http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_est_1678k9.htm


0001z Tudalen Blaen / Pŕgina principal

..........1863k Y Porth Cymraeg / La porta en gal·lčs

....................0009k Y Gwegynllun / Mapa de la web

..............................1798k Geiriaduron / Diccionaris

........................................1794k Geiriaduron ar gyfer siaradwyr Cymraeg / Diccionaris per als gal·lesoparlants

..................................................0379k Mynegai i’r Geiriadur Catalaneg / Índex del diccionari catalŕ

............................................................y tudalen hwn / aquesta pŕgina


..

 

 

 

 

 

 

 

Gwefan Cymru-Catalonia
La Web de Gal
·les i Catalunya

Geiriadur Cataloneg-Cymráeg
(ar gyfer siaradwyr Cymráeg)

Diccionari catalŕ-gal
·lčs
(per gal
·lesoparlants)

 

EST - ESTIVEROL

 

 

Adolygiad diweddaraf
Darrera actualització

2005-02-06 : 2005-05-16

 

  

est
1
dw˙rain

esta
1
hwn, hon (Cataloneg y De) (Cataloneg Canolog: aquest]

esta
1
hwn, hon (Cataloneg y De) (Cataloneg Canolog: aquest]

estabilitat
1
sefydlogrw˙dd
2
sadrw˙dd

estabilitzar
1
sefydlogi

estable
1
sefydlog, diysgog

estable
1
beud˙

establia
1
stabl (= estable)

establiment
1
gweithred o sefydlu
2
sefydliad = corff, cymdeithas
establiment benčfic corff elusenol
3
lle i gwsmeriaid (ee bw˙t˙)
4
sefydliad gwleidyddol

establir
1
sefydlu
2
dechrau
3
gorchym˙n
4
gosod

establir-se
1
ymsefydlu

estabornir
1
syfrdanu, hurtio

estaca
1
pol˙n
2
ffon

estació
1
gorsaf (trenau, bysiau)
el rellotge de l’estació cloc yr orsaf
2
tymor
3
estació de servei gorsaf betrol
4
estacío termal sba, ffynhonfa
5
estació d’esquí cyrchfan sgďo

estacionament
1
lle parcio
2
lleoliad

estacionar
1
lleoli
2
parcio (car)

estacionar-se
1
aros

estacionari
1
sefydlog
2
disymud
3
ar stop

estada
1
arhosiad
2
fer estada aros

estadi
1
stadiwm
2
(Mesur) ystaden
3
cyfnod

estadista
1
gwladwein˙dd

estafa
1
tw˙ll
2
equip d’estafes heddlu dichellwaith

estafada
1
tw˙ll

estafador
1
tw˙llwr, tw˙llwraig

estafar
1
tw˙llo

estafeta
1
llythyrd˙ = sw˙ddfa bost fach

Estagell
1
trefgordd (el Rosselló)

estalactita
1
stálactid, b˙s calch, diferfaen

estalagmita
1
stálagmid, calchbost, postyn calch, fferfaen

Estallencs
1
trefgordd (Mallorca)

estalonar
1
ategu
2
bod wrth sodlau un

estalvi
1
diogel
2
sa i estalvi iach ddianaf, difai dianaf

estalviar
1
cynilo, arbed

estalviar-se
1
osgói
2
osgói (per˙gl)
3
osgói (cosb)

estalvis
1
cynilon
2
mat bord

estam
1
briger˙n (blod˙n)

Estamariu
1
trefgordd (l’Alt Urgell)

estamordir
1
syfrdanu, hurtio
2
brawychu

estampa
1
printiad, argraffiad
2
ysgythrad

estampació
1
printiad, argraffiad
2
ysgythrad

estampat
1
printiedig

estampat
1
printiad
2
argraffiad

estampar
1
printio, argraffu

estanc ansoddair
1
dwrglos, tynn
compartiment estanc adran ddigyswllt (mewn llong, un o gyfres o adrannau s˙dd yn ddwrglos, hynny yw, adrannau wedi ei llunio fel nad yd˙nt yn gadael i ddŵr ddod i mewn neu f˙nd allan)

