Geiriadur Basgeg-Cymraeg

1291k Geiriadur Basgeg-Cymráeg / Diccionari basc-gal|lès / Basque-Welsh Dictionary/ Bask-Welsh díkshønøri

http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_basgeg_cymraeg_AZERIA_a_1291k.htm

Yr Hafan

..........1863k Y Fynedfa yn Gymraeg

....................0009k Y Gwegynllun

............................. 1798k Geiriaduron - tudalen dewis seiliaith y geiriadur

.......................................1794k Cynhwyslen i'r Geiriaduron yn Gymraeg ar y wefan hon

....................................................0048k Mynegai i'r Geiriadur Basgeg

.....................................................................y tudalen hwn

Gwefan Cymru-Catalonia
La Web de Gal·les i Catalunya
Adran 5: Geiriaduron

GEIRIADUR BASGEG-CYMRAEG

LLYTHYREN A

Adolygiad diweddaraf 05 04 2002

0448k
Enwau lleoedd Gwlad y Basg (rhestr o ffurfiau llygredig Ffrangeg a Chastileg a'r ffurfiau brodorol)
Topònims del País Basc (llista de les formes dels topònims en llengüa estrangera - francès i castellà - i les formes autòctones)

Cafodd ffeiliau’r geiriadur hwn, a wnaed gennyf rhwng 1985 a 1995, eu difwÿno rÿwsut.

Yr wyf wedi rhoi yr hyn a oedd yn bosibl ei achub ar y tudalennau hyn, gan obeithio cael amser i’w diwygio rÿwbrÿd

-a- (mewnosodiad i ti (gwrthrÿch uniongyrchol) (talfyriad ar -ka-)

-a (olddodiad)
(enwau lleoedd) Gasteiz, Gasteiz|a = i Gasteiz

gweler -ra

-a|gan

-a|gan|a

-a|gan|a|ino

-a|gan|a|ko

-a|gan|antz

-a|gan|dik

-a|ino

-a|rEKIN

-a|REN alde (olddodiad) o blaid

-a|REN alde|an (olddodiad) o'i chymharu â
-a|rEN|a eiddo (un), peth sÿ'n / oedd yn perthÿn i

lehen|ago etxe hau nire aiton|a|REN|a zen
cÿnt eiddo fy nhad-cu oedd y tŷhwn

-a|REN alde|an (olddodiad) o'i chymharu â

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

-a|rEN arte|an

-a|rEN aurre|an

-a|rEN bitarte|z

-a|rEN erdi|an

-a|rEN inguru|an

-a|rEN kontra yn erbÿn

-a|rEN ondoren ar ôl

-a|rEN

-a|rEN|A

-a|rEN|GA|TI|KO yn erbÿn

-a|rEN|GAN

-a|rEN|GAN|A

-a|rEN|GAN|A|KO

-a|rEN|GAN|AINO

-a|ren|GAN|ANTZ

-a|REN|GAN|DIK

-a|rEN|TZAT

-a|ri o bosibl o darddiad Basgeg;
fe'i ceir yn enwau prydau o fwÿd
gosari = brecwast
barazkari = cinio, prÿd ganol dÿdd
askari = te, prÿd diwedd y pnawn
3

aarandi|keria XXXXX

ab|izen cyfenw

ababor XXXXX

abadagune XXXXX

abade offeiriad [cf apaiz] abad [cf apaiz]

abade|sa abades

abadeki XXXXX

abadetza XXXXX

abadia abatÿ

Abadiño cynghorfan

abagadune cyfle

abai

Abaigar cynghorfan

abail|du (berf gyflawn) _abail|du da (wedi) blino'n lân = bod â blinder (berf anghyflawn) mae wedi ei flino'n lân, wedi gyrru blinder ar

abail|du|ra blinder mawr, lludded

abakando cimwch

abako ábacws

abal XXXXX

abala|tu XXXXX

Abalzizketa cynghorfan

abandona|tu XXXXX

abandonu XXXXX

abanguardia blaengad

abaniko XXXXXX

abantaila mantais braint

abantaila|tu manteisio XXXXX

Abanto

abantza|tu XXXXX

abar cangen (coeden) priciau tân gweddill

abar|aska dil mêl

abariz (coeden) quercus coccifera = prinwÿdden

Abariz|keta enw lle, cyfenw; lle prinwÿdd

abark|et|ari gwneuthurwr esgid gwadn rhaff a thop cynfas

abark|eta esgid gwadn rhaff a thop cynfas

abarka sandal Basgaidd

abarka|gile XXXXX

abarka|tu XXXXX

abaro XXXXX

abarrots XXXXX

abartsu XXXXX

Abartzuza cynghorfan

abata XXXXX

Abaurregain|a cynghorfan

Abaurrepe|a cynghorfan

abdiak|tu XXXXX

abdikazio XXXXX

abe trawst colofn

abegi egin ukan): (pobl) (wedi) derbÿn, (wedi) croesawu

abegi (pobl) derbyniad, croeso (oeraidd), croeso (brwd)

abegi|kor croesawus, lletÿgar

abegi|kor|tasun lletÿgarwch

abegi|tsu XXXXX

abel- ffurf cyfunol ar $ES abereES$ = anifail (megis buwch, dafad, gafr, mul, ceffÿl, etc)

abel|buru pen (wrth rifo gwartheg)

abel|etxe XXXXX

abel|gorri XXXXX

abel|talde praidd, haid beudÿ

abel|tzain bugail = un sÿ'n gofalu am braidd

abel|tzain|tza XXXXX

abenda XXXXX

abendu Rhagfÿr

abeni|tu XXXXX

abentura menter

abentura|tu XXXXX

aber|tzale gwladgarwr

aber|tzale|tasun gwladgarwch

aberas|garri

aberas|tasun cyfoeth

aberas|tu cyfoethogi = gwneud yn gyfoethog ymgyfoethogi = dod yn gyfoethog

aberats cyfoethog, cefnog un cyfoethog

aberats1 (ansoddair)
1 cyfoethog, cefnog
gure ait_a ez zen aberats|a (gure aita ez zen aberatsa) = doedd ein tad ddim yn gyfoethog

abere tratu|lari porthmon, gwarthegwr = un sÿ'n prynu a gwerthu gwartheg

abere anifail = anifail fferm, buwch, dafad ?anifail anwes

abere|keria BRUTALITY

aberia (peiriant) pall, methiant
diffÿg, torri i lawr

aberia|tu (wedi) torri i lawr

Aberin cynghorfan

aberkide XXXXX

aberkoi

aberrazio XXXXX

aberri egun|a diwrnod y genedl

aberri cenedl, mamwlad

aberri|a eta nazionalitate|a cenedl a chenedligrwÿdd

aberri|ra|tu XXXXX

abertzalekeria XXXXX

abes|lari cantor, canwr

abes|lari canwr

abes|tu (wedi) canu [= kanta|tu]

abesbatza XXXXX

abest|batza côr

abesti cân

abia|puntu XXXXX

abia|tu (wedi) cychwÿn (siwrnai) mÿnd (tua, i)

abiadore XXXXX

abiadura alda|tze|ko kaxa bocs gêr

abiadura alda|tze|ko palanka ffon gêr

abiadura handi|ko trena trên cyflymder uchel

abiadura cyflymder

abiadura-neurgailua sbidomedr

abil|du XXXXX

abilezia

abilitate

abioi awyren

abisatu XXXXX

abisu rhybudd

Ablitas cynghorfan

abokatu cyfreithiwr

aboli|garri XXXXX

aboli|tu XXXXX

abona|garri XXXXX

abona|giri XXXXX

abona|mendu XXXXX

abona|tu XXXXX

abonu XXXXX

aborda|garri

aborda|ia

aborda|tu

aboro

aborokin

aborta|garri

aborta|tu

aborto erthylu

abortu XXXXX

abots

absolba|tu XXXXX

absolbazio XXXXX

absolutuki XXXXX

absorbi|tzaile XXXXX

absortzio XXXXX

absteni|ti XXXXX

abstentzio XXXXX

abstradi|tu XXXXX

abstrakzio XXXXX

aburtoin XXXXX

aburu barn

abus|uzko XXXXX

abusa|tu XXXXX

abusari XXXXX

abusatzaile XXXXX

abuztu mis Awst

adabaki XXXXX

adabaki patjÿn

adabatu XXXXX

adaki XXXXX

adapta|garri XXXXX

adaptatu XXXXX

adar (anifail) corn (trychfilÿn) antena

adar|dun XXXXX

adar|jole XXXXX

adar|jotze XXXXX

adar|ka dan gornio

adar|ka|da XXXXX

adar|ka|tu (wedi) cornio = gwthio neu wanu gwanu â chÿrn

adar|ka|tze corniad = gwthiad neu dwlciad â chÿrn

adarr|a jo (wedi) tynnu coes

adarr|ak ukan (wedi) bod yn gwcwallt (= gwr y mae ei wraig yncypladu â dÿn arall)

Adasa XXXXX

adats mwng

adberbio adferf

adbokazio XXXXX

adei XXXXX

adei|tasun moesgarwch

adei|tsu cwrtais, moesgar

Aderitz

adi gofal!

adi gwÿliadwrus, craff

adi|ar|azi XXXXX

adi|bide enghraifft

adi|bide|z er enghraifft (byrfodd: ad.)

