremorica statum liquidarum primitivum integrum fiiisse, ut
iu vetusta cambrica, colligi potest ex »i communiter iutacta in nominibus
propriis (p. 111). Animadvertuntur tamen etiam hic initia quaedam infectae m,
quae videtur scripta mti, w vel v, ut in nominibus WrmJiaelon, WrmJioaen,
Wbrwohen supra dictis (p. 112 sq.) atque in aliis quibusdam: Maelcowal 1, 54.
CevxUear 2, 19. Cowellic (= supra dict. cambr.
CivnUiauo, CimelHaue}* 1, 45. pro quibus in aliis locis Cotnalcar 2, 15. 30.
Comaltcar 1, 44. 2, 30. Comalton 1, 25. Roencomal 1, 7. Morvannut (in chart.
a. 1089; = Morman, supra) 2, 6. eccleaia Se^fiac (chart. a. 871; cf. nomen
viri iu L. Land. Selif 'ibl. 260. 262. Selim 265. 267) 1, 52. |?] In vita
antem suictae Nonnae (Buh.) iam r^hiris est infecta m, scripta o, m, f, ^,
nec nisi in paucis m servata invenitor (p. 111).
Infecta m, si est cousa
inficiens, in Boh. ut in compositis: diualicc (sine malitia) 70, 5. Moruan (=
Morman, n. pr.) 150, 21. 168, 12. Morvan 168, 14. In media vel extrema voce:
vuel (humilis) 76, 15. 100, 6. eueldet (humilitas) 84, 14. niuer (numerus)
18, 5. gouzaf, gouzaff, gouzafen, gouzaffen (tolerare, -arem) 154, 28. 206,
9. 40, 5. 94, 8. dafng (damnes) 172, 15. dafnet, daffnet (damnatus) 66, 5. 162, 6. daneffou (ad caelos) 144, 3. claf elaff (aegrotus) 108, 3.
136, 12. cleffet (morbus) 8, 20. 200, 6. cU^et (infirmatus) 128, 23. 140, 4. f«yf (aestas) 96, 27. haf ha gouaff (aestate et
hieme) 154, 4. eneff^ ene/(anima) 62, 8.. 142,
13. Item apnd Quill. (in Lhuyd. Arch. brit) cldf (aegrotus), cleuell
(aegrotare), eff (is), gauaf (hiems), huo (aestas) atque in infinitivis
uluaiaff (spirare), coeddaf (cadere), damnaff (damnare) etc. Proprium vero
sonam uasalem (conferendum hodiemo hib. gael. mh) variatum dialecti
differeutia et loci, quem aut in media voce aut extrema obtinet, iam inde a
saeculo 17. medio alii alia scriptione cir cumscribunt, ut Man. cn (is), godn
(hiems), hdn (aestas), en (caelum), pl. encou, oleauet (morbus), prmv, pl.
-et (vermis), ddnoat, pl. denvet (ovis), roenw, pl. roSn vou (remus), gotudmv
(tolerare), intanoo (viduus), pl. intdnvien; Dum. elaon (aegrottts), tcaon
(levis), eon (is), preon (vermis), pl. preneet, envel (similis), tenoal
(tenebrosus), danvat, pl. denoet (ovis) ; Lgn. Man, klano (aegrotus), klenved
(morbus), danvad, pl. dinced (ovis), goano (hiema), hah, haho (aestas),
intano (viduus), A^/i, hen (is), prShv (vermis), doA (mansuetus), roehv
(ramus), in, eaic, pi.ehcou (caelum). Sed eadem liquida interdum in dentalem
n abiit, ut in hen (is) et infinitivi formis veneticis malein (molere),
meulein (laudare), in aliis magis emollita est vel tota periit ut in vocibus:
hanu (nomen; semper monosyllabum) Buh. 60, 3. 102, 4. 130, 17. [henu Quill., hanu
Eik., hano Man., hano Lgn.] aoun, oun (timor) 94, 7. 162, 6. don (profundus;
doon Dom.)
Composita et derivata Com-elUc,
Vomeltic, Comaltie, et Cm-eiUiauc, Cem-elliaue, ComtUiaue, Comaltiauc. Hib.
rev verb. comaltar (iunjjitur) St, accomallte (gl. socius) Wb.; sabet brit
che fals (artns) Vocab , cambr, bod. Icnfall (iunctus). Er«> Comallic,
Comalltaue ianctos, i.e. ami eitia, Miiicnt? Comallear, qui amat ioactioiwm,
aitbini ?
|
|
|
|
|
(delwedd F8780) (tudalen 117)
|
I.
1. COKSONAE BRmNNICAB LIQmDAR. (!»«• 137) 117
4, 11. 30,4. 50, 16, in terminatione hodierua superlatiyi -a, quae in Buh. est
-af^ -tf senrata etiamtam consoua finali. Quare infinitivorum vetustae
termina tioiii -atn vel -im secundum temporis et dialecti difiierentiam
variae respondent fonaae: ^a/(esse) Buh.; nudan, ■maleia, mallin, mala, malo (molere)
Lgo.; oaua Man., eanu (canere) Quill.; cridif
(credere) Bah., cridi Man., credu Quill. ; memliA, meuteiu, meuUin, meuU,
meulS (laudare) Lgn.
Liquidae N sunt variationes quaedam propriae britannicae, concordantes eani
hibernicis in quibusdam, ut cum excutitur in fine vel ante « et f.
Li cambricis codiciboa vetustioribug interdum deest liquida praepositionis m:
lu heataur (in sextario) gl. Ox. 22\ ilau elcu (in manu E.), i oi» oisoud (in
saeculum saeculorum) Cod. Lichf. in Append. L. Land. p. 271. NeBciunt haoc
formam codices recentiores; n autem originariam deperditam Ln fine nu moalium
YII — X produnt idem et ipsa hodiema lingna infectione nasali se quentium
mediarum (cf. numeralia). Exempla
cambrica n evanescentis ante s et f: mift, mia (mensis; hib. vet. mf) Leg. 1,
16, 8. Mab. 1, 25. doguomimr. (leg. doguomisvrum, emensuro) gl. Ox. 3*. mtry«
(= mensa) Mab. 2, 223. Olemuia (Clemens, n.
pr.) L. Land. 155. Respondet igitur lat. -entis terminatio cambr. •<»s,
-uys in nominibus gentilibus: tuecoi» (gl. tascus, = tuscensis) gl. Ox. 38^
ut etianmanc Monwya (Monensis), hlotffnoys (Loegrensis). Item 9fem, uffem
(infemam; hib. vet. ifumn) Leg. 2, 6, 27. Mab. 2, 224. 247.
Cornice etsi servatur n praepositionis in, yn, sunt tamen liquidae oppres sae
ante » et f exempla: cuml (consilium), cueulioder (consiliarius) Voc. 7*.
cutyU (conailium) P. 31, 3, cvayl O. 188. 1567,
cusyl 0. 2041. 2267. D. 555. ny ad eueyll (oonsulimus tibi) P. 116, 2. ^y
gutulye (ad consulendum ei) 119, 2. mi» (mensis), muia (mensa) Voc. 8'. 10*.
yfarn, yffarn (infemam) P. 106, 3; 66, 4. 212, 1.
Aremorice saepius est e pro «n (in): e martir (in mart^o) Bah. 50, 1. e berr
ameer (brevi tempore) ibid. 96, 1. e bro breton , e bro bretonet (in terra
Britannorum) ib. 44, 16. 84, 20. 88, 18. e gou (in errorem) 4, IC. Item
excutitur nasalis ante » et f: musvr (mensura) fiuh. 68,
9. cutul (consilium) 6, 4. co^e» (coofessio), oofeeaat (confessionem facere)
42, 2. 132,' 18. ifnm (infiunis) 174, 3.
Adnotanda est hoc loco varietas scriptionis cambrica, qua liquida » ma tator
tam in radice quam in particulis an (privativa), cyn (con-), yn (praep., in),
et prononune possessivo myn (meus), praesertim ante mediifs et tenues
labiales et gutturales.
Ante labiales mutas et m liquida n assimilatione taransit in m: hyt ym mor
JmerdoH (nsque ad mare hiberaicom) Mab. 3, 271. vym mereh (filia mea) 1, 291.
vymbwyt (cibus meus) 2, 233. ymyi (in digitam, = ym bys, ymmya) 2, 216. vym
pmn (capnt menm) l, 9. yn mhenn (in capite, margine) 1, 3.
Pro ng scriptom invenitur gg iam in Libro Landavensi: loggeu (naves; tlongeu
Mab.), Lyggeaaaue (n. pr.) 113. 140, quare g simplex (neglegentias) in ^ossis
vetustis: torcigel (gl. ventris lora) Ox. B. 43*. mogou (gl. comas) Lxb. In
recentioribus quoque codioibus pro ng adhibetur gg vel ny*/, cnm n finalis
particulae iongitur incipientl g: yggwyd arthur (in praesentia A.) Mab. 1,
241. nyggwreic (nxor mea) 1, 274. yggladoed (in terris) 3, 27E. hyt yggwauan
yggwarthaf arwystli (asque ad Qw. in superiore regione A.) 2, 371. yggwae
|
|
|
|
|
(delwedd F8781) (tudalen 118)
|
118
(138.189) I. 1. 0ON8OKAE BRITAinnOAE 8PTRAKTE8.
lewt, yng gvxuhust (in valle) 2, 202. 210. vynggwiy (lectas meuB) 1, 290. In
radice ipsa pro ng non modo gh^ ngh extat: rygh»fU (apparitor-^
saprascribitar rhingyll) Leg. 1, 35, 1. penjpighon^ pennpingon (n. pr. viri)
Mab. 2, 6. 243. Uyg hesy llynghea (classis; deriy. e Uong") 3, 800.
eUyghvys, eUynghawd (formae verbi geUwng, mittere) 1, 289. 294; sed etiam
simplez gi egyl, egyUon (angelus, angeli) Mab. 1, 237, ibid. egylyon; kyfyg,
kyfyg (angnstos; hib. cumang) 1, 14. 7. Pro combinatione liquidae com tenui
gattorali, pro nc, nk scribontar g, gK, ngh, gk^ ngk: kaghellaur
(cancellarias) Leg. fq. eygheUaur L. Land. p. 113. agheu, angheu (mors; ancou
Voc.) Mab. 1, 33. 2, 237, ande adi. angheuawl, angheuaeh (letalis, taetrior)
1, 13. 2, 202. kyieuanghet (aeque iavenis; e ieuane) 2, 391. myghyghor
(consiliom meum; kyghor = kyn-cor) I, 286. aghyngor (dementia), agkyghorut
(demenb) 2, 54. 55. ygyffelyp (similiter) 1, 5. ygkatchar (in carcere) 1,
291. myn vygret, vygkret, vygcret (per fidem meam; kre() 1, 240. 241. 250.
vygcry ttangheu (angulae meae) 2, 233. yngkemyw (in Comabia) 2, 202.
Spirantes.
11 t^ J Y . Extant spirantes in libris britannicis vetustioribus scriptae h,
s, i, gu vel u, ezpertes infectionis ant alius Tariationis; eaedemque manent
intactae in lingna recentiore omnes, excepta gti^ gw, quae regulam sequitur
mediae g. Daabus veris spirantibus prioribus A et « adnameranda est ch bri
tannica, quoad non prodiit ex k, g^ sed est eiasdem originis et affinitatis,
al ternans cum h, quam utramque modo ex «, modo ex x progressam complores
voces demonstrant, quibus respondent vetusta nomina gallica vel voces
affiniam lingnarum. Qoa re comprobatur, id quod snpra dictum est (pp. 46.
47), a lingna vetnsta gallica afuisse yeram A, sed quasi daos spirationis
gradus fiiisse 8 et X, quodanunodo conferendos cnm h (ch) et t recentioris
formationis.*
11 primitiTam at in nulla lingna indeuropaea, sic ne in gallica quidem
vetusta aut britannica, cambrica, comica, aremorica, certis exemplis probari
posse supra dictum est (pp. 46 sq. et 79). Yox hos (gl. ocrea) Voc, hotan,
hosean, plur. hossaneu (braccae) Mab. 2, 382. 3, 149, med. lat hota, hossa
apud Canginm, eomroonis Celtis et Germanis, aut ab bis ad illos
transmigravisse putanda est, aut si est eelticae originis, id quod admodum
probabile redditar hibernicis vocabulis hais (calceus) O’Dav., plar. asai
Corn. v. Jiial, atque assan (g1. caliga) St. gl. 72, non aliter praefixam
habet h, ac maltae voces in codi cibus hiberaicis (p. 48). Eadem enim h, quae
longe abest at sit radicalis, in codicibus britannicis non solum in principio
vocom vocalibus praefigitor, sed etiam in mediis intromittitar inter daas
vocales.
Cambrica exempla: ha (« a, interiectio), hac (= ac, et), hin(==in, hod. yn,
ut), hair (= air, hod. aer, strages), -aham (pro -aam in verbis denominati
Simt TOO s tt h unius eiusdemque
gradus formac altemantes, aaoniam ez Ung^uanun affi nium numero complures ut
aricae occiaentlles, grraeca, slaTica, in qmbns vocibus non serrant t
primitiTam, h (.ch) pro ea profenmL In latina et gennaniea Kngnis, qua«
originariam « etsi non aemper serrant, nnnqunffl tamen cnm h commntant, h
destitnta esi es atpirata gntturali c^ ut in lat horiui = chortus,
getm.htoui= chund — eonu.
|
|
|
|
|
(delwedd F8782) (tudalen 119)
|
I.
1. CONSONAE BRITAMNICAE SPIBANTRfi. (139. 140) 119
Tis), baheU (ibidem bael, secoris), guUUhim (pro guiUiim, guilltm, hoi.
gwellai/, feceeps), deiehid (sera), hac diglniuhit (de sapuua elique),
gurehie (hodie gwraig, mulier) in glossis Oxoniensibus. eltguhebrie (n. pr.
yiri; — eltguebrie, eltguobri) cod. Lichf. yeuhaf, ieuha/ (natu miaimus) Leg.
2, 1, 3. Mab. 1, 235. y deyhei (veniebat) Mab. 2, 208, yd aho (eat) 2, 245.
hwyttehych (cenes) 2, 63.
Cornics: euhie (cerva; euyc Leg. 1, 9, 22. eioic Mab. 1, 236), gouhoe (men
dax; =gouoc') Voc. ha, hag (et) P. fq. crohen (cutis; = croeri) P. 135, 2.
Aremorica exempla e
cbartalariis: Haerveu Landev. Mor. 348. 467. Haeroi Rhed. 2, 21 (= Aeroiu 1,
11). plohe (plebe) 2, 12; e Buh.: ha, hac, hoz, hon, hol (= ol, oll),
particulae et pronomina frequentia. hel Q=> el, ael, angelus) 112, 18.
buhez (Tita; dius buee) 12, 7. 48, 10. buhan (cito;
hod. buan) 12, 9. 34, 16. maz vihet (ut sitis) 16, 10. ez rahen (Eacerem) 20,
5.
Eundem usum praemittendi spiritus h non radicalis iam in vetustis nomi nibiis
gallicis Eelvii, Heloetii, Bercynia silra (cf. p. 46) animadvertimus. Eius
dem igitur intromittendi usum, ut in vooibus britannicis modo dictis,
suspicari licebit in nominibus item gallicis: DrahoHm (fluvius in regionibus
MoseUanis; ct. dreii, vepres, drain, spina, in Voc, cambr. hod. draen, cum
nota singulari tati« -in, -en e dra^ ergo Draonus, fluvius spinosus, vepretis
consitus?) Ausoo. Mosell., ut in nominibus, quae extant in inscriptionibus,
compositis -nehae (cf. bod. nwy, spiritus, vivacitus, = nd). At Vnhalie ap.
Gaes., quod supra (pp. 46. 48) per errorem Admisimus, in optimis codicibus
recte scribitur Vacalus, •1. Vacali»; Vertraha in Gratii Cynegetico minus
accurate redditum est quam vertraga, vertragna aliorum scriptorum (cf. G
britannicam).
Ceterum ne utique supervacaneam hanc ft putemus in media voce, monet eiusdem
usus plns minnsve constans post oonsonus, praesertim liquidus, ut in gwrhau
(aQ addicere) Mab. et aremoricis snpra (p. 113) allatis, sed etiam te naes:
erethe (crederet) Buh. 94, 14. 114, 17. 146, 14, quae in aliis geminantur vel
swvantur: bwytta, buyta (cenare) Mab. (assimilata y?)
O ergo spirationis celticae dux et princeps est. Inter quam et h affini tatem
esse eam constat in linguis indeuropaeis, qua alternent inter vocales po
sitae vel in principio vocis ante vocales, ut persica iam inde ab
antiquissimis (emporibus h profert in iis vooibus in quibtis e invenitur in
indica, ut in no mine sanscrito Sindhu, fluvii et regionis, quod Persis est
Hindu, nomen fluvii principio, deinde et regionis et inoolanim, atque e
persico ore ad Graecos et Romsnos bwsgresstmi Indut. Indi. ISfec aliter
graeca lingna pro « latina ex hibet aspirationem. Sunt exempla eiusmodi
altemationis in uua eademque lingoa faotae in uua voce, ut in graeca org,
avidiov, (tvrjvog atque t»e, vaira, in cambrica eil et hil (seraen,
progenies, productio; hib. vet eil). Sed sunt ra rissima eius rei exempla,
cum singulae fere lingnae constanter aut servarint « aut pari condicioue cum
h commutarint. Quaevi tamen potest, nonnc sit aliqua lingna quae neglecta
illa lege utramquc spirantem amplexa sit. Ac sane est, bri tannica nostra
ipsa, quae post aetatem Uomanorum iis vocibus, quae servarunt
Nisi huic sapponenda est vetusUor g,
vt in tra. traet, trcet (pes: hib. vet. traigid, pes, trrigthech, gl. pcilcstcr,
Se.); est euim et hib. Vet driiS, (gl. vepres) Sg. 47*, pro draius, drets, in
fKt» a = drei* Voc., el araigen (gl, pirus) Sg. 61'' s bod. dro^kuum (pmnus
spiiiosa).
|
|
|
|
|
(delwedd F8783) (tudalen 120)
|
120
(1*0 140 I. 1. C0H80NAE BRITANNICAE SPIRANTB8.
« in aiiis lingais, ut in proxinia hibernica, in gallica, latina, indica, in
aliis, ut in persica, graeca, h (vel cA, ut in slavica) sibi sumpserunt,
quasi in dao agmina separatis, priori «, alteri h attribait, primitivam
igitur « lingnae celticae, quae h radicalem nesciebat, servavit in altero
agmine, in altero matavit in h. Ecce duorum horum agminom exempla.
Cambrica « extra positionem: 1. in principio vocum. Exempla quae dam yocum
aliunde notaram: teith (hib. vet aecht^ septem) Leg. Mab. saetliu (=
sagittare) Mab. fq. E lexico cambrico:
sae (pannus laneus, arem. bod. sae, tunica, hib. vet. «at, gl. paenala,
tunica, larema, Wb. •3O’), «ain, pl. «einiau (= sonus), neiniaio (sonare;
vet. hib. rad. verb. ««mm, unde subst. »enm, sonitus), sedd (=sedes), teddu
(sedere; germ. ntan; cf. hib. vel. mide), aereh (amor, hib. vet. iierc).
2. In mediis et extremis vociban quae extant exempla « simplicis, haec prae
terquaui in transumptis sunt eiusdem generis cuiutt hibernica sapradicta (p.
49 sq., a et c), ergo « aut initio geminata aut post consonam excussam
servata, sed semper fortius prolata est, qoam ob causam frequentior est in
isdem geminatio: gnas (pner, servus; cf. vaeaus, vasalliu) gl. Ox., ^\.
gweision, guieiaton, unde ver bum gvBossanaethu (ministrare) Mab. fq. aasen
(asinus), pl. aatennoed Mab. 2, 391. nesaa/ (proximns; hib. neia, nessa,
propior) 1, 5. j/ngs (insola), pl. ynytsed 2, 391. bis (digitns) gl. Ox. 23*. Posse in quibusdam vetustiorem a: supponi monet subst.
lisiu, lisnu (= lixiviam) gL Ox. 8*. B. 44', quocum conferenda sunt, quae snpra
(p. 102 sqq.) proposaimoB, laity amlais, coea, croes,peis. In terminationibus
gram maticis « saepissime servatar, ut in formis praeteriti -us, -i«, -wys,
-sam, -aaam, -atsam etc. , in derivotionibus -us, -et (iarlles, comiUssa),
-ois, -wys etc.
In positione in media vel exeonte voce servatur «, cum in loco posteriore, ut
in wrsenn (gl. arundo) gl. Ox. 40*, tum in priore, si combinationem iniit com
tenuibus : pispaur (tibicen) gl. Ox. 38\ estid (sedile) 6*. rascl (gl.
sartum) B. 42\
In prineipio vocum « conioncte cum tenuibus in vetnsta tantnm lingoa saum
locum obtinet: strouis (gl. stravit) gl. Lxb. stirenn (stella) gl. Ox. tcam
nhegint (gl. levant) Cb. 4. scipaur (gl. horrea) Cb. i 4. strutiu (gl.
antiquam gen tem) Cb. 6. ad stebill (gl. ad limina) Cb. 52 Recentior enim
lingna cambrica (iam inde a codd. Leg. et Mab.) has combiaationes in
priiicipio vocum non tulit, sed vocaleo) e, i, y praeposoit: yspeit (spatiom)
Mab. 1, 248. «sparduneu, ysparduneu (calcaria, germ. spom) Leg. 1, 12, 8.
Mab. 1, 13. ettmieU, yetauall (ciibiculam) Leg. 1, 9, 25. Mab. fq. yttabyl
(stabulum) Mab. 3, & eatars, yallxrn (ephippiam) Leg. 1, 32, 3. Mab. 1,
4. ystrat (planities, vallis aperta, dilatata: ystrat megyt dyffrynn mawr,
planities ut magnae vallis) Mab. 1, 7. ystrat yw, ystrat tywi (vallis Y., T.,
fluviorum) Mab. 2, 245. 3, 36. 189. esooleycyon (soho lastici) Leg. praeE
yscar (separatio; hib. vet tearad) Mab. 2, 244. ytcawl, pl. ytgolyon (scala)
3, 273. yscwyd, ysgwyd (umerus) 2, 234. 235. ystret (series) 1, 14. esgit,
eskit (calceus), pl. esgidyeu, yskidyeu 3, 149. 153. Liber Landavensis liic
ut semper inter vetustiores et recentiores lingnae formus nutat: fraxinua
stili fat 234. ntrat hafren (vallis Sabrinae; cf. Strat-Glefenses ,
StrcBcUdoealas , apnd scriptores anglicos, i.e. habitantes vallem Clotae)
219. atrat haner, strat elei (vallis H., E., flavionmi) 170. 194. Sciblon,
Sciplan (n. pr. viri) 71.217; sed etiam: iniaun dir ifpidattnn (recta asque
ad rosam caninam; cambr. hod.
|
|
|
|
|
(delwedd F8784) (tudalen 121)
|
I.
1. CONSONAE BRITANNICAE SPIRANTE8. (1*2. U3) 121
ytpyddaden, germ. hagedorn) 192. dwinid iatrathafren (snrsuin in vallem Sa
brinse), ecclenia htrathafren 165. 166. Yatrathafrm 219. Et iam in cod. Cb^
alternant o glan*tlinnim (gl. famine sancto) 5 et istlinnit .i. loquitvr (gl.
profatur) 4. Mota excussa esse videtur in cambr. hodierno seren, ser, syr
(stella, stellae), cum in glossis Oz. sit ttirenn.
Combinationes cum liquidis et w codem modo tractari solent: ydipanwr
(politor) Mab. 2, 228. iftleipanu, ynKpanu (polire, acuere ; germ. schleifen)
2, 1 2. 229. yattodeu (vitta; hib. vet. mdthe Sg.) 1, 3 et faodie. hod.
ysniwg, ysimocan (vapor; augl. tnioke). yswein (eques iuvenis, scand. ttcein,
famolus), pl. ymeinieit Mab. 1, 4. 3, 51. In his tamen saepius s aut periit,
ut in llu (agmen, exercitus; hib. vet tluag), miic, mu-c, hod. mwg (fumus)
Leg. 1, 10, 4. Mab. 2, 236, noden (filum), in cambr. netlden, arem. niz
(lens, lendis, hib. vet med Sg. 113''), aut in alium sonum transiit, ut
semper fere in sw (cf. mox HW, CHW). Combinatio sr, fiatis frequens in lingna
hibernica, alieua videtur a cambrica (vocabula pauca hodiema inchoata ab ysr
videntur composita ys-r.), quae -in pluribus vocibus pro ea fr exhibet (p.
80), in aliis interponit t ut in strutiu (gl. antiquam gen tem; hib. inua
sruthe, gl. veterum, MI. 53 r.) Cb. 6; cf. istlinnit (loquitur), o
glanstlinnim (famine saocto) eupra memorata, at hib. sluindi (significat) Sg.
Satis vetusta eunt exempla praemissae in principio ante illas combinationes
vocalis e vel i etiam apud scribentes latine vel romanice: scripsi ego
Perteradus
tup ittiptilationem isponsumemque intmposita in Chart. a. 746 ap. Murat
Antiqq.
Ital. med. aevi 6. 412. istrica (= strica, striga) in cod. Mntin. leg.
Laagobard. ap.
Mur. t 1, p. 1, p. 3t. Recentiora quaedam exempla e Cangio: espatla, espalla,
ttpaula (= apalla, armus aut membrum ferarum vel porcorum, quod vasalli do
minis saepius praestare tenebantur) Chart. a. 1150. 1225. eschecini (scabini)
1204 ettugium (gall. esttty, etui, theca) 1231. eactierivs (icuyer, scutifer)
a. 1234.
Oornica et aremorica s servata in isdem positionibns atque cambrica.
In prinoipio vocum comica: sach (saccus) Voc. 8*. tair (artifex, faber; hib.
t«trr, ars, in comp. sdirdinmid^cht; gl. artificium, Sg.) T. sichor
(siccitas; cambr.
hod. tyehder, verb. nychu, siccare) 8*. sinsiat (gl. tenax; pro sintiat,
sentiai) 8*.
teth (sagittare) P. 223, 1. seygh (siccus) ib. 170, 40. Aremorica: sechet
(sicca
tos) Bdb. 168, 8. sebezaf (stupere, turbari), soezet (torbatns) 4, 9. 13. *o
(est)
fq. In mediis et extremis coraica: asen (asinus), esel (membrum, hib. vet.
atU, gL artus, Sg.), isot (deorsum; cf. hib. vet. isil, inferior), nesheuin
(= nesM
tnin, gl. propinquas), etusin (osculum; cambr. hod. etu, cusaii), cassee
(equa;
cambr. hod. easeg"), airos (pappis; hib. vet. eross Sg. 105*), bis
(digitus), les
(herba; ct Letura, flav. Auson., mons Sidon.) in Vocab.; e Pass.: asen
(asinns) 27, 3. esely (membra) 184, 4. 235, 1. 3, terminatio verb. -us, -ei,
-yi,
(ierivatio -e». Aremorica: goas (puer, servus), goasonie: (servitium) Bub. 6,
2.
50, 7; 54, 26. enesen (insula) 6, 22. guerches (virgo) 18, 16. 46, 2. guelas (vidit)
86, 23. In fine interdnm ecriptio z pro s (vnlgata hodie propter leniorem pro
ntintiationem, e. o. azen, asinus, braz, magnus) iam in codem libro
invenitur:
lantet Nonn (sancta Nonna; santes 46, 2) in titulo. guerohet (virgo) 92, 19.
ez
irams (putrefactas sum; = -ts) 12, 18. In positione coraica: ors (ursus) Voc.
9".
to-Mfer (trabs; hib. vet. trost Sg. 70*) 10*. lester (vas; hib. vei lester),
loso (nstu
hitio, hib. vet loacad, urere, combarere) 7*. pisc (piscis) 8V gustle
(spondere)
|
|
|
|
|
(delwedd F8785) (tudalen 122)
|
122
(143. 144) 1. 1. C0K80KAE BRITANNICAB SPIRANTE8.
P. 249, 4. dythy (discer«, docere) 80, 3. Aremorica: goutper (vespera) Buh.
62, 1. yoestlas (spopondit) 158, 14. lestrat (navigare) 14, 12. guuquaff (==
gwit ea/, vestire) 24, 18. disqvif (discere) 108, 23. deiq (diBce) 26, 21.
clasq (quac rere) 32, 13. 184, 10.
A consuetudine autem cambrica praemittendi vocales e^ i ante combina tiones
«/, «n, sp, st, sc inchoantes discordant dialeeti et comica et aremorica, et
haec quidem nou solum vetustior, sed etiam recentior et hodiema.
Coraica exempla e Voc: snod (vitta) 8*. spauen mor (gl. aequor), st^ren
(stella), ste/enic (palatum) 7*. steuel (triclinium) 10*. ttret (latex) 9*.
strifor (contentiosus), scinen (inauris) 8*. scorren (ramus) 9*. scod (ombra)
8\ scouam (auris), sceuens (pulmo), seuid (scapula) 7*. E Pass.: spem, ipeme
(epinae) 165, 2. 133, 1. step' (stellae) 211, 1. stret (radius, flumen sanguinie)
219, 1. strekis (plaga), pi. strocosow, strokosow 227, 2. 174, 3. 173, 2.
itryf (contentio) 160, 4. strevye (altercari) 73, 4. 248, 3. scruth (statim)
254, 4. scyle (causa) 116, 3. 142, 4. sconyat, sconye (recusavit, recusare)
174, 3. 4. scoeern (auris) 71, 2. 3.
81, 2. icoth (umerus) 162, 3. 205, 3. itrirya (interpretari) 201, 3.
Nomina prdpria vetusta aremorica e chart. Rhed.:
SpUuc (chart. a. 834) 1, 2. Sprewi, Sperevi Mor. 315 (chart. a. 860). 293.
828. Stodken Mor. 297. Stumou Mor. 300. Schiriou Mor. 302. Exempk e Buh.: ^an
(quiee) 4, 22. iperet (spiritus) fq. splet (modus) 56, 13. iter, iteret
(stella, stellae) fq. st/tt (status) fq. ttroton (potentia) 88, 21. scoacc
(umerus; icuid Voc.) 172, 10. In panois e romaua gallica transumptis servari
praemissam ^ non est quod mire ris: estonaff, estonet (iionne, itonni) 4, 11.
206, 3. 82, 19. esper (espoir)
18, 3. 200, 15. Hodiernae voces: *par/ (flabellum), itrtv (contentio), skourr
(ramus). Quare quod apud Lhuyd. e Quill. profertur ytguydh (scutum),
aremoricum certe vix potest haberi.
11 britannicae ante vocalem ex t primitiva celtica ortae exemplum illnstre
est nomen fluvii Ilabrcn ap. Nennium (p. 75), Ha/ren, frequens in libro Lan
davensi, apud Giraldum Cambrensem, in codice rubro, quod Romanorum aetate
integrum est Sahina. Alia quaedam eiusmodi: haloin, haleih (sal) Voc. 10*,
cambr. hod. halen = hib. vet talann, e lal, unde derivatum est vetustum nomen
gallicum Salusa ("fons non dulcibus sed salsioribus, quam marinae sint,
aquis defluens") Mel. 2, 5, cni addo nomen loci Saliso, Saletio (in
sinistra Rheni sn perioris ripa) apud Ammianum et inTab. Peut.; particula
inseparabilis cambr. vet hu; ho-, he-, cambr. hod. hy-, arcm. he-, hib. vet.
lu-, lo-, quae etiamtum eet su in nominibus gallicis Suesiioncd, Sucarus
aliisque (p. 14). Ante liquidas quoquc l, m, n
antequam excideret s (p. 121) neseio an mututa sit in h, quem admodum inter
formam indicam dsmi (sum) et vet. pers. amij intermedia est bactr. ahmi.
Cambrica exempla, iu quibus 8 aliarum lingnarum, praesertim hibernicac,
respondet: 1. in principio vocum iam in vetustis noetris gloesis
Oxoniensibus: huil (hod. hwyl, unde hcylbrenni, mali, Mab. 3, 93; hib. vet.
seol, «cJo/Sg., germ. seyd, velum) 20\ hehihur (eloquens; hib. vet. sulbir)
8*. hir (longus; hib. vet. slr) 37*. hep (praeter, sine, praep.; hib. vet.
sech) 38'. Mg/uxti (gl. venare, ve nare tu; hib. vet. selg; cf. nomen pop.
Brit. leXyoovat, ut nunc recte legitur in
|
|
|
|
|
(delwedd F8786) (tudalen 123)
|
I.
1. OOOTOKAB BRITANNICAE 8PIRANTE8. (}i* H8) 123
editione WilbergiaDa) 88*. Mnt (ria; hod. hyttt, hib. vet. »dt, got. tinths)
m comp. et deriy. doguokintiHat (gl. incedaus) 5'. hanther (dimidium; han =
^("-, semi-P), hestaur (seztarius, hettawr Mab. '2, 222) 22\ Adde hen
(senez), ande loperL hinham (gl. patricius) Oz. B. 45*, et hendcU (avus),
henmam (aria) ibid. 43', heneauou (g^. veteris scripti monim6nta; hib.
senchassi') Cb. 49. In Mstb.: heul (hodie haul, «= sol, got aauH) 1, 27. 2,
208. hun (= somnus) 2, 374. helw (possessio; hib. m/6, dat »eilb Corn. v.
mogheime') 1, 28. 2, 35. A«u (serere), yd heunjt (satom est; cf. lat »en,
tatum) 2, 221. 222. hedwh (paz; hib. vet. «y) 3, 306. In Leg. 1, 10, 7:
hebauc (&lco; hib. vet sebocc, gl. capus, Sg.). Addo pronomina yr-hwn,
hwnn, yr hon (hic, haec; hib. in-»o). Plurima alia in lezicis.
2. In mediis et eztremis vocibus: ehawc (= enox) Mab. 2, 233. 234. traha ^od.
arrogantia, ezaltatio, ande adi. trahaawg, trahaawl; hib. vet. trin, comp.
treta, treata, fortior Wb. 25\ Ml. 19*, gr. it(>aat'c) in composito
didraha (animo carens, timidus) Mab. 1,236. 3,24, quocum conferenda videntur
non solnm trahaxee (oppressor) 1, 271, sed etiam cam chi trech (fortior) 1,
20. 3, 304; cum » servato: traw» (vir feras) 1, 36. tret/s, treis (oppressio)
Leg. 2, 1, 35 sqq. Land. 113. Mab. 2, 222. treietaw (opprimere) Mab. 2, 223.
treissiur (oppressor) Leg. 2, 11, 50. Yitare tamen hoe loco videtur lingna
cambrica spirantem, ex cotienB eam interdnm vel transponens, ut in chwaer
(pro chweihur? =* hib. siur e »isur, scisur, sonscr. svasr, cE p. 52. 58),
haeam (pro aeharn, eiham, hib. iarn ez isam, got. eisam). Ncquaquam vero
servari potest h in fine, unde aut tiansposita est ad principiom vocis proximae
at in yng hol (in eins vestigio=s gn yh-ol) Mab. 2, 48. et ezemplis in capite
altero proferendis, aut prorsus de cidit ut in aro, kyuaro (expecta) Mab. 2,
57. 56, quibuscum conferendae sunt tam qoae fonnae s servanmt, inf. aros,
kyuaroa 2, 38. 41 ; 10. 37, quam h trans posito arhoweh (ezpectate) 2, 33.
arhoy (ezpectas) 1, 8. Differt ch in fonnis nom. ehwe, ehwech (sez), fortasse
in terminatione 2. pers. sing. coniunctivi -ych, cambricae propria, in
terminatione comparativi -ach, arem. -och, quae iam in gloss» Oz. guobriach
(sapientior) extat, cam hib. vet. -u, -iu sit pro -us, -ius (cf. p. 52 et
infira formae oomparationis).
Cornica ezempla h inchoantis et mediae, e Voc: hir (longns) 10\ heli gen (=
salix) 9\ helkow (venator) V. helhiat (persecutor), «unAwmc (iustus),
eamhinsie (ininstos; e sabst. kins, hint, via) 8\ ehoc (osucius 1. sakno) 8*.
E P. : helhey» (agitatas) 2, 2, holye (sequi) fq. Deficit spirans et in media
voce huir (soror) Voc. 7* = hoer Cr. 1332. 1338, et in extrema in
terminatione com parativi -o, -e in P. et Dr. Altemant tamen formae numeralis
whe (sex) D. 351 (cf. Borde ap. Uncle Jan Treenoodle, Specimens of comish
provincial dialect. Lond. 1846, p. 85), whea Cr. 413 et whegh, wheh (= cambr.
chwech) Dcc.
Aremorica: hir (longus), hirder (longitudo) Buh. 12, 23. 17. hun (som nns),
hunfre (somniom) ibid. 4, 18. 30, 10. hep (sine) fq. hent (via) fq. Pro
nomina he, hont (hic), hunan (ipse).
In media voce elidi solet spirans: eog, eaug (salmo), c^hoar (soror). Cum
cambrico snltst. haearn, haiarn (ferram) h transposita concordat aremor.
hoiarn, haiam (p. 106). Finalis ch respondet cambricae in numerali c^houec^h,
in ter minatione comparstivi -oc'h.
|
|
|
|
|
(delwedd F8787) (tudalen 124)
|
124
(U5. 146) I. 1. CON80NAE BRITANNICAB SPmANTBS.
In principio vocum condensata est spirans in cambrica
combinatione CHW asitatae scriptionis in Mab. atque hodie, quippe cai
combinationi respondeat sv aliarum lingnarum. Exempla e Mab.: ehtci (tos; =
sci, hib. vet «t, cE sanscr. vus, lat. vos) fq. chwe, chwech (aex) fq. ehwaer
(soror) 1, 248. 275. 2, 61, pl. ehmoryd 1, 275. chn-yH (sudor; germ. vet.
moeU, itcit) 2, 18. 52. chioe chach (dulciol*; cambr. hod. chtceg, dulcis,
cf. sanscr. tcddus, angl. siMet) 2, 223. ehwannoeket (pariter desiderans;
hod. chtoanl, desiderium, hib. vet. satU, pro suant; cf. gall. vet.
Suanetes?) 2, 375. ctmerthin (risus) 1, 29. 289. 2, 40. 377. ehwerw (acerbus,
amarus; hib. vet aerb) 2, 40. 41.* In vetustioribus libris in constantia
qoaedam scriptionis hic quoque reperitor: ishui (gL quos; i.e. est, estis
vos) Cb. 19. huechet, chuehet, chueched, chuecfiet (sextus) Leg. 1, 12, 1.
28, 1. 31, 6. 37, 1. Propriam eiusdem soni significationem praebere videntor
glossae Luxemb. in adi. couuantolion (gl. andrivenereis; i.e. cupidi, libidinosi,
cambr. hod. chMantolion), si non legendum chuuaiUolion. Mntatar chwe in choe
in verbo ymchoelut (convertere) Mab. 1, 9. 13. 2, 48. 49. Gl etc. In
extremitate vocis w aut omittitur aut transposita fit vocalis u (ur, o, y) in
pronomine 2. pers. pL infixo vel suEGxo: -wch etc.
A cambrica CHW abhorrere demeticam dialecti varietatem servata HW, anglico
more fere scripta wh, non modo Dav. testatur additis exemplis u>haer
(soror), wharae (ludus), ymwhelo (convertat), sed ipsa quoqve Legum recensio
demetica, e qua e. c. proponimus whegityr (sex viri, = cliuegvyr cod. A.)
PraeC whebu ahtteugeint, vhwebu a wheugein (sex vaccae et sexies viccna, =
chue byu a chue ugeyn cod. A. 1, 10, 17. 18. 28, 9) 1, 8. 5. 6. Qaibuscam
concinit coi^ nica HY in Voc: hvigeren (socer), hoeger (socrus; cambr. hod.
chwegrum, chwegr = scecr, lat. socer, socrus, got svaihra, scaihro, gr.
F8*v(foE, Fexv(fd) 7*. hcilen (scarabaeus; cambr. chwilen), hmmore» (crabro;
cambr. chwyrnores) 8\ hoannen (pulex; cambr. chwanen) 9*. hverthin (risus;
cambr. ehrerthin) 10*. In codem legitur huir (soror) pro hvuir. In Dr. et P.
etsi forsitan pauca exempla hw (vel hu) servatae reperiri queant, ut y
hwallons (quaeeiveront) P. 154, 2, plerumque tamen sicat apud Demetas
scribitur WH: why (vos) fq. whek (dolcis) 47, 2. 66, 2. 77, 4. 171, 1. 185,
3. 222, 3. whans (desideriom) 1, 2. 222, 1. 5« w hejyn (ad ridendum) 222, 1.
y whela (quaevit), ua wheleugh (nolite qoaerere), ua wJtelyn (ne quaeramus)
21, 3. 168, 4. 247, 1. rag whelus, Jy whelas (ad quae rendum, ad eom q.) 257,
2. 4, ut apnd Borde (sec. 16) why (vos), whe (sex); item cnm de aliis causis
w, gw in eundem sonam matatar: y wholhas (lavit), y whelas (vidit) 219, 3. 4.
may whane (ut perforaret) 218, 2; cE 5« wolhy (ad lavandum), golhys (lavatus)
46, 1. 4. gtcelus, gtielus, rag y welas (videre, ad eum videndum) 12, 3. 96,
1. 29, 2. rag y toane (ad eum incatiendam) 217, 4. luterdum autcm propter
ucglegentiam in P. (vix in Dr.) aat h omissum est: neb a weleugh wy (quem
quaevitis vos ; rectius neb a icheleugh why 68, 2) 69, 2, wek (dulcis) 132,
3. 257, 4, saepissime uy pro why; autio: vmhelys (oonversas)
Contr» lingnae reiplain chio scribi
videtur pro aw, w ia voce yware (Indns; gnaroi gl. Ox.): avhwaryy di. . .
gwarya/ (au ludes? ludam), gwart dy chwart, gware dy whart Oude ludnm taiuD)
Mab. S, 383. 384. 3tt7. ny chwaryei wfvuon (non hidebant pueri) 1, 34S At
nonne ut biber nica (ct siur, siter, etfiur, Jher p. 58) sic cambrica quoque
dupUces foroua cAioart «t gwart procreare potnit?
|
|
|
|
|
(delwedd F8788) (tudalen 125)
|
I.
1. 00N8OHAR BRITANinCAR SPIRAMTBS. (U6. 147) 125
244, 3. atque omvMly» (coBTertit) 253, 4 ; recte ymwhelaf (me rerto) D. 2594,
cf. ciunbr. ytnchoelwt supra memoratuin. la eztrema voce •ugh, -logh (cf.
pron.).
Aremorica scriptio Tarians inTenitar in vetustis Tirorum nominibus char
talarii Rhed.: Wrhioant, Wneant, Gvrmant 1, 49. 51. 53. RwJiant 2, 17. HU vel
HO secundum differentiam vocalis proxime sequentis in Bub.: hui, huy (tos)
fq. huee (dulcis) 38, 9. 180, 1. hoant (desiderium) 24, 21. 70, 12.* lioanUc
(di^sidenuis) 14, 3. 108, 2. In his legendam esse eho, chu, ehie, probabile
fit scriptione h pro cA etiam in aliis adhibita: gourhemen (mandatom; alius
gour chfmen) 12, 11. guelhy (laTare; 104, 15 guelchi) 106, 26. Apnd Quill.
(secon dum Lhnjd.) hoar (soror), hoannen (pulex), hoarier (lasor), apud Man.
e^htie» (sador), e^houanen (pidex), e'hoari (ludus), sed Itoor (soror). Hodie
scribitur e'hou^ c'ho: ehoui (tos), choue<^h (sex), e^houik (dulcis),
e^houenn (polices; collect.), c^hoar (soror), c^hoari (ludus) Lgn. c^hutro
(amaras), e^hoanen (pulex), choantua (^petens) Dnm. In extrema voce (pron.)
scribitur -oueh tcI -oeh, bod. -oc'A.
H, CH in plnrimis vocibus britannicis e primitiTa s prodisse patet pro
positis exemplis; easdem a vetustiore X, serrata in nominibns gallieis, pro
gressas alia quaedam demonstnmt, in quibus media fere extat H, extrema CH
(iDterdum c propter inoonstantiam scriptionis in L. Land. et Leg.).
Cambrica exempla. H-=x ante vocales: dehou, deheu (dexter, meridio nalis ;
cf. DexsiTa dea fnscr., got taihns, lat dejeter, gr. d«^«>s> sanscr.
ddkH^, hib. vet des, de»s): ar parth dehou (ad latns dexterum, meridiooale)
L. Land. 216. llatc deheu (dextera manus) Mab. 1, 275. eh (= hib. S»-, i-,
gall. ex in Bominibns Exomnus, Excingillns etc.) in compositis: ehouyn,
ehofyn (cxpers timoris, intrepidus; ofyn ^ hib. onatn), yn ehouyn (intrepide)
Mab. 2, 64, unde kynehofnet (aeque intrepidns) 2, 379, ehouyndra
(intrepiditas) .3, 153. ehang (non angustus, amplns) Mab. 2, 44, unde sup.
ehmigaf 2, 43, composita bronehang (amplo pectore) 2, 50. et Ehangicen (nomen
aalae Arthuri) 2, 208. Ante consonas etsi t inTenitur in transumptis hestaur,
he«tawr (sextarius) gl. Ox. Mab. eetravm (extraneus) Mab. 3, 298 cnm deriTato
eatronatol (peregrinus, mirus) 2, 10. 17. 36, ut ante vocalem in transnmpto
lt»iu, iistiti (lixiTium) gL Ox., regnlarem tamen * spirantis exoussionem
eandem atque bib. echfar (p. 49 not:) produnt heitham (extimus) ^. Ox. eithyr
(extra) Mab., de quibus cf. p 155 sqq.
CSEL^x in fine, eademque servata accedente deriTatione: chwech (in com
positis ekwe; a vetustissima forma isoax progressum, unde gr. F^, lat. sea,
germ. tttihs, hib. vet. si ^Btea = teje, ut it et ^ = gall. vet. ex-) Mab.
crych (crispus; cf. Chrixus, leg. Crixus, rex Boiorum, ap. Sil. Ital.) in
comp. penn gryeh fq. in Mab. ydt (bos; sanscr. uiian, nom. sg. ukid, got
auhsa, germ. vet. okto', minas recte kyc Leg. 1, 12, 10. 16, 9. yech 1, 14,
7. hych Cott.) Mab. 2, 222, du. et pL yehen ibid. ut in nominibns locorum:
rytychen (Tadum boum, nomen cambricum ciTitatis Oxoniae, Oxenaford) Mab. 3,
303. Penychen, de re ffione Pennidienn (caput bonm) Land. 237. 185. uch
(supra; hib. vet 6s, uas; cL Wenthuecoyt, Guentia supra silrum, Land. 237)
Land. Leg. Mab., adi. uehel
MimgeiKla sant «b hsc voM coant (Mlus,
(Milcber, gratus) 86, II. 40, 3 ut hodie, et di eoanl (twpis} 70, 16, «t
conftregrift gallican» y«t eointe.
|
|
|
|
|
(delwedd F8789) (tudalen 126)
|
126
{U7. 148) I. 1. CON80NAB BRITAinnCAB SPIRANTBS.
(altus; hib. vet. uasal) Mab., quocum "snpra (p. 34) comparavimus nomina
Te tusta Uxellodunum (oppid. gall.) Hirt, Oi'^€lkov, Ovi«lla (oppida
Britann.) Ptol.* In media voce ucher (yesper; cf. ertfeh = crispns) Mab. 1,
24. 31. Addo voces hodiernae lingnae terminatas a cA , . quae servatur media
in isdem auctis derivatione: lUch (locus absconditus), llechu (speealari),
lleckiad (speculator; cf. Lexovii Caes.), llwch (stagnatio; cf. ^in^ae, Brit. fluv., Ptol., Luxoviom, Galliae loc), adi. gwych,
gwech (laetus, hilaris ; cE Oie^ai.Xa, Brit. opp. Ptol-X brych, brech
(nigellus, variegatus: ych brych Mab. 2, 222), brychtU (salmo fiario, piscis;
cf. Brixia, Brixellnm).
Cornica exempla: «lehotiles (gl.
aprotanum, herba; cf. 9eSifiov, aristolochia Gallis, ap. Dioscor. 3, 6, leg. dd^tfiov, dtl^/So»-?) Voc. 9*. huehot (Bursom)
8*. uher in composito gurtlwher (vespera) Voc. 8'. 6en. 1, 5, gorthuhar v. 8,
gorth uer R. 1304, varie coirupto codem gofJtewher Gen. 1, 19. 23. gathewher
v. 31, gathewer v. 13. In P. : dyghov) (dexter) 93, 3. 193, 1. 198, 1. 218,
1. ugh, ughell (supra, altus) fq., sed dyov, dyow D. 1487. 1329. R. 1582.
dyhow O. 65. vhtl D. 1324. huhel D. 1330. O. 509. 1088. R. 2117, at in
compoaitis huh«Uat (p» triarcha), huhelcur (clito), huheluair (vicecomes)
Voc. 7*. 7'. De tehe, whegh (sex) V. snpra p. 123.
Aremorica eiusmodi vox ohen (boves): provinoia quae lingna Britonam Pennohen
dicitur, latino vero eloquio caput boom interpretatur. Yita S. Panli episc. Leonensis apud Aremoricos, Boll.
Mart. 2, 112. E Buh. re ehaffn (nimis intrepide) 172, 15. vhel (altus) fq. Hod. diou (dexter), sed choue^h (sex).
J integra servata est in principio vocom britaimicaram. Seribitar in co
dicibns t, ut hodie quoque, varius y.
Cambrica e gl. Ox.: iob (lupiter) 39^ tou (iugum; hod. tau) B. 42\ i»t (pals)
42*; e Cb. iar (gallina, gl. ales) 82. Item in margine codicis Lichfeld.
(App. L. Land. secnndnm imitationem) f iudoni (i.e. signum ludonis). In libro
Landavensi ipso et frequens locutio iniaun (recta) et nomina propria vi rorum
composita vel derivata a vocibus mw, tW, vel jou, jud, at impresaom est in
editione: Jouaf 207. 250. Joubui 166. 206. Joubiu 163. Joubin 161. Joude 254.
Judic 141. 142. 148. Judnerth 154. 176. Judnoe 167. Judnoc 178. Judnou 165.
Judon 162. Judhail 149 etc. Judgnallaun 157. 178. Ju^eant 203. Scriptio
codicis apparet ex uidon (leg. iudon, Judon) 161. Eliud 138. 142. 196. In isdem
tamen nominibus haud raro &cta est eontractio, quae regularis eat in
lingna hibernica (p. 49): Idgnallaun 210. 231. Idnerth 124. 165. Jdon 158.
