http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_ar_1713k.htm
0001z Tudalen Blaen / Pàgina principal
..........1863k Y Porth Cymraeg / La porta
en gal·lès
....................0009k Y Gwegynllun
/ Mapa de la web
..............................1798k
Geiriaduron / Diccionaris
........................................1794k Geiriaduron ar gyfer
siaradwyr Cymraeg / Diccionaris per als gal·lesoparlants
..................................................0379k Mynegai i’r
Geiriadur Catalaneg / Índex del diccionari català
............................................................y tudalen hwn /
aquesta pàgina
|
|
Gwefan Cymru-Catalonia ara - arxiver |
Adolygiad diweddaraf |
ara
1 allor
2 maen allor
ara
1 nawr, rŵan
2 ara com ara ar y foment
3 d'ara endavant o hyn ymláen
4 fins ara tan toc
5 ara mateix y funud hon
Per molta
gent, només importa el present. L’ara mateix. L’avui
I lawer, dim ond y funud hon sydd yn bwysig. Y
dydd heddiw
6 I ara! Tewch â dweud!
I ara, home! Tewch â dweud (wrth ddyn)! (pan awgryma rhywun
rywbeth, a’r llall yn anghytuno)
-Quan fa
aquesta calor penso que ens convindria una aparell d’aire condicionat
-I ara,
home, si per una caseta com la nostra no fa falta
-Pan yw hi’n dwym fel hyn rw i’n meddwl y dylen ni gael tymherwr (“buasai
o fudd i ni beiriant awyr dymeredig”)
-Tewch â dweud, does
mo’i raid ar gyfer ty bychan fel ein hun ni (“os ar gyfer ty bychan fel ein hun
ni nid oes rhaid”)
7 mai com ara erióed yn y gorffennol, mewn
cymhariaeth â’r presennol (“erióed fel nawr”)
ara
1 ond
2 ara que a.... (minnau’n, ayyb)
àrab
1 Arabaidd
àrab
1 Arabiad
àraba
1 Arabes
ara bé
1 serch hynny
aràbic
1 Arabaidd
aràcnid
1 arachnid, pry copyn, corryn
arable
1 (tir) âr
arada
1 aradr
aragall
1 gwely nant
Aragó
1 Áragon
aragonès
1 Aragonaidd
aragonès
1 Aragoniad
2 Aragoneg = iaith Áragon
aragonesa
1 Aragones
aragonesòfon
1 siaradwr Aragoneg
ara i sempre
1 dragwydd
aram
1 copr
Aran
1 cwm Ocsitaneg ei iaith ym Mynydd y Pirinéw
aranès, aranesa
1 Araniad
aranja
1 grawnffrwyth
aranya
1 pryf cop, pryf copyn, corryn
aranyó
1 eirinen ddu fach, eirinen berth (Prunus spinosa)
Aranyuel
1 trefgordd (l'Alt Millars)
Castileg: Arañuel
aranzel
1 toll, tariff
Arbeca
1 trefgordd (les Garrigues)
arbitració
1 cyflafareddiad
arbitrador
1 dyddiar, dyfarnwr, canolwr, cyflafareddwr
arbitrar
1 cyflafareddu, cymrodeddu, canoli, dyddio
2 (gem) dyfarnu
arbitrari
1 mympwyol
arbitrarietat
1 mympwyoldeb
arbitratge
1 cyflafreddiad,
2 (masnach) árbitrais ,
àrbitre
1 (pel-droed) dyfarnwr
2 canolwr
3 cymrodeddwr
arbitral
1 cyflafareddol
arbitri
1 ewyllys rydd
2 (Y gyfraith) penderfyniad
arbitrista
1 delfrydwr
arboç
1 (Arbutus unedo) mefusbren, llwyn mefus, coeden syfi
l’Arboç
1 trefgordd (el Baix Penedès)
Arboçols
1 trefgordd (el Conflent)
Arbolí
1 trefgordd (el Priorat)
arboradura
1 (llong) rigin
arborar
1 codi (baner)
2 cyffrói, cynhyrfu
arborar-se
1 ymfflamychu
2 (môr) ymchwyddo, dygyfor, codi’n arw, mynd yn arw
arbori
1 coediol, coedaidd, coedaidd
arborícola
1 prendrig
arboricultor
1 tyfwr coed
arboricultura
1 tyfu coed, coedyddiaeth
arbrat
1 cyfanswm o brennau mewn lle
2 (ansoddair) coediog
S’ha declarat un incendi en una zona arbrada del parc natural de Montserrat
Rhoddwyd ar goedd bod tân mewn ardal goediog ym Mharc Natur Montserrat
arbre
1 coeden, pren, colfen
Que l’arbre no us impedeixi veure el bosc Peidiwch â gadael i’r prennau guddio’r coed rhagddoch
2 arbre genealògic achau
3 echel
arbreda
1 llwyn, tir coediog
arbreforc
1 fer l’arbreforc sefyll ar eich pen
(arbre = pren, coeden, forc = fforch)
Arbúcies
1 trefgordd (la Selva)
arbust
1 llwyn = pren bach
arbustiu
1 llwynaidd
arc
1 bwa
2 arc de Sant Martí enfys, pont y glaw (“bwa Sant Marthin”)
