Geiriadur Catalaneg-Cymráeg / Diccionari de català i gal·lès - d07-m04-2005 - Catalan-Welsh Dictionary

http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_do_1614k.htm

Gwefan Cymru-Catalonia
La Web de Gal·les i Catalunya

Geiriadur Cataloneg-Cymráeg
(ar gyfer siaradwyr Cymráeg)
Diccionari català-gal·lès
(per gal·lesoparlants)

DO - DOVELLA

Adolygiad diweddaraf
Darrera actualització
2005-03-09

do
1 anrheg
2 dawn
tenir un do bod gan rywun ddawn
3 do de llengües dawn siarad ieithoedd
4 tenir do de gents bod dawn trin pobl gan rywun

do
1 do (cerddoriaeth)

D.O.
1 Denominació d'Origen (enwad tarddle) label sydd yn rhoi enw rhanbarth neu wlad y mae cynhyrchyn (gwin, etc) yn dod ohoni

dòberman
1 ci doberman

doblament
1 yn ddeublyg

doblar
1 dyblu
2 plygu
3 dybio (sínema)
4 rowndio (llong)
5 doblar el pas cerdded yn gyflymach

doblar-se
1 dyblu
Es calcula que durant les festes de Nadal es dobla el nombre de la població i s’arriba a fins a 5,000 veïns
Yn ôl yr hyn a amcangyfrir, yn ystod gwyliau Nadolig mae’r boblogaeth yn cynyddu ddwywaith ac yn cyrraedd pum mil o drigolion
El nombre d’alumnes immigrants s’ha doblat a les escoles en dos anys (El Punt 2004-01-18)
Mae nifer y disgyblion o mewnfudwyr wedi dyblu o fewn dwy flynedd

doblatge
1 dybiad (sínema)

doble
1 dwbl (swm, maint)
2 trwchus (brethyn, llyfr, bys)
3 dwbl = ag iddi / iddo ddwy ran gyffelyb
4 porta doble drws dwbl
5 ar y cyd dwbl
6 nacionalitat doble dinasyddiaeth ar y cyd
7 (gwaelod soiwtces, ayyb) dwbl, ac un sydd yn iawn ac arall sydd yn ffug
8 (person) dauwynebog

doble
1 el doble que dwywaith cymaint â, cymaint ddwywaith â, dau cymaint â
2 el doble de llarg que d'ample â’i hyd yn ddwywaith ei led
3 dwywaith y swm
4 (sínema) dwbl, actor sydd yn cymeryd rhan actor blaenllaw yn enwedig i wneud golygfeydd peryglus
5 mesur dwbl
un doble de whisky hwisgi dwbl
6 dwbl = dau ddelwedd ar y pryd yn lle un
veure-hi doble gweld dwbl

doble
1 (sínema) dwbl = actores sydd yn cymeryd rhan actores flaenllaw yn enwedig i wneud

doblec
1 plygiad
2 doble carril dwy lôn
tenir doble carril bod yn ffordd ddeuol, bod iddi lôn araf a lôn oddiweddyd
La N-322 té doble carril en quasi tot el seu traçat
Ffordd ddeuol yw’r heol N-322 bron o un pen i’r llall

doblegadís
1 hawdd ei phlygu / ei blygu

doblegar
1 plygu
2 torri (gwrthsafiad un)

doblegar-se
1 ymostwng, plygu

doblement
1 yn ddwbl

dobler
1 denariws = darn-arian hynafol
2 “dobla” = darn-arian canoloesol yng Nghastila
3 doblers arian (Cataloneg yr Ynysoedd)

DOC
1 Diari Oficial de la Generalitat de Catalunya
cyhoeddiad swyddogol Cyffredinfa Catalonia (“adroddiad dyddiol swyddogol Cyffredinfa Catalonia”)

doc
1 cei
2 warws

docència
1 addysg

docent
1 addysg (cymhwysair)
personal docent staff dysgu

dòcil
1 hynaws, dof

docilitat
1 hynawsedd, dofdra

dòcilment
1 yn ufudd
donar suport dòcilment cefnogi yn ddigwestiwn

docte
1 dysgedig

doctor
1 doethur
2 meddyg (Cymraeg llafar: doctor)

doctora
1 doethur (gwraig)
2 meddyges (Cymraeg llafar: doctor)

doctoral
1 doethurol

doctorar
1 rhoi gradd ddoethur i un

doctorar-se
1 ennill gradd ddoethur

doctorat
1 doethuriaeth

doctrina
1 athrawiaeth
2 gwybodaeth ysgrythurol (pwnc ysgol)
3 no saber la doctrina gwybod dim

doctrinal
1 athrawiaethol

doctrinari
1 (ansoddair) athrawiaethus
2 (enw) athrawiaethwr

document
1 dogfen
documents fundacionals siarter (i sefydlu corff, cymdeithas)
2 tystysgrif