Idcant 229. Ithail (i. q. Judhail} 166 sqq. In Mab. iarll ieuane (comes iave
nis) 2, 20. 21. ieu hyd (cervus iavencos) 1,
3. ieuhaf (nata minimos) 1, 235. iarlles, iarllaeth (comitissa, comitatos)
fq. iach (sanua) 2, 55. 56. iat (facies) 2, 18. Pronuntiationem hnius
semivocalis nntasse, ut modo mollius modo da rius efferretur, inde patere
videtur, quod articuli forma modo eadem quae ante consonas profertur, y (quem
Demetarimi morem esse dicit Dav.): rodiynoreh (dare hinnuleum) 1, 31. allawen
uu y iarllea. (et hilaria fiiit comitisw), hyt yn
Cum nominibus Graioceli, Ocelum Caes.,
MUv ««^sv (Oceli ptomontoriom, BntumiM) Ptol. potius concordare Tidetur hod.
cambr. subfit adi ogffl (y^gm, tigoronu}.
|
|
|
|
|
(delwedd F8790) (tudalen 127)
|
I.
1. 00N80NAK BRITAMNICAB 8P1RANTE8. C*» 1^9) 127
yitoudl y iarllet (asque in cabicolam conritissae) 1, 20. ^oyr y iarllaeth
(yiri comitatos) 1, 21. greesatou owein aoruc y iafll (ealatayit Owenum
comes) I, 33. ar y iawnder (secandum aequitatMn) 2, 21; modo quae ante
vocalea (more coBununi), yr: heb yriarlle» (inquit comitissa) 1, 18. 19. 20.
eisted aorueyriarll (sedit comes) 1, 33. heb yr iarll (inquit comes) 1, 34.
"l, 21; utriusque vero consaetudinis exempUs abondat ille libfer. In
media voce j viz extat (assimi lata vel in h mutata? cf. p. 119); finalis fbrtasse
in terminatione -ei quae est in nominibus propriis virorum L. Land.:
(JLann)ffemei 130. Gvidei, Guodei, Guoidei 70. 71. 73. 217. Ty/hei, Typhri,
Tyffi lOft. 120. 123.
Cornica e Voc: ieu (iagom), iaeh (sanus), aniaeh (infirmiis) 8*. yar
(galiina), iein (frigae) 8'. yeugen (feruncua), yoreh (caprea), kytiorcli
(capreolus) 9*. iot (pnls) 10*. iouenc, youone (iuvenis) 7'. E Dr. etP.: yeyn (frigidas) D. 1209. 1622. 2729, yen D.
2060. ydie» (sanatio) D. 1150. yar (gallina) O. 129. yowynk (iavenis) D. 19,
yonk D. 1184. R. 1639. P. 175, 3. 254, 3.
yethoto (lu daeos) D. 2003. 2027, sed ^ow P. 145, 3. 239, 2. ethow 131, 1.
152, 1. 182, 2; pL yuthewon D. 982. yethewen D. 2796. 2797. 2800, yethewon D.
1080 etc, sed etiam kuthewon D. 756. P. 152, 3. ac praeterea semper in P.
ejemn (vel etfte tcon). Qoa abolitione inchoantis j forsitan rectiorem, quam
quae supra (p. 82) temptuta est, ezplicationem inveniat evn (iustus) P. 18,
2. 147, 2. ewn 218, 4. eyn 207, 4.
235, 4, unde eunhimie (qui recta via incedit) Voc 8*, comparato cambrico
iaun, iawn (p. 95).
Aremorica e Bub.: iechet (sanitas) 46, 5. iachet
(sanatus; imTpTeaati jechet, jadtet; sed quamvis sint in imitatione primae
paginae co^cia ioaeus, iuet, baec quoque impressa sunt joaeus, just) 130, 2.
200, 3. yen (frigidus) 40, 5. 92, 15. 23. Differt youl (voluntas) semper
disyllabum: hep youl (invitus), gant youl (bono animo, libentec) 46, 13. 128,
1. 134, 6, conferendum cambr. ewyUys. Ho dieniae vocea: iaeh (sanus), ien
(frigidus), iar (gallina), iaouank (iuvenis).
V in dialectis biitaonicia mediam guttoralem g fere sibi praefigens indoit
fonnam GU vetastioiris, GW recentioris scriptionis.
Gambrica dtalectas vetustior, quae destitutionem respuit in principio et in
mediis vocibns nec nisi in extremis interdam admittit (ut in m et g), ubi
conque est locas Imic soho sive in principio sive in mediis vocibus, eandem
{onoam ezhibet.
GU in principio vocum : gnarai (scena) gl. Ox. 38". gnaroiou (theatra)
38'. fparoimaou (theatra) 38*. gitas (servus) 41*. gueig (testriz) 6'. guerg
(efficax) 5'. guiannuin (ver) 40*. guorimhetic (argutus) 38*. guoguith
(victus) 41*. guobri (gnvie) 40*. guobriach (gl. sapientior) 37\
guordiminn:u: (invitus) 39*. gueli (c^ile), guin (vinum) B. 44*. guHlihim,
(forceps) 42\ gueriland (pratum) 4P. gyHai (hilaris) 45*. guithlaun (duellis)
Cb. 51. guerin (Eictio; hib. vet. foirenn) Cb. 24. guollung (vacuus) Cb. 65.
guithetmou (venae) Cb. 43. guichir (effirenus), gmehr (efferus) Cb. 27. 69.
guorsed (alta sedes), guorgnim (magnum opus) Cb. init guMatou (tonsurns) gl.
Lzb. In nominibus propriis libri Landavensis : Guew 265. Guei-n 154. Guemgen
203. Guemabui 72. Guei aonoe 205. Guidoc (Guidauc cod. Lichf.) 136. Guidgen
124. Guinan 140. 150. Guinoe, Guenoc 135.177. Guitmonui, Guennonoe 170.. 182.
Guallonir 136. 141 etc. Post prae
|
|
|
|
|
(delwedd F8791) (tudalen 128)
|
128
('*9 150) I. 1. CONSOKAB BRITAKNICAE 8P1RANTES.
positionem o, quae in recentiore lingna efficit destitutionem : o guUed
(pudore) Cb. 5. gmatmuin (vere) gl. Ox. 40*.
GU a principio in medius voces transposita compositione in isdem glossis:
clutgued (strues) 9*. gnoguith (victus), onguedou (exta) 41".
ringuedaulion (ar cana) 38'. anguocotiam (vigilo) 8*. doguohintiliat
(incedens) 5*. diguolouiehetic (proditns), malgueretic (deceptus) 41'.
diguormechi» (testatas est) 22'. tagmlgm tiat (silicemium, i.e. silenf)
aspectio) 5*. Eodem modo in plurimis nominibus propriis quae traduntur in
vetustioribus codicibiis: Guoeein, Catgnalart, Tufgnal, Brithguein, Gloitguin,
Amgitoloyt, Guortepir, Guordoli in praef. ed. Leg. p. XV. XVI. Satumguid cod.
Lichf. Auallguid, Uelicguid (i.e. malus, salix arbor) L. Land. 190. 217.
Matgueith (i.e. bonum opus) 2(>7. Judgnallaun 157. Rignal lauH 215. 263.
Catguistd 157 etc. Li mediis vocibus non compositis: egui (dili gentia? ct p.
82 not) gl. Ox. 20*. eguin (unguis) 23*. taguel (silens) 5*. pctgitar
(quattuor) 22', petgnared (quarta) 23*. leguenid (laetitia) carm. Cb. In
libro Land. : nant yr eguic (vallis cervae), ilgui, mingtn, tigui (nomina
fluviorum) 69. 150. 152. 248, in quo codem invenitur et inverse ug et
abundanter ugu tam iu compositis quam in simplicibus nominibus: Hiugel (—
Higuel nomen legialatoris, e chron. cambr. in praef. ed. Leg.) 226. 246. 247.
erucou leugirn (nomen villae, paulo ante: crucou leuirn = leujim, vulpium)
251. Eugius (nomen regionia, Euian 41. 185. 238, Ewyas 237) 187. Eugein,
Yugein (alius Yuein, Ouein) SlS. 229, codem nomine quod est Evguen 196,
Auguinn 236. mgnugui (flnv., alius Diingui, myngui, mynuy =' Mynwi) 187.
tyugui (fi. To^ios Ptol., supra tigvx, al.
tyui, Mab. iyun) 243. Lanndeugui {Lamdegui, Lanndeui 263) 264. RiugnallauH
(Rugnallaun 216, snpra Rignallaun) 241. 246. 250. 253. 254. 261. 202. Nougui
{Nogui 211. 233. 234) 208—210. 212. 233. Quae media gu m ipso quoque codice
Leg. A., in quo regularis iam est destitutio, residua interdum reperitur: a
deguysso (quod eliget; contra teuuystauc, hod. tywyeaawg, dux, e verb. tywy
saw, ducere), %^e««</a/ (ultimus; alibi dyuedaj), negvyt (recens; al. neuuyt)
1, 11, 11. 17. 2, 1, 66. Nutant tamen inter gu et u iam glossae vetustae
Luxem burgenses: rogulipias (gl. oliva^^it), doguorennam (gl. profundo) et
douohinnom (leg. douoiinnom? gl. austum, i.e. haustus), douolouse (gl.
depromis). torguiai (gl. fido) et toruiiiolion (gl. fidis); ut in L. Land.
quae supra proposuimus ex empla gu servatae, eadem aliis locis per u scripta
extant: Hiuel, Heuel, Houel (cf. p. 93) vel Biueil 263. leuirn, Euiaa, tyui,
mynuy (v. supra). Riuallaun 145. 250.
Altemationem inter au, ou et ac, ec concedi debere supra (p. 106) adno
tavimus. Itaque diphthongus vel in media voce pouee (quies) iam in gl. Ox.
extat inxta poguiamu (locus quietis) Land., ut in y«uAa/ (minimns natu) Leg.
2, 1, 3. ienanc (iuvenis) Mah. iuxta nomina gallica JomndMw, Jbturissus (p.
47), quibus conferendum videtur iou in nn. pr. e L. Land. supra prolatis (p.
126). Quod autem in nominibus L. Land. quibns
respondent gallica vetusta ut Cata ^uni, Cob/aunon, Cassire/^aunus, non solnm
-laun, -gtudlaun vel -lon, -gnaBon (cf. p. 94) invenitur, sed etiam -lan,
-gnallan: Gratlaun 227. 244. EuHaun 280. Sciblon 71. Seiplan 217. Catlan 231.
Rignallaun 215. 263. Judgnallavn 157 168. Judguedlon, Judgnalon 143. 167.
Cingnaian, Cyngnalan 136, Budgnalan 156, cf. CasHwailawn (— Cassivellaunus)
Mab. 3, 297, id «liter rix explioaveria.
|
|
|
|
|
(delwedd F8792) (tudalen 129)
|
I.
1. OOKSONAK BRITAlOnCAB 8PIRANTBS. (160 129
oiai at fomuun originariam •^aoatio*, -veUavanot (<E p. ^2), aervatiuii in
nomi mbus «remoricis, diverso contractionis modo lingna gallica in -launos,
-vd launos, cambrica in -Idn, -ffualldn mutasse videator. Ad instar igitor
homm nominum et llawer (multns, multitudo) Mab. fq. onm gall. Lauro,
Lauriacum, hib. lottr, I6r (satis, sufficiens) conferre licebit et eaier
(gigas) Mab. 2, 57. 216, pl. eetori 1, 264. 2, 57 cum gallicis nominibus
Cavaree, Cavarmm, Caoarillos.
In fine vero vocnm taneri non potuit gu, ne v quidem post vocales, sed tranaiit
in m, praesertim in terminstiouibus -au et -iu vetustioris scriptionis, -au!
et -ytc recentioris Bscpius inventis. -AU: litau (gL Latinm; i.e. Letavia)
gl. Ox. 39'. Uifdau} (Aremorica) Mab. 2, 30. 206. 245. Minau insnla in vita
S. Gildae (Nenn. p. 119). Anas (hodie anato, harmonia, in nominibus propriis
libri Land.: Anauoe 1 56. Anaugen 194. Anauued fem., sed aremorica natione
123) aliaque ibidem nomina in iau: Eliau 217. Leliau 153. veliau, jfin/iawfq.
Pepiau, Pei piau 69. 72. In his au nec antiqua diphthongiis au est, cuins
vetnstior scriptio •emper ou vel eu (e. c. Chanao, i.e. Canau, apud Greg.
Tnr. 4, 4, Morcenou L. Laud. 136. Rieeneu 162, subst. keneu Mab.), nec a
producta, sed ex av prodiit, cuins v restituitur accedente terminatione :
Lletewic, Lledewic (filythmyr, Glyih vyr L.; = Litavicus, e Litavia orinndus,
quod esset glossis Ox. liteguie) Mab. 2, 238. 239. 242. Atacliavu» Greg. Tur.
5, 16. luniacut Boll. lol. 6, 584 (= Magliau, MacUau, luniau ut snpra dicta
in -uiu). Cetemm interdnm hauo quoque diphthongnm sicut au primitivam m ou,
eu transgressam prodere vi dentur haec exempla: genou (os; com. genau Voc,
cf. gall. Genava) L. Land. 231. deliou, deheu (dezter, austaralls; hib. des,
cf. got taihma, germ. vet. zeewa, zeeawa, med. zeewe, dextra) Land. Mab.
agheu, angheu (mors; hib. vet. ^c) Mab.
1, 36. 2, 237. teneu (tenuis; hib. tana") 1, 259; quin etiam ex keneu
(catulus) formari videtor pL kenawon, kynawon 3, 28. Non tangitur av, ato
fiaalis in monosyllabis: nau (novem) Leg. naw Mab. ut hodie (sanscr. ndvan).
glau, glaw (plnvia) Leg. 1, 12, 8. Mab.
2, 213. taw (tace!) Mab. 2, 39, imper. verbi tewi (tacere; cf. snpra taguel,
hod. tau>el, sUens) 2, 37. 224; nisi per
infectionem. Infecta autem haec diphthongns in eztremitate voois semper
scribitur eu, ut in formis verbalibns teu (tacet) Mab. 2, 224. edeu (sinit)
1, 8. 2, 217, imper. adaw
2, 47, inf. adaw 1, 10. 2, 13; quamquam accedente terminatione redit w: teuy
(taces) 2, 39. 48. edewie (concessit, desiit) 1, 9. 2, 64. Qua re diserte
distin guitur a qualiconque ew terminali, quam variis modis ortam esse in Uew
(leo), olew (olenm), tew (crassus), blew (crinis), glew (strennns) supra (p.
109) ezpo Buimns. — Terminatio -lU: lisiu, liseiu (<= lixivium) gl. Ox.
8*. B. 44**. Eadem ex -00 (cf. Dnrocomorium) prodisse videtur in Cemiu,
nomine viUae et regionis : Lam Cemiu L. Land. 69. 156. 157. Corimbium id est
Lancemiu 183. Comu gallia quae postea dicta est Cerniu Budic 124. Cemyw,
Kernyw (Comubia) Mab. 2 fq. Afynyw (n. pr. loci) Mab. 2, 242. iarU rdgyw (comes
Rang.) 1, 24. De monosyUabis Uiw (color), gunw (dignus), dyw (deus), dyw
(dies), byw (vi vns), gwyw (langnidns) cf. p. 109. — Eandem u, w post
diphthongos habent gttayu, gnaeu, gwaew (hasta) Leg. Mab. gloiu, gloyw, gloew
(peUucidus) Cb. Mab. eroew (dulcis) Mab. (p. 101 sqq.); post consonas
ceintiru, keuenderu (pa traeles) gL Oz. 38*. Leg. 1, 5, 5, sg. keuynderw
(patroeUs, consobrinus) Mab. 2, 29. 198. 204. 3, 143. 144, k^nderw 1, 25.
maru, marw (mors) Leg. 2, 1, 11. 5, 4.
Zint, aBAMM. OKLT. Ed, II.
|
|
|
|
|
(delwedd F8793) (tudalen 130)
|
130
(«50. 151) I. 1. C0N60NAE BRITAKNICAE SPIRANTES.
Mab. 1, 252. (mortaus) Leg. 1, 5, 5. 7, 23. 35, 13. Mab. 1, 16. 28, cf.
maruUnmou (mortuae paludes) Land. 174. taru (taurus) Leg. 1, 35, 12. 4, 1,
13. karw, eane (cervus) Mab. 1, 7. 293. eq. 2, 7. 22. 3, 198. chtoerw
(acerbus, ainaruB) 2, 40. 41. Garti n. v. L. Land. 73 = garu: (ansterus, hib.
garbh? an gargg? p. 61) Mab. 1, 7. delu^ delw (forma) Cb. 80. Leg. 2, 6, 2.
Mab. 1, 15. 2, 241. helu, hdw (possessio) Leg. 4, 1, 19. Mab. 1, 28. 2, 35.
gahe (clamare, vocare) Mab. 2, 8. 9. 18 etc. geilvo (vocat) 2, 50. banw (ens)
2, 244. cadu, eadw (gervare) Leg. praef. et 1, 9, 23. Mab. 2, 29 sqq. gwedw (vidua)
Mab. 1, 27. medw (ebriuB) 1, 36. In quibus omnibus hodiemam lingnam w
reprimere testator Davies, sicnt bh in gaelicis vocabulis marbh, tarbh etc.
paene evanescere dicit Stewort.
Li recentiore lingna cambrica, iam inde a Leg. cod. A, GW sequitor re gulam
mediae p, cuius status primitivus, non destitutus, non manet nisi in
principio vocum, cum non est cansa infectionis destituentis. Exempla e Mab. :
ae gwallty y gwallt hitheu (caesaries eius, feminae) 1, 17. 251. yn
gwaseanaethu (ministrans) fq. lUw gvoerthuawr (color pretiosos) 1, 15. sef y
gwelei (ipse vi debat) 1, 14. anniueileit gwyUt (animalia fera) 1, 6. kyfodi
aorvgim agwisgaw (surgere coepi et vestiri) 1, 6. ditn gwynnn/ (reo maxime
alba) 1, 4.
Combinatio GUO, GWO (ipsa interdum a gtui vel gue profecta, cf. p. 87) etsi
in vetatftioribus libris fere servatur ut in particulis ^o (hib. y^),
guorQdh. fov') in vocibus guobri, guoguith, guoritnhetic, dogtiohintiliat,
digtiolouichetic, di guormechia, in anguoconam gl. Ox., ut in guollung,
gtiorted, gtiorgnim, gttorcotam Cb., tamen iam in isdem glossis transit in GO
, GU in subst. gvhennid (g^. cervicale; i.e. quod sub ci^ite) B. 44*, ut in
gurmaur (permagnus) carm. Cb., in n. pr. Catgoeaun (Catguocaun, Catguocan L.
Land. 126. 214. 249. 212, Cat cugaun 215, Catgttcaun 1 1 1 etc.) iu chron.
cambr. (Praef. Ed. Leg. p. XV), e quo ibidem traditur Catgollatm, Catgolavn,
quod est Catgnallaun Land. 251. 252, Catguollaun alibi (p. 87). Quae
contractio praesertiffl in recentiore lingna invalnit et in particulis go,
gor et in aliis, ut in verbo golchi (lavatre), gokhu ries (lotrix, e
gtoolchi; cunferantur hib. folcaim et vetusta nomina Volcatius, Yolcae, p.
53) Leg. fq . Eadem contractione vel solutione spirens w combina tionis GWE
abolita est in vocibus praesffirtim multum usitatis, at gwr (vir; ■=gur, cf. gurehic, femina, gl. Oi.,
hod. gwraig, e gwer, hib. fer), gurth, gtiorih (praep.
; = vert, hib. friih). Alternant tamen saiepe formae pleniores et con
tractae, ut in L. Land. vooatar Guaidnerth f. Gttallonir '140. 141. idem qui
Guidnerth f. Gullonar 137, in Mab. est gwahanu (separare) 2, 62 i. q. gohanu
1, 8, iuxta particulam gor extant gnarthaf, ^car^/ (supremns) Land. Mab. et
gvmrchadw (servare) Mab. 2, 29; particula iiiteneiva gallica ver-, quae cxtat
in nominibus Yercingetorix, Yememetum aliisque, in hodiemis compositia
cambrlcis est gwer-, gtcr-, gor-, ut ipse rex Britannonun, qui fdit tempore
in vasionis Saxonum, in chronico quodam (ap. Roncall. 2, 451 not., et Praef.
L) IWtigemus, in codicibus Gildasii et Nennii dicittir Guerthigeniug,
Quorthiger ntis, Chtrfhigemus (Hgern, hod. teym, dominus). Inveniuntur in libro Landa vensi plurima nomina virorum
composita Guor-, Gur-.
Ante V vocalem gu non invenitur, oontra haud raro ante liquidas f et r (cf.
p. 53): gulat (imperiom) Cb. 19. Land. 113. 238.
245. 262. gulip ^liquidus) Cb. 60. guled (gl. pompae; epnlae) Cb. 86. Leg. 1,
9, 25. gulan (lana) Ox. 40*.
|
|
|
|
|
(delwedd F8794) (tudalen 131)
|
I.
1. 0OK80KAS BRITANinCAB SPIRANTBS. (IBl 1&3} 131
gmMe (miilier) Qx. B. 43*, in Leg. varie scriptom: gureye 1, 2, 2. 2, 1, 2
etc. gureie 2, 1, 18. 27. 28. 39. 72. greic 2, 1, 1. 39. 40. greyc 2, 1, 2. 4
etc. 5f»-M«c 2, 1, 15. grwye 2, 1, 4. 5. 17; cf. gleduchu (impeme) 1, 5, 1.
Cornicae voces bac spirante inchoatae, paQcis exjCeptis, quae in Voc. per tP
vel w scribuntor ut Heidnur ti (architectus) 7'. ttuludoc (dives) 8*. win L
gwn (vinum) 10*, extra statam mfectionis prae se femnt GU vel GW, ut in Voc.
gnan (debilis) 8*. gnar (collum) 7*. guemen (alnns), guis (scrofa) 9*. gvistd
(obses) 7'. guisc (vestimentom) 9*; in 1*. et Dr.: gugv (dignus) D. 284. gwan
(debilis) P. 53, 2. gieeepar (vespera) 230, 1. guyn, gvyn, gwyn (candidus) D.
122. 284; 156. P. 1)4, 1. guella gwas
(optimus puer) 112, 4. gwyls (ferus) 206, 3. Eadem tamen non solum cum
proxima o vel «, sed cum omnibus vo calibus potest transformari in 60, 6U:
goh (caesaries; cambr. gwallf) Voc. 7*. gur (vir) 7', gour D. 2810. P. 66, 3.
123, 1, gorty (vir domus, maritus) 0. 181, 295. goyn (vagina; cambr. gwain)
P. 72, 1. goy» (sanguis; cambr. gwaet) 45, 2. 58,
4. gu^ytl (facere; = gwethyW) 15, 4. 156, 4. gustle (spondere; cf. guistel
supra) 249, 4. go^af, gcr^evell (tolerare; guo-) 3, 4. 134, 4; quin etiam tota eva nescit tr, ut ante u
diphthongi itt: guU (velum) Voc. 7^ e vocibns gyw (dignus; cambr. gwiw) P.
68, 4. 226, 2. et gew (hasta; cambr. gwaew) 217, 3. 218, 3 = gyw 221, 1,
caius diphthongum servavit compositom hockttuyu (venabulum; cf. p. 101) Voc.
7*. Sa principalem v secuntur liquidae f, >', variat scriptio (ut in Leg.
v. supra): gulat (patria), gluan (lana) Voc. 9*. glibor (himior) 8*. greg,
grueg (mulier) 7'. 9*. grttab (anus; cambr. gwracK) T. grueiten (radix;
cambr. gipreiddyn) 9*. guUu (regio) 0. 492. 518. 1505. gurek, gwrek (mulier)
P. 158, 1, 66, 3. gura (fi«j) 11, 3. 55, 1 etc. gvrythyow, gurythyow,
gwrythyow (radices) 0. 687. 782. 802; sed
syliabamm numems nunquam augetor. In mediis vocibus v vel di phthongis
absorbetur (au traDseante in ou, ow): huen (laetus; cambr. Uawen) Voc. 10*,
hioen D. 3157. P. 71, 4. couat (nimbos; cambr. cawat) 8' == cowea O. 1080.
lower (multitado ; cambr. lawer) P. 210, 1. louuem, lowam (vulpes) Voc. i\
0.^95, vel mmore contractione ntyonk iuxta iouene, youonk (p. 127); cam brico
cawr (gigas) respondet eaur: eaurmarch (camelus) Voc. 9^. In extremis -ou,
-ow: ancou, dthou (p. 107); servatae terminationis -au exemplum in Voc. (in
quo plur. formatur in -ou, -eu) est genau (os; cf. Genava), quae eadem vox
Bcribitar ganow (cambr. genou ir pant, os vallis, L. Land. 231) P. 106, 1. 2. D. 1500, terminata ut substantiva numeri pluralis;
monosyllaba glau (pluvia) Voc. 8'. glaw 0. 23. 1028 etc. itaw (novem) 0. 493.
R. 31. tav, taw (tace) D. 855. P. 46, 2. 84, 3. Terminationis -tw exemplum
est Comubium, uomen locorum cambricorum, sed scriptnm coroice, unotario
utvidetur comico saec. 14: hcor ney, Vghccmey
(Comivium inferius, superius) Leg. et Consuet. Wall. in Registr. Caernarv. p.
153. 154. 202, tamen etiam kemow D. 2712; monosyllaba liu, biu, gyw, gew,
bleu, dew v. snpra (pp. 109. 106). Post consonas v finalem ne in Voc quidem
invenimus praeter ertt (ager) 9' et fortasse caruu (cervus) 9*; aut enim
interposita vocali oritar diphthongus eu : ereu (ager) 8*. baneu (sus) 9*.
guedeu (vidaa) 7*, vel ou: malou (malva) 9', ow in libris recentioribus :
karow, earo» (cervus) 0. 126. P. 2, 2. garow (mdis) P. 2, 3. 159, 4. tarow
(tauras) 0. 123. Cr. 403. marow (mortuns) D. 422. P. 2, 4. 215, 4. 233, 2.
234, 3. gelow (danat; cambr. geiho) 0. 1864, o scripta a Lhuydio, qui addit
huero (amaros),
|
|
|
|
|
(delwedd F8795) (tudalen 132)
|
132
(133. 134) I. 1. C0K80VAE BRITAKinOAK SPIRANTES.
ffitedko (vldaa), medho ■(ehriviH)',
aut evanescit v (sive potius assimilatar liqui
dae, ut in hib. tudl p. 55): dd (forma, instar) adrerbii et coniancdonis loeo
passim in P. et Dr.
Provectione mediaram comica, cuius leges Inlra exponentor, gu in QU mutatur:
ef nan cptdie (quod ipse eum non vidisset; gvjeUe) P. 85, 4. gorqtyth (cura,
= gwth-gwyifC) 139, 4. ov quei^^e (in vendendo; giDerje) 104, 2. dek e<m
quyih (decies centum Ticibus; gwyili) D. 574. mar qureugh (si fiunds;
gtoreugK) D. 1121. Ante liquidas
tameu haad raro C scribitur: ou> crowethe (in iacendo; gwrowethe) P. 25,
3, ut semper ante vocales contractione ortas: ow eteyif (in patiendo; gc^t^
P. 211, 2. ow kuyyU (in &ciendo; gt^yll) 96, 2. mar e&fua (si scis)
92, 3. mara cutta (si scis tn) Cr. 2331.
In aremoricis libris vetustioribus neque in principio vocom neque in mediis gu
regoLms est, sed w {in codicibus procal dabio mu, ab editoribua tranecripta
W, to, Vu, vu): Warochue apud Qreg. Tur. 5, 16, et nomina fre quentissima in
chartolario lUiedonensi: Waabidoe Mor. 304. Penu>as
1, 53. We^ tilloe Mor. 331. WitAamal Mor. 266. Wiuhoiam Mor. 273. Tanetmu 1,
6. ITt nan 1, 29. Winchon 1, 10. 2, 21. Whtlowen l, 16. WinetUon 1, 18. 2,
23. Botwen 1, 23. Waaon 1, 4. 20. Riwallon 1, 36. Catwallon 2, 18. 20.
Roimeallon, Rot anhoallon 1, 1. 4. Weroc Mor. 331. Wetenoe 1, 20. 38.
Wetenmonoe Mor. 268. Tr«RW«^ 1, 11. Pateweten 1, 10. Matwethen 2, 15.
Catwethen 1, 5. 2, 17. ITo 20<«c 1, 5. 6. 22. Worethoiarn 1, 35. Sulworet
1, 5. Catworet 1, 4. 29. 30. tTotb netn 1, 9. Sultooion 1, 41. Comooion 1, 1.
TToeon 1, 29. Rim>oeon 1, 21. Jud woeon 1, 46. Jamwocon 1, 30. 2, 23.
etc.; enepwert (dotatio) 1, 49, ut in media voce ipsa nowid (novus), Owen (n.
pr.; cE p. 82 not.). Etiam in recentioribaB, in cluurt. Nannet. a. 1123 ap.
Dom Mor. 1, 548: Wenmened id est monteni can didum. Interdnm tamen, etsi varins,
ib codem chart. Rhed soriptum invenitor gu: Kueroc (filius Alani.dulcus, qui
ante dicitur Weroc, a. 888) Mor. 332. Gueten 2, 17. Guethenoc 2, 13.
Ouethenear, Ouethengar 1, 2. 2, 18. GuenealoH, Guincalon (a. 833) 1, 5. 6.
Ouoletec 2, 16. Gvoretm 2, 16. In media voce: Ritgvoret 2, 20. ReitgnalaH
Mor. 340. lamgnallon Mor. 840. Guidgnal, Tutgu, alus Mor. 341. Tutgnal (a.
1089) 2, 6. In aliis chartulariis ap. Dom Mor., in Eemporleg.: Dungnal 374.
BrUgnal 432. Clutgnal 465. TanguEthen 373; ia Landevenec: Guethencar 338. Catgnallon 338. enepguertli (dotado) ap Coura. 1, p.
424. Plueu negued (nova parbcUa) Mor. 379. Cambrico
-laun, -lon, -lan (p. 128) non solum lowen (ut comice) respondet in nominibus
eomposiiis vel derivatis Chart. Rhed.: Lowenan Mor. 304. Lowinid 1, 42.
Lowencar 1, 8. Winlowen 1, 16. Judlowen 2, 16. Drelowen 2, 23. 26. TVehlowen
I, 5. 6. Oat lowen (pugna gaudens) 1, 20. 24. 2, 27. Argantlowen (argento
gaadens) 1, 37, sed etiam contractum -lon: Catlon 1, 1. 3. 4. Argantlon 1,
36. AiMon 1, 2. Urh lon 1, 21. Gradlon Mor. 265. Proetlon Mor. 329. In Buh.
diphthongnm aou (vel ou inde profectam) continent snpra (p. 108) memorata
laouen, louen (lad tns), poues (quies), louam (vulpes), hod. laoven, paouez,
sed huam, pL lem per mmorem contractionem.
Conversio in diphthongnm eadcm quae cambrica spirantis finientis voceni
colligendn est e voce anau frequenti in nominibus compositis: Anaumonoe Mor.
331. Anauhoiarn 1, 48. 2, 81. Anauweten Mor. 381. Anauworet l, 25. AnoM
|
|
|
|
|
(delwedd F8796) (tudalen 133)
|
L
K OOKSOITAS BBirAKinOAK SPmAKTBS. (168. 164) 133
hedian 1, 35. Anaugm 1, 43, 2, 14. (AnogeH 2, 13) Rianau 1, 1.*». Dreanau,
Doi toMNf, Balanau Mor. 265. 267. 807. Simplex Anau 1, 48. M 272. Recentius
glau (plaTia) Boh. 92, 23, consonans ciun ao (est); hod. ^/<c^, ut to^
(tace; si lentiom), nad (norem). Sed aneou, anequou (inoro) Bah. 10, 1. 144,
5. guenou (os) 66, 2, kod. ginou, cUou (dezter) ut cambrice; quwre forsitan
tnou (vallis) Balu 10, 3. 44, 21. 54, 18. cont adi.eambr. teneu, hib. taua
(tenais) conferen dum sit Terminatio -yto carabrica aremorice hodie est -eo,
sed etiam -e, in nomine regioai* Britanniae gallicae Kerneo (Gomnbia), Kemi. De monosylla bia at Uou, li6, hU6 sapra dictam est (p.
110). Ceteram in aremorioa hodiema etiam
magis quam in ceteris dialectis viget altematio inter ou, o terminalem et V
mediam; e. c. ^aow (mendacium), pl. gider', bU6 (capilli), sg. bUven; Uou
(oolor), licadurez (coloratio, tincdo). — Post consonas in fine vocis in BoL
scribitar w, syHabam non efficiens: maru (mors) 10, 3. (mortaos) 10, 17. earu
(cemis) 32, 5. garu (radis, cradelis) 40, 5; apud Man. taro (taarns), maro
(mortaas), earo (cenras), sed etiam taru, at hodie taro, tnaro, karo, bano (sos)
et tarv, rnarv, karv, banv, galv (tocs), berv (ooque) vel tarf etc.
In reoentiore lingna aremorica secnndam regnlam cambricam in priacipio TDCom
eztra infectionem seribitor GO, GU in Bnh., GW hodiema seriptione. Ezempla e BoL: goall (malam, error; hod. gvmU) fq. goas
(paer, semis), goa toniex (servitiam) 6, 2. 54, 26. goalen (viiga; hod.
gwalen) 150, 8. 188, 14. goez (oorum; cambr. guydd, hih. Jiad) 124, 14.
goeetlae (spopondit; hod. gweatl, Totam) 158, 14. gu>:Ut (Tidere) fq.
gucU, guellaf (melius, optimas; hod. gwell, gwdld) iq. guerches (Tirgo; hod.
gwerch) 18, 16. 22, 7, guin (Tinom; hod. gunn) 70, 10. fuir, guirion (Terus,
iostas), guirionez Qastitia; hod. gu:ir, gunrionez) fq., guie ffu^ (vestire;
hod. gwiekti) 26, 19. Etiam in mediis
vocibns interdam gu, go Boa destitat» scribitur: eguit (propter; alius euiE)
12, 10. 34, 2. Rigoal, Riijoall (n. pr.
Tiri) 162, 13. 15. 16. 166, 4.
GWO codem modo traotatar quo cambrice. Qaod
etsi intactam inTenitur in adi. guobri, wobri in nominibns compositis
chaitolarii Rhedonensis, ut Hacl wobri 1, 9. Calwobri 1, 9. 2, 81.
Breeelumbri 2, 31, eto., in aliis tamen trans greditar in gu: Gvlugan 1, 2.
Gulchuenn in Eemperl. ap. Mor. 431. 432. Par ticala gwer, wer hanc jfomuun non
servavit, sed semper scribitor uuor, guor, gor, gur, uur in nominibus
frequentissimis ita compositis. Ezempla quaedam e chart Rhed.: Guorgomet,
Woreomet 1, 8. 42. Wrcomet Mor. 265. Guorwelct 2, 14. Guorweten 2, 17.
Worlowen, Wrlowen 2, 23. 26. Wrmaelon, GurmaJiilon Mor. 307. 339. Vurwal,
Vurcondelu, Vurvidoe (cod. sine dabio uur-) Mor. 275. 309. Gwrili 1,8. WrbUi
1, 14, 39. Wnoili ^. Wrhwani, Gurwant, Wrwant 1, 49. 51. 53. Gurgnou Mor.
340. Gurdiemue (b^ Yertigemns) Mor. 416. Gor loiot Mor. 515. E chartal.
Coriosop. et Eemperl. ap. Mor.: Gorhezre 378. Gur $erck 456. Ib recentiore
aremorica, iam inde a Bnh. sicut hodie, scribitor gou, gour (^gu, gur) pro
gwo, gwe, gwi, gwor, gwer: gouzaf, gouzaff (tolerare; = hib. vet. fodam) Buh.
fq. goude (post, postea; cambr. vet guetig, hod. gwedy) fi). goutfer,
(Tospera) Bah. 52, 1. gouzout (scire; cambr. gwydd) fq. gourcliemen,
gourhemen (mandatam; simpl. quemen) fq. Sed
etiam go: goel (Tclum; cora. guH, ct p. 97) 14, 8.
QWL, GWR mutantar ant transposita o, u ant ezcossa: gloan (lana) BaL 170, 6.
172, 9. glat (rejpo, imperium) 160, 12. 172, 7. gieb (homidas) 100, 13.
|
|
|
|
|
(delwedd F8797) (tudalen 134)
|
134
(IM. 166) I. 1. C0K80KAB BRrrAimiCAS SPIRA1ITB8.
gnue (aiTilier) 96, 7. groay (&ciet) IH 28. 176, 9 — gray 100, 18. 142,
1. 164, 11. gruech (&cereti8) 74, 25. Hod. glib (hmnidas) , grig
({emina), gnd (&ciet) etc.
Prorectione mediarDm kodiema gw in EW mntatar (at g in K): mi az kwHo (te Tidebo;
gujilS), ho kmriou (restra iura; gtoiriou), pemp kwiU (quinque lecti; gwiH),
hSkrig (femina vestra; grig).
Spirantem hanc codem modo quo a loquentibus britwinice esse tractatam a
loquentibus rel scribentibus romanice, exempla docent iam satis vetasta, at
Gwo dan pro Wodan: Wodan adiecta littera Gwodan dizerant. Panl. Diac. 1, 9,
et, ni &llor, Qvlfila pro Wulfila in vetastis scriptis. Qaas formalas
scriptio gal licanae lingaae adhuc revinait tam gu (ante «, t) qoam g (ante
a), quamquam atraque pronuatiatai g, non solum io vocibus germanicis
receptis: gueire (bel lam; germ. vet. werra), guirir, guirite (med. lat
gnartda, gnarita] waiyan, wer jan), gui (Tadom; waE), guise (modus; wtsa),
sed etiam in lalinis: gatne (e gnaine, c-ambr. hod. gwain, med. lat.
gnainarius, =vagina, vaginarius), gdter (med. lat. gnastare pro Yastare), a
quibus fere abest g: veriti (veritas), otn (vinum).
Infectione destituente recentioris lingnae^, gw excussa^ fit u, uu, wi
Cambrice 1. in principio vocam: a) in constructione, si extat caosa in
fectionis: yr weirglod, yr weirglawd (ad pratam; gweirgl.) Mab. 1, 240. 242.
a weleitt (vidisti; gweleist) Mab. 1,2; b) in compositione inchoans vocem
alte ram: Huwel, Howel, Heuuel, Hiuel, Hywel (vet. HigueL, p. 128),
scriptione no minis recentiore et hodioma. rinwedeu (arcana; hod. rhinwedd
compos. at alia: bronwedd, prominentia,. tarwedd, fermentatio; cf. vet.
ringuedaulion) Mab. 1, 271. umoiae (aua veste indutus; gwisc) Mab. 1, 250. E
partieulis gwo et gtvor ma tatis in ^o et gor excussa g nihil manet nisi o et
or in compositis recentioris et hodiemae lingnae: diodeiueint (passio;
dy-o-d., quod esset in vetusta lingna do-guo-d.) Mab., hod. dyorfod
(victoria; dy-or-f., quod esset vet. do-guor-h.).
2. In media voce: tawel (vet. taguel; silens), petuuar, pedwar (vet petgnar,
quattuor), etein (vet. eguin; unguis), katvat, cawad (tempestas), newyd,
newydd (novns) in Leg. et Mab. atque hodie. In fine vocom spirans iam in
vetastis libris destituta est et emollita (p. 129).
Cornice. In principio vocam in constractione vel compositione : pan welas
(cum vidit) P. 13, 1. 26, 1 etc. a wamyae (monnit) 42, 8. an wlas (regio) 56,
4. 89, 3. y torek (mulier eius) 157, 2. tebetl was (malas paer; gwas) 38, 8.
finweth (finis; arem. finuez) 212, 4. ef a omwra (se facit) 143, 2. Yario
modo habentur formae go, gu, quamm w fere redit: "y wg^yU, je wujyll (ad
facien dam; sapra ffujyU) 21, 2. 159^ 2. 151, 4. a umynnyi (iaterrogavit;
govynny, interrogare) 67, 1. a wo^evy (tolerabat; go^eoell) 54, 1. o worAebys,
a worjebye (respondit) 43, 1 ; 67, 3. 4.
rag y worjye (ad eum venerandum ; rag gorjye, ad ven., 228, 2) 29, 2; sed
etiam y oys (sanguis eias; y woys 10, 3. 135,
2. 149, 2. 207, 2) 133, 3, at me a ra (faciam) 39, 2. 63, 4. efarug (iste
fecit) 30, 4. 118, ' 4. iuxta me a wra (faciam) 198, 3. del wrussys (ut
fecisti) 115, 4. In mediis: euuin (unguis) Voc. 7*. nowyth., newyth (novns)
P. fq. peswar (quattuor) P. 190, 2. 241, 4.
Provectione mediarum infectaram comiciie propria gw, w in wh
|
|
|
|
|
(delwedd F8798) (tudalen 135)
|
I.
1. 0ON8OKAS BRrrAinnOAS MSDIAB. (lfi(. 156) 185
mntari sapn (p. 124) significatnm est et illastratom exemplis, ad quae
addimus : maga whyn (aeque albas) D. 3138. et iieglegea.tius scripta suie h:
may wrellons (»t fitciant) P. 229, 3. rnay wer^ (at servaret) 235, 2. y wreg
(fecit) 27, 2.
Aremorica exempla e Yita S. Nonnfte, ia qua interdum gu etiam in me dia voce
serrata est, alia eiusdem destitutae in «o (=:«s, w), w: Riuoall (supra
Rigoall, Rigoal = Riwall) 150, 20. dezuez (dics), finusz (finis; compos. oum
gvezy cambr. hod. gwedd) 102, 18. 104, 5. dutisquaff (vestibus exuere; guita^
10, 19. euezhat (vigilare) 90, 12. nettez (novus) fq. ^odie scribitur «
principalis, v media: ar wirimez (veritas; ar axtic). neeez (novus); Leonen
ses tamen Lgn. testator in principio quoque vocam proferre t), qoam scriptio
nem secutas est Dam.: ar vreg (molier), ur vreg (mulier quaedam), me aveel
(video), et ante eum Man. ar verdhes (virgo). E particulis gwo, gwor trans
gressis aremorice in gou^ gour excussa g in compositione hic quoque solum ou,
our renumsit: diouganet (praescriptu^ , pniedictus; cambr. hod. dyogan = do
guo-c.) Buli. 8, 8 etc. diouguel
(securus; cambr. diogel = do-guu-c!) 178, 4.
Mediae.
E> U \J. Formae priniitivae in britanuica lingna, eaedem qoae in c«teris
omnibus, servatae sont in libris vetustis. Prius tamen alterationi obnoxiae
snnt mediae britannicae quam aliad consonanun genus ujlum.
Cambricae mediae vetustioris dialecti inchoantes: hia (dig^tos), biclian
(parvns) gl. Ox. 23?. buch (vacca) 38". becel (bolla) 4*. bit (cibua;
rect. bui() Cb. 92. breni (prora) Cb 31. brith (pictus) Cb. 30. betid
(baptisma) Cb. in.; di (de) gl. Ox. 39». dt (ad)
37*. 39'. dur (durns) 41'. dihel (deses) 6». dificiuou (gl dispendia) Cb. 4.
dirvestiai (ieion^s) Cb. 64. drus (gl. claustrum) Cb. 66. gen (obez) gl. Ox.
6'. gruiam (suo) 3*. Litermediafi iam ih isdem glossis esse ajteratas
scriptione aspirata notatas in vocibus ffi;$>:^^Aasi (evanesco) 2\ helghaH
(venare) 38*. concedendam non erit, et A in his, ut in hinham (pn tricins;
hod. hynaf) Ox. B. 45', etsi posita post consonae^ adnumeranda ex emplis h
sapervacaneae supra ollatift (p. 112). Nam cum apposita tenuibus aspi
rationem constanter significet A, in vetnstissiuiis glossis ut hodie, vix
tamen us qoam extat subiaucta mediis. Aspiratiouis igitur expertes putandae
sunt mediae in Ungoa cambrica et vetere ot recenti, quamquam matatio mediarum
ante cedente r vel l effecta quodammodo comparari potest cum aspiraiione
tenaiam. Esse antem in vetere lingna medius, ut ceteras consonus, e^ertea
etiam in fectionis destituentis nniverse patebit ex his exemplis.
B cambrica intacta in principio
vocum: wm ir bleu^portfietic huch (gl. lani gerae templa invencae) gl. Ox. 38'. B intacta inchoans alteram partem com positi in glossis
isdem: etbinam (lanio) 4*. lot^er (splendor) 20*. morbran (mergus) 5'.
guobri, guobriach (gl. gravis, gl. sapientior^ 40*. 37*. bj'onnireithct
(etinet, volucres variegatae pectore) 4O’. laubael (gl. secolaria) B. 42'. .
arber (atitur) Cb. 92. Colbiu (n. pr. viri) in cod. Lichf. In libro Landavensi ipao nomina composita cum
biu (vivus), hi (anctoritas), bran (corvus), bresel (bel Inm), serrata procol
dnbio e vetustiore codice: Jok^u 163. Judiiu 175. 177. Merchbiu 154. Eddbiu
160. Ubri 194. Morbran m, 263. Cinbran 148. 264.
|
|
|
|
|
(delwedd F8799) (tudalen 136)
|
136
(IM. 157) L 1. C0N8OKAE BRITAinnOAB MKDIAB.
Cunbran 142. Conbran fq,
Columpbran 188. Ctnbresel 221. Conbretel^ Con^resel 191. 202. CUhreael 213.
In mediis et extremls: helabar (eloquens) gL Ox. 8*. gebel (dolabra) gl. Ox.
B. 42'. sUhia (gl. limina) Cb. 52. trebou (gL turmae) Lzb. dir aballen (ad
malom; cf. Aballone, loc. Gall., in Itin. Ant.) L. Land. 164. eam cabal
(cnmnlus lapidnm Cabali, canis ArUiuri) Nenn., secondam imi tatdonem codicis
saeo. 10 in Mab. 2, 359. camdubr (n. fluT., i.e. conra aqua) cod. Lichf.
(App. L. Land. p. 278.)* gUb (foratorium vel roatrum) gL Oi. B. 42*. giUnn
(gL acnmine; hib. gulpan p. 60) Cb. 70.
D intacta principalis: pa diu (quid?) gl. Ox. 41*. Cb. 19. odas (gL acervo)
Cb. 45. Inchoans aiteram partem compositi in
gl. Ox.: didioulam (glisco) 2\ .guodeimieaueh (passi estis) 39*.
guordiminncu: (invitas) 39*. didaul (expers) B. 47*. In mediis vocibns et
cxtremis: ladam (oaedo) 7*. credam (rado) 6*. rin guedavlion (ucana) 38\
onguedou (ezta) 41'. emedou (aera) 38*. budicaul (victoriosufl) 39*. edil
(tenuis), nedim (ascia) B. 42*. elutgued (strues) 9*. culed (macies) 8*.
eared (nota) 38'. criched (mga) 40*. celmed (efficax) 5*. estid (se dile) 6*.
notwid (acus), cemecid (lapidaria) B. 42'. med (sicera), bronnced (bullo)
43*. gubennid (pulTinar) 44*.
G serrata in principio: o glannthnnim (gL famine sancto) Cb. 5. Inchoons
alteram partem compositi : digatma (tu-ea, circus) gl. Ox. 37*. 38*. Urbgen (n, pr. ▼iri; cE Verbigenus pogus ct Camulogenus Caes.) Nenn. p. 72. 73. Sulgen^ Signou (nn. pr. virorum) in cod. Lichf. p. 273, ut alia plurima in
L. Land.: Anaugen 194. Morgen 254. Guidgen 124. 141. Catgen 136. 140. Guemgen
203. 206. Elgnou, Ellgnou 102. 193. Gueiihgnou (cL Gnouan 171) 137. In media ▼oce: Regin (n. pr. Tlri: cf. Reg^om
Itin.) Chron. oambr. vet. praef. ed. Leg. p,
V, Eutigim (n. pr, Tiri; cf. Tignrini) L. Land. 133. 136. 235. Eutegim 136.
Maglocunut (n. pr.; cf Taximagulas Caes.) GHld. epist (Nenn. p. 161). mergid
haham (evanesco) gl. Ox. 2*. guirgiriam (hinnio) 4*. orgiat (caesar, qui
oaedit) 7*. Margetut, Margetud (n. Tiri) Chron. cambr. L. Land. 118. 259. In
fine: gifetig (postea) cod. Lichf. (app. L. Lsnd. p. 271.) guerg (efficax) gL
Oz. 5'. bouiig (stabnlnm) 6*.' dou rig Habren, id est dno reges Sabrinae,
Nenn. p. 75.
Servatae igitur fere snnt omnes mediae cambricae in vetustioribus libris. lam
in his tamen initia infectionis, siout in liquida m post d in voce lau (p.
114), in & et mazime in g aaimadTertnntur in fine praesertim post vocales
productas: dauu (gener) Ox. 38*. iaeou (lacdb) Cod. Lichl (app. L. Land. p.
272.) guobri, guobriaeh (graTis, grarior, aapienfdor; simplez Bm, n, pr.
Tiri, in L. Land. 190, hib. vet brig, Talor, p. 21) gL Oz. 40*. 37'. tru
(miser; hib. vet trdg') 39*. r% ia nominibus compositis ut Judri Cod. LichE
Olotri L. Land. (b rtg, cf, p. 20. 98). Post bretm vocalem in isdem glossis
destituta g in voce ma in compositis (p. 111) gnaroima, diga^ua (« mag\ cf.
p. 4 not.). In codice Liohf (App. L. Land. p. 271, 1 et 2) inTcnitur nomen
Tiri Gdhi et Gel hig. Transnmpta latina
Tidentor: liuou (gL ligones) Gb. 25. iou (= ingnm), eorruui ^L coriginm, i.e.
corrigia; carrei Mab. 2, 374, hod, caraC) gL Ox. B. 42*. 43*.
Tox in nomiiulKU fluTiorum et aliU
inTenta: flnmen Yemoduttrum (in Galiia Narb.) Plin, 3, 4; Dvira Qu QenBtaia
mer., liod. Tanber) Oeogr. BAvenn. 4, 24. Etiam Mbernice: flTiTiuti DofMr
Artbraimii iii<}Tie in hodianum nominatua diem. Admnnani VJta S. Cohimbae,
ap. Boll, lon. 2, 307.
|
|
|
|
|
(delwedd F8800) (tudalen 137)
|
L
1. OOMBONAX BBITAinaCAB MKDIAK. OM 1*s) 187
Aremorieae mediae diidecti vetustae intactae in principio at nominom quse
extant in ohartoluiis: Bili Rhed. 1, 7. Bran 1, 10. 19. Bresel Kemperl. Mor.
465. Breselan Rhed. 1, 24. Datlin Rhed. 2, 31. Dina ib. Mor. 271. 515. Gleu
KemperL Mor.432. Gleudalan Rhed. Mor. 307. Gradkm Mor. 265. In mediis
nominibua vetaetioribus: VidimacUu (l^ge •maglus) Greg. Tar. 9, 18. Maeliaou»
(lege MagUavm, id quod inrenitar in Greg. Tar. Histor. Frwcor. epitom. 77)
Greg. Tor. 4, 4. 5, 16. 27. Maglm Conoinagli filius in Yita S. Winwaloei ap.