arç
1 llwyn drain
arca
1 arch
l’Arca de Noé arch Noa
Al cim de la bíblica muntanya
d'Ararat, actualment en territori turc, es diu que encara hi ha les
restes de la famosa Arca de Noé
Ar gopa’r Mynydd Beiblaidd
Ararat, ar hyn o bryd o fewn tiriogaeth Dwrcaidd, dywedir ei bod yno o hyd
weddillion arch enwog Noa
arça
1 dryslwyn
arcà
1 dirgel
arcà
1 dirgelwch, cyfrinach
arcada
1 arcêd
2 (pont) rhychwant, bwa
3 cyfog gwag
arcaic
1 hynafol
arcaisme
1 ymadrodd hynafol
arcàngel
1 archangel
ardat
1 bagad, gang
ardent
1 llosg = yn llosgi, ar dân, tanbaid
llum ardent golau tanbaid
2 angerddol, tanbaid, taer
3 capella ardent capel gorffwys
ardiaca
1 archddiacon
ardiaconat
1 archddiaconiaeth
ardidesa
1 dewrder, gwroldeb
ardit
1 dewr, eofn
ardit
1 tric
ardor
1 gwres
2 angerdd, brwdfrydedd
ardoros
1 poeth, llosg
2 angerddol
ardu
1 anodd, caled
àrea
1 ardal
2 maes
3 àrea bàsica de salut
4 àrea privada de caça tir hela
àrea de servei
1 (traffordd) gorsaf betrol
arec
1 coeden areca
arec
1 disgybledig
aregar
1 dofi (anifail)
2 hyfforddi (person)
arena
1 tywod (hefyd: sorra)
2 arena
arenal
1 lle tywodlyd
arenar
1 taenu tywod
2 sandio, swndio, sgwrio â thywod
areng
1 (Clupea harengus) ysgadenyn, pennog, penogyn
areng del Pacífic (Clupea pallasii) ysgadenyn y Tawelfor
arenga
1 pregeth = anerchiad rhysgfawr
arengada
1 ysgadenyn hallt, pennog hallt, penogyn hallt; y pysgodyn Clupea harengus wedi ei halltu a’i wasgu
arengador
1 areithiwr
arenícola
1 (ansoddair) tywotrig (tywod + trigo), sydd yn trigo yn y tywod
areny
1 tir tywodlyd
2 pwll tywod
Arenys de Noguera
1 trefgordd (l'Alta Ribagorça)
Arenys de Lledó
1 trefgordd (el Matarranya)
Arenys de Mar
1 trefgordd (el Maresme)
Arenys de Munt
1 trefgordd (el Maresme)
Ares d'Alpont
1 trefgordd (els Serrans)
Castileg: Aras de Alpuente
Ares del Maestrat
1 trefgordd (l'Alt Maestrat)
aresta
1 ymyl
2 (pensaernïaeth) ymyl, ymyl fain
argamassa
1 morter
argelaga
1 (Genista scorpisu) math o eithinen
argelaguera
1 llwyn eithin
Argelaguer
1 trefgordd (la Garrotxa)
Argelers
1 trefgordd (el Rosselló)
A Cotlliure fa
bon viure, i a Argelers, si tens diners
(Dywediad) A Cotlliure mae bywyd yn dda, ac
hefyd yn Argelers, os oes gennyt arian
Argeleta
1 trefgordd (l'Alt Millars)
Castileg: Argelita
Argençola
1 trefgordd (l'Anoia)
argent
1 arian (= metal)
2 llestri arian
3 argent viu arian byw
argentar
1 ariannu, arianblatio
argenter
1 gof arian
2 gemydd = un sydd yn gwerthu gwrthrychau arian a metelau gwerthfawr
eraill
3 ariannwr (eglwys, sefydliad, tref, boheddwr) (hanes)
Argentera
1 trefgordd (el Baix Camp)
argenteria
1 gweithdy gof arian
2 siop gof arian neu siop gemydd
3 arianwaith = crefft gweithio arian
4 arianwaith = gwrthrychau arian
argentí
1 Archentaidd
argentí
1 Archentwr, Archentwraig
2 la República Argentina Gwerinlywodraeth yr Ariannin
Argentina
1 yr Ariannin
Argentona
1 trefgordd (el Maresme)
argentoní
1 o Argentona
argentoní
1 un o Argentona
argent viu
1 arian byw
2 semblar un argent viu bod yn llawn mynd / egni / ynni
ser un argent viu bod yn llawn mynd / egni / ynni
argila
1 clai
2 argila cuita clai pob
argiler
1 cleidir = lle i wneud teils, crochenwaith
argilós
1 cleiog = llawn clai
2 cleiog = tebyg i glai
argó
1 argon
argolla
1 modrwy (modrwy fawr)
2 cylch clymu
argonauta
1 Argonawt = morwr ar fwrdd yr Argo, llong Iason pan ar hynt y cnu
aur
(chwedloniaeth Roeg)
argot
1 jargon
2 slang
argúcia
1 twyllresymeg
2 ystryw
argüir
1 diddwytho
2 (berf heb wrthrych) dadlau (contra = yn erbyn)
argument
1 dadl
Noi, els teus arguments no s'aguanten per enlloc
Bachan, dyw d’ymresymu di ddim
yn dal dŵr o gwbl
2 cynllwyn
3 crynodeb plot
argumentació
1 ymresymiad
argumentar
1 ymresymu
2 argumentar que dadlau fod...