adi|erazle XXXXX

adi|ezin annealladwÿ

adi|gaitz XXXXX

adi|garri XXXXX

adi|kor deallgar, gwÿbodus dealladwÿ

adi|kor|tasun astudrwÿdd hawddgarwch

adi|kun|tza XXXXX

adi|men deallusrwÿdd

adi|men|du XXXXX

adi|men|du deallusrwÿdd

adi|men|tsu deallus

adi|tasun XXXXX

adi|tu (wedi) deall [uler|tu] (wedi) clywed [entzun]

adiera XXXXX ystÿr

adiera|ezin XXXXX

adiera|gaitz XXXXX

adiera|garri XXXXX

adieraz|gailu (car) golau dangos

adieraz|garri ystyrlon

adieraz|i (wedi) meddwl = bod â'r ystÿr

adieraz|kizun dehongliad

adieraz|kor mynegol = yn amlygu teimladau

adierazpen XXXXX

adierazpide XXXXX

adin oedran [edade]

adin|bat cymaint â [adin, beste]

adin|eko mewn oed

adin|gabe XXXXX

adin|gabe|ko XXXXX

adina (ag ansoddair) cÿn |||ed â, yr un mor ||| â

adina cymaint â [beste, adin|bat]

adio hwÿl! da bot! [agur]

Adioz cynghorfan

adis|kid|antza cyfeillgarwch

adis|kide cyfaill, ffrind [lagun]

adis|kide|tasun cyfeillgarwch

adis|kide|tsu cyfeillgar

adiskide|tu (wedi) gwneud ffrindiau (wedi) ymgymodi â

aditz berf

aditzera eman XXXXX

aditzera XXXXX

adix|kide ffrind, cyfaill

adizio XXXXX

adizjoko XXXXX

adizkera XXXXX

adizu hei! (i alw un) [aizu]

adjektibatu XXXXX

adjektibo ansoddair

adjudikatu XXXXX

administr|ari gweithiwr gweinyddol

administra|tzaile XXXXX

administralgo gweinyddiaeth = gweinyddu, rheoli

administratu XXXXX

administrazio gweinyddiaeth = llywodraeth

adminiti|ezin XXXXX

admiti|garri XXXXX

admititu XXXXX

adora|garri XXXXX

adora|tu XXXXX

adora|tzaile XXXXX

adorazio XXXXX

adore eman (wedi) calonogi, (wedi) ysbrydoli

adore ysbrÿd, anogaeth, calondid, rhuddin

adore|gabe isel ei hysbrÿd
digalon

adore|gabe|tasun iselder ysbrÿd
digalondid

adore|gabe|tu digalonni

adore|tsu

adore|tsu dewr

adore|tu (wedi) calonogi, (wedi) annog (wedi) ymwroli, (wedi) ymlonni

adore|z

ados dago (wedi) bod o'r un farn

ados o'r un farn

ados|t|ezin XXXXX

ados|tasun cÿdymffurfiad

adreila|tu XXXXX

adreilu bricsen

Adriati|ko Itsaso|a Môr Adria

adskribatu XXXXX

aduan|ari swÿddog y tollau

aduana tolldÿ

adulterio egin (wedi) godinebu

adulterio godineb

adulterio|gile godinebwr

Aduna cynghorfan

adur poer

adurr|eta|ko bib = clwt a roir o dan en plentÿn wrth ei fwÿdo

AEB

aero|irris|tailu hofrenfad

aero|neska gweinyddes awÿren

aeroplano gleider

Aezkoa XXXXX ardal dafodieithol, is-dafodiaith o Naffareg Isaf (Eartu)

Aezkoa-Iriberri

afal|du (wedi) ciniawa, (wedi) cael cinio

afal|ondo XXXXX

afal|ondo
1 amser ar ôl swper (pan fÿdd pawb yn siarad o gwmpas y ford);
TARDDIAD: “ar ôl swper” (afal- mewn geiriau cyfansawdd, ffurf ar afari = swper) + (ondo = ochr; ar ôl)

afal|ondo|an ar ôl cinio

afal|ordu XXXXX

afandu XXXXX

afanean XXXXX

afari cinio

afarite XXXXX

afektatu XXXXX

afektibate XXXXX

afektu XXXXX

afera XXXXX

afiliatu XXXXX XXXXX

afinatu XXXXX

Afrika Affrica, yr Affrig

afruntu XXXXX

afusila|tu XXXXX

-aga

agentzia XXXXX

agentzia|tu XXXXX

ager gweladwÿ (e) gowlg, golygfa, trem, tremfa

ager|i (bw) datgan

ager|kari XXXXX

ager|keta XXXXX

ager|pen XXXXX

ager|toki llwÿfan

ager|tu (wedi) ymddangos [azal|du] datgan

ager|tzaile XXXXX

ageri izan (wedi) ymddangos (wedi) bod yn y golwg

ageri|ko cyhoeddus

agerr|arazi XXXXX

agi de|nez yn ôl pob golwg

agi den|aen yn ôl pob golwg

agi|an efallai, hwÿrach [behar|ba|da]

agi|ta|tzaile XXXXX

agi|tu (wedi) digwÿdd

Agilar

agin|du (wedi) gorchymÿn (e) gorchymÿn

agin|dun XXXXX

agin|pide awdurdod = y gallu i rhoi gorchmynion

agin|tari pennaeth

agin|tari|tza awdurdod = swÿdd pennaeth

agin|te awdurdod

agin|te|keria XXXXX

agin|tza XXXXX

agin|tza|ri addewid

Aginaga

Aginaga Aginaga (Gulibar) Aginaga (Lizoain)

agintari|ak awdurdodau = cÿrff sÿ'n rheoli

agir|aka XXXXX

agiri dogfen

agiri|an yn agored, yn gyhoeddus

agiri|ka egin (wedi) dwrdio, (wedi) ceryddu

agiri|ka dan geryddu

agiri|ko amlwg, gweladwÿ, cyhoeddus

Agirre Agirre (Arrieta) Agirre (Bermeo)

agita|tu XXXXX

-ago

agoania|tsu XXXXX

agoanta|tu XXXXX

Agoitz

agonia|tu XXXXX

agor (Gipuzkoa) Medi = {Irail}

agor sÿch

agor|t|ezin XXXXX

agor|tasun XXXXX

agor|te sychder = cyfnod heb law

agor|tu (berf gyflawn: izan) (wedi) mÿnd yn sÿch, (wedi) sychu (berf gyflawn: izan) (wedi) darfod, (wedi) cael ei + llwÿr dreulio [amai|tu]

agor|tu sÿch darfodedig, treuliedig

agorr|aldi XXXXX

agorr|il Awst, mis Awst (dwÿrain Euskalherria)

Agorreta

agot XXXXX

agrega|tu XXXXX

agudo cyflÿm [laster, azkar, arin] (adf) yn gyflÿm

agudo|ki XXXXX

agudo|tasun cyflymder

agur egin

agur cyfarch ffarwél

agur hwÿl, da boch

agur|garri parchus

agur|keta cyfarchiad

agur|tu cyarch; wedi cyfarch ffarwelio; wedi ffarwelio

agura

Agurain

agure (e) hen ŵr

agure|tu XXXXX

aguro cyflÿm

ah|ume

aha- ffurf ragddodiadol ar aho_ = ceg

aha|men

aha|pe|ka mewn llais isel

ahabi (ffrwÿthÿn) (teulu Vaccinium) llygaeren

ahaide hurbil perthynas agos

ahaide perthynas = un sÿ'n perthÿn, rhan o'r teulu perthynas = perthynas pell; ahaide|ak

ahaide|go

ahaide|keria llosgach

ahaide|tasun

ahaide|tu

ahal du|en beste cymaint ag y gall

ahal izan [du] gallu / wedi gallu; medru / wedi medru; bod yn abl i / wedi bod yn abl i

ahal gallu = medr, cymhwÿster, nerth

ahal gobeithio, rwÿf yn gobeithio

ahal|a cymaint ag sÿ'n bosibl, y cwbl y gellir ei...

ahal|bide posibilrwÿdd

ahal|bide|tu

ahal|dun nerthol

ahal|egin ymdrech

ahal|egin|du (wedi) ceisio, (wedi) ymdrechu

ahal|egin|ean egon bod yn eitha' posibl

ahal|ezin di-rÿm

ahal|gabe di-rÿm

ahal|guzti|dun hollalluog

ahal|guzti|dun|tasun hollalluogrwÿdd

ahal|ik y mwÿaf posibl

ahal|ke cywilÿdd

ahal|ke|gabe di-gywilÿdd

ahal|ke|garri cywilyddus

ahal|ke|tu cywilyddo

ahal|men gallu i wneud peth

ahal|tsu nerthol, grymus

ahant|ezin ni ellir ei anghofio, bÿthgofiadwÿ

ahantz|ezin bythgofiadwÿ; (F) anfarwol

ahantzi anghofio

ahanz|kor anghofus

ahanz|tura anghof

ahapaldi pennill

ahari talka corniad hyrddod = hyrddod yn cornio eu gilÿdd

ahari hwrdd ahari talka

ahari|ki cig dafad

ahari|to cwerÿl

aharrantsa ££

rebuznoEEE hd 316 ¿¿¿

ªªaharrausi

aharrausi egin dylyfu gên; wedi dylyfu gên

aharrausi (e) dylyfiad gên

ahatapu

ahate hwÿaden

ahate|ki cig hwÿaden

Ahatsa-Altzieta-Bazkazane cynghorfan

ahausi egin cyfarth / wedi cyfarth

ahausi cyfarth

ahausi|ka dan gyfarth

ahaz|tu anghofio / wedi anghofio

ahazuri

Ahetze cynghorfan

ahez|tar un o Ahezte

ahi uwd (math o uwd o flawd, llaeth a siwgr)

ahi|tu dihysbyddu

ahizp|erdi hanner chwaer (i fenÿw)

ahizp|orde llÿschwaer (i fenÿw)

ahizpa chwaer (i fenÿw)

aho bat|ez yn unfytdol, yn unllais unfarn

aho ceg min, awch (cyllell)

aho|bero gorliwiwr

aho|bero|keria gorliwiad

aho|bete cegaid

aho|bide|z ar lafar ( / Meddyginiaeth / ) trwÿ'r genau

aho|burdina (ceffÿl) genfa ffrwÿn

aho|handi ceg fawr, hen brep

aho|hiz|kuntza iaith lafar (cf hiz|kuntza idazti|a iaith ysgrifenedig)

aho|kada XXXXX

aho|ko

aho|korapilo cwlwm tafod

aho|luze llac ei dafod
diystyriol

aho|pats toriad gwÿnt; (L) bytheiriad; (DC) bwlan (b)

aho|pe|an yn y dirgel

aho|pe|ka

aho|pe|tik mewn llais isel

aho|ra|tu rhoi yn y geg

aho|sabai taflod (yn y geg)

aho|soinu harmónica

aho|tik ezin uzti|a (mae'n) dda ei flas

aho|xuri hoff o bethau melÿs?

