kimkat0399k How To Learn Welsh, Being An English-Welsh Vocabulary And Phrase-Book, For The Use Of Travellers And Students. Llyfr Ymddiddanion A Geir-Lechres Gyflawn Saesneg A Chymraeg, At Wasanaeth Teithwyr Ac Efrydwyr. 1900.

 

29-01-2018

● kimkat0001 Yr Hafan www.kimkat.org
● ● kimkat2001k Y Fynedfa Gymraeg www.kimkat.org/amryw/1_gwefan/gwefan_arweinlen_2001k.htm
● ● ● kimkat1798k Geiriaduron a Geirfaon www.kimkat.org/amryw/1_vortaroy/geiriaduron_yn_ol_y_seiliaith_1798k.htm
● ● ● ● kimkat1794k Geiraduron a Geirfaon yn Gymraeg www.kimkat.org/amryw/1_vortaroy/geiriaduron_yn_gymraeg_mynegai_1794k.htm
● ● ● ● ● kimkat0399k This page / Y tudalen hwn

 

0003g_delw_baneri_cymru_catalonia_050111
 (delwedd 0003j)

 

 

 

 

Gwefan Cymru-Catalonia
La Web de Gal
·les i Catalunya
The Wales-Catalonia Website

How To Learn Welsh, Being An English-Welsh Vocabulary And Phrase-Book, For The Use Of Travellers And Students. Llyfr Ymddiddanion A Geir-Lechres Gyflawn Saesneg A Chymraeg, At Wasanaeth Teithwyr Ac Efrydwyr. 1900.


Y Llyfr Ymwelwyr / El Llibre de Visitants / The Guestbook:

http://pub5.bravenet.com/guestbook/391211408/


a-7000_kimkat1356k 
Beth sy’n newydd yn y wefan hon?
What’s new in this website?
Què hi ha de nou en aquesta web?

6665_map_cymru_catalonia_llanffynhonwen_chirbury_070404

(delwedd 6665)

 llythrennau cochion = testun heb ei gywiro
llythrennau duon = testun wedi ei gywiro


 

 

(delwedd B6803) (tudalen 001)

HOW TO LEARN WELSH, BEING AN ENGLISH-WELSH VOCABULARY AND PHRASE-BOOK, For the use of Travellers and Students.

LLYFR YMDDIDDANION A GEIR-LECHRES gyflawn SAESNEG a CHYMRAEG, at wasanaeth Teithwyr ac Efrydwyr.

WREXHAM: PRINTED AND PUBLISHED BY HUGHES AND SON.

Wrexham: Printed and Published by Hughes and Son.

PRICE SIXPENCE.


 

 

(delwedd B6804) (tudalen 002)

BOOKS SUITABLE FOR STUDENTS OF THE WELSH LANGUAGE

A Grammar of the Welsh Language: based on the most approved system, with copious examples from some of the most correct Welsh writers. By the Rev. Thomas Rowlands. — Cloth, price 4s. 6d.

Welsh Exercises; adapted to the above by the same Author. — Cloth, price 4s. 6d.

English -Welsh & Welsh-English Dictionary; by W. Richards, L.L.D.; New Edition, Revised and Enlarged, containing 748 pages. The cheapest Dictionary published in Wales. — Cloth, price 2s. 6d.; separately, 1s. 6d., and 1s.

English-Welsh Letter Writer — for the use of Ladies and Gentlemen. — Containing examples of letters on Friendship, Courtship, Business, Situations, and several other subjects; Cards of Invitations, Wills, Receipts, Bills, &c., &c. — Paper Cover, price 1s., Cloth, 1is. 6d.

The Ready Instructor — in Reading or

Penmanship; or the art of Writing and Reading Manuscript acquired without the aid of a Master; containing exercises in round-hand or text, and in small-hand or half-text, &c.; by W. Harris. — Price 6d.

Any of the above Books sent POST FREE on receipt of Postal Order by the Publishers, HUGHES & SON, Wrexham.


 

 

(delwedd B6805) (tudalen 003)

VOCABULARY AND PHRASE-BOOK.

 

 

(delwedd B6806) (tudalen 004)



HOW TO LEARN WELSH, BEING AN ENGLISH- WELSH VOCABULARY & PHRASE-BOOK, FOR THE USE OF TRAVELLERS AND STUDENTS.

LLYFR YMDDIDDANION A GEIR-LECHRES gyfiawn SAESNEG a CHYMRAEG, at wasanaeth Teithwyr ac Efrydwyr.

WREXHAM: PRINTED AND PUBLISHED BY HUGHES AND SON.


 

 

(delwedd B6807) (tudalen 005)



A VOCABULARY AND PHRASE-BOOK.

LLYFR YMDDIDDANION A GEIR-LECHRES.

 

THE WELSH ALPHABET. — Y Wyddor Gymraeg.

In Welsh, with very rare exceptions, all the letters are to be sounded, and sounded always the same; therefore a correct knowledge of the powers of its alphabet, is all that is requisite for enabling any one to read it fluently; and this is an advantage that probably is to be found in no other tongue.

A as a in English in man, pan, glass; long or circumfiexed, as a in are, ■"- dare.

J3 as 6 in English.

\j (ek) as in can, cane, come; never as in cistern. yjli as x in Greek: (consult a Welsh person as to the sound.)

JD as d in English.

J_/Q as th in this, that, thou, though.

"Ci as e in English in men, then, ten; long or circumfiexed, as ea m

■" ear, near, tear.

Jj as v in English.

XJ I as f in English, (jT (eg) as g in English in gain, grain.

JN g ( en o) a s ng in English in long, thong, strong.

XX as h in English in hem, hen, hand, hind.


 

 

(delwedd B6808) (tudalen 006)



6 THE WELSH ALPHABET — Y WYDDOR GYMRAEG.

J_ as ee in English in deem, seem, deer, beer.

J j as I in English in land, lead.

T "I has a sound peculiar to the Welsh; it would be well for the learner

*-*■*■ to consult a Welsh person respecting its sound.

J\j_ as m in English.

JNJ as n in English.

(J as o in English in gone, none; when circumflexed, as o in lone, home.

J^ as p in English in plate, plot.

JLL?

. as ph ^ n English in philosophy, physic; or f in fail.

JX as r in English in rare, roar.

^ as s in English in sing, song.

J_ as t in English in íare, iore.

J_ _Q as i/i in English in thick, thought, mouth.

U somewhat broader than i in English in this; when circumflexed as ee in green, between.

YY as o in English in to, who.

Yas e in English in her, stem, or u in iwrw. But it assumes the sound of the Welsh u in the last syllable of all polysyllabic words, and in most monosyllables.

THE VOWELS. — Y Llafariaid. y all the others are consonants. y cydseiniaid yw y lleill oil.

THE DOUBLE LETTERS. — 7 Llythyrenau Dyblyg. fi, ff, fl, ffi, ffl. | fi, if, fl, ffi. 1H.


 

 

(delwedd B6809) (tudalen 007)



VOCABULARY GEIR-LECHRES.

TRAVELLING — Teithio.

Steamboat, agerddlong.

The captain, y cadben.

The steward, y goruchwyliwr.

The ship's deck, bwrdd y Hllong.

The harbour, y porthladd.

Duty, toll.

The cabin, y caban.

The tide, y llanw.

The machine, y peiriant.

Station, gorsaf.

The waiting-room, y ddisgwyl-ystaf-

The office, y swyddfa. [ell.

Custom-house, tolldy.

The carriage, y cerbyd.

An engine, agerdd-beiriant.

Wheel, olwyn.

First, second, third class, dosparth cyntaf, ail, trydydd.

Mark, nod.

Trunk, triune.

Box, blwch.

Groods, nwyddau.

Rope, rhaff.

Ticket, tocyn.

Station-master, gorsaf-feistr.

Train, cerbydres.

Ticket office, swyddfCr tocynau.

Journey, taith.

Clothes, dillad.

The luggage, cludgelfi.

A hat box, bocs hetiau.

String, llinyn.

A leather strap, ystrap lledr.

A lock, do.

A window, ffenestr.

A carriage, cerbyd.

HOUSE, HOTEL, FURNITURE, ka. — Ty, Gwestty, Dodrefn éc.

A room, ystafell.

The bedroom, yr ystafell wely.

The dining room, y ciniaw ystafell.

The door, y drws.

The gate, y glwyd.

The yard, y buarth.

The cellar, y selar.

The kitchen, y gegin t

A step, gris.

The window, y ffenestr.

The key, yr agoriad.

The table, y bwrdd.

Bell, clock.

The hotel, y gwestty. [gwestty.

The master of the hotel, meistr y

The waiter, y gweitiwr.

The messenger, y negeseuydd.

Furniture, dodrefn.

The garden, yr ardd.

The staircase, y grisiau.

Floor, llaior.

A wall, mur.

Building, adeilad.

Roof, to.

The ceiling, y nenfwd.

The floor, y llawr.

Carpet, carped.

The hearth, yr aelwyd.

A mirror, drych.

A footstool, ystol droed*

VOrA-BTJLAHY — GETR -LECHRES.

The extinguisher, y diffoddydd.

Coal, glo.

Charcoal, siarcol.

Wood, coed.

Soap, sebon.

The curtains, y cyrteni.

The sheets, llieinleni.

The feather bed, y gwely plyf.

The mattress, y matras.

Bolster, gobenydd.

The bedstead, y pren gwely.

Towel, tywel.

A nail, hoelen.

A warm bath, badd cynes.

Lamp, llusem.

Candle, canwyll.

A wax candle, canwyll gwyr.

A match, magdân.

Chair, cadair.

Chest, cist.

The table cloth, y Man bwrdd.

A lock, do.

A grate, grat.

The ashes, y lludw.

The chimney, y simneu.

Sm^ke, mwg.

Tongs, gefail.

A blanket, blamed.

A counterpane, cwrlyd.

I Napkin, napcyn.

I Basin, cawg.

The kettle, y crochenyn.


 

 

(delwedd B6810) (tudalen 008)



Latch, elided.

Bolt, bollt.

Mug, cwpan.

Plate, clysgì.

Fork, fforch.

Knife, cyllell.

Tiles, llechi.

Lime, calch.

Fire irons, heyrn tan.

Candlestick, canwyllbren.

Coffee mill, melin gojfi.

Baking tins, tyniau pobi.

Knife box, bocs cyllill.

The rolling pin, y rhol-bren.

The coal box, y bocs glo.

Table spoon, llwy fwrdd.

Tea spoon, llwy de.

The egg cups, y cwpanau wyau

Salt box, bocs halen.

Flat irons, heyrn smwddio.

The tea cups, y cwpanau te.

Chest, coffr.

Trunk, croen-gist.

Broom, ysgubell.

Shelf, aste'll.

Stool, stol.

EATABLES and DPJNKABLES. — Pethau Vw bwyta a'v hyfed.

Bread, bara.

Cheese, caws.

Give me bread and cheese, rhoddweh i mi fara a chaws.

Butter, ymenyn.

Salt, halen.

Beef, cig eidion.

Boiled Beef, cig eidion wedi ei ferwi.

Boast Beef, cig eidion rhostiedig.

Yeal, cig Uo.

Fillet of Veal, ffilet o gig Uo.

Pork, pore.

Bacon, cig moch.

Lamb, Oengig.

Pheasant, coediar.

Pigeon, colomen.

Hare, ysgyfarnog.

Rabbit, gwningen.

Duck, hvnjaden.

Fish, pysgod.

Salmon, savion.

Herring, ysgadenyn, penog.

Turbot, torbwt.

Pike, penhwyad.

Trout, brithyll.

Eel, llyswen.

Flat-fish, lleden.

Skate, morcath.

Tongue, tafod.

Calf's head, pen Uo, Turkey, twrci.

Goose, gwydd.

Oysters, wystry».

Sauce, saws.

VOCABXTLARY — GEIÍt-LECHRES.

Peas, pys.

Green peas, pys gleision.

Beans — white — green, ffa — gwynion

 — gwyrddion.

Cauliflower, blodfresych.

Brocoli, brocoli.

Cabbage, hresych.

Turnips, maip.

Celery, perllys.

Potatoes, pytatws.

Sliced Potatoes, pytatws wedi eu taf-


 

 

(delwedd B6811) (tudalen 009)

 ellu.

Fried potatoes, pytatws wedi eu ffrio.

Carrots, moron.

Lettuce, letis.

Horse-radish, marchruddugL

Onion, wynwyn.

Garlic, garlleg.

Parsley, perllys, persli.

Rice, reis.

Ginger, sinsir.

Pepper, pupur.

Vinegar, finegr.

Radishes, rliuddugl.

Spices, perlysiau.

Cinamon, sinamon.

Nutmeg, pergneuen.

Mustard, mwstard.

Oil, olew.

Sage, y fedwen chwerw.

Pruit, ffrwyth.

Melon, melon.

Apricot, afal Armenia.

Grapes, grawnwin.

Lemon, surafal.

Cucumber, cucumer.

Wine, gwin.

Cider, osai.

Apple, afal.

Pear, gerllygen.

Plums, eirin.

Orange, eurafal.

Cherries, ceiriosenau.

Strawberries, mefus.

Walnuts, cnau ffreinig.

Gooseberries, grwys.

Honey, mel.

Cream, hufen.

Beer, cwmv.

Brandy, brandi.

Pie, pastai.

Cake, teisen.

Whey, maidd.

Curds, ceulfran.

Jelly, ceulfwyd.

Tart, pastai ffrwyth.

Apple tart, pastai afalau.

Pancake, crempog.

Lemonade, dwfr surafal.

Breakfast, boreufwyd.

Dinner, ciniaw.

Supper, swper.

APPAREL, kc — Dillad, éc.

Coat, cot, hugan.

Waistcoat, gwasgod.

Surtout, argob, Cloak, clog.

The hat, yr het.

Button, botwm.

Trousers, llodrau.

Gloves, menyg.

Pocket handkerchief, ffugen llogell.

A shoe, esgid.

Umbrella, gwlawlen.

Silk stockings, hosanau sidan.

Boots, botasau.

Ladies' boots, botasau boneddigesau.

Brush, gwrychell, brushy

Tooth powder, powdwr dannedd.

Pocket, llogell.

Slippers, yslopanau.

Watch, oriawr.

Watch-key, agoriad oriawr.

Stockings, hosanau.

Cotton stockings, hosanau cotwiru

Eibbon, rhiben.

Veil, gorchudd.

Boa, gwddfdorch.

Bracelet, braichled.

Cap, cap.

Nightcap, cap nos.

Cloth, brethyn.

Linen, Main.


 

 

(delwedd B6812) (tudalen 010)

7O

VOCABULARY — GEIR-LECHRES.

Velvet, rnelfed.

Collar, gwddfdorch, cdler*

Comb, crib.

Scissors, gwellaif, siswrn.

Stays, gwasgrwym.

Thimble, gwniadyr.

Thread, edafedd.

Needle, nodwydd.

Spectacles, drychau.

Buckle, bwcl.

I "Wool, gwlan.

I Feather, pluen.

Bow, bwa.

Great coat, cot favor.

Shirt, crys.

Hoop, cylch.

Ciiif, torch llawes.

Gown, gwn.

Sleeve, llawes.

PLACES, BUILDINGS, kz. — Lleoedd, Adeiladau, éc.

Village, pentref.

Grove, llwyn.

The wood, y goedwig.

A field, maes.

Plain, gwastadedd.

The country, y wlad.

A mountain, rnynydd.

Valley, dyffryn.

City, dinas.

Town, tref.

Koad, ffordd.

Eiver, afon.

Sea, mor.

Meadow, dol, gwairglodd.

Forest, coedwig.

The path, y llwybr.

Corn, yd.

Herbs, llysiau.

Weeds, chwyn.


 

 

(delwedd B6813) (tudalen 011)

Flowers, blodau.

The fire, y tan.

Water, dwfr.

New milk, llaeth newydd.

Men, dynion.

Women, benywod.

People, pobl.

Strangers, dieithriaid.

Island, ynys.

Isle of Anglesea, Ynys Mon.

Bock, craig.

Land, tir.

Clay, elm.

Lilt, baw, Sand, tywod.

Brook, afonig.

Pool, pwll.

Pond, llyn.

Bain, gwlaw.

Hail, cenllysg.

Frost, rhew.

The snow, yr eira.

Mist, niwl.

Dew, gwlith.

The pulpit, y pwlpud.

The hotel, y gwestty.

The office, y swyddfa.

Tavern, tafarn.

Bridge, pont.

The palace, y palas.

The Crystal Palace, y Palas Grisial.

Castle, castdl.

Penrhyn Castle, Castell Penrhyn.

Park, pare.

College, coleg.

Hospital, yspyty.

Theatre, ohwareudy.

Market, marchnad.

Cemetery, claddfa.

Steeple, clochdy.

Tomb, bedd, beddrodd. beddfaen %

Altar, allor.

A chair, cadair.

Bell, clock.

Chapel, capel.

Library, Uyfrgell.

The corn market, y farchnad lafur.

Prison, car char.

A church, eglwys.

The post-office, y Uythyrdy.

The General Post-office, y Uythyrdy cyffredinol.

The Bank, yr ariandy.

VOCABULARY — GEIR-LECHRES.

TEADES AND PBOFESSIONS. — Galwedigaethau a Swyddau.

Clergyman or parson, gwr eglwysig neu offeiriad.

Dissenting Minister, gweinidog ym-

Preacher, pregethwr. [neillduol.

Physician, physygwr.

Surgeon, meddyg.

Veterinary surgeon, meddyg anifeil-

Barrister, dadleuydd. [iaid.

Solicitor, twrnai.

Publisher, cyhoeddwr.

Printer, argraffydd.

Bookseller, llyfr-wertliwr.

Bookbinder, llyfr-rwymwr.

Druggist, cyfferiwr.

Shipbuilder, saer llongau.

Stonemason, saermaen.

Carpenter, saer.

Cabinet-maker, dodrefn-scer.

Merchant, masnachwr.

Shopkeeper, siopwr.

Miller, melinydd.

Ship captain, cadben Vong K

Seaman, morwr.

Baker, pobydd.

Ropemaker, rhaffwr.

Publican, tafarnwr.

Innkeeper, gwesttywr.

Weaver, gweydd.

Smith, gof.

Cooper, cylchwr.

Saddler, cyfrwywr.

Shoemaker, crydd.

Skinner, crwynwr.

Chandler, canwyllwr.

Butcher, cigydd.

Maltster, bragwr.

Awl, mynawyd.

Axe, bwyell.

Chisel, cyn.

Plane, plaun.

Hammer, morthwyl.

Saw, llif.

File, ffeil, Mallet, gordd.

Vice, gafaelur.

Scythe, pladur.

Spade, rhaw.

TOOLS. — Arfau.

Rake, cribyn.

Harrow, og.

Sickle, cry man.

Plough, aradr

Hoe, caib.

Knife, cyllell.

Bar, trosol.

Brush, gwrychell, brwêh»

Shears, gwellaif.

Trowel, llwyar.

Hod, cafn mortar.

Arsenic, arsenig.

Brass, pres.

Copper, copr.

Gold, aur.

Iron, haiarn.

METALS. — Mien

Lead, plwm.

Mercury, arian I

Silver, arian.

Steel, dur.

Tin, alcam*

White, gwyn.

Black, du.

Red, coch.

Blue, glas.

Grey, llwyd.

COLOURS. — Lliwiau.

Brown, gwineu.

Green, gwyrdd.

Yellow, melyn.

Purple, rhuddgoch.


 

 

(delwedd B6814) (tudalen 012)

12

Love, carìad.

Joy, llawenydd.

Hope, gobaith.

Fear, ofn.

Grief, tristwch.

Page, gwylltineb.

Pride, balchder.

VOCABULARY — GEIR-LECHRES.

PASSIONS. — Nwydau.

Hatred, casineb.

Desire, dymuniad.

Pleasure, pleser.

Despair, anobaith.

Shame, cywilydd.

Envy, cenfigen.

Jealousy, eiddigedd.

RELATIVES. — Perthynasau.

Husband, gwr

"Wife, gwr aig.

Father, tad.

Mother, mam.

Children, Son, mob.

The daughter, y fercK

Daughter-in-law, merch-yn-nghyfraith.

The son-in-law, y mab-yn-nghyfr-

Brother, brand. [aith.

Sister, chwaer.

Uncle, ewythr.

Aunt, modryb.

Cousin, cefnder.

Nephew, nai.

Niece, nith.

Grandfather, tad-cu, taid.

Grandmother, mamgu, nain.

Grandson, vn/r.

Grand- daughter, wyrta.

Parents, rhieni.

Boy, bachgen.

Girl, geneth.

PAKTS OF THE BODY. — PJumau y corph.

The head, y pen.

Hair, gwallt.

Bed hair, gwallt coch.

Black hair, gwallt du.

Face, gwyneb.

The eye, y llygad.

Black eyes, llygaid duon.

Nose, trwyn.

Mouth, safn, genau.

Skull, penglog.

Brain, ymenydd.

Lip, gwefus.

Ped lips, gwefusau cochion.

The tongue, y tafod.

Tooth, dant.

White teeth, dannedd gwynion.

Chin, gen.

Cheek, boch.

Throat, gwddf.

Hand, Haw.

Arm, braich.

Breast, bron.

Ear, dust.

Back, cefn.

Back bone, asgwrn cefn.

Eib, asen.

Knee, glin.

Leg, coes.

Foot, troed.

Toe, bys troed.

Nail, twin.

The nails, yr eiuinedd.

Thumb, bawd.

The wrist, yr arddwrn.

Fist, dwrn.

Heart, colon.

Hard heart, colon galed.

Vein, gwythien.

Nerve, gewyn.

The nerves, y gewynau.

Joint, cyrnal.

Blood, gwaed.

VOCABULARY — GEIR-LECHRES.


 

 

(delwedd B6815) (tudalen 013)

13

The sight, y gohvg.

The hearing, y clywed.

The taste, yr archwaeth.

THE FIVE SENSES. — Y Pum Synwyr.

The feeling, y teimlad.

The smelling, yr arogliad.

Man, dyn.

Woman, dynes.

Boy, bachgen.

Girl, geneth.

Child, plentyn.

MANKIND. — Dynolryw.

The children, y plant.

A young man, gwr ieuangc.

A young woman, merch ieuangc.

An old man, hen wr.

An old woman, hen wraig.

NAMES OF CEEATUEES. — Enwau Creaduriaid.

Horse, ceffyl.

Mare, caseg.

Colt, ebol.

Ass, asyn.

Bull, tarw.

Cow, buwch.

Bullock, eidion.

Calf, llo.

Earn, hwrdd.

Sheep, da fad.

Lamb, oen.

Goat, gafr.

Dog, ci.

Otter, dyfrgi.

Cat, cath.

Wolf, blaidd.

Fox, llwynog.

Hare, ysgyfarnog.

Eabbit, cwningen.

Pig, mochyn.

Sow, hwch.

Mouse, Uygoden.

Cock, ceiliog.

Hen, iar.

Goose, gwydd.

Turkey, twrci.

Duck, hwyaden.

Bird, aderyn.

Crow, bran.

Dove, colomen.

Magpie, piogen.

Bee, gwenynen.

Wasp, cacynen.

Fly, gwybedyn.

THE EAETH, SUN, âc. — Y Ddaear, yr Haul, dc.

The earth, y ddaear.

A province, talaeth.

Bepublic, gwerin-lywodraeth.

Island, ynys.

Peninsula, gorynys.

The mountain, y rnynydd.

Valley, dyffryn.

The Vale of Clwyd, Dyffryn Glwyd.

Plain, gwastadedd.

Eock, craig.

The sea, y mor.

A continent, cyfandir.

A kingdom, teyrnas.

An empire, ymerodraeth.

A county, sir.

A lake, llyn.

The ocean, y cefnfor.

A canal, camlas.

Brook, afonig.

The tide, y llanw.

Waterfall, rhaiadr.

Llanberis Waterfall, Garden, gardd.

Corn, yd.

Herbs, llysiau.

Fire, tan.

Water, dwfr.

Milk, llaeth.

Bhaiadr Llan[heris.


 

 

(delwedd B6816) (tudalen 014)

14

VOCABULARY — GEIR-LECHRES.

NAMES OF PLACES. — Erman Lleoedd.

Europe, Ewrop.

Asia, Asia.

Africa, Africa.

America, America.

East, dwyrain.

West, gorllewin.

North, gogledd.

South, dehau.

England, Lloegr.

Ireland. Iwerddon, Scotland, Alban.

Wales, Cymru.