ari
1 Ariaidd
ari
1 Ariad = (ethnoleg) disgynydd o'r bobl a siaradai Indo-Ewropaeg
2 Ariad = (llygriad yr ystyr ethnolegol gan y Natsïaid)
un o hil 'uwchraddol', sef o fath corfforol Nordaidd, yn enwedig â
llygaid glas a gwallt golau)
ària
1 aria (cerddoriaeth)
Ariadna
1 enw merch
àrid
1 hysych
aridesa
1 sychder, crinder = diffyg glaw
Aries
1 yr Hwrdd
aristocràcia
1 pendefigaeth
aristòcrata
1 pendefig
aristòcrata
1 pendefig, pendefiges
Aristot i Tolotiu
1 trefgordd (l'Alt Urgell)
arítjar
1 man lle y mae (Smilax aspera) yn tyfu
arítjol
1 (Smilax aspera) (planhigyn prennaidd pigog, math o sarsaparila)
Van enterrar el cos bosc
endins, entre bardisses i arítjols
Claddson nhw’r corff ym mherfeddion y goedwig, rhwng
drysi a drain
TARDDIAD: Arabeg arisa = planhigyn dringol
aritmètic
1 rhifyddegol
aritmètica
1 rhifyddeg
Arles
1 trefgordd (el Vallespir )
arlot
1 nwyddwas, pimp
2 bachgen
arma
1 arf
2 armes arfau
3 armes de la ciutat arfau'r dref, arfbais y dref
4 arma blanca cyllell
5 alçar-se en armes gwrthryfela
6 passar (algú) per les armes dienyddio (rhywun) o flaen uned
saethu
7 abaixar les armes gollwng arfau
8 deposar les armes gollwng arfau
9 armes pesades arfau trwm / trymion
disparar amb armes pesades tanio arfau trymion
10 per la força de les armes trwy rym arfau
armada
1 llynges = casgliad o
longau rhyfel ym meddiant gwladwriaeth
2 llynges = llongau a morwyr a phorthladdoedd milwrol
arma de foc
1 gwn, dryll (“arf dân”)
armadillo
1 dulog
armador
1 perchen llongau
2 ffiter
armadura
1 durblat
2 arfwisg
3 ffrâm
4 arwydd cywair, arwydd cyweirnod
5 arfogaeth
6 ármatwr (Trydaneg)
7 armadura de llit ffrâm gwely
Armand
1 enw mab
armament
1 offeryn rhyfel
armar
1 arfogi
2 paratói
3 achosi
4 armar un aldarull codi mwstwr
armari
1 cwpwrdd
2 cwpwrdd dillad
3 armari de paret cwpwrdd wal
armeni
1 Armenaidd
2 Armeneg
armeni
1 Armeniad
armeni
1 Armeneg
armènia
1 Armenes
Armènia
1 Armenia
armeria
1 arfdy
l’Armentera
1 trefgordd (l'Alt Empordà)
armilla
1 gwasgod
armistici
1 cadoediad = ysbaid dros dro mewn rhyfel wrth i'r pleidiau drafod
termau heddwch
armoria
1 arfbais, pais arfau
armorial
1 arfbeisiol, herodrol
2 (eg) arfbeislyfr,
llyfr arfbeisiau, llyfr arfau
arn
1 (= espinavessa)
(Paliurus spina-christi) draenen Crist
arna
1 gwyfyn
arnar-se
1 cael ei ddifrodi / ei difrodi gan wyfynnod
arnat
1 wedi ei difrodi gan wyfynnod
Arnau
1 enw mab (Arnold)
arner
1 glas y dorlan
arnera
1 cwch gwenyn
2 caergawell = cawell neu fasged o wiail wedi ei llenwi â cherrig neu
ddaear a ddefnyddid gynt mewn amddiffynfa
3 (= arnot) gard pren, gorchudd o wiail neu o bren a roir o gwmpas
boncyff pren i rwystro anifeiliaid rhag cnoi’r rhusgl
Arnes
1 trefgordd (la Terra Alta)
arnès
1 arfwisg
2 harnais
arniar
1 gweryru
àrnica
1 árnica (planhigyn o’r
rhywogaeth Arnica)
2 árnica = tintur ar gyfer trin cleisiau, a wneir o pennau blodau árnica
wedi eu sychu
arniet
1 gweryru, gweryriad, gweryriad
arnot
1 gard pren, gorchudd o
wiail neu o bren a roir o gwmpas boncyff pren i rwystro anifeiliaid rhag cnoi’r
rhusgl
aroma