estanc enw
1
siop faco (mae’r rhain yn asientiaethau’r llywodraeth â’r hawl i werthu tybaco; maent hef˙d yn gwerthu stampiau, a ffurflenni sw˙ddogol)

estança
1
ystafell

estancar
1
(hylif) atal
2
argáu

estŕndard
1
safonol
2
lluman

estanquer
1
perchennog siop faco / rheolwr siop faco

estanquera
1
perchenoges siop faco / rheolwraig siop faco / gwraig perchennog neu reolwr siop faco
2 baner gwladwriaeth Castilia, baner drilliw Castilia
als castellans que es passegen pels nostres carrers amb toros d'Osborne o xandalls amb l'estanquera
y Castiliaid sydd yn cerdded ar hyd ein heolydd â theirw Osborne (y tarw hwn yn sumbol answyddogol gwladwriaeth Castilia) neu dracsiwtiau â baner Castilia arnynt

..1/ estant
1
shilff

..2/ estant
1
de lluny estant o bell

estany
1
pwll, ll˙n
2
alcam

l’Estany
1
trefgordd (el Bages)

estaquirot
1
twps˙n
2
bwgan brain

estar
1
bod + rhangymeriad gorffennol

estar
1
aros

sala d’estar lolfa
2
bod, teimlo (iech˙d)
3
cymr˙d (amser)
4
Estigues quiet! B˙dd yn llon˙dd!


estar adormit
1
cysgu

estar al corrent de
1
bod yn ymw˙bodol o

estar a l’aguait
1
bod ar wyliadwriaeth

estar a l’alçada
1
bod yn ateb y gof˙n

estar al lloc indicat en el moment oportú
1
yn y lle iawn ar yr amser iawn

estar al nivell de
1
bod ar yr un lefel â

estar a punt de
1
bod ar fin (gwneud peth)

Estarŕs
1
trefgordd (la Segarra)

estar a to amb
1
bod yn unol â, yn gydnaws â
2
estar molt poc a to amb bod yn wahanol iawn i

estar baldat
1
bod wedi blino yn deg

estar barrallat amb
1
bod wedi ffraeo â, bod wedi torri perthynas â

estar bé
1
bod yn iawn

estar bojament enamorat de
1
caru rh˙wun yn angerddol

estar buit
1
bod yn wag

estar cert de
1
bod yn sicr o

estar com el gat i el gos
1
bod fel ci a’r hwch

estar convençut
1
bod yn argyhoeddedig, credu’n sicr

estar de genolls
1
bod ar eich pen-gliniau

estar de dol
1
bod yn galaru

estar disposat de
1
bod yn barod i

estar en bon estat
1
bod mewn cyflwr da

estar en campanya
1
bod mewn cyfnod ymgyrchu ar gyfer etholiad

estar en coma profund
1
bod mewn coma dwfn

estar en guerra
1
bod mewn rhyfel
estar en guerra amb bod yn rhyfela yn erb˙n...

estar enlluernat

1
bod wedi dallu (gan olau)

estar en oració
1
bod ar weddi, bod mewn gweddi

estar en retrocčs
1
bod ar drai

estar escampat
1
bod luch-dafl (h˙d y fan yma)

estar fart (d’alguna cosa)
1
bod wedi cael llond bol (ar rywbeth)

estar fresc
1
bod mewn picil

estar fresc com una rosa
1
bod yn hollol ddidaro

estar gat
1
bod yn feddw

estar lluny de
1
“bod ymhéll o”
Estic lluny de pensar aixň que dius Dw i ddim yn cytuno â h˙n a ddywedi o gwbl

estar malament de diners
1
bod yn brin o arian

estar mancat (d’alguna cosa)
1
bod heb (r˙wbeth)
no estar mancat de raó nid + bod yn gwbl anghywir
 
estar més content que un gínjol
1
mor llawen â’r gog, mor hapus â’r gog (“bod yn hapusach na losin / na jiw-jiwb”)
2
bod mor hapus â’r gog (""bod yn fw˙ bodlon na jiw-jiwb"")

