http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_u_1167k.htm


0001z Tudalen Blaen / Pàgina principal

..........1863k Y Porth Cymraeg / La porta en gal·lès

....................0009k Y Gwegynllun / Mapa de la web

..............................1798k Geiriaduron / Diccionaris

........................................1794k Geiriaduron ar gyfer siaradwyr Cymraeg / Diccionaris per als gal·lesoparlants

..................................................0379k Mynegai i’r Geiriadur Catalaneg / Índex del diccionari català

............................................................y tudalen hwn / aquesta pàgina


..

 

 

 

 

 

 

 

Gwefan Cymru-Catalonia
La Web de Gal
·les i Catalunya

Geiriadur Cataloneg-Cymráeg
(ar gyfer siaradwyr Cymráeg)

Diccionari català-gal
·lès
(per gal
·lesoparlants)

 

tras - Txèquia

 

 

Adolygiad diweddaraf
Darrera actualització

2005-02-06 :: 2005-03-27

 

  



 

 

U, u

1
llythyren u (enw: u)
una vall en forma de U dyffryn siâp U

u
1
enw'r llythyren u

u
1
un
2
(dyddiad) cyntaf
3
un = yr un un

uberós
1
helaeth

uberrím
1
ffrwythlon dros ben

ubic
1
ym mhobman

ubicació
1
lleoliad
Va facilitar a la policia la ubicació geogràfica i l’entorn social dels dos presumptes autors del crim
Hysbysodd yr heddlu o’r ardal lle mae’r ddau droseddwr tybiedig yn byw ac o’r bobl y maent yn ymhél â hwy

ubicar
1
lleoli

ubicar
1
lleoli

ubicar-se
1
lleoli ei hun, gwybod ble yr ydych

ubicat
1
wedi ei leoli

ubiqüitat
1
hollbresenoldeb

udol
1
udiad, oernad
2
sgrech

udolador
1
sydd yn udo

udolar
1
udo, oernadu
2
sgrech

uf
1
ebychiad - i fynegi llethiad
2
ebychiad - ach-y-fi

ufà, ufana
1
rhodresgar, rhwysgfawr
2
traháus


ufana
1
rhwyg, rhodres
2
traha

ufanejar
1
brolio ei hun, dangos ei hun

ufanor
1
egni

ufanós
1
rhwysgfawr

ui!
1
(ebychiad - syndod) Duw!
2
(ebychiad - poen) ow!

UIB
1
la Universitat de les Il·les Balears Prifysgol yr Ynysoedd Balearig

uix!
1
(ebychiad) ach-y-fi! ech!

uix

1
twll corcyn

uixer
1
porthor
2
tywyswr

úlcera
1
briw, wlser
úlcera gàstrica briw ar y stumog
Té una úlcera gàstrica Mae ganddo friw ar y stumog

ulceració
1
doluriad, wlseriad, anafodiad

ulcerar-se
1
ymfriwio, mynd yn friw

ulcerós
1
dolurus, wlserog, briwiog

uliginós
1
sy'n byw mewn cors neu forfa

Ulisses
[u-LI-ses]
1
Wluses

ull
1
llygad
És mes facil veure una palleta en l'ull d'un altre, que una biga en el propi
Mae’n haws gweld y brycheuyn sydd yn llygad rhywun arall na’r trawst sydd yn dy lygad dy hun
Tanca bé els ulls Cae dy lygaid yn dynn

2
a ulls clucs ar ymddiriedolaeth
3
costar-li un ull de la cara costio ffortiwn ("costio llygad o'r wyneb")
4
en un tancar i obrir d'ulls ar amrantiad (“mewn cau ac agor llygaid”)
5
fer els ulls grossos cau llygad ar, cymryd arnoch beidio â gweld (“gwneud y llygaid yn fawr”)
6
tenir els ulls tancats bod â'ch llygaid wedi cau
7
(xandals amb banderes espanyoles) A mi em fa una mica mal als ulls això
(tracwisg â baneri Castilaidd) Mae’n dipyn o ddolur llygad imi
8
obrir els ulls a la realitat  agor eich llygaid i realiti bywyd
9
a ull o weld rhywbeth, wrth weld rhywbeth, yn ôl golwg rhwybeth
Temps enrere la compra d’aviram al mercat es feia a ull, que no a pes
Ers talwm, prynid dodefnod yn y farchnad yn ôl eu golwg yn hytrach nac yn ôl eu pwysau
1
0 Cal anar amb bon ull, companys Rhaid bod ar ein gwyliadwraeth, gyfeillion (“mynd â llygad da”)