documentació
1 dogfennaeth
2 papurau (yr unigolyn â'r wladwriaeth) (cerdyn hunaniaeth)
3 papurau (unigolyn o wladwriaeth arall) (pasbort, trwydded aneddu,
trwydded waith etc)

documental
1 (sínema) dogfen; (cymhwysair) dogfennol

documental
1 (sínema) ffilm ddogfen

documentar
1 (mewn erthygl, llyfr) cadarnháu’ch honiadau â chyfeiriadau a dyfyniadau
2 dogfennu

dofí
1 dolffin

doga
1 polyn

dogal
1 cebystr (ceffyl)
2 (dienyddiaeth) cebystr
estar amb el dogal al coll bod ar gyfyng-gyngor, bod yn draed moch ar un (“â’r cebystr am y gwddf”)

dogma
1 dogma

dogmàtic
1 dogmataidd

dogmàtic
1 un dogmataidd, un ddogmataidd

dogmatisme
1 dogmatiaeth

doi
1 peth twp i’w ddweud / i’w wneud (Cataloneg yr Ynysoedd)

doina
1 en doina yn symud
anar en doina bod wedi ei symud o’i le
2 bod yn wyneb i waered

dojo
1 a dojo yn helaeth

dol
1 galar
2 posar-se de dol dechrau galaru
estar de dol bod yn galaru
3 dillad galar
portar dol gwisgo dillad galar

dòlar
1 doler

dolç
1 melys
2 (dw^r) melys = heb fod yn hallt
3 meddal (metel)
4 tyner (llais)
5 mwyn (hinsawdd)
6 mwyn, tyner (cymeriad)
7 meddal (gwlân)
8 melys (gwin)

dolç
1 cacen fach

dolçaina
1 math ar ffliwt

dolcesa
1 melyster
2 a amb dolcesa yn felys

dolçor
1 melyster (gust / blas)
2 melyster (cymeriad)
3 meddalwch (cyffyrddiad)

doldre
1 galaru

doldre's
1 bod yn flin gan un
em dol sentir-ho mae'n flin gennyf glywed hynny
2 doldre-li brifo
3 bod mewn poen
4 cwyno

dolença
1 galar

dolent
1 drwg (plentyn)
2 drwg (tywydd)
3 diwerth
aquest ganivet és dolent per a tallar pa mae’r gyllell hon yn dda i ddim i dorri bara
4 drwg heb fod yn dda (ffilm) (llyfr)
5 (blwyddyn) drwg = â chynhaeafau gwael
Un bon any val per set de dolents (Dywediad) “Mae blwyddyn dda yn gyfwerth â saith mlynedd drwg”
Quan comença l'any plovent, tot l'any serà dolent “Pan gychwyn y flwyddyn â glaw (“yn bwrw glaw”), fe fydd y flwyddyn gyfan yn ddrwg”

dolent
1 yr un drwg (mewn drama, ffilm)
el dolent de la pel·lícula yr un drwg yn y ffilm

dolenteria
1 drwg
per dolenteria o ddiawlineb
Ella és plenament competent en català, com ho ha demostrat moltes vegades; però per dolenteria no el fa servir.
Mae hi’n siarad Catalaneg yn rhugl, fel y mae wedi dangos lawer gwaith; ond nid yw e’n ei defnyddio o ddiawlineb
2 cast (plentyn)

doll
1 ffrwd
2 jwg pridd ag iddo glust a sbowt

doll de paraules
1 ffrwd o eiriau
2 a doll yn helaeth

dolla
1 baril

dolmen
1 dolmen, coeten Arthur

dolor
1 poen
2 galar
3 edifarwch

dolorit
1 gofidus
2 lleddf (oslef)
3 la part dolorida y rhan sy'n brifo

dolorós
1 poenus

dolorósament

Dolors
1 enw merch

Dolors
1 trefgordd (el Baix Segura) (Dolores – Castileg)

domable
1 y gellir ei reoli, y gellir ei dofi

domador
1 hyfforddwr (anifeiliad), hyfforddwraig (anifeiliad)
2 dofwr (anifeiliad), dofwraig (anifeiliad)

domadura
1 meistroli

domar
1 dofi (anifeiliad)
2 hyfforddi (anifeiliad)
3 hyweddu, torri i mewn (ceffyl)
4 meistroli

domàs
1 damasg defnydd sidan patrymog, lliain main a phatrwm gloyw ynddo
2 llen ddamasg = darn o ddamasg i addurno eglwys ar ddiwrnod gwyl, i addurno neuadd neu falcon, etc