BolL Mart 1, 258. 15. Catmaglu» ibid. 259. 13 (cf p. 4. 102 not). In extre
mis vocibus quibusdam treb (Ticas), novrid (nevas), in ohartalariis vetustis:
Trebmoetcar (chart a. 834), Treb Querman (a. 865), Trebetwal (a. 829), 2V«6
htnoi (a. 854; cam nomiaibus Tiroram) in chart Rhed. 1, 4. 24. 42. 45.
Lia-No' wid (a. 826) 1, 14. 42.
Haec tamen chartalaria aremorica amplius iam progresaam infectionem pro dnnt
quam glossae vetustae cambricae. Nam etsi in eis intactae interdam in
Teninntar mediae, ut inchoantes voccm alteram in compositione: Wobrian Rhed.
1, 38. Maenwobri 2, 15. Wrbili 1, 14. 19. 39. 41. WorbOi 2, 28. UrbUi 1, 86.
Ai^doe Mor. 331. Watbidoe Mor. 304. Grenbidoe 1, 54. Eubodu Mor. 328. Tri
bodu 2, 13. ffobrtt Mor. 275. WenbrU 1, 19. Anaugen 1, 48. 2, 14. Wrgen 1,
24. Dergen, Dorgen Mor. 332. 2, 26. Ritgen Mor. 273, Feetgen^ Fettgent Mor.
293. 296. Hmargen 1, 35/ Gurgnou Mor. 340, saepissime tamen sont infactae: Gw
viU, Wrwia 1, 8. 40. MdMwili, Maencili 1, 9. 39. Baelvili 2, 14. 16. Ratuili,
Eatwili 1, 1. 3. 3, 16. Aoll^eu 1, 7. Aerviu 1, 11. Colveu (beu, biu)
Kemperl. M. 513. Arndoe Rhed. M. 307. Vurvidoe M. 309. Matwidoe, Matvedoi,
Matuetdoi M. 306. 340. Catwodu 1, 20. Catuodut KemperL M 360. Gueitwreth,
Guenvret (•apra Wenbrit, conianz Salomonis principis, chart a. 869) 1. .SO. Derim^ Deria m» 1, 2. 2, 7. Derian Mor. 839. Drbien
(cf. cambr. Urbgen sapra et UrbUm Rhed. 1, 21. 47;
» Uryen Mab. 2, 212) 2, 21. Mor. 304. Feetien Mor. 300. Ritient Mor. 330.
PriHen, Pritient Mor. 294. 307. Haelnou 1, 4. Budnou Mw. 272. Arthnou Mor.
307. Cadnou L«ndet. Mor. 838.
Lifectae mediae in mediis vocibns: Courantgen (eL hib. vet cobir, aazi Hom,
Wb., et Cabaras Caes.?) Rhed. fq. Kobbranigen Mor. 297. Courantmonoe Mor.
267. Gleuchourant Mor. 307. Maelcat (cf. supra Catmaglus) 1, 32. Cun maSue («
CoHomagbu supra) 1, 25. Arthmael 1, 5. 2, 23. Mailon, Maehe Mor. 264. 807.
Tieman (bib. vet. tigemcy dominus) 1, 31. Tiamdn 1, 20. 2, 27. Mael Hem 1,
14. 2, 28.
Li fine vocom, abi intactae interdum serrantar post vocales bretCS, ut in
sapra dictis treb, nowid, in isdem ohartalariis aremoricis destitaantur
mediae, ut in ^ossis cambricis, praesertim post vocales prodaotas: Jacu (=
lacdb) Rhed. 1, 29. ploi (^ plebs ; in nomine Ploilan, in chart a. 862, plebi
Lan, Laan in aliis chartis) 1, 23. pou (pagns; in nomine Poutrecoet in chart.
a. 833, "pa gna trans sUTam" 1, 50) 1,5. n et bri, teobri (= rtg,
brtg) in nominibns com positis supra dictie (p. 98). Tamen etiam post bretcs
destitnitur g, ut in voce bro (terra; cf. Brogitams Gic., Allobroges Caes.)
quam continent composita no mina praediomm toI pagomm: Bronantcar (a. 833)
Rhed. 1, 8. pagus Broweroo (a. 832; "patria Gueroci" Mor. 339) 1,
20. Bronaril (a. 867) 1, 22; i in chart Laadet. in nominibus Ticomm: Tref
WUermeam, TrefEarthoc (= trcb) ap. Cours.
|
|
|
|
|
(delwedd F8801) (tudalen 138)
|
138
(159. 160) I. 1. OOVBGSAS BBITANNICAB UBDIAB.
1, 423 ac, ni fallor, in chart. Rhed. in nomroibua comp. Worgou, Riworgou 2,
14. Worgouan (cf. Ran-gaf ibid 2, 26; cambr. gof, Eab«r, et nom. gall. Go
bannitio Caes.) 2, 19. 25.
In recentiore demnm lingna britannica, tam cambrica, quam cornica et
aremorica, destitutio haec mediarum perfecta est adeo ut latins pateat quam
in ceteris consonis. Status primitivus in prinuipio tantum vocum tenetur, si
non est causa infectionis, vix in mediis rel eztremis, ezcepta fortasse g in
combinatione ng. Mutatur autem hac inlectione B in eundem sonum stque nt^ in
V, fere scriptum/ vel u. D infecta (pronuntiata ut anglica th vocalibus
circumdata) cambricc vulgo scribitor dd, comice ^ vel th, aremoricez. G de
stituta in media voce post r et f interdum fit cambrice i, y, comice A, gh,
are morice c'A, plerumque autem tota omittitur, vel mortificatur, in quovis
loco. Eandem oblitterationem interdum ceterae mediae, b et d, patiuntur in
media voce et extrema.
B cambrica destituta in
principio vocum, si extat causa infectionis (de qua videas infra), ubi
scriptio vulgata in codicibus est u: ir urmynes (reginae, dat.; brenynes')
Leg. y uaraf (barbam eius) Mab. 1, 7. 18.
InchoaBS alteram partem compositi: anuonhedigeid (ignobilis; lonhedig,
nobilis) Mab. 1, 260. In nominibus propriis compositis -biu, -bud, -bran,
-brit etc. iam liber Landavensis interdum nutat in recentiorem scriptionem:
Conuiu 169. Catuud 191. Conuran 69. 73. 158. (cf. Moruran Mab. 2, 206). Stdurit
{SulbrU 229) 267. Conurit 159. Addo vocnm compositaruni, quae supra allatae
sunt, veterum formus hodiemas: Uawfwyall (securis mannalis; vet laubael),
Ueufer (splendor; vet louber, Ueuver Mab. 2, 42), morfran (mergus), gofri
(praeminentia; vet adi. guobrt), bronfraith (pectore variegatus).
In mediis vocibus alteraant f et u, interdum v: dufyr (aqua) L. Land. p. 113.
dwfyr Mab. 1, 4. 5. 2, 213. 246. dtcuyr 2, 42. 208. dyfyr 3, 302. dwfr
1, 13 (snpra dubr\. cf. med. lat. dovra, fossa, locus ubi est aqua stagnans,
vulgo douvre, ap. Carpent), plur. dyfred (aquae, fluvii) 3, 302. In libro
Liutd. Gafran (n. viri, ibidem 150. 172. 178 Gabran) 171. Auallguid (n. viri)
217. auallen (malus, supra aballen) 197 Mab. 2, 64. au^il, pl. auallu (pomum)
Mab. 2, 200. 1, 237. Cauall (nomen canis Axthuri; supra Cabat) 2, 22. 239.
kefyn (Uar gum; cf. Cebenua mons) Mab. 1, 37, unde trachefyn, tracheuyn
(retro) Mab. fq., drachefn 1, 20. Earius scribitur fu: dufuyrguyr (aquatici
viri) L. Land. 121. In positione post r: Eruic (n. viri; ibid. 115. 193
Erbic) L. Land. 153. 154. De scriptione/A, ut in arafhau (quiescere; adi.
araf, mitis, placidus, Mab. 2, 47; cf. Arabo nom. fluv.) Mab. 2, 381, videas
supra (p. 119). Interdum f(= c) in ^ (=/) provehitur: dyjfrynn (vallis; e dwfr)
Mab. 1, 6. caffel, kqffel (su mere; cavail, sumptiu, captivatio, L. Land. p.
113; hib. vet gabdT) Mab. 1, 5. 18.
2, 12. 18. 39. 59. 199. 222. 246; item regulariter informis compositis
verbalibns hanffci (se habebat), darffei (perfectum erat), hiuarffei
(conveniebat), fyeufo (possideat) etc. e radice bu. (cf. UI. 2. verb. unom.),
quanunj^ ex ftc (bm) pro vectum esse videtur cum assimilatione. Yarietate
formarum excellit verbum caffel, in quo iuxta u sive f et ff non solum semper
w invenitur ante « prae teriti: wi a gawamm (accepimus) Mab. 1, 36.
agawssawch (accepistis) 3, 200. a gawssant (acceperant) 2, 20. 49. 61.
ykamsei (acceper>>t) 2, 52, sed etiam alius
|
|
|
|
|
(delwedd F8802) (tudalen 139)
|
I.
K OONSONAS BRITANRIOAB UEDIAB. OW. 161) 139
b ezciUMa est: eatl (siunere) 2, 11. 21$. 246. key, kehy (snmes, accipies: H
aduy^ id Mscipies. an»inn«u agey, et accipies me. ti a gehy; panlo ante:
titheu a geffy, ta accipies; ageffydi% 60) 2, 63. 219.
221. ageis (accepi; agefeii, ageueie 1, 10. 2, 19) 2, 15. ny ehawn (aon
acciperem; cq^ton 1, 10. 2, 46) 2, 14. ny chahat (non ««t inTentnm; y kafat
2, 246) 2, 9. ac semper fere in 1. pers. sg. praes.: ojKi/ (inveniam) 2, 58.
agqfi (habeone? agafqfi 1, 278) 2, 45. mi ath gaf (gumam te) 2, 46. ony duxf
(si non accipio) 2, 19. Quae excussio consonae praeterea inest in exemplo
lioc, si recte scriptom: da'achnn (retro; draeheuyn ibid.) 2, 36.
In fine scribi solet/: iref (Ticus) Mab. 1, 20. cledyf (gladius; hib. vet.
claideb') Mab. iq. Hodiema toz gylf est vet gilb (foratorium vel rostrum) gL
Ox. B. 42'. Tota oblitterata b: tu (latus; hib. vet. toib) Mab. fq. du (niger;
hib. vet duby. guem du, nant duh. Land. 182. 247, du Mab. fq. hod. fa, faen
(» &ba).
D cambrica infecta scribitor bodie dd (Owenns in lexici prima editione z
aremoricam adoptaverat), qoae seriptio in ipsis quoque codicibus invenitur,
quam qoam in isdem infectio aliis modis, saepius vero omnino non
significator. Seriptio dd in Voc. 10*: meddou, quam vocem iam vetusta manns
suprascripsit supra alium eiusdem formam medu (gl. medum), et in Kegistri
Caemarvonensis (e saec. 14) partibus iis, in quibus orthographia cambrica
adhibetur (in aliis enim eonica invalnit) : Bleddyn (nom. viri, com. Blethyn
p. 1 sqq.) p. 93 sqq. Jar ddur (allbi Yarthur) p. 109. 110. 111. Moriddik (aL
Monthik-, P. 77, 1. 232, 4 moref^ek, sollicitus) p. 100. Boteriddy
Beddegroea, Penhyddgen, Moweddue, Llechi ddiawr (nomina locorum) p. 257. Opus
inscriptum Mabinogion, continens prae cipnas codicis mbri narrationes, eandem
quidem dd iaterdum habet typis ez pressam, ot 1, 1: ydoedd yn eisted (erat
sedens), et 1, 2: ydoeddyr amherawdyr (erat imperator), adrythyll oeddwn
(audozeram); sed cum in imitatione oodicis addita legator ydoed, oedvn, ne in
his quidem suspicamnr ipsam codicis scrip tionem redditam esse: nu a wyddwn
(sciebam) 2, 198. ny wijddynt (nesciebant) 3, 268. byddaf (ero) 3, 197.
cerddeu (cantus, carmina) 2, 201. eerddator (ope Tsrius, moz ctrd, opera) 2,
201. Kaeroyrddin (n. pr. oppidi) 3, 271. ynddaw (in eo) 3, 143. yrddaw
(propter eum) 2, 203. 3, 159. yr wedd (modus, forma, Tia) 3, 9. neuadd (aula)
3, 269. Eadem suspitio nasdtur, ubi editum est dh: nodJ» (propitius erit) 2,
228. rodJw (det) 2, 28. 3, 193. rodhom (dederimus) 2, 203. rydhau (liberare),
ryd/ina (libera), rydhaf (liberabo; hod. rhyddaf) 1,22. 3, 160. rydhaer
(liberatur) 3, 196; sed cf. p. 119l Alius ne editio quidemnotat infectionem:
ymdidan (discursns, narratio; hod. ymddyddan), «/«<2y/(gladiu8; hod.
cleddyf), med (medum; hod. medd), rud (rober; hoA.,rhudff) fq. etc. In codice
Leg. A inTeninntur dh, h: emdhihan (~ ymdtdan Mab.) 2, 11, 48. grahur (hod.
graddwr e subst. gradd; gradus) 1, 24, 11. yhi (r^ydy Mab., hod. yddi, ei, ad
eam) 2, 1, 9. interdum d tota periit: en anilis (insecure; sequitur mox in
codem loca m diHa, secnre) 2, 6, 17. 31. roy (dare), aroei (dedit; alibi
rody, rodes) 1, 25, 3. 2, 10, 2. Oblitteratae d exempla etiam in Mab.: dielw
(deformis; di-delw) 2, 17. mi athroeseum (darem te) 3, 145. y mywn (y meun L.
Land. 113, in mediom, in. medio; hib. vet inmedon) fq. Addo hodiemus formus
quaran dam vocam, quamm vetnstae supra allatae snnt, derivatamm in -ed, -id:
culedd (mades; vet. euUd), caredd (amor; TCt cared), crychedd (raga; vet
criched).
|
|
|
|
|
(delwedd F8803) (tudalen 140)
|
140
(16t) L 1. OOHSOHAC BRITAIIinCAB VMDUM.
»fydd (aes; vet. «med), eyftgydd (lapidari»; vet. eemeeid), ffobenj/dd
(pnhruur; vet. ffubennid), eelfydd (indasbias; vet eelmed), nydwydd (aeoa;
vet. netmd),
In extremis vocibus, Tix in mediis, saepins pro infecta d oodioes quidam
improbanda sane consnetadine promiscae habent t ot L^. cod. A. hebogyt
(&!• conarins) 1, 1, 1. 10, 1. penKehogyt (summus E) 1, 9, 18. medyt
(medi coetor) 1, 1, 1. kynyt (renator) 1, 16, 11, pl. kanetyon \, 9, 22.
penkynyt, penienyt (sammus T.) 1, 1, 1. l(>, 11. 12; 16, 1. 11. kanuyllyt,
canhuyUyt, kanhuyllyt (eaadelarios) 1, 1, 1. 9, 25. 22, 1. argluyt (dominos)
2, 1, 13. 24. 36 etc dt. bet (sepolcrom; hod. bedd) L. Land. 216. Alia
exempla Tideas ap. Stephens. Liter. of tfae Eymry pp. 121. 453. Sed
inconstantiam scriptionis uno exemplo illnstraase satis erit: peduerryd
(quartus) Leg. 1, 10, 1. peduveryt 1, 31, 4. peduare 1, 10, 3.
G cambrica destitatione deperire solet, tam in piincipio Toeiim, si eztat
caosa infectionis, quara in mediis extra positionem et extronis. Li
principio: aorugam (coepi; mox: ae gorugant, et eam coepenmt, exaere, abi
abest causa inficiens) Mab. 1, 4. Lichoans alteram partem compositi: Judnou
(ct sapra compos. -gnou) L. Land. 70. 74. 165. Owydneu (nomina Tiroram) Mab.
2, 210. 223. bleidatt (lupa) 2, 235. 3, 199. gellatt (canis femina) 8, 38.
rudem (rabrae gemmae, irabini) 3, 265. 266. Literdam Tero sicot in medjis
Todbas post r et ; in Y matatar: Sulyen (= Sulgen), Uryen, Moryen (nomina
Tiroram) Mab. 2, 206. 212. 390. (hoein uab Uryen 1, 1. 32. brynn aryen (nomen
collis) 3, 204; quin etiam post alius consonos: Grudyen (n. pr.) 8,98.
la mediis et extremia vocibus tenetor in sola positioDe NG; in ceteris magis
minasTC oblitterationi obnqzia est Transit in T in positionibus RG, LG in
mediis vocibus : aryant (argentam) Leg. 1, 3, 1. Mab. 1, 4. aryas neit
(argenteus) Mab. 3, 264. taryan (pelta, scutom; laL med. targa, targia,
targonus, mmor taq^ targeta, targa minor, ap. Cangiam) Mab. fq. Li extrema
voce iozta boly, pl. bolyeu (saocus ; hib. vet. bole^ bolce = bolg, galL
bulga, pp. 14. 61) Mab. 3, 95. 96.
inTenitur bol ap. Owen., in postrema parte Mab. e recen* tiore codice edita
boly eroen (saccas scorteas) et bol eroen 3, 324; ac prenuol (theca lignea)
1, 17. Li aliis tamen etiam medium g deperit
pariter ac finale: Afaredud (= Marge^t, supra) Mab. 2, 371. mererit
(margaritae) Mab. 2, 218. 3, 266. Addo voces hodiemas: gvoeryru (hinnire;
vet. guirgirium, hinnio, gL Ox. 4', deriT. e guerg? cfl p. 11 not), merydd
(sabst. debiUtus, adi. flaccidos, e vet. mergid, unde Terb. denom.
mergidhaham, gl. etanesco, i.e. flaoceaco, gL Ox. 20, hela, hel (Tenari; ct
helghati gL Ox. 38', hib. vet telg). Forsitan igitar com Ma (bellare)
comparaveris nomina Bdgtram et regis qui Paas. 10, 19, 7. dicitur BnXying.
Extra positionem in mediis vocibus et extremis semper defieit in recentiore
lingna. Li mediis: bwa (arcas; hib. hod. bogha) Mab.l, 3. mael, mcal (= magT)
in nominibus virorum compositis supra dictis (p. 101). moM (campos) L. Land.
152, maes (— magi , mages, cE p. 4 not) Mab. fq. dayoni (bonitas; hib. dag)
Mab. I, 238. y diuayastant (deleterunt; met, hib. mag) 3, 160. aphan darUewyt
y Uythyr (et cum lectae essent litterae; cf. hib. Tct arUg) 8, 91. VocaKs t
alterari solet excussa g: Breit (Brigita) L. Land. 225. 263. ateilwyt (aedifioatas est; e ti, domus) Mab. 3,
95. teulu (familia; teiu corm. Cb.; cE hib. tegUeh)
Leg. Mab. fq. teu, feto (densns, spissus, crassns; hib. iiug) Cb. Mab. tern
Qiod. teym, ominos) in nominibns compositis at Etem L. Land. 240. Edem M«b.
2, 19 (oE
|
|
|
|
|
(delwedd F8804) (tudalen 141)
|
L
I. OOK80HAE BBITAinilGAB MEDIAS. (168) 141
AerAirH L. Land. l^ et Edym Mab. 2, 23 ac snpn dicta comp. -iiffim). Qaam
obrem nomen sapra dictam Breit et vocem breerJun, breentnn, brennhin, brennin
(rex; hod. brenin) L. Land. 113 licet revocare ad foimus brigit, brigewtin re
peteadas ez adi. bry (ahas; cE p. 86), snbst. breinl (privileginm) ibid. ad
for mam brigent, foitasse derrvatam e sabst bri (hib. brig, p. 21. 98) cam
pro ducta vocali, cnm in duobos aliis locis eiusdem privilegii ecclesiae
Landavensis servata vocali scribatur bryeinL Abolitae g in fine vocam exempla
quaedam: da (bonos; hib. vet dag") fq. ffa (&gnB; ffaxoyd, fagus
arbor) Mab. 1, 29. llu (agmen; hib. tluagy galL Catof/^^ 1, 16. 17, onde
teulu (t. supra). Uto (iasiu raadom; hib. Utge') 1, 244. ty (domus; hib. vet.
teg) Mab. fq. to (agmen, copia, nTnneras; cE. Togins, Togia Liscr. Stein.
434. Togitins Stein. 324. Togiriz OreU. 347. foyodoi./iMg Dio Oass. ed.
Reiro. p. 957) Mab. 2, 17. 65. ffo (fii gere) Mab. 1, 13. tru (miser; hib.
vet trdg") fq.
B infeeta coraica ut aremorica scribitur r, «, neglegentins ant com mnta
tione soni f ff.
Cornica regolari scriptione, quam semper servavit P., plerumque servar ront
Dr., e, m in principio vocnm in constructione: ran vrat (pars magna) P. 38,
2. an venyn (mnlier) 33, 2. vn venyn (m. qoaedam) 84, 1. 177, 1. dre y vret
(per indi<aam eius) 98, 2. dre 5« vay (per basiom tnam) 66, 2. ha pan ve
(aesi esset) ^i. del ve (nt erat) 2, 2. 8, 2. 55, 2; ut in compositis: mar
vold (tam andax) 78, 2. gtoylvyth (videbit) 93, 4. aaewonvo» (oognoscere) 63,
4. Li mediis vocibns: lauar (Terbnm, locntio) fq. arW, aveU (pomum) 6, 3.
152, 4. geeyi (condonatas) 9, 1. 23, 2. 118, 8. 185, 3. gevyansy gevyom
(Tenia) 220, 2. 104, 8. dreluv^ (erigere) 195, 4. 203, 3. provas (probaTit)
6, 4. dylyver (libe mm dare) 162, 2, ot in Voc: lauar (sermo, locntio) 8\
gauar (capra, ciq>ella), Mollm (mahu) 9*. diauol (diabolns) 8*. teauel
(scabellam) 9\ liuer (liber, codex) 9^. geluin (rostnun) 8*, in quo etiamtam
scriptam eat du9 (niger) 8*, quam quam in codem cnm/ ot cambrice inTeniuntar:
do/erghi (latrias) 9*. gqfail (of fidoa) 7*. Solnta b media in u, to, ow:
dour, douer (aqua) Voc. 9\ 10*, dour 0. 1666. 1685. 2790. D. 833. 839. P. 45,
3. 219, I, dowr 58, 4. 211, 1. dyaul, dtoul, dyowl, deawl (diabolus) R. 132.
2104. 0. 301. D. 1.37, iaul D. 1461, tw/ 0. 2700. P. 14, 1. 15, 3. 16, 8,
iouU 11, 1. dowtyth (dabitus, times) 192, 2; Bt in composito lowarth (hortas;
hib. lubgort) 140, 1. 233, 1; vel oblitterata omnino: dur (aqua^t Voc. 10*.
ekein (dorsam; cambr. kefyn) 7*, praesertim finalis extra positionem: p2tn
(sspUb, plebs, parochia) 7*. cUf^e (gladius) P. 51, 2. 71, 1. tre (vicus) 27,
2. 162, 2. tu (latos) 105, 3. dv, du (nigqr) O. 1778. R. 2101. »1« an dreKa,
ef an dregha (id erigam, eriget, templum) D. 346. 1697.
Begnlariter prorehitur haec o in/in prinoipio vocnm secnndum l^es eonicae
proprius, quae infra exponentar: y fe (fait) P. 7, 1. 18, 2. 4. may fe (ot
esset) 3, 3. 9, 1. kyn fo (qoamTis sit) 99, 4. yn fras (magnopere) 149, 4. y
rtt jUmyat (ii te Titnperamnt) 92, 2. te a fet/t, te a fyth (habebis) 16, 3.
136, 3; at in compositis: a wothfe (sciret) P. 158, 4. may whothfough (at
scia ti«) D. 2156. Item semper, nisi decidit, in extremitate vocum: barf,
baref (btrba) Voc 7-. gof (fiAer) 7*. D. 1695. 2712. 2724, goff, goyff
(feber) P. 154, 2. 156,3. 158, 1; 155, 1. why a gyf wy dgyff (inTenietis) D.
176. 543. P. 37, 3. ttijf on hyf, wy an kyff (invenietis eum, id) D. 1496. P.
256, 3. gqf (ignosee) D. 1487. 1446. 3019. yn prof (probe, probate) D. 1496.
1698. a pr^, a brej
|
|
|
|
|
(delwedd F8805) (tudalen 142)
|
142
(t^ 164) I. 1. CONSONAE BKITANNICAE HBDIAB.
(probat) D. 214.. 1408, me a bref (probabo) 1729. In mediM vocibiu eanM
provectionis (ac, nisi &Uimar, geminationis) interdum non liquet ut in
verbo cafo» (capere, invenire) P. 38, 2. 39, 2 etc. caffo» 148, 4, und' kefU,
kefyt^ k^ys, kyfys (captuff) 6, 2. 151, 4. 206, 4; 98, 3. 246, 4; 128, 4.
119, 3; 141, 2 et allae formae, semper com f, ff\ in aliis aut « causa
efficiens esse Tidetur aut r vel f: drehafse (erexisset, erigeret) D. 383.
387. 1766. me an gafse (id ignoflcerem) D. 1815. nyia ddyrften» (non
tradidissent me) P. 102, 2. delyfris, deh/ffry» (liber datas) 125, 3. 124, 4.
184, 2. lyffrow (libri) 17, 1. 73, 3. 206, 2, lyfryow D. 78. 101. 138. 435
asing. lyvyr, leuyr D. 95. 1I57; ut in conipositis dtiffry (indnbie, hib.
dethbir p. 73) P. 146, 4. dejlam (ezcusatio) 32, 4. Ceterum postrema a^te
lingaae evanescentis baec quoque f mollita rediit in v, at in Cr. devery 101.
136. 169. 531 scriptum est iuxta defry 182. 632, d^ry 224. 606.
Aremorica tn principio vocum, si est cansa infacttoniii, v: ez ve, «z vezo
(fomae verbi substantivi, extra infectionem be, bazo) Buh. iq. ut in
con^osito a hoaruezo (quod accidat) 168, 1. In media voce: latuir (loquere,
imp.) 2, 8. 74, 6. 7. In extrema f, f: elezef elezeff (gladius) 90, 10. 152,
8. proff (probare) 84, 5; item in media voce: eafaf (somo, invenio) 22, 6.
^caffout (invenire) 4, 25. Uiffriou (libri) 118, 10. evffrou (open) 102, 24.
froffen, prouffen (probarem) 164, 9. 170, 15. j>r^e, prouffe (probaret)
164, 6. 170, 12; 158, 10. Emollita vel
excussa tam media quamfinalis: diaoul (diabolus) B6, 6. ^aouzan, «otizoM
(cura) 4, 16. 38, 21. toezet (perturbatus ; cf. 4, 13 eebezaff, turbaii) 4,
9. douetaf .(dn bitare) 64, 8. doetancc (dubitatio , dubium) 30, 8. dour (aqua)
fq. quein (doi^ som; cambr. kefyn) 12, 18. du (niger) 32, 4. 192, 20. ploe,
ploue (p\t)\s, viciu, parochia) 108, 11. 158, 12. tu (latus) 72, 10. Hodienui
Bcriptio fere v, inter dum f: da veva (ad vivendum; beoa), lavarout (dicere),
koMut et kafout (inve nire) vel excussa b kaout, klizi (gladins).
D infecta comica scribitur J vel th (dh, (), aremorica z.
Cornica 5 regulari scriptione in P. (interdum tamen lh ut fere in Dr.) in
principio vocis: drok ^en (malus vir) Pass. 192, 1. 259, 4. te ^«n (tu homo!
den) 144, 1. a Jyglum (a deitra) 97, 3. 186, 2. 236, 2. 242, 3. y >, 5« Ou
(deo) 27, 4. 1, 4. Je Jv, y thu (deum tuum) 17, 2. 15, 1. a thu (0 deus) 246,
2. gojeff, gojevell (tolerare ; = yo-d.) 3, 4. 1 34, 4. Item in media voce f,
raro fA, in P. : Ejow, Ejewon (ludaeus, ludaei) fq. bcr^ar (surdos) 25, 2.
l^y» (caesns; cambr. vet ladaxn) 49, 4. coje (cadere; cambr. ewyddaw) 170, 1.
ewthe (celare; oambr. hod. cuddiaw) 170, 2. el^e (gladius) 51, 2. 71, 1.
der^yow pl. (diee) 169, 8. meny^yow (montes) 170, 1. ber^ow (sepulcra) 210,
1; contra in Voc. fere A (nt in Dr.), interdum p: hepeu (bodie; cambr.
heddyw) 8V botluar (sardofl; cambr. hod. byddar) 8*. hUpen (annus; cambr.
blwyddyn, hib. vet bUadain) %\ vel di guedeu (vidua), arludes (domina) 7*;
tamen etiam<2A: medhec, medhecnaid (me dicus, medicina) 7\ In fine vocum
regulari scriptione th in Dr. et P.: gujeth (arbor) 16, 2. dy^ (dies) fq.,
deth 259, 2. clelh (sinister; cambr. eledd) fq. aeoA (umems) 162, 3. 205, 3. beth (sepulcram) 242, 1. 253, 1. 254, 1. 2. meih (ait) fq.
meneth (mons) 16, 1. dewetJi (finis; cambi'. diwedd^ 40, 4. 166, 4 etc.; in
posi tione post r: forth (via) 15, 4, ut in Voc. barth (tubicen, mimus; i.e.
bardos, cambr. bardd) V', praeterea autem in Voc. in paucis d: rud (ruber),
neid (ni dw) 6\ god (talpa) 9*. aeuid (scapnla; cambr. hod. yegwydd) T. kerd
(iter),
|
|
|
|
|
(delwedd F8806) (tudalen 143)
|
143
I. 1. CONSONAii BKTAinnCAB BdBDUK. (164) 143
fori (via) 9*; pl«ramque vero (cf. p. 140) t: guit (arbores; cambr. gwydd,
hib. iti. fid) 9*. guit (anca; cambr. gwydd), guitfil (fera; cambr.
gwyddfil), bleit (lnpus), det (dies; cambr. dydd) 8'. menit (mons; cambr.
mynydd) 9^. ehidil (alanda) 8*. arluit (dominos), guhit (nnrue), brodit
(index), 'pridH (po^ta), jn pfttt (tibicen) 7*. Abolitae d infectae exempla e
Voc: reu (gelu; cambr. rkeio, Wb. vet reud, gl. gelu, Sg., gael. reodh) 8'; e
P. et Dr.: ro, rohoio (donum, dona) 215, 2. 251, 3. a roys (dedit) 23, 4. mab
Daey (filius Davidis) 197, 2. dytwe, dyawa (detege, monstra) 78, 3. 191, 3,
dyaqua D. 82, dyswe D. 1248. 1738. 1770, me a thyaque, me athyewe, ef athyme
(monstrabo, monstrabit) D. 126. 673. 637, iuxta pleniores formus del dymy^y
(quomodo monstrabat) P. 65,
4. y tytqu^us, y tyequethus, a "^ygwejM, ef a Jyawe^as (monstravit)
11,2. 16, 2.
5, 1. 147, 2. dyaquejM (monstrare) 157, 1. a thysquythysta (monstrabas) D.
339. dyswethough (monstrate) D. 978; yse (sede) D. 576 iuxta eseja (sedere)
P. 13, 3.
Minns inficitur d quam ceterae mediae, quatenus, ubi illae mutantur, post
alium dentalem fere servatur: dd dyskas (ut docnit) P. €4, 4. parth dyghow
(pars dextca) 93, 3. molloj den (maledictio hominum) 66, 3. nyth dampnyaf
(non damhabo te) 34, 4. pan deth (cum venit) 182, 1. kynimes drok (tantom
mali) 120, 1. bys deso (usque ad te) 99, 2. vn eenyn da (mnlier quaedam bona)
177, 1. Contra quod non infecta d alia quadam mntationis ratione iu y (sig
''^'^*"'' 9^ ffVi *> i) 99' ^9) translata invenitur, id infra
explicabitur, ubi de pro priis dentalium mntationibus agemus.
Provectae "} in aspiratam ih eadem de causa rara sunt exempla. Per
tinere tamen eo videntur haec: ragtho (propter eum) P. 6, 1. rygthy (pro ea)
184, 2. ragthe (pro iis) 118, 2, si conferas do'}^ (ad eum, ei), unojo (de
eo), mmo^ (super eum) et similia.
Aremorica 2 pro d infecta (indnbie eundem sonum significans quem cambr. dJ et
com. 5« quoniam nsque ad suam memoriam a senioribnB hominibus sic pronuntiari
tradit Lgn., etsi vulgo plane ut gallicanum z hodie effertur atque i Dum.
soribitur «) uom iam in chartulario Rhedonensi extet, in quo Hedre, Budic,
Bled, nowid, aiia exempla d etiamtum servatam ostendunt, dubitandum est, etsi
cnm 2 inveniuntur: Sueannus 1, 21. 41. plebs Avizac (in Avisiaco 1, 21) 1,
35. 47. plebs Clavizac (mox pl. Clavieiaca) Mor. 307. Afuzin M. 300 (Mutain 1, 2). Am 1, 21. Invenitur enim eadem z alius
pro aliis sonis, ut pro « in codem Rhed. : Mezetus (ibidem Mesetus) M. 341,
et in chart. Coriosop. : Brizac (paulo ante Britac) M. 378, ut hodie quoquc
azen (asinus), braz (magaus) secun dnm Lgn., pro quibus rectius asen, bina
ap. Dnm.; pro th: Guezen, Ouezenec ( Wdhen, Wethenoc in chart Rhed.) ibid.
Prima exempla certa, in quibus z locam cambricae dd obtinet, snnt saeculi
undecimi ex codem chartulario Co noBopit. ap. Mor. 378: Juzeth comitisse
(Judith), villa Oorhezre (i.e. Treb 6., ricDS Yerhedri; u. pr. viri Gurhedr
chart. Kemperl. Mor. 366, cf. Kalanhedre Rhed. 1, 2, Hedremarhoc M. 339),
Ploeneoez (plebs nova; nevez s= nowid in chart. Rhed.). Exempla e Bnhez:
inprincipio vocie alterius in compositione: gouzaf, gtmzaff (tolerare; cambr.
hod. goddef, hib. vet. fodam) 154, 28. 206, 9. In mc diis vel extremis in
poeitione post r: querzet (pergere; cambr. hod. kerdded) 2,6. 194, 11. 196,
5. urz (ordo) 176, 10. Extra positionem: lazi^, lazuff (oc cidam, occidere)
10, 8. 86, 4. nezaff (nere; cambr. nyddu) 168, 17. 1 72, 20.
142 (<<3. 164) I. 1. COirSOlflAB BRITANMICAE UEDUR.
(probat) D. 314.. 1408, me a bref (probabo) 1729. In audiu vocibus e«iM
provectionis (ac, nisi fallimar, geminatioms) interdum non Uquet ut in veibo
cafos (capere, invenire) P. 38, 2. 39, 2 etc. caffo» 148, 4, und' hefit^
kffy*t ^Jft kyfya (captas^) 6, 2. 151, 4. 206, 4; 98, 3. 246, 4; 128, 4. 119,
3; 141, 2 et lOiae formae, semper cum f, ff; in aliis aut » cansa efficien8
esse yidetur aut r vel f: drehafie (erezisset, erigeret) D. 383. 387. 1766.
me an gafne (id tgnnecerem) D. 1815. nyin delyrfien» (non tradidissent me) P.
102, 2. ddyfrii, delyffry» (libeor datus) 125, 3. 124, 4. 184, 2. lyffrow
(libri) 17, 1. 73, 3. 206, 2, lyfryow D. 78. 101. 138. 435 asing. lyvyr,
leuyr D. 95. 1157; ut in compositie dfjffrg (indnbie, hib. dethbir p. 73) P.
146, 4. deflam (ezcusatio) 32, 4. Ceterum postrema aetate lingoae
evanescentis baec quoque f mollita rediit in v, at in Cr. deoery 101. 136.
169. 531 scriptnm est iuxta defry 182. 632, deffry 224. 606.
Aremorioa in principio vocum, si est causa iofentioniii, v: ezve, ezveto
(formae rerbi substantivi, eztra infectionem be, bezo) Buh. iq[. at in
composito a hoaruezo (quod accidat) 168, 1. In media voce: lauar (loquere, imp.)
2, 8. 74, 6. 7. In eztrema f, f: dezef elezeff (gladius) 90, 10. 152, Z.
proff (probare) 84, 5; item in media voce: cafaf (snmo, inTenio) 22, 6.
^caffmt (invenire) 4, 25. le^riou (libri) 118, 10. ei^rou (opera) 102, 24.
pnffen, proufftn (probarem) 164, 9. 170, 15. proffe, prouffe (probaret) 164^
6. 170, 12; 158, 10. Emollita vel excussa tam media quam finalis : diaoul
(diabolna) B6, 6. f ooiaan, louzan (cara) 4, 16. 38, 21. loezet (perturbatus
; cf. 4, 13 lebezaff, turbari) 4, 9. douetaf.(da bitare) 64, 8. doetance
(dubitado, dubium) 30, 8. dour (aqua) fq. iptein (6ar som; cambr. hfyn) 12,
18. du (niger) 32, 4. 192, 20. ploe, jp2ou« (plebs, Ticus, parochia) 108, 11.
158, 12. tu (latos) 72, 10. Hodiema scriptio fere v, inter dum f: da veva (ad
TiTcndum; beea), lava)'Out (dicere), kcnout et kafout (inre nire) vel ezcussa
b kaout, kUzi (gladias).
D infecta oomica scribitur 5 vel th (dh, t), aremorica 2.
Gornica f i«gulari scriptione in P. (interdum tamen 1h ut fere in Dr.) in
principio vocis: drok Jen (malus Tir) Pass. 192, 1. 259, 4. te ^en (tu homo! den) 144, 1. a Jyghow (a
deztra) 97, 3. 186, 2. 236, 2. 242, 3. Je ju, ^ Ou (deo) 27, 4. 1, 4. 5« fv, je thu (deum tuum) 17, 2. 16, 1. ath»(fi deus) 246, 2.
gory^, g&^ell (tolerare ; *= go-d.) 3, 4. 1 34, 4. Item in media voce 5,
raro fA, in P. : jE^Mo, Ejewon (ludaeus, ludaei) fq. bcf^ar (surdus) 25, 2.
le^yi (caesoa; cambr. vet ladam) 49, 4. coje (cadere; cambr. cuyddaw) 170, 1.
aOhe (celare; cambr. hod. cuddicm) 170, 2. eltr^e (gladius) 51, 2. 71, 1. dg^yow
pl. (diee) 169, 2. menyjyow (montes) 170, 1. bejow (sepolcra) 210, 1; contra
in Voc. fere A (ut in Dr.), interdnm p: hepeu (hodie; cambr. heddyw) 8\
botJutr (surdos; cambr. hod. byddar) 8*. bUpen (annns; cambr. bhoyddyn, hib.
vet bHadain) 6^, vel d: guedeu (Tidna), arludei (domina) 7*; tamen etiam dh:
medhec, medhecnaid (me dicus, medicina) 7\ In fine vocum regulari scriptione
th in Dr. et P.: gwM (arbor) 16, 2. dyth (dies) fq., deth 259, 2. cleth
(sinister; cambr. cledd) fq. tco^ (umerus) 162, 3. 205, 3. beth (sepulcrum)
242, 1. 253, 1. 254, 1. 2. vneth (ait) fq. meneth (mons) 16, 1. deweOi,
(finis; cambi'. diwedd) 40, 4. 166, 4 etc.; in posi tione post r: forth (Tia)
15, 4, ut in Voc. barth (tubicen, mimus; i.e. bardos, cambr. bardd) 7^;
praeterea autem in Voc. in pancis d: rud (ruber), neid (ni dus) 8\ god
(talpa) 9*. leuid (scapula; cambr. hod. yigviydd) 7*. ktrd (iter),
. 1. 0ON8ONAE BRITAinnCAE MEDUE. (164) 143
fori (Tia) 9*; pkramque yero (cf. p. 140) <: gvit (arbores; cambr. gwydd,
hib. Tct>W) 9*. guit (aaca; cambr. gwydd')^ guitfil (fera; cambr.
gwyddjil), bleit (lupus), det (dies; cambr. dydd) 8'. menit (mons; cambr.
mynydd) 9*. ehidit (alaada) 8\ arltnt (dominua), gukit (norus), brodit
(iudex), vnidit (poSta), jri pfdt (tibicen) 7^ Abolitae d infectae ezempla e
Voc: reu (gelu; cambT.rhew, hib. vet. reud, gl. gelu, Sg., gael. reodh)
8"; e P. et Dr.: ro, rohow (donum, dona) 215, 2. 251, 3. a roy» (dedit)
23, 4. niab Daey (filius Davidis) 197, 2. djfiwe^ dyeuM (detege, monstra) 78,
3. 191, 3, dyaqua D. 82, dystoe D. 1248. 1738. 1770, me a thyeque, me
athyewe, ef athyswe (monstrabo, monstrabit) D. 126. 673. 637, iuxta pleniores
formus del dyevoxfyy (quomodo monstrabat) P. 65,
4. y tytqu^us, y tysquethae, ajyawejus, ef a jyawe^as (monstravit) IJ, 2. 16, 2.
5, 1. 147, 2. dyaque^ae (monstrare) 157, 1. a thyequythyata (monstrabas) D.
339. dymoethough (monstrate) D. 978; yse (sede) D. 576 iuxta es^a (sedere) P.
13, 3.
Minos inficitor d quam ceterae mediae. quatenus, ubi illae mutantur, post
alium dentalem fei« serrator: dtl dyskas (ut docuit) P. 64, 4. parth dyghoto
(pars dextra) 93, 3. molloj den (maledictio hominum) 66, 3. ttyth dampnyaf
(non damhabo te) 34, 4. pan deth (cum yenit) 182, 1. kymmes drok (tantom
mali) 120, 1. bys deso (usque ad te) 99, 2. vn venyn da (mnlier quaedam bona)
177, 1. Contra quod non infecta d alia quadam mutatioais ratione in g (sig
natum g, gy, t, J, gg, dg) translata invenitur, id infra explicabitur, ubi de
pro priis dentalium mutationibus agemus.
Prorectae J in aspiratam th eadem de causa rara sunt exempla. Per tinere
tamen eo videntur haec: ragiho (propter eum) P. 6, 1. rygthy (pro ea) 184, 2.
ragthe (pro iis) 118, 2, si conferas do^o (ad eum, ei), uno^^o (de eo),
vxirn&^ (super eum) et similia.
Aremorica z pro d infecta (indubie eundem sonum significans quem cambr.
</</ et com. y, qooniam usque ad suam memoriam a senjoribns hominibub
sic pronantiari tradit Lgn. , etsi vulgo plane ut gallicanum z hodie effertur
atque a DuoL soribitar «) nom iam in chartulario Rhedonensi extet, in quo
Hedre, Budic, Bled, nowid, alia exempla d etiamtum servatam ostendunt,
dubitandum est, etsi cum z inveiiiuntur: Sutannus 1, 21. 41. plebs Avizac (in
Avisiaco 1, 21) 1, 35. 47. plebs Clavizac (mox pl. Claviciaca) Mor. 307. Muzin M. 300 (Mutsin 1, 2). Puz 1, 21. Invenitur enim eadem z alius
pro aliis sonis, ut pro « in codem Rhed.: Mezetua (ibidem Mesetus) M. 341, et
in chart. Goriosop.: Brizac (paulo ante
Brisac) M. 378, ut hodie quoquc ozen (asinus), bra: (magnus) secun dum Lgn.,
pro quibus rectius asen, bras ap. Diim.; pro th: Guezen, Quezenec {Wethen^
Wethenoc in chart. Rhed.) ibid. Prima exempla certa, in quibus z locum
cambricae dd obtinet, sont saeculi imdecimi ex codem chartulario Co riosopit.
ap. Mor. 378: Juzeth comitisse (Judith), villa Qorhezre (i.e. Treb G., vicos
Yerhedri; n. pr. viri Gurhedr ohart. Kemperl.
Mor. 366, cf. Kalanhedre Bhed. 1, 2, Eedremarhoc M. 339), Ploeneoez (plebs
nova; nevez <= nowid in chori. Rhed.). Exempla e Buhez: inprincipio vocis
alterius in compositione: gouzaf, gouzaff (tolerare; cambr. hod. goddef, hib.
vet. fodam) 154, 28. 206, 9. In mc diia vel extremis in positione post r:
querzet (pergere; cambr. hod. kerdded) 2, 6. 194, 11. 196, 5. wz (ordo) 176,
10. Eztra positionem: lazi^, lazaff (oc cidam, occidere) 10, 8. 86,4. tuzaff
(nere; cambr. nyddu) 168, 17. 172, 20.
|
|
|
|
|
(delwedd F8807) (tudalen 144)
|
144
(18() I. 1. CONSOKAB BBITAMMCAB HEDIAB.
ffouzout (scire) 18, 19. bouzar (sordus) 154, 10. euzet (occxiltaTe) 42, 8.
46, 15. elezef, cletef (gla^ne) 90, 10. 152, 3. 10. prezee (praedlcare) 8,
17. h^isea (cerri; cambr. hod. hyddod) 30, 19. neuez (nevus; cambr. newydd)
fq. neuezhat (reno Tare) 14, 2. badez (baptisma), badezc^ (baptizare; cunbr.
bedyddyaw) 52, 6. 98, 17. guez (modus; cambr. gwedd) in compos. -uez: dezuez,
finuez fq. guez (arbores) 94, 14. goez (corum; cambr. gwydd) 124, 14. bez
(sepulcrum; cambr. bedd) 12, 2. 146, 18. dezuez (dies) 102, 18. endez (hodie)
30, 11. fezjeiz (fides) fq. bleiz (lupus; arem. vet. bled) 30, 19. bloaz
(annus) 2, 10. Interdum « scripta pro 2: gousoeh (ecitis) 40, 12. alhuesou
(pl. claves; altted, clausura, Voc. 9*) 180, 11. <;t««»a/(ultimus; diuez,
finis, 102, 16) 102, 18. fes (fides) 202, 11; rel cc (leg. z, t); seoaee
(umerus; cambr. hod. yagwydd, com. acolli) 172, 10. Abo lita d media et finalis: kaer (pulcher, decorus;
cambr. TCt. cadr, gl. decoreo, gL Lxb., cf. deo Belatucadro Inscript. Orell.
1965) Buh. fq. ra roy (det), royf (dabit), roet (datus) 16, 4. 78, 8. 18.
crvd (crudelis) fq. Deovy, Davy (David) fq
Hodiema lingna admodum variat, praesertim in extremis vocibus, modo revinens
modo exoutiens hanc mediam infectam, ut quae apud Lgn. sont bUiz, pl. bleizi
(lupus), deiz (dies), ruz (ruber), ozac'h (maritus), eadem a Dom. scri bnntur
blei (pl. bleist), dei, ru, oat^h', in aliis excussio ultra est progressa:
loezn (bestia), pL loznet Boh. 32, 4. 30,
18. loen, Idhied Lgn. Uifi, lonet tiaa. Dnm.; ezneo (novit) Buh. 184, 10.
ene, ini Man. Lgn.
G tam comica quam aremorica infectione fere perit, ut combrica.
Cornica inchoans vocem in constmctione, si est causa inficiens: leun a rae
(plenos gratia; graa) P. fq. 5« a/^fe (ad Gtdilaeam; sed 87, 4. Je galyle)
256, 2. 258, l. y a amuu (clamaverunt; garmaa) 42, 4. an arhnt (sertum; gar
lont) 134, 2. ny ytt (non potest; gyU) 194, 4. y unow (eius oB; ganovi) 106,
1. Media vel finalis y extra positionem non minus etanescit: guein (vagina)
Voc 9'. mauter (magister) 8*. streH (strigil) 10*. mester (magister) P. 60,
4. migtfrn (rex; = -tegirn) iq. ti (domus) Voc. 9'. teilu (familia) 7*. 7'.
lu (luu Voc 7*, agmen; hib. vet. alSg) P. 163, 3. tru (miser) 246, 2. maw
(puer; hib. mug, cf. got. ma gus) D. 1794. 1883. mowes (ancilla) 1876, ■pl. mowysy 9iA. Positione Tero'pl© rumque defenditur ab abolitione, quamquam extant arhdt (dominns),
arlude» (domina) Voc. T. arlutli (cambr. arglwydd, arlwydd) P. fq. ac nasali
excossa ail, el, eyll (angelus) Voc. 7*. P. 13, 2. 254, 3. et aweil, awayl,
aweU (etange lium) Voc. 8*. D. 551. 924. Cr. 569. Sed aspirata h, gh fere
scribitor port r, l, etsi non semper: argan» (argeutum) Voc 7*, arghans P.
16, 2. 103, 2. hdhlOur (Tenator) Voc. 7'. helhiat (persecutor; cf. cambr.
vet. helgha) 8*. burges (bor gensis, castrensis) P. 214, 1.
Regulariter autem et ex certis legibus haec aspiratio mediae infectae h
ponitur in principio vocnm: y hyller (quitur), may hallo (ut possit; gyller,
gallo) P. 20, 1. 32, 4. y hawlsons (cl^aTerunt; gawlsons e gahosons) 126, 4.
128, 3. yn harow (raditer, garow) 2, 3.
Aremorica.e^ — quae non infecta gu ante e, i scribitur in Buh. : mar guel
lomp (si possumus; geUomp) 86, 4. maz guUlif (ut possim) 44, 12. 19. gueluet
(Tocate; leg. geluet) 156, 26. guenou (os; L genou) 66, 2. 166, 15. guer
(tox, Terbum; ger) fq.; semel etiam ne gnallaf(non possum; lege gallaf) 56,
13. — in lectio inprinoipio Toois ibidem Tix notator praeter unum exemplum:
ez rahen
|
|
|
|
|
(delwedd F8808) (tudalen 145)
|
I.
1. COM80NAB BBITAinnCAB MBDIAE. (166. 167} 145
fiMserem-, grahen) 20, 5, hoc magifl ininun,quod semper mtactnm relinquitur a
gra, a groa (fiacit) etc. In media voce etsi servatur positione in argant
(argentom) Buh. 10, 2D. 26, 3, tamen excidit excussa nasali in ae/, el
(angelus) fq. auiel (evange liam) 52, 2. Hodiema lingna non solum in voce
arcluint (archant MJC. 15*), sed etdam in principio vocum infectam g in ch
mutavit Extra positionem deletur g destitutione in mediis et extremis
vocibus. Exempla eBuh.: mae$ (campus) 28, 17. dlea/ (debere), dleet (debitus)
fq. dlehemp (debemus; cf. hib. vet. dliged, debitom) 22, 15. t>, tg
(domus) fq. bro (terra) fq. tru (miser), truee, truant (miseiia) fq. Transumpta e sermone latino vel gallicano: reol
(regula) 20, 16. 142, 5. «Mi (signum) 120, 3. din (dignus) 82, 13. renaff
(regnare) 78, 3.