Ullà
1
trefgordd (el Baix Empordà)

ullada
1
edrychiad

ullal
1
dant llygad, dant ci;
Encara no li han surtit els ullals Mae ei ddannedd llygaid heb ddod eto
2
dant neidr
3
ysgithir éliffant, (F) dant éliffant;
4
ffynnon, (De-ddwyrain Cymru: bwrlwm)

ullar
1
llygadu

ullastre
1
pren olifau gwyllt (Olea europaea) neu (Olea sylvestris)

Ullastret
1
trefgordd (el Baix Empordà)

ullat
1
sbyngaidd, meddal (F) sbwnjlyd

ullblau
1
llygadlas

ullcluc
1
â'r llygaid ar gau

Ulldecona
1
trefgordd (el Montsià)

Ulldemolins
1
trefgordd (el Priorat)

ull de vellut
1
llygad du, llygad cleisiog

ullera
1
ysbienddrych / ysbienddrychau (m), (F) sbinglas / sbínglasus (m)
3
ulleres sbectol; ulleres de sol spectol haul
4
ulleres math ar gacen

ulleral
1
rhychwant pont

ullerat
1
a chylchau am y llygaid

ulleres
1
gweler ullera

ullerol
1
mynedfa i (dwll cwninge, ayyb)

ullet
1
llygad bach;
fer l'ullet wincio
2
eginen

ulna
1
wlna, penelin

ulterior
1
(lle) pellach
2
(tro) diweddarach

ulteriorment
1
yn ddiweddarach

últim
1
diwethaf
2
olaf
3
diweddaraf

últim
1
y person olaf mewn cynffon
Qui és l'últim? Pwy yw’r un olaf yn y gwt?

últimament
1
yn ddiweddar

ultimar
1
gorffen

ultimàtum
1
wltimatwm, rhybudd olaf

últim terme
1
cefndir

ultra
1
ultra mesura yn ormodol
2
ar wahân i

ultra
1
eithaf

ultra
1
eithafwr

ultradreta
1
l'ultradreta y dde eithafol

ultradretà
1
asgell dde eithafol

ultradretà
1
un sydd yn arddel syniadau’r asgell dde eithafol

ultraespanyolista
1
cendlaetholwyr eithafol y wladwriaeth Sbaenaidd

ultraherètic
1
arch-hereticaidd

ultraliberal
1
arch-ryddfrydol

ultramar
1
tiriogaeth dramor
2
gwledydd estron

ultramarí
1
ultramarins llysiau tramor

Ultramort
1
trefgordd (el Baix Empordà)

ultrança
1
a ultrança (adf) i'r eithaf
2
combatre a ultrança ymladd i'r eithaf

ultraortodoxe
1
tra uniongred

ultrapassar
1
rhagori ar
2
blaenori


ultraroig
1
uwchgoch

ultratge
1
ysgelerder
2
sarhâd
ultratge a la bandera espanyola sarháu baner Castilia (trosedd dufrufol iawn yng ngolwg y Castiliaid)
Ultratge a la bandera espanyola - em sembla patètic i prehistòric que es condemni a un jove per 'ultratge' a un troç de tela inflamable (fòrum racocatala 2005-04-15)
Sarháu baner Castilia - rw i’n ei gweld yn bathetig ac yn gynhanesyddol fod llanc wedi ei anfon i’r carchar am “sarháu” darn o frethyn llosgadwy
 

ultratomba
1
y byd nesaf

ultrancer
1
eithafwr

ultraviolat
1
uwchfioled

ulular
1
udo

umbilical
1
bogeiliol
2
cordó umbilical
llinyn bogail

umbral
1
(Castileb) trothwy
estar a l’umbral de la pobresa bod
ar drothwy tlodi
(Catalaneg cywir: estar al llindar de la pobresa)

un
1
(rhifolyn) un

un
1
una

un
1
un

2
els uns i els altres pawb
Sembla que els uns i els altres s'ho passen molt i molt .
Mae’n debyg bod pawb yn cael hwyl a hanner

una
1
un o'r gloch
2
tot d'una
..a/ (adf) yn sydyn
..b/ (adf) ar unwaith (Cataloneg yr Ynysoedd)

una bona part de
1
rhan fawr o

unagrandelibre
1
la unagrandelibre gwladwriaeth Castilia, Sbaen
El PP és anti totes les nacions de la Península ibèrica que no siguin la unagrandelibre
Mae’r blaid PP yn erbyn y cenhedloedd i gyd yng Ngorynys Iberia hebláw Castilia
TARDDIAD: Castileg “una grande y libre”, moto Ffasgwyr Castilia, “(gwlad) (sydd yn) un (hynny yw, yn uned), (yn) fawr (ac yn) rhydd”