aho|z go|ra ar ei gefn

aho|z ar lafar

aho|z|behe|ra egon bod â'i hwÿneb i waered

aho|z|behe|ra â'i wÿneb i waered

aho|z|go|ra egon bod ar ei gefn

aho|z|ka|tu XXXXX

aho|z|kera ynganiad

aho|zabal

aho|zapi napcÿn

ahol|katu cynghori

aholku eman rhoi cyngor; wedi rhoi cyngor

aholku cyngor = barn, anogaeth

aholku|ema|le cynghorÿdd = un sÿ'n rhoi cyngor

aholku|lari aseswr; ymgynghorÿdd = un sÿ'n rhoi cyngor

aholku|lari|tza

ahos- ffurf ragddodiadol ahots = llais

ahos|ka|tu ynganu

ahos|ke|ra ynganiad

ahots llais

ahotz us, manus = gwisg allanol ysgafn grawn

ahoz|ko llafar

ahu|s|pe|z egon bod / gorwedd ar ei wÿneb; wedi bod / gorwedd ar ei wÿneb

ahu|s|pe|z ar ei wÿneb; wÿneb i waered

ahu|s|pe|z|tu

ahuakate

ahul gwan

ahul|du (berf gyflawn: izan / da) gwanháu = mÿnd yn wan (berf anghyflawn: ukan / du) gwanháu = gwneud yn wan

ahul|dura gwendid iselder, isel-ysbryd

ahul|ezia gwendid iselder, isel-ysbryd

ahul|garri digalon = yn achosi digalondid

ahul|tasun gwendid

ahunt|zain bugail geifr

ahuntz gafr caseg, hod (= i gario brics, morter)

Ahuntz|egi cynghorfan

ahuntz|ume mÿn gafr

ahunz|tegi caban bugeiliaid geifr

ahur cledr y llaw

ahur|kada dyrnaid, llond llaw

Ahurti cynghorfan

ai ai ene

Aia cynghorfan

Aiara cynghorfan

aida

aide

aidura aros

Aiegi cynghorfan

aiena|tu XXXXX

aiena|tu diflannu / wedi diflannu

aiene galar

aiene|ka dan alaru aiene|ka ari galaru

aieru tybiaeth

aihen belar

aihen

aiher casineb tueddiad

aiher|kunde

aiher|tu

Aiherra cynghorfan

aihotz bilwg = math ar gyllell at dorri llwÿni

macheteEEE lur ¿¿¿LLUN601

aiko-maiko gwamal

ailega|tu cyrraedd

Ain

ain|bat

aina cymaint â

Ainezkar XXXXX

aingeru angell

aingeru|belar angélica

aingeru|lore

aingeru|tar amgelaidd

aingira llysywen

aingira|belar

aingura angor aingura|k jaso codi angor

aingura|tu angori

Aiñharbe cynghorfan

Ainhize-Mojolose cynghorfan

Ainhoa cynghorfan ardal dafodieithol, is-dafodiaith o Lapwrteg (Ainhoa)

aintza gogoniant aintza goi|etan gogoniant yn y nef

aintza|dun gogoneddus

aintza|garri gogoneddus

aintza|ko|tu gwerthfawrogi

aintza|ko|tzat har|tu rhoi sÿlw

aintza|tu gogeneddu, mawrygu

aintzat har|tu ystyried; wedi ystyried

aintzaz yn ogoneddus

Aintzila cynghorfan

aintzin|dari XXXXX

aintzin|solas XXXXX

aintzina yn yr hen amser

aintzina|ko hynafol

aintzina|tasun hynafiaeth

aintzina|te|ko|ak hen bethau, hen greiriau, antîcs

aintzinate XXXXX

aintzira morlÿn, lagwn

aipa|ezin XXXXX

aipa|garri XXXXX

aipa|men sôn

aipa|tu (wedi) sôn (wedi) difynnu y soniwÿd amdano

aipu enwogrwÿdd

aire harmada llu awÿr

aire ponpa pwmp aer

aire aer, awÿr

aire|gailu ffan trydan

aire|ko karta llythÿr post awÿr

aire|ko (ans) awÿr (e) awyren

aire|linea cwmni hedfan

aire|portu maes awÿr

aire|posta post awÿr

aire|ra|tu (awÿren) (wedi) esgÿn

aire|ra|tze-pista rhedffordd = (awÿren) heol at lanio

aire|untzi XXXXX

aire|z|ta|tu XXXXX

aire|z|tailu gwyntÿllÿdd

airos ??gosgeiddig

airos|ki yn osgeiddig

aise hawdd

aisia hamdden

ait|aide ?tad bedÿdd hybwr rhÿw gywaith

ait|aso tad-cu

ait|ita tad-cu, taid

ait|on|a tad-cu, taid

ait|orde llÿsdad

aita beso|eta|ko tad bedÿdd

Aita Saindu|a y Pab

Aita Santu|a

aita tad

aita|bitxi tad bedÿdd

aita|ginarreba tad-yng-nghyfraith

aita|gure|a y paternoster, gweddi'r arglwÿdd

aita|mak XXXXX

aita|pont|eko

aita|ren egin (wedi) ymswÿno, (wedi) ymgroesi, (wedi) gwneud arwÿdd y groes

aita|ren arwÿdd y groes

aita|tasun XXXXX

aita|tu sôn (wedi) difynnu

aita|txi tad-cu

aita|txo tada

aita|zulo XXXXX

aita-ama (enw)
1 rhieni
gure aita-am_ek bi alaba zitu|zten (gure aita-amek bi alaba zituzten) = roedd gan ein rhieni ddwÿ ferch
TARDDIAD: 'tad a mam' (aita = tad) + (ama = mam)

Aitor bodolÿn mutholegol a ystyrir yndad y Basgiaid

aitor datganiad cyffes

aitor|detza XXXXX

aitor|garri XXXXX

aitor|men XXXXX

aitor|pen cyffes

aitor|tu (wedi) cyfaddef, (wedi) cyffesu (wedi) cydnabod

aitor|tza cyffes

aitorr|entzule XXXXX

aitorrezinezko XXXXX

aitta ffurf anwesol ar aita = tad

aitzaki esgus

aitzin- rhag-

aitzin tu flaen

aitzin|alde ffasâd

aitzin|dari XXXXX

aitzin|du XXXXX

-aitzin|ean cÿn (+ berf)

aitzin|eko XXXXX

aitzin|euskara Basgeg Cyntefig, y ffurf hynaf ar yr iaitha siaredid dros ddwÿ fil o flynyddoedd yn ôl

aitzin|kontu cyllid

aitzin|solas XXXXX

aitzina XXXXX

aitzina|pen XXXXX

aitzinera|tu XXXXX

aitzur chwÿnnogl

aitzur|tu (wedi) chwÿnoglu

aiuntamentu XXXXX

aiuri XXXXX

aiurri cymeriad

aiz-

Aiz|pi|t|arte

aiz|puru rhan uchaf craig Aiz|puru

aizak XXXXX

aizarna ffos felin Aizarna (Gipuzkoa)

Aizarna|zabal cynghorfan

Aizarotz

Aiziritze cynghorfan

aizkol- ffurf gyfunol ar aizkora = bwÿell

aizkol|ari torrwr coed

aizkol|gider

aizkol|joko cystadleuaeth torri boncyffion â bwÿell

aizkora bwÿell

aizkora|kirten coes bwÿell

Aizkorbe

aizta

aizte|a XXXXX

aizto XXXXX

aizu XXXXX

aje XXXXX

ajea|tu XXXXX

ajenda agenda

ajola gofal

ajusta|tzaile XXXXX

-ak -ak ar ôl llafariad ac ar ôl cytsain OND: -a + -ak = -ak haran = cwm, haran|ak = y cymoedd
mendi = mynÿdd, mendi|ak = y mynyddoedd
botila = potel, botil|ak = y poteli
gizon = dÿn, gizon|ak = y dynion
seme = mab, seme|ak = y meibionantzara = gwÿdd,
antzar|ak = y gwÿddau mendi berde = mynÿdd glas mendi berdi|ak = y mynyddoedd gleision

-ak (olddodiad)
1 y fannod ar ôl enw lluosog (yn y cyflwr enwol)
2 hefÿd ar ôl enwau deugymesur
jaun-andre|ak foneddigion a boneddigesau (jaun = bonheddwr, andre = boneddiges)

-ak (olddodiad gogwÿddiadol - gweithredus)1 enwau cyffredin penodol / unigol difywion a bywion -ak ar ôl llafariad ac ar ôl cytsain OND: -a + -ak = -ak
haran = cwm, haran|ak = y cwm
gizon = dÿn, gizon|ak = y dÿn
mendi = mynÿdd, mendi|ak = y mynÿdd
seme = mab, seme|ak = y mab
botila = potel, botil|ak = y botel
antzara = gwÿdd, antzar|ak = y gwÿdd

akaba|tu XXXXX

akabu XXXXX

akademi|kide aelod o acádemi

akademi|ko (ans) academaidd (e) academÿdd

akademia acádemi ysgol breifat (ee ysgol ieithoedd)

akamar|tar brodor o Akamarre

Akamarre cynghorfan

akan

akanpa|tu XXXXX

akaparar|tzaile XXXXX

akaparatu XXXXX

akara

akas|tun diffygiol

akata|tu XXXXX

akats nam rhic

ake-

ake|larre (chwedloniaeth) cwrdd gwrachod ar noson leuad llawn, rÿwle yn Naffaroa

ake|to min gafr (bwch)

akeita (gair y puryddion am kafe / coffi)