ExcuBsarum mediarum, praesertim g, in vocibus et nominibus gallicis satis
vetosta exempla inveniuntur apud scriptores terrae continentis. Nolo equidem
urgeri apud Hesycbium: Xeinvaftcua ri Xeyovoftaza eliog xaTu^^oxrov. raXa
To*, ed. Schmidt 3, 21, aut nomen Tolistoboii
apnd Livium, quod Plinio et Graecis est Tolistobogi, Tolistobogii , cura male
andiri haec potuerint a pere grinis. Certiora vero exempla praebent voces
gailicae vertragus et leuga. Qui di citur apnd Martialem 14, 200: vertragus
acer (ut e codicibus restituit Schneide win.), a recte correpta ob
compositionem e rad. trag (p. 4 et 36), quocum con cardant noddxetg xvreg
oviQtfa/ot uno rrjg lixHrrjTng, Arrian. de venatione, cap. 3, iam apnd
Gratiam in Gynegetico est certruha, mxaxxs accurate ob a pro ductam et h pro
g. Ubi autem iterum auditur vox, iam inde a legibus, Salica, Burgundica, in
glossis medii aevi, variatae formae inveniuntur celtra, veltraua, velr tria,
veltrix, velter (gall. hod. oiautrt; cf. Cangium s. v., et jCrrafiii thes.
ling. germ. 1, 626), deleta y et r mututa in f. Quae mutatio communis,
quoniam etijun in Voc. est guilter (gl. molossus) 9*, cum dissimilatione
videtur orta tum assonantia ad adi. gwgUt (ferus), contra quam germanice cum
n pro r vel f factum est xoint (ventus; unndhund, cf. Graff. 1. c). Vox leuga
in Itin., Inscriptt., ap. Ammian., lomand., Xeup] ap. Hesychium (leuca in
recentioribus libris, minas recte sine dubio, si quidem c tnm iam
destitutione in g mutatam statuere non possumuB, at m^le scriptum c pro g in
codicibua) est leua, letoa, exeossa g, apnd Bcriptores medii aevi, iam apud
Bedam, in polTptycho Irmionis (ineuntis saec. 9.), ut aremorice leo, lew (cf.
Cang. s. v.). Addi potest itriga (venefica mnlier; cf. lat. strix, ttrigis,
ulula, harpyia, unde de scriptione strica indicandum est ut de leuca) in
glossis, stria in lege Salica; item canis Segueius, a gallica gente
denominatus, apud Airianum et in lege Burgundica, qui in legibus Salica et
Alamaimorum dicitur Seusius (unde germ. vet. siuso, suso, ut bene me monet
Hauptius). Est ita quidem oppidum alpinum Segusio ap. Plin. (3, 17) et in
Itin., eed etiam ap. Pliniom populi Secusses, Secusiani liberi (3, 20. 4, 18;
cf. hib. vet. sechim, sequi), qoare haec vox forsitui inter tenues possit
referri. Addo exempla recentiora excuBsae non modo g, sed etiam aliarum
mediarum, haud infrequentia: teula (stegohi), e quo teuleria (tegularum
officina, unde nomen palatii Parisiaci Tuileriis) in charta a. 1322 ap.
Cang., tulerius (teg. fabricator) 1352, merlare (hod. gall. marler, agros
merla, seu marga, margila stercorare), meala^ mailla {=' medala 1132,
minntioris monetae species) a. 1144. 1159, Savoia (= Sabaudia) in chartis ap.
Cang. Hodiema exempla lingnae gallicanae; Loire (Liger), liau
ZttM, OBAMM. CCLT. B». IL 10
|
|
|
|
|
(delwedd F8809) (tudalen 146)
|
146
I. 1. 0ON6ONA6 BRITAHHIGAB MBDIAE.
(leoga), Cahort (Cadoici), Cam (Cadomain), moy»» (medianuB), dsmi
(diokidias), eroirf. (credere), boire (bibere).
Saepe ad teQuiaia duridam provehantar mediae, sive destitatac sont sive non
deatitatae. Et infectas qiudem daas maxime, b et g, comice aapiratis f et
& comnmtari sapra adnotavimus. Ex integrie autent mediie
cambrice B sola fere in tenuem f mutari videtur, sive praeter regulam certam
ut in^' (^sset; beC) quod abiit in coniunciionem («i), ^({'(esto; boe(), in
transumpto jnpenn (bipennis) Cb. 14, quin ettam in latina voce ipsaj»ynw*M
Ox. B. 42^ apud Cambnu^ podicis scriptorem; aive secnndum regulam, ut ad p =
bw revocanda videntur exempla radicis bu oompoeitae cam thematis ver balibus:
guypum^ gvix^fimyf (scireni, sciam), adnapo s. adnappo, adnapei, adne pit
(norit, nosceret, nosceretur), henpfjcti (kabeas te), dywetpwyt, aethpwyt,
ywnaethpicyt, deutJipwyt s. doetlipwyt, ducpwyt, aorucpwyt (dictum, itum,
factnm, rentum, somptam, factam est), quibuscum conferenda suut quae supra
(p. 138) proposuimus exempla^' pro fpositi; ad alium assimilationis nodum
pertinent exempla p ex tb ortae, quae infra p. 148 proferentur.
Cornice vero et aremorice cunctae secundiim certas legcs provehontur.
Cornice enim cum post tennes praesertim dentales, etiarosi aspiratae sunt aut
assimilatione perierunt, (et quascnnque consonas surdas vocant indici gram
mi^ci) ex oerta lege omnes mediae provehantur, ut destitutae (v. sapra) ita
integne: pub U^oll (omius dies; pup deth oll) P. 228, 1. oio pewe (in
vivendo; orOt bewe) 220, 3. 223, 4. 256, 4. 258, 2. ow tybbry (in edendo;
dybbry) 43, 1. ow carme (iii damando ; garme) 37, 3. woteweth (in fine ;
worth deweth) 10, 4. 38, 3. a p« (gi
esset) 73, 1. 102, 2. mar pyth (si erit, sitne) 73, 1. 102, 2. icof talleth,
woiteweth (initio, postremo; dc^UHh, deweth) O. 2762. mora peja (si sit) P.
240, 3. a ealla (si posaet) 21, 4. mar calio (si possit) 109, 3. 4. mar a
calle (sicut posoet) 38, 2. mar te, mar a te (si venit) 149, 3. 170, 3, tam
media den talia D, qoae assimilante vi dentalium antecadentium defendator ab
inE»ctioae (p. 143), ibi quoque in tenuem T provehitur, nbi ceterae mediae
infectae in aspiratas transgrediontar. Itaque exemplis supra (pp. 141. 144)
allatis oppo nenda sunt y to (veniat) P. 87, 4. 122,
4. 123, 4. may teth, mateth (ut venerit) 153, 4. 59, 2. yn ta (b^e) 21, 3.
60, 1. maga iown (aeque profundus) 85, 3. Plnra exempla in capite altero
proferentur.
Aremorica hodiema (in Buh. enim eiosmodi nibil notatur) isdem de caosis, etsi
alio modo, duplici ratione nsa est in mediis provehendis. Nam cam in his
exemplis cunctae mediae in tenues mutentor: h6 preur, ho ioum, hS kdnou
(frater vester, manus vestras os vestrum), mi ho piv, tale'K, kab (voa alo,
teneo, voco), mi az pSc6, talc^hS, kalvS (te alam, teneboi, vocabo), iik
aliis assimilationis vi effectnm est, ut uua vel altera ipedia proveheretor,
reliqoae ant manerent ant inficerentur. Ut D post 6, e, ma (ex oz, ezy mtff
natas): 6 terc^hel (in tenendo), i tebrd (edct), ma tebriim, (ut edam), post
quas destitaua tur 6 et ^ (item gw et m); ut G (et gw) post dek: dik kad
(decem leporea). Qaod autem post pemp (quinque), cum B et G provehantur, D
sola manet, id quidem magis scriptionis esse videtor quam pronantiationia.
Infectionis nasalia britannicae, qua pereant mediae b eX d m. posi tionibus
nasalibus MB et ND sive potins assimilantur, initia inveniontar ve
|
|
|
|
|
(delwedd F8810) (tudalen 147)
|
I.
1. COK80NAB BBITAKinOAB MEDIAB. (1«7 IW) 147
tnstiora, ut m c^bricis rocibus atn (circum), cam (cnrvaB) in compositis
amlais, amgnaubot iam inter glossas Oxonienses, eamdubr in codice Lichfeld.,
in adi. plnr. eronion (gl. assiles; i.e. rotnndi) gl. Lxb., et in foimis
aremoricis guin, totn, ffuen, wen (albns, alba), quibuscum sunt composita
noraina frequentisBima in chartolario Rbedonensi, ortis e yetustioribus amm,
amb, eamm, eamb, cronn, erond, guinn, ffuind, ffuenn, ffumd (cf. p. 64).
Lifectio nasalis cambrica: 1. in principio vocum, si extat causa inficiens,
quae est n praecedens particulanim an, eon, eyn, yn, ac pronominis possess.
«y, siye extra compositionem in constmctione sermonis, siye in compositione
in principio yocis alterius, ut eymwt (diBtrictas) Mab. 2, 372, quod in
chartu buio Rhed. est etiamtum eombot. Exempla in altero capite sub D. cons.
cambr.
2. La mediis et extremis roeibus simplex m pro originaria mb scrihi solet, at
iam in vocibns am, cam vetustiorum glossarum: amyl (multus, numerosus; hib.
yet. wnbde, imde, p. 64) Mab. 2, 64. Amyr, Amir (fluyii nomen; cf. Amber,
Ambre Itin., Yindeliciae locus ad fluy. Ambrem, hod. Ammer) L. Land. 165 (in
quo loco idem scriptum extat Ambyr). 191. 216. eann, Jcam (cnryus, in iostas)
Leg. Mab. fq. eamfrut (fluyius cnrvos; « eamdvh' cod. Lichf.) L. Land. 218.
Pro nd autem primitiyo frequentissima est geminatio nn, nh: lann (gl. aethra,
gl. aula) Cb. 16. itlann (area; cf. yet hib. isindithlaind, gl. in area, Sg.
68*. e land, composito cum snbst. t^ fruraentam) Cb. 14. cannwyU (= candela)
Mab. 1, 241. 2, 47. kanhuyllyt (candelarins) Leg. 1, 22, 1. eskenho, ethynho
(scanderit), dythenno, dyskenho (descenderit) Leg. 1, 10, 7; 32, 5. yteynnu
(scandere, ar varch, in equum), disgynnu (descendere) Mab. 1, 6. 8. tynnu
(=< tendere) 2, 56. eynwynnet, eywynnhet (aeque albns) 2, 377. 378.
gwynnaeh (magis albus; hib. find, finn) 2, 377. crwnn (rotnndus; hib. yet cruind)
1, 262. Quamquam iam in Mab. allisque libris inveniuntur groyn, gwen, gwynyon
(albus, alba, albi), bord gron (tabola rotnnda), ut hodie Bcribnntar eanwyll,
ysgynu, disgynu, crwn, gwyn.
Infectio nasalis (*.omica et
aremorica concordat cum cambrica.
Cornica in medio yel fine: dyskynua (desoendere), deyskynnas (descen dit),
dijthyn (descende) P. 4, 3. 5, 2. 14, 4. cam
(cnrvnB) Voc. 8*. eolom (co faimba) 8*. 0. 132. guyn, gwyn (albus) Voc. 8'.
P. Dr.
Aremorica exempla infectionis in principio yocnm, ut an naou, dan naou (=
d(u>u), yideas in capite altero. In mediis et extremis m simplex: cam (cur
vus) Bah. 174, 8. 194, 18. eamet (caryatus) 194, 9. eoulm (colnmba) 116, 17;
hodie mm: kemm, kemma (cambium, cambiare); sed n modo simplexmodo du plex:
lann (= land: per lannam* per landam) chart Rhed. 1, 39. 41 , lan in
nominibus locorum cluurt. Landey.: Lanloehan, Lanhoiamuc, Lantewennuc (Lan
deyenec) ap. Cours. 1, 422. 423. Exempla e Buh.: disguennel (descendere) 94,
13. 116, 17. 124, 2. diaquen (descendit) 116, 19. benniguet. beniguet
(benedictus; = bendiget) 94, 15. 108, 7. guen (albus) fq. difen (defendere)
42, 24.
Expertem huius infectionis nasalis scriptio facit g, quae manet intacta post
n m mediis et extremis yocibus in quavis dialecto, contra in cambrica finalem
n praecedentis particulae sibi assimilat (cuius rei exempla videas supra snb
N, p.ll7)._
* Item in Tita S. Panli episc. Leonens. Boll. Hart 2, 116. 28: loctis usque
hodie moiuiste rinm, liTe quod notiaB est lingna Britonum, Lanua Pauli vocatur.
10«
|
|
|
|
|
(delwedd F8811) (tudalen 148)
|
148
(169. 170) I. 1. CONSOKAK BBITAHNICAE TE»UE9.
Tenues.
X 1 \j, Tenuium britannica eadem qoae in aliis linguis et scriptio est et
sine dabio pronuntiatio, at c = k ante omnes vocales. Ex originario autem statu transgressae in ospiratum signantur addita
h: ph (interdum/, ff), th (raro d, arem. z), ch (aremorice interdum
simpliciter h, itemque comice semper in principio vocum, cum in mediis
altement h et gk, quae in fine scribi solet). Aspiratio, ante cetera onmia
consonarum genera has tenues aggressa, in quas dam potissimum positiones
invasit iam in vetustiore lingna britannica. Atta men status primitiroB,
quamvis multum aspiratioue turbatus sit, etiamtum late patet in vetustissimis
codicibus. Exempla tennium vetustioris lingnae serva tarum in statu
originario.
P cambrica vetusta in principio vocis: papeth (quid?) Cb. 37. ut in parte
altera compositi: arpeteticion (miseri), bleupoithctic (laniger) gL Ox. 38*.
In media et extrema extra positionem: scipaur (gl. horrea) Cb. 14. pipenn
(bipen nis) ibid. Forttjpott' (Demetarum tyraime!) Epist. Gild. (Nenn. p.
159). Guor tepir (n. viri) Chron. cambr. in praef. ed. Leg. p. XV. Papidiauc regio, Yita S. Gild. (Nenn. p.
117). Pepiau, Peipiau (n. viri; Peibaw Mab. 2, 222) L. Land. 69. 72. 154.
gulip (gl. liquidis, gl. liquefacta) Cb. 60. roffulipius (gl. olivavit) Lxb.
map (filius), paup (quivis) gl. Ox. 39'. hep (sine) 38*. erip (pecten) 42*.
cep (fossarium) B. 42*.
In quibusdam vocibus p media iam in vetusta lingna per assimilatioQeB orta
cst e duabus consonis coalescentibuB: aper (ostium flavii) Cod. LichE L.
Land. fq. ex atber (ut patet e compositis aliis idem significantibus, cambr.
cimer, n/mer, i.e. eymber, in L. Land. 127. 128. 204, et hib. gael. inbhir).
aperth (vio tima) ex atberth (hib. vet. edbart) gl. Ox. 41'.
T principalis: mor tru (gl. eheu!) gL Ox. 39'. In
compositione : houtig (stabuUim) ibid. 6'. Eutut, Teirtut (nn. vir.) L. Land.
264. 126. In mediis vo cibus et extremis: etem (instita) gl. Ox. 37*. cetinet (volucres) 40*. cterin, eterinn (avis,
volucris), petyuar (quatuor) 22'. caitoir (pubes) 41*. anutonou, anutonau
(pci-iuria) 46'. Cb. 21. belid (baptisma) Cb. in. litimaur (frequens populis)
Cb. 18. afrutiu (veteres) Cb. 6. reatir (gl torrentum) Cb. 28. cntitr (gl.
pala) Cb. 14. il (frumentum) iu comp. itlunn (gL area) ibid. gulat (imperium)
Cb. 19. bit (gL assit) Cb. 32; praeterea in glossis Oxoniensibus: litau
(Letavia) 39'. scrttitiam (screo), enmetiam (inuuo) 3*. enmeituou (nutus)
38'. datl (forum) 38*. datolaham (lego) 5'. clutam (struo) 5'. clutgued
(strues) 9*. rit (vadom) 6*. bot (in compos. amgnavbot) 38'. braut (fi-ater;
iudicium) 20*. peteu (puteus) B. 41'. bloteit (spumaticum) 42*. notuid
(acus), gratell (craticula), tarater (formorium) 42'. lu isdem frequentiores
derivationes vel terminationes -etie^ -at, -dat (can nat, orgiaf, guiliat),
-aut (bracaut'), -et (term. plur., et deriv. cilchet, cilehe tott"), -U
(tiouitioii), -uit (iechuit) Nomina virorum e chron. cambr. (in praef. Leg. p. IV. V) : Catell (= Catullus, p. 4), Catman,
Catgnalart, Catgocaun, Clotri^ Nimet, Dimet.
C in principio vocum (nbi in recentiore liugna destituatur vel aspiretur) a)
in constructionc : o coilou (auspiciis) gL Ox. 39'. o coraenn (arandine), o
eeen (murice) 4O’. ocaitoir (pube) 41'. o c/o/-*o« (tabellis) 38*. ocrit
(tremore) Cb. 5.
|
|
|
|
|
(delwedd F8812) (tudalen 149)
|
I.
1. CX)N80K«B BRITAHHICAB TBNTM. (tW
17X) 149
ha erip (pectine) gl. Ox. 42*. aceroenhou
(et dolift) Cb. 78; b) in compositione: toreigel ^or» ventris), bronneed
(bnllo) gl. Oi. B. 43*. trucarauc (mitis) Cb. 42. Moilcvn (n. viri) Chron.
cambr. in praef. ed. Leg. p. V. In mediis et extremis: difietMou (dispendia)
Cb. 4. eamecou (scrupea) Cb. 29. anguoconam (vigilo), daer (^ddxQV, in comp.
dacrlon^ ovidus) gl. Ox. 8*. cetneeid (lapidaria), ocet (raster) B. 42*.
ocolvin (cos) 48*. coe (pistor) 44*; ibidemque in derivationibus -icaul
(budicaul, ereaticaul), •eticion (arpeteticion) plnr. e sing. -etic, atque
-auc (marchauc, plumauc), ut -oe (p. 94), -ocion (atanocion) in glossis
Luxemb.
P aremorica vetustioris dialecti in mediis vocibus et extremis: Ri»kipoe (n.
pr. Yiri) chart Rhed. 1, 2i enep in comp. enepgvei-th (dotatio) chart. Land.
14). CouTS. 1, p. 424.
T inchoans alteram partem compositi : Wotalin (n. pr., cf. Talan Mor. 309)
chart Rhed. 1, 2. Maehiern 1, 14. 2, 28. Hedia etfinalis in nominibus
propriis virorum chartularii Rhedonensis: Woratam, Conatam 1, 22. 34. Litoc
2, 20. 24. Hitin Mor. 266. Jamhitin ), 7. 20. 30. Jarnliatoe, Jamhaitou 1, 7.
29. DatUn 2, 31. Mor. 273. Wolltec, Guoletec (= cambr. vet gidetic) 1, 5. 6.
22. 36. 2, 16. Catoe 1, 53. Matlcat 1, 32 Mor. 304, eadcmque in voce mat
(bonus) frequenti in nominibus compositis.
C inchoans in compositis -car, -eat, -cant, -calon frequentibns in chartu
lario Rhedonensi aliisque, e. c. Bocar, Ritcant, Guinealon etc. Media et
finalis: JacH (lacob) ibidem, ac praecipue in terminationibus -ie, -oc, -ocan
frequentibus, ut Budic, Loiesic, Catoc, Laloe, Laloean etc.
Originarius ergo statns tenuium in his regnlaris est, nec alium infectionem
admitttt vetustior lingna britannica nisi aspiratam, quae tenues in mediis
vel extremis Tooibus in positione magis minnsve tangit: minus tangit
coniunctas cum S, saepins cum liquidis, semper innctas inter semet ipsas vel
geminatas. Exempla tenuium post S positamm, coniunctarum i^tor SP, ST, SC, in
mediis vocibus vel extremis supra data sunt (pp. 120 sqq.). In illis quidem
aspirationis vestigium nuUnm; potuisse tamen tennes britannicas hic quoque ea
infici docemnr tam vocibns cambr. ucher (vespera; hib. vet. fescor Sg) Mab.
1,24. 31, trichanatcl (tricuspis, pro triscan.? cf. in altero capite partis
britan nicae B. I. 1. 2. 3. II. 1. 2) quam inversae positionis CS = X
originariae transita in cA, A (p. 125 sq.).
Potuisse vero aspiratione infid tennes britannicas subiunctas qualiconque
liquidae com|nvbari videtur vocibns quae iam in glossis Oxoniensibus extant:
cHehetou (vela, velamina; sing. dlehet) 38'. pimphet (quintus; e pimp),
hanther (dimidinm; cambr. rec. et hod. hanner e hfinter) 22'. aperth
(victima; hib. vet. id hari) 41\ Nec tamen aequabiliter aspirationi favit
lingna in omnibus eiusmodi combinationibns, quamm sunt series tres: MP, NT,
NC; LP, LT, LC; RP, RT, RC.
Regnlariter taDgitur aspiratione
series tertia. Exempla cambrica praeter memorata e gl. Ox. : nerthiti (gl hortabere ; subst. nerth, hib. vet. nert, cf p.
38) 39*. hieuforthetic (laniger) 38*. parth (pars) 20*. marchauc (equester;
hib. vet. mareaeh) 41*. morthol (seta; lat. med. martulw, martellm, gall.
hod. marteau), gerthi (virgae) B. 42'. gurtharet (appetitoriom) 43*. E cod.
Cantabrig. circhinn (= circinos) 84. ordamcirehinnucu (ambagibns) 56. archinn
(gl. adveniet) 6*1.
|
|
|
|
|
(delwedd F8813) (tudalen 150)
|
150
(171 17S) I. 1. COHSOITAB BKTANMIOAB TEKDB8.
gurthdo (gL obsistit; contra es)
8. E ood. Lifihi Arthan (n. Tiri), torth
(paais); e L. Land.: Arthur 74. 126. 171. Arthbodu 77. 136. Arthbleid 236
(Ub. Artur, Artgal, Artbrem, nomina Tirorum in Ann. TigKn. ap. O’Con. 2, 160.
221. 228). Dqfngarth (hib. Domangarty supra p. 114) 160. Rarior et minus
accnrata scriptio rt, rd inter glossas Ox. in vocibns: gurt (contra; pro
gurth) 39*. part, pard 23*. ut gurd Cb. init. Combinationis RP exemplom
vetustum non inTonimus ; recentiora mutanda p in f Tideas infra.
E secnnda serie aspilratione
mutantur LP etLC: Effin (n. pr. Tiri; Elphin
Mab. 2, 379; cf. Alpinia, Alpinnla Inscr. Orell. 457 et Alpin, Elpin, nomen
Tiri hibernicum in Ann. Tigem. ap. O’Con. 2, 216. 253) L. Land. 150, 171.
178. 237. cUchetou (gl. vela; cuins sing. cUcet, gl. Btratorium, neglegentius
inter eas dem gii^^sas) Ox. 88*. Contra LT, nimimm propter nimiam horum
sononun af finitatein, tenuem vel serrat vel aseimilat in vetustioribus
scriptis: Ekguhebrie (n. Tiri) in cod. Lichf., compositum cum eU, pro quo in
libro Land. est eU, el in nominibus Ellgnou, Elgnou 192. 193. Ellgleu 195.
Ellgnall 240, ut in codem libro altemant formHe vocis alt, allt, all (colUs,
accliTitas) frequentes.
Seriei primae MP, NT, NC quae sola exempla aspirata Tideri posaont, snpra
dicta pimphet, haniher in gl. Ox., certo non magis huc pertinent quam comicum
cancher (cancer) Voc. Alius enim manent intactae hae combinationes: temperam
(condio) gL Ox. 4*. pimp (quinque) 22\ montol (trutina), kint (ria) 5\ eunt
(aequus) 8' ; nant (Tallis) L. Land. fq., ieuane (iuTenis) hodie quoque.
Reeentior est assimilatio tenuis p m pymhet (quintus; = pimphet, pimpet) Mab.
2, 241 ; restitnendnm igitur Tidetur hint in Cb. 2€: or eled hin (gL limite
laeto).
Commnnis omnibus britannicis et dialectis et codicibus, vel vetustissimis,
est aspiratio tenuium iunctarum inter eemet ipsus, siTe sunt diTersae, quoad
quidem coniungi possunt, . ut PT, CT, siTO eaedem Vel geminatae, ut PP, TT,
CC. Perit autem in his consoua tenuis prior, eiusque locum oocapat t vel «
inter vocalem antecedentem et poateriorem tenuem aspirandam.
Combinadonum PT et CT posterior in vetuslas codicibus aliquoiiens extat,
transformata in U) vel ITH. Anglosaxonica aspirata d scripta est in gL Ox. B.
42*. in voce laidver (gl. lacocuia [sic]), composita cum laid (cambr. rec
laith, laeth = lact, lac). Eadem igitur lineola aspirationis nota postnlari
Ti detur, ubi est omissa: henoid (hac nocte; heno in Mab., sed peunoetit,
quaTis nocte, ibid.; noid = noeiti = noct) in carmine Cantabrig. cenitokndou
(gl. natales; cambr. hod. cenedlaethau, e subst. cenitol, generatio,
deriTatum in -aid, -qeth = hib. -act, -acht) Ox. 39\ In glossis Lnxemb.
scribitur -ithi ereithi (gL olcera; cf. hib. crecht, ulcus, ML 10 r. [gL net]
6L 24. crieht Corn. t. neas); item in libro Landayensi: gnaaanaith
(serritium), bathoriaifth (ius signandi nonunos), cymreith (ius; reith =
-hib. vet. rect, rechi) in priT. ecol. p. 113. Ad eandem acriptionem
pertinere yidea.taT guithlaun (gl. duellis) Cb. 51. guoguith (gL Tictas; cf.
YictisirMia Inscr. Grut. 700, H. ConTictoIitaTis Caes. et cambr. subst
gweith, proelinm, proprie opns, Mab. 3, 379, ut hib. incath fectha , in pugna
quae acta, pugnata est, Hjmn. Fiacci t. 57) Ox. 41'. Ccnnbinationis PT nescio
exem plum vetuatum; e dictis colligi potest e. c. pro numerali YII forma
eeid, eeith (cambr. hod. aaeth, seit/i).
Combinationes TT et CC in^ectae aspiratione : bathoriayth (cL baihor, num
|
|
|
|
|
(delwedd F8814) (tudalen 151)
|
L
1. OOMBOMAB BHirAHinOAB THNX7EB. (178. 174) 151
moluins, trapezita, voc. 7^) PnT. Land, ex ori^aria radice batt, servata in
lat med. battart, balluefe, battire (ap. Cang.), gall. hod. batti-e (tundere,
cae dere). iee^t (sanitos-, ieekfft Mab., hod. iechifd) gl. Ox. 30*, e radice
primitiva Jaee (hib. vei. icc, saluB, sanitus, iccadf sanatio; cf. p. 49).
biehan (parvds; hib. rev. beec), bueh (raoca) gl. Oz. 23'. 38*. Combinationis
PP tranBgressae in aspi raticmem exemplom ignoro. Quo tamen pluribus exempUs
regnla firmetor, non possom non addere hoc statim loco exempla recoitiora ex
singulia dialectis et hodiema aspirationis dnplioatanun. TT: cambr. Uifth^
(=- litterae) Mab. 3, 272. Atath 9ab Mathomwg, Matholv>th (nomina virorom
; cf Matto Jnscript. Yihdoniss. •p. OreH. 437, et nomina Mattium, Mattiaci
Ta«it.?) Mab. 3, 94. 189. Coth (n. pr. viri; cf. Melocottius Orell. 437 et
uomen populi Ataootti) Mab. 2, 206. osmtM*. hodi enioth (fidicula, == crotta
Vetaant. Fortuu.; hib. vet. erot, cithara, unde vetb. crolliehthir,
citharizatur, in Wb., cf. p. 67), onde ci-ythmor, crythor (fidieen,
d&aroedos), saethu (=> sagittare), saeth (sagitta); corn. seth (sagitta)
P. 223, 1. eath (senex) Voc; arem. coz (senex), eetni (senectus) Buh. 8, 22.
136, 11. Et CC: cambr. ptehaut (= peccatam) Mab. 1, 243. 2, 218. o achaua
(prop ter; hib. vet hua aeeuits Sg. 45') Leg. Mab. moeh (sus, sues, collect.;
hib. Vei. muee) Mab. 2, 212. tyeh (siccos; hod. syehii, siccare, syohder,
siccitas) Mab. 2, 210. coeh (rnber; of. cocens, Cdccineus) Mab. fq. mynyeh
(frequenB; hib. vet mmiec) Mab. fq.; corn. menough {= mytiych) P. 2, 3.
beghan (parvus) P. 53, 3. 166, 2. boghan Voc. 10*. baghan Registr. Caemarv.
fq. feygh (siccus) P. 170, 4. sichor (siccitas) Voc. 8'. saeh (saccus) 8*.
boeh (hiroos; germ. bock) 8'. etoeh (s clooca), cUdUi (cloccarium), elechic
(demin., tintinnabulom) 9^; arem. seohet (sicoatos) Bnh. 168, 8. bihan
(parvus) Boh. fq. et hodie.
His adnumerandae snnt voees, quarum duplex fotma traditor, altera cum teaoi
dupiicata (post voeatem breveni ?), altera cum tenui simplici post vocalem
longan^ sed in quibus hibernice e lege cambricae opposita servari statum ori
ginarium supra dictum est, p. 69). Quae proprietas iam animadvertitur in ve
tastis nominibus i^cotti (apud Anunianum aliosque scriptores frequentissime)
et Scoti (Scoti apud Claudiaaum), ut Britto, Brittones in Inscriptt fq. et
lirito (JBrito apud Auson. cpigr. 109 — 114 alteraans oam Britannus, cuius t
corripitur). EiKempla cambrica aspirBtae (T) TT, conferenda eom ipsis his
nominibus: an eetth (leniter, non impetuose; cf. hod. ysgeth, hssta;
ysgethiad, propulsio, alter mns cum u: ysgvoth, ictus, ysgwthiad, propalsio,
ysgwthiaw, p^ere) gl. Ox. 39*. breithet (plur., variegati) ibid. 40** (in
isdem gloSsis 89': subst brethinnou, gl. ennae, e sing. brethyn Mab. 2, 382)
e sing. bnth, breith: main brith (lapis varie gatas), guoun breith (psins
variegata) L. Land. 182. 186. 187. oordioal brith (co riam vori^tum; cf. pp.
9%. 104) Mab. 2, 382; cf. corm bruit (i.e. bruith) VoG. 8'. Exempia aspiratae
(C) CC: Uech (lapis; hib. vet lioe, Haee >» ISc'; cf. jlixiag Ptol., Lieus
flnv.? de i et t altemante pp. 32. 105,
qui idem fluvius Venantio Fortunato bis dioitar Lioea) fq. aehmonou (gl.
ingaina) gl. Ot. 41', e simpKci hod. ach (progenies; cf. hib. vet. dicmae,
genus: aicmee di grecaib, gl. lons, Sg. 34*; num etiam aiened, natara, Wb.
Ml.?). croehan (vus, olla; difTert tamen hib.
vet. eroeenn, gl. tergns, i.e. pelUs, l^. 95*. 111') Mab. 1, 17.
Aremorica dialecti vetustioris exempla aspiriitiouii» teuuium e aominibus
diartalariomm.
In posiiione com liquidis: Jrthur Bhed. 2, 21. M.
293. Arthmael 1, 5.
|
|
|
|
|
(delwedd F8815) (tudalen 152)
|
152
(174. 176) I. 1. CONSOITAB BRITAinnCAE TBNUB8.
2, 23. Arthwall 1, 33. Arthueu, ArAuiu 1, 8. 7. 41. 2, 27. Arihwiu 2, 31.
Arthuou 2, 31. Arthnou M. 307. Duenerth Kemperl. M. 454. Doenerth Chart.
Coriosop. ap. M. 376. Hedremarchuc Rhed. 1, 2. Uedremarhoc Mor. 339.
Breselmarhoc Mor. 328. Kenmarchue Eemperl. Mor. 367. Cunmarch Rhed. 1, 33.
VTtomarcA Mor. 275. Guihomarch Eemperl. Mor. 366. 456. Minas acearate ergo
acripta Portitoe (i.e. adiaTandns? cf. Mab. 2, 231: vy nerth amporth, ris mea
et aaxi lium meum) Rhed. 1, 9. 36. 2, 14. enepwert 1, 49. Artwolau Mor. 268.
Conmarc
1, 5. 6. In nominibus Hocart, Eutiacart cart videtur scriptum pro carat (hega
rat Boh., p. 93), ut gent in compositis quibusdam (p. 137) pro -genet.
Intactae autem manent regolariter combinationes NT, LT: Riantcar Rhed. 1, 39.
Tre anton, Caranton, Waranton Mor. 300. 304. 315. Hincant 1, 21. Jamcant 2,
25. 27. 31. Argant Mor. 304. Argantan (fem.) 1, 42. Mor. 267. Argantlon,
Argant loKcn 1, 36. 37. Roiantwallon 1, 4. 19. 2, 20. Roiantdreh (fem.) 1,
32. Roianthen (fem.) 1, 39. 40. 49. Wenruant (fem.) Landev. Mor. 387.
Comakear Rhed. 1, 44.
2, 30; nisi quod interdam assimilatur tenais: Ritean Rhed. 1, 27. RoinwaHon,
Roenwallon 1, 1. 7. 14. 2, 16. Roienhoium, Rohenhoiam 1, 5. 6. 2, 28.
Comalcar, Cowalcar 2, 15. 19. 30. Roencomal 1, 7.
A combinatione CT profecta videntar haecce: Guithenoc, Guethenoe Rhed. 2, 1.
13. Guethenoar, Wethencar 1, 2. Imcethen 1, 5. Morwefhen 1, 5. Mattoethen 2,
15. Cattcethen 1,*5. 2, 17. Morwethen, Locmethen Lander. Mor. 338. 379 (cE
cambr. hod. gwaith, opos, indastria, adi. comp. giceithgar, industrias).
Doethwal Rhed. 1, 14. 2, 14. Doethgen Yita S. Conwoionis ap. Mor. 1, 248
(cambr. doeth, prudens, Mab. 2, 11; *>: lat. doctug). vethriu, vethwiu
Rhed. 1, 47. Mor. 268. vehviu 1, 42, THhjvithel 2, 4 (cambr. taiih, iter).
Trethien (= Trethgen) Rhed. Mor. 307. Treithian, Trehian 1, 55. Torilliien 2,
19 (cf. cambr. traiih, treith, ex pressio, relatioi') In chartulario Rhed.
minas accurate scriptom t pro th, sae pius extat in compositis -weten, in
Doitanau Mor. 267, ac iam ::, ut recentiore scriptione, in charta montis S.
Michaelis a. 990: Guezenoc ap. Mor.
351, atque e saeculo insequenti in chartal. Coriosop. : Haelgttezen,
Gu&ienec Mor. 378.
Geminationis CC aspiratione infectae exempla:
Winmochiat (e moch = hib. mucc, cf. p. 90) Rhed. 1, 17. Anaubechan 1, 35.
In recentiore lingna britannica status origlnarius tenoiom matator et
turbator infectionibus Tariis, non soluin aspirata, quae iam extat in Te
tustiore lingna, sed etiam destituente et nasali, ut artioribus in dies
finibus circnmscribautur tenues primitiTae.
Cambrice status primitiTas non turbatur in pancis his, in quae illa ram
infectionam non est aditas: 1. in principio vocum tum, cam secandam regnlam
abest omnis infectio: heb y kei (dixit Caius), mynet aoruckei (ire coe pit
C.) Mab. 1, 2.
2. In mediis et extremis vocibns in positione effecta iunctis LT potissi mnm
Qlt, cf. p. 113), MP, NT, NC, ST, quae hodie quoque servantor, at in to
cibus: gwallt (caesaries), gwyllt (ferus), pump (quinque), mantawl (tratina),
mantell (pallium), cant (centum), hynt (Tia), f/ivynt (Tcntus), ieuanc
(iuTenis), lleetr (Tas), ut in frequentibus Terborum terminationibus -ant,
-ent, -ynt, -eiet, -ott. Tamen etiam ex his MP et ut mntantur infectione
nasali (cf. infra), SP, SC defltituente, iam in Mab., ubi ita quidem ytpeilaw
(spoliari, de praemissa y p. 120)
|
|
|
|
|
(delwedd F8816) (tudalen 153)
|
I.
1. CON80NAE BRITANNICAK TENUBS. (176.177) 153
fq., sed etiain ytbydinongyl (n. pr.) 1, 292, ut kysc^ (dormire) fq. et hyigu
1, 12. ytewyd et ytgwyd (nmenis) 2, 234. 235. gvrisc (vestis) fq. et gtoiag
1, 17. In hodiema lingna solent scribi sh et sg.
Extra positionein tenaes non servantur nisi in fine, praesertim t et o iu
fioe sive radicis sive teiminationam -t, -et, -it, -ut, -awt, -eit, -wyt,
-ec, -ie, -awo ctc.: brmpt (firater), gwlat (regio), bot (esse), mynet (ire),
dywedut (dicere), oar ree (ropes), pethedic (minutns), marchmcc (eques) fqq.
in Mab. Minus hic quo que Bervatur p, quoniam ut powp, pop (quivis) ita fawb
invenitur, et vix map, hep, sed mab, heb in Mab.
Accedente flexione, in media igitur voce extra positionem destitutio tenuium
regularis est: brodyr (fi-atres), petltedigach (minutior), marchogyon (equites)
Mab. Snnt tamen exempla tenuium servataram et sine causa perspicua ut
Uudeticipisc (vesbs coenosa) Mab. 1, 4, pro quo lludedic 1, 285. petwav
(quattuor) 2, 48, al. pedicar, in quibus scriptio vetostior servata est; et
quorum tenuis geminata, se condum Daviesii praecepta congruens cum addito h
in iis quae supra (pp. 1 13. 119) prolata sont, assimilationem prodere
videtur, quamquam in isdem scriptio est incerta: buytta (cenare) Mab. 1, 11.
12. 16. 2, 29. 59. 63, bwyta 1, 5. 2, 14. 20. 59. plycca (flectere) 3, 302,
sed a blygtoys (flexit) 3, 303. tybychcn (cogi tabam) 1, 5, tybygum 1, 2.
atteppych (respondeas) 1, 18. teckaf (pulcherrimus)
1, 4. 17. 251, sed tegach (pulchrior) 1, 4. A<wA«rftV*fl/' (nobilissimus)
1, 17 ex adi. bonhedie (at pethedigach, minutior, e pethedic").
arbennicka/ (praestantissimus)
2, 385. chicannocket (aeque desiderans; e chtcannaicc') 2, 375. In hodierua
Hngna extra positionem nusquam iam extat tenuis originaria.
Status originarius tenuium comice et aremorice paucis exceptis pari modo
servatur atque cambrice.
Cornice 1. in principio vocum in constructione secundum regulam: oto prene
(redimens) P. 196, 4. rag kerense (prae amore) 167, 4. lu/tas tol (multa tado
fbraminum) 133, 4. Medius in codcm
loco e certis legibus, a cambrica alienis, in tenues provehi supra
significavimus; quarum exempla infira sequen tur (in oapite altero). Pro
aspirationc non est accipiendam, si interdum scriptum extat eh pro c, k ante
e vel i, vix praeterea, in Voc: chU (cervix), chein (dor som), diefab (aitus)
etc. In Dr. et P. pleramque more anglico aut
c aut k adhibetor.
2. In mediis et extremia vocibus in positione effecta iunctis SP, ST, SC :
gwetper (vespera) P. 230, 1. lester (navis), guistel (obses) Voc. 7'. gusth
(spon dere) P. 249, 4. guise (vestimentum) Voc. 9*. gweskis (vestitus) P. 64,
2. coske (dormire) Paas. fq. Sabiunctae
liquidis ex parte tantum tenentur. Servantur enim MP: pymp (quinque) D. 505. P. 227, 2. [peinp (a. 1776) ap. Treen. p. 82.]; NC: iouene, youone
(iuvtnis) Voc. 7'. yotik P. Dr. cancher (canccr; ch — k sicut in ehein etc.)
Voc. 8'; NT: skientoc (sapiens), diskient (insipiens) Voc. 8*. monUl
(maatellum) 9'". gnaintoin (ver) 8*. funten, fynten (foos) Voc. 9'. P.
224, 2. hanter (dimidium) P. 201, 1. kenter (clavas) 154, 4. skentyll, scyn
tyll, skyntyll (sapiens) 8, 1. 134, 1. 216, 1. At fere ut ut semper finale LT
eomice ita mntator, ot < in « tronsgrediatur. NS iam in Voc. praesertim
finiens vocem : dan$ (dens) 7*. nans (vallis) 9\ cans, gans (cum), argans
(argentum) 7'. ollphans (dephw, = -ant) 9*. seeuens (yxilmo; eskcvcynt Leg.)
7*. guins (ventus; wsAa. gwyni) 8*; praeterea: «Wat (tenax), eitnhinsic
(iustns), camhinsic (in
|
|
|
|
|
(delwedd F8817) (tudalen 154)
|
154
(177. 17S) L 1, 00H80KAE BBITAinaOAK TBNDES.
iastos; e sabst hint, cambr.
hynt, Tia) 8*. den^hoc dmtr (jj^. laceos; i.e. dentatas aquae) 8*. In P.: gaua
(onm) fq. cant (centam) 227, 2. arghan» (argentam) 16, 2. myn» (quantitus,
magnitudo) fq. gwynt (ventas) 211, I, in termiiiationi* bu8 verborum -«i#,
-yn*; nantsmo (valles) 170, 2. .kerente, kerenta (amor; cambr. kerennyd Mab.,
tB ker&ntid) 58, 4. 167, 4. LS in Voc.^ ak
(litos; oambr. bod. alk, gcopalns) 9'. ehefall (artas; hib. vet. alt 8g.) 7*.
moll (ver^-ex; hib. vet molt Sg., lat. med. itou/to, gall. hbd. mouton) 9*.
soll (pecania; cambr. «ir^ Mab. 2, 240; lat. med. «o/to, pecunia qoae in
permutationibae compensationis gratia rei commatatae additur, ap. Cangium)
10*. goll (caesaries; cambr. gwallt Mab. et hodie) 7'. In codem tamen extant
guiU (^aten gitill, onager; oambr. hod. gwyllt, fenu), gutiter (molossus) 9*.
E P.: gwyU (ferus) 206, 3. gweU (stramen; cambr. gwellt) 16, 2.
In mediis vocibqs extra positionem legitime destituuntor tenaes; in extre mis
fere excipiuntur c et t. Serratur C in terminationibus frequentibus -ie, -oi
Voc, -ek P., praeterea: whek (dulcis) P. 66, 2. ilek (decem) D. 574. dvk
(duxit) fq. tek (palcher) P. 177, 3. drok (malus) 101, 4. 120, 1. gtorek,
gurek (mulier) 66, 3. 158, 1 ; ibidem tamen wreg, rug (fecit) 27, 2. 28, 1
etc. ut in Voc. greg, grueg, freg (mulier) 7". Finalis T servata
etiamtum in Voc. : tat (pater) 7*. iprit (hora) 8V gulat (patria) 9». huit
(cibus) 10*. iruit (pes), lagat (oculas) 7'. diUat (vestis) 9*. diot (potio)
10*. tauot (lingna), eheniat (cantor) 7*. (Aemiat (comicen) 7', in
terminatione -et numeri plur. et participii ut Jlechet (liberi) 7*. fellet (corruptus:
guin fellet, acetum) lO^. Pro illa autem habent a P. et Dr., in extrema voce
semper : mus (bonus), tas (pater), tw (populus) fq. reys, rya (oe cessarius;
arem. rev) fq. pryt, jM-ea (taafos) fq. (g)woys, goys (sanguis; cambr. gwaet)
P. 10, 3. 45, 2, boys (cibus) 10, 4. lagas (oculus) 83, 2. dyUas (Testis) 28,
3. 94, 2. ealy» (dnrus) 209, 4 etc. , item in terminationibus numeri plar. ac
praet. et ptcp. pass. -us, -is, -ys. In media etei invenitar destitotione
ortom d: peder (quattuor, fem.: pedar ran, quattuor partes, peder gwyth,
quattaor Ti cibus) 190, 1. 227, 2. pedyr streyth (q. fontes) 0. 772. lader
(latro) P. 74, 4. 163, 1. 192, I, plerumque tamen itenun matatom est aat in
s, nimirom mollius prolatum: peswar (quattoor) 190, 2. 241, 4. peswore (quartus)
247, 1. revas (oaoor rit) 219, 2. pe»ya (petivit) 9, 1. cre»yn (credimus)
258, 4. profuty (propbetae) 73, 3. aut, quam soni mutationem praesertim
infima lingnae aetate sei^isse patet, ing (notatom quomodo supra p. 143
diximos): cregyan» (fides) P. 44, 4. fTofugy (prophetae) D. 1480. fager
(quattaor, masc.) in epist (a. 1776) ap. Treen. p. 82. Qua de re ut de <
in eh mutato infra disseretur.
Aremorice status originarius servatur: 1. in principio vocum semper in Vita
S. Nonnae (Buh.), in hodiema lingna secundum certas leges (de quiboa cf.
capnt alteram).
2. In mediis et extremis vocibus in positione, in isdem combinationibus in
quibus cambrice servatar omnibus; etiam in quibus in infectionem notat
cambrica, ut in NT: hanter (dimidinm; carabr. hanner) Boh. 148, 22; SP, SC,
pro qua in Buh. saepe invenitur sq, squ (cf. p. 122), mcot pro NC nq, neq:
stanc, atanq, stancq (tantum) 102, 14. 92, 14. 190, 26, franc, francq (liber)
192. 14.198,21.
In mediis vocibus et extremis exb-a positionem eadem regola qoae in cam
|
|
|
|
|
(delwedd F8818) (tudalen 155)
|
I.
1. C0N80NAB BMTAimiCAK TENUES. (178. 179) 155
bricis tentibiis senrata inyemtar in Yita S. Nonnae. In fine ergo Toonm P:
enep (facies) 124, 7. nep (aliquis), hep (sine), pep (quivis) fq. T : mat
(bonus) fq. gat (lepas) 32, 8. tat (pater) 14, 4. rev (corsaa) 138, 8. pret
(tempus) fq. bout (esse) fq. tut (populas) fq. eoat (eilva) 30, 16. qwenet
(pulchritudo) 38, 8. 46, 6. pee^ (peccatom) fq. Flexionea sabstantiTorum vel
Terborum -«<, -«*, -t* etc. In t transire t non est stataendum, cum rezy
reiz (iastus, rectus) Buh. 146,4. 190, % tM'^reih\.t.recht, item compizrien,
iomazreset (compatres, com matrea) 98, 21. 22 cum z = ih oh sequentem r
aspirantem. C: huec (dulcis) 38, 9. 54, 2. drovc (malaa) 10, 16. 62, 22.
prezec (praedicare) 54, 19. baelec (presbyter) 176, 5. piuizic (dives) 38, 1.
Inyenitur tamen hic quoque l> pro p, in mab (filios) semper, in archeaoob
(archiepiscopus) 182, 15. 22; variora ali& destittitionis exempla: ed
(framentum) 204, 18. Natat hodiema lingna, quae adhne servaTit pep (quivis),
sed destituit mab (filius), krib (pecten). Tenetur k: d«i (decem), <fro«^
(malus), gvriziek (sapiens),. ^mru^ii^ (dives); sed destitui tor t:
<;<f (tnunentom), mad (bonus), tad (pater).
Tenoiam in mediis vocibus extra positionem destitatarum exempla sequen tar
infira, nbi de destitutione dicetur.
Infectio aspirata cambrica recentior tenuium efficitar 1. in prin cipio vocum
certis legibus in constructione: ysp aphelUnnigyon (hospites et ex imaei;
pellennie) Mab. l, 1. n^ thybygvm (non cogitabam; tyb.\).^ 2. owein..achy
non.,achei (Owenos et Cynon et Cains) 1, I. Uad achledyf (occidere gladio;
eledyf; cf. vet. ha erip^ pectine) 1, 247; initio alterius vocis in
compositione: irachefyn (iterum) Mab. fq. De legibus cf. capat alterum.
2. In mediis et extremis vocibus tam iunctioiie cam liquidis quibusdam qoam
combinatione tenuiam inter se vel geminatione, at iam in vetosta lingaa.
Inter combinationes tenuium cum liquidis factas iuprimis aspirationi EB,yent
LP, LC, RP, RT, RC, e quibus frequentiores sont LC, RT, RC. Exempla LC:
golchi (laTare; hib. y tt. folcmm Sg.), golchune* (lotrix) Leg. et hodie.
ymolchi (laTari) Mab. 1, 4. kyleh (circnitus) Mab. fq. hod. cylched, vet.
cilchet (= calcita; tapiseta). RT: Arthir (n. pr.) Mab. fq. porthawr
(portarius) fq. nerth (Tirtns) fq. myrthwl (malieus) Mab. 3, 89. chwerthin
(risus) 2, 40. garth (horttts, ager) 2, 221. 245. gwerth (pretium) 1, 21. 270.
torth (torta; panis) 1, 251. y perthyn itti (pertinet ad te) 1, 259. RC:
march^ marchawc (equos, eqoes) Mab. fq. terch (amor; hib. ««rc) Mab. 2, 199.
cyrchu, kyrchu (quaerere; lat med. eereare, gall. hod. ehercher") Mab.
fq. torch (torques) 2, 225. Sequens r at saepius efficit aremorice, item
cambrice aspirationem efficere Tidetur in guichr (gl. effera), guichir (gl.
effirenne) Cb. 69. 27, si comparandum eat hib. vet feuehuir (gl. se Tenis)
Ml. 24', unde deriTatum snbst. fem. feuehrae (gl. feritas) Ml. 33'. 33'. Ex empla LP, RP: Elphin (n. pr., cf. p. 150) Mab.
2, 379. porfor (parpura) 2, 9. 388. $atf, sar/ (serpens) 1, 30. 266. 2, 381. corf, koff-{cevfw) 1, 16. 27. Se cedont ab his
combinationes LT, NT, NC, MP, de quibus sapra (pp. 150. 152) dictam est.
Combinationam PT et CT iam in vetustiore lingui. in aspirationem trans
greasamm exempla recentiora passim inTeniuntar, in quibus pro vetusta scrip
tione -«<f, -idh, -ith (p. 150) constanter formulae -eth, -ith, -yth
obtinent locum »Il«rum combinationum. APT: hod. caeth (= captus; senruB).
EPT: 9eith,teyth
|
|
|
|
|
(delwedd F8819) (tudalen 156)
|
156
(•80. J81) I. 1. CON80KAB BRITANNICAB TBNCB8.
(septem), aeythuet, sttfthited (septimos) Leg. fq.
IPT: etcrythur (scriptara) Leg. praeE ACT: amaeth (agricola, operariaa:
amaeth a amaetho y tir humnus, co lonus qui colat terram hanc; vox gallica
ambactuH Caes. 6, 15, etsi paolom diflerens significatione, de qua re
conferri potest lai colonus, germ. bauer) Mab. 2, 222. traeth (tractns, im
traiectus?* traeth eych, sabulum maris siccnm; cf. Girald. Cambr. Itin. 2, 6:
"Traeth mawr et Traeth bechan id est tractus maris mmor et tractus
minor. Dicitur autem traeth lingna cambrica sabulum mari influente longius et
se revrahente nudatum." trait, arena, Voc. leg. traith') Mab. 2, 210.