una i altra vegada
1
byth a beunydd

un altre
1
un arall

un altre cop
1
unwaith eto

una mínima part
1
rhan fychan

unànime
1
unfryd

unanimitat
1
unfrydedd

unça
1
owns
unça anglesa owns Seisneg (28.35 gr)
guants de vuit unces angleses menyg wyth owns Seisnig

unció
1
eneiniad
donar l'extrema unció a rhoi’r eneiniad olaf i (eneinir rhywun sydd yn glaf neu ar fin marw ar y llygaid, y clustiau, y ffroenau, y gwefusau, y dwylo, a’r traed gan offeriad, wrth iddo ddatgan maddeuant pechodau)

UNESCO
1
UNESCO

un cop
1
Ar ol (iddo), Ac yntau...

ungir
1
eneinio

ungla
1
ewin
2
crafanc (cath)
3
carn (ceffyl, buwch)

unglada
1
mark ewin

unglera
1
ewinor, ffelwm

unglot
1
carn (ceffyl, buwch)

un gran nombre de
1
nifer fawr o

ungüent
1
eli

únic
1
heb ei ail, dihafal
2
unig
3
(rhagenw) yr unig un = yr unig berson
4
(rhagenw) yr unig un = yr unig beth

unicament
1
yn unig

unicitat
1
unigrwydd

unicorn
1
uncorn

unifamiliar
1
un-teulu

unificació
1
uniad

unificador
1
sydd yn uno

unificar
1
uno

uniformar
1
unffurfio, safoni

uniforme
1
unffurf
2
safonol
3
un, unddull (= heb fod yn wahanol)
4
(cyflymdra) cyson
5
(wyneb) lefel, gwastad

uniformitat
1
unffurfiad
2
unrhywiaeth
3
gwastadedd

unigènit
1
l'Unigènit yr Unig-anedig Fab
2
unig-anedig
3
unochrog

unilateral
1
uno, uniad = (gweithred)

unió
1
undeb = cymdeithas
2
undod
La desunió destrueix, i la unió fa la força (“Mae anundeb yn difetha, ac y mae undeb yn yn gwneud nerth”) (Dywediad) Mewn undeb mae nerth
2
(corff) cymal
4
cysondeb

(la) Unió Europea
1
Yr Undeb Ewropaidd

unionista
1
unoliaethwr

unir
1
uno, ymuno
unir esforces ymuno
2
cyfuno (cwmnïau)

unir-se
1
uno (â = amb)

uníson
1
unsain

uníson
1
(Cerddoriaeth) unsain
a l’uníson yn unsain
cantar a l’uníson canu’n unsain
cantar a luníson amb diversos instruments canu’n unsain â gwahanol oferynnau
2
a l’uníson
ag un llais, yn unllef
3
a l'uníson amb ar y cyd â
 

unitari
1
unedig
2
(crefydd) Undodaidd
3
unigol

unitat
1
undod
2
uned
unitat mòbil uned darlledu allanol /  uned darlledu allanol symudol

univers
1
bydysawd

universal
1
cyffredinol
2
byd (cymhwysair)
3
byd-eang
4
història universal hanes y byd
5
enwog ar draws y byd
Pau Casals és un català universal, admirat i respectat arreu del món per haver estat un gran músic i un gran defensor de la Pau, dels Drets Humans i de Catalunya

Mae Pau Casals yn Gatalaniad enwog ar draws y byd, a edmygir ac a berchir ym mhedwar ban byd am ei fod yn gerddor mawr, yn amddiffynnwr mawr Heddwch, hawliau dynol, a Chatalonia

universalisme
1
cyfanfydedd

universalment
1
yn gyffredinol

universitari
1
prifysgol (ansoddenw)
professora universitària darlithydd, darlithwraig
professor universitari darlithydd, darlithiwr

universitari
1
myfyriwr prifysgol, myfyrwraig brifysgol

universitat
1
prifysgol

Universitat Autònoma
1
(Gwladwriaeth Gastilaidd) prifysgol yn perthyn i ranbarth hunanlywodraethol

la Universitat de les Il·les Balears
1
(UIB) Prifysgol yr Ynysoedd Balearig

un mateix
1
ef ei hun, chi eich hunan
Parlar amb un mateix és un signe de problemes mentals
Yr arwydd cyntaf o wallgofrwydd yw siarad â chi’ch hunan (“arwydd o broblemau meddyliol yw siarad â chi’ch hunan”)