Domenyo
1 trefgordd (els Serrans) (Domeño – Castileg)

domer
1 bedel, plwyfwas

domèstic
1 cartref (cymhwysair)
2 dof (anifail)
3 animal domèstic anifail anwes
4 economia domèstica gwyddor ty

domèstic
1 gwas

domèstica
1 morwyn
2 cymhorthwraig gartref
3 gwraig glanháu

domesticació
1 hyweddiad

domesticar
1 hyweddu dod (ag anifail) o dan reolaeth ddynol

domesticitat
1 cartrefoldeb

domicili
1 trigfan, cartref
fer un trasllat de domicili newid aelwyd, newid ty^, symud i dy^ arall
2 a domicili adref
servei a domicili gwasanaeth cludo i'r cartref
3 domicili social pencadlys, prif swyddfa

domiciliar
1 cartrefu
2 trefnu i dalu biliau trwy ddull debyd uniongyrchol

domiciliari
1 cartref (cymhwysair)

dominació
1 tra-arglwyddiaeth

dominador

dominant
1 blaenaf
2 gormesol
3 vent dominant prifwynt

dominant
1 llywydd, rheolydd (cerddoriaeth)

dominar
1 arglwyddiaethu
2 rheoli
3 siarad yn dda (iaith)
4 darostwng (gwrthryfel)

dominar
1 bod yn amlwg (nodwedd, lliw)
2 bod yn drech (barn, tueddiad)
3 bod yn bennaf (gwynt)

dominar-se
1 rheoli ei hun

domini
1 awdurdod
2 triogaeth, teyrnas
3 llithrigrwydd (mewn iaith)
4 domini públic eiddo cyhoeddus
ser del domini públic bod yn hysbys i bawb
5 estar sota el domini (d’algú) bod dan fawd (rhywun), bod dan bawen (rhywun)
6 estar sota el domini dels sentiments bod ar drugaredd ei deimladau
7 parthenw, enw parth = cyfieiriad rhyngrwyd â ffurf alffabetaidd. Mae iddo ddwy ran - ar y chwith y mae enw’r gyfundrefn, ac ar y dde yr isbarth uchaf - gall fod yn enw wleidwriaeth (.uk = y Deyrnas Unedig), neu yn fath o gyfundrefn (.com = masnachol, .edu = addysgol)
Llàstima que “Avui” tingui el lloc web amb domini .es.
Mae’n drueni fod gan wefan “Avui” (papur dyddiol yn yr iaith Gatalaneg) y parthenw .es (= Sbaen, Castilia)

dominic
1 Domínicaidd
les restes de l'antic convent dominic de Santa Caterina de Barcelona
gweddillion hen frodordy Domínicaidd Sant Catrin ym Marselona
els ordes franciscans i dominics
yr urddau Ffransiscaidd a Domínicaidd

dominic
1 Dominiciad
l'Orde dels Dominics Urdd y Dominiciaid

dominicà
1 o’r Weriniaeth Ddomínicaidd

dominical
1 Sul (cymhwysair)
2 (eg) atodiad dydd Sul (newyddiadur)

dòmino
1 dóminos (gêm)
2 set o ddóminos
fitxa de dòmino un dómino

dona
1 gwraig
2 gwraig = benyw briod
3 dona fadrina merch dibriod
4 dona de la vida putain
5 dona de fer feines gwraig glanháu
6 dona de casa gwraig ty^

donació
1 rhodd
2 cymunrodd = peth a gaffer trwy ewyllys neu déstament un

donada
1 (cardiau, mewn gêm) rhaniad, dosbarthiad

donador
1 rhoddwr
2 (gêm o gardiau) deliwr, rhannwr

donant
1 rhoddwr, rhoddwraig

donant de sang
1 rhoddwr gwaed, rhoddwraig gwaed

donar
1 rhoi
donar un premi rhoi gwobr
2 cynhyrchu
3 achosi
4 donar la raó a dangos fod rhywun yn iawn, fod rhywun ddim wedi camsynied
Els fets donaven la raó al metge Mae’r ffeithiau yn dangos fod y meddyg yn iawn
5 darparu
6 donar corda dirwyn
7 donar una volta mynd am dro
8 donar una bufetada curo rhywun, rhoi crasfa i rywun

donar ales
1 donar ales a calonogi, rhoi hwb i

donar gat per llebre
1 donar-li a algú gat per llebre taflu llwch i lygaid un, twyllo rhywun

donar-ho tot
1 rhoi’r cyfan

donar ordres
1 gorchymyn
donar l'ordre de que rhoi gorchymyn
2 donar ordres perquè rhoi gorchymyn

donar per cert
1 derbyn ei bod yn hollol wir fod

donar per fet
1 derbyn bod (peth) yn anochel

donar permís
1 rhoi caniatâd

donar prioritat a
1 rhoi blaenoriaeth i

donar-se
1 ildio
2 digwydd
3 donar-se a ymroi i
4 rhoi i'w gilydd
5 donar-se les mans / la mà ysgwyd dwylo
6 donar-se la mà dal dwylo
7 tant se m'en dóna mae-hi yr un peth i mi
8 donar-se d'alta ymgofrestu (ar gyfer rhyw wasanaeth)