Aker tropiko trofan Cápricorn

aker bwch gafr

aker|beltz bwch gafr du

aker|tu XXXXX

Akerreta

aki|dura XXXXX

aki|tu XXXXX

Akitania Aquitaine = hen dalaith Ocsitania

akometatu XXXXX

akoplamendu XXXXX

akoplatu XXXXX

akor XXXXX

akorazatu XXXXX

Akorda (Ereño) (Ibarrangelu)tafodiaith Bizkai|a (yn ôl map Bonaparte) = 1? 2?

akordatu XXXXX

akordeo|lari acordionÿdd

akordeoi acordion

akordio cytundeb

akort XXXXX

akota|tu XXXXX

akredita|tu XXXXX

akrobata ácrobat

aktiba|tu XXXXX

aktibazio XXXXX

aktibitate XXXXX

aktibo|tasun XXXXX

akto|an XXXXX

aktore actor

aktores actores

akuila|tu XXXXX

akuila|tzaile XXXXX

akuilu ysbardun, swmbwl ysbardun = (ffigurol)

akuilu|tu ysbarduno, symbylu ysbarduno = calonogi

akuina|tu XXXXX

akumula|tu XXXXX

akumuladore XXXXX

akumulazio XXXXX

akusa|mendu XXXXX

akusa|tu cyhuddo / wedi ei gyhuddo (e) cyhuddiedig = person sÿdd wedi ei gyhuddo

akusatu|aren leku lle'r cyhyddiedig mewn llÿs, doc

akusatzaile XXXXX

akusazio XXXXX

akzidental|ki XXXXX

akzio XXXXX

akzio|dun XXXXX

al (geirÿn gofynnol)

-al fel arfer, olddodiad heb fodolaaeth annibynnol yn y Fasgeg - fe'i ceir mewn geiriau o'r ieithoedd Lladinaidd
izpiritual eternal korporal liberal natural prinzipal

serch hynnÿ, ceir huts|al / heb fawr o werth, < huts / gwag

mewn geiriau eraill, nid -al Lladinaidd ÿw'r elfen -al yn:
honzabal = llydan
euskal < euskar
urrikal (gwreiddÿn urrikal|du) = trugarháu
martzal = bonheddig

ala be er gwaethaf

ala ere er gwaethaf

ala ez XXXXX

ala cys) (mewn cwestiwn) neu, ai

ala|jain|ko|a (ebychiad)

ala|jaina! Duw mawr!

ala|tu XXXXX

alab|orde llÿsferch

alaba merch = plentÿn mam a thad

alaba|bitxi XXXXX

alaba|tu XXXXX

alabaina XXXXX

alabehar XXXXX

alafede XXXXX

alai hapus

alai|garri llawen, hapus cysurlon

alai|ki XXXXX

alai|tasun hapusrwÿdd

alai|tsu XXXXX

alai|tu XXXXX

alai|tu (berf anghyflawn: ukan) (wedi) gwneud yn hapus, (wedi) llonni (berf gyflawn: izan) (wedi) bod yn hapus

alajainkoa XXXXX

alan|bra|tu XXXXX

alan-olan yn weddol, heb fod yn rhÿ dda

alarau XXXXX

alargun gŵr gweddw gwraig weddw

alargun|du XXXXX

alargun|tsa gwraig weddw

alargun|tza gweddwdod gwraig gweddwdod gŵr

alarma|tu XXXXX

Alaska golko|a Gwlff Alaska

albain XXXXX

albain|du XXXXX

albaitari ffarier, milfeddÿg

albaitari|tza milfeddygaeth

albaiteru XXXXX

albarikoke bricyllen

Albiasu (Nafarroa)(7)ÿÿ318 ¿¿¿77ÿÿ tafodiaith Nafarroa (yn ôl map Bonaparte)

albist|ari newyddiadurwr, gohebÿdd

albiste newÿdd (= hanes digwÿddiad)

albistegi

Albiz

Albiztur cynghorfan

albo ochr

albo|an wrth ochr, yn ymÿl

albo|ko cyfagos

albo|ra|tu (berf anghyflawn: ukan) (wedi) rhoi o'r neilltu (berf gyflawn: izan) (wedi) symud at yr ochr

albo|ren|go llid yr ysgyfaint, niwmonia

albo|zain llumanwr (pêl-droed)

albok|ari canwr 'alboka'

alboka alboka = offerÿn cerdd Basgaidd: math ar gorn

albuminatsu XXXXX

ald|erdi plaid = plaid wleidyddol safbwÿnt

alda-

alda|era XXXXX

alda|ezin XXXXX

alda|gailu gêr

alda|gaitz di-newid

alda|garri newidiol

alda|gela ystafell newid dillad

alda|keta newid

alda|kor newidiol

alda|kor|tasun XXXXX

alda|kuntza XXXXX

Alda|lur enw lle, cyfenw; cae'r llechwedd

alda|men ochr

alda|men|ean XXXXX

alda|men|eko XXXXX

alda|pa llechwedd, llethr

alda|pa|dun serth

alda|pa|n behe|ra i lawr

alda|pa|n go|ra i fynÿ

alda|tu ukan) (wedi) newid ukan) (wedi) cyfnewid

alda|tzaile XXXXX

alda|untzi llong fferi

aldaba cnocell ddrws

aldabera XXXXX

aldaka clun

aldamiaia XXXXX

aldamio sgaffald

aldapatsu XXXXX

aldarazi XXXXX

aldare allor

aldare|ko Jaun Ewcharist

aldarrika|tu datgan

aldats behe|ra (adf) i lawr

aldats go|ra i fynÿ

aldats llechwedd, llethr, rhiw ( aldats U, aldatz B G)

aldatz

Aldatz Aldatz (Itza) (Nafarroa) Aldatz (Larraun) (Nafarroa)

alde

1 ochr

aurrekalde (= rhan flaen; wal flaen, ffasâd) < aurre|ko alde (aurreko = blaen ansoddair) + (alde = ochr)

alde alde agos iawn

alde bat|etik beste|ra o un ochr i'r llall

alde bat|etik ar yr un ochr (ceir yn y cymal dilynol beste|tik _neu best|alde = ar yr ochr arall)

alde dago mae'n agos

alde egin mÿnd i bant
dianc, ei heglu-hi

alde hemendik cer o' 'ma!

alde hon|eta|n ar yr ochr hon

alde horretatik yn hÿn o beth

alde zahar hen dref = hen ganol tre

-alde rhan ardal

alde|an wrth ochr tua (+ enw lle)

alde|ra (lle) tua (amser) tua

alde|ra|tu cymharu

alde|rantzi gwrthwÿneb = y tu arall i ddarn arian, etc

alde|rantzi|z egon (wedi) bod o chwith

alde|rantzi|z ipini (wedi) rhoi o chwith

alde|rantzi|z (lleoliad) o chwith = a'r wÿneb yn lle'r cefn (digwÿddiadau) yn wrthdroëdig, â'r drefn wedi ei gwrthdroi

alde|rantzi|zko wedi rhoi o chwith

alde|z aurre|ti|ko ??blaenrol

alde|z aurre|tik ymláen llaw

alde|z yn rhannol

alde|z|aurre|ko XXXXX

aldebakar XXXXX

aldegite XXXXX

aldekide XXXXX

aldeko XXXXX

aldendu XXXXX

alderagarri XXXXX

alderdi|kari XXXXX

alderdi|keria XXXXX

alderdi|kide XXXXX

alderdikoi XXXXX

alderdikoi|tasun XXXXX

aldez|tu XXXXX

-aldi cyfnod wrth|||, a hithau'n|||(gwneud peth)

aldi prÿd, amser gwaith = achlysur

aldi|bere|an XXXXX

aldi|bere|ko XXXXX

aldi|z yn ysbeidiol

aldika XXXXX

aldiz|k|argi (car) amrantÿdd

aldiz|k|ari cylchgrawn

aldiz|ka o brÿd i'w gilÿdd

aldizka|tu XXXXX

aldizkako XXXXX

aldizkari cylchgrawn

aldra haid, torf

aldrebes XXXXX

aldrebeskeria XXXXX

aldrebestu XXXXX

Aldude cynghorfan

aldundi dirprwÿaeth = uned weinyddol gwladwriaeth Sbaen sÿ'n debÿg i gyngor sir

ale XXXXX

ale gronÿn

ale|tegi ysgubor

ale|tu XXXXX

alea|tu XXXXX

aleazio XXXXX

alebanatu XXXXX

alega|tu XXXXX

alegazio XXXXX

alegera XXXXX

alegera|tu XXXXX

Alegia cynghorfan

alegia hynnÿ ÿw

alegiazko XXXXX

alegilari XXXXX

alegrantza XXXXX

alemani|ar Almaenaidd

alemani|era Almaeneg

Alemania yr Almaen

alerta|tu XXXXX

alertze llarswÿdden

Alesbes cynghorfan

alfabeta|tu XXXXX

alfabeta|tze XXXXX

alfabetiko|ki XXXXX

alfer diog zorria baino alferragoa da «2»