1 sawr, persawr
2 blodyn mimosa
aromar
1 = aromàtitzar persawru;
cyflasu
aromàtic
1 sawrus, persawrus, pêr, peraroglus
aromàtitzar
1 persawru
2 (bwyd) rhoi blas ar, cyflasu, sesno, blasio, adflasu
aromer
1 mimosa
aromós
1 persawrus
arpa
1 telyn
arpa
1 pawen, crafanc (anifail)
fer córrer l’arpa bod yn lleidr
(“gwneud i’r bawen redeg”)
caure a les arpes
arpada
1 crafiad gan grafanc, gan
bawen
arpar
1 crafu (â chrafanc, â phawen)
2 cipio
3 dwyn, rhedeg i
ffwrdd â
arpegi
1 arpegio
arpegiar
1 chwarae / canu arpegios
arpejar
1 crafu
arpella
1 (Circus aeruginosis)
boda’r gwerni
arpella pàl·lida (Circus macrourus) “boda gwelw”
arpellar
1 clirio’r ddaear â phicwarch
arpelles
1 picwarch, offeryn at droi dom, tynnu cerrig, ayyb
arpellut
1 crafangog
arpillera
1 sachliain
arpiots
1 ffon ddwybig
arpis
1 gafaelfach, bach cam; bachau ar ben ffon hir i gael hyd i offeryn ayyb
sydd wedi cympo i waelod pwll, nant, afon
arpista
1 telynor
arpó
1 ryfer, harpŵn; tryfer i ddal morfilod neu bysgod mawr
arponar
1 tryferu = taflu neu saethu harpŵn, trywanu â thryfer
arponer
1 tryferwr, harpwnwr; taflwr neu saethwr harpŵn
arquebisbal
1 archesgobol
arquebisbat
1 archesgobaeth
arquebisbe
1 archesgob = esgob o'r radd flaenaf
arquegoni
1 archegoniwm = organ rhyw benywaidd gan fwsoglau, rhedyn a phrennau
bytholwyrdd
[Lladin Newydd <
Groeg arkhegonos = rhiant
gwrreiddiol, arkhe- = prif, gonos = hil]
arqueig
1 tunelledd = cynhwysiad llong, gallu llong i gynnwys nwyddau
2 (masnach) gosod gwerth, gwneud cyfrif o'r arian ac o asedau eraill
sydd gan gwmni
3 cyfrif yr arian
fer arqueig cyfrif yr arian
arqueòleg
1 archaeologwr, archaeologwraig
arqueologia
1 archaeoleg
arqueològic
1 archaeologol
2 material arqueològic creiriau archaeologol
3 jaciment arqueològic safle archeologol
arquer
1 saethwr = un sydd yn defnyddio bwa a saeth
arquet
1 bwa
arquetipus
1 cynddelw, cynffurf
arquitecte
1 pensaer = un sydd yn cynllunio adeilad ac yn goruchwilio codi
hwnnw
l’arquitecte en cap municipal prif pensaer cyngor y ddinas
2 pensaer = dyfeisiwr cynllun
arquitectura
1 pensaernïaeth
arquivolta
1 moltas
arrabassada
1 tir wedi ei glirio at amaeth
l’Arrabassada
1 enw lle, Barcelôna
arrabassar
1 clirio (tir ar gyfer amaeth)
2 tynnu, diwreiddio (planhigion)
3 cipio
arracada
1 clustlws
2 gelen = person sydd yn bla ond anodd cael ei wared / ei gwared
arracar
1 galaru (Cataloneg Uwchfynyddol)
arraconar
1 rhoi mewn cornel, gwthio i gornel, gyrru i gornel, corneli
La nostra cultura i la nostra llengua està
arraconada i en procés de desaparició
Mae ein diwylliant a’n hiaith wedi’u gyrru i gornel ac yn prysur
ddiflannu
2 ynysu
3 rhoi (rhywbeth) o'r neilltu, cael gwared (ar rywbeth)
4 anwybyddu
5 arbed (arian)
arrambar
1 symud (rhywbeth) rhoi (rhywbeth) o’r neilltu
2 arrambar amb alguna
cosa lladrata (rhywbeth), dwyn
(rhywbeth)
arran
1 bron â chyffwrdd
2 estar arran de terra bod yn gydwastad â'r ddaear
3 tallar arran cropio, torri wrth y bôn
arran de
1 yn agos iawn at
2 yn sgil, ar ôl
La seva
família es va poder escapar arran
de l’arribada dels nazis.