WELSH TOWNS, RIVERS, àc. — Trefydd Cymreig, Afonydd, <&c.

Aberdoyey, Aberdyfi.

Anglesey, Ynys Mon.

Barmouth, Abermaw.

Beaumaris, Biwmaris.

Brecknock, Brycheiniog.

Brecon, Aberhonddu.

Breconshire Beacons, Bannau Brycheiniog.

Bridgend, Penybont-ar-Ogwyr, Briton Eerry, Llansawel.

Builth, Buallt.

Cadoxton, Llangadog.

Cambria, Cymru, Gwalia.

Cardiff, Caerdydd.

Cardigan, Aberteifi.

Carmarthen, Caerfyrddiru

Carnarvon, Caerynarfon.

Caerphilly, Caerffili.

Chirk, Castell y Waeru

Conway, Conwy.

Cowbridge, Pontfaen.

Crickhowel, Crughywel.

River Dee, Afon Dyfrdwy.

Denbigh, Dinbych.

Devil's Bridge, Pont ar Fynach.

Fishguard, Abergwaen.

Flint, Fflint.

Glamorgan, Morganwg.

Gower, Gwyr.

Hawarden, Penarlag.

Holyhead, Caergybi.

Holywell, Treffynon.

Isle of Bardsey, Ynys Enlli.

Kidwelly, Cydweli.

Lampeter, Llanbedr.

Landaff, Llandaf.

Landovery, Llanymddyfri.

Lantwit-Major, Llanilltyd Fawr.

Laugharne, Llacharn.

Loughor, Llychwr.

Lowland Hundred, Cantre'r Gwaelod.

Menai Straits, Afon Menai.

Merioneth Meirionydd.

Milford, Aberdaugleddau.

Mold, y Wyddgrug.

Mona, Mon.

Montgomery, Trefaldwyn.

Morriston, Treforus.

Nantwich, yr Heledd Wen.

Narberth, Arberth.

Neath, Castellnedd.

Nerquis, Nercwys.

Newborough, Niwbwrch.

Newcastle Emlyn, Castell Newydd yn Emlyn.

Newmarket, Trelawnydd.

Newquay, Ceinewydd.

Newtown, y Drefnewydd.

Nevin, Nefyn.

North Wales, Gogledd Cymru.

Offa's Dike, Clawdd Offa.

Oswestry, Croesoswallt.

Pembroke, Penfro.

Plynlymon, Pumlumon.

Portmadoc, Porthmadog.

Powis, Powys.

Puffin Island, Ynys Seiriol.

Radnor, Maesyfed.

Rivals, yr Eifl.

Ruthin, Rhuthyn.

Segontium, Caersegunt.

Seiont, yr Afon Saint.

Severn, yr Afon Hafren.

Siluria, Deheudir Cymru.

Snowdon, y Wyddfa.

Snowdonia, Mynyddoedd Eryri.

South Wales, Deheudir Cymru»

St. Asaph, Llanelwy.


 

 

(delwedd B6817) (tudalen 015)

VOCABULARY — GEIR-LECHRES. 15

St. David's, Tyddewi.

St. Dogmells, Llandudoch.

St. Harmon, Llanarmon yn Ial.

Strata Florida, Ystrad Fflur.

Swansea, Abertawy.

Tenby, Dinbych y Pysgod.

Tivy, yr Afon Teifi.

Tremadoc, Tremadog.

Valle Crucis, Llancgwystl.

Venedotia, Gogledd Cymru.

Wales, Cymru.

Welshpool, y Trallwm.

Winifred, Gwenfrewi.

Wrexham, Gwrecsam.

Wye, yr Afon Wy.

COUNTIES OF WALES. — Swyddi Cymru.

Flintshire, Swydd F flint.

Denbighshire, Swydd Dinbych.

Carnarvonshire, Swydd Caerynarfon.

Anglesea, Swydd Mon.

Merionethshire, Swydd Meirionydd.

Cardiganshire, Swydd Aberteifi.

Radnorshire, Swydd Maesyfed.

Pembrokeshire, Swydd Penfro.

Carmarthenshire, Swydd Caerfyrddii

Montgomeryshire, Swydd Trtfald- \ Brecknockshire, Swydd Brycheiniog. wyn. I Glamorganshire, Swydd Morganwg.

THE SEASONS OF THE YEAR AND THE WEATHER.-

Tymhorau y Flwyddyn cCr Tywydd.

Spring, Gwanwyn.

Summer, Haf.

Autumn, Hydref.

Winter, Gauaf.

Dry, sych.

Wet, gwlyb.

Warm, gwresog.

Cold, oer.

Mild, mwyn.

Changeable, cyfnewidiol.

Fine, teg.

Rough, garw.

Windy, gwyntog.

Rainy, gwlawog.

Stormy, tymesilog.

Frosty, rhewllyd.

Frost, rhew.

Thaw, dadlaith.

Flood, llif.

Ice, ia.

Air, awyr.

Wind, gwynt.

Sun, haul.

Moon, lleuad.

Stars, str.

Rainbow, enfys.

Cloud, cwmwl.

Cloudy, cymylog.

Clear, clir.

Starry, serenog.

Year, blwyddyn.

Month, mis.

Wythnos, week.

Day, diiurnod.

Hour, awr.

TIME. — Amser.

Minute, munud.

Morning, boreu.

Noon, canol dydd.

Evening, prydnawn»

Night, nus.


 

 

(delwedd B6818) (tudalen 016)

16 VOCABULARY — GEIR-LECHRES.

DAYS OF THE WEEK. — Dyddiau yr Wythnos.

Sabbath Day, Dydd Sabbath.

Monday, Dydd Llun.

Tuesday, Dydd Mawrth.

"Wednesday, Dydd Mercher.

Thursday, Dydd Iau.

Friday, Dydd Gwener.

Saturday, Dydd Sadwrn.

MONTHS OF THE YEAR. — Misoedd y Fiwyddyn.

January, Ionawr.

February, Chvjefror.

March, Mawrth.

April, Ebrill.

May, Mai.

June, Mehefin.

July, Gorjphenaf.

August, Awst.

September, Medi.

October, Hydref.

November, Tachwedd.

December, Rhagfyr.

WEIGHTS AND MEASURES.- Pwysi a Mesurau.

Ton, tunell.

Cwt, canpwys.

Pound, piuys.

Ounce, wns.

Dozen, dwsin.

Mile, milltir.

Yard, llathen.

Foot, troedfedd.

Inch, modfedd.

Pair, par.

Bushel, bwsiel.

Cup, cwpan.

Gallon, galwyn.

Quart, Chwart.

Pint, peint.

Ell, hirlath, 3| troedfedd.

MONEY. — Arian.

Farthing, ffyrling.

Halfpenny, dimai.

Penny, ceiniog.

Two-pence, dwy geiniog.

Three-pence, tair ceiniog.

Four-pence, grot.

Five-pence, pump ceiniog.

Six-pence, chwê cheiniog.

Seven-pence, saith geiniog.

Eight-pence, wyth geiniog.

Nine-pence, naw ceiniog.

Ten-pence, deg ceiniog.

Eleven-pence, un geiniog ar ddeg.

One shilling, un swllt.

Thirteen pence, tair ceiniog ar ddeg, Fourteen pence, pedair ceiniog ar ddeg.

Fifteen pence, pyrntheg ceiniog.

Sixteen pence, un geiniog ar bymtheg.

Seventeen pence, dwy geiniog ar byirdheg.

Eighteen pence, deunaw ceiniog.

Nineteen pence, pedair ceiniog ar bymtheg.

Twenty pence, ugain ceiniog.

Twenty-one pence, un geiniog ar hugain.

Twenty-two pence, dwy geiniog ar hugain.

Twenty -three pence, tair ceiniog ar hugain.

Two shillings, dau swllt.

Half a crown, haner coron.

A crown, coron.

Ten shillings, deg swllt.

Half a sovereign, haner sofran.

Sovereign, sofrom, penadur.

A guinea, gini.

Five pounds, pum punt.

Hundred pounds, cant punt.

Thousand pounds, mil o bunoedd, VOCABULARY — GEIR-LECHRES.

NUMBEES. — Rhif.


 

 

(delwedd B6819) (tudalen 017)

17

1 . . I — One, un.

2 . . II — Two, dau, dwy.

3 . . Ill — Three, tri, tair.

4 . . IY — Four, pedwar, pedair.

5 . . V — Five, pump.

6.. VI — Six, chwech.

7 . . VII — Seven, saith.

8.. VIII — Eight, wyth.

9 . . IX — Nine, naw.

10.. X — Ten, deg.

11 . .XI — Eleven, un-ar-ddeg.

12. .XH — Twelve, deuddeg.

13 XIII — Thirteen, tri-ar-ddeg.

14 . . XIV — Fourteen, pedwar -ar-ddeg.

15 . . XV — Fifteen, pymtheg.

16.. XVI — Sixteen, un-ar-bymtheg.

17..XVTI — Seventeen, dau-ar-bymtheg.

18 . . XVIII — Eighteen, tri-ar-bymtheg.

19. .XIX — Nineteen, pedwar-ar-bymtheg.

20 . . XX — Twenty, ugain.

30. .XXX — Thirty, deg-ar-hugain.

40. .XL — Forty, deugain.

50 . .L — ~Eiîty,deg-a-deugain,haner cant.

60 . . LX — Sixty, triugain.

70 . . LXX — Seventy, deg-a-thri-ugain.

80 . . LXXX — Eighty, pedwar-

90 . . XC — Ninety, deg-a-phedwar-ugain.

100 . . C — One hundred, cant .

200 . . CO — Two hundred, dau gant.

300 .. CCC — Three hundred, tri chant.

400 . . CD — Four hundred, pedwar cant.

500 . . D — Five hundred, pum cant.

600 . . DC — Six hundred, chwe i chant.

700.. DCC — Seven hundred, saith gant.

800. .DCCC — Eight hundred, wyth cant.

900. .DCCCC — Nine hundred, naw cant.

1000. .M — One thousand, miU

First, cyntaf.

Second, ail.

Third, trydydd.

Fourth, pecLwarydd.

Fifth, pumed.

Sixth, chweched.

Seventh, seithfed.

Eighth, wythfed.

Ninth, nawfed.

Tenth, degfed.

Twentieth, ugeinfed.

Hundredth, canfed.

SHOET WOEDS IN COMMON USE. — Geiriau hyrion mewn arferiad cyffredin.

Once, unwaith.

Twice, dwywaith.

Yes, ie.

No, nage.

Good, da.

Bad, drwg.

Great, mawr.

Small, bychan.

Many, llawer.

Few, ychydig.

Up, ifynu.

Down, i lawr.

Above, uwchlaw»

Below, islaw.

Over, drosodd.

Under, odditanodd»

Before, o flaen.

Behind, ar 61.

Often, yn ami.

Seldom, yn anaml.

Daily, beunydd.

To-day, heddyw.


 

 

(delwedd B6820) (tudalen 018)

28 VOCABULARY — GEIR-LECHRES.

To-morrow, foru.

Early, ynfore.

Late, yn hwyr.

Here, yma.

There, yna.

"Within, oddifewn.

Without, oddiallan.

So, felly.

Far, yn irihell.

Near, yn agos.

Enough, digon.

Too much, gormod.

More, mwy.

Less, llai.

With, gyda>

Better, yn well.

Worse, yn waeth, WTry, paham.

How, pa fodd.

Quick, yn gyflym.

Soon, ynfuan.

When, pa bryd.

Indeed, yn wir.

Long, Mr. fehort, byr.

Happy, hapvs.

Learned, dysgedig.

Joyful, hyfryd.

Fearful, ofnus.

Easy, esmwyth.

Beady, parod.

Proud, bakh.

Just, cyfiawn.

Weak, gwan.

Slow, araf.

Eich, cyfoethog.

Poor, tùtwd.

Pretty, prydferth.

Useful, defnyddiol.

Wise, doeth.

Wild, gwyllt.

Song, can.

Open, agor.

Shut, cau.

Meat, bwyd.

Drink, diod.

Wash, golchi.

Paper, papyr.

Pen, pin.

Ink, inc.

Breakfast, boreufwyd.

Bit, tamaid.

End, terfyn.

White, gwyn.

Black, du.

Gray, llwyd.

Green, gwyrdd.

Blue, glas.

Yellow, melyn.

Red, coch.

Cake, teisen.

Love, eariad.

Child, plentyn.

Door, drw8.

FOKDS IN COMMON USE. — GWnau mewn Arferiad Cyffreiin.

Angel, angel.

Artful, cyfrwys.

Artless, diddichell.

Abbey, mynachlog.

Abettor, annogwr.

Abhor, casau.

Abide, aros.

Ability, gallu.

Able, galluog. tbode, trigj'a. bstain, yrnatal.

Abstract, crynodeb.

Absurd, gwrthun.

Aocident, damwain.

Acute, llym.

Action, gweithred.

B

Backward, yn 61, Baker, pobydd.

Banker, arianydd.

Bacon, cig moch.

Backbite, enllibio.

Banish, alltudio.

{Baptism, bedydd.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




 

 

(delwedd B6821) (tudalen 019)

29



Barley, hatdi.

Barren, diffrwyth.

Bashful, gwylaidd.

Battle, brwydr.

Bedstead, pren gwely.

Beggar, cardottyn.

Bellows, megin.

Bellman, clochydd.

Besom, ysgubell.

Better, gwell.

Bible, Bill.

Bitter, chwerw.

Bladder, pledren.

Blame, bai.

Blameable, beivs.

Blank, gwagle.

Blaze, fflarn.

Bleakness, oerfel.

Bleed, gwaedu.

Blemish, bai.

Blend, cymysgu.

Bless, bendithio.

Blessing, bendith.

Blindness, dallineb

Bliss, gwynfyd.

Blister, pothell.

Block, boncyff.

Blockhead, penbwl.

Blossom, blodeuyn.

Blow, ergyd.

Blowing, chwythiad.

Blueness, glasni.

Blunder, camsyniad.

Boar, baedd.

Board, bwrdd.

Boarder, byrddiwr.

Boast, ymffrost.

Boat, cwch.

Boatman, badwr.

Body, corph.

Bog, cars.

Boggy, corsog.

Boil, berwi.

Boiler, berwedydd.

Boisterous, tymhestlog.

Boldness, hyfder.

Bounty, haelioni.

Bow, bwa.

Bower, deildy.

Box, blwch.

Boy, bacJigen.

 



VOCABULARY — GEIR-LECHRE8.

Brag, ymffrostio.

Bran, eisin.

Branch, cangen.

Brass, pres.

Brave, dewr.

Bravery, dewrder.

Breath, anadl.

Breathe, anadlu.

Brethren, brudyr.

Brevity, byrdra.

Brew, dartlaw.

Brewhouse, darUawdy, Bribe. Uwgr-wobr.

Bridge, pont.

Bridle, ffrwyn.

Bright, disglaer.

Bolster, gobenydd.

Bondage, caethiwed.

Bony, esgyrnog.

Book, llyfr.

Borrow, bentliyca.

Bounteous, hael.

Broad, Uydan.

Broth, cawl.

Brother, braiud.

Brotherly, brawdol.

Bruise, ysigiad.

Brute, anifail.

Brutish, anifeilig.

Bud, blaguryn.

Builder, adeiledydd.

Building, adeilad.

Bull, tarv).

Bundle, sypyn.

Burden, baich.

Bush, perth.

Bushy, perthog.

Business, galwad.

Busy, diwyd.

Butcher, cigydd.

Buy, prynu.

Buyer, prynwr.

By-name, llysenw.

By- word, diareb.

Cabbage, bresych.

Calamity, adfyd.

Calendar, dyddlyfr.

Calmness, tawelwch.


 

 

(delwedd B6822) (tudalen 020)

20

VOCABULARY — GEIR-LECHRES.

Calumny, anair.

Camp, gwersyll

Candid, teg.

Candle, canwyll.

Candour, tegwck.

Captain, cadben.

Carcase, celain.

Care, gofal.

Careful, gofalus.

Careless, diofal.

Carpenter, saer.

Carpentry, saemiaeth.

Carpet, llawrlen.

Carriage, cerbyd.

Carrier, cludydd.

Carver, cerfiwr.

Cash, avian.

Castle, castell.

Cat, cath.

Cause, aclws.

Causeless, diachos.

Cautious, gochelgar.

Cell, cell.

Cemetery, beddrod.

Censiu'e, sen.

Ceremony, defod.

Certain, sicr.

Certainty, sicrwydd.

Certify, hysbysu.

Chaff, us.

Chaffy, usog.

Chain, cadwyn.

Chair, cadair.

Chamber, ystafell.

Change, nevoid.

Character, cymeriad.

Charge, gorchymyn.

Charitable, haelionui.

Charity, elusen.

Chastise, ceryddu.

Chastity, diwcirdeb.

Chatty, siaradm.

Cheat, twyllo.

Cheer, lloni.

Cherub, cerub.

Chief, blaenor.

Child, plentyn.

Chimney, simnai.

Cistern, dyfrgist.

City, dinas.

Clap, twrf.

Clay, clai.

Clean, glan.

Cleanliness, glendicL

Clear, goleu.

Clemency, mwynder.

Climate, hinsawdd.

Closeness, agosrwydd.

Cloth, brethyn.

Clothes, dillad.

Cloud, cwmwl.

Cloudy, cymylog.

Coach, cerbyd.

Coachman, cerbydwr.

Coal, glo.

Coalpit, pwllglo.

Cock, ceiliog.

Cold, ocrfel.

Collect, casglu.

Collector, casglwr.

College, athrofa.

Colour, lliw.

Comb, crib.

Comfort, cysur.

Commend, canmol.

Commerce, masnach.

Common, cyffredin.

Complaint, cyhuddiad, Complete, perffaith.

Comply, cydsynio.

Compute, cyfrif.

Conceal, celu.

Concise, byr, cry no.

Concourse, tyrfa.

Condemn, euogfarnu.

Condition, ammod.

Conductor, arweinydd.

Conference, cynadledd.

Confess, cyfaddef*

Confidence, hyder.

Confine, cyfyngu.

Confirm, cadarnhau*

Conflict, ymdrech.

Conform, cydffurfio.

Confound, dyrysu.

Confusion, dyryswch.

Conjuror, swynwr.

Connive, goddef.

Conquer, gorchfygu.

Consent, caniatad.

Consider, ystyried.

Console, cysuro»

VOOABULAHY — GEIE-LECHBES.


 

 

(delwedd B6823) (tudalen 021)

21

Constant, dyfal.

Constitute, penodi.

Consume, ysu.

Contain, cynwys.

Contend, ymdrechu.

Continent, cyfandir.

Continual, dibaid.

Contract, cytundeb.

Contribute, cyfranu.

Contriver, dyfeisiwr.

Convenient, cyfleus.

Convey, cludo.

Conveyor, cludydd.

Convict, colldyn.

Cook, cogydd, cogydde*

Cool, oer.

Cooper, cylchwr.

Copy, adysgrifen.

Cord, rheffyn.

Cordial, meddyglyn.

Corn, grawn.

Corner, congl.

Corpulent, corphog.

Correct, cywir.

Correspond, cyfateb.

Corrupt, llygredig.

Cough, peswch.

Country, gwlad.

County, swydd, sir.

Course, gyrfa.

Court, llys.

Courteous, mwyn.

Courtship, carwriaeth.

Cover, clawr.

Covet, chwenych.

Craft, celfyddyd.

Craftiness, cyfrwysder.

Crane, crychydd.

Crave, erfyn.

Create, creu.

Creature, creadur.

Creator, Creawdwr.

Credit, coel.

Creditor, gofynwr.

Creed, credo.

Crew, llongwyr.

Crier, criwr.

Crime, bai, trosedd.

Cripple, efrydd.

Critic, beirniad.

Crock, crochan.

Crocodile, crocodil.

Crook, bach.

Crop, cnwd.

Cross, crocs.

Crow, bran.

Crowd, tyrfa.

Crown, coron.

Cruel, creulon.

Crumble, briwsioni.

Cry, bloedd.

Cudgel, ffon.

Curate, curad.

Cure, iachad.

Curse, melldith.

Cushion, clustog.

Custody, cadwraeth.

Custom, defod, arfer.

Damage, rawed.

Damp, llaith.

Damsel, geneth.

Dance, dawns.

Danger, perygl.

Dangerous, peryglui.

Dark, tywyll.

Darkness, tywyttwch.

Darling, anwylyd.

Date, dyddiad.

Daughter, merch.

Day, dydd.

Dead, marw.

Deadly, marwol.

Deaf, byddar.

Death, angeu.

Debase, iselu.

Debate, dadl.

Debt, dyled.

Debtor, dyledwr*

Deceit, twyll.

Deceive, twyllo.

Declare, mynegu.

Decline, mcthiant.

Decorate, addurno.

Decorous, gweddm.

Dedicate, cysegru.

Deep, dyfnder.

Defect, diffyg.

Defence, amddiffyn.

Defile, halogi.


 

 

(delwedd B6824) (tudalen 022)

22

VOCABULARY — GEIH-LECHRES.

Defy, herio.

Delegate, cenad.

Deliberate, pwyllog.

Delicacy, tynerwch.

Delight, hyfrydwch.

Deliver, gwaredu.

Deliverer, achubwr.

Deluge, dylif.

Demand, gofyniad.

Deny, gwadu.

Depend, dibynu.

: Depose, tystio.

Depth, dyfnder.

Deride, dirmygu.

• Despair, anobeithio.

Devil, diafol.

Devote, cysegru.

Dew, gwlith.

Difficult, anhawdd.

Dine, ciniawa.

Dinner, ciniaw.

Dip, trochi.

Dirt, baw.

Dirty, budr.

Disaster, anffawd.

Discern, canfod.

Disciple, dysgybl.

Discord, anghydfod.

Discuss, chwilio.

Disease, clefyd.

Disgrace, gwarth.

Disinherit, dietiftddu.

Disorder, annhrefn.

Dispatch, brys.

Dispirit, digaloni.

Displace, dileu.

Displease, digio.

Disprove, gwrthbrofi.

Disregard, dirmygu.

Dissect, difynio.

Dissipate, chwalu.

Distance, pellder.

Distinct, gwahanol.

Distress, cyfyngdcr.

Divine, diuvinydd.

Dog, ci.

Donation, anrheg.

Door, drws.

Dove, colomen.

Dowry, gwaddol.

Downfall, cwymp.

Drain, dyfr-ffos.

Dream, breuddwyd.

Drink, diod.

Drive, gyru.

Driver, gyrwr.

Drove, deadell.

Druid, derwydd.

Drunk, rneddw.

Drunkard, meddwyn.

Duck, hwyad.

Duel, ornest.

Dust, llwch.

Dwelling, preswylfod.

Eagle, eryr.

Earl, iarll.

Earth, daear.

Edge, min.

Eel, Uysiuen.

Effect, effaith.

Egg, wy.

Egypt» yr 4-ifft.

Elope, dianc.

Embezzle, darnguddio.

Embellish, addurno.

Eminent, enwog.

Empty, gwag.

Encamp, gwersyllu.

Encroach, cyfyngu*

Endow, gwaddoli.

England, Lloegr.

Engraft, impio.

Engrave, cerfio.

Enjoy, mwynhau.

Enlarge, eangu.

Enlighten, goleuo.

Enmity, gelyniaeth.

Enormous, dirfawr.

Enough, digon.

Enquire, ymofyn.

Enrol, cofrestru.

Enrolment, cofrestriad.

Enslave, caethiwo.

Ensure, diogelu.

Enterprise, anturiaeth.

Entice, hudo.

Entire, cyfan.

Enumerate, cyfrif.

Envy, cenfigen.

VOCABULARY — GEIR-LECHRES.


 

 

(delwedd B6825) (tudalen 023)

23

Epistle, UytJiyr.

Equal, cyfartal.

Equity, cyfiawnder.

Erect, syth.

Errand, neges.

Essay, traethawd.

Esteem, parch.

Evacuate, gwaghau.

Evade, gochelyd.

Evening, hwyr.

Evil, drwg.

Evince, profi.

Examine, holi.

Excel, rhagori.

Excellent, rhagoroL

Exchange, cyfnewid.

Excite, cynhyrfu.

Exclude, cau allan.

Excuse, esgus.

Execute, gwneuthur.

Exert, ymdrechu.

Exhibit, dangos.

Exhort, cynghori.

Exile, alltud.

Expand, lledu.

Expanse, eangder.

Expect, dysgwyl.

Expel, bwrw allan.

Expense, traul.