alfer|keria XXXXX

alfer|tasun diogi

alfer|tu XXXXX

alferrandi XXXXX

alferreko XXXXX

alferrik XXXXX

alferrikako XXXXX

alferrontzi XXXXX

alfil (gwÿddbwÿll) esgob

alga gwÿmon

algara XXXXX

algaraka XXXXX

algebra algebra

algodoi cotwm

Algorta

Ali

alia|tu XXXXX

aliena|gaitz XXXXX

aliena|garri XXXXX

aliena|tu XXXXX

alienazio XXXXX

aliket|ak pliers, gefail blygu

alimale XXXXX

alist|mendu XXXXX

alista|tu XXXXX

alkandora XXXXX

alkanfora|tu XXXXX

alkar XXXXX

alkar|tasun undeb Eúsko Alkártasunà enw plaid wleidyddol

alkate maer

alkatego XXXXX

alkatesa XXXXX

alkatetza XXXXX

Alkerdi

alkitran tar

alkitrane|z|ta|tu XXXXX

Alkiza cynghorfan

alkohol, (7)ÿÿalkohol|aÿÿ álcohol

alkondara

alkondora crÿs

alkondora|denda XXXXX

Alkotz

Allin cynghorfan

Allo cynghorfan

almadia clwÿdfad = rafft

almaiz girten pestl = pastwn bach â chnap ar ei beni falurio sylweddau mewn morter

almaiz morter, llestr malurio

Almandoz

almandrongila XXXXX

almidoi XXXXX

almidoizia|tu XXXXX

Almika

almirant|orde XXXXX

aloger rhent

alogera|tu XXXXX

aloka|tu XXXXX

alokairu cyflog

alokuzio XXXXX

alor XXXXX

Aloze-Ziboze-Omizegañia cynghorfan

Alpe|ak yr Alpau

alper XXXXX

alpetar XXXXX

alproja XXXXX

alta XXXXX

altera|tu XXXXX

alternadore XXXXX

alternatu XXXXX

Altsasu cynghorfan

altu uchel tal

altu|era uc hder taldra

altxa|garri XXXXX

altxa|mendu XXXXX

altxa|tu (wedi) codi = symud oddi ar lawr (wedi) codi = (plant) dwÿn i fynÿ

altxari celficÿn, dodrefnÿn

altxor trysor

Altza

Altza|beheti

Altzai-Altzabetheti-Zunharreta cynghorfan

altzairu dur

altzairu|tegi XXXXX

altzari

altzari|ak metal|ezko|ak dodrefn wedi ei wneud o fetal ar gyfer ceginau (ffyrnau), swÿddféÿdd (shilffoedd, cwpyrddau archifo), canolfannau chwaraeon(loceri, meinciau), etc

altzari|denda siop gelfi

altze XXXXX

Altzieta

altzo arffed bae bach

Altzo cynghorfan

Altzola cynghorfan

Altzumarta

Altzürükü cynghorfan

alu gwain

alu twp

alubioi XXXXX

alukeria XXXXX

aluminio (Al) aluminiwm

aluzinate XXXXX

aluzinazio XXXXX

Alzate

Alzola

Alzumarte XXXXX XXXXX

am|ama mam-gu, nain

am|orde llÿsfam

ama beso|eta|ko mam fedÿdd

ama mam

Ama|birjina y Forwÿn Mair

ama|bitxi mam fedÿdd

ama|ginarreba mam-yng-nghyfraith

ama|lur mamwlad

ama|sabel XXXXX

ama|ta|tu XXXXX

ama|tasun mamolaeth

ama|txo XXXXX

ama|zulo XXXXX

amai diwedd

amai|era diwedd

amai|gabe XXXXX

amai|ko XXXXX

amai|tu gorffen

amaitze gorffen = y weithred

amaitzeko (ans) diwedd y nos?

Amaiur

Amalain XXXXX

amanda|tu XXXXX

amandre XXXXX

amankomun XXXXX

amantal ffedog

amaponteko XXXXX

amaraun gwe corrÿn

amarra (llong) rhaff angori

amarra|tu XXXXX

Amasa

amatiar XXXXX

amatxi XXXXX

amazale XXXXX

Amazonas Afon Amazon

amena|za|tu XXXXX

amenaza|tzaile XXXXX

Amenduze-Unaso cynghorfan

ames|gai|zto hunlle

ames|keria XXXXX

ames|laria XXXXX

ames|tu breuddwÿdio

ames|txar XXXXX

ameti|tu XXXXX

ametraila|tu XXXXX

amets egin breuddwÿdio

amets breuddwÿd

ametsez|ko XXXXX

ametz (coeden) quercus pyrenaica (math ar dderwen)

amez- ffurf gyfunol ar ametz

Amez|keta cynghorfan; llwÿn derw

amez|keta llwÿn derw

Amezkoa-behekoa cynghorfan

Amikuze ardal dafodieithol, is-dafodiaith o Naffareg Isaf (Behauze, Jutsi)

amil|degi clogwÿn

amil|du XXXXX

amil|toki XXXXX

amilarazi XXXXX

amilotx titw

Amnesti|aren Alde|ko Batzorde|ak Pwÿllgorau er Amnest (ar gyfer y carcharion
politicaidd Basgaidd)

amnistia amnest

amnistia|tu XXXXX

amodio cariad

Amokin XXXXX

amoltsu XXXXX

amona mam-gu, nain

Amona-mantal|gorri

[amona / mam-gu + amantal / ffedog + gorri / coch]
[[mari|gorri|ngo]]

amonesta|tu

XXXXX

amoral|tasun XXXXX

amorante XXXXX

amordeko XXXXX

amore eman XXXXX

amore|gaitz XXXXX

amorio

amoros XXXXX

Amoroto cynghorfan

Amorotze-Zokotze cynghorfan

amorra|tu XXXXX

amorrarazi XXXXX

amorrazio XXXXX

amorru dicter

amortiza|tu XXXXX

amortizazio

amotz dwl

amu bachÿn bach pysgota

amu|arrain brithÿll

Amurrio cynghorfan

amuzki abwÿd

-an alda|tu cyfnewid

anai|arte XXXXX

anai|orde XXXXX

anai|tasun XXXXX

anai>arreb|ak brodÿr a chwiorÿdd

anaia

(e;) brawd (i ddÿn)

anaide XXXXX

anaigo XXXXX

anaitu XXXXX

analisi dadansoddiad

analiza|tu XXXXX

anana pinafal

Añana-Gesaltza cynghorfan

anarkikoki XXXXX

anartean XXXXX

anatemizatu XXXXX

anbiguetate XXXXX

anbula|tegi clinig cyhoeddus,
clinig gwasanaeth iechÿd gwladwriaeth Sbaen

anbulantzia ámbiwlans

anda stretjer

andamiaia XXXXX

andana XXXXX

Ande|ak yr Andes

anden platfform

andere XXXXX

andereño meistres ikastola

Andoain cynghorfan

Andosilla cynghorfan

Andra Mari Y Forwÿn Fair

andra-

andra|gai darpar-wraig

andra|kila doli

andra|koi XXXXX

andra|zko menÿw

andre gwraig (teitl) Mrs (â chyfenw'r gŵr??)

andre|kari XXXXX

andregal XXXXX

andui XXXXX

anega XXXXX

anestesia|tu XXXXX

anexio XXXXX

anexiona|tu XXXXX

anfiteatro ámffitheatr

angelu kamuts ongl aflem

angelu zorrotz ongl lem

angelu zuzen ongl sgwâr

Angelu cynghorfan

angelu ongl

angelus

ANGELUS

Angiz

angula llysywen

angulu XXXXX

angur melwn dwr

Anhauze cynghorfan

anima|tu|rik egon

animalia anifail

animatu XXXXX

animazio

anitz sawl, llawer o...
pilota partidu anitz ikusi ditugu hemen ry^n ni wedi gweld sawl gêm pelota yma / llawer o gemau pelota

anitz|etan yn aml

anitzkoitz XXXXX

Aniz

aniz|tasun lluosogrwÿdd

aniz|tu XXXXX

anker XXXXX

anker|keria XXXXX

anker|ki XXXXX

ankilosa|tu XXXXX

Anoeta cynghorfan

anonima|tu XXXXX

anoraka ánorac

Añorbe cynghorfan

anormal|ki XXXXX

anormal|tasun XXXXX

anormalita|te XXXXX

Anotz Anotz (Ezkabarte)
(Nafarroa) Anotz (Ollo)
(Nafarroa)

Anotzibar

anpara|garri XXXXX

anparatu XXXXX

anplifika|tu XXXXX

anplifikadore uchelseinÿdd

anpulo XXXXX

Ansabor XXXXX

Ansoleaga XXXXX

Antarkti|ar ozeano|a Môr Antartig

Antarkti|ko zirkulu y Cÿlch Antartig

Antartida yr Antarctig

antartiktiar XXXXX

antena êrial (trychfilÿn) antena

anti|gorputz XXXXX

antigo|le|ko XXXXX

antiherdoilkari XXXXX

antikuari XXXXX

antilope ántilop

antipozoitsu XXXXX

antiraultzaile XXXXX

antisorgailu XXXXX

antizikloi XXXXX

antola|bide XXXXX

antola|keta XXXXX

antola|men|du paratoad, trefniad

antola|tu cymennu, rhoi trefn ar trefnu (gwÿl, etc)

antola|tzaile trefnÿdd

antsia XXXXX

antsia|tsu XXXXX

antsia|tu XXXXX

antsigar llwÿdrew

Antsoain cynghorfan

antx|ume mÿn gafr

antxeta XXXXX

antxo ántshofi

Antxoritz

-antz

antz (ans) tebÿg (e) tebygrwÿdd

antz|eko tebÿg

-antza XXXXX

antza hÿd y gwela i

antzara gwÿdd

antze XXXXX

antze|man XXXXX

antze|z|toki XXXXX

antzeko|tasun XXXXX

antzeko|tu XXXXX

antzera XXXXX

antzerki drama = cynhyrchiad dramatig ar gyfer llwÿfan theatr drama = astudiaethau theatr

antzerki-lan drama

antzez|argi goleuadau gwaelod

antzez|le

= aktore

antzez|toki

(e;) llwÿfan

antzez|tu cynrychioli

Antzin cynghorfan

antzinate XXXXX

antzo XXXXX

antzoki theatr (tu fewn)