estar penjat
1
bod ynghrog, bod yn hongian

estar perdut

1
bod ar goll

estar pet
1
bod yn feddw gaib

estar podrit de peles
1
bod yn graig o arian

estarrufar
1
gwrychu (gwallt)

estarrufar-se
1
ymchw˙ddo o falchder

estar-se
1
b˙w (mewn lle)
2
aros (mewn lle)
3
estar-se (de fer alguna cosa) peidio â (gwneud rhywbeth), ymatal rhag (gwneud rhywbeth)

no poder estar-se ni + gallu mo’r help, ni + gallu ddim peidio
Sé que he dit que no ho faria perň no m'he pogut estar.
Mi wn imi ddweud na fyddwn i’n ei wneud ond allwn i mo’r help / ond allwn i ddim peidio

no poder estar-se (de fer alguna cosa) ni + gallu ymatal (rhag gwneud rhywbeth), ni + gallu ddim peidio (â gwneud rhywbeth),
No em puc estar de fer unes preguntes... Alla i ddim peidio â gofyn rhai cwestiynau, Alla i lai na gofyn rhai cwestiynau, Alla i ddim ymatal rhag gofyn rhai cwestiynau
Acabo de veure la pel·lícula, i no m'he pogut estar d'escriure un comentari
w i newydd weld y ffilm, ac allwn i ddim peidio ag ysgrifennu sylw

estar-se a casa
1
aros gartref (aros gartre’, aros yn dre’)

 

estar segur
1
bod yn sicr, bod yn sir

estar-se morint
1
bod yn marw

estar-s’hi bé
1
teimlo’n gartrefol
S’hi estŕ bé aquí Rw i’n teimlo’n gartrefol yma

estar sorgit de
1
bod gwaith (rh˙wun)

estar tip de
1
bod wedi cael llond ei bol ar

estar tot dat i beneďt
1
bod yn ganlyniad rhagweladw˙, bod yn amlwg o’r dechrau

estat
1
cyflwr
2
beichiogrw˙dd
quedar en estat beichiogi
3
statws
4
gwladwriaeth
cop d’estat
coup d’état
estat policia
gwleidwriaeth bolís
home d’estat
gwleid˙dd
l’Estat Espanyol
Gwladwriaeth Castila
5 nació sense estat cenedl ddiwladwriaeth
.....les nacions sense estat d'Europa cenhedloedd diwladwriaeth Ewrop
la Plaça de les nacions sense estat
enw sgwâr yn nhref Tŕrrega (Principat de Catalunya / Tywysogaeth Catalonia) (“Sgwâr y Cenhedloedd Diwladwriaeth”)
Carrer nacions sense estat enw heol ym mhentref Ondara (la Marina Alta, País Valenciŕ / Gwlad Falensia) (“Heol (y) Cenhedloedd Diwladwriaeth”)

estatal
1
gwladwriaethol
a nivell estatal yn gwladwriaethol
2
defensa estatal amddiffyniad gwleidwriaethol

estatitzar
1
gwleidwriaetholi

els Estats Units
1
yr Unol Daleithiau;
als Estats Units; a Estats Units yn yr Unol Daleithiau

estatge
1
ystafell
2
tŷ, annedd, anheddle

estŕtic
1
llon˙dd, disymud

estŕtitiques
1
stateg

estat-nació
1
cenedl-wladwriaeth

estatura
1
taldra (person)

estŕtua
1
cerflun

estatus
1
statws
2
concedir-li l'estatus (d’alguna cosa) (a algú) cyflw˙no cyflwr (bod yn rh˙wbeth) (i r˙wun)

estatut
1
statud
2
estatuts = (clwb, sbort) rheolau
3
estatuts is-ddeddf

Estavar
1
trefgordd (l’Alta Cerdanya)