Frequentissima est haec formula in derivatis -aetli, -iaeth (hib. -aet,
-iact'), ut yieaManaeth (senritinm) Mab. fq. mecenyaeth, meichniaith
(secoritas) Leg. 2, 4, 7. 10, 1. Exemplum a in o mutatae cyfoeth (potestas)
Mab. fq. snpra (p. 84) prolatum est. EOT: reith, reyth, kefreith, cymreith,
eyfreith (^e-x.; hib. vet. rect, recht) Leg. fq. L. Land. p. 113. ijweith
(opus) Mab. 2, 230, unde com. gueidmr Voc. (opifex, faber; cf. Trebell. PoII.
trig. tyr. c. 8: "Marium plerique Mamurium, nonnuUi Veeturium, opificem
utpote ferrarium, nuncuparunt"), cambr. ueithonn, weit/ion (nunc; es
hib. vet infectso, hae vice) Mab. fq., eilieeith (altera vice) Mab. 1, 247.
leithic (= lectica) 1, 269. ICT: bendith (benedictio) Mab. 2, 247. rith (forma;
hih.rieht, sUtus, Sg. 197*) Mab. 2, 235.239. 241. 3, 302. Cf. guoguith snpra
p. 150. OCT: noeth (= noct, nox) in composito trannoeth (post noctem,
postridie) Mab. fq. doeth (prudens; - doctus) Mab. 2, 11, plor. doythton
(sapientes) Leg. fq Vocalem mntat num. uyth (octo; hib. vet ocht), uythued,
huethuet (octavus) Leg., vithnos, toythnoa (hebdomas) Leg. 2, 6, 3. Mab. I,
244. UCT: ffrwyth (froctns) in compositis frwy«A/aim (fructus plenus,
prosper) 2, 26. d^rwyth (finictu carens, inutilis) 2, 29. 3, 299. et derivato
frwytha (frnctam fert, prodest) 3, 190. Vwyth (pedwar milwr, onns quattnor
militum) Mab. 1, 7. Ibeyth (fiimilia, homines; hib. vet. luet, lueht, copia,
pars, aliqui, de quo cf. proDom. hib.; cf. Lucterins Caes.) 2, 34, unde
composita tylwytfi (familia) 2, 12. 34 et golwyth, pl. golirython (fiusta,
partes dissectae) 1, 2. 2, 201.
Pro th etiam aliae qoaedam significationes aspirationis in codicibus inve
niuntur, ut d more vetusto (potins d aepirata aoglosaxonica): seyduet,
seuduet (septimus) Leg. 1, 13, 1. 29, 1. huyduet (octaTus) 1, 30, 1. 39, 1 ;
ut A transpo sito vel omisso kefreyht (lex) 2, 11, 48. kefreytytnd
(legitimas) 2, 1, 69. Inpri mis autera memoranda est scriptio s vel h,
firequens in L^. (quin etiam «A, his)'. mab seihisUuit (puer septem annorum)
2, 7, 4. seyhuet (septimos) 2, 1, 1. gneikur (facere; al. guneuthur) 2, 8, 2.
gnassanaessu kefreis (= gnassanaethu ke freith, servire legi) 2, 6, 39. e
reis honno, eireihis honno (lex haec; ibid. er reith) 2, 6, 3. kefreis,
kafreis, kefreihis (lex), kefreishiatd, kefreissiaul (legalis) firequen ter,
ut gueisret (opus, in aliis locis gueythret) 2, 5, 1. y vn gueys (uua vice)
2, 1, 69. eilgueis, eilweys (altera vice) 2, 5, 4. 11, 48. [a qoaTOce
^scemenda est vox gtcers (spatium) in Mab. : eilwers (altemadm) 1, 24.
ywershonn (hoc spatao, nnnc) 1, 246.] reyhur (in codem loco reythur),
reihiuuir 2, 8, 4. 11, 43. 44. kefreih, kereih, kefreiliaul fq. vhtehnos
(hebdomas; = wythnos) 2, 6, 40.
Geminatis tennibns TT vel CC infectie, quarum (ut snbsdtuti T vel C
* Beda hist eccl. 5, 12. castellnm WilUbarg i.e. oppidum Wiltorum ttngna
gallica Traiectut vocatur. Traiectu* etiam BritanTiiae oppidnm in Itin. Ant
Aremorice hocRe quoqiie Ireiz (tra iectos), unde Ireita (traicere; Bnh. 8,
18.
|
|
|
|
|
(delwedd F8820) (tudalen 157)
|
I.
1. CONSONAK BBITANNIOAB TENUES. (181.182) 157
aatecedente vocali longa) exempla aliquot recentiora snpra prolata sant (p.
151), lingna recentior alius quaadam yoces addidiese Tidetur, quibus
principio con Teniret tenuis simplex cum vocali breri, ut contra quam
hibernica forma docet, hyth (eemper, in aetemum ; hib. vet. biili) ; sed
congruens cum hibernicis formis pronomen infixum 2. ps. sing. , et personale
et possessivum: yth welaf (video te) Mab. 1, 285. yth wlat (in regione tua)
1, 8, in quo c contrario lingna vetos hibenuca servat integrum (; codem
pertinent formae pronominales auctae tiihtu (tu), hitheu (ipsa), si
conferuntur cum aliis, ut ynteu (ille), wynteu (illi), At videndum est, ne in
illis, si non geminatio, alia aspirationis causa insit; inest certe geminatio
in cath (catus, at lat. med. cattus, catta ap. Cang. ut hib. cat St. gL 499;
neglegentius igitur in Vocab. kat, rectius knihe (i.e. kath') Cr. 407), cachu
(cacare; at graecnm xaxxr}, xaxxdn, ut hib. cac St. gL 1075). His •dnomeranda
videntur rara ezempla C vei T aspiratae excussa N contra com munem morem
dialectorum britannicarum, ut trwch (truncatus) Cott. trech (trnn cus) Voc.
9*. yskithyr, ytyitliyr (dens exertus; = spinther?) Mab. 2, 224. 239. ewythyr
(avunculus; oom. euiter Voc. 7*, arem. hod. iontr') 1, 246 sqq. 2, 28.
hfthreul (daemon; arem. contrel, contrarius, daemon, MJC. 84\ 197*) 1, 36.
Infectio aspirata tenuium cornica et aremorica recentioris dialecti non mul
tom differt
Cornica 1. in principio vocum compositione vel constractione subiuncta mm
secundum legee: trehans (treccnti; cambr. trichant, cant) P. 36, 1. ow thus
(popuhis meus) 102, 2. ow holon (cor meum) 166, 3. 172, 2. y holon (cor eius,
feminae; colon) 164, 2. 225, 2. ow faynys, oo feynys (dolores mei; peynys)
166, 2. 168, 4.
2. In media et extrema voce, nbi positio efficitur liquidis r et l. Mp, nc
servari, ut et It fere in m, U abire supra dictum est. E reliquis
ionctionibns Mpiratae inveniuntur LC: J« wolhy (ad lavandum), a wolhas
(lavit) P. 46, 1. 149, 1. RP: cor/, eor/ (corpus) fq.; servatur rp in purpyr,
purpur (purpnra) D. 2122. 2128. RT: yurthou (stimulus) Voc. 8*. hvetthin
(risus) 10*. nerth (vir tus) P. 91, 4. 224, 2. 3. marth (miraculum) 120, 1.
166, 3. parth (pars) fq. RC: nuiTch (equus), torch (maialis), porcftel
(porcellus) Voc. 9*. keirch (arena) 10*. eryh (inbet), yryhys (mandavit;
cambr. erc/n) P. 170, 1. 28, 1. 72, 1. 147, 4. 241, 1. yrl^s (id.) 218, 2.
arhadow (mandata) 247, 4. a yerfius (abstulit), kerkys (allatus; cambr.
hfrchu) 106, 4. 153, 1. Adnotandum tamen est in media voce non modo tA in P.,
quae sola th etj disUnguit, semper fere in J trans ire: whei^yn (risus) 222,
1. gwer^e (vendere) 38, 4. por^ow (portae) 212, 1. po/^of (nutrivit) 26, 3,
sed etiam ffh, h emollitione interdum perire ut in kerugh («ierte) D. 1.359.
marrek (miles; = cambr. marchawc) P. 241, 4. 242, 1. 244, 1, 245, 1, unde pL
marregyon D. 1613. niaroyyon, morogyon P. 251, 1. 250, 1, de rivatum morogeth
(equitare) 28, 4. Postea saepe th quoque perisse probatur •criptionis
incertitudine, quae est in Cr.; cf. bedua ^enedictio; hennath) 1541.
arthelath (archangeli; sg. archail Voc. 7*) 6 1 . marth (equus ; margh O.
124) 406. kerth (avena; keirch Voc.) 1066, contra segh (eagitta; setfi 1564)
1573.
Combinationis CT aspiratae exempla d fcre exhibent in Vocab.: gueid {ofxu),
guetduur (operarius) 7*. che/uidoc (omnipotons), mamaid (altrix), mab undrin
(alomnus) 7*. maidor (caupo) 8*. rui/anaid (regnum) 7'. medfteonaid
|
|
|
|
|
(delwedd F8821) (tudalen 158)
|
158
(1*3) I. 1. C0K80KAB BRITANKICAS TBKUBS.
(medicins) 7*; varius t: lait (lac) 10\ trait (arena) 9\ Sed <A, ut alibi,
final« in P.: gweylh (opns), gwei/th, ffieeth, gwyth {tergweyth, ter, etc.)
18, 2. 49, 3. 227, 2. haneth (hac nocte) 49, 2. 52, 2. dyspi/th (deepectus)
139, 2. nogth (nu dns) 130, 1, mollitom regulariter in media yoce: gw^yll,
gujyll (facere) fq. tnolcfyik (maledictus) 47, 3, quamquam interdum scriptum
est th : guthyll 26, 1. 155, 3. moleythy (maledicere) 18, 2; irregulariter in
extrema: mollcr^ (maledictio) 66, 3. PT aspirata: caid (servus; = captns; cf.
hib. eacht p. 68), caites (serva) Voc. 7*. noll (gl. neptis) 7*. aeyth, nyth
(septem) 0. 599. R. 2494. Exempla
aspiratarum CC et TT supra allata sunt (p. 151).
Aremorica: 1. in principio vocum nondam scripta in
Yita S. Nonnae, in hodiema lingna obtinet secundum leges.
2. In mediis et extremis vocibus. Significatio aspirationis eadem, quae
alius, excepta th, pro qua scribitur z.
Positionis cnm liquidis exempla e Buh. LC: guelchi^ gveltty (iavare) 104, 15.
106, 26. golchet (lavatns) 102, 8. RP: eor/, corff (corpus) fq. RT: nerz
(virtus; cambr. nerth) 194, 11. 196, 1. 5. par:, perz (pars; cambr. parth) in
formolis praepositionum vice fungentibns: a perz (a parte) 36, 4, aparz
(ante) 84, 9. porz (invare), po7-zit (iuvate) 122, 4. 196, 17. In quibns
exemplis z = ih, cum in aina respondeat cambr. dd (p. 143); z cnm ch altemans
ut in dtzrou (incipit, incipere; cambr. dechreu) 90, 21. 184, 11, in
pronomine hoz (vester), infixo oz (vos, vester; snff. -och, ut hod. hoc^h et
cambr. -auoh, -eh) ad » refe rendnm videtur. Utraque tenuis, p et t, interdum etiam r seqoente aspiratur: Iqfr
(leprosas), lo/rnez Qt^n!) Buh. 196.. 8. 21 [quoenm conferenda leiffrvm
(libri, livres) 118, 10 et euffrou (opera, oeuvrei) 102, 24], compizrien,
ameizretet (compatres, conunatres) 98, 21. 22. RC: guerche» (virgo) 18, 16.
querchat, guer ehit (quaerere, quaevite; cambr. kyrchu) 138, 7. 146, 1. merch
(filia, pueUa), dereh (aspectns; hib. vet dere) 18, 16. De quaterch (grando)
92, 24. ut de hodiemo erc^h (nix), unde iUud videtur per compositionem
formatom, dnbita tionem, an c/» a </ profectum sit, iniciuut nobis tam com.
keeer (grando) Voe. 8* quam cambr. eiry, eira (nix) Mab. 1, 257. 260, quoniam nec comica iam in Voc. nec cambrica omnino extont
exempla ch post r exeussae.
Combinationis CT formulae quaedam. ACT: mezur (nntrimentura; cE. snpra cambr.
maetfi, com. maid) MJC. 235 a. 1BCT: guez (=* cambr. gtoeith: vn guez arall,
an guez man, alia vice, hac vice) Buh. 74, 9. 80, 14. deipez (de spectus) 86,
9. OCT: noaz (nudus; cambr. noeth Mab. 2, 9, hib. vet noeht) 90, 10. noazder
(nuditas) 12, 16. UCT: luz (luctus) 42, 8. frouez (firnctus) 46, 18.
lunctarum PT exempla: quaeth (}ioA.kiz, — captus) MJC. 141 a. teiz (septem)
MJC. 13 b.
Oeminatam TT aspiratam prodnnt Breiz (Britannia) Buh. fq. cum hodiwno
brezonek, bretounek (lingna britannica) reducendum ad antiquam formam Britt
pp. 104. 151, sciungendum a breton Q= Britannus) Buh. fq.; hod. kdz (=
cattus, cf. p. 157) et raz (= rattus; hib. hod. rdta et raddn O’K.)
respondentia formis lingoarum romanamm, quas dicunt. CC: pechet, pechedou
(peccatom, -a) fq. eechet (siccatns) 168, 8. Conferri quodammodo potest ch =s
ee \n complnribus vocibns lingaae gallicanae, ut cloche (^clochia a. 1359,
cloehetta a. 1397 apud Cangium = elocea), roehe (= roeea, roecha), bouehe (=
bocca), pechd (pecca
|
|
|
|
|
(delwedd F8822) (tudalen 159)
|
I.
1. 00K80NAE BniTANNICAK TEKtlBS. (»83 1«*) 159
tam) etc ; quamquam ne hoc quidem neglegendam est, quod simplex c eadem
nutatiooe Boni tangitar ante a primitivam poaitom: ehien (cauis), c/iote
(c|iaBa), eker.QM^nui) etc.
Infectio deatitaens in recentiore lingna britannica incipit yalere, abi
detinit infectio aspirata, ergo extra positionem. Inveniantur quidem b pro p
originaria, d pro t, g pro c iam in yetastioribus quibusdam exemplis, tani in
cambricis vocibus glossaram Oxoniensium: gubennid (cervical; guo-penn), hmdat
(ava« ; tai), dadl (concio), dadU. (curia; aed in isdem glosBis datolaham).
mod reped (matarterae; pro motreped e moter obsoleto, hib. vet. mdthir),
peignared (quarta, fiem.; pro -et), quam in nominibus aremoricis chartalarii
Rhedonensis: Maelhogar^ Gur/mgar 1, 4. Anugar 1, 17. Gnethengar (contra alibi
frequentis sine -car) 2, 13, ita at in his ipsis initia infectionia
deBtituentis suspicari possis. Eq uidem in illis nihil video uiBi ne^egeotiam
scriptionis, cum in exemplis molto pluribus quaelibet teniuB, tam inchoans
partem alteram compositi, qoam in me^ diis et extremis vocibus extra
positionem (p. 148 sq.), servaverit statom origi narium. Secandtun leges
certas tenuea p, t, e in recentioribnB demum codici bos, ut in lingna
hodiema, destitntione transeont in b, d, g.
Cambrica destitutio tenuium fit 1 . in principio vocum in constractione
(leges cE in capite altero) : y gan gti (a Caio ; 6'«), tal y gei (ad Caium,
solve Cuo) Mab. 1, 'i. y wreie decka/ (mulier formosissima; teckaf, teg) 1,
273. y bori (ad pascendum; port) 1, 7. Initio vocis alterius in compositione:
medgell (ctMt^ oedi) Mab. 1, 2.
2. In media voce extra positionem regnlariter. P destituta: ebawl, plor.
tMyon (pallus, puUi; cf. hih. vet. ech et gall. vet. ep in Eporedia etc.)
Mab. •%30w Leg. 1, 12, 7. pebyll (tentorinm; hib. vet. pupall) Mab. {q.
pebreid, py breid (piperosos) Mab. 2, 201. 203. T: adar (aves, collect.; eterin, eterinn, cum nota singalaritatis ex
atar, gL Ox. 22*.) Mab. 1, 8. Uydan (ktus; cambr. vet litan, hib. vet lethan)
1, 4. in derivatis -edic (cambr. vet^-^): bonhedic (no bilis), Uywychedic
(pellncidus), Uudedie (coenosas), pethedie (minntas) Mab. C: kegin (coquina)
Mab. 1, 2. In derivationibus -ogi, -ogton aoctis ex -awe: vfuiinogi (narratio
puerilis), plur. mabinogion, marchogion (equites) Mab. Ex empla servatae interdum tenuis videas sapra (p. 153).
3. In fine vocum destitutionem varius fieri, magis in tenui labiali quam in
cetcris, ut in heb (sine), mab (filius), pleramque teneri statnm primitivum
in codidbas recentioribus, sapra dictum est In hodiema autem lingna
destitatio ut in media etiam in extrema voce regularis est. Nec mirum,
quoniam infectio hodie ipsam quoque combinationem SC semper mntavit in SG,
saepius SP in SB (exempla in Mab. natantia inter »p et eb, tc et ig supra p.
152 sq.), ST so hn intactam reliquit
Destitatio tenaiam comica et aremorica. Cornica: 1. in principio vo com in
compositione vel constmctione Becundam certas leges: hendat (avus; tafy,
hirgom (tuba; eom) Vocab, an bobyU (popnlus) P. 67, 1. 'yn y golon (in eios
corde; colori) 89, 2. 5« droy* (pes tuns; troya) 14, 3. Semper ibidem cum
destitota c ob frequentiam praep. gant (cum; = cans Voc).
2. In medJis vocibus extra positionem regala poscit destitutas tenues. P:
abtr (gnrges; cambr. vet aper), oberor (operarins), drochoberor (maleficos),
|
|
|
|
|
(delwedd F8823) (tudalen 160)
|
160
(IM iW) I. 1. CONBONAE BRITANMrOAE TENUES.
cober (caprum), glibor (humor; cambr. vet. ffulip) Vocab. ober (opuB) P. 31,
2. 220, 1. pobyll (populas) 89, 3. 4. T: lader Oabro), tiad«r (angois; hib.
vet. naihir), radegva (cursus; arem. rrt) Vocab. lader (latro), pedar, peder
(qoat tuor, fem.) P., sed eaepius inveniri « supra adnotavimus (p. 153. 154).
C: lagat (oculus), diatjon (diaconus), cugol (cuculius), euHliogeB (gl.
phitonissa; praecedit chuiUioe^ augur) Vooab. lagait (oculus) P 83, 2. dagrow
(lacrimae) 222,2 Interduro geminatio soribitur bb, dd, gg: dybbn/ (eiere;
servatum p in deppro, edat, 44. 4; cainbr. vet. diprim, cibus, gl. Lxb.) 43,
1. 87, 3. 173, 1. luddron (latrones) 186, 4. 192, 4. 229, l. daggrow 231, 2.
D. 482. 519.
3. In cxtrerua voce extra positionem destitui solet p, ut in voce mab
(filins) fq., vix c, e. c. doireg (clericus) Voc. 7*. marreg (miles; at marrek
P. 241, 4. 342, 1. 244, 1. 245, 1. marrak 246, 1) P. 190, 2. Servatur euim
haec plerumque in iine iu Voc, sicut i, quam in P. et Dr. transire in s supra
demonstratum esi Paulnm differt lohegol (tota dulcis; al. whelc) P. 164, 1,.
in quo k propter incli natnm tl quasi in mediani vocem transposita ^ndetor.
Aremorioa destitutio. 1. In principio vocum in constmctione tenaes io tactae
fere manent in Vita S. Nonnae (cum sint exempla destitutamm roedia rum vel m,
pp. 116 et 142. 144). In quibusdam tantum vocibus maxime usi tatis,
praepositionibns vel aliis particulis, tenues semper destitutae inveniuntur,
etiam extra causam infectionis, ut initio voois slterins in compositione e
regula (of. in cap. altero C. I. 6 extr., C. IL 1. 6).
2. Jn mediis vocibus extra positionem destitutae tenues. P: obcr (operari),
oberou (opera) Brih 26, 7. 8. 28, 12. «ebeli(tf. tebeliet (sepelire,
sepoltus) 20, 23. 26. deajueU, desqtdblion (discipnluB, -i) 118, 6. 22. T: roedou (retia) 32, 14. madou (bona) 28, 10.
madaelez (bonitas; mat) 86, 14. breuder (firatres) 202. 9. peda/ (^-pelo),
peden, pedcnnou (petitio) fq. pechedou, speredou, preladei (sing. pechet,
eperet,prelat) fq, C: trugarez (misericordia; hib. vet. trocaire) fq. laguttt
(oculus; hod. lagad) 96, 8. beleguet (presbyteri; sing. baelec), baeleguiez
(prei byterium) 178, 14. 18. prezegnan (praedicatio ; hoA.prezek, praedicare,
prezegH, praedicatns) 54, 2.
3. In fine vocum etiam extra positionem status primitivus fere servatar,
exceptis paucis exempiis e Buh., pluribus ex hodiema lingna supra (p. 155)
allatis. Molliuntur tamen saepe non solum in hodiema lingna tenues ante vo
calem principalem vocis proxime sequentis (vel h mutam), ut apud Legon. ar
gwin a garond holl enn ti man ( vinum anuuit omnes in hac domo ; earoiU),
abr4d i leinim.b hiriS (mature cenabimus hodie; leinimp), item apud Manorium:
Uuind oll (dicite omnes), sed iam in Buh. ante pronomina inclinata mollitam t
invenimus in his exemplis: edoll (ite omnes; al. tV, yt) 56, 17. advertitydy
(advertite eos) 150, 11. anedindhf (nonne sunt ii? int) 158, 8, quibuscum
cora. whegol supra aliatam comparari potest.
Res certe notuta digna est et hoc loco exemplis clarius illustranda, destitu
tionem hanc, qua tenues in mediis vel extremis vooibus extra positionem in me
dius transeunt, prius quam in britaunicis inveniri in libris latiuis vel
romanicis terrae continentis, nec solum hoc, sed etiam medius has pcr
destitationem e tenuibus ortas postea tractari velut si essent mediae
origiuariae, iterum igitai destitui atque excuti (cf p. 138 sqq.) excepta p,
b, c qua residua manet v. Exempla singularam tenuium aeparabo.
|
|
|
|
|
(delwedd F8824) (tudalen 161)
|
I.
1. C0N80NAK BRTTAlOnCAE TRNX^KS. (185.186) 161
P hoc modo tractatae ezempla vetustissima siint voz gallica »dpo: "prod
eat iitapo; GaXUarv-m hoc iuTeutiim ratilandis capillis.'* Plin. 28, 12, et
nomeu Sapaudia in Notit. dign. et ap. Ammiaa. 15, 11, cum nomine TJri
Sapaudus ap. Sidon. epist 5, 10. lam ap. Greg. Tur. 4, 30. 8, 38 est nomen
viri Sa bauJtts et Sabaudia, Subaudiensia in libris medii aevi, et ez hac
deniam forma prodiit Savoya in chart. Frid. imp. a. 1157 ap. Cang., ut pro
sapo scribitur tabona, savo in, glossis ap. Graff. 6, 172 et alibi. Alia
quaedam: lat med. ri paria, npera (fluvius, litob), in chartis a. 1067. 1190
riberia, ribera ap. Cang., gsll. hod. rivikre. papilio (tentorium ; hib. vet
pupall, cambr. hod. pabell) ap. Lamprid., in chartis a. 1202. 1308 ap. Cang.
paollio, pavilionus, gall. hod. pa villon. Lupara, lAtppera, Luppara (cf. lat
mcd. luperia, locus ubi sant lupi, luparius, qui lupos vonator, gall.
louvetier") seryatom in chart. a. 1031. 1358. 1364 ap. Cang., gall. hod.
Louere, nomen palatii Parisiensis. Interdum iterata baec destitutio latins
propagatu est, ut ez episeopua prodierunt ital. vescooo, hisp. oci^o, gall.
hod. Mque.
T in </ destitutione transgressae ezempia satis vetusta sunt lulus pro
litus, scriptione frequenti in lege Salica, capitulariis, codicibus aliis, et
nimidas in indiculo snperstitidnum in capit Carlomanni a. 743: "de
sacris silvarura, quae nimidas vocant" (cf if^vvificTov Strab. 12, 17,
arem. nemet servatum a. 1031 in chari Kemperl. ap. Dom Mor. 1, 3iSS: silva
quae vocatur Nem^t, denique quae rapra dicta suut pp. 10.85. 87). It«>m
voz clida, cleida, clidus scripta in leg. Baiovar. c. 77, in capitul. ad leg.
Alamann. c. 22, in Annal. Franc. Loisel. ad a. 776 eademque eleta in Leg.
Heinrici I. reg. Angl. c. 92, clitella (i.e. crates, craticula; hib. vet
cliath supra p. 21, cambr. vet duit p. 114; = eUt) ap. Greg. Tnr. 7,37;
nlterioris destitutionis formae cleia, cloia, claia ap. Cangiam iani inde a
saec. 11 inveniuntur, gall. hod. claye, cloie. Eodem modo progrediuntur
paisUa, padella, paella (sartago); spata, spada, hod. ipie; scutum, scudo,
hod. ee» (cf. Cang. 8. vocibus), quibus adiangenda sunt hodiema mire, pire,
frire e water, pater, frater. Gadtdes in capitnlar. Car. M. ap. Balnz. 1,
343: "de ga dalibus et meretricibus Tolumas", reducendum erit ad gallU,
propter arem. hod. com d, non t, gadalez, meretriz, gadal, libidinosns, sicut
provinc. godina, godineta, onde gaD. hod. gouine, rdducendum est ad gotin
(hib. vet goithimm, gL fiitao, Sg., cambr. hod. godineb, fomicatio), atque ut
lat. med. gradella, gallican. v«t. greU ap. Cang., est cambr. vet gratell
(gl. graticula; leg. gratella) Oz. B. 42*.
G destitatae vetustum ezemplum est Savconua ap. Ammian., nomen flnvii, qui
iam Fredegario (42. 90) dicitur Saogonna, Sagonna, recentius Sagona, hodie
Seume. Alia: auca (anser) in Leg. Alamann., ap. Bedam, atiga, oga in scriptis
medii aevi ap. Cang., gall. hod. oie; tiogarius (nuz arbor), nogareda,
nogaderia (nacetum, ager nucibus consitus) in chartis vetustis ap. Cang., pro
nwxirius, nuearetvtn, sine g noieria, noiarius iam in chart. a. 1022. 1108;
apud eundem logadeiius (operarius, operae locator) a. 1341, logerium, hherium
(locariam; galL hod. lojjer) a. 1333. 1374, a verb. lat locare, unde gall.
hod. louer
Infectio nasalis sicat in medius, item in tenues britannicas invadit,
potissimnm in combiuationibus MP et NT, quae ti*anseunt in mm, mh, m, et nn,
nh. n, com in NC haud raro tenuis maneat intacta. Certn scriptione hodie de
mum distingaantur mk, nli, ngh (ez uip, nt, nc natae) et m, n, ng (ez tHb, nd,
ttg).
Zmu, aiAioc. cur. Ed. II. It
|
|
|
|
|
(delwedd F8825) (tudalen 162)
|
162
(187. 18S) I. 1. C0N80KAE BlilTANKIOAB TENUB8.
Cambrica dialectua magis qiiAm
ceterae indulget hnio infeotioni. Qum fit 1. in
principio vocum in constructione vel corapositione, ut in yn mhenn (in
capite; rectius ym menn, ymhenm, i.e. yn penn), kynhewi (sabtacere; =
kyn-teun). vyghyghor (consilium meum; er tyn-kyghor) aliisque, quae videas in
capite altero.
2. In mediis et estremis. MP : amheravsdyr (= imperator) Mab. fq. pem hef,
pemked, pemet, pymet (quintus ; pimphet gl. Ox. 22') Leg. fq. pymhet Mab.
2, 241. Uod. avmwl (etimnlus; intmpl gi. Ox-) sed etiam gvmJncl, sicut manet
p in fine num. pump (quinque). NT: hanner (dimidium; veL hanther gl. Ox.X
kerennyd, karenhyd (amicitia, &Tor; c vetust. carentid, cf. nomina gall.
Caran tonns, Carentomagna) Mab. fq. aryanneit, aryannheit (argenteus) Mab. 2,
200.
3, 364. Saranhon, Gouannon, Rtannon (nn. pr. virorum; cf. arem. Waranttm,
Carantifn etc. in chartulariis) Mab. 2, 206. 222. 3, 144. 145. Morcankuc^
M>r eatmhuc, Morgannhvc (regio Cambriae denominata a nomine viri Morcant,
hodie Glamorgan i.e. gutat Morcant, regio Morcanti) L. Land. p. 113 et al.
cann (albus; cf. Cantium Caes., Britanniac regio, ob album litoris colorem)
Mab. 1, 251. gan (cum, praep.; cambr. vet. cant, arem. gant), cyn (antea.;
arem. quenfj Mab. fq. Expertes tamen infectionis sunt tenninationes quaedara,
ut -eini, -a«/, -ynt snbstantivorum et verborum, atque formae pronominales.
Conibina tionis NC tam in principio in constructione quam iu mediis vocibus
in ecrip tionem gh, ngh^ gk transeuntis exempla ^adeas supra (p. 118) et
infra in capite altero, ubi dicetor de infectione nasaii.
Cornica eiusmodi exempla pauciora sunt: pymjek (quindecini) F. 227, 8. 228,
1. ean (albna) Voc. vix euh ibid. in composito eunhinsic (iustu!*), quod po
tius ad «iawfi (rectos) quam ad cambr. vet eunt (aequos) referendnm videtor.
Sunt alibi pymp (quinque) P. 227, 2, item ut vel n«: hanter (dimidium), kerente
(amor), gan» (cnm) P. (p. 153.)
Aremorica dialectus etiam magis reatitit hnic infectioni. Nam in ho dicma
lingna etsi extat pemved (quintas), servatur taraen imnp (quinque), quia
etiam p si^ervaoanea videtur in terminationibus >crbalibus -imp, -omp pro
cambr. -im., -em; item in chartulario Rhed. quamquam scriptum ost Roen, Rmn,
R»ien in nominibus proimis quibusdam, servatur Roiant in aliis (p. 152), et
hodie quoque anter, hantcr (dimidinm; Ihanter Bah.) et gant (cum). Aspirata.
r , quam unam esse aspiratam celticam supra domonstratum est (p. 76 sqq.),
eadem sola dici potest originaria aepirata britannica. Ceteras enim, TH et
CH, nusquam eese aspiratas a principio, sed semper e tcnuibus progressus, ex
iis quae hucusque diximus afbtim patet; et vel immobili aspiratae
iacho&Bti combinationem CHW, quae poterat videri primitiva, alium sonum
originarium subesse S idonea exemplorum copia comprobatur (p. 124). Vemm ne F qui dem primitivam britannicae llDgnae certo tiibuendam
esse supra diximus (p. 79). Ceterum nspirata (sive potius spirans) britannica
f, ut ch combinationis chtc, omnis infectionis expers est et immutabilis.
Cambrica. Scriptio hodie usitata^ (quoniara f simplex sonum v signi ficat)
iam extat in codice rubro, in aliis scribitur eimplex j. Quae f in prin
|
|
|
|
|
(delwedd F8826) (tudalen 163)
|
I.
1. CONSONA BRITANNICA A8PIRATA. (187. 188) 163
cipio vocnm intacta manet, etiain si est cansa infectioius. In constructioiie: kymer yfford (sume viam; fford fem.) Mab. 1, 6. ^
a ffwUxad (pulBavit) 1, 250. aff%ut hayam (flagello ferreo) 2, 210. tri ffrwt
ovmet (tria fiamina sanguinis) 1, 247. In compositione : ymffusi (caedere
invicem, pugnam committere) Mab.
1, 24. 2, 18. 51. kyfroi (expergefacere) 1, 259. deffroi (expergefieri) 1,
11. 252.
Exempla inchoantis f e Mab.:/tbi (calix) 2, 42. ffoc (focus) 2, 220. 221. fol
(stupidus) 1, 242. ffo (fngere) fq. fonn, pl. fynn (clava) 1, 6. 245. ford
(via) fq. forch, pl. ffyrck (fiurca) 2, 15. 219. 3, 156. fforest (silva) 1,
236. ffuon (roaae) 2, 218. Fflergant (n. pr. viri) 2, 206. Ffletodur,
Ffleudor (n. pr. viri)
2, 205. 209. ffraeth (eloquens) 2, 9. ffrawdunyaw (frui, cibo et potu) 2,
204. freinc (Franci) 2, 50. ffroen (nasus) J, 283. 285. 2, 373. ffrowyll (flagellum) 2, 10.
Addo nomina virorum e libro Landavensi: Fanu 161. Febric (= Fabri cius) 209. Fermarch 264. Femvail 149. 167. F&mre 171. Fuedlid 259. Freu dur
(cf. eupra Fflewdur Mab.) 186. 193. Freudubur 115. Frioc, Friauc 140. 236.
Aspirata inchoans alteram partem nominis compositi: Eifeet 149. 153. 154.
156. Confur 140. 170. 172. 189. Guelfrid, Gulfridus, Gulfre 210. 213.
Guorfrit 205. AfUfrit (cf. JRoafritus Inscript. Ratisbon. Grut. 527, 2) 166.
Edilfred 160. In codem libro in vetustis descriptionibus finium satis
firequentia snnt appella tiva: fos, foes (fossa), ford (via), flnnaun (fons),
frut (rivus).
Mmor pars et harum vocnm et illarum, quae in lexicis ednmerantur, ori ginem
peregruiam prae se fert, ut fa^ (factum), ffals (falsus), ffa (fabae), ffa
wydd {i&gi), ffenentr (fenestra), foc (focu8),/«pr (figura),/Mr/a/e»i
(firmamentum), ffynnon (fontana), ffwyn (foenum), fjflam (flamma), frwyth (fractus).
In aliis f, praesertim ante Hquidam r, ex « prodisse supra demonstratum est
exemplis ffroen (nasns, = hib. won), fmt, ffrwd (flumen, =\a\). trutJC). Sed
restant aliquot originis obscurae ut ffraeih (eloquens).
Non aliter res se habet in mediis vel extremis vooibos: lefet (gl. forda
lium) Ox. B. 42*. greflat (notarius ; cf. ap. Cangium lat. med. grafare,
grafiaxe, graffiare, scribere, unde grafla, graphia, scriptura, et grafariue,
grefferijue, gall. hod. greffier; divergit germ. grdfio, ob d) cod. Lichf.
^«/ veliau (liber, chiro graphum veliavi) L. Land. 237. Gr^, Gruff, Griffin,
Grifud, Gruffud (Grif futh, Gruffuth comice scriptum), Griffri nomina
frequentia iu Registro Caer narv. ysglyffyaw (captare, inhiare) Mab. 2, 239.
llofft (conclave) 1, 15. 2, 13. craff (firmns) 1, 269. crcffu (fortiter
invadere) 2, 51. hoff (praestans) Mab. fq. S«d est cavendum ne f aspiratione
ortam putes aspiratam originarium, tam in principio vocum quam in mediis vel
extremis, ut in Mab. : ny fflygwys (non cur vatns est; cf. plycca, a blygwys,
supra p. 153) 2, 207. elof (claudus; cf. lett. klibs) 1, 245. 2, 236. coff
(memoria, = com, cf. arem. coiin Man.) 1, 260. 2, 52. cofa (animadverte) 2,
17. 18, vel apud Owenum, cui b infecta scribebatur v, cafael (somere; hib.
gabdC).
Cornica/e Voc: faidus (formosus), fer (crus) 7*. fadic (profugus), ferhiat
(fai),fol (stnltus) S'.flol (ciffus), fom (clibanns) 10*. ford (via), hebford
(inviam), jfrot (alveus), flair (odor) 9'. fodic (felix), fvr (sollers,
prudens) 8*. flvrrag (proii;, j/iab (puer) 7'. pl. flechet (liberi), fruc
(naris) 7*. E P. : fall, fylleU (de fectiis) 192^ 3. 91, 3. fallens
(deficerent, peccarent) 49, 1. fyll (deerit; cf. guin
U»
162 (187. 188) I. 1. CONSOKAB BmTANKIOAB TENUE8.
Gambrica dialectus magis qiiam ceterae indulget hnio infeotiMii. Qum fit 1.
in principio vocum in constractione yel compositione, ut in y» mhenn (in
capite; rectius ym menn, ymhmn, i, e. yn pevii), kynhewi (gubtacere; =
kyn-tem\ vyghyghor (consilium meum ; <= vyn-kyghor) aliisque, quae videas
in capite altero.
2. In mediis et estremiB. MP : amherawdyr (= imperator) Mab. fq. pem hef,
pgmked, pemet, pytnet (quintus ; pimphet gl. Ox. 22') Leg. fq. pymhet Mab.
2, 241. Uod. awmwl (stim^lus; Mtmpl g]. Ox) sed etiam twnthtcl, sicut manet p
in fine num. pump (quinque). NT: hauner (dimidium; vet. hanther gl. Oi.),
kerennyd, karmhyd (amicitia, &vor; o vetnst. carentid, cf. nomina gall.
Cann* tonns, Carentomagus) Mab. fq. aryanneil, aryannheit (argenteus) Mab. 2,
200.
3, 264, Saranhm, Gouannon, Riannon (nn. pr. virorum; cf. arem. Waranton,
Caranton etc. in chartulariis) Mab. 2, 206. 222. 3, 144. 145. Morcanhuc, Mor
eannhuc, Atorgannhvc (regio Cambriae denominata a nomine viri Morcant, hodie
Glamorgan i.e. gutat Morcant, regio Morcanti) L. Land. p. 113 et al. cann
(albus; cf. Cantium Caes., Britanniae regio, ob album litoris colorem) Mab.
1, 251. gan (cum, praep.; cambr. vet. cant, arem. gant), cyn (aatea.; arem.
quent) Mab. fq. Expertes tamet\ infectionis sunt terminationes quaedara, ut -eint,
-aat, -ynt snbstantivorum et verborum, atque formae pronominales. Conibin»
tionis NC taro in principio in constructione quam iii mediis vocibus in ecrip
tionem gh, ngh^ gk traneeuntis exempla videas supra (p. 118) et infra in
capite altero, ubi dicetur de iufectione nasali.
Cornica eiusmodi exempla pauciora sunt: pymjek (quindecim) P. 227, 3. 228, 1.
con (albna) Voc. vix euh ibid. in composito eunkirusic (iustu.^i), quod po
tins ad iaun (rectus) quam ad cambr. vet eunt (aequus) refevendnm videtor.
Snnt alibi pymp (quinque) P. 227, 2, item ut vel n<: hanter (dimidinm),
kerenM (amor), gans (cnm) P. (p. 153.)
Aremorica dialectus etiam magis reatitit huic infectioni. Nam in ho diema
lingna etsi extat pemved (quintus), servatur taraen pemp (quinque), quin
etiam p aapervacanea videtur in tcrminationibus \crbaHbus -iinp, -onrp pro
cambr. -im, -<ww; item in chartulario Rhed. quamquam scriptuni ost Roen,
Rorn, R»ien in nominibus propriie quibusdam, servatur Roiant in aliis (p.
152), et hodie quoque anter, hauter (dimidium; ftanter Buh.) et gant (cum). Aepirata.
r , quam unam esse aspiratam celticam supra demonstratum est (p. 76 sqq.),
eadem sola dici potest originaria aepirata britannica. Ceteras cnim, TH et
CH, nnsquam esse aspiratas a principio, sed semper e tenuibus progressus, ex
iis quae hucusque diximus afbtim patet; et vel immobili aspiratae iackoanti
combinationem CHW, quae poterat videri primitiva, alium sonum originarium
subesse S idonea exemplonim copia comprobatur (p. 124). Vemm ne F qui dera
primitivam britannioae lingnae certo tribuendam esse supra dixiraus (p. 79). Ceterum aspirata (sive potius spirans) britannica f, ut ch
combinationis chtc, omuis infectionis expers est et immutabilis.
Cambrica. Scriptio hodie usitatajf (quoniam f simplex sonum v signi ficat)
iam extat in codice rubro, in aliis scribitur simplex f. Quae f in prin
I. 1. CONSONA BRITANNICA ASPHtATA.
(187. 188) 163
cipio vocum intacta manet, etiam si est callsa infectionis. In constructione: kymer yfford (sume viam; fford fem.) Mab. 1, 6. ef
a fftutawd (pulsavit) 1, 250. affwt hayam (flagello ferreo) 2, 210. tri
ffrvst owaet (tria fiumina sanguinis) 1, 247. In compositione: ymffwi
(caedere invicem, pugnam committere) Mab.
1, 24. 2, 18. 51. kyffroi (expergefacere) 1, 259. d<^m (expergefieri) 1,
11. 252.
Exempla inchoantis f e Mab.: ffiol (calix) 2, 42. ffoc (fbcus) 2, 220. 221.
fol (stupidns) 1, 242. ffo (fugere) fq. ffonn, pl. ffytm (clava) 1, 6. 245.
fford (ria) fq. fforck, pl. ffyrch (furca) 2, 15. 219. 8, 156. fforest (silva)
1, 236. ffuon (roaae) 2, 218. Fflergant (n. pr. viri) 2, 206. Fflewdur,
Ffleudor (n. pr. viri)
2, 205. 209. ffraeth (eloquens) 2, 9. ffrawdunyaw (frui, cibo et potu) 2,
204. ffreinc (Franci) 2, 50. ffroen (nasus) i, 283. 285. 2, 373. ffrowyll (flagellum) 2, 10.
Addo nomina virorum e libro Landavensi: Fanu 161. Febric (= Fabri cius) 209. Fermarch 2bA. Femuail 149. 167. Fomre 171. Fuedlid 259. Freu dur
(cf. supra Fflewdur Mab.) 186. 193. Freudubur 115. Frioc, Friaue 140. 236.
Aspirata inchoans alteram partem nominis compositi: Eifest 149. 153. 154.
156. Confur 140. 170. 172. 189. Guelfrid, Gulfridua, Gulfre 210. 213.
Guorfrit 205. Mil/rit (cf. Roafritus Inscript. Ratisbon. Grut. 527, 2) 166.
Edilfred 160. In codem libro in vetustis descriptionibus finium satis
frequentia sunt appella tiva: fos, fow (fossa), ford (via), flnnaun (fons),
frut (rivus).
Mmor pars et barum vocum et illarum, quae in lexicis edumerantur, ori ginem
peregrinam prae se fert, ut ffai^ (iiactum), ffals (falsus), ffa (fabae), ffa
wydd (ftLgi), ffenentr (fenestra),_/oc (tocus), ffugr (^gaia), ffurfafen
(firmamentum), ffynnon (fontana), fftoyn (foenum), jflam (flamma), ffrwyth
(fructus). In aliis f, praesertim ante liquidam r, ex « prodisse supra
demonstratum est exemplis ffroen (nasns, = hib. sron), frut, ffrad (flumen, =
hib. sru^A). Sed restant aliquot originis obscurae ut ffraeth (eloquens).
Non aliter res se habet in mediis vel extremis vooibus: lefet (gl. ford»
lium) Ox. B. 42*. gi'eflat (notarius ; cf. ap. Cangium lat. med. grafare,
grcflaarey grafflare, scribere, undc grafia, graphia, scriptura, et
grcfarius, grefferius, gall. hod. grejfler; divergit germ. grdflo, ob d) cod.
Lichf. gref veliau (liber, chiro graphom veliavi) L. Land. 237. Griff,
Grujff, Griffln, Griffud, Gruffud {Grif futh, Gruffvih comice scriptum),
Griffri nomina frequentia iu Registro Caer narv. ysglyffyaw (captare,
inhiare) Mab. 2, 239. Uofft (conclave) 1, 15. 2, 13. crcff (firmus) 1, 269.
craffu (fortiter invadere) 2, 51. hoff (praestans) Mab. fq, Sed est cavendum
ne ff aspiratione ortam putes aspiratam originarium, tam in principio vocum
quam in medus vel extremis, ut in Mab. : ny fflygwys (non cur vatns est; cf.
plycca, a blygwys, supra p. 153) 2, 207. cloff (claudus; cf. lett. klibe) 1,
245. 2, 236. coff (memoria, = com, cf. arem. coun Man.) 1, 260. 2, 52. coffa
(animadverte) 2, 17. 18, vel apud Owenum, cui b infecta scribebatur v, cafael
(sumere; hib. gabdl).
Cornica/e Voc: faxdus (formosus), fer (crus) 7*. fadic (profiigus), ferhiat
{iai),fol (stnltus) S'.flol (ciEFus),/bm (clibanus) 10*. ford (via), hebford
(inviam), frot (alvens), flmr (odor) 9'. fodic (felix), fvr (sollers,
prudens) 8*. flvrrag (prori;, fioh (puer) 7». pl. fl^ichet Qiberi), fruc
(naris) 7*. E P. : fo«, fyUeU (de fectus) 192v 3. 91, 3. fallens
(deficereait, peccarent) 49, 1. fyU (deerit; cf. guin
11»
|
|
|
|
|
(delwedd F8827) (tudalen 164)
|
164
(189. 190) I. 1. COKSOl^A BRITANKIOA. ASPIRATA.
fellet, acetuin, i.e. Tinum quod defecit, Voc. 10*.)
158, 1. afyas (ftigit) 77, 1. f»/» (ftigatus) 48, 4. fo (fnga) 250, 4. fot,
foll (insttnus) fq. forUi (via) 15, 4. 164, 3.
245, 4. jlough (puer) 254, 3, pl. fUhys, jteghys (liberi) 149, 4. J68, 3;
169, 1.
246, 3. In luediis vocibus et extreinie: yfiarny nfarn (infenium) 66, 4. 212,
1; 106, 3. ereff^ cryff, cref (fortis, gravis) 104, 2. 105, 4. 122, 4.
Aremorica aspiratae exempla vetustiora e nominibua virorum chartularii
Rhedonensis: Felivs 2, 21. Feleus Mor. 293. Feirwea 2, 21. Finoes Mor. 300.
309. Fenlwore 2, 23. Fentgen^ Festien Mor, 293. 300. Festgent Mor. 296.
Fetmer, Fitmer Mor. 275. Finitworet 1, 54. Finitu^eten Mor. 302. Maenfinit 2,
22. Hael finit Mor. 328. Fomtis 1, 22. 38. 2, 13. Fulcri 2, 24, Fracnn 1, 5.
Framwal, Framcal 1, 8. M, 266. Freoc 1, 16. 49. Fredur M. 391. Fredgor M.
406. Mat fred 1, 20. Ratfred 1, 4. Ditmfredus 1, 13. Frodic M. 273. E chart.
Kemperl: FollaheUtou, Fredur Mor. 366. 431. Nomina locomm in chart. Rhed.:
alodus qui vocatur Foubleth (i.e. fuga luporum) 2, 30. ecclesia, plebs, vicus
Rvfiae (cf. p. 76) 1, 38. 39. 41. 53. villa quae vocatur Brufi 1, 55. lu
codem appella \h\&: fos, fosan, rudfos (translata 1,41 fossata,
fossatella, rubra fossata) 1, 39; adi. dicofrit, difosot (expers servitiorum,
quae dicuntur cofrit^fosot") 1, 39. 41. 42.
Exempla inchoantis ospiratae e Buh.: fall (malus) 74, 11. 90, 25. 166, 21.
foll (stulius) 72, 2. fur (sapiens) 82, 5. fumei (sapientia) 46, 12. 48, 24.
110, 1. forest (silva) 32, 1. 34, 15. fetou (mysterium) 4, 10. 170, 16,
flerius (foctidus) (;8, 13. fiour (dulcis) fq. frano (liber) 192, 14. 198, 3.
framet, fromet (con tractus) 194, 18. 196, 9. In compositione : ftt//r«
(Testimentam ; gall. hod. licree) 104, 7. huitfre (somnium) 30, 10.
In mediis et exti-emis vocibus: ec^ou (sollicitudines) 4, 1-^. 38,21. coff
(venter) 12, 18. Sed dubitandura, an ia hniusinodi vocibus sit infecta f, ff,
ut est ia coff (memoria; c com, cf. coAn Man.) 60, 10. 118, 18. loffr
(leprosus), lofruez (lepra) 196, 8. 21. quejfret (simul; e pret, tempus) 102,
4. cleffet (mor bus) fq. claf, clajff (aegrotas; = clam, hod. klanv) 38, 12.
56, 7. 108, 3. cuf, cuff (probus, mitis; hib. c&im) 100, 6. 112, 18. III.
Varia quaedam.
Antequam huic capiti finem imponunus, addenda sant quaedam tam de vocalibus
quam dc cousonis, vel in quibus lingna hibcmica cum britannicis dialectis
concordat aut discordat, vel quae ad quasdam dialecti alicuios proprie tates
spectant
A. De inconstantia temporum.
Ut igitur a vocalibus initium &ciamus, accentum acutam, quo pro ductae
vocales signari solent hibernice, saepe omitti plurimis exemplis de
monstratur; iu paucis supervacanea esse Tidetur notatio: islUd dim (est id
ergo) Wb. 26\ tueraomla^sat (collegerunt), cdmtindl (collatio ; gl.
probaTerunt collatio nem) 7*. sceldib (narrationibus) 31'. illed nack dili
(in latus alius cuiasquam) 1'. fevsua dligetha remeperthi (super leges
antedictas) 13*. dimudis (elocutio) Ml. 14*; in aliis Titio scriptoris
festinantis ad alium vocalem transposita est ut in mdreir
|
|
|
|
|
(delwedd F8828) (tudalen 165)
|
I.
1. DB mCOOTTAKTIA TEMPORim. 165
pro mareir, quod snpra (p. 72) memorayinias. Alternationem vero inter pro
ductas vocales et correptas &ctam in monosyllabis potissimum pronomiaibnR
et particulis in vocalero dcsinentibns agnoscimos E quibus rS, {, quamquam
re, i (hi) fere scriptae inveniantur, rectius tamen produci videntar, atpote
e ren, tn ortae, in his exemplis: ri/orcivnn (ajite finem) Sg. 169*. hi
eonttan. (Gbnstantinopoli) 1X4*. hi suidib (in his) 165'. inim (in caelo) Wb.
10*. inem (b caelum) 6 . cachoen creitfeu hia: (quisquis credot in Chr.) 4*.
inuiefhnuisiu (in nevO testamento) 10*. i/orw cen oclatid (gl. in
louganimitate) 15'. ituil dee (in Tolantate dei) 9*. hi fdithib (in
prophetis) 13*. hi tintud teptien. hi tinhid teoth. (in interpretatione
septuaginta, isint. Theodotionis) Ml. 2'; eadem de causa, excasso n relativo,
particala Terbalis r6 in hoc exemplo: inrect rdedricheet Qex quam
contempseront) Wb. 1*. Item producta rocalis praepositiouis tri, quam re
tinnit cambr. troi, tnoy, corripuit fere hib. tri, tre, servata esse videtur
in uno ex emplo: fW «/roc/t^tmv (per malefacta) MI. 14°; in pluribus
productio pronominis d (eios), qoacam congruit fonua di, etsi plerumque
scribitor a (U. 4. B.); formae rerbalis fd in coniunctionis usum transgressae
in his: imeara fd tetcare (sive est amicas slve in imicus) Sg. 12*. immaac.
fd fem. (sitne masc. an fem.) Sg. 6r. Magis dabia est res de aliis ut de
conianctione tra (igitur), semel scripta trd Gr. 3^ de praepositionibus di
tcI de, praesertim in compositis producta, et cox €0 omada (ad superiora) Ml.