donar-se vergonya
1 bod aroch gywilydd
2 No te'n dónes vergonya! Rhag cywilydd i ti!
3 Te n'hauries de donar vergonya! Ddylai fod arnat gywilydd

donar sortida a
1 gadael allan

donar suport a
1 cefnogi

donar total suport
1 cefnogi gant y cant

donar una bufetada a
1 rhoi clowten i
2 tramgwyddo (rhywun), digio

donar una clara orientació
1 dangos yn glir ("rhoi cyfeiriad eglur")

donar un cop d'ull
1 cael cipolwg

donar un pas
1 mynd gam ymláen

donat
1 brad lleyg
2 donada chwaer leyg

donatari
1 derbynnydd rhodd

donatiu
1 rhodd
fer un donatiu a una organització benèfica gwneud rhodd i elusen
Fés un donatiu! Gwna rodd!

doncs
1 os felly
2 felly

doncs això
1 hynny felly

doncs mira
yn llythrennol “felly edrych”
1 (cyferbyniad)
-Encara m’estic pixant de riure -Doncs mira, jo ploro
-Rwy’n glanna chwerthin o hyd -Wel, llefain wy i

doncs no
1 felly nage

doner
1 merchetaidd, sydd yn mercheta
2 home doner (eg) Plural: homes doners merchetwr, gwrageddwr = dyn sy'n hel merched

doneta
1 hen wlanen, cadi-ffan, dyn merchetaidd

donzell
1 llanc (llenyddiaeth)
2 yswain
3 wermwd

donzella
1 morwyn, llances

dòric
1 Dorig

dormida
1 cwsg
2 fer una bona dormida cael nepyn da

dormidor
1 cysglyd

dormidor
1 un cysglyd, un gysglyd

dormilega
1 un cysglyd, un gysglyd

dormir
1 cysgu
Me'n vaig a dormir. Bona nit. Rw i’n mynd i’r gwely. Nos da.
2 dormir com un tronc (“cysgu fel boncyff”) cysgu fel twrch / fel mochyn / fel hoelen / fel maten / fel craig yr oesoedd / fel pathew
3 dormir com un soc cysgu fel pathew
4 dormir amb algú cysgu â (rhywun), cael cyfathrach rhywiol â (rhywun)
5 dormir al ras cysgu dan y sêr, cysgu yn y stafell werdd, cysgu yn yr awyr iach,
cysgu allan, cysgu yn sawdl y clawdd, cysgu ym môn y clawdd, cysgu yng nghlais y clawdd
6 dormir a la palla (“cysgu yn y gwellt”) bod mewn perygl heb sylweddoli
7 dormir a la palla (“cysgu yn y gwellt”) bod mewn perygl heb sylweddoli

dormisquejar
1 bod yn hanner cysgu

dormitori
1 ystafell wely

Dorres
1 trefgordd (l'Alta Cerdanya)

dors
1 cefn

dorsal
1 cefn (cymhwysair), cefnol

dorsal
1 rhif ar gefn chwaraewr pêl-droed, rhedwr, mewn ras, ayyb

dos
1 dau (dwy)
2 de dos en dos o ddau i ddau
3 tocar el dos ei bwrw-hi

Dosaigües
1 trefgordd (la Foia de Bunyol)

dosar
1 rhoi mewn dosau / dognau

dosatge
1 dogn, dogniad

dos-cents
1 dau gant, deucant

dosi
1 dogn

Dosrius
1 trefgordd (el Maresme)

dossier
1 coflen

dot
1 gwaddol
2 talent

dotació
1 gwaddol
2 staff
3 criw (llong)
4 darpar

dotar
1 gwaddoli
2 cyflenwi â (dotar de)
3 ariannu
4 staffio

dotat
1 dawnus, talentog

dotze
1 deuddeg, un-deg-dau
2 y deuddegfed (= dyddiad)
3 les dotze deuddeg o'r gloch

dotzè
1 (ans) deuddegfed

dotzè
1 deuddegfed rhan

dotzena
1 dwsin
2 a dotzena de frare dwsin gwehydd
3 a dotzenes yn llu

dovella
1 (Pensaernïaeth) maen bwa, carreg fwa, voussoir

Adolygiad diweddaraf - darrera actualització 09 05 2002 - 2003-10-03 :: 2004-01-12 :: 2004-01-22 2005-02-06 :: 2005-03-09

Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Weørr am ai? Yuu ørr vízïting ø peij frøm dhø "CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katølóuniø) Wébsait
Where am I? You are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website

CYMRU-CATALONIA
DIWEDD / FI