Llwyddodd ei deulu i ddianc yn sgil dyfodiad y Natsïaid
3 arran de terra bron gydwastad â'r ddaear
arranjament
1 trefniad
2 trefniant (cerddoriaeth)
arranjar
1 rhoi trefn ar
2 trefnu (cerddoriaeth)
3 cyweirio / cweiro; trasio
arranjar-se
1 llwyddo
2 arrenjar-se per llwyddo i (wneud peth)
arrapar-se
1 glynu wrth, dal yn dynn wrth
arrasar
1 dinistrio yn llwyr
2 chwalu yn wastad â’r llawr (adeilad)
3 torri at y bôn (glaswellt)
4 (cnwd) chwalu, dinistrio
La pedragada ho ha arassat
tot
Mae’r cawod o gesair
wedi chwalu popeth
La plujassa tot ho
arrassa (= arrasa)
(Xeresa, Gwlad Falensia) Mae glaw mawr yn chwalu popeth
arraulir-se
1 swatio, cwtsio
arrauxat
1 mympwyol
2 byrbwyll
arrebossar
1 rendro
2 rhoi mewn cytew (coginiö)
3 ffrïo mewn cytew (coginiö)
bacallà arrebossat
penfras mewn cytew wedi’i ffrïo
arrebossat
1 haen sment
2 cytew (coginiö)
arrecerar
1 cysgodi, amddiffyn
2 cysgodi, amddiffyn
arrecerar-se
1 cysgodi, amddiffyn ei hun
2 cysgodi, amddiffyn ei hun (de rhag)
arreglament
1 trefniad
2 datrys
arreglar
1 rheoli
2 trefnu
arreglar-li els papers de residència (a algú) trefnu trwydded
breswyl (rhywun)
Jo li vaig arreglar els papers de residència Trefnais ei thrwydded
breswyl
3 datrys (problem)
4 rhoi trefn ar
arreglar-se
1 trefnu pethau
arrel
1 gwreiddyn (planhigyn)
2 gwreiddyn (dant)
3 gwreiddyn (gair) (ieithyddiaeth)
4 gwreiddyn (mathemateg)
5 arrel quadrada ail isradd, gwreiddyn sgwâr
6 tallar el mal d'arrel gosod y fwyall ar wraidd y drwg
(“torri’r drwg wrth y gwraidd”)
arrelar
1 gwreiddio, bwrw gwreiddiau
2 posar gwreiddiau bwrw gwreiddiau
3 béns arrels eiddo tir
4 sefydlu
5 (person) ymsefydlu
arrelar-se
1 bwrw gwreiddiau, setlo i lawr
arremetre
1 ymosod ar
2 ymosod
arremolinar
1 troi, chwyrlio, chwildroi, troellu (dŵr)
arremolinar-se
1 troi, chwyrlio, chwildroi, troellu (dŵr)
arremorar
1 cyffrói
arrencada
1 diwreiddiad (planhigyn)
2 cychwyn (ras)
3 taniad (car)
arrencaqueixals
1 deintydd (llysenw) (yn llythrennol: “(y sawl a) dynn ddannedd”)
arrencar
1 tynnu i fyny
2 tynnu allan
Em van arrencar del cotxe pels cabells
i em van fer picar el nas contra terra
Fe’m tynnwyd
allan o’r car gerfydd fy ngwallt a gwnaethont i’m trwyn guro’r llawr
3 tynnu allan (dant)
arrencar-li una dent (a algú) tynnu allan dant (rhywun)
arrencar la dent malalta que perilla d’infectar
tot l’organisme
tynnu allan y dant afiach sydd yn bygwth
heintio yr holl organedd
4 tynnu allan (gwallt)
arrencar-li els cabells (a algú) tynnu allan gwallt (rhywun)
arrencar-se els cabells tynnu allan eich gwallt
Hàbits nerviosos (mossegar-se les ungles, arrencar-se els cabells...)
Arferion
nerfus (cnoi’r ewinedd, tynnu allan y gwallt...)