Expert, celfydd.

Expire, marw.

Exploit, gorchest.

Explore, chwilio.

Expose, amlygu.

Exposure, amlygiad.

Express, brys-genad.

Expunge, dileu.

Extend, lledu.

Expansive, eang.

External, allanol.

Extol, dyrchafu.

Extreme, eithaf.

Eye, llygad.

Eye- sight, golwg.

Fable, chwedl.

Fabric, adnlad.

Face, gwyneb.

Fact, gweithred.

Factory, gweithfa.

Fade, gwywo.

Fair, teg.

Fairness, tegwch.

Faith, ffydd.

Faithful, ffyddlon.

Faithless, diffydd*

Falcon, hebog.

Fall, cwymp.

Fallacy, twyll.

Fallen, syrthiedig.

Fallow, braenar.

False, ffugiol.

Falsehood, anwiredd.

Fame, clod.

Family, teidu.

Famine, newyn.

Fancy, mympwy.

Far, pell.

Farm, tyddyn.

Farmer, tyddynwr.

Farther, pellach.

Farthing, ffyrling %

Fashion, dull.

Fasten, sicrhau.

Fat, tewder, tew.

Fatal, angeuol.

Fate, tynged.

Fatherless, amddifad.

Fatherly, tadol.

Fatigue, lludded.

Fatten, tewhau.

Fault, bai.

Faulty, beiu8.

Favour, cymwynaê.

Fear, ofn.

Fearful, ofnus.

Fearless, diofn.

Feast, gwledd.

Feature, gwedd.

Fee, tal.

Feeble, gwan.

Feed, porthi.

Feeder, porthwr.

Feeling, teimlad.

Feet, traed.

Felony, cyflafan.

Female, benyw.

Feminine, benywaidd.

Fence, clawdd.

Ferry, porthfa.


 

 

(delwedd B6826) (tudalen 024)

24

Fertile, ffrwythlon.

Fervent, gwresog.

Fervour, taerni.

Few, ychydig.

Fickle, anwadal.

Fiddle, crwth.

Fiddler, crythwr.

Fidelity, cywirdeb.

Fight, ymladd.

Fighter, ymladdwr.

Figure, rhifnod.

Film, pilen.

Filth, bryntni.

Filthy, brwnt.

Fine, dirwy.

Finger, bys.

Firewood, tanwydd.

First, cyntaf.

Fish, pysgod.

Fisherman, pysgotwr.

Fist, dwrn.

Fit, llewyg.

Flame, fflam.

Flattery, gweniaeth.

Flavour, archwaeth.

Flax, llin.

Flee, ffoi.

Fleece, cnu.

Flimsey, gwagsaw.

Flint, callestr.

Flock, diadell.

Flood, llif.

Floor, llawr.

Flour, peillied.

Flower, blodeuyn.

Flowery, blodeuoy.

Foam, ewyn.

Foe, gelyn.

Fog, niwl.

Fool, ynfyd-ddyn-

Foolish, annoeth.

Foot, troed.

Foppish, coegfalch.

Forbear, cyd-ddwyii.

Forbid, gwahardd.

Force grym.

Forehead, talcen.

Foreman, blaenor.

Foresee, rhagweled.

Forest, coedwig.

Forfeit, dirwy.

VOCABTJXARY — GEIR-LECHHES.

Forgive, madden.

Form, ffurf.

Formal, ffurfiol.

Fortitude, gwroldeb, Foster, magu.

Founder, seiliwr.

Fox, cadnaw.

Fraud, twyll.

Free, rhydd.

Freedom, rhyddid.

Frequent, mynych.

Fretful, anfoddog.

Friend, cyfaill.

Friendly, cyfeillgar.

Friendship, cyfeillacK

Fright, braw.

Frost, rhew.

Froward, afrywiog.

Frozen, rhewedig.

Fruit, ffrwyth.

Fruitful, ffrwythlon.

Fuel, tanwydd.

Fugitive, ffoadwr.

Full, llawn.

Fuller, panwr.

Fume, agerdd.

Funeral, angladd.

Furniture, dodrefn.

Fuss, dadwrdd.

Future, rhagllaw.

Gain, elw.

Gallon, galwyn.

Gardener, garddwr.

Gate, porth.

Gay, gwych.

Give, rhoddi.

Giver, rhoddwr.

Glove, maneg.

Goat, gafr, God, Duw.

Goddess, duiuies.

Godliness, duwioldeb

Godly, duwiol.

Gold, aur.

Good, daioni.

Gospel, efengyl.

Grave, bedd.

VOCABULARY — GEIE-LECHEES.


 

 

(delwedd B6827) (tudalen 025)

25

Green, gwyrdd.

Grumble, grwgnach*

Guilty, euog, Guiltless, dieuog.

H

Hair, gwallt.

Hairy, gwalltog.

Half, hanner.

Hall, neuadd.

Happy, dedwydd.

Hard, caled.

Harp, telyn.

Harrow, oged.

Hash, briwfwyd.

Haste, brys.

Hat, het.

Hatchet, bwyell.

Hay, gwair.

Head, pen.

Heal, iachau.

Health, iechyd.

Heel, sawdl.

Heifer, anner.

Height, uchder.

Heir, etifedd.

Heiress, etifeddes.

Heirless, dietifedd.

Hell, uffern.

Hellish, uffernol.

Help, cymorth.

Helpless, digymorth.

Hen, iar.

Hew, naddu.

Hill, bryn.

Hinder, rhwystro.

Hint, amnaid.

Hire, cyflog.

History, hanes.

Hog, mochyn.

Horn, corn.

Horse, ceffyl.

Hospital, ysbytty.

Hot, twym.

Hour, awr.

Husband, gwr.

Hymn, emyn.

Hypocrisy, rhagrith.

I

Ice, ia.

Icy, rhewllyd.

Idle, 8egur.

Idler, segurwr.

Idol, delw.

Image, eilun.

Impartial, diduedd.

Impostor, twyllwr.

Imprison, carcharu.

Improve, diwygio.

Incline, tueddu.

Incorrect, anghywir.

Increase, cynnydd.

Indeed, yn wir.

Infancy, mabandod.

Infant, maban.

Infect, llygru.

Infirm, gwan.

Infirmary, clafdy.

Inflame, ennyn.

Inform, hysbysu.

In herit, etifeddu.

Inhuman, creulon.

Injure, niweidio.

Ink, inc.

Inspect, arolygu.

Inspector, arolygwr»

Instead, yn lie.

Instinct, greddf.

Insure, diogelu.

Intellect, synwyr.

Intelligent, deallw*

Intend, bwriadu.

Inter, claddu.

Intercede, eiriol.

Intercessor, eiriolwr.

Interest, budd, elw.

Interrogate, holi.

Intoxicate, meddwi.

Invite, gwahodd.

Iron, haiarn.

Island, ynys.

Islander, ynyswr.

Ivy, eiddiorwg.

Jest, cellwair.

Jew, luddew.


 

 

(delwedd B6828) (tudalen 026)

26 VOCABULARY — GEIR-LECHRES.

Job, gorchwyl. Learned, dysgedig

Joint, cymal. Leather, lledr.

Journey, taith. Leg, coes.

Joy, llawenydd. Length, hyd.

Joyful, llawen. Liar, celwyddwr.

Judge, barnwr. Liberty, rhyddid.

Jump, naid. Life, bywyd.

Jury, rheithwyr. Light, goleuni.

Limb, aefod.

J^ Lime, caZcA.

Limit, terfyn*

! Line, llinell. j Linen, lliain.

Lion, ZZew.

Lip, gwefus.

Little, ychydig.

Load, llwyth.

Loan, benthyg.

Lock, do.

Look, edrychiad.

I Lord, arglwydd.

Love, cariad.

Low, isel.

Lungs, ysgyfaint.

Kick, troediad.

Kind, hynaws.

Kindness, cymmwynas.

Kindred, ceraint.

Kine, gwartheg.

King, brenin.

Kingdom, teyrnas.

Kiss, cusan.

Kitchen, cegin*

Kite, barcud.

"Knave, dyhiryn.

Knavery, dyhirwch»

Knee, penlin.

Kneel, penlinio.

Knife, cyllell.

Knob, cnap.

Knot, cwlwm.

Labour, llafur.

Labourer, gweithiwr.

Lace, ysnoden.

Lack, eisieu.

Lad, bachgen.

Ladder, ysgol.

Lady, boneddiges.

Lake, Uyn.

Lamb, oen.

Lame, doff.

Land, tir.

Landlord, meistr tir.

Language, iaith.

Law, cyfraith.

Lawful, cyfreithhn.

Lead, plwm.

Leader, arweinydd.

Leak, agen.

Learn, dysgu.

Learner, dysgwr.

M

!

[Mad, ynfyd. j Maid, geneth.

[Male, gwryw.

Malice, cenfigen.

Malt, brag.

Man, dyn.

Mane, mwng.

Mansion, trigfa.

Manure, tail.

Many, llawer.

Marble, my nor.

Mark, nod.

Market, marchnad.

Marriage, priodas.

Milk, llaeth.

Mind, meddwl.

Model, cynllun.

Money, avian.

Monkey, epa.

Mouth, genau.

Moon, lleuad.

Morning, boreu.

VOCABULAKY — GEIR-LECHEES.


 

 

(delwedd B6829) (tudalen 027)

27

N

Name, enw.

Near, agos.

Neck, gwddf.

Needle, nodwydd.

Nest, nyth.

Net, rhwyd.

New, newydd.

Night, nos.

Nine, naw.

Noise, sum.

Now, yn awr.

Nurse, mamaeth.

Oak, derwen.

Oats, ceirch.

Obey, ufyddhau.

Ocean, cefnfor.

Offence, trosedd.

Office, swydd.

Officer, swyddwr.

Oil, olew.

Order, trefn.

Oven, ffwrn.

Pain, poen.

Pan, padell.

Paper, papyr.

Parents, rliieni.

Passenger, teithydd.

Passover, Pasg.

Pastor, bugail.

Pavement, palmant.

Peace, heddwch.

Peaceable, heddychol.

Peer, pendefig.

Peevish, anniddig.

Pen, ysgrifell.

Penny, ceiniog.

Perfect, perffaith.

Peril, perygl.

Quarrel, amrafael.

Question, gofyniad.

Quick, bywiog.

Quiet, llonydd.

Race, gyrfa.

Rag, brat.

Rain, gwlaw.

Ram, hwrdd.

Religion, crefydd.

Sad, trist.

Saddle, cyfrwy.

Salt, halen.

Saviour, Ceidwad.

School, ysgol.

Seed, had.

Sense, synwyr.

Shame, cywilydd.

Sheep, dafad.

Sleeve, llawes.

Table, hwrdd.

Tail, cynffon.

Taste, bias.

Tax, treth.

Time, amser.

Trade, crefft. u

Undress, diosg.

Uneasy, anesmwyth.

Unfair, annheg.

Unfirm, egwan.

Vain, ofer.

Valley, dyffryn.

Value, gwerth.

Variety, amrywiaeth.


 

 

(delwedd B6830) (tudalen 028)

VOCABULARY — GEIR-LECHRES w

Wages, cyflog.

Wales, Cymru.

Wall, mur.

Want, diffyg.

War, rhyfel.

Warm, twym.

Yeast, burym. f oungster, llencyn.

Zeal, awyddfryd, sêL

Zealous, brwdfrydig.

Zone, cylch.

Zoology, mildraitk.

CONVEKSATIONS — YMDDIDDANION.


 

 

 

 

 

 

 

 

 




 

 

(delwedd B6831) (tudalen 029)

 

29 CONVERSATIONS-YMDDIDDANION.

DEPARTURE, JOURNEY, &c.

Where is the office?

When do we start?

What is the fare?

When do you think we shall arrive?

Where is the luggage put?

Where is our luggage?

Are we far from the end of the journey?



Have you fixed on a hotel?

Which is the best hotel?

I shall go to this hotel, according to your advice.

 

Have we arrived?



Be as quick as possible, if you please.

May I go?

May we go?

We go to the hotel in New Street.

Go away; we do not require your services.



Thank you; I will carry it myself.



We are going to the house of a friend.

 

Take my things to the hotel.

 

In what street is it?



Show me the way.



Is there a conveyance?



Thank you; I prefer walking.

Where is the luggage office?

Ymadawiad, y Daith, &c.

Pa le y mae y swyddfa?

Pa bryd yr ydym yn cychwyn?

Faint yw y cludlog?

Pa bryd yr ydych yn meddwl y cyrhaeddwn?



Yn mha le y dodir y cludgelfi?



Yn mha le y mae ein cludgelfi?

A ydym yn mhell o ben y daith?

A ydych chwi wedi penderfynu ar westty?



Pa un yw y gwestty goreu?



Mi a af i'r gwestty yma, yn ol eich cyngor.



A ydym wedi cyrhaedd?


Byddwch mor gyflym ag y gellwch, os byddwch cystal.

A allaf fi fyned?


A allwn ni fyned?


Yr ydym yn myned i'r gwestty yn New Street.


Ewch ymaith; nid oes arnom eisieu eich gwasanaeth.


Diolch i chwi; myfi a’i cariaf fy hun.


Yr ydym yn myned i dy cyfaill.


Cymerwch fy mhethau i’r gwestty.


Yn mha heol y mae ef (hi)?


Dangoswch y ffordd i mi.


A oes yna gerbyd?


Diolch i chwi; gwell genyf gerdded.


Yn mha le y mae swyddfa y cludgelfi (luggage office)?

 

 

 

(delwedd B6832) (tudalen 030)

 

30

CONVERSATIONS — YMDDIDDANION.

II.

HOTEL.

Which is the best hotel?

Will you be good enough to show me the way?

Where is the door?

I wish to see the landlord.

Are you the landlord?

How do you do, Sir — Madam?

I have lodged at your hotel before.

I am very glad to return to your hotel.

We are glad to come to you again.

Can you accommodate us at present?

Can you recommend me to another hotel?

Where is the waiter?

Have you a bedroom — two bedrooms?

Have you any rooms?

I should prefer a room which looks out on the street.

Have you a room which looks out on the court?

I wish to be as quiet as possible.

Can you give me a bed?

What do you charge a day for a bedroom?

Let me see a bedroom, if you please.

Have you a double-bedded room?

We require four beds.

I require a bedroom only.

I should like a cheaper — a larger — one.

I should prefer it higher up — on the third — fourth floor.

Show me my room.

What is the number of my room?

I am — we are — very tired.

We had a bad — good — pleasant journey.

Is there any water in my room, and towels?

Where is the closet?

Gwestty.

Pa un yw y gwestty goraf?

A fyddwch chwi mor garedig a dangotJ y ffordd i mi?

Yn mha le y mae y drws?

Yr wyf yn dymuno gweled gíor y ty?

Ai chwi yw gwr y tŷ?

Pa fodd yr ydych, Syr — Foneddiges?

Yr wyf wedi bod yn aros yn eich ty o'r blaen.

Y mae yn dda genyf ddyfod VcTi ty eilwaith.

Y mae yn dda genym ddyfod atoch eto.

A oes genych le i ni yn bresenol?

A ellwch chwi ein cymeradwyo i westty arall.

Pa le y mae y gweitiwr, A oes genych ystafell-wely — dwy ystafell wely?

A oes genych ystafelloedd?

Owell genyf fyddai ystafell yn gwynebu iW heol.

A oes genych ystafell yn gwynebu?r cwrt.

Yr wyf yn dymuno bod mor dawel ag y byddo yn bosibl.

A ellwch chwi roddi gwely i mi?

Faint yw eich pris y dydd am ystafell wely?

Gadewch i mi weled ystafell wely, 03 gwelwch yn dda.

A oes genych ystafell a dau wely ynddi?

Mae arnom eisieu pedwar welyau.

Nid oes arnaf angen ond ystafell wely yn unig.

Byddai yn well genyf un rhatach-, un mwy.

Gwell byddai genyf ei chael yn uwch i fyny — ar y try dydd — y pedwerydd llawr.

Dangoswch i mi fy ystafell. $»<■

Pa beth yw rhiffy ystafell?

Yr wyf — yr ydym — wedi blino yn fawr.

Cawsom daith ddrwg — dda — ddymunol.

A oes dwfr yn fy ystafell, a thyweli $

Pa le y mae y closet?

 

 

 

 

 




 

 

(delwedd B6833) (tudalen 031)

 

 

31

CONVERSATIONS — YMDDIDDANTON

My luggage is at the Kailway

Station; please to send for it.

Has my luggage arrived?

Carry up my things.

Untie this packet.

Where have you put our things?

Where is my bag?

Take it up.

Give me a light — candle — if you please.

Bring me my boots — shoes — slippers.

Give my boots to be cleaned.

Light a fire in my room; I am very cold.

Blow — stir the fire.

Es my bed ready?

Draw the curtains.

I expected you would have had my room ready by the time I arrived, Are the sheets quite dry?

Bring me a glass — a bottle — of drinking water.

Extinguish the candle.

I am going out; if any one calls, say I shall be back in an hour.

I shall be back at nine o'clock at latest.

I shall not return till late — till eleven o'clock.

Here is the key of my room.

Has the postman been here? j

Have the letters arrived? -

Have I been asked for?

Has the postman not brought me a letter? , Is there a letter for me?

Has Mr. been here?

I shall remain another night.

We shall probably stay here two — three — days — a week.

Can you get this mended? , Get it done for me.

It is not wanted.

It does not matter. — It is of no consequence.

Have you a table d'hôte? — At which hour? — What is the price? _._ . _„

Tmaefy luggage yny Relwê Station, byddwch mor garedig ag anfon am danynt.

A yw fy nghludgelfi (luggage) wedi dyfod?

Cariwch fy mhethau i fyny.

Datodwch y hwndel yma.

Yn mha le y dodasoch ein pethau?

Pa le y rnae fy ysgrepan?

Cymerwch if yny.

Rhoddwch i mi oleu — canwyll — o» byddwch mor garedig.

Dygwch i mify motasau — fy esgidiau

 — fy yslopanau (slippers).

Rhoddwch fy esgidiau i'w glanhau.

Goleuwch dan yn fy ystafell; yr wyf yn bur oer.

Chwythwch — prociwch y tan, A yw fy ngwely yn barod?

Cauwch y cyrteni.

Yr oeddwn yn disgwyl y buasech wedi gwneydfy ystafell yn barod erbyn fy nyfodiad.

A yw y cynfasau yn hollol sych?

Dygwch i mi wydraid — potelaid — o ddwfr i'w yfed.

Diffoddwch y ganwyll.

Yr wyf yn myned allan; os geilw rhywun, dywedwch y byddaf yn ol mewn awr.

Byddaf yn ol am naw oW gloch yn y man pellaf.

Ni ddychwelaf nes y bydd yn hwyr~ hyd un-ar-ddeg oV gloch.

Dyma agoriadfy ystafell.

Afu y llythyr-gludydd {-postman) yma?

A yw y llythyrau wedi cyraedd?

A fu rhywun yn holi am danaf?

Oni ddygodd y llythyr-gludydd (postman) lythyr i mi?

A oes yna lythyr i mi 9

A fu Mr. yma?

Bydd i mi aros noswaith arall.

Tebygol yr arhoswn yma ddau — tri — o ddyddiau — wythnos.

A ellwch chwi gael trwsio hwn $

Mynwch gael ei wneyd i mi.

^Nid oes angen am dano.

Nid yw o bwys. — Nid yw o ddim canlyniad.

A oes genych giniaw cyhoeddus? — Am ba çmser?• — Faint yw y pris?


 

 




 

 

(delwedd B6834) (tudalen 032)

 

82

CONVERSATIONS — YMDDIDDANION.

I shall go to Bangor the day after to-morrow.

I shall go this evening by the train at seven o'clock.

I shall start to-morrow morning very early.

Call us early.

I set off to-morrow morning.

Let the bill be made out to-night.

Bring me my bill.

What is the amount?

Is the service included?

There is an error in the bill.

You have charged me with which I have not had.

Will you deduct it?

Your prices are very high — very reasonable.

Your wine is not good.

Here is this for the attendance.

I am going to get up directly.

I shall not be long in dressing.

No one has awakened me.

Will you bring my luggage downstairs?

I have a carpet-bag; bring it down, if you please.

Quick, make haste.

Is there an omnibus going to the train for?

Fetch a conveyance with seats for two — four persons.

Call a car directly.

Run quickly.

Come back soon.

I shall start immediately.

Send for a porter.

Your hotel is very good.

I have been very comfortable.

I shall be happy to return again.

I shall be happy to recommend your hotel.

I wish you good day.

What apartments can you let us have?

We should like to have two — three, &c. — bedrooms, and a sitting-room adjoining, on the second — third, &c. — floor.

We wish also a room for a servant.

Bydd i mifyned i Fangor y diwrnod ar ol yfory (drenydd).

Af heno gydaW train am saith ©V gloch.

Cychwynaf boreu yfory yn bur foreu.

Oelwch arnom yn foreu.

Yr wyfyn cychwyn ymaith boreu yfory*

Gwnewch y ddyleb (bill) heno.

Dygwch fy nyleb (bill) i mi.

Pa faint yw y swm 1

A ydyw yn cynwys y gwasanaeth?

Y mae gwall yn y ddyleb (bill).

Yr ydych wedify nyledu am yr hwn ni chefais. A wnewch chwi ei dynu alian?

Y mae eich prisiau yn bur ucJiel — yn bur rhesymol.

Nid yw eich gwin yn dda.

Dyma i chwi hyn am y gwasanaeth.

Yr wyf yn myned i godi ar unwaith.

Ni fyddaf yn hir yn ymwisgo.

Ni ddeffrodd neb fi.

A ddygwch chwify ngliludgelfi i lawr y grisiau?

Y mae genyf garpet-bag; dygwch ef i lawr, os byddwch garediced.

Ynfuan, brysiwch.

A oes cerbyd yn myned at y gerbydrea

(train) i?

Cyrchwch gerbyd gydag eisteddleoedd i ddau — q>edwar o bersonav

Oelwch am gar ar unwaith.

Rhedwch yn fuan.

Deuiuch yn ol yn fuan.

Cychwynaf yn uniongyrchoL

Anfonwch am gludydd.

Y mae eich gwesty yn bur dda.

Yr wyf wedi bod yn hynod gysurus.



Bydd yn bleser genyf ddychwelyd yma eto.



Bydd yn bleser genyf gymeradwyo eich gwesty.



Yr wyf yn dymuno dydd da i chwi.

Pa ystafelloedd alloch adael ini eu cael?

Hoffem gael dwy — tair, &c. — o ively- ystafelloedd, ac ystafell-gysylltiol i eistedd ynddi, ar yr ail — trydydd t

&c. — llawr.

Yr ydym yn dymuno hefyd eael ys~ tafell iforwyn.


 

 

(delwedd B6835) (tudalen 033)

33 CONVERSATIONS — YMDDIDDANION.

How much a day for the whole?

How much for the service?

Can we have breakfast in our sitting- room to-morrow morning?

Pa faint yn y dydd am y cwbl?

Pa faint am y gwasanaeth?

A allwn ni gael boreufwyd yn ein hystafell-eistedd boreu yfory? in.

RAILWAY.

Where is the station of the -

Kailway?

Is the station far from here?

Where can we get the tickets?

Where am I to ask?

Where is the waiting-room?

How long must we wait?

I want two tickets to .

I want two first- class tickets for

; — second class; — third class.

What is the price of second-class tickets?

How much have I to pay?

When does the train start for?

When does the first train start to-morrow morning?

At what time does the last train start?

Please take my luggage to be weighed, and bring me the receipt.

How much have I to pay?

The receipt, if you please.

Where is my bag — my luggage? —

Here it is.

Put this under the seat.

We can take these small things into the carriage, can we not?

Where have you put my luggage?

Where are the porters?

Is there a porter here?

Cledrffordd.

Yn mha le y rnae gorsaf Cledrffordd

A yw yr orsaf (station) yn mheil oddiyma?

Yn mha le y gallwn gael y tocynau

(tickets)?

Yn mha le yr wyf i ofyn?

Yn mha le y mae y ddisgwyl-ystafell

(waiting-room)?

Pa hyd y rhaid i ni aros?

Y mae arnafeisiau dau docyn (ticket)

Y mae arnaf eisiau dau docyn iW dosbarth cyntaf i; — yr ail ddosbarth; — y trydydd dosbarth.

Pa faint yw pris tocynau iW ail ddoS' parth?

Pa faint sydd genyf i dalu?

Pa bryd y mae y gerbydres yn cychwyn i?