31*, de particulis negatiTis saepe soripti^ ni, nd cam compositis amd,
arndch, at cambrice semper ny, na, de pnTatiTis mi-, di-, de intensiTa ro:
romdr (nimius) Wb. 11*. — In britannicis codicibus acuto, qui saepissime in
codice Ob. nec raro in glossis Ox. inTenitur, potissimam supra t et u,
nanquam prodactionem vocalium significari, sed aliud nescio quid di stingai
hinc maxime patet, quod interdam idem consonis impositus est, non solom
semiTOcali u in ceintiri gl. Ox. 38*. gHotig 22*. petffuared, egnin 23*, sed
etiam utrique n in anutonou 45^
B. De vocalibus interpositis et consonis transpositis.
De elisione vocalium &cta in lingoa hibernica snpra (p. 27 sqq.) actam
est, qoae eadem fit in peregrinis ut apte/ (apostolus), ^dpteop (episcopus)
Wb. At mnlta exempia lUia praebet ntraque lingaa, etsi potissimum hibernica,
in quibus vocalem interpositam esse probatar argumentis plus minusve certis,
sive inter radicem et derivationem sire inter elemcnta deriTantia ipsa quae
consti tuont syllabam finalem. Hibernicam enim lingnam hodie tantum mollitia
progressam esse accepimns, ut quattuordecim consonarum iunctiones euume
rentor ap. ODon. (in his eae, quae nostro ori commodissimae Tideantur, ut Uf,
lg,lp, rb, rh, rg), quae vel in mediis vocibus separandae sint interposita
inter pronuntiandam vocali brcTissima, etsi non scripta: e. c. proponimus
horb (saperbus) pronnntiatum bor^b. Scripta est eiusmodi vocalis in hod.
iaran — iannn, iarund iam ap. O’DaT. et in St. gl. 790 — pro vet hiam
(ferrum) Corn. Inc. Sg.* Eandem igitur non mirabimur iam inde ab nltima
aetate, tx qua ad nostram memoriam perveneruat libri scripti, difQciliores ad
efferen dum iunctiones consonamm, praesertim io quibus liquida sequeretur
mutam,
* Qiuunqusm ne illam quidem siiigularem hibernicae proprieUtem ewe probatur
UMlog;im moltorum exemplorum, quae m aiiis linguie invenittntur, at germ. vet
dunik, arum, puruc, cAo
|
|
|
|
|
(delwedd F8829) (tudalen 166)
|
166
I. ]. DE VOCALIBTJ8 nrfERPOSIT» KT C0K80N1S TBANSPOSmS.
yitayisse in extrem» roce positas amisak terminationTun vocalibus pristinis.
Yitavit autem ratioae dnplici. In aliis enim consoua elisa yocalem prodnxit,
cuius rei exempla supra sunt proposita en (ayis, = ethTi), ddl (contio, =
dathl^ cenil (genus, = cenethf), scel (nuntius, ^scethl), mdm (iogum, =
ma^m), fSn (currus, = vecfn, vign), rr6n (nasus, = srogn), uan (agnus, = ogn)
, dr (strages, T^ agr), trin (fortis, = trean); in aliis yero haec, de qua
agitar, vocaliom in sertio focta est* Quae etsi in multis quae variant
fonnis, ut amlubar (mutos), mlbair (eloquens) iuxta labrar (loquor), in
dubium vocari poteat propter illam, de qua supra dictnm est, consuetudincm
bibernicam vocalium excutiendarum, in aliis tamen certa et indubia est. Ut in
traneumptis nathir (=natrix, gen. nathrach) Sg. 6'. 69". 181*. meiir,
metair (metri) Sg. 8*. 25'. eollumun (sollemne) Wb. 9*. immun, immon (hymnus)
L. Hymn. fq. ribar (.i.criathar, cribrum) Conn. ainitter (fmestra, p. 80)
O’I)av. soileetur (= salicastram) St. gl. 795. O’Dav. v. ruuc Ut in genuinis
ac domesticis: ogam (scripturae genus) Corn. (vv. fi, orc treith), sed Ogma =
gall. "Oy/utos (p. 1); omun, homun, homon (timor) Wb. Cr., in quo vo
calem postea demum interpositam esse cum nomine gallico composito Exsomnu».
(= bib. eesamin, arem. ekaffnT) probatur tum assimilatione consonac iacta,
quam prodit primitiva eiusdem forma Exobnus (intrepidus, p. 40); domun
(mnndus) Wb., domnu (profimdior) Inc. Sg. Br. h. 18, fudomain, fvdumain
(profondas) Sg. 29\ Ml. 33°, in quibus eandem mutationem &ctam esse patet
collatis gal licis formis Dubw^reix, Dubnorea;^ Dumnorie (1. c.) similibtts
ut cambr. Dumn, Gurdumn (p. 111); slemain (lubricus; cambr. hod. lltj/n) St.
gl. 639, quocum forsitan sliab (mons) ad eandem radicem referendum sit; gabar
(gl. caper; cf. gall, Gahromagus, brit. Gabrosentum, alia ap. Glfick. 43,
atque arem. hod. gaor) Sg. 37.*. dobur (aqua; gall. Dubra, Vernoduirum,
cambr. vet. camdvhr p. 136) Corn. criathar (cribrum; cambr. vet. cruitr p.
96) Sg. 48'. Corn. (gl. i-ibar) St. gl. 700. tarcUhar (terebra; tarairum
Isid.; cambr. hod. taradr) Gl. 37. feu chuir (ferus; cambr. guichr Cb. 69.
Ox. 20*) Ml. 24*. lester, lestar (vas; arem. hod. listr) Sg. 56'. Wb. 4*.
cinteir (gl. calcar; arem. hod. kentr) Sg. 50*. Eodem haud cimctanter multa
alia referremus, praesertim quae per -tar et -tal e radice derivata sunt ut
briathar (verbum; cf. ^>]tQci, FQtjiQa) Wb. Sg. fq., farcital (doctrina)
Wb. fq. , nisi consulto exemplis iis abstineremus, quae non poesent ex
celticis lingois ipsis confirmari.
Britannicae dialecti etsi neque illam consonarum iunctionem, cuius priorem
locum tenet liquida, separare consuerunt vocali interiecta nec de altera, in
qua liquida mutam sequitor, vitanda inter se consentiunt, tamcn ipsae qoo que
haud spemendam praebent exemploruit copium, excepta aremorica, quae quamvis
in emollieadis mutis congruat cum ceteris (pp. 101 sqq.), vocali tamen
interposita nunquam separavit Innctas consonus, nec in Buh.: loezn (bestia)
32, 4. guentl (dolev) 92, 15. 94, 22. yaeW (nuntius) 30. 15. cvfr (deditus)
66, 2. lofr (leprosns) 196, 21 . gobr (merc&j) 66, 4. bretur (frater) MJ.
9, nec hodie : gwestl (votum), iontr (avunculus), listr (navis). puotr
(puer). Secundum aremoricam
rop (contra got. pairh, arms, haurgs, lat. corbu), osc. aragetud,
AlafaternuiH, lermnis» (contra Tat. argento, Al/aternorum, temunos) etc.
* Qua re item cnm aliis linguis saepe cojicorriat hibernica, cf. ex magna
exemplonim copia lat oper apri, caper eapri, tUvetter tUvettrit, ler=
n>((, germ. vet. widor, sas. tcethar, anglosax. velfer (contra got viprus,
scand. veS'), anclwax. hifer contra scand. fiq/ir.
|
|
|
|
|
(delwedd F8830) (tudalen 167)
|
L
1. DB VOOALIBUS INTBRPOSITI8 BT 00N80N1S TRANSP08ITI8. 167
imxime mBertione vocalium abstinere dixeiis cambricam, quae iunctariuu
in extrema voce consonarum non modo vetusta praebeat exempla: etn (avis,
in oomp. etncoHhaatn) gl. Ox. &". dacr (lacrima, in comp. dacrlon)
8*. datl (gl.
ibnun) 38*. dadl (gi. contio) 8*. L. Land. 113. cenetl (gennB) cod. Liohf.
ratel
(gl. sartom), sumpl (gl. stimulus) Ox. B. 42*. cadr (decorus) gl. Lxb., et
qvfffi
sttpra attulimus, cruitr (cribrum), ffuiehr (feros), camdubr (cttrra aqua),
Dumn
(jpSa. DubHus); sed etiam hodiema: hoedl (rita), chwedl (narratio), cenedl
(ge
nns), Lloegr (Anglus), chwegr (socrus), gwychr (fortis), »»«E?/• (mensura),
Uyfr
(Hber), ut apud Dar. paladr, pL pelydr (hastile), Ueidr (latro), aradr
(aratrum),
Ua-adr (terebra), neidr (natrix; hib. nathir), daigr (lacrima; hib. dir St.
p. 41),
fenestr (fenestra), perygl (periculum) etc. Adde quod excutitur vocalis
priatiBa
in nominibns transumptis ut amherawdr (imperator), creawdr (creator), pl.
-odron^
quamquam hodie eadem saepe transformata scribnntur am/ierawdwr , oreawdwTf
pl. -wyr. At vel in antiquissimis libris ita variat scriptio, ut in isdem
vocibus
ante Uquidam finalem vocalis modo absit, modo addatur; itaque iuxta guichr^
datl, eenetl, etn inveniuntur guichir Cb. 27. taratei* (foratorium) gl. Ox.
B. 42'
Bt taradyr Leg. 2, 1, 4. cepister (capistrum) Ox. B 43* = kebyster Leg. 1,
12, 6,
atque iu media voce ipsa datolaham (gl. lego) Ox. 5'. cenitolaidou (gl.
natales) 39\
aiinet (aves) 4O’. (Differt rydyl (eribrum; angl. riddle) Leg. 2, 1, 4, euins
vooa
lem hod. rhidyU servavit ob liquidam gemiDatam.) Eandem inconstantiam scrip
tionis produnt libri recentiores, in quibus non modo adduntur vociJes quae
hodie
reiciuntur: perykyl, perigyl (pericolam) Leg. 1, 7, 21. Mab. 2, 49. aradyr
(aratruia)
Hab. 2, 222. Ri/toit/iil, Rioidil, Guorhoidil (hod. hoedl) L. Land. 141. 143. 180.
kolheuen, kolouen (columna; hod. colo/n,]ab. pl. colomua Corn.) Leg. praeE 1,
7, 21.
Uudyn, llwdyn (bestia, hod. llwdn) Leg. l, 36, 9. Mab. 1, 9, vel addita
vocalis al
teraat cnm omissa:mi/nt«^/ (oollum, cervix) Mab. 1, 17. 242 ^^ mynwgyl 1, 18.
25.
256. 3, 300. c/iwedl (nuntius, narratio) 2, 19 = chwedyl 1, 10. 11. 38. 2,
26. 3, 305.
fewrf/(genu8) 3, 301 « kenedyl 1, 26. 3, 299—302, kenedel lifig. i, 18, 14.
dwfr
(squa) Mab. 1, 13 = dufyr Land. 113, dwuyr Mab. 2, 42, dwfyr 1, 4. 8 etc.
lleidr
(latro) Mab. 3, 156 = leityr Land. 113, Ueydyr Leg. 2, 4, 9, lleidyr Mab. 3,
156
—158. ffeneetr (feneetru) Mab. 1,1= ffenestyr 1, 4. Gwadn (n. V.) 2, 209 =
Gncadyn 2, 209. 210. flagr (deformis) 1, 6. 28 = flagyr 2, 11. Kelydr (n. v.)
2,
^8 = Kyledyr ibid. paladr (hastile) 2, 17 :^paladyr 1, 23. 2, 37. 39; pl.
peleidr
2, 17. 3, 266 = pelydyr 1, 3, peleidyr 1, 24. 2, 17, peileidyr 2, 60; sed
etiam i»
terpositae ipsae variant: f>araf (barba; barmb Cott, hod. fmrf) Mab. 1,
18. 2,
236 = baryf 1, 3. 2, 226. 236. Uoeger (Anglus) 2, 372 = lloegyr 2, 36. 3,
145,
^Xpaladr, paladyr Mab. est paladar Leg. 2, 1, 65; unde saepe prodit fonua
triplex: ewbl (totum) Mab. 2, 25 = fcwbwl, ewhwl 1, 154. '2, 21, sed hiibyl, owbyl
Ug. praef. Mab. 1, 12. 27—30. 2, 34. 47. twrf (strepitus) Mab. 1, 23 =r twrwf
1, 8. 9. 2, 47, sed twryf 1, 8. 9. 13. 23. 2, 49. 60. 64 sqq. drachefn
(retro) 1, 20
= drachefen 1, 10, drachefyn 1, 19. 24. 2, 36. Quae omnia terminatione acce
,d«tte vocaleia nunquam intromittunt: mynygleu (colla) 1, 3. c/vwedleu
(nuntii)
1,20. 2, 6. 12. 202. dafneu (guttae; dafyn) 1, 260. Uydnot (beetiae) 3, 199.
Ua
tfon (latrones) 2, 36. Aacrtj/" (deformissimus) 1, 4. De tota vero hac re audien
du« est Dav., qui docet y (y obseura) in extrema syllaba post consonas po
«ito aate/, f, «, r, quae yfudsain (mutisona) \e\ fyddartain (aurdisona) vo
|
|
|
|
|
(delwedd F8831) (tudalen 168)
|
168
I. 1. DS VOCALIB17S IKTBRP08ITI6 BT OON80NI8 TRAMSP08ITIS.
cetor, ByHabarum numerum non aageri , eandem plerumque non soribi, In ex
trema igitor B^lla])^ cambrice non minus quam hibernice vocalem (etsi pronon
tiatione sola, hodiema scriptione reiectam ut aremorica) interponi apparet bre
vissimam, quam recte comparat Dav. cum 9h'ea Hebraeorum et e tantam noo mnta
Germanomm.
Receptae autem snnt eiusmodi vocales scriptione cornica iam iu Voc., nbi e
fere scribitar: kinetftel (generatio), dathelwur (contionator) V. bannthel
(ge nista) 9*. eober (cuprum), hveger (aocrus), araderuur (arator), leeter
(navis) 7'. euiter (patruus, avunculus), eader (ut, ni {iBllimnr, emendandum
est earder, spe ciosas vel decorus) 7*. ladei (latro) 8*. nader (serpeus) 9'.
liuer (liber), loder (caliga), fenester (fenestra) 9'. elauHter, cloiiter
(claustrum), eroider (cribrum) 10*. hethen (avis) 8*; etiam in mediis vocibus
hvigeren (socer; cambr. eJueegrwiC) 7\ modereb (amita, matertera; cambr.
modryb^ 7*. moderuy (armilla; cambr. modi-voy) 8*, quamquam aecnndum regolam
formantur ligtri (naves), idne (aaceps) 7s, at laddron (latrones) P. 90, 4.
229, 1. lyffrow (libri) 17, I. 73, 3. 206, 2. temply» (templa) 30, 3. Alium
vocalem praC se ferunt aradar (aratrum) Voc. 8*. gauar (capra) 9*, in media
voce pirgirin (peregrinus) 8', comparanda bib. tara thar, omon, leiter,
cambr. tvcrvf, baraf, dradufen etc. Eadem vocaliom inter positione non modo
postea ipsa coraica eombinatio dn (s nn, p. 112) separatar: me euyden (volo,
= me a vydn, ridn Gr. 2485. 2486, me a vyn 10S3) Borde, edenger (anom verbam;
idn, udn Cr. = un P. Dr.) Epist. ap. Treen. p. 82; sed etiam syllabaram
nameras aagetur in carminibus: ethen (avis) 0. 1111. nader (serpens) 0. 1756.
gaver (capra) 0. .126. lader (latro) P. 74, 4. hager (torpis) 47, 3. gober (merces)
44, 4. leeter (navis) O. 956. 996. tempU, tempel, tempyll (templum) D. 314.
355. P. 91, 2. 209, 3. lyvyr, Uuyr (liber) D. 95. 1157 Quibus exemplis cum
comica dialectus longe non modo aremoricam, qoae ianctas con Bonas nunquam
separat, sed etiam cambricam supemre ostendator ac plane aequare liugnam
hibernicam, accedit quod codem modo vocales iutromittit ante V terminalem (v.
supra pp. 54. 131), qua re tam ab hibernica quam a ceteris secedit, etsi
concedendum est propins ad comicam accedere arenioricam hodier nam, quae
quidem variet formis tarv, tarf, taro (taurus).
Eet antem praeter hanc vocalium interpositionem et emollitionem conso narum,
de qua supra diximus, alia quoque ratio quam ad ingratas consonarum
iunctiones abolendas saepe vel in mediis vocibus hibernica recentior, raro
uec nlsi in extremis britannicae dialecti inierunt, ut consonae
transponerentar sive inter se sive cum vooalibus. Hibernica ex^mpla
transpositionis iuter liquidas et vocales factae vetusta: comulnad (impletio,
implcre) Wb. fq., deriva tnm e eoiiddn (plenus), unde gen eubst. comldimo
(complctionis) Gr. 3\ aocal dam (allocutio) Wb, derivatnm e verbo adglddur
(appcllo) Sg. 146*. comracc in compositis terchomraec (convocatio),
cdinchomracc (benevolentia) Wb. e comare, unde ilhchomare Wb. Sg. liecentiore
consonarum inter semet ipsas transposita mm: birlu iam inde a codicibus
quibus continentur' Senchas M6r et Gormaci Olossarium, hod. biaria sive
beurla, pro vetere bdlre (lingna) Wb. fq., cuiue gen. semel scriptns est b^li
Wb. 12*, vix non per enorem. baiet (baptiza) L. Br. ap. O’Don. 249, hod.
baitdim pro antiquo baittimm (baptizo). do eist (aascultavit) Ann. Tigem.
(ibid. 341), hod. eistim, eixdim pro vet. eittium
|
|
|
|
|
(delwedd F8832) (tudalen 169)
|
I.
1. DB ZRTAdSHO. 169
(aaiculto). tenapenad, gen. taigpenta (demonstratjo) L. Hymn. (St. p. 106), ro thaupen (demonfltraTit), eotaitpentar (donec
demonstretar) Conn. (w. gaileng, kimbaa/arotnai), hoi. taishianadhy
taiabiunaim. O’R. ex antiquo taidbsiu (demon stratio) Wb. Sg. hoi.
Jta/raighidh (quobatio, quoerere) ^ Jiar/aighidh, neglegen tios Bcripto
Jittr/didhe, Jiar/aidhi CDav. (tt. friaeomarier, fuirmedh'), vet. iar faigii
(quaeetio, inquisitio) Ml. eaapog, eaabog (ut hodie) St gl. 982. 448, trans
positam ex awp Oeng. F^l. pro vet epacop (episcopus) Wb. L. Ardm. Ac cedit
(ranapositio vocalis in eoiareaghadh O’Mollof , hod. coiarigheadh, coiarighim
(conseeratio, eonsecro) contra emergdma (conBecrabant) Conn. t. Mairt, ooiae
erad (eonsecratio) L. Ardm. 18 b. 1, eonaeeraiiik (oonseoro) Sg. Cambricam
transpositiwus exemplom inest in nomine Catgnalatjfr L. Land. 124, quod scri
bitor Catgunlart in chron. cambr. (praef. ed. Leg. XY); aremorica in com
plnribus ex eadem voce {u>alatr, gnalatr) oompositiB: Relhwalatr chart.
Bhed. 1, 9. Mor. 293. Redioalatru» 2, 23. Ritoalatrua 1, 14, sed Berthtoalart
1, 9. Reihea lart 1, 7. 38. Reitgnalart Mor. 340. Ritealart 2, 15. His
conferendum est ex ipsa gallica vetere Belatucardus Orell. 1966 i. q.
Belatueadrue fq. (Gluck. p. 6), nisi scolptoris Titium ststuendnm est. Sed
etiam oornica, qoae semper eins modi iunctiones separare consuetisset, tamen
in uno exemplo consonas trans p<H>ere maluit: vohelth (narratio; cambr.
ehutedT) P. 109, 3, pi. xohethlow (t aspi rata propter sequens I) D. 369.
Denique abiectae coneonae exempla extant aremorica ap. Dum. pot, pod (&
mulns), pL potri, kender (cognatos), pl. kendirvi, prop (aptus, •= proprius),
ao iam in Bnh. Utt (naTis) 8, 18, ut cambricum ared (aratrum) ioxta aradr,
sed arem. arar,
C. De zetacismo.
Ab infectionibus illis consonorum, de quibus sopra actum est, propriis
eelticamm lingaamm recentiorum distingaendae sont hae oonsonarum mutatio nes,
latissime cnm per alius lingnas tum per slaTicas patentes, sed ne a celti ds
quidem alienae, quae zetacismi nomine post Schleicherum plerique compre
hendcre consaerant; quas matationes efiicit sequens i vocalls, sive eervatur
ipsa dTe in consonam transgreditur tcI per; assimilationem deperit. E celticis
aatem lingnis sola praeter gallicam eiusmodi affectionea aTcrsator cambrica,
in qoa (nisi forte a) tix ullam soni alterationem. a diTersitate vocalium
consonae accipere Tidentur; admittuut ceterae dinlecti omnes, etei Ttuiatas
tempore et loco. Cam enim haius affectionis duplex potissimam modas sit, quo
aat ser ▼atae generatim consonae modice
alSciuntur subiuncta semiTocali siTC ut aiunt ieriantur,
ant deperdita proprietate in nevos quosdam sonos transgrediuutar vel
sibilantes vel assibilatos, quae soni afiectio moxime zetacismi nomine digDa
est: prior illa et subtilior Tariatio soni (icriatio) ad omnes consonas
primitivas pertinens per hibernicam lingnam pcrvasit nec alieua est ab aremo
rica; alteram Tiolentiorcm mutationem (zetacismum Terum), qua in slaTJcis
guttu rsles et dentales, in celticis dentales solae afiicinntur, ne hibernica
quidem ipsa, quae minns ei favet, ntique vitavit, dlalecti vero quaedam
illins lingnae eandem perinde snnt amplexae atque oomica et aremorica.
Hibernica enim lingoa recentior eandem quam slaTicae pronuntiationis
|
|
|
|
|
(delwedd F8833) (tudalen 170)
|
170
T. 1. I» ZRTACISlfO.
legem secuta smgulas consonas (verum non modo prlmitiTM, sed etiam Mpi» ratas
omnes exceptis f, i, th, quae obmutuerunt aut in spiritam k transieront)
duplici modo profert, variato sono pro natura vocalium quae secuntur vel 86
quebantur. Quemadmodam igitor in polonicis vocibus pan (dominas), poM
(domini) consoua n, quae dicitur ttcarda (dura), aliter effertor quam n
miekka (mollis; = f/) in pan (dominarum), pani (domina), panie (domine), ita
in hiber nicis bean (mulier), no» (consuetudo) eadem liquida ut kathan
(lai^;s) differt ab n caol (subtili) in neart (fortitudo), Niall (n. v.). Hoc
quidem iuterest, quod hibernice praecedente quoque vocali finitur sonas
comionae, qoare cum n larga scribitor bean (mulier), cam n sabtili edin
(tribatam); quamqoam qui Polonos aadierit pronantiantes pan, pani, cum leget
apud O’Don. d* sonare at d prodoctum addito i brevissimo, illud discrimen
magis soriptionis esse existi mabit quam pronuntiationis. Sed patet hanc esse
causam et hanc veram sen tentiam praecepti illius supra (p. 9) memorati, quo
obeervato tollitar dubitatio de pronnntiatione consonurom, quae oritora erat,
si inter vocales div^sas po sitae essent. Denique quae differentia soni
signatur hac vocaliom congruentia, in plerisqoe consonis vel eadem est
ieriatio quae in polonicis acuto suprapo sito notari solet, ve) quae in
germanico ch efficitur antecedente vocali larga aat subtili; mmorem vero
mutationem ab t sequente vel antecedente accipiunt, qua dentales in lingnales
transeunt, tres consonae «, t, d. E quibus illa per omaem Hiberniam non ut
po)on. a profertor sed ut s (pol. k, angi. sK), etiamsi intercedit l: tliabh
(mons) = Sllw ut ini» (insola) = iniS; item mntae dentaies, etsi regulariter
modice afficiuntor, tamen non solum apud Scotos et Monennea, scd etiam in parte
Hibcrniae ipsius (ut in Ultonia) transeunt in lingoales as sibilatas 6 et dz
(angl. vh et J).
Aremorice quoquc subtiliorem soni affectionem, qua fiat discrimen soni fortis
et debilis, Lgn. in his cxonplis inesse dicit: ^^6u)( (humectare), gle\i (humectat),
gliXiit (bumcctatis), bei^ia (transtigere), bet (trantfigit), betit (trans
figitis) et similibus, qoae offectio suni difficilior ad percipiendam tam
maxime audiatur, com sequatur vox a vocali incipiens: ann dra-zi a vei
a^kanovn (haec res nie cruciat). Quae plane congruunt cum polonicis ut pan,
(fral> (carpiuus). Est autem praeter hanc ieriationem alia qooque mutatio,
qus t et d dentale» in spirantes transeant f et J (gall. hod. eh et j). Ut e
sing. towjnant, rent Man. testatur plur. duplici modo formari, aut (per -ou)
towrmantOH, rentou aat (per -iow) tourmanehou , renchou , e sg. aut (ora) ,
poent (ponctum) pl. auchotiy poenchou, quocum consentit Dum. tradens e sg.
euvent (monasterium) pL ow venschu, et Lgn. quamvis improbans ipse tradit ex
hent (via) uon solanx hentou, sed etiam henchou formari; e gallicano mitier
iam in Bnh. prodit mecker 40, 20. 74, 15. 17. 186, 17. Nec aliter cambr.
eidion, com. odion Voc respondet arem. hod. ejewt (bos) ; cf. plur. coaju
(ligna), denttju (morbi) secandam Dam. e sg. eoat, clenvet; ac iam in Buh.
breuiou, breitigou (iudicia; 8g. hod. breud) 150, 9. 16. Simili modo phir.
chae (»chass Doin.) e sing. ki (canis) prodisse posset videri, nisi nuUum
praeterea gutturalis sic mntatae exemplam inveni revur, inuno arem. hod.
amdzeien, ffwenneien, gwizieien, kleier, teier (apad Man. klec^h, Mchier) a
sg. amezek (vicinus), gwennek (denarios), gunziek (sapiens), idoeli (clocca),
tach (saccus) — ut iam in Buh. 138, 18. bdejftn (prcabTteri) a sg. baelec.
|
|
|
|
|
(delwedd F8834) (tudalen 171)
|
L
1. D« ZBTACI8MO. 171
in HJ. 12b. exomtyeti (« corn. ^omogyon, egeni) — guttaralea non aliter ante
t rappressM demonstnurest atque aate alius yocales. Quare ne in aliis quidem
ut f)% (placet) Buh. 12, 5. 186, 3. pliche (placeret) 18, 4. mutationem guttu
nliom sDspicari licet, potins in illo verbo transumpto e gallicano plaire
(jplai tir) eadem Tariatio iiregalaris (similis illa quidem sono effecto, at
dissimilis cansa efficiente) spirantis » agnosCenda est, quae cemitur in
hodiemis formis : cA^ (ecoo), kifchoud (nactus es), kanjovd (cantasti)
aliisque dialectice variatis e $ilM, kifaoud, kanzond etc, in quibus nihil
zetaciaml inest.
E cornica dialecto de ieriatione nihil constat. Contra assibilationis magis
magisque increbrescentis ezemplis plus minusve abandant quaecunque post Voc.
comice scripta e^ctant. Transit igitor t in aasibilatam ^, ch soriptam sicnt
anglice: ti (domus) Voc. 9' est chy P. 159, 1. D. 524. 582. 635 etc.
Primitiyam dra (j btmsgressam his exemplis iUastrasse satis erit: gyth (dies)
P. 41, 3. 243, 1. 244, 1. 252, 1. 259, 4 »= geyth 20, 3, i. q. dyOt, 10, 3.
91, 3. 124, 3. 201, J. 209, 1. 229, 2. 238, 4. 240, 2. 259, 1 « deth 259, 2;
iotd, iouU (diabolus) P. 14, 1. 18^ 1. 47, 4; 6, 3. 11, 1, iaul J>. 1461,
jawl O. 2527, i. q. deaul R. 2104. 2111, dieawl D. 137, dyatti D. 1618. K.
132, dyowl O. 301 ; ievan, gevan (daemon) D. 154k 1338; in quibns exemplis
scriptionis varietate non prodi differentiam soni hittc patot, qood eadem
incertitado cemitur in transumptis venions (aagl.vengeanee') P. 122, 4. 123,
4. 149, 2. scorgye (» scourge) 130, 3. iudgye, ycggye (to Judge) 116, 1. 118,
4. sofdyas (surrexit; surge) 238, 1. Eadeot g per destitutionem uata est: a^ (intra,
intus; >s a ehy) O. 953. B. 223. 275 — agey D. 627, non aliter atque in
peregrinis (anglicis) traDsiimptis eheryte, cheryta (caritas) P. 35, \. 45, 2
post praepositionem: dre geryte (per caritatem) 38, 1 ; iteni frequen tjisime
in media voce: a'egyans, a-ygyans (fides) P. 44, 4. D. 1813. a begyas (Meeit;
cambrv hod. peidio, cessare) P. 201, 1. pigy (petere, orare) D. 109. 357.
•pigyn (petiiiias) D. 199. sengys, senges, syngys (tentus, habitus) D. 510;
773; 782. 1204. inexrigi (pl. magistri) 1647. servygy (servitores) 279.
profugy (pro phetae) 1480, ^^y^^gye (antequam; = kynt ys) 324. 1713,
quamqiiam saepissime in isdem et similibus invenitur s (p. 154). Plurima vevo
eiusmodi exempla pnebet Cr. ut trengy» (trinitas) 126. 2008. 2238, carenga
(amor) 359. 847, de vidgyow (oves) 1070, marrudgyan (miracula) 1765. 2124 —
marodgyan 1804. 1888 ■«
marogyan 1876, can}tagowe (legati) 67, etsi in eadem cum » inve nimtor cetrenta 840, cankasaice ^9. Addimus tidgian, udeheon (bos;
Voc. odion) •X inteipretatiombus Decalogi; boadjaek (paaper; Voc. boehodoc)
et pager (m., quattuor; peswttr P. et Dr.) ex epistula piecatoris ap. Treen.
D. De alia quadam vatiatione consonarum.
Sapra (p. 151) adnotatum est iam inde ab antlquissimia temporibus tenuem
simphcem cum geminata altemantem in isdem vocibus interdum inveniri ut i&
nominibus Brito et Britto, Scoti et Scotti, Ltcus et Licca; qua variatione
soni nucriptiones, nommi, scriptores inprimis inter c et ec flactuant tam in
radice ipsa: Voeeio, Doccius, Occeliio, Cricconia et Vocius, Docio, Doeirue,
Ocella, OeeUio, Cndro, Crieiru» (Glflek. 187 sq.) quam in terminatione :
Litavieu» et Litavieeus, Bodiau et Bodiceius, Boudicca (id. 119 sq.). Eadem
TariatiiMie explicatar dis
|
|
|
|
|
(delwedd F8835) (tudalen 172)
|
172
I. 1. DB AUA QOADAM TARIATIONS OOKSOHARmi.
crimen, quod hatid raro intercedit inter hibernicM fomuts et britannicM, nbi
contra leges supra (pp. 67 sqq. 150 sqq.) expositas commonem atraeque habent
c (vel rec. y), ut hib. seboce et cambr. hebauc, hod. hehog (germ. Iiapuh,
ags. hafoc, angL hawk, accipiter), hib. enoee (gibber, nleos), hod. enoe
(colUs) et cambr. faod. ctcnirg, ac nomina lingnarom (feminina) hod. hib.
gael. -ig, -<f, cambr. -ee/ terminata: hib. gaoidhUig, gaoidhilg (lingna
gaedelica), gaeL gaelig (L gae lica), ut iam apud Corn. gcedelg, g<^n.
gwdelgi, dat. gtedilg (hibernica), combrec, dat eombreie (cambrica), cambr.
hod. egmraeg (cambrica), ffnmgeg (francica), a quibus genere tantum differunt
arem. masc. brizonek, brizounek (lingna aremo rica), gallek (gallicana); de
genere comicorum eomoack (coroica), gowtnad (an glica) non liquet In omnibus
his hiberuica forma comparanda est reveri Ia tttftiecos, britannica alteri
formae Litavieo».
In aliis vero alia ratione distingui videntur hibernicae formae et britanni
cae. Cum enim in britannicis ipsis nasalem modo reventam modo excussam esse
appareat, ot in cora. h/mniyn (aequa multitudo, tantum) P. 9, i. 16, 3. 24, 2
etc. iuxta mytts (magnitndo, moltum) 40, 2. 59, 4. 117, 3, vel can emolli
tione mediae iu com. arem. ail (angelns) Voc. el, eyU P. ael^ d Bnh. iaxta
cambr. engylQitAi.egyl p. 118) et hib. ainget, non est quod mireris eandem ra
tionem nonnunquam intercedere inter hibernica et britannica, ut hib. cu^cue,
ocu$ (propinquus) Wb. 23\ Pr. Cr. 69-, cambr. agos Mab. 1, 24. 25. 239, coius
vetustiorem formam prodit comp. kanacos Leg. 1, 32, 6, com. ogna P. 19,4.
140, 2. 189, 3. 200, 1 253, 1. Li eiosdem autem radicis derivatis et compositis
hibernicis alia sononmi mutatio apparet, qua non solam CC (= nc) et NGr al
teraant, ut cumang (angustus) Corn. t. nldbhradh scribitur eumac ap. eundem
V. sin, sed etiam c et g, ut cumcai (gl. angores, acc.) Ml. 18*. est eumgai
ib. 19*, e cumcigim (gl. ango) Sg. 16" prodit eumgaigther (gL angitar)
MI. 32*. Itaque ex uua eademque radice fluxerunt cumaing, cumuing, cumuing
(potest) Sg. 50*. "Wb. 9*. 11*, cumcum (possumus), cumcat (possunt) Wb.
4". Sg. 198*, atque va riata praepositionis forma conicc (potest) Sg.
27*. "Wb. 4", conecat (possont) Sg. ■33*. 39*, conicub (pot«ro) Wb. 32*.
Quibus si addas regularem mutationem, qua
excutitur nasalis in cumachte (potentia) Wb. Sg. ML fq., uua cum tenui ipsa
in coniis (possis), conistis (possent), cuinuin (possem), cuimsimmis (poase
mos), de quibus cf. p. 51, satis magnam formarum yarietatem in hibernica ipsa
extare fatendum est. Mmorcm praebent alia exempla: fulang (toleratio) Wb.
17*. 14». 25'. fulach (nisi forte corrigendam est: fuliusht) MI. 22*. jbUo
(gL per ferre) M1. 32*. foll6s, fulsam (v. p. 51), vel quae inter unomala
proferentur «ab radice icc: H (venit), roich (attingit), roig, ri, riga
(veniet), nccw6 (veniam), ricu (adco). Quare q\iod britannicae formae verbi
o/, aff (eo) ab hibernicis, quas modo commomoravimnfl, pleraeque tota specie
differre videntur, id nobis quideut nec mirationem affert nec dubitationem,
quin cidem radici tribuen dae sint.
E. De syllabis finalibns.
Contpluribus exemplis supra p. 165 sqq. propositis apparet non solum in mo
nosjllabis faiberaicis vocales prinoipio productas saepe corripi, sed etiam
mmore destruclione tam vocalium quam consonaram in utraque lingna postremus
syl
|
|
|
|
|
(delwedd F8836) (tudalen 173)
|
I.
1. DB 8TLLABI8 FINALIBDS. 173
labu earam vocam affectM esse quae essent duaram vel plurium syllabaram. Quae
desiroctlo syllabai-um finalium in hibernica potissimum, quae quidem ali
qoaoto plus quam britaunicae dialecti sorvaverit et de flexione et de effectu
vocaHum et consonarum deperditamm, ad certas leges revocari potest compa
ratis liDgnarum cognatamm formis.
I. Hiberni ce igitur quae pristina fuerit terminatio vocum, apparet legibus,
e quibns consonae in principio vocis insequentis positae aut servantur aat in
fidontor. Unde patet
1. consonas finales inisse tres r, n, «, non fiiisse t vel d, quam ve
tustissimo tempore decidisse probatur exemplis, quale est alaill intn (gl.
aliud aliquid) Sg. 6'; in quo infecta i ostendit neutrum pronominis non ut
latinum aiivd in consonam, sed ut graecum uHo m. vocalcm desisse. Ex illis
autem tribus consonis (quas vetustissima hibernica cum graeca lingna communes
ha bnit finales) r adhuc remansit ut in athir, hod. athair (pater); n secnndum
certM leges snpr» (pp. 43. 45. 65) adumbratas modo periit, modo servatur; s
oon modo ipsa interiit ut in aile (alias), dia (dens), sed etiam consonam
ante cedentem oua secom interemit Qt e (ff) ia lia, lie (1<^piO> ^'
(j'^^)i < (<^ in ddnatu (andacia), tene (ignis), eondem loco innctaram
vt in eara (amicas), nuina ^micus), s (pro n<) in mi (mensis).
2. Yooales, quas in extrema voce perisse demonstrat infectio consouae
inehoantis quae sequitur, etiam ante oonsonas in postrema syllaba posltae ple
ramque perierant, nec nisi illis infectionibus et defectionibus rocalium
antece dentiam (et hodierua pronuntiatione consonarum) produntm-, de quibus
supra ■ctom est. Quare ad pristinas lingnae
formus restituendas non minore quam ad finiendam
consonarum pronuntiationem momento est illa regula scribendi laepios
memorata, qua sola interdam consimilia distingnuntur, ut siol (nom. tec.
^stlan, semen) et ttl (gen., = s!U, seminis), hib. vet. stl utramque scrip
toni, vel liotM (potus, = lindu) et rinn (sidus, — riudt), hib. vet. lind et
rind.
a) Correptae enim vocales utique exciderant, sive sequebatur sive non
sequebatur consona. E. cjer (hod. fear, vir, —/erus,jiras), aile (alius, =
aileofi, all<u); fer-n (virum, ^firan), aile-n (alium, = ulian); fir (vir,
voc. =jire), duini (homo, TOG. = dvinie, dunie).
b) Prodactae (et diphthongi) in extremitate vocis non magis sunt ser Titae:
yir (yiri, gen. sg. et nom. pl. —Jiri,Jirt), aili (altus, alii, = allii,
alii); foir(yiro, —Jiuru,Jir^, ailiu (ialL., tXu, ^' alli-u, ali-u);
c/<(;i<f (proles, = clanda,
dttHdd), ben (mulier, hod. bean, = bena, bena'), aiie (alia, = ailea, nliu).
Ne ante consonas quidem semper: fer-n (virorum, - feran, ftrdn), aile-n
(aliorum, = atZean, tJiidn). Sed nbi servantur, ante « potissimum, productae
corripiuntiu-: firu (viroB, ^a/irv, firus), duli (elementa, = dvlt, d4lis),
quare diphtliongi Tariis fonnis reddantar: betha, betho (mundi, gen. =
bethaus, bithaus), gnimai, gninut, gmme, gnimi ({acta, pL = gnimais).
c) Hmore destractione duas vocales, postreniam uua cum ? (vely) ante cedente,
abreptas conicere licet in terminatione dativi plunJis -ib, -aib (= abiaa?);
certins exemplnm est aill, neutrum pronominis aile (alins). Inprimis vero
eius modi destructione syllabae finales saepe perierunt in transumptis :
abst/tnit (ab itinentia), pennit (paenitentia), accidit (= accidentia) p. 42.
sioir (= faistoria)
|
|
|
|
|
(delwedd F8837) (tudalen 174)
|
174
I. 1. 1« STLLABLS FINALIBUS.
Ml. U'. ecltm (ecclesia) Tr. 60. etdtl (Italia) Wb. G'. bSiit, peiH (bestia)
0>m. esid, esfid (exitium) Ml. (p. 49). teatemin, testimin (testimoniam)
Sg. Wb. ML proind (prandium) Wb. 9'. fferind (gerundium) Sg. (cfc App.) serin
(scrinioiD) Sg. 33*. sacarbaicc (sacrificium) Wb. 11''. saltir (psalterium)
ML 2". notUde (n» talicia) Oing. Fel. Dec. 24. cuisil (consilium) Corn.
relec^ rdice («= reliquiae) Corn. pur<^a<oiir (porgatoriam) 61. 34;
quibus addenda sunt, quae 8apra(p. 58) memoraTimus, exempla v cum praecedente
vocali deperditae: posit, eomfarit, superlit, primit. Haec quidem ex
antiquitate lingnae; recentior autem gaeliea potissimum dialectas similia
multa habet, quae e finalem abicere consaetit in vocibns plarium syllabarum
ut in nom. cealgarr (hib. eealgaire, fraodator), ius gair (hiL. iasgairey
piscator), in gen. eaillick (anus), aimsir (temporis), pro qm bus non modo
hibernica hodierua servaTit plenas formus caHlighe, aimtire, sed ipsa quoque
scotica vetustior: icUm (ecclesiae) L. D^r. 43.
II. Britannicas dialectos in sjllabis terminalibus «liqiunto mmoreoi quam
lingnam hibernicam tam vocaliom quam consonarum iactaram fecisse oam
jffobabile fiat detrimento flexionum ut in cambr. com. arem. car (amat)
contra hib. cara, carid, in car (amicus, cognatus, parens) conliti hib. cara,
tom hinc apparet quod neque in praecedentibus vocalibus nec in cossonis
sequen tibus eadem quae in hibernicis cemitar efficientia perditarom *at
vocalium ant consonaram.
1. Consonae enim, quae olim faerunt in extremitate vocis, nisi inmono
syllabia quibusdam (de quibus confeiatar caput alteram) Tix allam Testigiam
sui reliquerunt ut aspirationem aut nasalem infectionem insequentis consonM
principalis. Lnmo indubia exempla extant matationis consonaram inchoaDtiam
effectae Ti illaram consonarum, quae detritis terminationam vel Tooalibus tcI
consonis ad extremitatem vocis detenerant, inprimis comica, at ger vas (Ter
bum bonam, ger m., mas; cf. arvoio, arma) P. 83, 3. pub Uf^oll (unoquoque
die; jmp, d^ m.) 228, 1. y rev flamyua (illi te Titaperarant; f tUtmyas «s
bL) 92, 2; sed etiam aremorica: en noar (in terra; doar") Buh. 8, 24. an
nou men (duo lapides; doii) 148, 1. an or (porta; dor) 51, 1, atque hodiema:
Aor c^hi (caDis noster; hor = hon, kt), teirjiac^h (tres filiae, plac'K),
pemp kad (quinqoe lepores; gadT). In aliis ilLae consonae ipsae quoque
detritae effecta solo agnoscontur, ut in cambrico athi (tecum; ac ti),
aremoricis d tebro (edet; ez debrd), 6 terc^hel (in tenendo; ouz derc^het),
comicis ovo pewe (in TiTendo; orth belbs) P. 220, 3. mara kyU (si potest,
gyU) 21, 2. y whelat (ridit; yOi toelas = gtcelas) 219, 4, multisque aliis,
in quibus aat Ti consonae solius aut admixta vocalis deperditae Ti inficiente
magna oritur Tarietas matationum.
2. Vocales syllabaram finalium, 'quas ne faiberaica quidem lingna fere
senraTerit, in britani^cis dialectis fecile intellegitur non solum omnes detritas
esse, tam positas ante consonas quam ipsas terminales, tam productas quam
correptus, sed ne Testigium quidem saepe reliquisse impreMam aat vocalibns
aut consonis. Ut supra (pp. 84. 88. 92) adnotatom est nec iitfectione nec de
fectione regulari vocales nntecedentium sjUabarum pari modo motari atque in
hibernica, ne in cambrica quidem, quae mmorem in his quam ceterae dialecti
prae se ferat regularitatem. In qua quam illaram mutaitionum legem compa
ratis omnibus, quaecunque codem pertinent, detexisse nobis Tidemur, haec est.
|
|
|
|
|
(delwedd F8838) (tudalen 175)
|
L
1. DE 8TLLABIS FINALIBUS. 175
Prodnetae iiiitio voeales d et s, antequun intercidereut, correptae snnt,
correptae easdem statim intercidenint; quo factom est, ut illae quidem, ctsi
postea ipsae quoque periemnt, satis tamen valereat ad mntandas vocales
praecedentes, cor r^tae Tero non Talerent. Paulo mmorem u vocalis pertinaciam
fuisse credi deris, quae sieut in goticae lingnae tenninationibus sola
permansit, cum a et «■
perirent: da^s (dies), gcuits (hospes), stinus (filius), ita in britannicis,
etsi nun quam ceteras vocales infecit, cf. kat
(pugna, gall. catu-), byt (mundus, gall. bitu-') Mab., ipsa tamen servata cum
antecedente vocali in diphthongum coaluit in paucis, in quibus mediam g
excussam probant formae hibernicae responden tes, ut in teu, tew (densus,
crassus) Cb. Mab. = arem. hod. teo, in cambr. hod. gwyw (languidus), de
quibus cf. supra p. 88, item in corn. maw (puer; hib. mug, got. majrt/«) D.
1794. 1883. Dubitari tamen potest, an his vetustior forma sapponenda sit,
qualem prae se fenmt vel latina brevis, lecis, tenuis (= ^Qaxvc, iXaxvg, ind.
tanu-s) vel graecum taraFnc; id quod cum analogia formarum britannicarum,
quas p. 129 sqq. proposuimus, tum hac re commendari videtur, quod u (to) in
derivatis vel servatur, ut in cambr. teicder = arem. teoder (spis sitas),
cambr. hod. gwyuder (marcor), com. mowes (puella) D. 187{>, pl. mowysy 944
= arem. hod. maouez, vel in v recedit, ut in arem. conip. et sup. tiocxfh,
<Ma, fortasse in mieel (fiunulus). Sed ut ad a et t redeamus, ex exemplis,
qoae snpra 1. c. sunt prolata, rhed, berr, melen, cron a formis priscis ritd,
birrd, meUnd, crundd repetenda sunt, meneich sive meineich, deueU; esgym a
monachi, daoati, ascumt; contra ryt, hod. rhyd, byrr, melyn, crwn ad ritus,
birrus, me Mnus, crundas revocanda, am, mor ad ambi, mori. Denique quae sapra
ab nonnia videbantur, transumpta lleidr, dreic eadem ratione explicari
possunt, quorum vetastiores formae coniciendae sunt latri, dract, legitima in
britannicis matatione (p. 100) progresaae e latrv, dracu, substitutis pro
latinis latro, draco. Si qua sunt vocabnla, in quibus neglecta hac lege
vocalis infecta esse vi deatar vi correptae t, in his non dubitamus quin alia
infectionis ratio sit, qua Us est in meir (Maria) Cb., breich (brachium),
yspeit (spatium), yspeit (spolium) Mab., in quibus t inficiens a media voce
ad extremam devenit, antequam per iret ipsa; ac conferenda sunt quae supra
disputavimus de hibernicis I. 2. c. Mmore enim illa destructione, qua inter
hibernica potissimum peregrina binas vocales perdiderunt, britannica magis
quam hibernica tacta esse nullo negotio intellegitar, quamquam ne iu illis
quidem eandem semper rationem valuisse ono exemplo probasse satis erit: camse
(hib. caimmse, camisia) Mab. cams Voc. (p. 84). Itaque non solum in
transumptis eadem haec destructio cemitur : ec dnu, eglwys (ecclesia) Land.
Mab. selsic (= salsicium) gl. Ox. neges (negotium), yttyr (historia) Mab.
nodolyc, nadolic (natalicia) Leg. Mab. anyueyl, aniueil (= uimalia) Leg. Mab.
bwyatuil (bestia, in quo vocabulo peregrinum bwyst com positum est cum
domestico mt7 ut in germanicis mau/tier, lorbeer, buchsbaum vel iuverso
ordine in gallicanis cormoran, loup-garoti) Mab., sed etiam in ua tiris ut
newyd (= hib. nuide, novus p. 56) Mab., interdum nc infectione quidem
effecta: o//, ol (omnis) = hib. uile. Simili igitur ratione cetera
explicabuntiu*, in quibns latet causa infcctionis. Cam cambricis his
concordant comica et iremorica ut brech, bregh (bracliium) Voc. Dr. P. brech
Buh. Quare si in quibusdam miro modo finale i servatum esse videtur, ut in
plur. cambr. llestri
|
|
|
|
|
(delwedd F8839) (tudalen 176)
|
176
(1»1) L 2. CONSONAE INCHOANTRS E.UinMQUE INFBCTIO.
(vasa) Leg. Mab., com. lutri (naTes) Voc, arem. hod. Ustri etlam contra \a
bemicam regulam, in his recentius potios additamentiun statuenduni est, id
quod interdnm probatur formls aliis, ut pro cambrico meini (lapides) Mab. et
ho diemo non solam extat cora. mei/n P. atque arem. hod. niein, sed ipsum quo
que cambr. yet tnein Cb. 55 apnd po^tas etiamnunc vigere traditur. CAPUT
ALTERUM.
De consonis voces inchoantibus earumque infectione.
Patet ex iis ipsis, quae Bupra dispntuta sont, consouas in principio vocum,
non solum earum, quae sunt in tdtero loco compositi, sed etiam qoao sunt
extra compositionem sola constractione sermonis coniunctae cum
autecedentibus, infectionem subire tam in hiberaica lingna quam in britannica
secnndum leges non divereas generfttim a legibus infectionis in mediis et
extremis vocibns. Ut consonae inchoantes alteram vocem in exemplis
hiberaicis: ddn caieh (ars cu iusvis), i cath (in pugna; ex t/t cath^y mo
cheniel, mo ehland (genus menm, proles mea), mo thol (voluntas mea), do
phopul (populo) desnmptis e Wb., se cuntor easdem regulas , quas secuntur in
mediis et extremis vocibus mare (equus; c non infeota ob positionem), coic
(quinque; e coine), lethan (latus; e tetan"), c^Air (quatnor; &
ceti)-), e<;A (ex «<;, equus; <,<;infectae extra positionem).
Item infectio consonae k nominis kei in exemplis cambricis: a chei (et
Caius), y gei (ad Oainm, Caio), mynghei (Caius meos) Mab. codem modo in
construc tione fit atque in mediis vel extremis vocibus buch (= bucc, vacca;
achei pro ac ca%), marchogyon (equites, e marchamc), angheu (mors, ex ancou).