5 tynnu allan (cleddyf)
6 dod â (pheth) i fyny (crachboer)
7 cipio oddi ar
8 tynnu i ffwrdd
9
tynnu (dillad)
arrencar-li la roba (a algú)
tynnu dillad (rhywun)
arrencar-se la roba tynnu’ch dillad
Es va arrencar la roba i es va quedar despullat davant del professor
astorat
Tynnod ei dillad a dyna hi’n noethlymun o flaen yr athro
syfrdan
10 tynnu allan, gwasgu allan (cyffesiad o un)
11 arrencar el vol dechrau hedfan
12 (dŵr) arrencar el bull dechrau berwi, codi i’r berw
Quan l’aigua va arrencar el bull, hi va tirar un grapat de fideus
Pan
dechreuodd y dŵr ferwi, bwrwodd dyrnaid o nwdls iddo
13 (draenen) cydio (yn rhywbeth)
Els esbarzers arrencaven la meva roba i esgarrapaven els meus braços
Roedd
y mieri yn cydio yn fy nillad ac yn crafu fy mreichiau
14 tynnu i lawr (cangen)
berf heb wrthrych:
15 tanio'r modur (car)
16 cychwyn
La verema arrenca amb bones
perspectives, però amb preocupació pels baixos preus (El Punt 2004-09-08)
Cychwyn y cynhaeaf grawnwin â rhagolygon da, ond â gofid oherwydd y
prisiau isel
17 mynd yn ôl i
18 symud i ffwrdd
19 arrencar a dechrau gwneud peth yn sydyn
arrencar a córrer dechrau rhedeg, ei hel-hi
arrencar a plorar torri i wylo
arrencat
1 penderfynol
arrendament
1 huro
2 rhent
3 tâl huro
4 contract, cytundeb
arrendar
1 huro
2 rent
arrendatari
1 yn ymwneud â rhentu neu huro
arrendatari
1 deiliad, tenant
2 hurwr
arrenglerar
1 rhesu = rhoi mewn rhes
arrenglerar-se
1 rhesu = ffurfio rhes
arrepapar-se
1 lolian
arreplec
1 pentwr
2 pentwr, torf (pobl)
arreplegar
1 casglu
2 cael, dal (anhwylder)
3 cael, dal
4 dod (â phethau) at ei gilydd
arreplegat
1 un da-i-ddim, un dda-i-ddim
2 colla d'arreplegats bagad o bobl sydd yn dda i ddim
arrere
1 (Cataloneg y De) y tu ôl [= Catalaneg safonol endarrera]
arres
1 ernes
Arres
1 trefgordd (la Vall d'Aran)
arrest
1 restiad
2 carchariad
arreu
1 ym mhobman
2 arreu del món (adferf) dros y byd
arreveure
1 ffarwél
arreveure
1 Arreveure Ffarwél! Da boch! Hwyl!
arri
1 Arri! (wrth geffyl) Ji!
arriar
1 llacio (rhaff)
2 disgyn (banner)
3 llusgo (cerbyd)
4 disgyn (hwyl)
5 gyrru (gwartheg)
arribada
1 cyrhaeddiad
2 terfynfa (ras)
arribar
1 cyrraedd
2 cyrraedd (amser)
A tots els arriba l'hora de morir Mae awr ein marw yn dod i ni oll
3 arribar a cyrraedd = dod i ryw fan arbennig
4 bod yn ddigon (o arian) (i gael prynu rhywbeth)
5 digwydd
6 arribar a mynd mor bell â (gwneud rhywbeth)
7 poder arribar a gallu
Quants anys pot arribar a viure la cabra salvatge?
Hyd at ba oedran gall gafr fyw?
8 arribar a saber dod
i wybod
9 arribar a ser dod yn
10 arribar a un acord amb dod i gytundeb â
11 arribar més amunt dringo i’r lle uchaf un
12 arribi que arribi doed a ddelo
13 fer arribar els diners peri i'w arian / i'w harian barháu
14 arribar-li (a algú) notícies derbyn newyddion (“newyddion
yn dod i chi”)
15 Tot
arriba, no hi ha mal que cent anys duri (El Triangle, 2004-03-01)
Daw haul ar fryn (“cyrhaedda popeth, nid oes ddrwg a bara gant
o flynyddoedd”)
16 arribar-li al cor (a algú) cael
eich cynhyrfu’n fawr (“cyrraedd calon rhywun”)
Quan ella tot i abraçant-lo, li deia alló d’estimat estimat, em va
arribar al cor
Pan ddywedodd hi hynny wrtho, dan ei gofleidio, sef “Cariad bach, cariad
bach,” cynhyrfwyd fi’n fawr
17 arribar a la conclusió que... dod i'r
casgliad fod....