Pryd y bydd y gerbydres (train) gyntaf yn cychwyn boreu yfory?

Pa amser y bydd y gerdydres (train) olaf yn cychwyn?

Byddwch cystal a chymerydfy nghludgelfi i'w pwyso, a dygwch i mi y dderbyneb (receipt).

Pa faint sydd genyf i'w dalu?

Y dderbyneb (receipt), os byddwch cystal.

Yn mha le y mae fy ysgrepan — fy nghludgelfi $ — Dymafe.

Dodwch hwn o dan yr eisteddle.

Gallwn gymeryd ypethau bychain hyn iW cerbyd, onid allwn $

Yn mha le y dodasoch fy nghludgelfi

(luggage)?

Yn mha le y mae y cludwyr?

A oes cludydd yma t


 

 

(delwedd B6836) (tudalen 034)

34

CONVERSATIONS — YMDDIDDANION.

If I take a ticket for can I be allowed to stop at , and then go on by another train?

How long does it take to reach?

Will you find me a place?

Allow me to get in.

Can you find places for us all in the same carriage? We are three — four.

Os cymeraf docyn am a ganiateir i mi aros yn , ac yna myrCd yn mlaen gyda cherbydres (train) arallí

Pa hyd y cymer i gyraedd?

A wnewch chwi geisio lie i mi?

Caniatewch i mi ddyfod i mewn.

A ellwch chwi gad lie i ni i oil yn yi un cerbyd ì Yr ydyrn yn dri —

Do we change carriages on the journey?

WTiere do we change carriages?

We change carriages at the next station, do we not?

We have not room enough.

Make room, if you please.

A little more room, if you please.

Will you sit next to the window?

May I open — shut — the window?

Will it be agreeable to you?

Do not move, pray.

Do not disturb yourself; we have room enough.

Can you tell me the name of this place — this town — house — church

 — village — castle?

Has the train stopped?

Does the train stop at?

How long do we stop here?

Where is the station-master?

Where am I to send for my luggage

We have travelled very quickly- very slowly.

What is the distance from here to

We wish to stop here until the next train; can we do so? We should be greatly obliged.

Will you allow us to leave the luggage in the office? We shall call for it soon.

Wnhere can we leave our things until we return?

A ydym yn newid cerbydau ar y daith?

Yn mha le yrydym ynnewid cerbydau?

Yr ydym yn newid cerbydau yn yr orsaf nesaf, onid ydym?

Nid oes genym o le.

Gwnewch le, os gwelwch yr dda.

Ychydig ychwaneg o le, os gwelwch yn dda.

A wnewch chwi eistedd yr agosaf at y ffenestr?

A allaf fi agor — cau — y ffenestr?

Fydd hyny yn foddhaol i chwi?

Peidiwch symud, yr wyf yn deisyj arnoch.

Peidiwch aflonyddu eich hun; y mm genym ddigon o le.

A ellwch chwi ddweyd wrthyf enw y lie hwn — y dref hon — tŷ — eglwys — pentref — castell?

A yw y gerbydres wedi aros?

A yw y gerbydres yn aros yn?

Pa hyd yr ydym yn aros yma?

Yn mha le y mae yr orsaf-feistr?

I ba le yr ydwyf i anfon am fy nghludgelfi?

Yr ydym wedi teithio yn bur gyflym — yn bur araf.

Faint yw y pellder oddiyma i?

Yr ydym yn dymuno aros yma hyd y gerbydres nesaf; a allwn ni wneyd hyny? Byddwn yn hynod ddiolch» gar.

A wnewch chwi ganiatau i ni adael ein cludgelfi (luggage) yn y swyddfa 9

Bydd i ni alw am danynt yn fuan, Yn mha le y gallwn adael ein pethau hyd ein dychweliad?

CONVERSATIONS — YMDDIDDANION.

What do you advise me to do?

At what time does the next train start?

How long have you been waiting?

Since ten o'clock.


 

 

(delwedd B6837) (tudalen 035)

35

Pa beth gynghorwch fi i wneyd?

Pa amser y cychwyna y gerbydres

(train) nesaf.

Amba hyd yr ydych wedi bod yr aros?

Er deg oV gloch.

Where is the refreshment room?

Let me have some soup, if you please.

A cup of coffee with milk — a cup of tea.

Some bread and butter — cakes — a glass of wine.

Have you any grapes — apples — pears — oranges?

Yn mha le y mae yr ymborth-ystafell?

Gadewch i mi gael peth cawl (soup), os byddwch cystal.

Cwpanaid o goffi gyda Uaeth — cwpanaid o dê.

Peth bar a ac ymenyn — teisenau — glasiad o win.

A oes genych rawnwin — afalau — perenau — eurafalau?

IV.

COACH.

When does the coach start to?

I wish to take a place in the coach to .

What is the fare?

How many hours will it take to go?

Is there any room in the coach? Can

I have a seat?

Can I have a seat in the front?

I prefer a place outside.

I will take a place inside.

At what time does the coach reach

Llanberis?

How much luggage am I allowed

Is it too heavy?

How much must I pay?

Will you send some one for my luggage?

Put them on the coach.

Is there not room for three persons?

Do we stop anywhere on the way for breakfast — dinner — supper, &c.

Where shall we stop?

What towns — villages — do we pass though?

Do we p2«« +br.".:^n?

We have just passed it.

Cerbyd.

Pa bryd y cychwyna y cerbyd i?

Dymunaf gael lie yn y cerbyd i .

Beth yw y cludlog (pris)?

Pa sawl awr a gymer i nifyned?

A oes lie yn y cerbyd ì A allaffi gael eisteddle?

A allaffi gael eisteddle yn y pen blaen?

Gwell genyf le oddiallan

Cymeraf le oddimewn.

Pa amser y cyrhaedda y cerbyd Llanberis?

Pa faint o gludgelfi (luggage) a ganiateir i mi?

A ydyw yn rhy drwm?

Pa faint raid i mi dalu?

A wnewch chwi anfon rhyw un? gyrchufy nghludgelfi (luggage)?

Rhoddwch hwy ar y cerbyd?

Onid oes yna le i dri o bersonau?

A ydym yn aros yn rhyiule ar y ffordd i gael brecwest — ciniaw — swper, &c.?

Pa le yr arhoswn?

Pa drefi — pentrefi — y byddwn yn myned trwyddynt?

A fyddwn yn myned trwy?

Yr ydym newydd ei gadaeL


 

 

(delwedd B6838) (tudalen 036)

36

CONVERSATIONS — YMDDIDDANION.

Where is the conductor?

Which way do you go?

Which is the best road?

Is the road which passes through the shortest?

What is the distance from to

Are we far from?

How many miles from to?

What is the name of this place?

How long shall we stop here?

Have we time to take anything?

Do we remain the night at?

What hotel do you stop at?

When do we set off again?

Pa le rnae'r arweinydd t

Pa ffordd yr ydych yn myned?

Pa ffordd yw yr orafì

Ai y ffordd sydd yn myned trwy • ywyferaf?

Faint yw y pellder o i?

A ydym yn mheîl o?

Pa nifer o filldiroedd o i?

Beth yw enw y Ue hwn?

Pa hyd y byddwn yn aros yma?

A oes genyw amser i gymeryd rhywbeth?

A ydym yn aros dros nos yn?

Yn mha westy y byddwch yn aros?

Pa bryd y byddwn yn cychwyn eto?

V.

OMNIBUS — CAB.

Call me a cab.

Go and fetch a conveyance.

Coachman, drive me to street, number.

Are you engaged?

Has the carriage come?

How much by the hour?

I engage you by the hour.

Look at your watch.

It is now ten minutes past one.

Take me first to .

Callatthe bookseller's, number three, street.

It is not here — go on a little further

 — to number six.

Put me down at number .

Turn to the left — to the right.

Take me to the hotel — to the church.

It is further on, at the end of the street.

Go on a little further; straight on.

Wait here.

Stop — stop here.

Move on faster — slower.

How much have I to pay?

Here is your fare, and something for yourself.

Hirgerbyd — Cab.

Gelvjch am gab i mi.

Ewch a cheiswch gerbyd.

Cerbydwr, gyrwch fi i street, rhif .

A ydych chwi yn ymrwymedig?

A yw y cerbyd wedi dyfod?

Pa faint wrth yr awr?

Yr wyf yn eich llogi wrth yr awr.

Edrychwch ar eich oriadur.

Y mae yn awr yn ddeg munud wedi un.

Cymerwch fi yn gyntaf i .

Oelwch ar y tlyfrwerthwr, rhif tri 3 heol .

Nid ydyw yma — ewch ychydig yn mhellach — i rhif chwech.

Rhoddwchfi i lawr wrth rhif .

Trowch ar aswy — i’r deheu.

Cymerwch fi i westyW , i eglwys

Ymae yn mhellach yn mlaen, yn mhen yr heol.

Ewch yn mlaen ychydig yn mhellach; yn syth yn mlaen.

Aroswch yma.

Aroswch — aroswch yma.

Symudwch yn mlaen yn gyflymaeh — arafach.

Pa faint sydd genyf i dalu?

Dyma eich cludlog (fare), a rhywbefh i chwi eich hwian.




 

 

(delwedd B6839) (tudalen 037)

CONVERSATIONS — YMDDIDDANION. 37

Does this omnibus go to?

Is it Ml?

Is there any room?

How long shall I have to wait for the next?

Do you pass near St. Pauls?

Where are we now?

Will you put me down as near as you can to at the corner of

 — street?

Stop, if you please; let me get down.

Tell the driver to stop.

Have you any change?

A yw y cerbyd yma yn myn'd i?

A yw yn llawn?

A oes yna le ynddo?

Pa hyd raid i mi aros am y nesafi

A ydych ynpasio yn agos i St. Pauls?

Pa le yr ydym yn awr?

A wnewch chwi fy rhoddi i lawr mor agos ag y gellwch i wrth gongl heol?

Aroswch, os hyddwch cystal; gadewch i mi fyned i lawr.

Dywedwch wrth y gyrwr am aros.

A oes genych new id?

VI.

ASKING THE WAY.

Will you show me the shortest way to?

Could you tell me if I am far from street?

How far is it to the next village?

What direction must I take?

How far is it from here to?

Is it near or far?

Which way, then?

Must I turn to the right, or to the left?

And after that?

Where does this street lead to?

Take the first street to the left, and the second to the right.

Straight forward — to the right.

Can you tell me where Mr. C. lives?

Where does he live?

Can you give me the address — the number?

I think \ have taken the wrong street.

Which way am I to take?

Must I cross the bridge?

At the bottom of the court?

On which side is it?

On the other side — this side?

Which is the most direct way? — the shortest way?

G°fyn V ffordd, A wnewch chwi ddangos i mi y ffordd fyrafi?

A ellwch chwi ddweyd wrthyf os ydwyf yn mhell o heol?

Pa mor bell ydyw € r pentref nesaf $

Pa gyfeiriad raid i mi gymeryd?

Pa mor bell ydyw oddiyma i?

A ydyw yn mhell neu yn agos?

Pa ffordd, ynte? lìatd i mi droi iW dde, ynte iW aswyf

Ac ar ol hyny?

I ba le yr arweinia yr heol yma?

Cymerwch yr heol gyntaf ar yr aswy, aW ail ar y dde.

Yn syth yn mlaen — »V dde.

A ellweh chiui ddweyd wrthyf lie y mae Mr. C. yn byw?

Pa le y mae yn byw?

A ellwch chwi roddi i mi y cyfarwyddiad? — y rhif?

Yr wyf yn meddwl fy mod wedi cymeryd yr heol chwith.

Pa ffordd wyf i gymeryd?

Paid i mi groesi y bont?

Wrth waelod y ciurt?

Ar ba ochr y mae?

Ar yr ochr arall — yr ochr yma?

Pa un yw y ffordd fwyaf uniongyrchol? — y ffordd feraf?


 

 

(delwedd B6840) (tudalen 038)

38

CONVERSATIONS — YMDDIDDANION.

Will you conduct me there? I will pay you.

"Well then, go before, and I will follow.

Let us walk fast.

Let us run.

•Where are you taking us?

I am much obliged; here is something for your trouble.

Where can we find a cab?

Can I go to in half an hour?

A wnewch chwi fy arwain i yno?

Talaf i chwi.

Wei ynte, eiuch yn rnlaen> a mi a ganlynaf.

Gadewch i ni gerdded yn gyflym.

Oadewch i ni redeg.

I ba le yr ydych yn ein cymeryd ni?

Yr wyfyn dradiolchgnr; dymarywbeth am eich trafferth.

Yn mhale y gallwn gael cab?

A allaffi fyned i mewn haner awrì

VII.

SEEING

PUBLIC BUILDINGS, &c.

Is there anything to be seen here? — there?

What churches — chapels — public buildings — are to be seen in this neighbourhood?

We have seen nothing yet; we have but just arrived in this town.

Can I go to- day to?

Can we see the to-day?

What days is it open?

What time will it take to go there?

Can I go there by the coach?

We are strangers, and should like to see this institution.

Can you show us this hospital?

How is this institution supported?

Is there any one to show us this church?

This church is a fine building.

This chapel is in a good position.

These windows are pretty.

Is the door open?

Which door is open?

Can we ascend the tower?

This is a fine view.

At what hour are the services in this church?

Who preaches to-day?

Gweled Adeiladau Cyhoeddus t êc.

A oes rhywbeth Cw weVd yma £ — acwì

Pa eglwysi — capeli — adeiladau cyhoeddus — sydd Ÿw gweled yn y gymydogaeth yma?

Nid ydym wedi gweled dim eto; nid ydym ond newydd gyraedd iW dref lion.

A allaffi fyned heddyw i?

A allwn ni weled heddyw?

Pa ddyddiau y mae yn agored?

Pa amser a gymer i fyned yno?

A allaffi fyned yno gydaW cerbydi

Dieithriaid ydym, a hoffem weled y sefydliad hwn.

A ellwch chwi ddangos i ni y clafdy yma?

Pa fodd y cynhelir y sefydliad hwn?

A oes yma rhywun i ddangos i ni yr eglwys hon?

Mae yr eglwys hon yn adeilad ar» dderchog.

Mae y capel yma mewn sefyllfa ragoroi

Mae y ffenestri hyn yn brydferth, A yw y drws yn agored?

Pa ddrws sydd yn agored,?

A allwn ni esgyn iW tier $

Dyma olygfa ardderchog.

Arba awr y mae y gwasanaeth yn yr eglwys hon?

Pwy sydd yn pregethu heddyw t

CONVERSATIONS — YMDDIDDANION.


 

 

(delwedd B6841) (tudalen 039)

39

What is this building?

Whose house is this?

Which do you mean?

May we enter here?

I see it from here.

My sight is rather short.

I saw it the other day.

The is close by; is it not?

Will you kindly show us the garden?

Is it forbidden to walk on the grass?

Must I knock at the door?

What is it called? What is this place called?

These houses are very large.

We have still many things to see.

Where is the?

What is the price?

Pa adeilad yw hwn?

Ty pwy yw hwn?

Pa un a olygwch?

A allwn ni fyned i mewn yma?

Yr wyf yn ei weled oddiyma.

Mae fy ngolwg braidd yn fyr.

Gwelais ef y dydd o'r blaen.

Mae yn agos yma; onid ydyw?

A wnewch chwi fod mor garedig a ddangos yr ardd i ni?

A yw yn waharddedig i gerdded ar y gwelltglas?

A raid i mi gurc wrth y drws?

Pa beth y gelwir ef? Pa beth y gelwir y lie hwn?

Mae y tai hyn yn fawr iawn.

Mae genym eto lawer o bethau i'«, gweled.

Yn mha le y mae y *?

Pa faint yiu y pri8?

VIII.

EATING, &o.

We wish — I wish — to breakfast. Let us have breakfast directly.

We will take tea.

I prefer coffee.

Bring some boiling water.

1 will take a cup of coffee with milk

 — a cup of coffee without milk.

Does not the water boil?

Bring us the tea-kettle.

A cup of tea, and one — two — of coffee.

Bring another cup of tea.

Give us some boiled eggs.

Bring me an egg.

These eggs are too hard.

A little more milk.

We want some more hot water.

The tea is not strong enough.

It is not good.

The tea is too strong.

Have you made the tea?

Do not make the coffee so strong.

Bring us some stale bread and butter.

Bwyta, éc.

Yr ydym yn dymuno — yr wyffi yn dymuno — brecwesta. Gadewch i ni gael brecwast yn unicmgyrchol.

Ni a gymerwn dê.

Owell genyf goffi.

Dygwch ddwfr berwedig.

Cymeraf gwpanaid o goffi, gyda llaeth

 — cwpanaid o goffi heb laeth.

Onid yw y dwfr yn berwi?

Dygwch y kettle i ni.

Gwpanaid o dê, ac un — dwy — o goffi.

Dygwch gwpanaid arall o de.

Rhoddwch i ni rai wyau wedi eu berwi.

Dygwch wy i mi.

Mae yr wyau hyn yn rhy galed.

Ychydig yn ychwaneg o laeth.

Mae arnom eisieu ychwaneg o ddw/t poeth.

Nid yw y tê yn ddigon cryf.

Nid yw yn dda.

Maër tê yn rhy gryf.

A ydych wedi gwneyd y tê?

Peidiwch gwneyd y coffi mor gryf.

Dygwch i ni hen fara ac ymenyn.


 

 

(delwedd B6842) (tudalen 040)

40

CONVERSATIONS — TMDDIDDANION.

I prefer the large loaf.

Have you cold meat?

Have you anything ready?

What have you for dinner?

What fish have you ¥

Bring me a bottle of lemonade.

Draw the cork.

Have you good cheese?

Bring some.

That is enough, thank you; I haveñ quite done.

No more.

The dinner is very good.

What have we to pay?

Here is the money.

You may remove the things.

Will you hand me the newspaper?

Bring a chair for this lady.

Which do you prefer?

Will you carve this turkey?

Who will carve this?

Shall I help you to some of this?

Shall I send you a slice?

Thank you; I will take a little more.

What can I offer you?

Will you eat anything?

Will you have some more?

A little, if you please.

What do you wish?

What is this?

Give us a bottle of wine.

Here are some fine apples.

Eat some, pray.

You are very kind.

No, thank you; I prefer eating añ bunch of grapes.

Nothing more, thank you.

Gwell genyfy dorthfawr.

A oes genych gig oer?

A oes genych rywbeth yn barod?

Pa beth sydd genych i giniaw?

Pa bysgod sydd genych?

Dygwch i mi botelaid o lemonade.

Tynwch y corcyn.

A oes genych gaws da?

Dygwch beth.

Dyna ddigon, diolch i chwi; yr wyf wedi cwbl ddarfod.

Dim yn ychwaneg.

Mae y ciniaw yn dda iawn.

Pa faint sydd genyrn i dalu?

Dyma yr avian.

Gellwch symud y pethau.

A wnewch chwi estyn ypapyr newydd i mi?

Dygwch gadair iW foneddiges yma.

Pa un a hoffwch?

A wnewch chwi garfio y twrci hwn?

Pwy a garfia hwn?

A gaffi eich helpu a pheth o hwn?

A gaffi anfon tafell i chwi?

Diolch i chwi; mi a gymeraf ychydiy yn ychwaneg.

Pa beth aìlaf gynyg i chwi?

A wnewch chwi fwyta unrhyw beth?

A gymerwch chwi ychwaneg?

Tchydig, os gwelwch yn dda.

Pa beth a ddymunwch?

Pa beth yw hwn?

Rhoddwch i ni botelaid o win.

Dyma afalau braf yma.

Bwytewch rai, yr wyf yn dymuno.

Yr ydych yn bur garedig.

Na, diolch i chwi; gwell genyffwyia sypyn o rawnwin.

Dim yn ychwaneg, diolch i chwi.

IX.

SHOPS, &o.

What is the price of this?

How much?

How do you sell this?

I cannot give so much.

Is this the best you have?

Siopau, éc.

Pa beth yw pris hwn?

Pa faint?

Pa fodd yr ydych yn gwerthu hwn?

Nis gallaf roddi cymaint.

Ai hwn yio y goreu sydd genych?

CONVERSATIONS — YMDDIDDANION


 

 

(delwedd B6843) (tudalen 041)

41

Give me a better one.

Tell me your lowest price.

It is too dear.

This is dearer.

Have you any cheaper?

What is the cheapest you have?

Can you not let me have it lower?

You ask too much.

I will not give more for it.

I will not give more^

It is very cheap — is it good?

It is good for nothing.

I gave three shillings for it.

Where can I get it?

Is it clean? — Will it wash?

This is too hard — too soft.

Is it quite new?

It is dirty — clean — strong — weak- old — new — sweet — bitter — large — small.

Is it quite straight?

How much do I owe you?

Here is the money. Is it right?

How much more?

You have to give me two-pence.

Will you change this for me?

Can you give me change?

Will you put this aside? I will call for it to-morrow — in a day or two

 — on Wednesday perhaps.

I cannot pay you now.

Here is my address.

Pack these things carefully.

I will put it in my pocket.

Will you send them to P

I will call again.

I am come to pay you.

Have I paid you?

I have bought goods at this shop before. Do you remember me?

Have you any new books?

Have you a copy in larger type?

Have you a second-hand copy?

I will take this one.

This will do.

I will take them with me.

Rhoddwch i mi un gwell.

Dywedwch wrthyf eich pris iselaf.

Y mae yn rhy ddrud.

Mae hwn yn ddrutach.

A oes genych ddim rhatach?

Faint yw y rhataf sydd genych?

Onid ellwch chwi adael i mi ei gael yn is?

Yr ydych yn gofyn gormod.

Ni roddaf ychwaneg am dano.

Ni roddaf ychwaneg.

Mae yn bur rhad — a yw yn dda?

Nid yw yn dda i ddim.

Rhoddais dri swllt am dano.

Pa le y gallaf ei gael?

A yw yn Ian? — A wna ef olchi?

Mae hwn yn rhy galed — rhy feddal.

A yw yn hollol newydd?

Y mae ynfudr — glan — cryf — gwan — hen — newydd — melus — chwerw — mawr — bach.

A yw yn hollol uniawn?

Pa faint sydd arnaf i chwi?

DymaW arian. A ydynt yn iawn?

Pa faint yn ya\waneg?

Mae genych i roddi i mi ddwy geiniog.

A wnewch chwi newid hwn i mi?

A ellwch chwi roddi newid i mi?

A ddodwch chwi hwn oV neilldu? Mi a alwaf am dano yfory — mewn diwrnod neu ddau — ddydd Mercher efallai.

Nis gallaf dalu i chwi yn bresenol.

By ma fy nghyfeiriad.

Paciwch y pethau hyn yn ofalus.

Mi a?i dodaf ef yn fy llogell.

A wnewch chwi eu hanfon i?

Mi a alwaf eto.

Yr wyf wedi dyfod i dalu i chwi.

A wyf wedi eich talu?

Yr wyf wedi prynu eiddo yn y siop hon o'r blaen. A ydych yn fyñ nghofio i?

A oes genych unrhyw lyfrau newyddion?

A oes genych gopi mewn llythyren frasach?

A oes genych gopi ail law?

Mi a gymeraf yr un ymon.

Gwna nwn y tro.

Mi a'u cymeraf fm canlyn*


 

 

(delwedd B6844) (tudalen 042)

42

CONVERSATIONS — YMDDIDDANION.

Bind this book in strong calf, gilt edges.

I want some writing paper — envelopes — ink.

This is too thick — thin.

I want a pair of shoes.

I wish them with thick soles.

They do not fit me.

These are too tight.

These will do exactly.

I want to buy some stockings.

How much a pair?

These are too small — too large.

I want my hair cut.

Do not take much off.

Do you sell soap?

I will take two pounds.

Give me a bottle of your best hair oil.

Rhwymwch y llyfr hwn mcwn croen llo cryf, ymylon goreuredig.

Y mae arnaf eisiau papyr ysgrifenu — envelopes — inc.

Mae hwn yn rhy dew — teneu.

Mae arnaf eisieu par o esgidiau.

Yr wyf yn eu dymuno gyda gwadnau tewion, Nid ydynt yn fy ffitio i.

Mae y rhai hyn yn rhy dyn.

Gwna y rhaVn y tro yn gyiuir, j Y mae arnaf eisieu prynu hosanau.

Pa faint y par?

' Mae y rhai hyn yn rhy fychain — rhy fawr, Mae arnaf eisieu tori fy ngwallt.

Na chymerwch lawer ymaith.

A ydych yn gwerthu sebon.