Quodsi videntur quacdam contradicere, nec statim perspicua est causa
infectionis, ut cur scriptum inveniatur hibernice airchinnech (princeps),
firthirebaire (vera pru dentia), imm chenn (circa caput), cum potius ob
positionem liquida effectam expectares aireinnech, ftrtrebaire, imm cenn ;
aut cur cambrice scribatur arbennie (princeps; e snbst. penti), coutra post
eandem consonam gvnilieym, gortheyrn (magnus dominuB; Gurthigerum n. pr.
viri; e subst. teym, tigem): solvitur con tradictio collatis vetustissimis
formis vocum, utpote ambi pro imni, ari, are pro air (p. 6. 7), unde ambi
qvinnan et areqcinnicas finnt imme ehenn, imm chenn et airchinnech hibernice,
et arepennicas cambrice arbennic, arbenig, secundnm regulam propriam
singularum lingnarum, quanun altera aspirat extra positionem, altera
destitnit Nec magls laesa est regula hib<>rnica in composito hib. firthre
baire, cui snpponenda est forma vetnsta oirotrebaria ad instar vetostorum no
minum Cambodunum, Virdomams (cf. pronomina poasessiva infixa m, t orta e mo,
do cum infcctione sequentis consonae: remchuifnriug , imchuimriug, ante
captivitatem meam, in c. m., Wb., iichdimthecht, in comitatu tuo, Sg.); nec
aliter cambr. Gvrthigernus scquitur legem cambricam aspirandaram tenuium post
liquidam *', quia abest vocalis post vetustam formam ver in nominibus
|
|
|
|
|
(delwedd F8840) (tudalen 177)
|
L
2. COKSONAB INCHOANTSS EABUMQUB mFECTIO. (192. 193) 177
Vercingetorix, Vememetuin. Sed cum et variBsime appareant formae eiusmodi
vetustigsimae, in quibus causa patet huius vel illius infectionis factae aut
ser Tati status originarii, et utraque lingna interdum unomalius et
proprietates pro duxisse videatur, necesse est praecepta de consonis
iuchoantibus voces earum qoe infectione separatim exponi.
Taogunt autem haec praecepta consonas principales vocum earom, aut quae
artins iunctae sunt cum antecedentibus constractione, ut substantivum cum ar
ticulo, pronomine possessivo, praepositione, item snbstantiTum in genetivo
vel accusatiTo post substantivum vel verbum, adiectivum post substantivum
etc., ant qoae coniunctae sunt antecedenti per compositionem. Quae voces
extra einsmodi iunctiones sive intra sententiam sive in principio eius
positae sunt, isdem legibus solutae servant statum originarium consonarum.
Cetenun per scrip tionem conianguntur in vetustis codicibus, praesertim
hibernicis, non solum roces Tere compositae, vcl pronominum infigendorum
litterae singulares rcsi duae cum particulis et vocibus, inter quas sunt
iufigenda, sed etiam eae voces, quae etsi quodam vinciilo iunctionis, attamen
non tam arto continentar, prae sertim articali, pronominum possessiTorum
formae monosyllabae, praepositiones monosyllabae cum substantivis, particulae
verbales cum verbis etc. Quae vocum ionctio secundum consuetudinem codicum
etiam in hoc opere fere expressa est.
Quoniam iu vetustis codicibus hibernicis infectio in solis fere tennibus in
choantibus, et in «, f, ne in his quidem semper, notuta invenitur, oritur
penuria exemplorum, qoae genere tenuium plerumque continentur. In parte
britannica quamquam aremoricorum ante hodiemam lingnam exemplorum eadem est
penuria, codex tamen ruber perfectam fere notationem cambricam exhibens omni
genere exemplorum abundat, nec deficit comicorum idonea copia. I. Consonae hibernicae inchoantes.
A. Statas originarius consonarum inchoantiam voces vel constructione vel
compositione subiunctas antecedentibus servatur e regula generali, si vocis
praecedentis forma vetustior terminabatur consona. Sed cum secundum ea, quae
sapra p. 173 dispututa sunt, e tribus illis consonis, quas lingna
vetustissima ad misit in extremitate verborum, semper servata sit r, semper
abiecta «, n ante te naes solas et spirantes tota perierit, ante ceterae
tamen consonas posita vel illas sibi assimilsverit vel se illis, dnplicem
patet principalium consonarum esse con didonem, aat qua legitime omnes
integrae serventur (post r finalem vel excus sam <), aut qua tenues, spirantes,
liquidae maneant intactae regulariter (post n elisam vel assimilatam), mediae
autcm incerta ratione modo maneont modo assi milentur. Dnplicis igitur
generis sunt quaecunque praecepta lioc loco traden tor, ut ant (a) ad
uniTersas consonas pertineant aut (6) ad tenues et spirantes solas. Sunt autem hae iunctiones, in quibus permanet status primitivus con
Sonarum inchoantium, aut omnium aut praeter medius omnium.
I. In constructione: 1. nominis post articulum sive substantivi sive ad
iectivi a) in singularis numeri casibus nominativo generis masculini,
genetivo ge
Ztcn, «lAMK. OBIT. Ed. II, IS
|
|
|
|
|
(delwedd F8841) (tudalen 178)
|
178
("193.104) L 2. CONSONAB HIBERNICAE IKCHOAKTBS PRISOTIVAE.
neris femhiitu; plnralis nuineri cninsvis generis accusativo et, ut yidetor,
itr tiTO, in quibus < tenninalis supponenda est, praeterea in pluralis
nominatiro non modo feminini sed etiam contra regulam commiinem nentri gen^s,
cnius pristina forma in vocalem desinens expectanda erat; b) in singularis
numeri accusativo (ac nom. gen. nentri), plnralis genetivo, dualis datiyo
cuiuslibet ge neris secundum praecepta supra (p. 43) tradita. Exempla in
capite proximo proferentur.
2. Adiectivi post substantivum (ut solet poui) vel substantivi post adiecti
vum (ut post adi. pronominalia et numeralia) positi consoua principalis serva
tuT in isdem casibus, sive antecedit articulus sive abest. Videas exempla in
libro proximo. Item post genctivum sing. nominum, quae secuntur ordinis
prioris seriem secundam vel tertium, legitime servari videtur consoua
pruxima, ut in faoc exemplo: ki coindeilc ingotho cotntherchomraicthi o
litrib (gl. qoantam ad totam comprehensionem vocis literatae) Sg. 3^
De numeralibus VII — X ac de neutro ddn videas supra pp. 43. 44.
3. Nominis in genetivo positi consoua principalis servatur post aateoe dentis
substantivi eosdem casus: -a) cindas persine (qualitas peraonae) Wb. 6*.
ttirechas cenSoil (pr^stantia generis) 1". coamuiHue tttib (similitudo
tubae) 12*. sainigud truip (variatio tropi, schematis) MI. 53r. bandea*
eruithnechta (dea firumenti) Sg. 66'. accobra eolua (cupiditates camis) Wb.
20*. tire Utimgiri (terrae promissionis) 11*. cathraig tire (oppida terrae)
Ml. 17*; b) torand fidaid eenchinniuth pertine (signtficatio sensus sine
demonstratione personae) Sg. 27*. cen torant pereine (sine significatione
personae) 154". demmrecht comdithnaAa (exemplum consolationis) Wb. 14*.
colua jmil (ad diem Pauli) 5'. dliged coim demnachtae (ius dominationis) \tl.
W. tir taxmgeri (terra promissionis) 38r. tosach preceptae (initium
doctrinae) Tr. 29. 39. Item post substantiva numeralia utjiche (viginti).
4. Post pronomina: a) post pronomen possessivum generis feminini 3. ps. sing.
a (eius) servatum statum primitivum in vetere lingna, ut in hodiema hi bemica
et gaelica, produnt haec exempla: aggnim feitne imefolngai ceead fviri (gl.
ipsa in se agit, tertia persuna; i.e. eins ipsius actio efElcit passionem
sibi, cum gg signo status prim. p. 59) Sg. 199*. cenchaiUe foraciunn (gl. non
velato capite, mulier orans deturpat capnt suum) Wb. 11'. a tindnacul ade
(receptio huius; fiatlio, imperii, nisi pertinet ad praecedens diachUnndf
proli suae) Ml. 38 r. Item post pronomina personalia infixa n (nds), b (vos)
: fordoneain (docet nos), ninia (non est nobis) Wb. 31'. robcarei (amavit
vos) 23*. dobtromma (gravat vos) 8'; cf. libri proximi caput quod est de
pronomine.
b) Post pronomina possessiva trium personamm numeri pluralis: am (noster),
bam (vester), an (earom, eoram), de quibns cf. p. 43 et videas ex empla in
capite de pronominibns. Post pronomina personalia infixa 3. pers. an (eum) et
m (eum, eam, eos) ac post pronomen relativum tam absolatom an (a, cf. p. 43)
quam infixum n consoua verbi principalis codem modo habetor, quo substantivi
post pronomina illa possessiva. Idem pronomen relativnm con
* Eittiimodi enim composita masculinum genus servare docet O’Holloy (ap.
Lbuyd. Arch. Brii); concordat nom. plnr. bandechuin (diaconusae) Wb. 38,.
|
|
|
|
|
(delwedd F8842) (tudalen 179)
|
I.
2. C0K80NAE HIBERinCAB INCHOANTB8 PBIHITIVAB. (.194. 196) 179
tineri in particalis an (com), dian (si), aran (at), con (donec, at) sapra
dictnm est Exempla inter pronomina et particalas.
5. Post verbi formus plorimus : atnmi corp (sumus corpus), itcenn (est ca
put) Wb. 5'. isedsad (est passio) Sg. 188*. iacoitcheH (est commane) Ml. 14'.
inian aramberar ciall (cum adhibetur sensns) Sg. 148', aranecatar collcheua
(quod inreniontar communia) Sg. 65*. Gonferantor tamen exempla infectionis
tam post Terbom sabstantiTam, quam si post yerbum sequitor obiectum, infra
snb B. I. 5.
6. Post praepositiones: a) for (pro), tar (trans), etur (inter), is (infra),
(S« (sapra), oe (apud), aerh (praeter); item post a (ez) ortam ez aa, et post
co (ad), la (apud), fri (contra) ortae sine dubio ipsas quoque e formis
exeuntibus in coasonas (tos, lus, frig, cf. p. 51); i) in (in), ren (ante),
con (cum), iarn (post), cf. p. 43. Exempla in capite de praepositionibus.
7. Post particulas os (emphatice pronominibns praemissam), in (interrogati
vam): oatu (gl. tutemet) Sg. 201\ incoscramni (num destruimus?) Wb. 2*. Post
negatiTam ni ceterae praeter verbom orationis partes intactam senrare
yidentur consonam inchoantem: nimall (non lente) Sg. 199*. ni cl6in (non
iniquus) Wb. 4*. nieonchoscram (non quod destruamus) 2". ni tairmthecht
(non transgressio) 2*. Post eandem nescio qua de causa t non solum in
pronomine personali ab Bolato 2. pers. sing., quod idem infixom et suffixum
tenuem duram serrat (p. 70), non notatur infectam: nitvssu (non tu ipse),
nitu (non tu), canitu, (annon tu?) Wb. 5*. 5'. 8'; sed ne in verbalibus
quidem formis: nitam (non samus) Wb. 15'. nitat (non snnt) 8*. niUtd (non
estis) 9*. ni tabair, ni tabir (non affert) Sg. 202*. 214*. Wb. 14'. 16*. ni
tdibrid (ne dederitie) 6'. ni taibrem (non damus) 15', quamquam alibi
scriptnm est nithabvr, nitfiabur (non do) Sg. 173'. 17',>*.
8. Post particulam verbalem ro, et negativam ni contra communem regu lam in
stuta duro servari principalem b verbi substantivi comprobant scriptio nes
robbv, robboi, nipi, nipat, nipia, nipium, quas videas infra in hoc verbo.
9. Post cansam infectionis qualemcunque in statu primitivo semper manet
«pirans « coninncta cum m et cam tennibus: »m, <p, st, ac, tpr, tpl etc.,
non maaet coniancta cam ceteris liquidis: «/, m, «r.
10. Post f, n, «, t, d, th, quaecunque cansa est infectionis, propter sono
ram congruentiam intactai manet t (et sine dnbio d): cen torbatid (sine
udlitate) Wb. 12*. cen torant (sine significatione) Sg. 154*. inchruinn
toirthiji (arboris fini gjferae) MI. 15'. indolackrvinn toirihich (gl.
olivae) Wb. 5'. do perain tanaiei, hi perein tdnaiei (personae secundae, in persoua
s.) Sg. 212'. 215*. isindepistil touich (in epistula prima) Wb. 14*. diil
tanisi (declinationis secundae), far diuU Um. (secondum decl. s.) Sg. 50\
106*. ond des tuaithe (gl. ab iis qui foris sunt) Wb. 28'. dothabairt toirse,
dothabairt testassa (ad afferendam tristitium, ad pro ferendum testimoniam)
14'. 15'. cland tuicse (gens electa) 5*. Eadem ratio nescio an in aliis
valnerit, ut indithrub parduis (in deserto paradisi) Tr. 18. 19. fomam pectho
(sub ingo peccati) Wb. 3'. 21'. anman inchmsc ceniuil (nomina ogiuficationis
gentis) Sg. 32'. dochosc cintach (ad correptionem noxiorum) Wb. 28*. nach
cruth ailiu (nllo modo alio) Sg. 58'. caich cenevil (cuiusvis generis) Wb.
5'; cf. exempla huius pronominis, quae infra suo loco proferentur, insignia
lerrato e prozimo. Qoamquam negari nequit infectionis notationem saepc
propter
|
|
|
|
|
(delwedd F8843) (tudalen 180)
|
180
(»9&. «96) I. 2. CON80KAE HIBBRNICAK INCHOANTES PRIMmVAE,
meram neglegentiam scribentis omissam esse, ut in his: oe oBcnam tire Qu pos
sessione terrae) Wb. 11*. a rainn pectha (ratione peccati), di rect pectho
(de lege peccati) 3'. 3^. f«' claar ci-idi (in tabola cordis) 15*. hires
creitme (firmitas fidei) 2^ i«6iri ceneoil (gl. nobilitate generis) 17*.
n. In compositione principalis vocis alterius consoua servatur dora: 1 .
sabstantivi compositi cum plerisque praepositionibus snpra dictis (I. 6) :
for bbart (gl. abolitio) Sg. 52*. forffgnm (forma, figura) Sg. 76*. 216V fortaeht
(aoxi lium), forcital (doctrina) Wb. fq. forre. t (finis) Sg. 28'. 169*.
203'. ML 2*. etarffne, etarcne (cognitio), etarcert (interpretatio) Wb. fq.
cotecht (aditns) Wb. 9'. cociilnne (gl. societas) Wb. 19'; item adiectivorum
et verborum composito rum consonae inchoantes: forbartaig (gl. exoletam,
virginem) Sg. 173*. forteit (adiuvat) Wb. 4*. forcanad, forcanid (doceat,
docete) Wb. 12*. 22* et alia, quae videas sub compositione.
Inficiunt tamen cousonam proximam in et frith et quae praepositiones as
sumunt «ij ut com-, iarm-, rem-, tarm, tairm-; praeterea inf eniuatxa forthM,
forchwn, forchonffrimm etc. in Wb. (cf. hib. hod. foircheann, finis).
2. Cum particulis privativis an-, es-: amprome (improbitas) Sg. 42'. aneride
(iniuria) Wb. 9*. ancretem (infidelitas), aneretmech (infidelis) Wb. 5*. 1O’.
12*. escarit (inimicum) Wb 3O’. Eodem modo post i-, H ortam ex es-: icmacht
(gl. uequam; = deumacht, escumacht') Sg. 50*. iendairc (absens), Hcndarewi
(ab sentia; = icond., escond) Wb. Sg. Post particulam ad-: adcobraim (volo),
ad comaltar (adiungitur) Sg., e qua combinatione prodit aec-, att-, at-:
aceobor (voluntas), accaldam (appellatio), a<;'«ia (habitat, possidet;
ad-tr.) Wb. Sg. fq. Alia exempla in comp.
3. lu omni compou^corum genere infectionem regnlarem prohiberi isdem causis
quibus in constrnctione verbomm (I. 9. 10.) Eacile intellegitur. Quare
integra manet « in his: dosciulaim (gl. experior) Sg. 145'. incomscribndaith
(gl. syngraphum) Sg. 24*, integra t in cdintol (boua voluntas), cdinteist (bonum
te stimonium) Wb. 20*. 23*. rostan (gl. rosetum) Sg. 53*. indidtdtaiffce (gl.
EBni) Sg. H6*. De aliis exemplis tenuis servatae propter affinitatem sonorum
snpra (p. 72) actum est.
B. Infectione aspirata vel molli consoua vocem inchoans secundnm legem
generalem tangitur, si vocis antecedentis forma vetnstior terminabatur vo
cali, etiamsi eandem abiecit lingna recentior. Invenitur igitur infecta
conaoua inchoans alteram vocem in his praecipue iunctionibus.
1. In constructione : 1. nominis post articulum, sive substantivi sive ad
iectivi, in singnlaris numeri casibus genetivo et dativo generis masculini
vel neutri, nominativo ct dativo geueris feminini ; in numeri plnralie casu
solo no minutivo generis masculini. De differentia formarum articuli IND (IN)
inficien tis, INT (IN) non inficientis supra dictum est (p. 44).
2. Adiectivi post substantivimi vel substantivi post adiectivum (nt pro
nominale vel numerale) positi coneoua inchoans inficitur in iedem casibus ,
si excipius quae de gen. sg. supra (A. I. 2.) adnotuta snnt. Acccdit infectio
post dualis numeri nominativura et accusativum utriusque generis, cuius
excmpla videas in declinatione norainis, ac sine dubio post vocativum numeri
singolaris, etsi exemplis probari nequit Maac. et neutr. : inpain c/tondai
(gL Panos de
|
|
|
|
|
(delwedd F8844) (tudalen 181)
|
I.
2. C0N80NAB HIBERNICAE IMCHOANTES CfFBCTAE. 096.
197) 181
more Lycaei, Veig. ap. Prisc. 6^5, 25) Sg. 95\ forcenn indfolmd chitnai
(finis sensofl primi) 28\ otnm alaili thriuin (nomen cniusdam herois) 96*.
caeh folaid (cuinsris senaos) 20O*. huand ascnotn ioinmech (aggressu felici)
69*. isindan iRaim chitnidiu (in nomine primitiro) 54*. hi togarmim
freendairc (in appella tione praesenti) 207*. re cach thuisiul (ante quemTis
casum) 210*. onach fochun aiHu (nnlla alia causa) 6*. icachthir (in omni
terra) Wh. 1*. itchethir chH (gl. quater centeni) Cr. 42'. eter da ion (inter
duos sonos) Sg. 150*. Fem.: adl ehuaeh (gl. salinator) Sg. 100*. mo thol
cholnide (volantas mea camalis) "Wb. 3*. each thuare (omnis cibus) Wb.
6*. iesi indobre.chitua (hoc est adTerbium pri nram) Sg. 71*. iar riagoil
chenelaig aiccend (secnndum regulam generalem ac centnum) Sg. 220*. din gutai
thoisig (de vocali priore), 6n chetni phersin (a prima persona) Sg. 9*. 191*.
for laim chli (ad manum sinistram; to/, riagol, Ittm, fem.) Gr. 19*. foncheUl
thoitech (sub notione prima) Sg. 67*, quo exemplo riolatur lex snpra A. I.
10. proposita; diguttai fodlaidi (duae vocales seianctae) Sg. 54*. Alia
exempia yideas infra in flexione nominis.
3. Nominis post substantivam in genetivo posila consoua inchoans secun dum
eandem legem inficitar: trebaire chollno (prudentia camis), tol cholno (vo
lontas camis) Wb. 3'. 19*. ckiall chonUhiniil (notio copnlationis) Sg. 222*.
eiall ehesto, ciall chesta (sensas passionis, passivi) Sg. fq. frithorgon
chaich (offensio cmasvis) Cam. inaicniud chaich (in natura cuiusvis) ML 14*.
hitosug iuin (in principio vocis) Sg. 3*. do thaidbse tuperlait (ad signum
superlativi) 40*. do Uni chetbutho (ad completionem sensus) 25*. h6 thoil
cholno (a voluntate camis) Wb. 20*. Cf. snpra A. I. 3.
4. Post pronomina tenninata vocalibns: a) personalia infixa, etiamsi vo calem
abiecemnt: m (me), t (te), (f, n (eum, id), a (id, eos), quorum exenipla
infra proferentur. b") Post possessiva: mochland et mocheniel (proles
mea et genus meum), mothol (voluntas mea) Wb. 3°. 29^. ni tussu thienur (non
tn solus; •d verbum: solitudine taa) 5*. aoreital (== oforcital, doctrina
eius) 8*. inua thechtu (in ordine sno) 13*. achland (semen eius) 2'; etiamsi
excussa est vo calis ut in infixis 1. et 2. pers. sing.: remchuimrivg et
imchuimriug (ajAe mpam eaptivitatem et in mea captivitate) Wb. HO'.
itchiimthecht (in comitatu tuo) Sg. 2M*. Exoipitor a 3. pers. sing. fem., de
quo supra A. I. 4. c) Post demonstra tiTa: innani ehiinte (g\. deplorantiam)
Ml. 29*. inti thall (ille) Sg. 179*. cenmithd wnahi thechtaite (exceptis iis
quae habent) 179*. inti theste (is qui iret[?]) 114*. grnn donua thindnacol
inua hirise (actio mihi receptio fidei) 209*. d) Post interro gativam: aircia
ehruth arafdimtar (gl. quomodo enim . . . accipiantur?) Sg. 210*. tidehenil (quod genus) 197*. cisi chiail
(quae significatio) 217*. — Quin etiam ■ira irregnlaritate : docuirethar citua persan
sin persaua aili chucae (adflciscit prima
persoua baec personas alius ad se) Sg. 191*.
5. Post verbi substantivi formus qualiscuuque radicis, sive servarant ter
minantem vocalem sive abiecerunt: isked bes chobuir dd (hoc erit auxilium ei)
Wb. 20*. bes chuibsech (qui sit confessor) L. Ardm. 17 a. 2. cid druaitnide
lithes ehechtar indarann (quamvis corrupta sit utraque pars) Sg. 202*. beta
thuicst (qui smt decti) Wb. 4*. roboi ckocad (fuit bellam) MI. 37 r. ropo
thol (fuit voluntas) Wb. 14*. ropo ihrig (fuit miserum) 21*. acht ropo cho
torbu, chon etarceirt (modo foeiit cum ntilitate, cnm interpretatione) 13*.
naha thoirsech (noli tristie esse)
|
|
|
|
|
(delwedd F8845) (tudalen 182)
|
182
(197. leS) I. 2. OONSOKAE HIBERNIOAB IN0H0ANTE8 INFBCTAB.
29*. nabad chotartne fribamiee (ne sit coatrariom salnti vestrae) 24\ bam
choumaiU (simoa similes) 33\ bat choamttli frinni (aint nostri similes) 17*.
bed chuimnech inua degnimce durigengidsi (esset memor bene&ctorum quae
fecistig Tos) 33'. acht ropat intni tert perain (modo sint diTersae tertiae
personae) Sg. 199*. eaith bed irethi (gl. acus Babstemendnm) 68*. combad
chircumflex (nt sit cir cumflexas) 30*. nibad iamlaid aon (non esset ita hoc)
4^. nifll ehtmtubairt (non est dubium) 154'. ni/ail ehumscugud nhutrdd (non
est permatatio ordi nis) 215*. is/ollus dun file choibnhis (est manifestam
nobis esse affinitatem) 151*. nidan chumachtig (non samns potentes) Wb. 14'.
ataat chStnaidi (sant priores) Sg. 28*. itchethir chet (snnt 400) Cr. 42'.
aschoimtig (quod est ositatam) Sg. 54*. ani tra aschotarsne Jrihice (id ergo
quod contrariam est salati) Wb. 17'. sei.et iusti ithe aschorp dosom xps,
aschenn indnoib aschorp (gl. caput super omnem ecclesiam quae est corpas
ipsius; i.e. sancti et iusti, illi sunt corpus ei; Christus est capat, sancti
sont corpus) 21*. aschentarchu (quae est citerior, Gallia) Sg. 72*.
aschomaicsiu (gl. Ticiniore), aschubaithiv (gl. concinniore) Ml. 7r. De asihe
(quod ego snm) Sg. 202* cf. pron. relatiTum.
Post actiTa quoque rerba inficitur consoua principalis sequentis substantiTi,
81 est obiectam: follaigdde phersin (quae significant personam) Sg. 200\ nriJ
tdirndet folad (quae non finiant sensom) 25*. rogab chrine (cepit marcorem)
Ml. 38 r. fodalet chendl (distingnant genos), ni fodlat chenel (non
distingunnt genus) Sg. 72*. 197*. Praeterea cf. asthbiur frit (quod dico
tibi) Sg. 151* atque post passiTum: asberr ehial ches. asindi asdijj^cio
(profertor sensus passiTi ex eo quod est difficio) Sg. 146*.
6. Post praepositiones finitas vocalibns: <$, ua (a, ab), fo (sab), de. di
(de), do (ad), ire, tri (per), quibus adnamerandae sunt ar, air (ad, e
vetust. ari, are), imm (circum, e vet. imme, imbe, ambi), een (sine), ol
(saprs), Jiad (coram). Exempla inter
praepositiones.
7. Post particulas: a) Tcrbales ro et no; exempla infra in capite de isdem.
His addi potest con (quod) negationi subiuncta: ni conchoimnucuir (non quod
potuerit, nou potuit) Wb. 19'. f>) Post negatiTas ni, nad: ni thabur (non
do) Sg. 173*. 179*. ni chumcamni (non possumus) Wb. 4*. ni chen dliged (non
sine regula) Sg. 75*. nad chaitbi (qui non edit) Wb. 6*. De exceptionibus
supra A. 1. 7. 8. c) Post particulas copalatiTas tcI disianctiTas : meisse 7
choirbbre (ego et C.) Sg. 194\ diis no thriur (duo vel tres) Wb. 13*. gnim
doib diblinaib 7 ch^sad (actio utrique earom et passio), gnim 7 chAsad
hisuidio (actio et passio in faoc) Sg. 209*. gnim l. ehesad (actiTum vel
passiTum) 209*. taibnv gnimo l. chesta (demonstratio actionis tcI passionis)
209'. im tri digbail fa thormaeh (siTe est demptione sive additione) 188*.
im/ochrdib bd ckian (utram sit ad manum an remotum) Sg. 151*. d) Post
conianctiones ma, ce, co, air et illanun formus quasdam ampliatas ut masu,
cetu: ma thech. i revus (si habent i ante tus) Sg. WT, cechonintii (etsi
possent) 138*. eechontis (quamTis possis) Wb. 10*. manu chundubart (si ei)t
dubium) 4'. massu thol (si est Toluntas) 10*. ciaso
/olud frecndairc slitindes aprono. ( quamTJs sensu praesenti significet pro
nomen) Sg. 211*. cetu ehnmaiicthai (quod sunt promiscaa) 62*. ceto ihdisegu
(quamquam Hunt priores) Wb. 18'. cochonerchloatar (gl. at pcr multos gratise
agautur) 14*. cochotabosudsi (gl. ut tos comminueret) MI. 18*. aircheso in
.u*. eonosua son (nam quamTis in ua desinat hoc) Sg. 206*.
|
|
|
|
|
(delwedd F8846) (tudalen 183)
|
L
2. C0M80KAB HIBERinOAB INCH0AKTE8 IN7E0TAS. (198. 199) 183
8. Pos^ interiectionem a: athvn (o ta!) Sg. 204^ aehossa (o pedes!) Yih. 12r.
IL In compoeitione principslijs yocis alterius consoua inficitor: I. cum
substantiTO compositi aubBtantiri, sive desinit in vocalem antecedens, sive
in consonam (excussa vocali pristina intermedia): boehaill (gl. bubulcus) Sg.
d8\ olackaill (gl. olivetum) Sg. 50*. 53*. roschaill (gl. rosetum) Sg. 50*.
mirtchalll (gl. myrtetum), escalchaill (gl. esculetum) Sg. 53*. ddliuidie
(gl. forum) Sg. 57*. iugiuide (gL tribunal), trebuniuide (gl. tribunal) Sg.
5O’. mucc/oil (gl. stahulum porcoram), mvefoil (gl. hoi-a) Sg. 26*. 214*.
banchu (canis femina) 67*. erochair chMaid (gl. tibicen) 12'.
Pertinet idem sine dnbio ad composita adiectiva vel verba cnm praece dente
snbBtantivo, ut est eennniar (gl. capito; i.e. capite magnus) Sg. 52',
quamquam e:(emplam, in quo notuta esset infectio, non legi.
2. Cum adiectivo (vel numerali) compositi substantivi, adiectivi vel verbi
consoua inckoans codem modo iractatur: derb/offir (gl. ipsae pronuntiationes)
Sg. 3\ nuiethieid (gl. neophytus) Wb. 2H\ dagtheist (bonum testimonium) Wb.
25*. dubehorcur (gl. ferrugo) Sg. 52*. ilchathraig (multae civitates) Sg.
13*. nochtehenn (capite nudas) Wb. 11*. sdireliele (libertus) 10*.
sainchenelce (proprium genas) 17*. drtpkersine (sublimis personae) 24*.
cdinchomrnrc (benevolentia) Wb. fq. Cum numeralibus compositi nominis exempla
inira sequentur.
Eiusdem geueris, cum adiectivum regolariter sequatur post substantivum.
ezempla ea fere putanda snnt, in quibua idem praecedit, ut certo haec: ni
gndth ehoms. (non consueta compositio; comsuidijptth m.) Sg 201*. nirbu
Idnfolid (non fnit pleni sensus, yox) 42*. ni 6g thindnaeal (non perfecta
recept^o) Wb. 1*; fortasee illa quoque: ind/lr threbaire (vera prudentia) Wb.
5*. isldn chiall (est pleua notio) Sg. 140*. ni Idn chiall and (non plenas
sensus ibi) 200V Item post numerale gen, (^n (unus): tri o^ ^A^ccad (per nnum
peccatnm), inoin chorp (eat onom xSorpoa) Wb. H*. 12'. inoen iosuth (in uua
positione) Sg. 7*.
3. Post praepositiones supra dictas (sub B. I. 6), si compositae suut cum
aabstantivis, verbis etc, inficitur consoua incboans: focfiomolsam,
fbchomalsid (toleremus, toleretis) Wb. 14*. H'. dechonts. (decomposita) Sg.
73". domidigthi (apposita) 3g 63*. airchinneek (princeps) Wb. fq.
airchissecht (clementia) Wb. 4' . airchiisi, airckissa (gl. parcit) 4*. 6'.
irehre (interitus) Wb. 26*. irchride (pcnii ciosus) 24'. erchoitech (gL
nocens) Sg. 34*. imm/ognam, immognam (constructio) Sg. fq. immefolngai,
immdngaithcer (efficit, efficitur) Sg. 3*. 127'. 157'. inniin tAdnad (gL
talionem) Sg. 181*. imthrenugvd (confirmatio) Wb. 24'. 29*. imcho mare (salutotio) Wb. fq. iihechomarcar
(interrogatur) Sg. 197'. imc/ienda (gl. anceps) Sg. 14'.
4. fltiam ran, com, iarm, tairm, frith, quas formus praepositiones ren, con,
iam^ tar, fri (A. L 6) induant in compositione, inficiunt cpnsonam sequentem:
rfmtliicuat (praecesserint) Wb. 5*. remiuidigud (praepositio) Sg. 215*.
remiamif gvd (antepositio) Sg. 27'. comiuidiguth (compositio) , eomimdigthi
(composita) 8g. 2'. 201'. com/oger (assonantia,
consonantia) 6'. 152'. comthuarcon (gl. con tritio) Wb. 2'. coimthecht
(fiaa.yeaim, coitus; diflfert Wb. eoimtecht, comitecht, co metecht, sine
notatione infectionis) Sg. 2*. 208'. Cr. 32*. coimthechtid (gl. comes) Sg.
66*. eomehlante (gl, conseminatus) Sg. 24*. iarmuidigthe («>
iarmiuidigthe.
|
|
|
|
|
(delwedd F8847) (tudalen 184)
|
184
(199.200) I. 2. CONSONABtTM HrBKRNICARnM mCHOANTIUM ECUPSIS.
postpositus) Sg. 3V tairmthecht (traasgresflio) Wb. 13'. 19\ tairmchrutto
(trams fonnationis) Wb. 15*. ifrUheheitt, hifritheheist (in opposiiaone) Sg.
163'. Cr. 32*. indfrithchathaigtho (oppngnationis), frithehathaigihm (gl.
rebelli animo) Ml. 25*< Praeterea infectio regularis est in compositione
poat in: incholnichtho , inchot nigthea (incamationis) Wb. i'. 2T.. inehote
(significatio), inehoaig, inchoitig (signi ficat) Sg. fq.; mira post eo: coehutrummaigidir
(gl. exaequat) Ml. 25*. coehu trummaigthi (gl. comparationes) Sg. 39*.
Denique for, at snpra adnotavimus, praesertim in verbis compositis inficere
solct consonam proximam : forthHt (ad inrat) Wb. 4*. forehun, forchanim
(praecipio) 8'. 10*. forchongrimm (praecipio) 9*. arforchelta (cunctatur) 4*.
5. Infectio post particulas inseparabiles so-, do-, mi-, ntb-, aitfi-, ind-,
ro-, er-, der-: soehrud (gl. honestus), dochrud (gl. indecor) Sg. 60*. 65*. 203*. michrvthaigihe (gl. informis; cruth, forma) Sg.
5*. Alia exempla infra in capite de compositione.
Has quidem leges, quibns in lingna vetusta status
dorus ant infectio con sonarum inchoantium constitaitur, generatim adbuc
servaTit lingna hodiema, et hibernica et gaelica.
G. Infectionem nasalem vetnsta iam lingna hibernica admisit, qoam quam non
eadem constantia qua in lingna recentiore, infectionem desti tuentem prorsus
respuit. In hodiema demum lingna hibernica infectio ntra que semper non solum
in mediis et eztremis Vocibus adhibetor (de infectione nasali cf. p. 63, de
destituente p. 75), sed etiam in principio vocum, dicitorque inchoans haec
commani atriusque nomine eclipsis ab hodiemis grammaticis (p. 65). Fit antem
eclipsis post pronomina rel particolas desinentes in n, quae in yetusta lingna
serrant n ante vocales et medius, eandem abiciont ante tenues et « et/ (p.
43. 44); accedant paucae vocalae, post quas eclipsis nihil est nisi
destitutio tenuinm. Est enim daplex omnis eclipsis, altera mediamm, quae
pronuntiatione assimilantar praecedenti n {b praecedenti m), altera tenuiom,
quae post excussam n non aliter ac post alios sonos pronnntiatione destitaon
tur (eodem modo quo finalis in ceud, vet. cH >es eetU, centum; media post
r in earbad, vet. carpa^ = carpentnm). Priorem igitur dicemus eclipsin
nasalem, posteriorem destituentem, si revinebimus denominationem consnetam
gram maticis. Est autem nihil nisi infectio naealis vel destituens consonarum
prin cipalium.
1. Eclipsi nasali mediae, etsi etiamnnnc scribuutur, pereunt in pro
nuntiatione, i.e. assimilantur praecedenti nasali. Eiusdem assimilationis ex
empla e vetusta lingna snpra p. 63 sqq. prolata sunt, pleramque illius quidem
in mediis vel extremis vocibus foctae, tamen etiam in principio. Aliis ex
emplis ibidem (et p. 45) allatis patet ne scribendi quidem illam
consuetudinem novam atque inauditam esse, quam tanquam regalam scquitur
scriptio hodiems. Quae miro modo (sed quo infectin nasalis mediarum
inchoantium simui cum etymologia indicatur) nasalem a sua voce separat atque
mediae obscnrandae praefigit: ar mbr6n, legendum ar mron («= arhi mr6n), pro
ami bron (cura nostra) ; iar ndianadh, legendum iar neanadh (== ium nin., d
mututa in n), pro iam dianadh (post factum). Alii post nasalem lineolam
interponunt: ar m buachaM (pner noster), wr n-dia (deas notter). Item bhar
ngnais, bhar n-gnaii
|
|
|
|
|
(delwedd F8848) (tudalen 185)
|
I.
2. CONSONAE BRITANNICAB 1NCH0ANTE8 PRIMITIVAE. (200.
201) 185
(pericolom Yestnun) pro bham gutti»', qoa combinatione ng simplicem sonum
notari recte dicit O’Dod. Eadem scribendi consuetudine nasalis ab extremitate
vocis ad piincipium proximae transpoBita vocalibus praefigitur: ar nardn, ar
n-ardn (panis noster).
2. Eclipsidestituente nasalis
finiens praecedentem vocem excutitur ante tenaes, ut in vetusta lingna;
tenaes autem, sono destituto pronuntiandae, inter scribeadnm servantur aeque
miro modo (quo destitatio tenaium indicatur), addita originaria forma post
destitutam. Ut pdiade (infans) cum pron. possess. am, cnius » ezcutienda est
ante tenuem, si scriberetur ut proauntiatar , esset ar bdisde (parrulus
noster), sed scribitor hodie ar bpdiede, ar b-pdisde, Item pro ar dir (terra
nostra; hib. Tei ar tir") scribitor ar dtir, ar d^r; pro ua coa (pedom)
ua geoa, ua g-cos, pro iar geilt (post celationem) iar geeilt, iar g-eeilt
Patitar destitntionem post illas yocalas etiam/, quae scribitor cam b vel bh,
pronuntiatur autem v yel tr: ar/uil (sanguis noster), pronuntiatam ar bkuil,
scrip tam ar bfuU, ar bhr/uil. Ante s principalem substantiTorum, in quibus
ca sibus inficitor, pro iad, in, quae est forma articuli in ceteris
iunctionibus, ante ce^t int iam in vetasta lingna et hodie quoque anl', est
ergo in ezemplo hib. mt ilat (virga), aeque atque in gael. ant iuil (oculus),
qoae scripta hodie an tdat, an tslat, an t-ewil adnumerant ezemplis
eclipseos, nibil nisi infectio aspi rata vel mollis
Ebiec hibernica recentior lingna excoluit sola Oaelica nec medius nec tennes
tangit in eadem positione, sed elidit n particularum vel pronominum, excepta
forma articuli genetiTi plar. nan, quae n senrat vel ante labiales matat in
m: ar dia (deus noster) ar t\r (terra nostra), iar bualadh (post caesionem),
noH eo» (pedam), nam bard (bardoram). II. Consonae britannicae inchoantes.
A. Status primitiTOS consonarum inchoantiutai (cai sabiungemus me dianim
provectionem coniicam toI aremoricam) britannice servatus regula riter, ubi
vocis praecedentis si non hodiema, at vetaetior forma terminata est eonsoua
non inficiente, in his potissimom inTenitur iunctionibus. Ezempla eambrica e
codice rubro satis numerosa snnt, nec desunt comica; aremorica, obi deficiont
vetustiora, ex hodiema lingna proferentar.
I. In constractione 1. nominis post articulam, siTe substantiTi siTO ad
iectiTi, servatur statas originarius: cambrice a) in nameri singularis ca
«ibus omnibus, si snbstantivam est generis masculini: heb y kei (dizit Caias)
Mab. 1, 2. goruc y gwr (fecit Tir) Mnb. 1, 5. guneyr suraet yr brenyn (fit in
inria regi) Leg. 1, 2, 2. ar pedicyryd dyd (et quarto die, dyd masc.) Mab. 1,
288. b) In plnrali per omnes casus utriusque generis: ar gtcraged ar meibon
ar merchet (et mulieres et pueri et puellae) Mab. 3, 299. y gwelei y gweieon
(▼idebat paeros), ar
y gweisson (ad pueros), or gweisson (a paevis) 1, 12. 35. 36. 245.
y kyweird«beu awelei e/ ar y gwyr ( omamenta quae Tidebat in Tiris) 1, 237. y
ccranneit (pjgmaei), or eoranneit (a pygm.) 3, 303. 302. Uud aorchy
|
|
|
|
|
(delwedd F8849) (tudalen 186)
|
186
(203) I. 2. OONSONAB BRITANinCAB INOHOANTES PRDOTIVAB.
mynmoy» yr kiwiawtwyr (L. praecepit ciyibus) 3, 298. ar gtorag^d oll (et
omneB mulieres), teekaf or gwraged (palcherrima e molieribns) 1, 5. 17. v» or
ntory nyoH (uua e puellis), au-elei ynxorynyon (videbat puellas) 1, 5. 12. De
formis articuli y, ar, or, ortis ex yr^ a'r, o^r, ciun r, quacum dialectice
altemat n, infra dicetur in capite de articulo.
Eodem modo tractatur consoua principalis adiectivi post substaativum, ut
solet, positi vel substantivi post adiectlvum (nisi per compositionem sunt
con iuncta): ar pedieyryd dyd (et quarto die) Mab. 1, 288. y marchawc kyntaf
(primus eques) 1, 244. y gwas coch tnawr (puer rubicundus magnus) 2, 382.
Etiam si abest articulus vel inficitur substantivum antecedens, adiectivi con
soua integra servatur: mor gwynllwyt telediw (vir albofuscus formosus) Mab.
1, 244. y gicelwn wr pengrych melyn (videbam virum crispum flavnm) 1, 3.
ygoet mawr (ad silvam magnam) 1, 238. 244. o vara cann (• pane albo) 1, 251.
ar uarch coch mater (in equo rubro magno) 2, 381. llyma utu» ieuanc eooh
gobenr grych gwineu llygadaue (ibi puer iuvenis ruber subcrispus fuscus
magnis oculis) 2, 383. acUedyf mawr trwm trichanawl (cum gladio magno gravi
tricuspide) 2, 384. Plur.: danned hiryon
melynyon (dentes longi fiavi) Mab. 1, 283. y mat gweision bychein (sunt pueri
parvi) 2, 388.
Cornice a) eadeni lex valet per numerum singularem: an pren (arbor) P. 206,
4. an te.nnyn (tempus) 48, 3. encolyek (gallum) 86, 1. an bara (panem) 44, 1.
VH den (homo quidam) 174, 1. 208, 1. 234, 1. ^ra( an ^o^ (mulier fabri) 158,
1. en gwyr (vemm) 210, 4. an meyn, han meyn (iapidem, et lapidem) 253, 2.
244, 3. virtu an ius (virtus patris) 3, 1. poln/ll <m by» (popolus mnndi)
6, 2. 5« worth an prina (a principe) 88, 1. Jen bya (ad mondam) 5, 2. war an
byt (in mundum) 2, 2. 41, 4. 60, 4; item
adioncto adieotivo: en tebell el (malag angelus) 13, 2. yn trensa dyth
(tertio die) 91, 3. 238, 4. pen tresua
dyth (ad tertium diem) 240, 2. 259, 1. an gvella gwai (optimos pner) 112, 4.
metter bras (magister magnus) 89, 1. 111, 4. vn ger gow (verbum falsum)
247,3, nisi quod in nno exemplo »4 pcst r invenitur infectum (cf. p. 115);
gerva* (verbum bo num) 83, 3. 6) In pliu-ali vero feminina sola constanter
servare videntar con sonam inchoantem: an deve» (oves), lutn deve» (et oves)
D. 894. P. 48, 4. en benenas (mulieres)
253, 3. 254, 1. han benenua (et mnlieres) 169, 4. on tyr marea (tres Mariae)
258, 1 ; masculina autem etsi saepius serrarunt duram : an peyny» (dolores, e
doloribus) 6, 1. 251, 3. an princi» (principes) 64, I. on prennyer, en
prynnyer (arbores) 151, 4. 153, 1. Jen menyjyow (montibus) 170, 1. en dtr^yow
(dies) 169, 2. en bejow (sepulcra) 210, 1. peynya brua (dolores magni) 86, 2.
9, 2. gaua an ef}ev>on goky (cam ludaeis stultis)
238, 1, hand raro tamen eandem habent infectam: en veyn, an veyn ma (lapides,
ex lapidibus his) 209, 4. 11, 3. an
vuacogyon (insani) 26, 3. en varogyon, Jen vorogyon (milites, militibus) 243,
1. 251, 1; 250, 1. an glevyon (aegrotos) 25, 1. laddron drea (la trones
audaces) 192, 4. an eywon debel (ladaei mali) 140, 4. orth en ejewon woky (ad
ludaeos stultos; supra goky") 69, 1.
Arcmorica concordat cum cornica. Exempla hodiema: ar meoel (servus), ar gicin
(vinum), ar peiin (caput), ar pennou (capita), an tdd (pater), an tddou
(patres), ar mammou (matres), ar pedennou (orationes; fem.), $ur marc'hadour
pinvidik (mercator dives). Excipitur k, quae
aspiratur post r luliculi: ar cki,
|
|
|
|
|
(delwedd F8850) (tudalen 187)
|
I.
2. COKSONAB BRrrAmnCAB ™cH0AKTB8 PRIMmVAE. («03. 904) 187
eur (fhi (canis), ar e^herrek (rapes; plnr. fem. a smg. karrelc); prseterea
ma sculins quaedam tn plnrali destituant cousonam inchoantem.
2. Substantiri in genetivo positi: cambrice post substantira utriasque
generis: mab clydno (iilius Cl.), breint porthawr (officium portarii) Mab. 1,
1. m mab mam (unicas fiiius matris) 1, 2. blodeu uutrehogyon (flos equituui;
blodeu fem.) 1, 241.
Cornice post masculina solli: ancredvur mor (pirata), den coscor (cHcus),
(fueiduw cober (aerarius) Voc. 7*. mainter mebion (paedagogus), maer bitit
(dis pensator) 8*. he&renehiat plui (presbyter), bia trvit (allex) 7*.
mab mari/a (filius Mariae) 52, 1. 54, 1. mab du (filius dei) P. 8, 4 etc. yn
hanow du (in nomine dei) 93, 1. myns peynys (maghitudo dolorum) 59, 4.
Destitutio, nisi alia lege pro hibetai*, fit post feminiDa: fynten %coys
(fons sanguinis) 224, 2.
Aremorica concordat cum comica; inficit lingna hodiema post sabstan tiYam
generis feminini: i>oan benn (dolor capitis).
3. Poet numeralia: cambrice, exceptis deu, dwy, quod consouas desti toit, tri
(masc.) et chwe, quae aspirant tenues, paucis nasalem posceutibus post cetera
omnia: on mab (nnus filias) Mab. 1, 2. teia" blyned (tres anni) 1, 21.
26. fwmp moricyn (quinque puellae), cant marchawc (centum equites) 1, 250.
280. [Item post tri et c/tire, ei nou sequitur teuuis: tri marchawc (tres
equites) 1, 237.J Alia exempla inter numeralia.
Cornica fere concordant: pencanguer (gL centario) Voc. 8*. m marreg, vn
nutrrek (anns miles) P. 217, 1. 342, 1. tergvoeyth, terguieth (tribus
vicibns) 18, 2. 49, 3. peswar marrek, penoar •marreg (quattuor milites) 241,
4. 190,2. }»/mp myll (quinque milia) 227, 2. pym^ek pater (quindecim pater
noster) 228, I. cans goly (centum vulncra) 227, 2. Qain etiam provecta
invenitur media post formam can : dek can quyth (decies centam vicibus) D.
574. Excipiantor destituentia dov, dyu ac myl (at aobstantivam gen. fem.),
aspirans tri m.
Aremoricas modos idem fere est, si excipius propria quaedam hodieraae
lingoae, quae cum pnst daou, diou consonas destituat, tam tenaes uon solam
poBt tri, sed etiam post ieir (fem.), petwr (masc), peder (fem.), nao
aspirat, ac diverso modo tiactat medius b et g post pemp et dek, atramque
provehene in tenuem post pempx pemp jrioch (quiuque vaccae; bioc^h), pemp kad
(quinque lepores; gad'), .sed provehens g, destituens b post dek: dik kad
(decem lepores), d^ vioas (decem anni).
4. Post pronomina quaedam: cambrice a) post possessiva absoluta triam
personanun plaralis numeri an, autch, eu, quorum exempla iufra sequentur,
aicut h vocalibus praemissi post ew. cf. eu hesimoythter (commoditatera suam)
Mab. 1, 279 ; b) post peraonalia infixa 1. pers. sing. M, plur. N, 2. pers.
plur. CH, 3. pers. sing. et plur. E, S; c) post possessiva infixa 1. pers.
sing. M, plur. N, 2. pers. plur. 011, 3. pers. plur. E (excipitur E sing.).
[Possessivis absolutis adnumerandum est iem. 3. pers. sing. y, si non
secuntur tenues, quas aspirat idem.] Exempla
iufra iu capite de pronominibus.
Cornice: a) ])08t pronomina personalia absoluta te (tu) et why (vos); l>)
post possessiva absolutA 1. et 2. pere. plur. agan, agia; c) post personalia
infixa 1. pers. sing. M {am), plur. N
{agan), 2. pers. piar. S \agiH), 3. pers. sing. etplor. N (an), S (<>«); medi» proveCta: e/ nan quelte
(quod ip«e non
|
|
|
|
|
(delwedd F8851) (tudalen 188)
|
188
1204. 206) I. 2. CONSONAR BRITANinCAE INCHOANTBS" PraMITIVAB.
vidisset eum; na-ns, -ntgicehse) P. 85, 4; d) post
posseBsiys infixa 1. pers. sing. M (am), plur. N; <;) post adiectiva
pronominalia ken, etiamsi sequitur nomen femininum ut hen mam (alium matrem)
P. 198, 4; Mb: nebtra (aliquid) Voc. 10*. nep peyth (id.) O. 327; pub^ post
quod etiam provecta media inTenitur: jmb ttr^oll (unoquoque die) P. 228, 1.
[Addenda sunt pronomina poss. absolnta 1. pers. ow, 3. pers. sing. fcro. y et
plur. aga, si non secuntur tendes, quippe quae solae aspirentur post eadem.]
Exempla Tideas infira.
Aremorice in Yita S. Nonnac post pronomina infectio omnino non in venitur
notata. Hodierua lingna aremorica gencratim concordat cum cambrica, sed hic
quoque, ut alius, propria et unomala qunedam produxit. Manet status ori
ginarius consonarum post posse^tsiva hon (noster), ho (veater) et post
personalia infixa s (te), ho (vos), exceptis tamen mediis 6, d, g, quae post
hS (vester, Tos) et 2, a: (te) provehuntur in tenues p, t, k, et excepta
forma possess. et pers. hor (noster, nos), quae sequentem k aspirat. [Manent
praeterea consonae intactae post possessiva 1. pers. sing. va (meus), 3.
pers. sing. fem. he (cambr. y, fem.), 3. pers. plur. ho (eorum; cambr. eu) ;
post pron. pers. 3. pera. sing. fem. he (eam), 2. et 3. pers. plur. ho (vos,
eos) ante verba (alius infixa), exceptis tenuibus, quae aspirantur. His
adnumerari potest pron. pers. infixum 1. pers. sing. m, am (me), quatenus
solas tenues k et t aspirat.]
5. Post verbi substantiTi formas: cambrice post mae, oed etc.: mae mwyha/
gwreic (est maxime mulier) Mab. 1, 17. gmae bicystuil (est bestia) 1, 33.
ydoed kaer (fiiit castrum) 1, 3. nyt oed kyuurd gwr ac ef (non fnit aeque no
bilis Tir atque ipse) 2, 371. Extant tamen exempla infectionis destituentis,
quae videas sub C. I. 6.