Antzora XXXXX

antzu diffrwÿth

antzu|ki XXXXX

antzu|tu diffrwÿthlonni

Antzuola cynghorfan

Anue cynghorfan

anula|keta XXXXX

anula|tu XXXXX

anuntzio XXXXX

Anzioa XXXXX

aotzi|tik XXXXX

apaburu XXXXX

apaila|mendu XXXXX

apaila|tu XXXXX

apailari XXXXX

apailu XXXXX

apain XXXXX

apain|degi XXXXX

apain|du paratói

apain|dura XXXXX

apain|gailu addurniad

apain|gailu|ak (theatr) set

apain|garri addurniad

apain|keria XXXXX

apain|keta addurno

apain|mahai bwrdd ymbincio

apain|tzaile cynllunnÿdd tu-fewn

apaiz offeiriad

apaiz|gai XXXXX

apal isel dof

apal shilff

apal|aldi XXXXX

apal|du XXXXX

apal|dura XXXXX

apal|garri XXXXX

apal|ki XXXXX

apal|tasun XXXXX

apala|tegi shilffoedd wal

apapa XXXXX

apar XXXXX

apar ewÿn (môr)

apar|ail|ari adeiladwr (un sÿdd yn rheoli cyflawni cynllun pensaer,
ac yn trefnu darpariaeth defnyddiau, a chadw llygad ar
ansawdd a phrisiau y defnyddiau

apar|ailu gêr, tacl

apara|tu XXXXX

apari XXXXX

aparka|leku lle parcio

aparka|leku|a (arwÿdd) 'parcio'

aparka|tu parcio

aparta XXXXX

aparta|leku (rheilffordd) lein aros, seidin

aparta|tu XXXXX

apartamentu fflat

aparte ar wahân

aparte arbennig

aparte|ko XXXXX

apartsu XXXXX

Apata|monasterio

apatx egin XXXXX

apatx carn (ceffÿl, etc)

apela|ezin XXXXX

apela|garri XXXXX

apela|tu XXXXX

apelazio XXXXX

apeta XXXXX

apeta|tsu XXXXX

apez offeiriad

apez|gai XXXXX

apez|go XXXXX

apez|piku esgob

apezeria XXXXX

apezgaitegi XXXXX

apezgintza XXXXX

apezpikutegi XXXXX

apezpikuteria XXXXX

apeztu XXXXX

apika XXXXX

apiril Ebrill

aplika|garri XXXXX

aplika|tu XXXXX

aplikazio XXXXX

apo XXXXX

apoarmatu XXXXX

apodera|tu XXXXX

apopilo XXXXX

apopletxe XXXXX

apostata|tu XXXXX

apostolu XXXXX

apostolutar XXXXX

apostolutza XXXXX

apostrofa|tu XXXXX

apostu bet

apostu|lari XXXXX

apostu|zale XXXXX

Apozaga

aprehentsio XXXXX

aprendi|zaia XXXXX

aproba|tu cymeradwÿo, derbÿn

aprobazio XXXXX

aprobe|txa|tegi cyfléÿdd

aprobetxa|tu| manteisio

aprobetxa|tu|z

apropos o fwriad

apupilo XXXXX

apur bat tipÿn bach

apur briwsionÿn ychydig

apur|dura

apur|garri XXXXX

apur|ka o dipÿn i beth

apur|keta XXXXX

apur|tailu dril niwmatig

apur|tu torri

apur|tu wedi ei dorri / wedi ei thorri

apurreria XXXXX

apustu XXXXX

apustu|gile XXXXX

ar gwrÿw

-ar olddodiad i ddynodi gwrÿw anifail

ar|arte cyfwng = INTERVAL

ar|arte|ko XXXXX cyfryngÿdd, cymodwr

ar|eta tir tywodlÿd Ar|eta (A)

ar|kume oen

ar|piga mamog unflwÿdd heb fwrw oen

ar|talde praidd
diadell o ddefaid

ar|tasun XXXXX

ar|txo oen swci

ara|keta XXXXX

Ara|luze enw lle, cyfenw = cwm hir

Araba Araba (un o saith talaith Gwlad y Basg - prifddinas Gasteiz)

Araba-Bastida

arabera XXXXX

arabera fel yn ôl

Arabi|ar desertu|a Diffeit
hdir Arabia

Arabi|ar itsaso|a Cefnfor Arabia

arabiar XXXXX

arabiza|tu XXXXX

Aragoa Aragón (talaith Sbaen)

Araitz cynghorfan

araka|tu archwilio

araka|tzaile archwiliwr

Arakaldo cynghorfan

arakatz eirinen Fair

Arakil cynghorfan

aralar

aralde tyrfa

Arama cynghorfan

Aramaio cynghorfan

Araminon cynghorfan

aran plwmsen

Aran|buru enw lle, cyfenw = pen y cwm

Aran|eder enw lle, cyfenw = cwm teg

Aran|guren enw lle, cyfenw = ffin y cwm
(Nafarroa) cynghorfan

aran|ondo pren plwms

Aran|zabal enw lle, cyfenw; cwm llydan

Aranaratxe cynghorfan

Aranatz

Arango cynghorfan

Arano cynghorfan

Arantxa XXXXX

Arantz|eta enw lle, cyfenw = (lle) llawn drain, cae drain

arantz|urde pórciwpein

Arantza cynghorfan

arantza draenen

arantza- ffurf gyfunol ar arrentze = draen

Arantza|di enw lle, cyfenw = (lle) llawn drain, cae drain

arantza|di lle drain Arantz|adi, Aranza|di _, enw lle, cyfenw

arantza|dun XXXXX

Arantza|mendi enw lle, cyfenw = mynÿdd drain

Arantza|zu enw lle, cyfenw = (lle) llawn drain cynghorfan (hefÿd Arrati-Arantzazu)

arantzal XXXXX

arantze draenen draen = yr hÿn sÿ'n pigo

Aras cynghorfan

aras|tar un o Aras

arasa cwpwrdd

arau rheol

arau|di XXXXX

arau|era XXXXX

arau|tu XXXXX

arazi gwneud i rÿwun wneud peth

arazi|z (olddodiad) er mwÿn i un wneud peth

arazo mater

Arazuri

arbaso XXXXX

Arbazegi-Muntibar

arbel bwrdd du llech = deunÿdd

Arbendairitze-Zilhekoa cynghorfan

Arber|atze-Zilhekoa cynghorfan

Arberoa XXXXX ardal dafodieithol, is-dafodiaith o Naffareg Isaf (Aiherra, Heleta)

arbi meipen

arbitra|tu XXXXX

arbitraia XXXXX

arbitro dyfarnwr

ªªarbizu

Arbizu

(Nafarroa)
(e;) cynghorfan

arbol|azain XXXXX

arbol|eda perllan

arbola coeden, pren

arbola|di XXXXX

Arbona cynghorfan

Arboti-Zohota cynghorfan

arbuia|garri XXXXX

arbuia|tu XXXXX

arbuio XXXXX

Ardaitz

ardan|degi XXXXX

ardan|gela XXXXX

ardao XXXXX

ardatz echel

ardaz|tu XXXXX

ardi dafad

ardiki XXXXX

ardilarru XXXXX

ardo beltz gwin coch

ardo bil|tegi storfa win, lle dosbarthu gwin

ardo gorri gwin claret

ardo zuri gwin gwÿn

ardo gwin

ardo|tzar XXXXX

ardo-baso gwÿdrÿn gwin

ardo-botila potel win

ardura gofal

ardura|dun un sÿdd â gofal am
neu gyfrifoldeb dros rÿwbeth

ardura|gabe XXXXX

ardura|gabe|keria XXXXX

ardura|gabe|ki XXXXX

ardura|gabe|zia XXXXX

ardura|ti XXXXX

ardura|tsu gofalus

ardura|tu gofalu am

are cefndedÿn, pancreas

are hÿd yn oed??

are|aga

are|ago hÿd yn oed mwÿ??

are|ago|tu dwÿsháu

Are|eta

are|to ystafell fawr

are|to ystafell fawr, neuadd

are|txe|k

areagotze XXXXX

Areatza cynghorfan

Arei|zabal|eta enw lle, cyfenw; (lle) llawn derw llydain

areik

Areiz|a enw lle, cyfenw; y dderwen

Areiz|aga enw lle, cyfenw; (lle) llawn derw

Areiz|aga|go|en|a enw lle, cyfenw; Areizaga uchaf

Areiz|ti enw lle, cyfenw; (lle) llawn derw

Arellano cynghorfan

-aren erdi|an
1 ar ganol y... (+ enw unigol)
ud_aren erdi|an (udaren erdian) = ar ganol yr haf
TARDDIAD: (erdi = canol, erdi|an = yn y canol)

-aren inguru|an
1 o gwmpas y..., ar ymÿl y (+ enw unigol)
hiri_aren erdi|an (hiriaren erdian) = ar ymÿl y dref
TARDDIAD: (inguru = ymÿl, cwmpas; inguru|an = ar yr ymÿl)

-aren kontra
1 yn erbÿn y... (+ enw unigol)
TARDDIAD: (kontra = yn erbÿn)

-aren ondore|n
1 ar ôl... (+ enw unigol)
TARDDIAD: (ondore = canlyniad; ondore|n = yn y canlyniad)

arenga|tu XXXXX

arerio gelÿn

Areso cynghorfan

arestian XXXXX

aretx derwen

Aretx|a cyfenw, enw lle

Aretx|abal|eta (Gipuzkoa) cynghorfan

tafodiaith Bizkai|a (yn ôl map Bonaparte)