estavellar
1
torri yn ddeilchion

estavellar-se
1
cw˙mpo (awyren)
L’aparell es va estavellar a prop de l’aeroport Disgynnodd yr awyren yn agos i’r maes aw˙r
2 estavellar-se contra un arbre mynd i erbyn coeden, taro coeden, mynd i goeden, mynd yn glec i goeden
Estava pujant a Montserrat i quan vaig veure la pintada vaig tenir un ensurt tan gran que gairebé m'hi estavello amb el cotxe.
Yr oeddwn yn mynd lan i Montserrat a phan welais i’r slogan a baentwyd cefais i’r fath ysgytwad fel y bu bron i mi falu’r car yn yfflon

estel
1
seren
2
barcud
3
estel amb cua seren gynffon, seren gynffonnog, comed
4
estel del vespre seren yr hw˙r, Gwener
5
estel de matí seren fore
6
estel fugaç seren wib
7
estel polar seren y Gogledd

estela
1
(Archaeoleg) llech, coflech, maen goffa
2
ôl (llong) = dŵr aflon˙dd y tu ôl i gwch neu long
3
cynffon (awyren)
4
ôl, olion, camau (person)

estelada
1
w˙bren serennog
2
baner Catalonia â seren arni. Gweler estelat

estelat
1
serennog
2 la bandera estalada baner Catalonia â seren wedi ei hychwanegu
Hefyd: l’estelada
Els aficionats portaven senyeres i estelades
Roedd cefnogwyr y tîm yn cario baneri diaddurn Catalonia a baneri Catalonia â seren arnynt

________________________________________________________________________
Mae dau fath o bandera estalada

 y faner serennog las
L’estelada
blava “y faner serennog las” yw enw y faner hon, i’w gwahaniaethu oddi wrth y faner â seren goch, l’estelada vermella.

Mae’r gair estelada ar ei ben ei hun yn cyfeirio fel arfer at y faner serennog las.
________________________________________________________________________

la bandera de l'Estat catalŕ
(= baner gwleidwriaeth Catalonia) oedd enw gwreiddiol y “faner serennog las” . Mae dylanwad baner Ciwba i’w weld arni.

 baner Ciwba

Defnyddiwyd y faner serennog las am y tro cyntaf yn 1918. Dddeng mlynedd wedyn, fe’i mabwysiadwyd gan Llywodraeth Alltud Catalonia fel baner Gwerinlywodraeth Catalonia.
________________________________________________________________________

 y faner serennog goch
l’estelada vermella
“y faner serennog goch”. Daw o Gogledd Catalonia (hynny yw, y rhan o’r wlad ym meddiant Ffrainc) a chreuwyd gan y “Front Nacional de Catalunya” a l’any 1968. Gan ei bod yn blaid Farcsaidd-Leninaidd, fe ddefnyddiwyd seren goch yn lle seren wen.
________________________________________________________________________

 
estel de matí
1
seren y bore

estel fugaç
1
seren wib

estella
1
asglod˙n astell

estellador
1
torrwr coed

estel·lar
1
serol

estellar
1
asglodi, asglodioni, naddu
2
hollti, torri
estellar llenya torri coed tân

estellicó
1
asglod˙n
 
estellós
1
ffeibrog

estenalles
1
= tenalles gefeiliau

estendard
1
baner

estendre
1
est˙n
2
rhoi allan (tystysgrif)
3
taenu (ymen˙n)
4
rhoi allan = rhoi ar y lein i sychu (golch)
5
hw˙háu
6
llydanu
7
llunio (dogfen)

estendre’s
1
ymest˙n
2
ymest˙n dros = meddiannu arw˙nebedd penodol : estendre’s sobre
3
lledaenu (clef˙d)
4
manylu ar = siarad yn fanylach ar r˙w bwnc : estendre’s sobre

estenedor
1
lein ddillad
2
hors

estenňgraf
1
ysgrifwr llaw-fer, ysgrifwraig llaw-fer

estenografia
1
llaw-fer

estepa
1
step

Este’r
1
Ester

estereotip
1
stéreoteip

estčril
1
(gwraig) amhlantadw˙, diflad
2
ofer (ymdrech)
3
ofer (gwaith)
4
anffrw˙thlon (tir)
5
di-blant (pâr)