arribar-hi
1 deall = gallu deall
És tot tan confús que no hi arribo Mae’r cwbl mor ddyrys fel nad w i’n
ei ddeall
arribar lluny
1 mynd ymhéll, cyrraedd ymhéll = bod yn llwyddiannus
arribista
1 dringwr cymdeithasol
arrimar
1 rhoi yn agos i
arriscar
1 menturo
arriscar-se
1 menturo
arriscat
1 peryglus
2 dewr (person)
arissar
1 cyrlio
arissar-se
1 cyrlio
arissat
1 cyrlïog
Els aborigens australians tenen el pèl força
arissat i llarg
Mae gan frodorion Awstralia wallt lled gyrlïog a
hir
arromangar
1 torchi (llawes rhywun)
A l’oficina hi havia un ambient de feina, tothom anava arromangat
Yn y swyddfa yr oedd awyrgylch
gwaith, yr oedd pawb yn llewys ei grys
arromangat
1 (llawes) wedi ei thorchi
amb les mànigues de la camisa arromangades â’r llewys wedi eu
torchi
les mànegues arromangades fins als colzes y llewys wedi eu
torchi hyd at y penelinau
amb
pantaló arromangat â choesau’r trwsers
wedi eu torchi
anar arromangat bod
yn llewys eich crys
Anava amb un camal
dels pantalons arromangat Yr oedd yn mynd ag un o
goesau ei drwser wedi ei thorchi
2 (trwyn) smwt, yn troi i fyny, troi-i-fyny
El seu nas
és petit i una mica arromangat Mae ei thrwyn yn fach
ac yn troi i fyny dipyn bach
arromangar-se
1 torchi (eich llawes)
S'ha arromangat la faldilla Mae hi wedi torchi ei
sgert
S’ha arromangat els punys de la camisa Mae e wedi torchi
cyffiau ei grys
2 penderfynu mynd ati
o ddifri
Per
desenvolupar-lo ens hem arromangat
i ens hem endinsat en
el món dels weblogs
I’w ddatblygu yr ŷm ni wedi penderfynu
mynd ati o ddifri ac wedi ein hymdrwytho ym myd y blogiau gwe
arrondonir
1 gwneud yn grwn
2 gorffen
arrondonir-se
1 mynd yn grwn
arrogància
1 traha
arronsar
1 crymu (’r cefn)
2 arronsar les espatlles codi’ch gwar
arronsar-se
1 tynnu ato
2 cael ofn, brawychu, arswydo
En aquests moments històricament
tan importants no es poden arronsar
Yn y cyfnod presennol sydd yn hanesyddol mor bwysig no ddylen nhw arswydo
arrop
1 surop grawnwin
arròs
1 reis
arròs integral reis cyflawn, reis brown
arrossaire
1 tyfwr reis
2 masnachwr reis
3 un hoff o reis
arrossar
1 maes reis
arrossegar
1 llusgo
2 (berf heb wrthrych) llusgo ar hyd y llawr
3 denu (dilynwyr)
4 (ffrwd, afon)
ysgubo ymáith gyda’r ffrwd, gyda’r afon
arrossegar-se
1 ymlusgo
2 cael ei ddarostwng / ei darostwng, ymddaraostwng
3 tindroi
4 (problem) dal i fod heb ei ddatrys
arrossinat
1 truenus
arrufar
1 crychu
2 arrufar les celles crychu ael
3 arrufar el nas troi eich trwyn ar
arruga
1 crychiad
2 plygiad
arrugar
1 crychu
2 plygu
arrugar-se
1 crychu
2 plygu
arruinar
1 difetha
2 peri i fod yn fethdalwr
arruinar-se
1 methdalu
arrupir-se
1 swatio, cwtsho
2 ymbelennu
3 mynd i'w gwrcwd / i'w chwrcwd
Arsèguel
1 trefgordd (l'Alt Urgell)
arsenal
1 arfdy, ystordy arfau
arsènic
1 ársenig
art
1 celfyddyd
arts i oficis celfyddyd a chrefft
2 obra d'art celfyddwaith, celfyddydwaith, gwaith celfyddyd
3 belles arts celfyddyd cain
4 males arts ystryw
Artà
1 trefgordd (Mallorca)
Artana
1 trefgordd (la Plana Baixa)
artefacte
1 dyfais, teclyn
artell
1 migyrnau
artèria
1 rhedweli, árteri
arteriosclerosi
1 artériosglerósis, caledu'r rhedwelïau, sglerosis rhedwïol
Artés
1 trefgordd (el Bages)
artesà
1 crefftwr, crefftwraig
2 (ans) crefft
Artesa de Lleida
1 trefgordd (el Segrià)
Artesa de Segre
1 trefgordd (la Noguera)
artesanal
1 crefft (cymhwysair), crefftiau (cymhwysair)
2 hunangynyrchedig, o'i waith ei hun, o'i ben a'i bastwn ei hun;
artesania
1 crefftwaith, gwaith llaw = cynhyrchu pethau â llaw
2 crefftwriaeth, saernïaeth, crefft = sgil cynhyrchu'n gain
3 crefftwaith, gwaith llaw = cynhyrchion crefftwr
obra d'artesania crefftbeth, cynnyrch crefftwr