??aretx + zabal + eta; llwÿn derw mawr; Mitxelena 185 ‘Hari-zabal-eta’

aretx|aga

llwÿn derw Aretxa|aga; enw lle, cyfenw

Aretx|ederr|a enw lle, cyfenw; y dderwen deg

Aretx|ederr|eta enw lle, cyfenw; (lle) llawn derw teg

Aretx|eta enw lle, cyfenw; (lle) llawn derw

Aretx|u enw lle, cyfenw; (lle) llawn derw

argal tenau

argal|du XXXXX

argal|tasun XXXXX

Arga-Miranda

Argantzun cynghorfan

argazki ffoto

argazki|lari ffotograffÿdd

argazki-denda siop ffotograffiaeth

argazki-makina cámera

Argetas cynghorfan

argi golau

argi golau deallus

argi|aldi XXXXX

argi|arazi XXXXX

argi|belar alfalffa

argi|beso golau sbot (theatr)

argi|bide gwÿbodaeth, esboniad

argi|denda siop lampau

argi|garri esboniadol

argi|giltza switj

argi|hari (trydan) cêbl

argi|jo|ko XXXXX

argi|ontzi golau, lamp

argi|ro yn glir

argi|ta|ra|pen cyhoeddiad (= llÿfr, cylchgrawn, etc)

argi|ta|ra|tu (llÿfr, etc) cyhoeddi

argi|ta|ra|tzaile cyhoeddwr

argi|ta|ra|zi XXXXX

argi|ta|raz|le cyhoeddwr

argi|tal|etxe gwasg = cwmni sÿddd yn cyhoeddi llyfrau

argi|tal|pen cyhoeddiad

argi|tasun golau dÿdd

argi|tsu disglair, llachar

argi|tu XXXXX

argi|zari XXXXX

argi|zulo XXXXX

argi-etengailu

argiketari XXXXX

argimutil XXXXX

arginabar XXXXX

Argiñano

argital-

argitaldari XXXXX

argitaragarri XXXXX

argizta|tu XXXXX

argudia|tu XXXXX

argudio XXXXX

argumenta|tu XXXXX

argumentu XXXXX

Arhane

Arhantsusi cynghorfan

ari da

ari izan ar ôl gwreiddÿn y ferf + -ten / -tzen = bod wrthi,
bod yn gwneud (peth) bod wrthi = cypladu, cael cyfathrach rhywiol

ari

-ari gweithredwr weithiau, yn lle Castileg -ario wrth greu geiriau newÿdd
biliotek|ari (Castileg bibliotecario)
funtzion|ari (Castileg funcionario) (ans) sÿdd yn hoff o beth

ari|ke|ta ymarfer (gramadeg, etc)

ari|tu XXXXX

Aria

(Nafarroa)
(e;) cynghorfan

Aribe cynghorfan

arima enaid

arin etorri dod yn gyflÿm

arin ibili mÿnd yn gyflÿm

arin joan mÿnd yn gyflÿm

arin ysgafn cyflÿm

arin|ago|tu cyflymu

arin|du

arin|dura XXXXX

arin|garri XXXXX

arineketan XXXXX

arinka XXXXX

arinkeria XXXXX

arinki XXXXX

arintasun XXXXX

arintze XXXXX

aristokratiko|ki XXXXX

Aristu XXXXX

aritmetika rhifyddeg

Aritz enw lle, cyfenw; derwen Aritz
(Nafarroa)

aritz|eta llwÿn derw Aritx|eta (cyfenw)

Aritz|u enw lle = lle derw
(Nafarroa)

ariz-

Ariz|arte enw lle, cyfenw = (lle) rhwng y derw

Ariz|kun

Ariz|kuren

Ariz|mendi enw lle, cyfewn; mynÿdd â choed derw

ariz|pe o dan y dderwen Ariz|pe cyfenw

Ariz|pel|eta enw lle, cyfenw; (lle) llawn derw duon

Ariz|puru enw lle, cyfenw

Ariz|t|egi enw lle, cyfenw Ariz|tegi
(Nafarroa)

Ariz|t|egi|eta enw lle, cyfenw = (lle) llwÿni derw

Ariz|t|ondo enw lle, cyfenw; ger y dderwen

Ariz|ti enw lle, cyfenw = coed derw

Ariz|toi enw lle, cyfenw = (lle) llawn derw

arkakuso chwannen

arkal cilÿdd

Arkaraso XXXXX

arkatz pensil

arkazi XXXXX

arkitekto pensaer

arkitektura pensaernïaeth

Arktia|ar Ozeano|a Cefnfor Arctig

arktiar XXXXX

arku bwa (cerddoriaeth)

arku|lari XXXXX

arku|pe lle o dan colofnedd

arlekin digrifwas, hárlicwin

arlo mater pwnc, maes

arlote XXXXX

arlotekeria XXXXX

arma arf

arma|denda siop arfau (dryllau at hela, etc)

arma|mendu XXXXX

armada byddin

Armainantzas cynghorfan

armairu cwpwrdd

armario

armazoi XXXXX

Armendaritze cynghorfan

armiarma sare gwe corrÿn

armiarma corrÿn, prÿ cop

Armintza

armomiko|ki XXXXX

armonia|tsu XXXXX

armoniza|tu XXXXX

arnas|aldi anadl, gwÿnt

arnas|bide pibell wÿnt

arnas|estu XXXXX

arnas|estu|ka XXXXX

arnas|ezin XXXXX

arnas|keta XXXXX

arnas|tu XXXXX

arnasa egin anadlu

arnasa resbiradaeth, anadlu azken arnasa eman rhoi ei anadl olaf

Arnegi cynghorfan

aro tywÿdd tymor, amser

Arostegi

arotz saer coed

arotz|eria siop saer

arotz|mahai mainc saer coed

aroz|tegi siop saer Aroz|tegi = cyfenw

arpalari XXXXX

arpegi XXXXX

arpel XXXXX

arpoi harpwn

arra cledr y llaw

arrabite fiolín

arrabol rholbren

arrabota canwyrÿdd, plên

arrada XXXXX

arrago XXXXX

arrai

arraia XXXXX

arrail XXXXX

arrail|du XXXXX

arrail|dura XXXXX

arrain maiorista cyfanwerthwr pysgod

arrain pysgodÿn

arrain|degi

arrain|kari XXXXX

arrain|keta XXXXX

arrain|ontzi acwariwm

arrain|zuri XXXXX

arraintsare XXXXX

arraio XXXXX

Arraioz

arrakada XXXXX

arrakala XXXXX

arrakala|tu cracio

arrakasta llwÿddiant

arran|degi siop bysgod marchnad bysgod

arran|kazi harpwn

arran|tz|ari

arran|tz|untzi bad pysgota

arran|tza egin pysgota

arran|tza pysgota

arran|tza|ka XXXXX

arran|tza|le pysgotwr

arran|untzi

= arran|tz|untzi

arranbla XXXXX

arrandi XXXXX

arrandi|tsu XXXXX

Arrangoitze cynghorfan ardal dafodieithol, is-dafodiaith o Lapwrteg (Arbona, Arrangoitze, Basusarri)

arranka|tu XXXXX

arrankari

arranke cychwynnÿdd (injen)

Arrankudiaga cynghorfan

arrano erÿr

Arrano|tegi cynghorfan

arranopola XXXXX

arrapaladan

XXXXX

Arrarats

arraro od, rhyfedd

arraro|tasun XXXXX

arras yn llwÿr

arras|pa|tu

XXXXX

arras|ta|ka XXXXX

arrasa|tu XXXXX

arrasante XXXXX

Arrasate cynghorfan

arraspa (offerÿn) ffeil

arrastari XXXXX

arrasti|on

arrastiri XXXXX

arrasto ôl, trwÿdd

Arrati-Arantzazu

Arrati-Arteaga cynghorfan

arratoi llygoden fawr

arrats noswaith

arrats|alde prynháwn, pnawn hwÿr

arrats|alde|kari XXXXX

arrats|alde|ko prynháwn, hwÿr

Arratzu

Arratzu-Ubarrundia cynghorfan

arraultz|ontzi XXXXX

arraultz|opil omled

arraultze wÿ

arraultze|denda siop wÿau

arraun egin rhwÿfo

arraun rhwÿf

arraun|ka XXXXX

arraun|kada XXXXX

arraun|keta padlen rhwÿf

arraun|lari rhwÿfwr

arraun|motz padlen

arrauna|tu rhwÿfo

arrausi XXXXX

arrauts XXXXX

arraza XXXXX

arraza|kide XXXXX

arraza|koi XXXXX

arrazional XXXXX

arrazional|tasun XXXXX

arrazismo XXXXX

arrazista XXXXX

arrazoi rheswm

arrazoi|dun XXXXX

arrazoi|zko XXXXX

arrazoin|du XXXXX

Arrazola

arrazona|mendu XXXXX

arrazona|tu XXXXX

arreb|orde llÿschwaer (i ddÿn)

arreba chwaer (i ddÿn)

arreba (enw)
1 chwaer (i wrÿw)
Joxu|en arreba zaharr|en|a naiz (Joxuen arreba zaharrena naiz) = chwaer hynaf Joxu wÿf fi

arren XXXXX

arren|kura XXXXX

arrenkura|tsu XXXXX

arrenkuratu XXXXX

arrestatu XXXXX

arreta gofal

arreta|tsu gofalus

arretaz XXXXX

arreuste XXXXX

arrezkeroz XXXXX

Arri|aran

Arri|eta cynghorfan
(Nafarroa)