Mi a gymeraf ddau bwys.

Rhoddwch i mi gostrelaid o'ch olevt gwallt goreu.

X.

COMPLIMENTS, VISITING, Moesgyfarchiadau, Ymweliadau, &o, <&c

Good morning to you.

Is he at home?

Is Mrs. at home.

Good day to you.

I can wait.

How are you?

Are you well?

How are all the family?

Is Mrs. quite well also?

And how are you?

This is a fine morning.

This is a pleasant day, Bore da i chwi.

A yw ef gartref?

A yw Mrs. gartref?

Dydd da i chwi.

Mi a allaf aros.

Pa sut ydych chwi?

A ydych chwi yn iach?

Pa fodd maeW holl deulu?

A yw Mrs. yn hollol iach

A pha fodd yr ydych chwi?

Dyma fore teg.

Dyma ddiwrnod hyfryd.

It is a long time since I had the I Y mae amser maith er pan pleasure of seeing you. i _jpleser ó'ch gweled chwi. cefais y

I am glad to see you again.

When did you arrive?

Take a seat.

What will you take?

I am much obliged; I will not take anything.

Sit down, if you please, near the fire.

Yr wyf yn falch o gael eich gweled eto.

Pa bryd y cyrhaeddasoch?

Cymerwch eisteddle — eisteddwch ilawr»

Pa beth a gymerwch?

Yr wyf yn dra diolchgar; ni chymeraf ddim byd.

Eisteddwch i lawr yn agos €t tan, Oi gwelwch yn dda.

CONVERSATIONS — TMDDIDDAOTON.


 

 

(delwedd B6845) (tudalen 043)

43

Pray excuse me; I will sit here.

When "will you come to see me?

Will you come and dine with us to-morrow? — on Monday next?

Will you come and take tea with me?

Thank you.

I am sorry I cannot come.

I must go — I am in a hurry.

Must you go?

I am sorry I must go, as I have an appointment.

I shall always be glad to see you.

I hope to have an opportunity of returning your kindness.

You are very kind.

I am very sorry.

I wish you success with al] my heart.

How is your mother?

Is your sister better?

My compliments to your friend.

Good night to you.


 

 

(delwedd B6846) (tudalen 044)

44Dymunaf arnoch fy esgusodi; eisteddaf yn y fan yma.

Pa bryd y deuwch i'm gweled i?

A ddeuwch chwi i giniawa gyda ni yfory? — dydd Llun nesaf?

A ddeuwch chwi i gymeryd têgyda mi?

Biolch i chwi.

Drwg genyf nas gallaf ddyfod.

Bhaid i mifyned — Yr wyfmewn hrys, Raid i chwi fyned?

Drwg genyf fod rhaid i mifyned, tnvy fod genyf ymrwymiad.

Bydd yn dda genyf eich gweled hob amser.

Gobeithiaf y caf gyfleusdra i ddychwelyd eich caredigrwydd.

Yr ydych yn bur garedig.

Y mae yn wir ddrwg genyf — Mae yn bur ofidus genyf.

Yr wyf yn dymuno Uwyddiant i ch%oi gydd'm holl galon.

Pa fodd y mae eich mam?

A yw eich chwaer yn well?

Fy moesgyfarchiadau at eich cyfailL

No» dda i chwi.

MISCELLANEOUS PHRASES,*

CLASSIFIED ACCORDING TO SUBJECTS.

YMADRODDION AMEYWIOL,*

WEDI EU DOSPA.RTHÜ YN OL Y TESTYNAU. AFFIEMATION, AGREEMENT, &o.

Yes. Certainly.

Indeed. No doubt. Undoubtedly.

Of course.

Oh yes!

Yes, yes!

I assure you it is true.

Exactly. Just so.

It is true. It is but too true.

It is true, I am sure.

It is true, I assure you.

I will answer for it.

That is but too true.

I believe so. I quite believe it.

Nothing more true.

I do not doubt it.

I agree with you.

I think with you.

I know whom you are looking for.

I do not doubt that he went to the hotel.

* These will be found useful as exercises for students, while they are also so arianged as to comprise a large variety of words and phrases Cadamhad, Cytundeb, éc. le. Yn sicr.

Yn wir. Dim amheuaeth. Diam* heuol.

Wrth gwrs. ie I

Ie, 'ie I

Sicrhaf chwi ei fod yn wirionedd.

Yn gywir. Yn hollol felly .

Y mae yn wir. Mae yn rhy wir.

Y mae yn wir, yr wyf yn sicr.

Yr wyf yn eich sicrhau ei fod yn wir, Bydd i mi ateb am dano.

Mae hyny yn rhy wir.

Yr wyf yn credu hyny. Yr wyf yn ei gwbl gredu.

Dim yn fwy gwir.

Nid ydwyf yn ei ameu.

Yr wyf yn cytuno â chwi.

Yr wyf o V un meddwl â shwi.

Yr wyf yn gwybod am hwy yr ydych yn edrych.

Nid wyf yn ameu nad aeth i'r gwesty.

* Ceir y bydd y rhai hyn yn ddefnyddiol 1 efrydwyr fel ymarferiadau, tra y maent wedi eu tref nu yn y? ath fodd ag i gynwys amrywiaeth mawr o eiriau ac ymadroddion a ddefayddir yn barhaus gan y teithiwr.

YMADRODDION AMBYWIOL.

II. constantly required by the traveller.


 

 

(delwedd B6847) (tudalen 045)

45

PEOBABILITY — DOUBT-

POSSIBILITY, &c.

That may be so.

It is probable.

There is nothing so likely.

It is very doubtful.

I doubt much whether you will do it or not.

I have heard it.

I fancy so.

I think so.

I dare say it is so.

I suppose so.

That might easily happen.

You may suppose that .

You will hardly finish to-morrow.

He will probably come.

She knows English tolerably well.

Tebygolrwydd — amheuaeih — posibilrwydd, &c.

Gall fod felly.

Y mae'n debygol.

Nid oes dim mor debygol.

Y mae yn dra amheus.

Yr wyf yn ameu yn fawr pa un a wnevjch chwi ef a'i peidio.

Yr wyf wedi ei glywed.

Yr wyf yn tybio.

Yr wyf yn meddwl felly.

Beiddiaf ddweyd ei fod felly.

Yr wyfyn meddwl 'felly:

Gall hyny ddigwydd yn hawdd.

Gallech feddwl max .

Prin y bydd i chwi orphen yfory.

Tebygol y bydd iddo ddyfod.

Mae hiyngwybod Seisonig yn lied dda. in.

NEGATIVES. NO — NOT.

No. Not. Nothing.

Not at all.

Not one.

Not much.

Neither.

There is nobody.

Nobody knows me.

I saw nobody.

He does not come, There is no one at home.

No one saw it.

Nobody believes it.

Nobody asks for us.

He is so bold as to fear no one.

He does nothing.

Nothing pleases him.

Nothing finer.

I shall not do it.

He makes no noise.

I do not want any.

I want nothing more.

I have none.

I do not know of any.

Na — nac.

Na. Nac. Dim.

Dim o gwbl.

Dim un.

Dim llawer.

Y naill naW Hall.

Nid oes neb.

Nid oes neb yn fy adnabod.

Ni wélais i neb.

Nid yw yn dyfod.

Nid oes neb gartref.

Ni welodd neb ef.

Nid oes neb yn ei gredu.

Nid oes neb yn gofyn am danom»

Y mae mor wrolfel na ofna neb»

Nid yw yn gwneyd dim.

Nid oes dim yn ei foddhau.

Dim yn harddach.

Ni bydd i mi ei wneyd.

Ni wna ddim swn.

Nid oes arnaf eisieu dim.

Nid oes arnaf eisieu dim yn ychwaneg*

Nid oes genyf ddim.

Nid wyfyn gwybod am ddim.


 

 

(delwedd B6848) (tudalen 046)

46

MISCELLANEOUS PHRASES.

There is none, I assure you.

I cannot hear you.

I do not understand you.

I really did not know it.

I do not know him.

I have not been there.

She has not learned English.

I cannot do it now.

I cannot help it.

I shall not fail.

Do not fail.

Do not spoil it.

I have no money. I have none about me.

Will they not assist me?

He did not assist them.

They would not help them.

I do not know, indeed.

She is not content nowhere.

She will not take it.

It cannot be done.

I do not remember it at this moment.

I do not doubt that it will be done.

Cannot you hinder that from being done?

There is no one but what knows him, I will not send you any there.

Do not bring them to me there.

I do not believe what she says.

Do not let go your hold.

I had by no means consented to it.

Neither of them replied to me.

Let us not consent to it.

Let us not give it to them.

Let us not give them to him.

I cannot give it to you to-day.

You will not give them to him.

I will not give them to you.

I cannot go now.

We shall not speak to him about it.

You will not come, nor I either.

I trust nobody whatever.

Nid oes dim, yr wyf yn eich sicrhau, Nis gallaf eich clywed.

Nid wyf yn eich dealt.

Yn sicr nid oeddwn yn ei wybod.

Nid wyf yn ei adnabod ef.

Nid wyfwedi bod yno.

Nid yw hi wedi dysgu Seisonig.

Nis gallaf ei wneyd yn awr.

Nis gallaf wrtho.

Ni wnaf fethu.

Na siomwch fna ffaelwchj.

Na ddifethwch ef.

Nid oes genyf arian. Nid oes genyf ddim o'ra cylch.

Oni wnant hwy fy nghynorthwyo i?

Ni ddarfu iddo eu cynorthwyo hwy.

Ni wnant eu cynorthwyo hwy.

Nid wyf yn gwybod, yn wir.

Nid yw hi yn foddlon yn unman.

Ni wna hi ei gymeryd.

Nis gellir ei wneyd.

Nid wyfyn ei gofio y funud yma.

Nid wyf yn ameu na bydd iddo gael ei wneyd.

Onid ellwch chwi nvystro hyny rhag cael ei wneyd?

Nid oes neb nad yw yn ei adnabod.

Ni anfonaf ddim i chwi yno.

Na ddygwch hwy i mi yno.

Nid wyf yn credu yr hyn a ddywed hi.

Na ollyngwch eich gafael.

Nid oeddwn mewn un modd wedi cydsynio i hyny.

Ni ddarfu iW un o honynt roddi atebiad i mi.

Nafydded i ni gydsynio i hyny.

Na fydded i ni ei roddi ef iddynt.

Na fydded i ni eu rhoddi hwy iddo ef.

Nis gallaf ei roddi i chwi heddyw.

Ni fydd i chwi eu rhoddi hwy iddo ef.

Ni roddaf hwy i chwi.

Nis gallaf fyned yn awr.

Ni bydd i ni siarad ag ef yn ei gylch.

Ni bydd i chwi ddyfod, na minau ychwaith.

Nid wyfyn ymddiried yn neb pa bynag

IV.

QUALITY, COMPARISON, &o.| Ansawdd, Cymhariaeth, ée.

Well. Good.! Iach. Da.

YMADRODDION AMRYWIOL.


 

 

(delwedd B6849) (tudalen 047)

47

Better.

Best.

Pretty well. Tolerably well.

Very well.

Not so well.

111. Bad.

"Worse.

Worst.

Very wrong.

Worse and worse.

Small — smaller — smallest.

Very little.

Neither more nor less.

Very.

As — like. In the same manner.

About.

Much.

Very much.

More — most.

Less — least.

GweU.

Goreu.

Lied dda. Gweddol dda.

Da iawn.

Nid cystal.

Claf(neufeiusJ. Drwg.

Gwaeth.

Gwaethaf.

Beius (neu gyfeiliornusj dros ben x

Tra beius.

Gwaeth-waeth.

Bychan — llai — lleiaf.

By chart iawn.

Na mwy na llai.

Tra — dros ben — yn gwbl.

Fel — yn debyg. Yn yr un modd.

Oddeutu.

Llawer.

Llawer iawn (neu da iawnj, Mwy — mwyaf.

Llai — lleiaf.

It appears excellent.

You speak well enough.

You speak better and better.

You are very wrong to go there.

That smells nice — bad.

The worst that can happen.

The worst — last shift.

It is your last resource.

She is not so rich as her sister.

She is not so clever as her sister.

He has not so much money as you, but he has as many friends.

We have not so much money as you.

He is not so old as his brother.

He is richer than I thought.

They have more than 100 pounds.

The more I see of her, the more 1 esteem her.

Have you any smaller?

You are taller than I thought.

It is not the less valuable.

You speak better than me.

Ymddengys yn rhagorol.

Mae etch siarad, yn ddigon da.

Yr ydych yn siarad yn well well (o hyd)

Yr ydych ynfeius iawn ifyned yno.

Mae hwna yn arogli yn dda — ddrwg.

Y gwaethaf a ail ddigwydd.

Y gwaethaf — yr ystryw olaf (neu yr ymgais olaf J.

Eich adnodd diweddaf ydyw.

Nid yw hi mor gyfoethog a'i chwaer.

Nid yw hi mor fedrus (neu alluogj a'i chwaer.

Nid oes ganddo gymaint o arian a, chwi, ond y mae ganddo gynifer o gyfeillion.

Nid oes genym gymaint o arian a chwi.

Nid yw mor hen a'ifrawd.

Mae yn gyfoethocach nagy meddyliais.

Mat ganddynt fwy na \00 punt.

Mwyaf wyf yn weled o honi, mwyaf oil yr wyf yn ei pharchu.

A oes genych ddira llai?

Yr ydych yn dalach nagy meddyliais»

Nid ydyw yn llai gwerthfawr.

Yr ydych chwi yn siarad yn well w& myfi,

 

 

(delwedd B6850) (tudalen 048)

48 MISCELLANEOUS PHRASES.


You speak badly; she speaks worse, I speak worst.
Yr ydych chwi yn siarad yn wael siarada hi yn waelach. Myfi sydd yn siarad waelaf.

He is the best speaker.
Efe yw y siaradwr goraf.

QUANTITY.
Swm, mesur, maint.

Much — how much?
Llawer — pa faint (neu pa swm)

Too much.
Gormod.

Enough — more.
Digon — mwy.

A little — few.
Ychydig — nifer bychan.

Less.
Llai.

Ever so little.
Gan lleied ag y bo.

So much — as much.
Cymaint — gan gymaint.

Here are some.
Dyma rai.

Give him four.
Rhoddwch bedwar iddo ef.

Give her two.
Rhoddwch ddau iddi hi.

Give them some at least.
Rhoddwch iddynt rai o leiaf.

If you give them ever so little.
Os rhoddwch iddynt gan lleied ag y bo.

He has returned empty.
Efe a ddychwelodd yn wag.

Will you eat more?
A wnewch chwi fwyta ychwaneg?

He eats too much.
Mae efe yn bwyta gormod.

You have not drunk enough.
Nid ydych wedi yfed digon.

There is still some wine in the bottle.
Y mae peth gwin yn y gostrel eto.

There are too many for me.
Y mae yna ormod i mi.

It is not very far short of twenty miles.
Nid yw lawer yn fyr o ugain milldir.

VI.

PRICE — MONEY-PAYMENT.
Pris — arian — talu.

It is not dear.
Nid yw yn ddrud.

What do I owe you?
Pa faint yw fy nyled i chwi?

What does it cost?
Pa faint a gostia?

At the rate of five shillings a week.
Yn ol y pris o bum’ swllt yn yr wythnos.

At the rate of five — six — per cent.
Yn ol y pris o bump — chwech — y cant.

You shall not have it for less than twelve shillings.
Ni chewch ef am lai na deuddeg swllt.

I spend eighteen shillings a week besides my lodging.
Yr wyf yn gwario deunaw swllt yn yr wythnos heblaw fy llety.

How much money must he give?
Pa swm o arian raid iddo ef roddi?

I have already paid you.
Yr wyf wedi eich talu yn barod.

I will pay you to-morrow.
Mi a dalaf i chwi yfory.

I cannot pay you.
Nis gallaf dalu i chwi.

We pay by the month.
Yr ydym yn talu wrth y mis.

We pay monthly.
Yr ydym yn talu yn fisol.

 

 

(delwedd B6851) (tudalen 049)

49 YMADRODDION AMRYWIOL.

We have no money at present.

Do you pay a high price?

These books are sold at four shillings a volume.

How much does this wine cost the bottle.

Seven shillings and sixpence.

Does it cost more to travel in England than in Wales.

No, I do not think so.

Nid oes genym arian yn bresenol.

A ydych chwi yn talu pris uchel?

Giuerthir y llyfrau hyn am bedwar

8wllt y gyfrol.

Pa faint y gostrel a gostia y gwin hwn.

Saith swllt a chwecheiniog.

A ydyw yn costio mwy i deithio yn

Lloegr nag yn Nghymru?

Na, nid wyf yn meddwl hyny.

VII.

TIME.

To-day.

Yesterday.

The day before yesterday.

This morning — this afternoon- evening.

Now.

At present.

To-morrow.

To-morrow morning.

The day after to-morrow.

In the evening.

Again — yet.

Never.

Often — several times.

Always.

Formerly.

Till now.

From this time.

When? How long?

Immediately.

Instantaneously — at once.

Every day.

In a week

In a fortnight.

Next month — next week.

In a few days.

This day week.

Every day.

Twice a day — every two days.

Last week — last month.

Last Sunday.

Next Monday.

Two hours ago.

Once — twice.

-this

Amser.

Heddyw.

Ddoe.

Echdoe.

Boreu heddyw — prydnawn heddyw — hwyr heddyw.

Yn awr (neu yrwanj.

Yn bresenol.

Yfory.

Boreu yfory.

TrenydcL.

Yn, yr hwyr.

Drachefn, eihuaith — eto.

Byth.

Ami — amryw weithiau.

Bob amser.

Blaenorol.

Hyd yn bresenol.

OV amser presenol (neu oWpryd hwn J

Pa bryd? Pa hyd?

Yn ddiatreg.

Mewn mnnivd (neu yn uniongyrcholj

 — ar unwaith.

Dyddiol — bob dydd.

Mewn wythnos.

Mewn pymthegnos.

Y mis nesaf — yr wythnos nesaf.

Mewn ychydig ddyddiau.

Wythnos i heddyw.

Dyddiol — pob dydd.

Dwywaith y dydd — bob yn ail ddydd.

Yr wythnos ddiweddaf — y mis diw~ eddaf.

Y Sabbath dhueddaf.

Dydd Llun nesaf.

Diuy awr yn ol.

Unwaith — dwywaith.


 

 

(delwedd B6852) (tudalen 050)

50

MISCELLANEOUS THRASES.

Only once.

Once more — once for all.

This time — every time — another time.

The first time.

The last time.

Mid-day — noon.

Midnight.

After sunset.

One o'clock — two o'clock, &c.

Break of day.

It is dark — it is daylight.

Dim ond unwaith.

Unwaith eto — unwaith am byth.

Yr amser yma — pob amser — amser arall.

Yr amser cyntaf.

Y tro olaf (neu ddiweddafj.

Canol dydd — nawn.

Haner nos.

Ar ol machlud haul.

Un o'r gloch — dau o'r gloch, &c.

Tor tad y dydd.

Ymae yn dywyU — y mat yn oleu ddydâ

What o'clock is it?

What o'clock is it by your watch?

Look at your watch.

I cannot tell you exactly, for my watch goes too fast.

The clock is striking.

What o'clock is it now?

Do you know what o'clock it is?

It is twelve o'clock.

It is six o'clock.

I think it is not yet half past six.

It is exactly ten.

It is a quarter past five.

I did not think it was so early — so late.

It has struck two. _

It is a quarter to eight.

It is five minutes to three.

At most, it is but three quarters past three — quarter to four.

What o'clock do you think it is?

I do not know; my watch is too slow, It is only eleven o'clock.

A quarter of an hour more or less makes no great difference.

Pa beth o'r gloch ydyw?

Pa beth o'r gloch ydyw wrth eich oriawr chwi?

Edrychwch ar eich oriawr.

Nis gallaf ddweyd wrthych yn gywir, oblegid y mae fy oriawr yn myned yn rhy gyflym.

Mae y cloc yn taro.

Pa beth o'r gloch ydyw yn awr?

A ydych yn gwybod pa beth ydyw o'r gloch.

Y mae yn ddeuddeg o'r gloch.

Y mae yn chwech o'r gloch.

Nid wyfyn meddwl ei bod eto yn haner awr wedi chwech.

Y mae yn ddeg yn gywir.

Y mae yn chwarter wedi pump.

Nid oeddwn yn meddwl ei bod mor gynar — mor hwyr (neu ddiweddarj

Y mae wedi taro dau.

Y mae yn chwarter i wyth.

Y mae yn bum' munud i dri.

Nid yw ond tri chwarter wedi tri, yn y man pellaf — chwarter i bedwar.

Beth o'r gloch ydych yn feddwl ydywì

Nid wyf yn gwybod; mae fy oriawr yn rhy araf.

Nid yw ond un-ar-ddeg o'r gloch.

Nid yw chwarter awr mwy neu lai yn

1 gwneyd llawer o wahaniaeth.

What day of the week is it?

It is Monday — Friday, &c.

What month is this?

| Pa ddiwrnod o'r wythnos ydyw?

Dydd Llun ydyw — dydd Qwener t &c±

I Pa fia yw hwn?




 

 

(delwedd B6853) (tudalen 051)

51 YMADRODDION AMRYWIOL.

January.

What day of the month is it?

It is the seventeenth.

It is the second of September.

It is the fourth of January.

Ionawr.

Pa ddydd o'r mis ydyw?

Yr ail-ar-bymtheg ydyw.

Yr ail o Fedi ydyw.

Y pedwerydd o Ionawr ydyw.

At the beginning or end of March.

When do you set out?

How much more time have we?

We set out in three hours.

Take care to return in a short time.

I shall return immediately.

I must go there directly.

How long have you been here?

A few days — weeks.

How long have you been travelling?

Since six o'clock in the morning.

You have come very seasonably.

How often do you go there?

You arrived just in time.

How many times were you there?

How long is it since you have returned?

When did you come?

I should like to go there a second time.

Come down immediately.

Provided we arrive in an hour, it will do.

He came immediately after you had gone.

Just as he was going out.

They came before us.

When do you expect them?

In a week or fortnight at latest.

Let us go there together, when you please.

Does he go out often?

At what hour does he generally return?

It is now half past twelve; he ought to be here.

I doubt whether he will arrive before five o'clock.

She came yesterday.

Yn nechreu neu ddiwedd Mawrth.

Pa bryd y cychwynwch ymaith.

Pa faint yn ychwaneg o amser sydd genym.

Yr ydym yn cychwyn allan mewn fair awr.

Oofalwch i ddychiuelyd mewn byi amser.

Dychwelaf yn uniongyrchol.

PJiaid i mi fyned yno yn ddioed.

Pa hyd ydych tuedi bod yma?

Ychydig ddyddiau — wythnosau.

Pa hyd y buoch yn teithio?

Er chwech o'r gloch yn y boreu.

Yr ydych wedi dyfod yn bur brydhn.

Pamor fynych yr ydych ynmyned yno?

Cyrhaeddasoch yn gywiryn yr amser.

Pa nifer o weithiau y buoch yno?

Pa hyd sydd er pan y dychwelasoch?

Pa bryd y daethoch?

Hoffwn fyned yno yr ail waith.

Deuwch i lawr yn ddiatreg.

Fe wna y tro, a chaniatau y cyrhaeddwn mewn awr.

Daeth yn uniongyrchol ar ol i chwi fyned.

Yn union? el yr oedd yn myned allan.

Hwy a ddaethant o'n blaen ni.

Pa bryd yr ydych yn eu disgwyl?

Mewn wythnos neu bythefnos yn y man pellaf.

Gadewch i ni fyned yno yn nghyd, pan y gweloch yn dda.

A ydyw efe yn myned allan yn ami?

Arba awr y dychwela efe yn gyffredin?

Y mae yn awr yn haner awr wedi deuddeg; dylai fod yma.

Yr wyf yn amheu a ddychwela cyn pump o'r gloch.

Hi a ddaeth ddoe.


 

 

(delwedd B6854) (tudalen 052)

52

MISCELLANEOUS PHRASES.

He did it in a moment.

I have not time.

Give them time.

Not yet done?

Soon — shortly — in a little time.

Has he not finished?

She is still asleep.

Do not lose more time.

Wait a moment.

"We shall succeed sooner or later.

When did yon send the letter there?

'As soon as I had finished it.

When will you write?

As soon as possible.

Tell the servant to light the fire in my room at eight o'clock.

Let the breakfast be ready at seven o'clock exactly.