esterilitat
1
anffrw˙thlonder, anffrw˙thlonedd, diffrw˙thder

esterilització
1
anffrw˙thloni, diffrw˙tho
2
diheintio, diheintiad

esterilitzar
1
diheintio

esterlina
1
la lliure esterlina

esternudar
1
tisian, taro untrew

estčrnum
1
sternwm, asgwrn y frest

esternut
1
untrew

esterracar
1
chwalu, dymchwel
2
dodi rh˙wun ar wastad ei gefn, llorio rh˙wun

Esterri d’Aneu
1
trefgordd (el Pallars Sobirŕ)

Esterri de Cardós
1
trefgordd (el Pallars Sobirŕ)

estčs
1
wedi ei est˙n
2
eang
3
gorweddog

estesa
1
est˙n
2
una estesa de pentwr o

esteta
1
esthet˙dd

estčtic
1
esthetaidd
2
cirurgia estčtica llawfeddygaeth gosmetig

estčtica
1
estheteg
2
triniaeth harddu, triniaeth brydferthu
estčtica i perruqueria parlwr prydferthu / parlwr harddu a thrin gwallt
cabina d'estética parlwr prydferthu, parlwr harddu

Esteve
1
Steffan

estiba
1
storfa, storfan
2
pentwr

estibador
1
dociwr

estibar
1
llw˙tho, gosod llw˙th
Crec que el problema (= accidents de comions) no són els horaris excessius dels conductors, més aviat és la manca de professionalitat amb quč la cŕrrega esta estibada (Avui 2004-01-16)
(damweiniau lorďau) Yr w˙f yn meddwl nad y ffaith bod y gyrw˙r yn gweithio gormod o oriau ˙w’r broblem, ond mai esgeulustod wrth osod y llw˙th ˙w e (“diffýg proffesiynolddeb â’r h˙n y mae’r llw˙th wedi ei osod”)
Camions mal estibats Lorďau wedi’u llw˙tho’n wael
2
pacio
3 storio

estigma
1
gwarthnod, marc
2
man geni
3
stigmata ar gorff yr Iesu
4
stigmata ar gorff eraill, dynwarediad gwyrthiol yn ôl y Cristnogion
5
llosgnod marc a losgid â haearn poeth ar gnawd d˙n
i ddynodi ei fod yn gaethwas ac i ddangos perchnogaeth
6
llosgnod gwarthnod, marc a losgid â haearn poeth ar gnawd d˙n
i ddynodi ei fod yn ddrwg-weithredwr, neu yn gamgredwr
7
gwarthnod yr h˙n s˙’n peri gwarth
8
stigma (botaneg)

estigmatisme
1
stigmatedd

estigmatitzar
1
archollnodi

estigui
1
(chi) byddwch; (ef) byddo

estil
1
modd, dull
2
pw˙ntil
3
(Botaneg) colofnig
4
per l’estil fell˙, o’r math hwnnw
i altres coses per l’estil a phethau fell˙
5
a l’estil de yn null...
6 nofiad, strôc
estil papallona strôc adeiniog, strôc pilipala, strôc glöyn byw, nofio pilipala
 

estilar-se
1
bod yn y ffasiwn

estilet
1
bidogan, stileto
2
(Meddygaeth) stulet

estilista
1
arddullwr, steil˙dd
2
cynllun˙dd

estilitzar
1
arddullio

estilogrŕfica
1
llifbin, pěn llanw, pěn llenwi

estima
1
gwerth
2
parch, bri, edmygedd
3
tenir (algú) en molta estima edmygu (rh˙wun), meddwl yn fawr (o r˙wun), meddwl yn uchel (o r˙wun), meddwl y b˙d (o r˙wun)

estimable
1
uchel eich parch
2
cr˙n (swm)
3
eithaf da (gwaith)

estimació
1
amcangyfrif
2
gwerthusiad (eiddo)
3
parch
4
hoffter, edmygedd

estimar
1
caru, hoffi
2
ystyried
3
amcangyfrif, asesu
4
gwerthuso
5
estimar-li (una cosa) (a algú) bod yn ddiolchgar am