un no sé què de
1
(wrth siarad am ryw agwedd anodd ei disgrifio) rhyw fath o
a la seva conferència es percebeix un no se què de mala llet
Roedd rhyw fath o ddrwgdeimlad i’w ganfod yn ei araith


un per un
1
o un i un

untament
1
iro

untar
1
iro
2
llwgrwobrwyo
Els espanyols han fet els deures. Han dut de putes els delegats de les altres federacions, els han untat convenientment. Ara tindràn els seus vots.
Mae’r Castiliaid wedi gwneud eu gwaith cartref. Maent wedi talu am buteiniaid i’r dirprwyon o’r ffederasiynau eraill, ac y maent wedi eu llwgrwobrwyo hyd at y lefel angenrheidiol. Nawr ganddynt hwy y bydd eu pleidleisiau.

untar-se
1
mynd yn seimllyd

UOC
1
= Universitat Oberta de Catalunya Prifysgol Agored
Catalonia
a la UOC ym Mhrifysgol Agored
Catalonia

upa!
1
lan â ti!

Ur
1
trefgordd (l'Alta Cerdanya)

uralita
1
wralit

uraní
1
wraniwm

urbà
1
trefol
mobilari urbà offer stryd (meinciau, postiau lamp, ayyb)
2
moesgar

urbà
1
heddwas, heddwraig (un o heddlu cymunedol)

urbanisme
1
cynllunio dinesig, cynllunio trefol
2
byw mewn pentrefi / trefi / dinasoedd, trefnu pentrefi neu drefi neu ddinasoedd
 

urbanista
1
cynlluniwr dinesig

urbanitat
1
moesgarwch

urbanització
1
trefoli, trefoliad
2
ystâd dai

urbanitzar
1
trefoli
2
datbygu = adeiladu (ar dir agored)

urbi et orbi
1
i'r byd a'r betws
yn llythrennol: i'r ddinas [Rhufain] a'r byd - felly mae’r cyfarchiad ar ddechrau neges Babaidd

urbs
1
dinas

urdú
1
Wrdw

urea
1
wrea, troeth

urèter
1
wreter, pibell yr aren = pibell sydd yn cysylltu'r arenau a'r bledren y mae'r troeth yn mynd ar hyd-ddi

uretra
1
wrethra, pibell droeth, pibell y bledren = pibell y mae'r troeth yn gadael y bledren ar hyd-ddi

Urgell
1
comarca (Gogledd Catalonia)

urgència
1
brys
2
argyfwng
3
en cas d'urgència
4
(arwydd mewn ysbyty ) urgències adran ddamweiniau
5
sala d'urgències

urgent
1
taer
2
brys = yn gofyn brys

urgentment
1
ar frys

urgir
1
bod taer angen (rhywbeth)

urgir-se
1
gorfod ar

urinari
1
troethol

urinari
1
ty bach

urna
1
wrn
2
(gwleidyddiaeth) blwch pleidleisio
3
les urnes etholidau
acudir a les urnes mynd i bleisleisio
És president per voluntant dels catalans expressada a les urnes
Fe yw’r arlywydd ar ôl i bobl Catalonia fynegu eu dymuniadau yn yr etholiadau

Només a les urnes podem saber quants som Dim ond trwy sefyll mewn etholiad gallwn wybod faint sydd ohonom

expressar-se a les urnes pleidleisio, bwrw pleidlais (“eich mynegi’ch hun yn y blychau pleidlsieion”)
El Punt 2005-09-08: Ja és hora d’afrontar la immigració des d’un punt de vista global i això implica assumir que és injust i democràticament deficient que prop del 10 per cent de la població no tingui dret a expressar-se a les urnes
Mae’n hen bryd delio â’r mewnfudiad o safbwynt hollgynhwysfawr, ac y mae hynny’n meddwl derbyn ei bod yn annheg ac and yw hi’n hollol ddemocrataidd fod bron deg y cant o’r boblogaeth heb yr hawl i fwrw pleidlais

una victòria a les urnes
buddugoliaeth yn yr etholiad
Blair demana als laboristes que no donin per feta una nova victòria a les urnes
. (Avui 23 01 2005)
Blair yn gofyn i gefnogwyr y Blaid Lafur beidio â chymryd yn ganiataol y byddant yn ennill yr etholiad yr eildro

uròleg
1
wrinegwr, wrinegwraig; troethegwr, troethegwraig

urologia
1
wrineg, troetheg

urpa
1
crafanc
caure a les urpes d’ (algú) cwympo i grafangau (rhywun)
Espero que ERC no siguin tant burros com per caure a les urpes de CiU