Tell her to knock at my door at half- past six.

•It is yet too early.

It is daylight.

It is eight o'clock.

I did not think it was so late.

It is dark.

It is time to go away; it grows late.

You are in a great hurry; it is not yet nine o'clock.

Nine o'clock I it is not far from half-past nine.

It is not late.

I do not think it is so late.

What hurries you so much? it is not late.

I always keep good hours; it is very seldom that I am out after ten.

Excuse me this evening, if you please; I have promised to be at home by a quarter before ten.

When shall I see you again?

I hope we shall spend more time together to-morrow.

I shall do my best; adieu, then, till to-morrow.

At what hour do you generally dine?

Efe a'i gwnaeth mewn moment*

Nid oes genyf amser.

Bhoddwch amser iddynt.

Heb ei wneyd eto?

Yn fuan — ar fyrder — mewn ychydig amser.

Onid yw efe wedi gorphen?

Cysgu y mae hi eto.

Na chollwch ychwaneg o amser.

Aroshwch foment.

Ni a Iwyddwn yn fuan neu yn ddiweddar.

Pa bryd yr anfonasoch y llytliyr ynot

Mor fuan ag y gorphenais ef.

Pa bryd yr ysgrifenwch.

Mor fuan ag y byddo *n bosibl.

Dywedwch wrth y forwyn am oleivo tan yn fy ystafell am wyth o'r gloch.

Bydded y boreufwyd yn barod am saith oV gloch yn gywir.

Dywedwch wrthi hi am guro wrth fy nrws am haner awr wedi chwech.

Y mae yn rhy foreu eto.

Y mae yn oleu-ddydd.

Mae yn wyth o'r gloch.

Nid oeddwn yn meddwl ei bod mor ddiweddar.

Y mae yn dywyll.

Y mae yn amser i fyned ymaith; â yn hwyr.

Yr ydych mewn brys mawr; nid yw eto yn naw o'r gloch.

Naw o'r gloch I nid yw yn mhell o fod yn haner awr wedi naw.

Nid yw yn hwyr.

Nid wyfyn meddwl ei bod mor hwyr.

Pa beth sydd yn eich prysuro gymaint? nid yw yn hwyr.

Yr wyfyn wastad yn cadw oriau da, pur anaml y byddaf allan ar ol deg.

Esgusodwch? yr hwyr yma, os gwelwch yn dda; yr wyf wedi addaw bod gartref am chwarter cyn deg.

Pa bryd y cawn eich gweled eto?

Yr wyf yn gobeithio y cawn dreidio mwy o amser ynghyd yfory.

Gwnaf fy ngoreu; byddwch wych, ynte, hyd yfory.

Ar ba awr y byddwch yn gyffredm yn ciniawa?

YMADRODDION AMRYWIOL.

5

 

 

(delwedd B6855) (tudalen 053)

53

We dine almost always at five o'clock

I will come this afternoon.

I cannot remain so late.

You must stay with, us at least till ten.

We shall not take tea before eight.

How many persons are there?

There were a great many.

There were only a few.

How many windows has this room?

It has two.

Before arriving.

Before speaking to them.

By dint of study, you may learn

Welsh in a short time.

Yr ydym yn ciniawa bron bob amser am bump o'r gloch.

Mi a ddeuaf y prydnawn heddyw.

Nis gattaf aros mor hiuyr.

Rhaid i chwi aros gyda ni hyd ddeg beth bynag.

Ni bydd i ni gymeryd tê hyd luyth.

Pa nifer o bersonau sydd yna?

Yr oedd yno nifer faiur.

Nid oedd yno ond nifer bychan.

Pa nifer o ffenestri sydd yn yr ystafell hon?

Y mae dwy ynddi.

Cyn cyrhaedd.

Cyn siarad â hwy.

Trwy astudio yn ddyfal, gellwch ddysgu y Gymraeg mewn byr amser.

VIII.

NUMBERS-AGE.

Once.

Twice, thrice, &c. (See numbers, p. 17).

I wish to have four; neither more nor less.

How old are you?

How old is your brother?

He is thirty.

Is he so old?

He is only twenty- five.

Is he older than your sister?

My father is almost sixty.

He begins to get old.

I have been in his house three times.

PJiifau — oed.

Unwaith.

Dwywaith, tairgi.vaith, &c. ( gwel

Ehifau, tud. 17).

Yr wyf yn dymuno cael pedwar; dim mwy na llai.

Pa mor hen ydych chwi?

Pa mor hen yto eich brawd?

Y mae yn ddeg -ar -hug ain.

A yw ef mor hen?

Nid yw ond pump-ar-hiigain.

A yw ef yn hynach na'ch chiuaer?

Mae fy nhad bron yn driugain.

Mae yn dechreu myiid yn hen.

Yr wyf wedi bod yn ei dŷ dair gwaith.

IX.

PLACE — MOTION — GOING-

COMING.

Before — behind.

Elsewhere.

Above — under.

The top — lower part — front — back of the house.

Lie — symudiad — myned — dyfod. flaen — tu ol.

Man arall (neu mewn lie arallj.

Fry (neu i fynyj — o dan (neu is J.

Pen — rhan isaf — gwyneb — cefn y ty.


 

 

(delwedd B6856) (tudalen 054)

54

MISCELLANEOUS PHRASES.

Here they are.

Look above.

By the side of you.

By the fire.

The ship is out of sight.

He fell upon his back.

You have put it on wrong side outwards.

You will find your book upon or under the chair.

The house you seek is opposite.

I prefer apartments on the same floor to those where we go up and down.

They live below us.

Remain there until I call you- until I return.

Stay there a moment.

Do not move from there.

"Where do they live?

On what floor does he live?

Go and see.

Here — there — yonder.

Come up this way.

Come forward — nearer.

Call at my house.

Come here directly.

She does not come.

She is not at home.

Which way did he pass?

How did you come?

In coming out of my house, I met him.

Where is the Post Ofiice?

In what street?

On which side of the street?

On the right hand side — No. 5, As we walked along, we conversed together.

Go straight on.

Do not go to the left.

We went to the right?

They go up and down.

He runs here and there.

They will go in a coach.

Will he go on horseback?

Shall we go on foot, or in the carriage?

Let us stop; I am tired.

Dyma hwy.

Edrychwch i fyny.

Wrth eich ochr chwi.

Wrth y tan.

Mae V Hong allan oV golwg.

Efe a syrthiodd ar ei gefn.

Yr ydych wedi ei dodi am danoch y tu chwith allan.

Chwi a gewch eich llyfr ar neu o dan y gadair.

Mae y tŷ a geisiwch gyferhyn.

Gwell genyf ystafettoedd ar yr un llawr, naW rhai ag y mae yn rhaid myned i fyny ac % lawr.

Maent yn byw oddidanom.

Aroswch yno hyd nes y gahvaf fi — hyd nes y dychwelaf.

Aroswch yna am foment.

Na symudwch oddiyna.

Pa le maent hwy yn preswylio?

Ar ba lawr y mae efe yn byw?

Ewch ac edrychwch.

Yma — acw — draw.

Deuwch i fyny y ffordd yma.

Dewch yn mlaen — yn nes.

Galwch yn fy nhŷ.

Dewch yma yn ddiatreg.

Nid yw hi yn dyfod.

Nid yw hi gartref.

Pa ffordd yr aeth efe heibio?

Pa fodd y daethoch?

Wrth ddyfod allan d'm tŷ, cyfarfyddais ag ef.

Yn mha le y mae y Llythyrdy?

Yn mha heol?

Ar ba ochr i'r heol?

Ar yr ochr ddeheu — Rhif. 5.

Yr oeddem yn ymddiddan a'n gilydd wrth gerdded yn mlaen.

Ewch yn syth yn mlaen.

Nac ewch i'r aswy.

Nyni a aethom i'r de.

Hwy a ânt i fyny ac i lawr, Efe a reda yma ac acw.

Hwy a ânt mewn cerbyd.

A â efe ar geffyl?

A gawn nifyned ar draed, neu mewn cerbyd?

Gadewch i mi aros; yr wyf wedi blino.

YMADRODDION AMRYWIOL.


 

 

(delwedd B6857) (tudalen 055)

55

I will meet you behind the church.

He has gone to meet his father.

Let us cross the street here?

I see her coming.

We shall go to meet him.

Do not go there.

Let us go in.

Can you not defer your journey P

We think of going to see next week.

We intend stopping in Bangor.

Do you intend to make a long stay?

We shall only stay there an hour or two to rest ourselves.

Do you propose to set off soon?

Have you put off your journey?

We intend stopping at .

Do you mean to stay there long?

We shall only stay a day there.

Have you anything to do here.

I shall go there.

I shall not be able to go there.

I was there a week ago.

Will you take a walk with me?

I will go out unless you come.

Let us put off the walk till another day.

Do you go thither?

Will you accompany me?

Will you come with us?

We should be very glad of your company.

I should like it.

Willingly — with great pleasure.

I shall be happy to accompany you, I will accompany you there to-morrow.

Where are you going now?

Which way shall we go?

Which way are you going?

I am going that way.

Let us go to Carnarfon Castle

1 was not able to come.

Hofqo as soon as possible. t shall go to-morrow to .

Myfi rich cyfarfyddaf chwi tucefn iW eglwys.

Ymae efe wedi myned i gyfarfodei dad

Gadewch i ni yma groesi yr heol.

Gwelaf hi yn dyfod.

Ni awn €w gyfarfod ef.

Nac ewch yno.

Gadewch i ni fyned i meiun.

Onid ellwch chwi ohirio eich faith?

Yr ydym yn meddwl myned i welcd yr wythnos nesaf.

Yr ydym yn bwriadu aros yn Manger.

A ydych chwi yn bwriadu gwneyd arosiad hir?

Ni aroswn yno ond awr neu ddwy i orphwyso ein hunain.

A ydych chwi yn bwriadu cychwyn yn fuan?

A ydych chiui wedi dodi heibio eich taith?

Yr ydym yn bwriadu aros yn .

A ydych chwi yn golygu aros yno yn hir t

Ni arhoswn yno ond am ddiwrnod.

A oes genych rhywbeth i'w wneyd yma.

Myfi a af yno.

Ni byddaffi yn alluog i fyned yno.

Yr oeddwn yno wythnos yn ol.

A gymerweh chwi rodfa gyda mi?

Myfi a âf allan os na ddeuweh.

Gadewch i ni ddodi y rhodfa o*r neilldu hyd ddiwrnod arall.

A ydych yn myned hyd yno?

A wnewch chwi gydymdeithio â mi?

A ddeuweh chwi gyda ni?

Byddai yn dda iawn genym gael eich cwmni.

Hoffiun hyny ynfawr.

Yn ewyllysgar — gyda phleser mawr.

Bydd yn bleser genyf eich dilyn chwi.

Mi a ddeuaf gyda chwi yno yfory.

I ba le yr ydych yn myned yn awr?

Pa ffordd y cawn fyned?

Pa ffordd yr ydych chwi yn myned?

Yr wyffi, yn myned y ffordd yna.

Gadewch i ni fyned i Gastell Caernarfon.

Nid oeddwn yn alluog i ddyfod.

Deuwch morfuan agybyddo yn bosibL

Af yfory i .


 

 

(delwedd B6858) (tudalen 056)

56 MISCELLANEOUS PHKASES.

I shall return soon.

I accompanied them as far as .

I will follow yon in a moment.

How far must I go?

Are you ready?

Yes, I am.

I am coming.

Î am coming immediately.

No, not yet.

I am not quite ready.

I am ready, let us go.

Now I am ready.

Let us make haste, then, for I should not like to be late.

How far shall we go?

How far shall you go?

When shall we have the pleasure of seeing you?

Give me your arm.

Go and wait for me.

When shall you go home?

You have dropped something.

We had to call on the bookseller's, the grocer's, the baker's, and the fishmonger's.

You are behind the time, are you not?

How far have you been?

We went as far as .

At what hour do you intend going out?

You come too late.

I am come to see you again.

I have just seen him.

Must you go?

Where do you spend the summer?

At a seaside — at a watering place.

Is there a way across the fields?

You can go that way if you please.

Go up stairs — they are there.

They are walking behind.

He will come soon.

You have arrived before me.

You will find me behind the , about four o'clock.

We have met him to-day.

Let us go to the garden.

Myfi a ddychwelaf yn fuan.

Mi a gyd-deithiais a hwy mor betl a .

Mi a ddeuafar eich 61 mewn munud.

Pa mor bell y rhaid i ni fyned?

A ydych chwi yn barod?

Ydwyf.

Yr wyf yn dyfod.

Yr wyf yn dyfod yn uniongyrchol.

Nag wyfeto (neu, nid wyf etoj.

Nid wyf yn gwbl barod.

Yr wyf yn barod, gadewch i ni fyned.

Yn awr yr wyf yn barod.

Gadewch i ni brysuro, ynte, oblegid ni hoffwn fod yn ddiweddar.

Pa mor bell y cawn fyned?

Pa mor bell yr ewch chwi?

Pa bryd y cawn ni y pleser o'ch gweled chwi?

Rhoddwch eich braich i mi.

Ewch ac aroswch am danaf.

Pa bryd yr ewch chwi gartref?

Yr ydych wedi gollwng rhywbeth.

Yr oedd genym i alw ar y llyfrwerthwr, y chwegydd, y pobydd, a'rpysgwerthwr.

Yr ydych ar 61 yr amser, onid ydych 1

Pa mor bell y buoch?

Aethom mor bell a .

Ar ba awr y bwriadwch fyned allan?

Yr ydych yn dyfod yn rhy ddiioeddar.

Yr wyf wedi dyfod i'ch gweled chwi eto.

Yr wyf newydd ei weled.

Paid i chwi fyned?

Yn mha le yr ydych yn treulio yr haf?

Ar Ian y mor — mewn ymdrochle.

A oes yna ffordd ar draws y caeau?

Getttvch fyned y ffordd yna 08 dewiswch.

Ewch i fyny y grisiau — maent hwy yno.

Maent yn cerdded y tu ol.

Efe a ddaw yn fuan.

Yr ydych wedi cyraedd o'm blaen i.

Bydd i chwi fy nghael tuccfn i — oddeutu pedwar o'r gloch.

Cyfarfyddasom efheddyw.

Gadewch i ni fyned iW ardd.

YMADRODDION AMRYWIOL.


 

 

(delwedd B6859) (tudalen 057)

57

With pleasure; I shall be glad to see it.

T will show you the new flowers.

Is the garden far from the town?

It is only half a mile.

The walk is not long.

It will soon be time to go.

You were then obliged to stay at home?

"When did you return from?

I have just arrived.

You have arrived very seasonably.

Gyda phleser; bydd yn llawen genyj

Mi a ddangosaf i chwi y blodeu ntwyddion.

A yw yr ardd yn mhell o'r dref?

Nid yw ond haner milltir, Nid yw y rhodfa yn Mr fni byddwn yn Mr yn cerdded ynoj.

Bydd yn amser i fyned yn fuan.

Yr oeddych ynte yn rhwym o aro% gartref?

Pa bryd y dychwelasoch o .*

Yr wyf newydd gyraedd.

Yr ydych wedi cyraedd yn dra am-

I returned last Saturday. Dychwelais y Sadwrn diweddaf.

In what part of Wales have you Yn mha ran o Gymru y buoch chu

I have been all the time in Llandudno; in going thither I passed through Conway, and in my return through Bangor.

Where will you go then? My father goes to the Llandrindod Wells.

Have you ever been there?

Shall you stay long in Ehyl?

I do not know; but if I had my choice I should, not quit Wales.

Have you been absent? It is a long time since we had the pleasure of seeing you.

1 was in the country, where I remained a fortnight.

Yr wyf wedi bod yr holl amser yn

Llandudno; wrth fyned yno pasiais trwy Gonwy, ac ar fy nychweltad trwy Fangor.

I ba le yr ewch ynte? Mae fy nhad yn myned i Ffynhonau Llandrindod.

A fuoch chwi erioed yno?

A wnewch chwi aros yn Mr yn Rhyl?

Nid wyf yn gwybod; ond pe cawn fy newisiad ni ymadawn o Gymru.

A ydych chwi wedi bod yn absenol?

Y mae yn amser maith er pan y cawsom y pleser d'ch gweled chwi.

Yr oeddwn yn y wlad, lie yr arosais bythefnos.

X.

INTENTION.

On purpose.

Granted.

Willingly — certainly.

Entirely — thoroughly.

That prevents me.

What you please

How do you like this town - view?

If they like.

If you please.

Who will do it?

■ this

Bwriad.

Yn bwrpasol (o bwrpas).

Yn ganiataol.

Yn ewyllysgar — yn sicr.

Yn llwyr — yn drwyadl.

Bhiuystra hyny fi.

Yr hyn d'ch hoddha.

Fa fodd yr ydych yn hoffi, y dref hon

 — yr olygfa hon.

Os dexuisant hwy.

Os boddhaol chwi.

Pwy a?i gwna?


 

 

(delwedd B6860) (tudalen 058)



MISCELLANEOUS PHRASES.

I do not care about it.

It is not my fault.

He does it willingly.

We go there against our will.

I would if I could.

Whatever may be your motives- intentions.

You will forgive the boy.

He goes away with regret

In my opinion.

We did it designedly.

Do you go out on purpose.

We consent to it willingly.

I am sorry for that.

Nid wyf yn gofalv yn ei gykh.

Nid fy mai i ydyw.

Y mae yn ei wneyd yn foddlon.

Yr ydym yn rnyned yno yn groes Cn hewyllys.

Gwnaiun pe gallwn.

Beth bynag fyddo eich cymhellion — bwriadau.

Chwi a faddeuwch iW bachgen.

Mae yn myned ymaith gyda gofid, Yn ol fy nlxyb i.

Gwnaethom yn fiuriadol.

A ydych chwi yn myned allan yn bwrpasol.

Yr ydym yn cydsynio i hyny yn rhwydd.

Drwg genyf am hyny.

XI.

FRIENDSHIP, COMPLIMENTS, &c.

Good morning.

Good evening — good night.

How do you do?

In a friendly way.

You are very good.

Are you well?

Are you comfortable?

I am much obliged to you.

A pleasant journey to you.

Till I see you again.

With pleasure — much pleasure.

You are very kind.

Just as you please.

Many thanks.

Excuse me.

It gives me much pleasure.

I expect to see you soon.

Take some, I entreat you.

I beg pardon.

After you, if you please.

You are very polite.

How are all with you?

My compliments to all at home.

My best wishes.

Cyfeillgarweh , Moesgyfarchiadau, <&c.

Boreu da.

Prydnawn da — nos dda.

Pa fodd yr ydych?

Mewn ffordd gyfeillgar.

Yr ydych yn bur dda.

A ydych chwi yn iach?

A ydych chwi yn gysurus?

Yr wyfyn dra rhwymedig i chwi.

Siwrnai ddymunol i chwi.

Hyd nes y gwelaf chwi eto.

Gyda phleser — llawer o bleser.

Yr ydych yn garedig iawn.

Yn gywir fel y dymunoch.

Llawer o ddiolch.

JEsgusodwch fi. líhodda ìawer o bleser i mi.

Yr wyf yn dysgwyl eich giueled yn fuan.

Cynnerwch beth, yr wyf yn erfyn arnoch.

Deisyfaf eich pardwn.

Ar eich ol chwi, os byddwch cystal.

Yr ydych yn dra moesgar.

Pa fodd y mae pawb gyda ch wi .'

Fy moesgyfarchiad i bawb gartref, \jfy nymuniadau goreu.

YMADRODDION AMRYWIOL.


 

 

(delwedd B6861) (tudalen 059)

59

I wish you good day.

Do not go away, pray.

I thank you much.

I shall be delighted to have the opportunity of serving you.

Kely upon my zeal.

In what can I help you?

I am very grateful for your kindness.

Oh, yes; go there; it will give me much pleasure.

Bymunaf i chwi dd,ydd da.

Peidiwch myned ymaith, erfyniaf arnoch.

Yr wyf yn diolch yn favor i chwi.

Bydd yn hyfrydiuch genyf gael cyfleusdra i'ch gwasanaethu chwi.

Dibynwch ar fy mrwdfrydedd fgellwch ddibynu ar fy mrwdfrydedd ) .

Mewn pa beth y gallaf eich cynorthwyo?

Yr tuyf yn dra diolchgar am eich caredigrwydd.

0, 'ie; ewch yno; rhydd i mi lawer o bleser.

You have anticipated my wishes.

I was not aware of that.

I beg your pardon, that is of no consequence.

Do not put yourself to any inconvenience.

We are come to bid you farewell.

I set off — we set off — to-morrow, but hope to see you again.

I am delighted with this place.

Will you come and visit our country?

We shall be most happy to see you, and to show you all that is remarkable.

We have been much pleased with what we have seen here.

We spent a day — yesterday — Wednesday last — at , and were much pleased.

We have just visited the Penrhyn

Slate Quarries — Bangor Cathedral, &c.

You must come and see us; do not refuse.

I have to thank you much for all your attention during my stay here.

We are grateful to you for all your kindness.

Yr ydych wedi rhagddyfalu fy nymuniadau.

Nid oeddwn yn hysbys o hyny

Erfyniaf eich pardwn. nid yw nyny o ddim pwysigrwydd.

Na roddwch eich hunan i unrhyw anghyfleusdra.

Yr ydym wedi dyfod i ffarwelio a chwi.

Yr wyffi — yr ydym ni — yn cychwyn ymaith yfory, ond gobeithiaf eich gweled chwi eto.

Yr wyf wedi fy moddhau yn fawr gydaW lie hwn.

A ddeuwch chwi ac ymweled a'n gwlad ni?

Bydd yn dda iaiun genym eich gweled, a dangos i chwi bob peth ag sydd yn neillduol.

Boddhawyd ni yn fawr gydaW hyn a welsom yma.

Treuliasom ddiwrnod — ddoe — ddydd

Mercher diweddaf — yn a boddhawyd ni ynfawr.

Yr ydym newydd ymweled a Chwareli

Llechi Penrhyn — Eghuys Gadeiriol

Bangor, &c.

Rhaid i chwi ddyfod Vn gweled ni; peidiwch a gomedd.

Y mae genyf i ddiolch llawer i chwi am eich holl ofal yn ystod fy arosiad yma.

Yr ydym yn ddiolchgar i chwi am eich holl garedigrwydd.


 

 

(delwedd B6862) (tudalen 060)

60

MISCELLANEOUS PHRASES.

Very well, I am much obliged to you, And how have you done?

Tolerably well.

Not very well.

What is the reason? Are you indisposed?

The storm prevented my sleeping.

I did not hear it.

My compliments to your brother; tell him I expect him this week.

I will not fail to tell him so.

Yn dda iawn, diolch yn fawr i chwU

A pha fodd y gwnaethoch chwi?

Yn weddol dda.

Ddim yn dda iawn.

Pa beth yw y rheswm? A ydych yn wad?

Yr y storm aim rhwystrodd i gysgu.

Ni chlywais i mo honi.

Fy moes-gyfarchiadau at eich brawd; dywedwch wrtho fy mod yn ei ddia~ gwyl yr wythnos lion.

Ni ffaelaf ddweyd felly wrtho.

XII.

HEALTH, &c, Is he still alive?

My brother gets worse and worse.

She is ill for want of sleep.

I have a headache.

I have the toothache.

I wish you a speedy recovery.

What is the matter with you — with your hand?

Have you hurt your hand?

I have cut my thumb.

I am pretty well.

I am very well.

I am a little better.

I do not feel well.

He has a bad cold, with some fever.

I caught cold last night.

I have had a cold for some days — I am hoarse.

He has a cold in the head.

I am indisposed — something has disagreed with me.

Your father seems to be very well.

I have had a long illness — I hope I shall soon be quite well.

It is very doubtful if he can recover.

An unfortunate accident happened to me.

How long have you been ill?

Are you sleepy?

Iechyd, (t'C

A yw ef o hyd yn fyw?

Mae Jy mrawd yn myned yn waeth» waeth.

Mae hiynglafo herwydd dijfyg cysgu.

Mae genyf gur yn fy mlien.

Mae y ddannodd arnaf.

Dymunaf i chwi adferiad buan.

Pa beth yw y mater arnoch — ar eich

Haw?

A ydych chwi wedi brifo eich Haw?

Yr wyf wedi tori fy mawd.

Yr wyf yn weddol dda.

Yr wyf yn bur dda.

Yr wyf ychydig yn well.

Nid wyf yn teimlo yn iach.

Mae ganddo anwyd trwm, gyda pheth twymyn.