estimar-se
1
caru

estimar-se més
1
gwell gan, bod yn well gan
més m’estimo de no parlar-ne gwell gen i beidio sôn amdano

estimat
1
cariad = person a gerir

estimada
1
cariad = person a gerir

estimball
1
clogw˙n, dib˙n

estimbar
1
taflu = taflu dros ddib˙n

estimbar-se
1
taflu ei hun = taflu ei hun dros ddib˙n

estímul
1
symbyliad

estimular
1
symbylu

estintolar
1
ategu
La façana ha de ser estintolada mentre duri l'obra Rhaid ategu y talwyneb / y ffasâd tra bo’r gwaith adeiladu yn parháu
estar estintolat al sofŕ bod yn eich lled-orwedd ar y soffa
posar-se estintolat a la paret pwyso yn erbyn y wal

 
estipendi
1
cyflog, tâl

estíptic
1
stuptig, gwaed-ataliol, atal gwaed

estípula
1
(Botaneg) stipwl

estipulació
1
amodiad
2
estipulacions amodlen

estipular
1
amodi

estira
1
(Botaneg) ymest˙n

estirabot
1
nonsens
ser un estirabot (rh˙wbeth a ddywedw˙d) bod yn beth hurt

estirada
1
plwc, hwb
rebre una estirada d’orelles cael pr˙d o dafod (“cael tyniad clustiau”)

estira-i-arronsa
1
rhoi a derb˙n (“hw˙háu a byrháu”)

estirar
1
est˙n
2
tynnu
3
tyfu yn gyfl˙m (plent˙n)
4
a tot estirar fan bellaf
5
estirar la pota est˙n y goes = marw
6
estirar més el braç que la mŕniga
gwario mw˙ nag y gellir ei fforddio, gorwario (yn llythrennol: “est˙n y braich fw˙ na’r llawes, y tu hwnt i’r llawes”)
L’Ajuntament ha estirat més el braç que la mŕniga Mae Cyngor y Ddinas wedi gwario gormod

estirar-se
1
ymest˙n

estirat
1
estynedig
2
t˙nn
3
(person) trw˙nuchel, ffroenuchel, traháus

estireganyar
1
est˙n allan o siâp

estiregassar
1
plycio

estirp
1
tylw˙th, hil, c˙ff
d’estirp reial o g˙ff brenhinol

estisores
1
Gweler tisores = siswrn

estisoreta

1
pryf˙n clust

estiu
1
haf
2
a l’estiu yn yr haf
3
durant l’estiu yn ystod yr haf
4
en acabar l’estiu ar ddiwedd yr haf
5
vestir-se d’estiu gwisgo dillad haf
6
horari d’estiu amserlen haf

7 Que tinguis sort i que et vagi molt bé l'estiu!

Pob lwc a gobeithio cei di haf da!



estiuar
1
symud y da i’r hafod

estiueig
1
arhosiad haf
2
lloc d’estueig cyrchfan gwyliau

estiuejant
1
anheddwr haf
2
twrist

estiuejar
1
aros mewn lle am y tymor haf

estiuet de Sant Martí
1
haf bach Mihangel (yn llythrennol: haf bach Sant Martin)

estival
1
haf (cymhw˙sa
ir)
2
solstici estival heulsaf yr haf

Estivella
1
trefgordd (el Camp de Morvedre)
 
estiverol
1
(Parus major) titw mawr
Enw safonol: mallerenga carbonera

 







 
Adolygiad diweddaraf - darrera actualització 15 05 2002 :: 2003-10-28 :: 2003-12-18  :: 2004-01-13 :: 2005-02-07  :: 2005-03-09

Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pŕgina de la Web "CYMRU-CATALONIA"
(= Gal·les-Catalunya)
Weřrr am ai? Yuu řrr vízďting ř peij frřm dhř "CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katřlóuniř) Wébsait
Where am I?
You are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website
 
CYMRU-CATALONIA
DIWEDD / FI