Rw i’n gobeithio na fydd ERC (Plaid Chwith Gwerinlywodraethol Catalonia) mor dwp â chwympo i grafangau CiU (plaid ranbarthol Catalonia)

urs
1
(Rosselló) arth [Catalaneg safonol: ós]

ursí
1
arthaidd

Ursula
1
Wrswla

urticària
1
wrticaria, danadlwst

Uruguai
1
Wrwgwái

uruguaià
1
Wrwgwaiaidd
1
(egb) Wrwgwaiad, Wrwgwaies

us
1
chi

ús
1
defnydd
estar en us bod yn cael ei ddefnyddio
2
fer us de defnyddio
3
fer un mal us de camddefnyddio

usar
1
defnyddio
2
(iaith) defnyddio

Al saló de Montjuïc només s'hi usen el castellà i l'anglès.
La nostra llengua no hi és.
Yn y sioe yn Montjuïc dim ond y Gastileg a’r Saesneg a ddefnyddir. Ni cheir ein hiaith ninnau yno.

Una llengua no es perd perquè els que no la saben no l'aprenen, sinó perquè els que la saben no l'usen.
Ni chollir iaith am fod y sawl nad yw yn ei gwybod ddim yn ei dysgu, ond am fod y sawl sydd yn ei gwybod ddim yn ei defnyddio



El president del Congrés, Manuel Marín torna a fer callar (el portaveu d’ERC Joan Tardà) al Congrés per usar el català (Avui 25  Chwefror 2005)
Arlywydd y Gyngres, Manuel Marín, yn rhoi taw unwaith eto ar lefarydd plaid ERC Joan Tardà yn y Gyngres am ddefnyddio’r iaith Gatalaneg
 
usat
1
molt usat â llawer o ôl traul arno, treuliedig, wedi ei dreulio
2
ail-law
3
wedi ei ddefnyddio / ei defnyddio
  

usatge
1
arfer

usdefruit
1
(Y Gyfraith) defnyddio dros amser

usdefruitar
1
(Y Gyfraith) cael defnyddio dros amser

(les) Useres
1
trefgordd (l'Alcalatén)
http://www.geocities.com/el_tirant/Com_Alcalaten.htm


usitat
1
wedi ei ddefnyddio yn aml

Ustrell
1
trefgordd (el Vallès Occidental)

usual
1
arferol

usuari
1
defnyddiwr, cwsmer
2
siaradwr rhyw iaith

usura
1
usuriaeth

usurer
1
usuriwr, usurwraig

usurpació
1
trawsfeddiant
2
meddiannu adeilad heb ganiatâd, meddiannu heb awdurdod, feddiannu anawdurdodedig, meddiannu heb hawl
Els esquàters... s’enfronten a un procés per usurpació, danys i frau del fluid elèctric (El Triangle 2004-01-19)
Mae’r sgwatwyr yn wynebu achos am feddiannu anawdurdodedig, difrod, a dwyn trydan (“twyll yr hylif trydan”)

usurpador
1
trawsfeddiannol
2
(enw) trawsfeddiannwr, trawsfeddianwraig

usurpar
1
trawsfeddiannu

ut
1
(Cerddoriaeth) do
amb tots els ets i uts yn drwyadl

úter
1
croth

uterí
1
crothol

Utiel
1
trefgordd (el Ports) 
(Treflan Gastileg yn ol Cyffredinfa València) (Enw Castileg: Utiel)

útil
1
defnyddiol

utilitari
1
iwtilitaraidd

utilitari
1
car bach

utilitat
1
defnyddioldeb
sense cap utilitat da i ddim, diwerth, mwy diwerth na diwerth (“heb yr un defnyddioldeb”)

utilitzable
1
defnyddiadwy

utilització
1
defnydd

utilitzar
1
defnyddio

utillatge
1
offer

utopia
1
wtopia
Les utopies no serveixen de res si no podem fer-les realitat
Nid oes yr un diben i wtopiâu os nad ydym yn gallu eu gwironeddu

utòpic
1
wtopaidd

Utxafava
1
trefgordd (l'Urgell)

úvula
1
tafodig

uvular
1
tafodigol


 

 ·····
Ble’r wyf i? Yr ych chi’n ymwéld ag un o dudalennau’r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc?
Esteu visitant una pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Weø(r) àm ai? Yuu àa(r) zïting ø peij fròm dhø "CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katølóuniø) Wébsait
Where am I?
You are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website

CYMRU-CATALONIA