Cefais anwyd neithiwr.

Yr wyf wedi cael anwyd am rai dyddiau — yr wyfyn gryglyd.

Mae ganddo anwyd yn y pen.

Yr wyf yn lledglaf — mae rhywbeth wedi angh ytuno â mi.

Mae eich tad ynymddangos yn bur dda.

Yr wyf wedi cael afiechyd maith — gobeithiaf y byddaf yn fuan yn hollol iach.

Y mae yn dra amheus a all ef wella.

Digwyddodd damwain anffortunus % mi.

Pa hyd y buoch yn glaf

A ydych yn gysglyd?

TMADRODDION AMRYWIOL.


 

 

(delwedd B6863) (tudalen 061)

61

XIII.

WEATHER.

How is the weather to day — this morning — this evening?

It is fine — dry — warm.

It is bad — dirty — cold — very hot.

It is windy — dusty.

It rains — snows — freezes.

It is not fine.

It thunders.

It is very windy.

The wind falls.

It is moonlight.

The sun shines.

It is clear and serene.

There is a thick fog.

The sun is breaking out.

How cold it is.

The wind has changed; we shall have a storm.

I am afraid it will rain.

It is not so warm as yesterday.

I see the rainbow.

It has rained a good deal this morning; but the weather begins again to be fine.

Do you think it will rain all day?

It is not likely it will cease raining to day.

It began to rain at six o'clock this morning.

It has rained all day.

The clouds are very heavy; there is no likelihood of fine weather.

It rains very fast.

The rain will soon be over; you see it is but a shower.

Let us remain under shelter till the rain is over.

We cannot go out just now without being wet.

How dark it is.

Do you think it will be fine.

The heat is very troublesome.

Tywydd.

Pa fodd y mae y tywydd heddyw — y boreu hwn — y prydnawn hwn?

Mae yn deg — sych — cynes.

Mae yn ddrwg — budr — oer — poeth

| iawn. i Mae yn wyntog — Uychlyd.

Mae yn gwlawio — bwrw eira — rhewi.

Nid yw yn deg.

Tarana (mae yn taranuj.

Mae yn wyntog iawn.

Gostynga y gwynt.

Mae yn oleu-leuad.

Tywyna yr haul.

Mae yn glir a thawel.

T mae yn niwl tew.

Mae yr haul yn tori allan.

Mor oer ydyw.

Mae y gwynt wedi newid; bydd i ni gael y storm.

Y mae arnaf ofn y gwlawia.

Nid yw mor gynes ag oedd ddoe.

Yr wyf yn gweled yr enfys.

Owlawiodd gryn lawer boreu heddyw; ond y mae y tywydd yn dechreu bod yn deg eto.

A ydych chwi yn meddwl y gwlawia trwyW dydd?

Nid yw yn debyg y peidia a gwlawio heddyw.

Dechreuodd vAawio am chwech o'r gloch boreu heddyw.

Y mae wedi gwlawio trwyW dydd.

Mae y cymylau yn bur drymaidd; nid oes tebygolrwydd am dywydd teg.

Gwlawia yn bur drium.

Bydd y gwlaw drosodd yn fuan; yr ydych yn gweled nad ydyw ond caiuod.

Gadewch i ni aros o dan gysgod, hyd nes byddo y gwlaw drosodd.

Nis gallwn fyned allan yn awr heb fod yn wlyb.

Mor dywyll ydyw.

A ydych yn meddwl y bydd yn deg.

Mae y gtvres yn dra blinderus.

It has been very warm the whole day. Mae wedi bod yn bur boeth trwÿr dydd.


 

 

(delwedd B6864) (tudalen 062)

62

MISCELLANEOUS PHRASES.

The weather is cold and variable.

It has hailed a great deal too.

It has snowed a great deal last night.

See how it snows!

It is so cold now as it was in the beginning of the week.

We shall have a hard frost to-morrow

It freezes now very hard.

I do not think the sun will shine all day.

It is likely the winter will be sharp this year.

Mae y tywydd yn oer a chyfnewidiol.

Owlawiodd lawer o genllysg hefyd.

Mae wedi bwrw llawer o eira neithiwr.

Gwelwch fel y hwria eira I

Mae mor oer yn awr ag ydoedd yn nechreu yr wythnos.

Ni a gawn rew caled yfory.

Mae yn awr yn rhewi yn gated iawn, Nid wyf yn meddwl y tywyna yr haul ar hyd y dydd.

Tebygol y bydd y gauaf yn llym y flwyddyn lion.

XIV.

EMOTIONS, SURPRISE, &c.

Is it possible?

It is incredible.

Out of the way!

Help!

Eire! fire!

I am very glad of it.

I am very sorry.

Well done, Sir!

Haste — quick!

How pretty it is!

How slow they are!

How dark it is!

How vexed I am!

What a pity!

It is a great pity.

What a misfortune!

He awoke all of a sudden.

I am astonished!

Who would have suspected him?

What pleasure — what happiness!

I am enchanted — delightei!

How fine is this!

It is admirable!

How magnificent — graceful!

What a fire there was!

What! you here! — is it you I see!

What perplexity he is in!

What a great man was Owain Glendower!

Cyffroadau — syndod, êc.

A ydyw yn bosihl?

Mae yn anghredadwy.

Allan o'r ffordd!

Cymorth!

Tân! tan!

Mae yn bur dda genyf hyny.

Mae yn bur ddrwg genyf.

Da iawn, Syr!

Brysiwch — prysurwch?

Mor brydferth ydyw I

\ Mor araf ydynt!

Mor dywyll ydyw!

Mor ofidus ydwyf!

Y fath resyn!

Mawr ywW trueni.

Yfath anffawd!

Deffrodd yn dra sydyn.

Yr wyf yn synu 1 (Yr wyf wedi fy synuj!

Pwy fuasai yn ei ameu efì

Yfath bleser — y fath ddedwyddwch!

Yr wyf wedi fy swyno — moddhau.

Mor deg ydyw hwn!

Mae yn edmygol frhyfeddolj!

Mor fawreddog — brydferth (hardd)l

Y fath dan oedd yno I

Beth! y chwi yma! — ai chwi a welaf!

Mewn fath ddyryswch y mae!

Y fath ddyn mawr oedd Owain Olyn* dwr I

VMADRODDION AMRYWIOL.


 

 

(delwedd B6865) (tudalen 063)

63

XV.

IMPEEATIVES.

Gorchymynol.

Be quick.

Come and see us.

Write to him to-morrow.

Speak more slowly, if you wish me to understand you.

Take this.

Tell me.

Seek it.

Listen to me — to them.

Call him back.

Give it back to him.

Call them in.

Let them alone.

Do not speak more of him.

Ring — knock.

Stop a little.

Tell us.

Come in.

Speak distinctly — slowly — more slowly.

Do not speak so fast.

Tell him so from me.

Get it for me.

Go on.

Do not play us tricks.

Lean upon me.

Do not be afraid.

Go away.

Get hence directly.

Go away from there.

Come here directly.

Pray walk in — upstairs — down stairs

Show it them.

Do not disturb yourself.

Do not be displeased.

Give it to us.

Give me some at least.

Pass it to him.

Tell me when the post arrives.

Take it — keep it.

Take care.

Hold it fast.

Do me a favour.

Brysiwch.

Deuwch i'n gweled ni.

Ysgrifenwch ato yfory.

Siaradwch yn arafach, os ydych y% dymuno i mi eich deall chwi.

Cymerwch hwn.

Dywedwch wrthyf.

Ceisiiuch ef.

Gwrandewch arnafji — arnynt hwy.

Galwch arno yn 61.

Ehoddwch yn ol iddo ef.

Galwch liioy i mewn.

Gadewch lonydd iddynt.

Na siaradwch ychwaneg am dano ef.

Canwch — curwch .

Aroswch ychydig.

Dywedwch wrthym.

Deuwch i mewn.

Siaradwch yn eglur — araf — yn fwy araf.

Na siaradwch mor gyflym.

Dywedwch wrtho felly oddiwrthyf fi.

Ceisiwch ef i mi.

Ewch yn mlaen.

Peidiwch chwareu triciau gyda ni.

Pwyswch arnafji.

Nac ofnwch.

Ewch ymaith.

Ewch ymaith yn uniongyrchol.

Ewch ymaith oddiyna.

Deuwch yma yn uniongyrchol.

Yr wyf yn deisyf arnoch gerdded i mewn — i fyny r grisiau — i lawr y grisiau.

Dangoswch iddynt.

Na afonyddwch eich hun.

Na fydded i chwi ddigio.

Rhoddwch i ni.

Ehoddwch i mi oeth o leiaf.

Pasiwch iddo ef.

Dywedwch wrthyfjpa bryd y cyrhaedda y llythyrgod.

Cymerwch ef — cadwch ef.

Cymerwch ofal.

Daliwch ef yn dỳn (daliwch yi»

Gwnewch ffafr i mi.


 

 

(delwedd B6866) (tudalen 064)

64

MISCELLANEOUS PHEASES.

See if the bill is right.

Repair it.

Do not forget your hill.

Do not fail to write to me.

Leave it instantly.

Go and buy some.

Teach me how to say it — do it.

Put that in your pocket.

Put this in my room.

Send for some.

Send for it.

Put on your hats.

Take off your hat.

Do not quarrel so.

Edrychwch a yw y ddyleb yn tenon.

Adyyweiriwch ef.

Nac anghofiweh eich dyleb.

Na ffaeliwch ysgrifenu ataf.

Gadewch ef yn ddi'atreg.

Ewch a phrynweh beth.

Dysgwch fi pa fodd €w ddweyd — gwnewch.

Dodwch hwna yn eich llogell.

Dodwch hwn yn fy ystafell.

Anfonwch am beth.

Anfonwch am dano.

Dodwch eich hetiau am eich penau.

Cymerwch ymaith eich het.

Peidiwch cweryla fel yna.

XVI.

INTERROGATIONS.

How?

'How much — many P

How many times?

Am I right?

Is it mine?

Is there any?

Why so?

Have they done — you done?

Who speaks so loud?

Are you sure of that?

What is his name?

Do you believe them?

Are you quite sure of the thing?

Are you not mistaken?

What has she to say?

For whom is it?

I have a mind to ask.

Are you hungry — thirsty — sleepy?

Are you a merchant?

No, I am a medical man.

Do you want it?

Do you wish any of it?

Where is she? bring her.

Do you hear it?

Do you hear me?

Do you understand me?

Does he understand?

Holiadau.

Pa fodd?

Pa faint — nifer?

Pa nifer o weithiau?

A luyf yn iawn?

Ai fi ai piau?

Oes yna beth ^neu rat J.

Paham felly?

A ydynt hwy wedi garphen — ydych chvn wedi gorphen?

Pwy sydd yn siarad mor uchel?

A ydych chwi yn sicr o hyny?

Pa beth yw ei enw?

A ydych chvui yn eu credu hwy?

A ydych chwi yn hollol sicr oV pethf

Onid ydych yn camgymeryd?

Pa beth sydd ganddi hi i'w ddweyd?

I bwy y mae?

Yr wyf yn teimlo tuedd i ofyn.

A ydych chwi yn newynog — sychedig

 — cysglyd )

Ai masnachwr ydych chwi?

Nage: meddyg ydwyf.

A oes arnoch chtui ei eisiau?

A ydych chwi yn dymuno peth o honoi

Pa le mae hi? dygwch hi.

A ydych chwi yn ei glyiued?

A ydych chwi ynfy nghlywed % P

A ydych chwi yn fy neall i?

A yw ef yn deall?

YMADRODDION AMRYWIOL.


 

 

(delwedd B6867) (tudalen 065)

65

Do they understand?

What do you ask for?

What does she ask for?

What are you doing?

What are you seeking?

Who is there?

What do you ask for?

Whom do you ask for?

Why do you ask?

Why do you not reply?

Why do you not reply to her — him?

Do you speak seriously?

Do you really believe it?

Do you really believe them?

Are you satisfied?

How would you have me satisfy him?

Where must I put these things?

I should put them on the table.

Who is that gentleman who was seated near the door?

Does he live far from here?

A ydynt hwy yn deall?

Am beth yr ydych yn gofyn?

Am beth y gofyna hi?

Pa beth ydych yn wneyd?

Pa beth a geisiwch chwi?

Pwy sydd yna?

Am beth yr ydych yn gofyn?

Am bwy yr ydych yn gofyn?

Paham yr ydych yn gofyn?

Paham nod ydych yn ateb?

Paham nad ydych yn ei hateb titr — ateb efi

A ydych chwi yn siarad yn ddifrifol?

A ydych chwi yn credu mewn gwirionedd?

A ydych chwi yn eu credu hwy mewn gwirionedd?

A ydych chwi yn foddhaol?

Pa fodd yr ydych am i mi ei foddhau ef?

Pa le y mae yn rhaid i mi ddodi y pethau hyn?

Mi ai dodwn hiuy ar y bwrdd.

Pwy yw y boneddwr hwnw ag oedd yn eistedd yn agos iW dries?

A yw efyn byw yn mhell oddiyma


 

 

(delwedd B6868) (tudalen 066)

66PHRASES ON SOME PARTICULAR WORDS.

BRAWDDEGAU AR RAI GEIRIAU NEILLDUOL.

THIS, THAT, THESE, &c.

Take this then.

Give them that.

Keep these for them.

Speak to that man.

He speaks to this woman.

These things are not proper for those children.

This apple is good, but that is better.

I will take these two.

I do not know what it is.

This is my book.

It is mine.

No, they are not.

It is better so.

It is quite useless.

Whoever speaks to you.

What you told me.

What pleases me is to see something new.

Whomsoever you write to.

Hum, hwnw, y rhai hyn, be.

Cymerwch hwn gan hyny, Iihoddwch hwna iddynt.

Cadwch y rhai hyn iddynt.

Siariadwch a'r dyn yna.

Mae ef yn siarad a?r wraig hon.

Nid yw y pethau hyn yn briodol tV plant yna.

MaeW afal hwn yn dda, ond mae hwna yn well.

Cymeraf y ddau yma.

Nid wyf yn gwybod pa beth ydyw»

Fy llyfr i yw hwn.

Myfi a'i piau.

Na y nid ydynt hwy.

Mae yn well felly.

Mae yn hollol ofer.

Pwy bynag siarada â chwi.

Yr hyn a ddywedasoch wrthyf.

Yr hyn a'm boddha i yw gweled rhywbeth newydd.

Pwy bynag yr ysgrifenwch ato.

INTERROGATIVE.

What is it?

Who is it?

What is this?

What is that?

Who are they?

Is it true?

Is it fine?

Holiadol.

Pa beth ydyw? Beth yw?

Pwy ydyw?

Pa beth yw hwn?

Pa beth yw hyny?

Pwy ydynt hwy?

A ydyw yn wir?

A yw yn deg?

BRAWTDEGAU AB, RAI GEmiAU NEILLDTJOL.


 

 

(delwedd B6869) (tudalen 067)

67

Is it good?

Is that good?

Is this pretty?

What do you say?

Is it a room to let?

Is this your house?

Is this their warehouse?

Are these your stockings?

What language is it?

Is it not better so?

What do you ask for?

What are you doing?

What are you looking for?

What is that worth?

What does it cost?

Who told it you?

Who is come?

Has he not finished?

WHOEVER, &c.

A ydyw yn dda?

A yw hwnyna yn dda?

A yw hwn yn brydferth?

Pa beth ydych yn ddweyd? Pa beth a ddywedwch chwi?

A ydyw yn ystafell ar osod?

Ai hwn yw eich tŷ chwi?

Ai hwn yw eu hystordy hwy?

Ai eich hosanau chwi yw y rhai hyn?

Pa iaith ydyw?

Onid ydyw yn well felly ^neu fel hynji

Am ba beth yr ydych yn ymofyn?

Pa beth ydych yn wneyd?

Am ba beth yr ydych yn edrych?

Beth yw gwerth hwnyna?

Pa beth agostia? Pa faint a 5

Pwy aH hadroddodd i chwi?

Pwy sydd wedi dyfod?

Onid yw efe wedi cwblhau? itiat

II.

Some think he will not come to-day.

Whoever comes will be admitted.

Some one told me so.

Has any one been here during my absence?

Pray lend me some of your books.

I must find it wherever it may be.

Pwy bynag, éc.

Meddylia rhai na ddaw ef heddyw.

Rhoddir derbyniad i bwy bynag a ddaw.

Dywedodd rhywun wrthyf felly.

A fu rhywun yma yn ystodfy absenoldeb?

Erfyniaf arnoch roddi benthyg rhai

ó'ch llyfrau i mi.

Rhaid i mi ei gael ef lie bynag y gall fod.

Whatever friends you have, do not Pa gyfeillion bynag sydd genych,peidforget us. I iwch d'n anghofio ni.

Whoever she may be, we must assist | Pwy bynag y gall hi fod, rhaid i ni ei her. 1 chynorthwyo.

However poor they are, they must Pa mor dlawd bynag ydynt, rhaid not be despised. | peidio eu diystyru.

III.


 

 

(delwedd B6870) (tudalen 068)

VARIOUS USES OF "

''THE" &o.

Give me some letter paper.

Is there a shop near this?

Bring us two glasses of wine.

Gwahanol ddefnydd "y,'

éc.

" yrf

Rhoddwch i mi beth papyr llythyr.

A oes yna fasnachdy yn ymyl hvm?

Dygwch i ni ddau wydraid win»

PHRASES ON SOME PARTICULAR WORDS.

She has a pretty paint box.

Do you see a windmill?

They have fire-arms.

Have you any apples?

Where is the butter market?

Do you like tea with cream?

He was on horseback, and we were on foot.

Eeports are going about.

"We were told so a year ago.

It was said so.

News have been received this morning.

How do you call it?

How do you write his name?

How is that word pronounced?

It is not known yet.

The messenger is paid.

I am desired to inform you.

Somebody wants you immediately.

They have cut off his arm.

Let them come then.

She is thought much younger.

They are much liked.

Mae ganddi hi flwch lliwiau prydferth.

A ydych chwi yn gweled melin-wynt?

Mae ganddynt hv)y arfau tan.

A oes genych afalau? A oes genych ddim afalau?

Yn mha le maèr farchnad ymenyn?

A ydych yn hojfi tê gyda hufen?

Yr oedd ef ar geffyl, a nyni ar draed.

Mae adroddiadau yn myned oddiamgylch.

Dywedwyd hyny wrthym fiwyddyn yn ol.

Dywedid hyny.

Derbyniwyd newyddion horeu heddyw.

Sut yr ydych yn ei galw?

Pa fodd yr ydych yn ysgrifenu ei enwì

Pa fodd y seinir y gair yna?

Nid yw yn hysbys eto.

MaeW negeseuydd wedi ei dalu.

Dymunir arnaf eich hysbysu.

Mae ar rywun eich eisieu yn uniongyrchol.

Maent wedi tori ei fraich ymaith.

Oadewch iddynt ddyfod ynte.

Ystyrir hi lawer yn ieuengach. Cymerir hi lawer yn ieuengach, Hoffir hwy ynfawr.

IV.

THEEE, &c.

You are going to Paris; shall I write to you there?

Do not remain there.

Are you going there?

I was there some time ago.

Wily do you send him there?

You will certainly see them there.

I shall not send them there.

I shall not take them there to morrow.

Conduct me there immediately.

Go there at once.

Think of it — do not think of it.

Yno, éc, Yr ydych yn myned i Paris; a gof fi ysgrifenu atoch yno?

Nac aroswch yno.

A ydych chwi yn myned yno?

Yr oeddwn yno beth amser yn ol.

Paham yr ydych yn ei anfon yno.

Byddwch yn sicr o'u gweled hwy yno.

Ni anfonaf hwy yno^

Ni chymeraf hwy yno yfory.

Arweiniwch fi yno yn uniongyrchol.

Ewch yno ar unwaith.

Meddyliwch am dano — nafeddyliweh am dano.

BRAWDDEGAU AR RAI GEIRIAU NEILLDUOL.

Take me there.

I was very much entertained.

Do you think of going there next month?

Take care of it.

I am not accustomed to it.

Cymerwch fi yno.

Difyrwyd fcroesawwydj fi yn fawr.

A ydych chwi yn meddwl myned ywo y mis nesaf?

Cymerwch ofdl am dano fo honoj.

Nid wyf yn gynefin ag ef.

V.


 

 

(delwedd B6871) (tudalen 069)



IS THEKE, &o.

Is there a good hotel?

Is there an omnibus?

Is there no coach?

Is there anything to be seen P

Are there any carriages?

Are there any passengers?

There are none.

Were there many persons P

What is the matter?

Was there a meeting?

There is another.

How long have they been gone?

Is it not nine miles from Bangor to

Carnarvon?

I did not think it was so far.

They have been gone four days.

A oes t dec, A oes yno westy da?

A oes yno omnibus?

Onid oes yno yr tin cerbyd?

A oes yno rywbeth Vw weled?

A oes yno rhyw gerbydau?

A oes yno unrhyw deithwyr?

Nid oes yno yr un.

A oedd yno lawer o bersonau?

Beth yw y mater?

A oedd yno gyfarfod?

Mae yno un arall.

Er's -pa hyd y maent wedi myned?

Onid naw milltir ydyw o Fangor i

Gaernarfon?

Nid oeddwn yn meddwl ei fod gymaint.

Nifeddyliais ei fod mor bell.

Maent wedi myned er' 's pedwar diwrnod

VI.

SOME, &c.

I want some.

Ask him for some.

Here are the things you asked for; will you have some?

Will you not have any?

I will take two dozen.

Show me another.

What have you done with it?

You shall have some in a moment.

Shall I not give you some?

"*io not loose any.

We shall not give them away.

Tlhaif <êc.

Mae arnaf eisieu rhai fpethj.

Gofynwch iddo am rai. liyma y pethau y gofynasoch am danynt; afynwch chwi rai?

Oni fynwch chwi rai.

Mi a gymeraf ddau ddwsin.

Dangoswch un araU i mi.

Pa beth a wnaethoch ag ef?

Chwiagewch rai (beth J mewnmunud, Oni chaf roddi rhai (pethj i chwi.

Na chollwch ddim (nafydded i chwi golli dim J.

Nifydd i ni eu rhoddi hwy ymaith.

PHKASES ON SOME PARTICULAR WORDS.

 

 

(delwedd B6872) (tudalen 070)

70

He wants them.

There will be enough for me.

I shall be much obliged to you for it.

Why do you not give him some?

Speak about it to-morrow.

It is done for ever.

Are you sure of him?

Are you sure of it?

Do you doubt it?

He is quite sure of it.

Go away.

I have heard nothing of it.

Mae arno angen am danynt. (Mm arno eu heisieu).

Bydd yno ddigon i mi.

Byddaf yn ddiolchgar iawn i chwi am dano.

Paham nad ydych yn rhoddi rhai fpethj iddo?

Siaradwch yn ei gylch yfory.

Mae wedi ei wneyd am byth.

A ydych yn sicr o hono?

A ydych yn sicr oV peth?

A ydych yn eu ameu?

Mae ef yn hollol sicr o'r peih.

Ewch ymaith.

Nid wyf wedi clywed dim o'r peth.

VII.

HAVE, &c.

What is his age?

He is twenty two?

She will be fifteen next month.

I was thirty last week.

Are you hungiy?

You must be hot.

They must have been very cold, I have a headache.

What is the matter?

The castle is very pretty; but I have no desire to see it at present.

Are you afraid of it?

It is in vain you speak.

We have no money at present.

We should have no money.

We have spent little — much money.

Shall we have fine weather to-morrow, do you think?

You must have a map of the road.

I have not had it.

Whatever you may have.

Had he any meat?

Had we any flowers?

You would have no coffee.

Had not you a good place.

Gael, éc.

Pa faint yw ei oed?

Mae ef yn ddwy ar hugain.

Bydd hi yn bymtheg y mis nesaf.

Yr oeddwn yn ddeg ar hugain yr wythnos ddiweddaf.

A ydych chwi yn newynog?

Rhaid eich bod yn gynes.

Rhaid eu bod hwy yn bur oer.

Mae genyf gur yn y pen.

Pa beth yw y mater?

Mae y castell yn dra prydferth; ond nid oes genyf ddymuniad i'w weled yn bresenol.

A oes arnoch ei ofn ef?

Yn ofer yr ydych yn siarad.

Nid oes genym ni arian yn bresenol.

Ni fyddai genym ddim arian.

Yr ydyrn wedi gwario ychydig — llawer o arian.