obres d'artesania crefftwaith
producte d'artesania crefftbeth, cynnyrch crefftwr
productes d'artesania gwaith llaw, cynhyrchion crefftwr
4 d'artesania o wneuthuriad llaw, o waith llaw, wedi ei wneud
â llaw
sabates d'artesania esgidiau o wneuthuriad llaw
artesià
1 artesiaidd
2 pou artesà ffynnon artesiaidd
àrtic
1 Arctig
article
1 erthygl
2 papur (mewn cylchgrawn academaidd)
3 (gwyddoniadur) erthygl
4 dogfen
5 adran, eitem
6 rhan (o ddeddf)
7 peth
8 nwydd
article de regal anrheg
Una empresa de Vilassar de
Dalt ven articles de regal amb la imatge del burro català (El Punt 2004-09-06)
Cwmni o Vilassar de Dalt yn gwerthu nwyddau anrheg â llun yr asyn
Catalanaidd
9 (gramadeg) bannod
10 cymal
articulació
1 cymal (anatomeg)
2 mynegiant
3 cymal (technoleg)
4 cyfansoddiad
articular
1 rhoi wrth ei gilydd
2 mynegu
3 (Y Gyfraith) nodi’n fanylach y cyhuddiadau
4 cyfansoddi
articulat
1 cysylltiedig
2 mewn erthyglau
articulat
1 erthyglau (cyfraith)
articulista
1 colfnydd
artífex
1 crefftwr
2 awdur, gwneuthurwr
3 gweithredydd, achoswr
artifici
1 sgil
2 ystryw, tric
3 focs d'artifici tân gwyllt
artificial
1 celfyddydol, artiffisial, gwneud (cymhwysair)
2 focs artificials tân gwyllt
artiga
1 tir wedi aredig at hau
2 Mae artiga yn sail i amryw cyfenwau:
a) Artiga; Artigues (sillafiad ansafonol: Artigas);
b) Artigal (â'r ôl-ddodiad mwyhaol -al)
Ffurfiau
tafodieithol: Artigau, Artigaus (= Artigals, ffurf luosog);
Â’r ôl-ddodiad
mwyhaol -às: Artigalàs);
c) Artigot (â'r ôl-ddodiad mwyhaol -ot);
d) Artigó (â'r ôl-ddodiad bachigynnol -ó);
e) Artiguell (â'r ôl-ddodiad bachigynnol -ell)
artigar
1 clirio tir at amaeth
artilleria
1 canonau, gynnau mawr
artista
1 artist
artístic
1 celfyddydol = yn ymwneud â'r celfyddydau
el patrimoni artístic y dreftadaeth gelfyddol
artístico-arquitectònic
1 yn werthfawr o ran ei bwysigrwydd bensaernïol ac esthetaidd
artròpode
1 árthropod
Artur
1 enw mab: Arthur
arxiduc
1 arch-ddug
arxiduquessa
1 archdduges
arxipèlag
1 archipélago = clwstwr o ynysoedd
2 ynysfor = môr sydd yn frith o ynysoedd;
L'Arxipèlag = Yr Ynysfor, Y Môr Egeiadd
arxiu
1 archifau
2 ffeiliau
3 arxius policíacs ffeiliau'r heddlu
4 (adeilad) archifdy; cofrestrfa
arxivador
1 cwpwrdd ffeiliau
2 blwch ffeiliau
arxivar
1 ffeilio
2 archifo, rhoi mewn archif
3 arxivar un cas (barnwr) peidio â mynd ymlaen ag achos llys
("archifo achos")
arxiver
1 archifydd
2 clerc ffeilio
3 cofrestrydd
arxipèlag [ ør-shi- pè -løg] enw gwrywaidd
arxipèlags ( ør-shi- pè -løgz)
1 archipélago = clwstwr o ynysoedd
2 ynysfor = môr sydd yn frith o ynysoedd;
L'Arxipèlag = Yr Ynysfor, Y Môr Egeiadd
TARDDIAD: italià < grec (archos = original) + (pelagos = mar)
arxiu ( ør-shiu) enw gwrywaidd
arxius ( ør-shius)
1 archifau
2 ffeiliau
3 arxius policíacs ffeiliau'r heddlu
4 adeilad archifdy; cofrestrfa
arxivador ( ør-shi-vø-do) enw gwrywaidd
arxivadors ( ør-shi-vø-dos)
1 cwpwrdd ffeiliau
2 blwch ffeiliau
arxivar ( ør-shi-va ) berf
1 ffeilio
2 archifo, rhoi mewn archif
3 arxivar un cas (barnwr) peidio â mynd ymlaen ag achos llys
("archifo achos")
arxiver ( ør-shi-vé) enw gwrywaidd
arxivers; arxivera - arxiveres ( ør-shi-vés,
ør-shi-vé-rø, ør-shi-vé-røs)
1 archifydd
2 clerc ffeilio
3 cofrestrydd
Ble’r wyf i? Yr
ych chi’n ymwéld ag un o dudalennau’r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web
"CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Weø(r) àm ai? Yuu àa(r) vízïting ø peij fròm dhø
"CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katølóuniø) Wébsait
Where am I? You
are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia)
Website
FI / DIWEDD