Vocia Terb» sequentis, siTe snbiectnm
est siTe obiectnm, consoua inchoaos item firequenter manet intacta: mynet
aoruc kei (ire coepit Caius) Mab. 1, 2. ymchoelut aoruc peredur (inTcrtere
coepit P.) 1, 237. ymchoelut penn y vareh (inTertere caput equi sni) 1, 13.
242. or gtcely tbos tec (si Tidebis gemmam pnl chram), y gtoelwn tlws tec
(Tiderem g. p.) 1, 238. 239. dispeHaw eledyf (nu dare gladium) 1, 31. y
klywynt marchawc (audiebant equitem) 2, 386. »ef auMlei gwr penngrych melyn
(ipse Tidebat Tirum crispum flaTum) 2, 374. Sed conf. C. I. 6.
Cornice post omnes fere Terbi snbstantiTi formas: yma dew (sont dno) P. 51,
3. kyn nagoff den skentyll (etsi non sum homo sapiens) 8, 1. tpy y« glan (tos
estis pnri) 47, 2. o keria (erat amatus) 214, 4. ytho gylwys (erat nominatus)
124, 1. mayfopretinys (ut redimatur) 9, 2. pan vo clewys (cum audiator) 109,
4. pren be tewlys (sors iacta est) 190, 4. re ben tuUys (sumus decepti) 246,
2. may fons parys (ut sint parati) 18, 3. ua vejens clewys (ne andiatur) 148,
2. may fo colemoys (ut impleatur) 48, 2. Contraria exempla quaedam
destitutionis infira proferentur.
Aremorice hodie quoque: ca breur a zS klanv (fratermens aegrotns est). hen a
vezo pinvidik (erit diTes). ar mevel a ev gwtn (servus bibit Tinum).
6. Post praepositiones quasdam desinentes in consonas: cambrice poat ys
(infra) , vch supra), rac (jpiae), dan (sub), eythyr (extra). Exempla infra
sequeutur. Addenda est gwcdy (post, cambr. vet. guetig); gwedy marw (post
mortem, postquam mortuns est) Mab. 3, 297. gwedy clybot (postquam audiTit)
|
|
|
|
|
(delwedd F8852) (tudalen 189)
|
I.
2. CONSONAB BSITAinnCAR INCHOANTES FRIMITIVAE. (.iOb. 206) lg9
3, 298. ffieedy blinaw yn ymlad (postquam dcfessus est pagnando) 1, 259;
pi«ep. a (cum), quae aspirat sequentes tenues, non tangit ceteras consonas.
Exenipla infectionis post alius, ut heb, can, vidcas infra C. I. 7.
Cornice item post praepositiones yn (in), rap (prae), ffam (cum), teorth
(contra), dris (trans), yntre (inter), dan (sub), o vffh (supra), troha,
trogha (ver sus): yn ketneskii (in commixtione) P. 58, 4. yn kyg yn goya (in
came, in sangnine) 256, 4. rag kerenae (prae amore) 167, 4. gane dour (aqua)
45, 2. gan» meth (cum dedecore) 97, 4. caua gur, caua grueg (cum viro, cum muliere)
Voc. 7*. icorth mab den (erga filiom hominis) P. 227, 4. orth gwelen (ad
virgam) 202, 3. dris pub tra (super onmem rem) 24, 1. yntre dew (in duo) 209,
3. yn dan gen (sub maxillam) 0. 2172. a vgh pen eriat (sapra caput Christi)
P. 189, 2. trogha paraihya (ad paradisnm versus), trolM ken pou> (ad alium
terram versus) O. 332. 344. Aremorica exempla hodiema: enn dez (die), e ker,
ennker (in urbe), %u^h penn (supra caput, snpra), hep moni (sine argento),
gant kab a dvd (apud plu res), ivit kendere'hel (ad conservandum).
7. Post particulas: cambrice post mal (ut): val kent (ut antea) Leg. 2, 5, 2.
ual kynon (ut C.) Mab. 1, 12. Post yn (ut) consoua originaria saepius servata
invenitur in Mab., interdum irregulariter: yn tywyasawc (ut princeps) 2, 380.
yn llawen (libenter) fq. bot yn tegach (esse formosiorem) 1,. 4. yn pur wynn,
yn purdu (mere albus, niger) 2, 380; regulariter in mfinitivo: Uenouo rynyon
yn gwniaw (puellae operantes) 1, 1. yn gwaasanaethu (serviens) 1, 5. bot yn
keiaaaw (esse quaerentem) 1, 5. anniueileit gwyllt yn pori (animalia fera
pascentia) 1, 6. yn penydyaw (paenitens) 2, 376. Infectae in substantivo vel adiectivo sequenti consonae
exempla videas infra C. I. 8.
Post particulas os, or (si), pei (si), kan, kanys (nam): os byw vydaji (si vivus
ero) Mab. 2, 12. or gwely (si videris), or clywy (si audieris) 1, 238. pei
gwypei (si Bciret), pei kafwn (si caperem) 1, 35. 247.
kan gwydwn (nam sciebam) 1, 25. hanya gwr prud adoeth oed (nam vir pmdens et
doctus erat) 3, 298. Item post
particulam verbalem e, y: oa ouaru e gnahanant (si morte separantur) Leg. 2,
1, 11. y gwelwn, y gweleia i (videbam, vidi), y menegeia i (dixi ego) Mab. 1,
3. 5. y kyaewys maaen ac yua y gwelei vreidwyt (dormivit Maximus et tunc
vidit som nium) 3, 264.
Post particulas a (et; = ac"), no (vel; ^noc), ny (non), ua (non, nec;
== nac), o (si; = o«), quae aspirant tennes, ceterae conaonae, quae non sunt
ca paces aspirationis, intactae fere manent: abwyta aorugam (et cenare coepi)
Mab. 1, 5. agofyn aorue (et interrogare coepit) 1, 2. gwell no nii (melior
quam ego) 1, 2. kynt no miui (prius quam ego) 1, 4. ny bo Uei (non erat
minor) 1, 6. ony bei (si uou esset) 1, 240. ua dyn ua llwdyn (nec homo nec
bestia) 1, 9. ua meirch nac arueu (nec equos nec arma) 1, 236. ua chynt ua gwedy
(nec foitea nec postea) 1, 9. o gwely (si videbis) 1, 238. Exempla tameu
factae post ny, ua destitutionis videas infra C. I. 11.
Cornice post particulas comparantes acel (nt) — quam in uno exemplo provecta
media sequitur: acell jyth foll (ut oranino stoltus; byth) P. 182, 2 — ■ etys, agia (quam): avell du (ut deus) P. 6, 4. avel
carow (ut cervus) 2, 2. kyns yboys (prius quam est) 49, 2. kyns ys coake
(prius quam dormire) 51, 1. ywetU agit cronek (peior quam bufo) 47, 4.
|
|
|
|
|
(delwedd F8853) (tudalen 190)
|
190
(507) I. 2. CONSONAE BIUTANKICAE IMCHOANTES PRIMITIVAE.
Post particulae icorih curtatas fonnas iom, too, ow (arem. ous ; qoae respon
det cambr. yn iunctae cum iofiuitivis) non modo teuues servantur: oio pe»y
(orans) P. 62, 1. 65, 1. ow prenne (redimens) 196,
4. ow cowa, oc cow» (loqueits)
95, 1. 251, 1. ow coskc (dormiens) 55, 3. ow trjfU, ov tryle (convertens) 40,
1. 107, 4; sed etiam mediae codem modo quo aremorice post numeralia et prono
mina quaedam (cf. n. 8. 4) provectione iu tenues tran^euut: loogialteth
(initio) O. 2762. woeUweth (postremo) ibid. wortifwet/t (id.) D. 1818.
wollweth (id.) P. 10, 4. 38, 8. ow pewe (vivens; Oewe) '220, 3. 223, 4. 256,
4. 258, 2. ow tybbnf (edens; dibbry) 43, 1. ow tyaky, ov tethy (docens;
dyiky) 75, 1. 107, 4. ow co yaff, ow co^ecell (tolerans; ^oj.) 211, 2. 134,
4. ow kujyll (faciens; ytijyll)
96, 2. ov querje (yendens, ytc.) 104, 2. ow crowethe (iacens; ywroweje^ 25,
3.
Post coniunctiones a (si), mar,
mara (sicut, si) item servantur tennes et «»: a mynnen (si vellem) P. 72, 4.
mar a mynnytfi (si vis) 80, 2. mar peey (si orabat) 25, 3. mar teffa (si
veniret) 27, 4. mar a creayn (si credimus) 258, 4, ac mediae provehuntur: mar
te (si veniet, venturoane sit; de) 149, 3. 203, 3. mar a te (si venit, fit)
170, 3. a pe (si esset; be) 73, 1. 102, 2. Uuerough mar pyth sawys (dicite
num salvetur) 95, 1. mura p^a degi» (si demeretur) 240, 3. mar co^^as (si
scis; gwojas) 92, 3. a calla (si posset; galla) 21, 4. mar ealle (si posset)
15, 8. 164, 3. mar a calU (sicut posset) 38, 2. mar qureugh (si E» citis;
gwreugh) D. 1121. mara qureth (si facis) 845. 1772. 1901. Post mar, mara
vocalibus praeponitur «: mar aew, mara new (si est) P. 61, 2. 55, 1.
De particulis yn, maga, kyn, y (j/tJi), may, post quas tenues solae ser
vantur, videas infra C. I. 8. 9.
Poet ha (et), ua (uec; nag aute vocales) comice tenuium non inveoitar
aspiratio, sed status originarius: yntre du ha pehadur (inter deum et peccato
rem) P. 8, 2. ha te (et tu) 92, 3. ha tus (et populus) 100, 2. ua bo^^ar ...
.ua cloff (nec surdam nec aegrotum) 25, 2. 3. Post particolas negativas ny,
ua comice destituuntur consonae.
Aremorica particula niar (si), post quam in Yita S. Nonnae semper sta tum
originarium servat consoua principalis verbi subst. bout (esse), quae alius
infeota scribitur v, ne hodie quidem inficit: mar gellann, mar gell (si
possum, si potest), mar kirit (si amatis, si libet). Post ha (et, ante
vocales futg), ua (nec, ante vocales nag) nusquam eztat infectio, nec
aspiratio tenuium, in ho diema lingna: iaouank ha koant (iuvenis et alacer).
ua dour ua gwtn (nec aqua nec vinum). ua kik ua pesked (nec caro uec pisces).
Post ne (non) autem vi get infectio destituens.
8. Interdum comica et aremorica dialecti servatam consonam vel mediam
provectam habent praecedentis consonae, etiamsi ipsa excidit, vi assimilante,
quae est duplex. Aut enim a) post tenuem vel quamlibet surdam consonam (cf.
p. 146) media sive sequebatur non infecta, in tenuem conversa est, sive sequi
debebat per destitutionem orta e tenui, rediit in tenuem ; aut b) conson»
sequens consonam codem oris organo prolatam servata est, praesertim dentalis
post dentalem; uonnanquam c) ad dentales potissimum vel tenues servandas vel
medius provehendas ambae rationes valuerunt. Itaque explicantur
cornica exempla: a) an debell wrek casadow (mala mulier abominanda) P. 159,
1. a vgh egloe tek (supra ecclesiam pulchram) 13, 4. an bartfi cUth (a
|
|
|
|
|
(delwedd F8854) (tudalen 191) (isod, ar y diwedd)
|
I.
2. G0N80NAK BRITANNICAB INOHOANTB8 PRIMITIVAE. (207. 208) 191
puie siniBtn) 186, 1. 259, 4. ius eriit
(populus Christi) 77, 1. 257, 2. terff critt (manus Chr.) 181, 1. 182, 1.
"}€ vsrek pylat (ad uxorem Pilati) 122, 2. yt eolon (in corde tao) 81,
4. '}et jmo (ad regnam tuum) 19H, 2. ny ad cut^U (tibi sua demus) 116,-2.
nyth kemerte (non ceperat te) 157, 4. fleb pedry (sine putrore) 2H5, 2. heb
ootM (sine loquela) 165, 4; cf. provcctae mediae exenpla snpra prolata 3. 4.
7. et infra C. 1. 8. 0. — b) vn venyn du (mulier quaedam bona) 177, 1. on
bai-th dyghow (a parte deztra) 93, 3. 193, 1. 218, 1. eolon den (cor hominis)
139, 1. moll&^ den (maledictio hominum) 66, 3. ine nyth dampnyaf (ego te
non damnabo) 34, 4. pan d.eth (cum venit) 182, 1. del dyakcu (ut do ooit) 64,
4. falll dons (nt veniant) 61, 4. yntre myll darn (in milla frusta) 166, 3. Excipiuntar han Jetoua (et illi duo) 132, 1. bys yn
"^ewen (usque ad raalas) 242, 2. — «) Po8t particulae y, may, yn maga,
kyn (C. I. 8. 9.).
Aremorioa hodiena: a) hS preur (frater vester), mS ho taie^h (voe teneo), mi
02 halvo (t« vooabo), pemp kwili (quinque lecti); cf. pp. 146. 187. 188. — b") e^hoai am pMo (me i^gabitis), an dour (aqua). —
c) 6 terchel (tenens), i tebr6 (edet), ma tebrxnn (ut edam), dik kad (decem
lepores).
n. In compositione: cambrice 1. post nameralia finita consonia consoua
inohoBua servata invenitar: teirgweith (tribus vicibus, ter) Mab 1, 294. pump
meib (quioque fiiii, copia quinqoe filioram) 3, 101. aeitiMieib (septem
filii), ttithmeirch (septem equi) 1, 235. 2,
39. pumcant (quingenti) 1, 284; tamen etiam infecta: pumtoyr, uithwyr
(quinque, septem viri) 2, 41. 3, 99. [Item post ua neralia tri (tres; e
vetusto trie?) et ehwe (sex; e ehwech), quae tenuem sequen iem aspirant,
consonae ezpertes aspirationis regulariter servantur: trimis (tem pns trium
mensiuro) Mab. 1, 26. ehwemeib (sex filii, copia sex fiirorum) 1, 235.
thoegwtfr (sez viri) 3, 99. chweblwyd (sexennis) 3, 32; sedinterdum
ioficiantor: trywyr (ires viri) 1, 282.] Destitntio poterit videri reguiaris
ob vocalem prin dpio sine dubio intercedentem (cE. nefinidov^a Dioscor.),
contra status origi narios aat a fbmia cnrtuta repetendus aut non ad
compositionem referendus, sed ad constraetionem (^. 1.
3.).
Praevalet hodie quo(jue status originarins non solum post trt et chtce in
consonis expertibus as>|>irationis, sed in omnibus post numeralia
consoois finita: trimi» (tres menses, spatium trium mensium), tribyt (tribus
digitis praeditus, rfiSttxtvA.og), tridyn (tres personae), chweywait/i (sex
vicibus, sexies), teir gwaith (tribus vicibus, ter), pedeirgicaith (quater),
pumcant (quingenti), canmil (100,000). Etiam post naw (== nawan, p. 44. 129):
nawywaith (9 vic), nawoant (900); sed contra: pumwaith (5 v.), canwaith (100
v.), aeithwait/t (7 v.), wyth vaith (8v.).
Cornica exempla: tergweyth (ter)
P. 18, 2. pymp myll (quinque milia) 227, 2 ; si tamen sont composita, cf.
supra I. 3.
Aremoriee regalariter status originarius servatur. In
Buh. : eant guez (centies) 8H, 13. 172, 5. In hodiema lingna: teirgweiz
(ter), pedergweiz (quater), pempgweiz (quinquies), cltotiechgweiz (sexies),
«eisgweiz, eizgweiz, naogtceiz, dek ytteu, ugentgweiz (vicies), kantgweiz
(centies).
2. Composita cum
praepositionibus supra dictis (sub A. I. 6.) servant con Bonam principalem
alterius vocis originariam. Cambrice: ractal (frontale; e praep. rac et sabst
tal^ frons) Mab. fq.
|
|
|
|
|
(delwedd F8855) (tudalen 192) (isod, ar y diwedd)
|
192
(208.209) I. 2. CONSONAB BRITANNICAB INCU0ANTE8 PRIMITIVAE.
Praep. tra (trans, sapra), eadem fungens vice conianctionis (qoamdia), quae
aspirat tenues sequentes, ne hodie quidem tangit ceteras consonas ex pertes
aspirationis: trabychan (valde parvus), trada (perbonus), tragalar (ni mius
dolor, morbus). In constructione tamen post eandem
tra destitatio inve nitar in Mab., atque ipsius tenuis sequentis (C I. 11.).
Post particulam gor-, gveer (gall. vet. ver-^ alius modo aspirantem modo
destituentem haod raro in servatur integra, tam hodie quam in Mab., ut in
gormea (oppressio, a^ iSictio) fq.
Post vocales vocam tra, tri, ehwe, a, no, ua etc. ob perditam consonam
finalem , eive potius assimilatam, supponenda est geminatio consonae
prozimae, . quae si est tenois, aspiratur (p. 150), si media vel m, servatur
in atatu orid^ nario (p. 113). Non eadera res est post particulae gtoer-, gor
terminalem r, qoae cum sequentes tenues ipsa quoque aspiret seoundum regulam
(p. 149), medius et m pari modo destituit, atque destitnuntur in mediis vel
extremis vo cibus in positione cum r (p. 114. 11^8 sqq.) Ezempla
destitutionis in&a affe rentor C. 11. 7.
Cornice post ft«m-, kym (con-) servator m iu vocibus kymmya (tantum, eadem
magnitudo) P. 9, 4. 16, 3. 24, 2, kemeekit, kemyskis (— kem-m., commixtio)
58, 4. 202, 2, assimilatur b in kamereti (sumere; arem. quemeret Buh. 18, 5.
188, 3, cambr. hod. cymmeryd) P. 61, 4, siquidem est pro kem-ber.
Aremorice quia minus infectioni nasali conceditur quamcambrice (p. 162),
magis servatur status originarius etiam post partic. kem (oon-) : kemmeski
(mis cere), kember (confluxus, confluentes fluvii, cambr. cymer, ape>; p.
148). Immo media in hac positione in tenuem provehitur iam in vetuBtis
chartulariis, at in Eemperlegiensi: tactom est hoc in pablico conventa apud
KempereU in eanctae crucis monasterio inter duo flumina Elegium ac Idol
(Kemperele, hod. Quimperle <= ostium Elegii) chart a. 1069, ap. Mor. 432.
In Rhed. 1, 14. 2, 28: eompot RoieHhoium, compot Rohenhoiam (= eombot, cf.
ibid. Botlowernoc, Botcuaeh 1, 6. 15; cambr. cymwt, hod. cymmnod, ewmmwd =
cymbict') chart. a. 826.
Alia composita eiasmodi praebet hodiema lingna, praepositionam vice fdn
gentia: e-tdl (apad; pro en-tal), rak-tdl (coram).
3. Extaat exempla tenuis
servatae isdem de causis quas supra I. 8. ex posuimus, cum pauca cambrica,
quae videos p. 146, tum comica: brathky (mo lossus) P. 65, 2, pL brathken 96,
3. kceffkolon, cu/colon (cari animi) 101, 1. 266,
3. kethewtr^a (sodalis) 110, 4. kepar (paritcr), kekyffris (simul) fq.
gorqoyth (= gorth-gwylh? cura) 139, 4. mygtem, myghtern (dominns) P. 102, 3.
O. 1712 etc, cui respondet arem. vet. machtiem chaj-t. Rhed. 1, 9. 10. 43.
53. 54, 2, 21. 23. mactiern 1, 7. 2, 20. matthiem 2, 10 (= tyrannus 1, 1.
52). Item provectae mediae: com. kettel, kettyl (simulac; keth-det) R. 1318.
1329. D. 986. ketelnta, ketella (eodem modo) fq. kettoth, ketoth (tanta
celeritate, simnl) R. 1970. 0. 1908; 2272; arem. hod. teitek (17), uaont^k
(19).
B. Aspiratione consonae britannicae inchoantes alteram vocem in con
stractione vel compositione secundum easdem leges inficiuntur, secundum quas
in mediis et extremis vocibus fit aspiratio, si positionem ineunt cum
consonis quibusdam terminantibus voces praecedentes, praesertim particolus,
sive aerva tis, ut r, sive ipsis evaaescentibus ex ea positione aspiranda, ut
e, t, s, eh.
|
|
|
|
|
(delwedd F8856) (tudalen 193)
|
L
2. CONSOKAB BSITAinnOAE INCHOANTES ASPHUTAE. ('209.310) 193
Tangimtiir aatem aspiratione solae tenuea tam principales quam mediae vel
finales (p. 149 sq.) De mediis alia ac diversa lege in aspiratas mutatis
infra disseretor (sub C). Ceteranun consonarum ut mediamm et m, quae expertes
aout aspirationis, aut serratarum post easdem voces, aut destitutarum , ut
post r, aot modo destitatamm modo Berratarum ezempla vel supra prolata sunt
rel infra proferentur (A. I. 7. A. U. 1. 2. C. I. 11.). Aspirant tenaem
sequen tem vocalae hae.
1. In constructione 1. numeralia: cambrice tri (tres, m.) et ehioe (sez),
quibus supponendae sant formae originaiiae trts, chwech = sex (p. 125):
hoffcxh no thri chymeint (mmor quam tres aeque magni) Mab. 1, 6. chtoe thorth
(sex panes) 1, 251.
Cornica exempla: trehan» (trecenti) P. 36, 1. try fenoua (tres personae; at
try person Cr. 6) Cr. 1960. Praeterea memorabilis est assimUatio in triddyth
(iriduum) D. 352. et wheddyth (sex dies) O. 142.
AreJDorice hod. tam tri (cE, trichant, trecenti; nisi hoc ad compositionem
referendum est,) quam t^ir (fem.), pevar (masc.) et p^der (fem.), quin etiam
nao; cf. A. I. 3.
2. Pronomina possessiva quaedam: cambrice pron. poss. 3. pers. Bg. ge neris
feminini, tam absolutum y, quam infixum e (hib. yet. a, ex da, <«?): am y
phenn, am y thraet (circa eius capat, eius pedes, puellae) Mab. 1, 14. ractal
eur am y thal (fivntale aureum circa eius firontem, pnellae) 1, 239. yn y
chyghor (in consilium Buum, feminae) 1, 236. y mab ae chyfoeih (filius et
dominatio eius, comitissae) 1, 236. Post
eadem pronomina praemissae ante vocaleei, h ex empla videas infiti inter
pronomina.
Pronomina posBeBsiva comica et aremorica, quae aspirent sequentes tenues,
sont plnra cambricis.
Cornica: pron. poss. I. pers. sing. ow: owfaynya,
oofeyny» (dolores mei; peynyi) P. 166, 2. 168. 4. ow thua (populos meas; tua)
102, 2. ow thermyn (dies mea) 37, 2. ow holon (cormenm; colon) 166, 3. 172,
2. ow Ao>/ (corpus meum) 44^ 2. thov hemerea (ad me capiendum) 61, 4. Adde
ow "^ua (rectius ow thaa, pater meus) 52, 3. 72, 4. 185, 3. Pron. 3.
pers. sing. fem. y: Ifeynya (dolores eins, Mariae) P. 226, 1. y holon (cor
eius, feminae) 122, 3. 164, 2. 223, 1. 224, 2. 225, 2. worth y homfortye (ad
eam confirmandam) 167, 1. Pron. 3. pers. plor. aga: aga fen (capat saum; pen)
P. 195, 2. aga fryua (princeps eorom) 76, 4. dre aga hvayll (secondum
consilium suum, eorum; cuayll) 1>33, 2.
Aremorice quoque hodie fit aspiratio post pronomina possessiva 1. pers. sing.
va (meas), 3. pers. sing. fem. hd, 3. pers. plur. h6 (suus, eorum). Post m,
am personale infiTmn 1. pers. sg. aspirantur k et t, post formam possessivi
l.pers. plor. hor (alina flon) sola k. CE A. I. 4. 8.
3. PraepoBitio cambrica a (cum): a thi, a thiihtu (tecum) Mab. 1, 5. 242.
yndad a ehled^ ^ugnare gladio, cum gladio) 1, 245. Forma praepositionis ▼etoBtior ae
serratar ante vocales; in allatis
ergo exemplis (= ac-ti, ae-cledyf) transiit c< in <b, iv in cA at in
mediis vel extremis vocibus. Eadem vis infi ciens
inest in praep. tra (trans, supra), quae eadem est coniunctio (quamdiu), orta
e traeh? Zmm, aBAMM. cBLt. Bn. D. 13
|
|
|
|
|
(delwedd F8857) (tudalen 194)
|
194
(211. 2H) I. 2. 0ON8ONAB BRFTANNICAB INCHOANTSe A8PIRATAR.
Comica et aremorica praep. a destituens sequentem consonani est diTersae
significationis, iam in P. eC Buh. responden» cambr. o.
4. Particulae eambricoe o (si), a (et), no (quam), ua (vel), quarum formae
vetustiores, <w (?), ae, noc, nac, manent atate vocides : ochigteu i ditn
(si audiTi quidquam) Mab. 3, 232. j/sp aph«ttenniffyon (hospites et
peregrini) 1, 1. a fartA ar coet y deuthani (et ad silvam versua ienuit; =
pharth e parth) 2, 36. mam a that (mater et pater) 1, 2. atheimoa athridieu
(et tres noctes et trea dies) 3, 274. aihrwy y kroen (et per cntem) 1, 13.
aehyteu aorue (et dormire coepit) 1, 2. eua wyr aehan teraged (cum viris et cnm
mulieribus), hofaeh...ettn owein...no dian ffynon (mmor secundum O. quam
secondnm C.) 1, 10. 12. yuxuth no chynt (peius quam antea) 2, 384. ua
marchawc naphedestyr (vel eques vel pedes) 2, 7. Aspirat in lingna hodiema
etiam coni. neu (vel). Sed vetugtum aspirationis exemplum nesciO)
destitutionis aliqua seqoentur infra sub C. I. 11.
5. Einsdem seriei cet' particula cambrica negativa ua (nac ant« vocales):
ytpyt yw ua ehynt ua pwedy ua ehigUfi kerd kyttal (manifestum est, nec antea
nec postea me andisse cantum aeque dnleem) Mab. 1, 9. Aspirat tennes etiam
particula negativa absoluta ny (cuius formae pleniores extant i^ ante
vocales, nya etiam ante consonas: ny J^ygwys (non flexit; = ny pUygwysy cf. a
bly pwys, flexit, Mab. 3, 303) Mab. 2, 207. ny thybygwn (non cogitabam; =
nyttyhy gum, U = th) 1, 2. ny ehlywystynt (non aadiverant) 1, 23, e nys-c,
nyt-c, nye-e.f Einsdem modi assimilatio statnenda videtur ante medius et m,
non tactas aspi ratione: ua byehydic, ua meirch (cE, A. I. 7; -k nammeircK),
ut est in trannoeth (mane, supra noctem) Mab. fq. e traehnoeth. Post easdem tamen destitationis mediarum exempla videas
infra C. I. 11.
De comicis et aremorieis patticulis ha, hag (et), na, nag (neo) snprs dic tum
est A. I. 7.
6. Coraica quaedam singnlaria aspirationis exempla: deyow haHys (dies lovis
capitolavii) P. 41, 8 = duyow kamlos D. 654. calys feyn (durus dolor) P.
m, 4.
n. In eompositione: 1. numeralia carabrica tri (tres), ehwe (sex): eledy/
trichanawl (gladius tricuspis) Mab. 2, 364. 387. Cf. supra B. I. 1. De forma
pymthek (quindecim) cf. infra C. II. 3.
2. Praepositiones cambricae a(ssatT) et ^: athrugar (miserandns) Mab. fq.
Frequentissimnm est adverbiom traehefyn, frachevyn (retro, rursus; subst
k^yn, tergum) Mab. Ibid^m 1, 267. 2, 374: draegeuyn., drae ge/n (retro, post
tergnm suum) cnm consoua destitnta ob e pron. possess. masc. infixnm.
3. Pftrticula intensiva cambrica gwer, gur, gor (p. 130) et praep. gor (vet.
guor, hib. for): gorfwys (margo, limbns; hod. gorphwyso, desistere, epwys)
Mab. 1, 4. Gurthigirnus, nomen regis Britannomm Yertigemi in codicibns ve
tustis. Post easdem particulas recentior litagna etsi serrat interdnm
aspiratio nem tenuium: gorphwys (cessatio, quies; pwys, powys), gor^ewi
(nimiam silere, obstupescere), gorthrwm (pergravis; trwm), gorchrum (nimis
cnrvus; erwm), gorehadw (superinspicere); saepins tamen, interdnm in isdem
vocibus, destitn tionem «xhibet pro aspiratione, modo mutato, modo servata
significatione, ut in his : gorbwys (snbmissio), gordewi (obstupescere), gordrwm
(pergravis), gorgrwm (nimis cnrvns), gorgadw (inspicere). Item in plnrimis. In aliis apnd Owenum
|
|
|
|
|
(delwedd F8858) (tudalen 195)
|
I.
2. OONSONAE BRITANNIOAB INCHOANTH8 DESTITUTAB. (812. 218) 195
tenaium oua fere mTenitiir iofectio, modo aspirata modo destitata. Ceterae aotem consonae, quae expertes sunt aspirationis, praeter m,
quae interdum in tegra serratiir, omnes semper post utramque particulam
destitunntur, non solum in hodiema lingna, sed iam in Mab. Exempla videas
infra C. 11. 7.
Cornica ezempla aspirationis: gor/en (finis; hib. yet. forcenn) 0. 227. 274.
584. D. 42. 1530. gorhemmyn (mandatum; cambr. gorehymmyn') 0. 654. 1941. D.
1364. R. 1993. Destitutionis exemplum: gorwyth, gonceyth (cnia)
0. 1356. P. 107, 2.
In nominibua aremoricis vetnstis post particulam intensivam gur, guor, «w,
uvor aspiratio non invenitor, sed destitutio: GwviK, WruHli (alius WrbHi,
WorbOi) Rked. 1, 8. 40. Vurvidoe (cE Arbidoe, Waabidoe p. 137) Mor. 309.
Etiam tenuis destitutae exemplum Guorgomet (alius Wrcomet, Worcomet) Khed.
1, 8. E Buh. contra aspiratae tenuis exemplam frequens subst. gourchemen,
gourhemen (mandatum; cambr. gorchymmyn, com. gorhimmyn; simplex arem. quemen
Bah. 154, 1).
C. Destitntio consonamm
inchoantium britannica eEBcitar eadem causa atque infectio aspiraua
hibernica, si vetustior vocis forma termiuabatur vocali, siTe smrata sive
abiecta est. Qua vocali abiecta si tenuis tcI aspirata prae sertim dentalis
ad extremitatem vocis dcTcnit, saepins sequentes medius desti tntas in
aspiratua (at d m t, p. 146) mntaTit provectione comicae propria, quam statim
hoc loco exemplis iliustrabimus, quae Tideas I. 5 e. 8. 9. H. 4. Tam comice
quam aremorice interdum prohiberi destitntionem Ti assimilante consonae
praecedentis snpra (A. I. 8) exposuimus.
Ih codice rabro nondum perfectam et absolutam esse hanc infectionem docebont
haec exempla, in quibus modo servatua est statns originarius, prae primis
tennis p, acsi scriptor hausisset e vetnstioribns libris, modo natatio inter
hanc vel illom nsum: y penytyato (ad paenitendom) 2, 376. mynet y pob Qie ad
coquendnm) 2, 373. dwy fjlam o tan (^uae flammae ignis) 2, 381. penn y
dwygoea, o penn y dwy ysgwyd (a femoribns, ab nmeris) 2, 374. 376. por/oed
hyt yggwauan (a P. nsque ad 6w.) 2, 371. o pebyll (a tentorio) 2, 382. 383.
pali mebfn, o pali coch, o pall purdu (a panno flavo, rubro, mere nigro) 2,
376. 377. 883, cum alius sit o bali melyn 1,
2. 2, 374. o bali gviyn 2, 380. am penn, ar penn (circa capat, ad ci^at) 1,
252. 205. ar vor ac ar tir (terra marique; ar dir) 3, 270. rv>aum pebyr et
rwaum bybyr (nom. propr. cum agnomine) 2, 376. 378. 390. uch penn y gwal et
vch ben y wal (super cnbile «08, apri) 2, 289. 241. Pleramque tamen legitima
invenitur infectio.
Similiter etsi varius comice omissa est notatio infectionis ut in P. : y pray
(praedam suam) 21, 3. ^y tyllei' (ad regionem »uam) 18, 1. gans oll y tretury
(omni sua pro^tione) 194, 4. y dampnye (eum damnare) 107, 2. 116, 4. Je
eriit, the criat (ad Chr.) 184, 4. 63, 4. 206, 4. war penakyll (in pinnaculo)
13, 3, pan prederi» (cnm cogitavit) 19, 2.
Destitnnntur consonae incfaoaiites in his praecipne iunctioDibus.
1. In coiistractione 1. nomtnis sive snbstantivi sive adiectivi post atticu
hus positi: csmbrice per numeri singularis, si substantivum est generis fe
miaini, casns omnes: y uodnoy honno (hic annulus; modrwy) Mab. 2, 216.
Uawen uu y uorwyn (laets fnit pnella; morwyn) 1, 239. gojyn aoruc etoein yr
18«
|
|
|
|
|
(delwedd F8859) (tudalen 196)
|
196
(213.214) I. 2. CONSONAB BRITANmCAR INCHOANTBS DKSTITOTAE
uoncyn piey oed ywreic (quaerere O. e puella, quae esset mulier; gwreie) I,
17. j>orth y gaer a welei yn agoret. adyuot yr gaer awnaeth (porta castri
erat aperta, et ire sd castnun coepit; kae^r) 3, 265. yr weirglaiod (ad
pratam; gweirgl.) 1, 240. 242. roy ir urenyne» (dare reginae, breinnes) Leg.
1, 1, 5. yr gegin (ad colinam; kegin) Mab. 1, 2. hfmryt aorue hitheu y vodrwy
(snmere coeplt ipsa annnlam) 2, 216. y bedwared vlwydyn (quarto anno; pedw.)
1, 21. y dryded weith (tertia Tice; tryd.) 1, 280.
Elandem legem sequitur consoua principalis vel adiectivi, ut solet, post salk
stantivum positi vel substantivi post adiectivum: tegaeh nor vorwyn deckaf
(for mosior qoam formosissima puella) Mab. 1, 4. y rann vwyha/ or vlwydyn
(mazi Bta partem anni; mwyhaf) 3, 298; cf. supra y bedwared vlwydyn
(blwydyn), y dryded weith (gweith).
Etiamsi abest articulus : gwreic veinlas vechan (mulier pallida parva; meM.^
bych.) Mab. 2, 373. a moneyn wineu delediw yny gadeir yn eiated (et puella
fosca formosa in sella sedebat) 1, 239. awelei mmicyn I^enngrech uelen (vidit
puellam crispam flavam; penngrych, melyn) 1, 14. 282. ynys decka/ or holl vyt
(insula pulcherrima totios mnndi) 3, 265. yd oed kner dec (fuit castrum pal
chram; tec) I, 244. awelei gaer uawr lywychedic (vidit castrum magnum pelln
cidum) 1, 13.
Cornica ezempla concordantia: an venyn (mulier) P. 33, 2. vn venyu (fe mina
quaedam) 84, 1. drii an vro (per terram; bro, fem.) 250, 2. Marya wy» (Maria
candida) 171, 1. ran vras (magnam partem) 38, 2. yn y leff Jyghow (m eius
manu deztra) 136, 4. an du» vas (populus bonns; tus, fem.) 4, 1. Item an
debell wrek (mala molier) 159, 1, nisi hoc et similia ad compositioBem refe
renda sunt. Ezcipiuntur tum superlativi vel numeri ordinales, post quos se
quitur consoua primitiva: trease gwyth (tertia vice) 57, 3; tum ezempla tenuis
vel dentalis per assimilationem servatae, de quibus supra dispntavimus A. I.
8.
De masculinorom numero plurali cf. A. I. 1.
Aremorica lingna hodiema sicut comica destituit consonas post artica lum
utrumque, ezcepta d, quae manet intacta (A. I. 8): ar verc'h, eur verc'h
(pnella), ar viorh, eur vioc^h (vacca), ar ger, eur ger (oppidnm) etc. Cum ad
iectivo: eur galovn vad (bonum cor; kaloun, mad). Notatio rara est in Buh.:
an dra »e (res haec) 128, 10. 142, 1. dan
baradoe» (in paradisum; tra, paradoz hodie feni.) 146, 13, nondum poat
articulum indefinitum: euel vn merch (at puella) 18, 8. me guel vng merch
(video puellam) 34, 17. {J Cath. huc
pertinent: doe an uell (Mars ; i.e. deus belli), doe an utigale (Pan; i.e.
deus pastorum).
2. Post substantivum, si sequitur substantivnm in appositione, cambrice:
llech uarinai (lapis marmor) Mab. 1, 8. owein uab uryen achynon uab clydno
(0. filius U. et C. filius Cl.) 1, 1. madawc uab maredud (M. filius M.) 2,
371. Unde per {requentem usum orta est formula ab, vel ap servata p, pro uab,
uap, ezcusso jsono iufecto, ut in pronomine t pro ui, tm, quae formula ap iam
aua adhiberi solet in Registro Caemarv. Adnotat Davies (Gramm. p. 159), ez ea
formula residuam p nominibus pracmissam effecisse nomina Powell, Prichard, alia
eiusmodi pro ap Howell, ap Richard; simili modo Bowen, Beynon nata sunt ez ab
Owein, ab Einion. Item agnominum consonae inchoantes: kelydon wledic, maxen
wledic (C, M. princeps) Mab. 2, 197. 3, 263. cadwgawn vras (C.
G6ogIe
|
|
|
|
|
(delwedd F8860) (tudalen 197)
|
197I.
2. C0K80NAB BRrrANNICAK IKCHOANTES DESTmiTAK. (!'&) 197
crassiu) 2, 372. iaradawc vreichuras (G. braohio crasso), o»la gyUelluaiBr
(0. magiii culteUi) 2, 209. 379. gwgawn gledyfrud
(G. gladii rubri) 2, 889. — Comice haec infectio non eztat in P. 19, 2 :
Chrigt mab an arlutlt ughell (Ghri Btiu filius domini sublimis), nec
aremorice in chwla a. 1069 ap. D. Mor. 1, 432 : Kadou mab David. KiUce mab
Gutfred. Saliou mab Gulchuenn. Guenn mab Gualeh. LanceUn mab Budoere etc.
Getemm omnis haec infectionis species cambricae propria, cam poErti masculina
quoque nomina sequator, potius ad com positionem referenda esse Tidetur quam
ad constractionem, et conferenda gal licano Charlemagne.
Contrs snbstantiTi post substantiva feminini generis in genetivo positi
consooam principalem destitui comice et aremorice, non destitui cambrice,
sapra (A. I. 2) dictum est.
3. Post praedicatnm, si sequitar
verbam substuitiTam, cambrice: Uaxoe nach uuwjft y not honno (laetiores
faerant nocte hac) Mab. 1, 10. Uaicen uu y uorvyn (laeta fuit puella) 1, 239.
Cornice non modo in codem: lader vye (far erat) P. 38, 3. gwel vya (me lius
esset) 36, 3. pe penag vo, py penag vo, pynak vo (quicanque est) 0. 662. 1154. D. 681; sed etiam in aliis Tcrbis post obiectum: pandra
vsylly (quid Tideaa) 0. 801. pendra wreth (quid facies?) R 203. pendra vynta
(quid Tis ta?) 0. 1311
Aremorice item in verbo substantiTo: vezo (erit), ve (esset) Buh. fq. guell
ue gueneff (mallem) Cath.
4. Poat formus numeralis II. in
atroque genere cambrice: y dwylaw (doae manos) Mab. 1, 17. deu wae (duo
pueri), deu gledyf (dao ^adii) 1, 3. V6. yn riUi deu barehell (in forma
daorum porcellorum) 3, 302. AdiectiTum, si addi tua eat, congmit in
destitatione cum eabstantiTo: deu uann gochyon vychein (duo loci rabri parri;
mann, coch, bychan) Mab. 1, 251. deu vackwy wineuon ieueinc (dno pa«iri fdsci
adolescentes; mackwy, gwineu) 3, 265. De ceteris numerali bas cf. snpra A I.
3. 11. 1.
Cornica et aremorica constructio huius numeralis eadem est.
Cornica: dew Jen (duo viii) P. 42, 1. ij venyn (dnae mnlieres) 167, 1. dew
lader dren (duo latrones aadaces) 163, 1. en thye groue (duae craces) D.
2820. Accedit myl (mille) destitnens utpote
subst. fem. : myl woly (mille Tolnera) R. 998.
Aremorica hodiema: daou ddd (duo
patres), diou verc'h (duae puellae). De
dek — dik vloaz (decem anni) — cE A. I. 3.
5. Post pronomina quaedam cambrica: a) possessivnm 2. pers. sing.. tam absolntom
quam infixam ; 6) possessivnm 3. pers. sing. generis mascolini, absolatom ut
infixam; e) pronomen personale 2. pers. sing. infiTtnm. Exempla infra afierentor inter pronomina. d) Post
pronomina interrogativa puy, py., pa: pmf oreu (quis optimus? goreu) Mab. ],
245. py le, pa le (abi?), py beth (quid? peth) Mab. fq.
Cornice: a) post pron. possess. 2. pers. sing.
abaolatom: ^ voth (vo Inntas taa; both) P. 48, 2. y droys (pes tuus; <r.)
14, 3. dre y gowa (per •ennonem tunm; eom) 85, 2. y vestry (potentia tua;
meatry) 197, 3. b) Post pron. poss. 3. pers. sing. masc: y oys (sangois eius)
P. 133, 3. yn y woys (in eios suignine; goys) 135, 2. y unow (ds eias) 106,
1. 2. y Jyllas (vestis eiai>;
|
|
|
|
|
(delwedd F8861) (tudalen 198)
|
198
(316.817) I. 2. CONSONAB BSITAinnOAB IN0H0ANTB8 DBSTITUTAB.
di/llat) 94, 2. 254, 'd. y das (pater eios) 9, 1. 213, 2. ;y ffomfortye («d
eins confinaationem) 18, 3. 58, 2. c) Post pron. 2. pen. sing. tam pers. quam
pou. mfixum mediae solae (et m, gui) destitoantur: me ad welas (te vidi) P.
84, 3. mar nyth toolhaff (si iion lavabo te) 46, 3. p allt» (in potestate
taa) 22, 3; te noiam et d serrataram exempla videas A. I. 8. Praeterea
interdam media de atituta in aspiratam (p. 141) provehitor, cum post serratum
l: y rev Jlamyat (ii te vitaperarunt) P. 92, 2, tam t (th) excasso, at in
verbo sabstantivo: ny fyth (non eril tibi) D. 1902. onor a fyth (honor tibi
erit) D. 1904. ty a fyth (tibi erit, ta habebis) D. 128. 134. 590. 600. 1367 = te a fyth^ U a fethY. 136, 3. 16,
3. d) Po«t ty, te in vocatiTo boIo: U jen (tu homo) P. 177, 3. ty venen (tu
malier) R. 917. ty vaow (tu paer) 0. 2317. «) Post pronomina inter rogativa:
pan dra (quae res? quid?) P. 46, 2. 60, 3. 67, 2. 80, I. py gymmye (quaatam?
kymm) 185, 4. 0. 2104.
Aremorica proaominA item destituentia da (tuus, te), hi (suus, masc, eum). De
pronom. ac (te) confer. A. I. 4. 8. Pron. interrogatiTum: jm&«z (quid? pe
pez) Buh. 58, 14. pegvement (quantom) , pegven brua (qoantus), peguen pdl
(quamdin), pe du (quorsus? tu) Ci^h. Item hodic: pi verch (quae paella?).
6. Post Terbum sabstantiTum cambricum: ti-a vwyf vyw (quam diu ero TiTUs)
Mab. 1, 37. yn y Ue y bei vrynn, ,.yny Ue y bei bwU (in loco, ubi erat
eletatio, . . in loco ubi erat demissio; brynn, pwll) 2, 372. 373. aphan uu
uartu y gwr (et cum esset mortuus Tir) 1, 28. y buassei gynt (fiierat antea;
tapU) 1, 29. pury auuassei oreu (quis fuisset fordssimus ; goreu) 1, 290.
yttoedynt gyn wynet (erant aeque alba, arma) 1, 4. Sed Tideas etiam cxempla
servatae con sonae originariae supra A. I. 5.
Post Terbum cambricum actiTnm vel neutrum tcI passiTum item conson»
principalis, sive sequitur subiectum siTe obiectom, modo manet intacta modo
destituitur. Destitationis exempla: ygweUei gynon
(Tiderat CTnon), ydywedataei gynon (dixerat C.) Mab. 1, 12. 13. ny chwaryei
umeeon (non ludebant paevi) 1, 242. kyfodwch weisaon (surgite pueri!) 1, 245.
Com est obiectum: y gwelynt vachwy (videbant puerum) 2, 384. awelei varchawc,
y gwelynt uarchawc (Tidebat, videbant equitem) 1, 13. 33. 2, 388.
efaweleivwyt (Tidebat cibum; btoyt) 1, 239. y gwelwn wr (Tidebam Tirom), or
gwefy wreie (si Tides feminam) 1, 3. 238. y gwelei bebyU (videbat tentorium;
pebylf) 1, 239. or kaffei vedic da (si acciperet medicum bonum) 1, 258.
Exempla consonae primitiTae servatae A. L 5.
Pronominis cambrici personalis 2. pers. sing. ^t^ ^t, titheu conson» prin
cipalis post Tcrba destitnitur regulariter: a wely di (an Tides ta?), a bery
di (an parabis tu?) Mab. 1, 7. 264. a weleitt di (nam Tidisti ta?) 1, 237.
aovynny ditheu (quod interrogabis ta) 1, 237. mmneu ath garaf di (ego amabo
te) 1, 268. nyt atwaenum t didi (non cognoscebam ego te) 1, 25. euo ath gud
dithen (ipse celabit te) 1, 14. Non
tamen semper: rodeiat ti (dedisti) 1, 282. pei ro dut ti (si dares ta) 1,
273. pan wnelut tUheu (cum tu &ciebas) 1, 9.
Eodem modo coasoua principalis pronominis personalis 1. pers. sing. mi (mivi,
minneu) destituitur, si est obiectum: arhowch vjui (exspectate me !) Mab. 1,
30. Sin est subiectum, deperit consoua inchoans: y gweleia i (Tidi ego) Mab.
1, 3. y rodaf inneu (dabo ego) 1, 21.
Pronomina cambrica possessiva 1. et 2. pers. sing. absoluta semper fere
|
|
|
|
|
(delwedd F8862) (tudalen 199)
|
199
I. 2. 00N80NAE BRITANNIOAB INCHOUINTBS DB8TIT0TAB. (<17. S16) 199
destitotam habent consonam inchoantem, vy et dy (e m^, tj/), non solam post
Terbom, sed poat voces qualescunque.
Praepositiones cambrioae gwedy (post), gmih (contra), trwy (per), troa
(truu), etm (cam), tan (sab) item frequentissime scribuatar wedy, wrA, drtoy,
dro$, jMui, dan desiatuta consoua inchoante non modo post Terbum, sed etiam
in aliis ionctionibus, in quibus non sit necessaria aspiratio aut status
primitivas secandnm feges. Praeterea praepositiones cambr. vet. di (= hib.
vei do, ad), di (hib. vet di, de) perdita d in formam recentiiHis lingnae y
transierunt, de tritae freqoentiore nsn ut pronomen iliud t pro ui, m>.
Adrerbu quoque consoua principalis destituta inTenitur post Terbum: nyt pnuy
bellach (non {acies amplius; peUach) Mab. 3, 304.
Cornice post verbam substantiTam vel aliad consoua inchoans soletser Tsri
primitiT» (A. I. 5), quamqu«m ne ab hoc quidem loco «best destitudo: vt vat
(quod est bonam) P. 16, 3. eutyll nayo vae (consilium quod non erat bonam)
31, i. bo» vua (esee bonom) 258, 4. ua tore vry (quod non fthseret momentum)
26, 2. ny tcra/rry (non fiiciam momentom) D. 2244. Contra, ut cambrica, etiam comica quaedam pronomina
nsos frequentioris sempw infecta inveninntur, ut pron. pers. 1. pers. sing. postpositum, tam obiecti Tice frmgens: holyough ve
(sequimini me) P. 53, 1. 63, 3. ,
dylyr vy (libera me) 57, 3. pragh y hyita vy (cor deseruisti tu me?) 201, 3.
— contra f«a eato U ha me (et si^ya te et me) 191, 4. — quam subiecti: marsqf
vy (num ego sim) D. 742. 2003. oma vy (nom ego som?) D. 755. ac maxime
possessiva 1. et 2. per«., quae e fomis primi tiris «10, ma, do, da comice
&cta sunt ow, ^y, ^. Item perpetua fere
desti totione infectae sont in P. praepositioaes ^, loortii, dre, drys, gant
(in Voc servatur cant).
Aremoricae quaedam particaiae frequentu osas ob easdem caosas con ■onas inchoantes semper destitatas
ezhibwt iam in Yita S. Nonnae, at pmepp. gant
(cum), dre (per), adr. breman, abreman (nunc, pro pretman, hoc tem^pwe),
bepret (semper; pro pep pret, omne tempns) fq., conL drez (qoam dia) 52, 15.
7. Post praepositiones, quae t«minantar yocalibus, cambricas: o («), y (ortam
e dy, ad), y (ortam e di, de), gwo, go (sub), trwy (per), quibQS adnv merandM
snnt or (ad; e vet ore), am (circa; e vet ambl), ai (ad; vet <Ue7), can
(vet eant, cum), heb (sine), gwrth (contra), trot (trans): o gic (« carne;
Ug) ]tfab. 1, 239. y gei (ad Caium, Cuo) 1, 2. ar ureint (in officio; ireint)
1, 1. ar bob (saprs quemvis; pob), am bop (circa quMnvis) 1, 3. «m vynwgyl
(circa oollum) 3, 266. att vwyalch gilgwri (ad merulam Cilgurienaem) 2, 232.
oll uaih uab mathomoy (ad M. filium M.) 3, 195. att wr mawr (ad virom ma
gaom) 3, 192. gan wyr aehan wraged (cum viris et molieribns) 1, 10. gan vi»»
weil gwarthee (prae stercore peoadis; bitweil) 2, 373. gan gymyie dwfyr a
thrtonc (m miztione aquae et urinae) ibid. heb vwyt (sine cibo; bwyt) 1, 238.
torth gyghor (cnm consilio) 2, 378. torth tiettur (ad mensuram) 3, 203. torth
lunet (ad LoDetam) 1, 19. lorth tor, torth toreic (in virum, in mulierem) 1,
11. 14. drot uor (traos mare) 2,
244. droi vynyd (trans montem) 2, 285. Praepositio nes ianctae inter sese: y
gan gei (a Caio; « de cam C.) 1, 2. y gantaw (ab eo) 1, 242. y torthaw
(id> eo; = de apud eum) 1, 27. 31.
Hia ex hodiemae lingoae analogia tan (sub) addeada videtor, quamquam in Mab.
invenimus: dan penn (sub capite) 1, 2; cf. supra p. 195.
|
B5237: 
yn 
aith δ δ £