A ydych yn meddwl y cawn dywydd teg yfory?

Rhaid i chwi gael darlunlen o'r ffordd.

Nid ydwyf wedi ei gael.

Pa beth by nag ddichonfod genych, A gafodd ef ddim cig?

A oedd genym ddim blodeu?

Ni fynech chwi ddim coffi.

Oni chawsoch chwi le da.

BRAWDDEGAU AH EA1 GEIRIAU NEILLDUOL.


 

 

(delwedd B6873) (tudalen 071)

71

We have embraced the opportunity.

I had tied the bundle.

I shall have had my dinner by the time you return.

That meeting will take place on

Monday.

A meeting was held on that occasion.

I have had three books from that shop.

I had had some conversation with him this morning.

Yr ydym wedi cofleìdio y cyfleusdra.

Yr oeddwn wedi rhwymo y sypyn.

Byddaf wedi caelfy nghiniaw erbyn yr amser y dychwelwch.

Cymer y cyfarfod hwnw le dydd Llun.

Cynhaliwyd cyfarfod ar yr achlysur hwnw.

Tr wyf wedi cael tri llyfr oV stop yna.

Yr oeddwn wedi cnel peth ymddiddan ag e? y ooreu hwn.

VIII.

BE, &o.

We should be happy.

Are you ready to go?

We should be sorry to trouble you.

Be a little quicker.

He is a Welshman, and from Carnarvon.

I was not awakened in time.

Are we troublesome?

Would you be quiet?

Is it not pretty?

Were they not rich?

Were we not reasonable?

He has arrived in time.

They have returnedfrom the country.

You have been at the Bangor Station, have you not?

I had been with her to the country before her brother came.

I should be sorry if you were going to leave me.

I should have been with you at the time appointed, had I not been prevented.

You would have been too late, if you had not acted by my advice.

I hope you may be in time.

Let him be in time.

I must be at the station at nine o'clock.

Bod, éc.

Ni a fyddem yn ddediuydd.

A ydych chwi yn barod ifyned?

Byddai yn ddrwg genym eich poena chwi.

Byddwch ychydig gyflymach.

Cymro ydyw, o ac Oaerynarfon, Ni ddeffrowyd fi rnewn amser, A ydym yn flinderus?

A fyddech chwi yn llonydd?

Onid yw yn brydferth?

Onid oeddynt hiuy yn gyfoethog?

Onid oeddem ni yn rhesymol?

Mae ef wedi cyraedd mewn pryd.

Maent hvjy wedi dychwelyd oV wlad.

Yr ydych wedi bod yn ngorsaf Bangor, onid ydych?

Yr oeddwn wedi bod gyda hi yn y wlad cyn i'w brawd ddyfod.

Byddai yn ddrwg genyfpe byddech yn myned Ÿm gadael i.

Buaswn gyda chwi ar yr amser appwyntiedig, pe na buaswn wedi cael fy atal.

Buasech yn rhy ddiweddar, oni buasai i ẃwi weithredu yn ol fy nghyngor.

Yr wyf yn gobeithio y gellwch fod mewn amser.

Oadewch iddo fod mewn amser.

Bhaid i mi fod yn yr orsaf am nam o'r gloch.


 

 

(delwedd B6874) (tudalen 072)

72

PHRASES ON SOME PARTICULAR WORDS.

They were obliged to be at the church at noon.

I was obliged to visit my friend today.

You might have been at the station by six o'clock.

Yr oedd yn rhaid iddynt fod yn yr eglwys am haner dydd.

Yr oeddwn yn rhwym o ymweled a*n% cyfaill heddyw.

Gallasech fod yn yr orsaferbyn chwech oW gloch.

IX.

REFLECTIVE VEEBS, &c.

I trust to your care.

Do not trust to him.

We are determined to start.

"Were you amused?

They attend to their lessons.

He went too near.

Do you propose to go there to-morrow morning?

Do you stop on the way?

He awoke suddenly.

We walk every day, notwithstanding the bad weather.

We do not expect to see him.

Î awoke at seven o'clock, and fell asleep again immediately.

If we are not quick, we shall be too late.

You are mistaken.

I mistook the street — the door.

Let him be quick.

J have cut myself.

He cut his finger.

I have hurt my hand.

I have hurt my thumb.

How did she escape?

He has gone away.

English is spoken everywhere.

Have you inquired if that is true?

I have washed my^ face.

They are always complaining.

How is that word pronounced?

I hastened to oblige you.

She will soon fall asleep.

Have they complained?

I am tired waiting; I shall set off.

Berfau Adlewyrchol, dc.

Yr wyf yn ymddiried i'ch gofai «hwi.

Peidiwch ag ymddiried iddo ef.

Yr ydym yn benderfynol i gychwyn, A ddifyrwyd chwi?

Hwy a dalant sylw i'w gwersi.

Efe a aeth yn rhy agos.

A ydych yn cynyg myned yno boreu yfory?

A ydych yn aros ar y ffordd?

Efe a ddeffrodd yn sydyn.

Yr ydym yn cerdded bob dydd t er gwaethaf y tywydd drwg.

Nid ydym yn disgwyl ei weled.

Deffroais am saith o'r gloch, a syrthiais i gysgu drachefn yn union' gyrchol.

Ö8 nafyddwn yn gyflym, byddwn yn rhy ddiweddar.

Yr ydych yn camgymeryd.

Camgymerais yr heol — y drwa, Bydded iddo fod yn gyflym.

Yr wyf wedi archolli fy hun.

Efe a dor odd ei fys.

Yr wyf wedi niweidio fy Haw.

Yr wyf wedi niweidio fy mawd.

Pa? odd y dianghodd hi.

Mae efe wedi myned ymaith.

Siaradir Saesneg yn mhob man.

A ydych chwi wedi holi os yw hyny yn wir?

Yr wyf wedi golchi fy ngwyneb.

Ufaent hwy yn cwyno bob amser.

Pa fodd y seinir y gair yna?

Prysurais i'ch boddhau chwi.

Hi a syrthia yn fuan i gysgu, A gwynasant hwy?

Yr wyf wedi blino aros; mi a* gychwynaf ymaith.

BRAWDDEGAU AR RAI GEIRIATJ NEILLDUOL.


 

 

(delwedd B6875) (tudalen 073)

73

I remember it.

Do you remember his name?

I do not remember him.

That news has been proved untrue.

I mistrust him.

You will remember it.

It is so long ago, I do not remember it.

Tr wyf yn ei gofio.

A ydych chwi yn cofio ei enw?

Nid wyf yn ei gofio ef.

Mae y newydd yna wedi ei brofi yn anwireddus.

Tr wyf yn ei ddrwgdybio ef.

Chwi a wnewch ei gofiò ef.

Mae mor bell yn ol, nid wyfyn ei gofio.

MUST.

I am to have the pleasure of his company on the voyage.

We must set off in a few hours.

You ought to have sent them yesterday.

She is to go away to-day.

He is to be appointed.

I ought to have thought of what you said to me.

We must give it to him.

What am I to do?

She must be in the parlour.

I am to commence soon.

You should have told me.

She must be very cold.

Bhaid.

Tr wyf i gael y pleser oH gwmni ar y fordaith.

Bhaid i ni gychwyn ymaith, mewn ychydig oriau.

Dylasech fod wedi eu danfon ddoe»

Mae hi i fyned ymaith heddyw.

Mae ef i gael ei apwyntio.

Dylaswn fod wedi meddwl am yr hyn a ddywedasoch wrthyf.

Bhaid i ni ei roddi iddo ef.

Pa beth ydvjyf i wneyd?

Bhaid ei bod hi yn y parlwr.

Tr wyf i ddechreu ynfuan.

Dyla&ech fod wedi dweyd wrthyf.

Bhaid ei bod yn bur oer.

XL

WORTH, &c.

That is worth nothing.

What is that worth?

You had better go to breakfast.

It would be bettor to give up the idea.

He had better go there.

It will be better to change places.

I did not think it was worth so much.

Do you think this is worth seeing?

It is worth while at least to try.

Gwerth? dc.

Nid yw hwna yn werth dim.

Pa faint yw gwerth hwna?

Gwell i ihwi fyned at foreufwyd.

Byddai yn well rhoddifyny y drychfeddwl.

Gwell iddo fyned yno.

Bydd yn well newid lleoedd.

Ni feddyliaia ei fod yn gymaint o werth.

A ydych yn meddwl fod hwn yn werth ei vjeled't

Mae yn werth y draff erth o leiaf Cw brofi.


 

 

(delwedd B6876) (tudalen 074)

74

PHRASES ON SOME PARTICULAR WORDS.

They set too much value on their services.

He makes the best of his knowledge.

Oosodant ormod o werth ar eu gwas» anaeth.

Owna y goreu oH wybodaeth*

XII.

KNOW, &o.

I knew how to keep the secret.

I shall know how to punish him.

We should not know what to do in such a case.

Do you know if the train from has arrived?

I do not know; I cannot tell you.

We shall know soon.

He does not know how to speak.

He knows how to keep a secret.

Where are they gone P do you know?

Do you know his name?

Do you know what time the train will arrive from Bangor?

Do you know that traveller?

We must see her in order to know her.

You will know her by her dress.

It is a great thing to know how to speak the language of the country in which you travel.

Gwybod, éc.

Mi a wyddwn y modd i gadw y dirgelwch.

Byddaf yn gvjybod pa fodd i'w gospi.

Ni byddem yn gwybod pa beth i'w vneyd yn y fath achos.

A ydych yn gwybod a yw y gerbydres o wedi cyrhaedd?

Nid wyfyn gwybod; nis gallaf ddyweyd wrthych. Cawn wybod yn fuan.

Nid yw efyn gwybod pa fodd i siarad.

Mae yn gwybod pa fodd i gadw cyfrinach.

I ba le yr aethant hwy 9 a ydych chwi yn gwybod?

A ydych chwi yn gwybod ei enw?

A ydych chwi yn gwybod pa amser ÿ cyrhaedda y gerbydres o Fangor?

A ydych yn adnabod y teithiwr yna?

Rhaid i ni ei gweled hi mewn trefn i'w hadnabod.

Bydd i chwi ei hadnabod hi wrth ei gwisg.

Peth mawr ydyw gwybod pa fodd i siarad iaith y wlad y byddwch yn teithio ynddi.

XIII.

NECESSAKY, I must see it.

It is neccessary.

She must come.

What must I give?

We must see it.

Must I come?

I want several things.

We must pay them.

AngenrheidioU &c.

Rhaid i mi ei weled.

Mae yn angenrheidiol.

Rhaid iddi hi ddyfod.

Pa beth raid i mi roddi?

Rhaid i ni ei weled ef.

Raid i mi ddyfod?

Mae arnaf angen amrywid bethau t

Rhaid i ni eu talu hwy.

BKAWDDEGATJ AR KAI GEIRIAU NEILLDUOL.


 

 

(delwedd B6877) (tudalen 075)

75

Is it needful for me to come back?

You must go and see him.

It was necessary to go to his house

He must be told at on^e to come.

We must speak to the captain.

I must go to Llandudno.

I must travel as quickly as possible.

You must sweep the room.

It was not necessary to go there.

It was necessary I should have his opinion upon this subject.

It was necessary that I should have a proof of his affection.

A yw yn angenrheidiol i mi i ddyfod yn ol P

Rhaid i chwi fyned Vw weled ef.

Yr oedd yn angenrheidiol myned Ÿw dŷ ef ddoe.

Rhaid diueyd wrtho ar unwaith i ddy-

Rhaid i ni siarad a'r cadben.

Rhaid i mi fyned i Llandudno.

Rhaid i mi deithio mor fuan ag y bydd yn bosibl, Rhaid i chwi ysgubo yr ystafell.

Nid oedd yn angenrheidiol myned yno.

Yr oedd yn angenrheidiol i mi gael ei farn ar y pwngc hwn.

Yr oedd yn angenrheidiol i mi gael prawf o'i serch.

XIV.

ABLE, &o.

I cannot help you.

That cannot be.

I shall be able to see you to-morrow.

I have not been able to write to you.

Can you do this for me?

I do not think I can.

Gálluog, <&e.

Nis gallaf eich cynorthwyo chwi.

Nis gall hyny fod.

Byddaf yn alluog i'ch gweled chwi yfory.

Nvd wyf wedi bod yn alluog i ysgrifenu atoch.

A ellwch chwi wneyd hyn i mi?

Nid wyf yn meddwl y gallaf.

XY.

BELIEVING, &o.

Do you think she will come?

I believe they will come.

I thought I should receive some letters this morning.

I believe I have only done my duty.

What will they think of me?

I think I have met them before.

I believe you.

I think I can do it.

Credu, éc.

A ydych chwi yn meddwl y daw hi?

Credaf y deuant hwy.

Yr oeddwn yn meddwl y buaswn yn derbyn rhai llythyrau y boreu hwn.

Yr wyfyn credu na wneuthum ondfy nyledswydd.

Pa beth afeddyliant o honof?

Yr wyf yn meddwl fy mod wedi eu cyfarfod o'r blaen.

Yr wyf yn eich credu chwi.

Yr wyf yn meddwl y gallaf ei wneyd»


 

 

(delwedd B6878) (tudalen 076)

76

PHRASES ON SOME PARTICULAR WORDS.

XVI.

DOING, &c.

Instead of doing it.

Make him run.

That is nothing to me.

ììo you -wish me to do it?

When do you wish him to do it?

I have done my best.

He does not think it can he done.

Will you be good enough to show us the chapel?

I think it my duty to go there.

Gwneuthur, êc.

Yn lie ei wneuthur.

Ownewch iddo redeg.

Nid yw hyn yn ddim i mi.

A ydych yn dyrauno i mi ei wneyd?

Pa bryd yr ydych yn dymuno iddo ei wneyd P

Gwnaethumfy ngoreu.

Nid yw ef yn meddwl y gellir ei wneyd.

A fyddwch chwi cystal a dangos y capel i ni?

Yr wyf yn meddwl mai fy nyledswydâ yw myned yw.


 

 

(delwedd B6879) (tudalen 077)

CONTENTS-CYNNWYSIAD.

To the Reader iii.

The Welsh Alphabet .. .. 5

VOCABULARY.

Travelling 7

House, Hotel, Furniture, &c. . . 7

Eatables and Drinkables . . . . 8

Apparel, &c. 9

Places, Buildings, &c. . . . . 10

Trades and Professions .. .. 11

Tools 11

Metals — Colours 11

Passions 12

Relatives 12

Parts of the Body 12

The Five Senses 13

Mankind 13

Names of Creatures . . . . 13

The Earth, Sun, &c 13

Names of Places . . . . . . 14

"Welsh Towns, Rivers, &c. . . . . 14

Counties of Wales . . . . 15

The Seasons of the year and Weather 15

Time 15

Days of the Week 16

Months of the Year . . . . 16

Weights and Measures .. .. 16

Money 16

Numbers 17

Short words in common use . . 17

Words in common use . . . . 18

CONVERSATIONS.

Departure, Journey, &c 28

Hotel 29

Railway 33

Coach 35

Omnibus, Cab 36

Asking the way 37

Seeing Public Buildings . . . . 38

Eating, &c 39

Shops, &c 40

Compliments, Visiting, &c. . . 42

At y Darllenydd . . . . . . iii.

Y Wyddor Gymraeg . . . . 5 GEIR-LECHRES.

Teithio 7

Tỳ, Gwestty, Dodrefn, &c. . . 7

Pethau i'w bwyta a'u hyfed . . . . 8

Dillad, &c 9

Lleoedd, Adeiladau, &c 10

Galwedigaethau a Swyddau .. 11

Arfau 11

Mwnau, Lliwiau 11

Nwydau 12

Perthynasau 12

Rhanau y Corph .. ., ..12

YPumSynwyr 13

Dynolryw 13

Enwau Creaduriaid . . . . 13

Y Ddaear, yr Haul, &c 13

Enwau Lleoedd 14

Trefydd Cymreig, Afonydd, &c. . . 14

Swyddi Cymru . . . . . . 15

Tymhorau y Flwyddyn a'r Tywydd 15

Amser . . . . . . . . 15

Dyddiau yr Wythnos 16

Misoedd y Flwyddyn . . . . 16

Pwysi a Mesurau 16

Arian 16

Rhif 17

Geiriau byrion mewn arferiad cyffredin 17

Geiriau mewn arferiad cyffredin . . 18

TMDDIDDANION.

Ymadawiad, y Daith, &c 28

Gwestty 29

Cledrffordd 33

Cerbyd 35

Hir-gerbyd, Cab 36

Gofynyffbrdd 37

Gweled Adeiladau Cyhoeddus . . 38

Bwyta, &c 39

Siopau, &c 40

Moesgyfarchiadau, Ymweliadau, &c. 42


 

 

(delwedd B6880) (tudalen 078)

 

 

 

 

 

 

 



78

CONTENTS — CYNNWYSIAD.

MISCELLANEOUS PHRASES, CLASSIFIED

ACCORDING TO SUBJECTS.

Affirmation, Agreement, &c 44

Probability, doubt, possibility, &c. 45

Negatives, No — Not

Quality, Comparison, &c.

Quantity

Price, Money, Payment . .

Time

Numbers, Age

Place, Motion, Going, Coming

Intention

Friendship, Compliments, &c.

Health, &c

Weather

Emotions, Surprise, &c. . .

Imperatives

Interrogations the," &c, PHRASES ON SOME PARTICULAR

WORDS.

This, That, These, &c 6

Interrogative

Whoever, &c. . .

Various uses of *

There, &c.

Is there, &c.

Some, &c. . .

Have, &c. . .

Be, &c

Reflective Verbs

Must

Worth, &c. . .

Know, &c.

Necessary, &c.

Able, &c.

Believing, &c.

Doing, &c. . .

YMADRODDION AMRTWIOL, WEDI EÜ

DOSBARTHU YN OL Y TESTYNAU.

Cadarnhâd, Cytundeb, &c 44

Tebygolrwydd, Amheuaeth, Posibürwydd, «fee 45

Negyddion — Na, Nac i . . 45

Ansawdd, Cymhariaeth, <&c 46

Swm, Mesur, Maint .. .. 48

Pris, Arian, Talu 48

Amser 49

Rhif au, Oed 53

Lie, Symudiad, Myned, Dyfod . . 53

Bwriad 57

Cy? eiDgarwch, Moesgy? archiadau, «fee. 58

Iechyd, &c 60

Tywydd 61

Cyffroadau, Syndod, &c 62

Gorchymynol 63

Holiadau 64

BRAWDDEGAU AR RAI GEIRIAU

NEILLDUOL.

Hwn, Hwnw, Y rhai hyn, «fee. . . 66

Holiadol 66

Pwy bynag, &c. 67

Gwahanol ddefnydd "y," "yr," &c. 67

Yno, &c 68

A oes, fee 69

Rhai, «fee 69

Cael, &c 70

Bod, &c 70

Berf au adlewyrchol . . . . 70

Rhaid 73

Gwerth, &c. 73

Gwybod, &c 74

Angenrheidiol, «fee. .. .. 74

Galluog, &c 75

Credu, &c 75

Gwneuthur, &c. 76 GWHECSAM: ARGRAFFWYD GAN HUGHES A I FAB, HOPE STREET.

 

 

 

 

(delwedd B6881) (tudalen 079)

 

 HUGHES & SON'S PUBLICATIONS. 

In the Sol-fa Notation.—Comp1ete in paper cover, price 3d.

A SELECTION or

WELSH NATIONAL SONGS,

Arranged for One or Four Voices,

With ENGLISH & WELSH WORDS ; specially suited for singing in National & British Schools

By J. OWEN (Owain maw).

To be had also in the Old Notation with Accompaniments : 3 Parts, price Is. each; or the S Parts

bound together in cloth for ss.

o

8

LIA

HANDSOME PRESENT.

O

Revised Edition, Folio, about 200 pages,

Elegant, 12/6. Free by Post

securely packed for 13/..

G-EDCS

or

WELSH MELODY:

JOHN OWEN (Owain maw).

Containing—

Several NEW SONGS and PIECES.

Words in English and Welsh ;

With Symphonies and Accompani-

ment8 for Piano and Harp, for

One Hundred Pieces.

London: Simpkin, Marshall, and Co.

Wrexham : Hughes and Son.

1st, 2nd, 3rd, and 4th Series separately,

2/6 each in glazed cover.

O

The 1st Series contains the popular

Song, Land of my Fathers. '

u

Old Notation, 1/-;

sol-fa, 3d.

O

O

"LAND OF MY FATHERS,"

(l' HEN WLAD FY NHADAU")

From the "GEMS OF WELSH MELODY," by Owain maw.

 

 

 




 

 

(delwedd B6882) (tudalen 080)

The most popular Welsh Novel ever

published." —Liverpool Nercury.

The stamp of truth is on every page.

As a picture, the book is excelled by

hardly any work of the kind. From be-

ginning to end it is packed full of inter-

esting matter." —Scotsman.

The book is full of quaint humour,

sturdy religion, strong and deep feeling,

while there are not a few touches of

pathos."— Sheffeld Independent.

The Autobiography is extraordinary

in the remarkable and life-like character-

THZ ATTENTION or

VISITORS TO WALES

Is directed to the

'Rhys Lewis'

By DANIEL OWEN, Mold,

Translated from the Welsh by JAMES HARRIS.

Mr. Gladstone writes

I have read through, The Life of Rhys Lewis,' which you kindly sent me. Its

delineations of Welsh character are the best which I have scen, and nothing can be

happier than the mode in which tLe highest truths are exhibited in contact with less

elevated matter. I apply these remarks especially to the first moiety of the work."

PRESS REVIEWS.

In Cloth Boards, 3/6, Illustrated.

ization of various persons who enter into

the history, those interested in Welsh

thought and character will find ample

room for the study of both in this curious

book."—Litcrary World.

We have the saints and sinners of a

mining village pourtrayed with vigour

and with every appearance of fidelity; the

elder brother wrongly imprisoned, in

whose mind religious doubt is born of the

injustice dealt to him, and who is killed by

a Colliery explosion, having found light

at last' is a fine pathetic character."—

Manchester Guardian.

 

 


Sumbolau:

a A / æ Æ / e E / ɛ Ɛ / i I / o O / u U / w W / y Y /
ā
Ā / ǣ Ǣ / ē Ē / ɛ̄ Ɛ̄ / ī Ī / ō Ō / ū Ū / w̄ W̄ / ȳ Ȳ /
ă Ă / ĕ Ĕ / ĭ Ĭ / ŏ Ŏ / ŭ Ŭ /
ˡ ɑ ɑˑ aˑ a: / æ æ: / e eˑe: / ɛ ɛ: / ɪ iˑ i: / ɔ oˑ o: / ʊ uˑ u: / ə /
ʌ /
ẅ Ẅ / ẃ Ẃ / ẁ Ẁ / ŵ Ŵ /
ŷ Ŷ / ỳ Ỳ / ý Ý /
ɥ γ
ˡ ð ɬ ŋ ʃ ʧ θ ʒ ʤ / aɪ ɔɪ əɪ uɪ ɪʊ aʊ ɛʊ əʊ / £

ә ʌ ẃ ă ĕ ĭ ŏ ŭ ẅ ẁ Ẁ ŵ ŷ ỳ Ỳ

gw_gytseiniol_050908yn 0399j_i_gytseiniol_050908aaith δ δ [ˈːˑ
wikipedia, scriptsource. org


Y TUDALEN HWN /THIS PAGE / AQUESTA PÀGINA:

www.kimkat.org/amryw/1_testunau/testunau-saesneg_189_how-to-learn-welsh_1900_0399k.htm

Ffynhonnell / Font / Source:  Llyfrgell Genedlaethol yr Alban
Creuwyd / Creada/ Created: 27-01-2018
Adolygiadau diweddaraf / Darreres actualitzacions / Latest updates: 27-01-2018
Delweddau / Imatges / Images:


Freefind:

Archwiliwch y wefan hon
SEARCH THIS WEBSITE
...
Adeiladwaith y wefan
SITE STRUCTURE
...
Beth sydd yn newydd?
WHAT’S NEW?


Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Wefan CYMRU-CATALONIA
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web CYMRU-CATALONIA (= Gal·les-Catalunya)
Where am I? You are visiting a page from the CYMRU-CATALONIA (= Wales-Catalonia) Website
Weə-r äm ai? Yüu äa-r víziting ə peij fröm dhə CYMRU-CATALONIA (= Weilz-Katəlóuniə) Wébsait

 


free log
Edrychwch ar fy Ystadegau / View My Stats