Arri|gorri|aga cynghorfan

arriba|tu XXXXX

Arribe

arribu XXXXX

arrimatu XXXXX

arrimu XXXXX

arriska|tu XXXXX

arrisku perÿgl, risg

arrisku|garri peryglus

arrisku|garri|tasun XXXXX

arrisku|tsu llawn perÿgl

Arrizala

arro dyffrÿn

Arroa

arroa XXXXX

arrobatu XXXXX

arrobi cwar, chwarel

arroda XXXXX

arrodamendu XXXXX

arrodatu XXXXX

arroka craig

arroka|tsu XXXXX

Arrokiaga cynghorfan

Arroniz cynghorfan

arropa dillad

arropa (enw)
1 dillad

arropa|tegi XXXXX

arropa|tu XXXXX

arropa|zain gweinÿdd gwisgfa

arropa|zain|degi gwisgfa

arrosa kolore pinc

arrosa

Arrosa cynghorfan

arrosa rhosÿn

arrosa|di XXXXX

arrosaria XXXXX

arrotz euskal|dun dieithrÿn sÿ'n gallu siarad Basgeg

arrotz dieithrÿn gwestai

arroz reis

arroz|esne pwdin reis

arroz|ti XXXXX

arroz|tu XXXXX

Arroze

arrualtz|ari XXXXX

Arruazu cynghorfan

arrubio salamander

Arruitz

arrunt cyffredin, arferol

arrunt|keria XXXXX

arrunt|ki XXXXX

Arruntza XXXXX

arruta XXXXX

Arruta-Sarrikota-Amikuze cynghorfan

art|alde XXXXX

art|ile gwlân

art|ile|denda siop wlân

art|izar seren y bore, Fenws

art|ola bugeildÿ, caban bugail

art|zain bugail

art|zain|eska XXXXX

art|zain|tsa XXXXX

art|zain|zakur ci defaid

arta-

arta XXXXX

arta|bizar barf cobÿn maiz

arta|buru cobÿn maiz

arta|di XXXXX

arta|garau gronÿn maiz

arta|jorra XXXXX

arta|le gronÿn maiz

Arta|mendi enw lle, cyfenw; mynÿdd â derw bÿt
hddeiliog

Artaxona cynghorfan

artazi artazi|ak = gwellau

Artazkotz

-arte
(enwau lleoedd) canol, lle rhwng

arte (coeden) quercus ilex = derwen fÿt
hddeiliog

arte hÿd, tan ak arte
= o naw y bore tan ddau y prynháwn

arte- rhyng

arte

XXXXX

Arte|aga Arrati-Arteaga

; cynghorfan    Gautegiz-Arteaga


; cynghorfan    cyfenw

-arte|an

arte|gintza XXXXX

arte|ka|tu XXXXX

arte|kari XXXXX

arte|ko XXXXX

arte|lan celfwaith

arte|lari artist

Arte|ondo enw lle, cyfenw; lle ger y coed derw bÿt
hddeiliog

Arte|ta

arte|tsu deheuig

arte|z ibil|i mÿnd sÿth ymláen

arte|z sÿth ymláen

arte|z|tu XXXXX

artefaktu XXXXX

artega XXXXX

artega|tasun XXXXX

artega|tu XXXXX

arteria rhydweli, árteri

artesi XXXXX

artesonatu XXXXX

artezale XXXXX

arti|lari XXXXX

artifizial|ki XXXXX

artifizial|tasun XXXXX

artifiziari XXXXX

Artiko ozeano Cefnfor yr Arctig

Artiko zirkulo Cÿlch yr Arctig

artikula|tu XXXXX

artikulu bannod

artikulu|gintza XXXXX

artisanal|go XXXXX

artisau crefftwr

artisautza XXXXX

artista artist

artistiko|ki XXXXX

artizki XXXXX

arto maiz

Artozki

artseniko XXXXX

artxiba|gailu cábinet ffeilio

artxiba|ri XXXXX

artxiba|tegi cábinet ffeilio

artxiba|tu ffeilio

artxiba|tze ffeilio

artxibo

artza|pez XXXXX

artza|pez|go XXXXX

artza|pezpiku archesgob

hd 326

artzan|mutil XXXXX

artzanor

artzantza XXXXX

Artzentales

(e;) cynghorfan

Artzibar cynghorfan ardal dafodieithol, is-dafodiaith o Naffareg Uchaf (Azparren)

Artziniega cynghorfan

Arüe-Ithorrotze-Olhaibi cynghorfan

asaba XXXXX

asal|dari XXXXX

asal|datu XXXXX

asal|dura XXXXX

asal|ta|ri XXXXX

asal|ta|tu XXXXX

asalda|garri XXXXX

asalda|keta XXXXX

asanblada cyfarfod

asasina|tu XXXXX

asasino XXXXX

ase XXXXX

ase|aldi XXXXX

ase|arazi XXXXX

ase|bete XXXXX

ase|ezin XXXXX

ase|gaitz XXXXX

ase|garri XXXXX

ase|gurantza XXXXX

ase|tu XXXXX

asegura|tu XXXXX

asegura|tzaile XXXXX

aseguro XXXXX

Asejarraga XXXXX

asekada XXXXX

asenstiobelar XXXXX

asesora|tu XXXXX

asetasun XXXXX

asezin XXXXX

asfalta|tu XXXXX

asfixia|garri XXXXX

Asia Asia

Asiain

asigna|tu XXXXX

asignazio XXXXX

asimila|garri XXXXX

asimila|tu XXXXX

asimilazio XXXXX

ask|ari te = prÿd o fwÿd am bump o'r gloch

aska-

aska caseg, hod (ar gyfer morter a brics)

aska|bide ffordd tuag at ryddid

aska|ezin XXXXX

aska|ezin|tasun XXXXX

aska|garri XXXXX

aska|pen XXXXX

aska|tasun rhyddid

aska|tu llacio rhyddháu

aska|tzaile rhyddháwr

askal|du cael te

askazi hil

aske llac rhÿdd

aski (adferf)
1 digon

aski digon

asko on *|zai|o hoffi, hoffi yn fawr

asko llawer o (adf) lawer

asko (adferf)
1 digon
esker = diolch; eskerr|ik asko (eskerrik asko) = diolch yn fawr;

asko (adferf)
1 llawr
esker = diolch; eskerr|ik asko (eskerrik asko) = diolch yn fawr

asko|dun XXXXX

asko|tan lawer gwaith, yn aml

asko|tan mewn llawer o a uste asko|tan "mewn llawer o flynyddoedd" = ateb
wrth gyflwÿno un i arall, = mae'n dda gen' i gael cwrdd â chi

asko|tari|ko XXXXX

asko|z o lawer

asma-

asma|ezin XXXXX

asma|kari XXXXX

asma|keria XXXXX

asma|keta XXXXX

asma|kizun dyfeisiad

asma|kuntza XXXXX

asma|men XXXXX

asma|tu dyfeisio dyfalu, bwrw amcan

asma|tzaile dyfeisiwr

asmazio XXXXX

asmo bwriad syniad

asmo|z o fwriad

asmotsu XXXXX

Asnoz XXXXX

asonantzia XXXXX

aspaldi XXXXX

aspaldi|danik XXXXX

aspaldi|ko XXXXX

aspaldi|on XXXXX

Asparren cynghorfan

Aspe

aspektu XXXXX

asper|garri diflas = sy'n peri diflastod

asper|keria XXXXX

asper|tasun XXXXX

asper|tu diflasu = teimlo diflastod

asper|tu|rik egon bod wedi ei diflasu

asper|tu|ta egon bod wedi ei diflasu

asperdura XXXXX

aspergaitz XXXXX

asperr|aldi XXXXX

asperr|arazi XXXXX

aspil XXXXX

aspira|gailu hwfer

aspira|tu XXXXX

aspirazio XXXXX

aspirina áspirin

ast|ar asÿn

ast|egun dÿdd gwaith

ast|eme asen

ast>ero bob wÿthnos

asta- ffurf gyfunol ar asto = asÿn fel rhagddodiad, gydag enwau planhigion = ffug, gwÿllt

asta|belar XXXXX

asta|keria XXXXX

asta|ko twp

asta|kume cÿw asÿn

asta|larrosa rhosÿn gwÿllt

asta|lili cenhinen Bedr

asta|piko ffigÿs gwÿllt

asta|zakil pidÿn asÿn

asta|zikil twp

astakilo, astakila XXXXX

astalko pêlen wlan

Aste saindu|a Wÿthnos y Pasg

Aste Santu|a Wÿthnos y Pasg

aste wÿthnos

aste|an behin unwaith yr wÿthnos

aste|arte Mawrth, dÿdd Mawrth

aste|azken Mercher, dÿdd Mercher

aste|bete wÿthnos gron

aste|bi|ko ddwÿwaith yr wÿthnos

aste|buka|era penwÿthnos

aste|buru penwÿthnos

aste|ka bob wÿthnos

aste|kari wÿthnosolÿn

aste|ko XXXXX

aste|lehen Llun, dÿdd Llun

Aster guren Wÿthnos Sanctaidd

asteroko XXXXX

asti amser rhÿdd Alferr|ak beti asti mae gan y diogÿn amser rhÿddyn wastad

astigar (coeden) masarnen (= masarnen leiaf acer campestre_)

Astigarr|aga

Astigarr|eta

astin|du curo ysgwÿd

astinaldi XXXXX

astinketa XXXXX

astiro etorri dod gan bwÿll

astiro ibili mÿnd gan bwÿll

astiro joan mÿnd gan bwÿll

astiro gan bwÿll, yn araf

astitsu XXXXX

Astitz

asto asÿn

asto|tu XXXXX

astoki XXXXX

astolasterrak XXXXX

astopotro bwÿstfil

astorena XXXXX

astotzar XXXXX

astrapalada XXXXX

astro seren

astro|untzi llong ofod

astrolog|ari seryddwr

astrologia seryddiaeth

astronauta gofodwr

astronomia seryddiaeth

astruntzi XXXXX

Astue

astun trwm

astundu XXXXX

astuntasun XXXXX

asturu XXXXX

Asua-Landa

asun danhadlen

asuntze XXXXX

at- (o flaen a-) ffurf gyfunol ar ate = drws

at mâs, allan

at|ari patio, beili, gardd ffrynt

at|arte portj

ata- ffurf gyfunol ar ate = drws

ata|buru LINTEL

ata|londo féstibiwl

atabaka wrn

atabal atabal = math ar ddrwm Basgaidd

atabalari XXXXX

ataka XXXXX

ataka|garri XXXXX

atakatu XXXXX

atakatzaile XXXXX

atal rhan = (hanes - un o’r digwÿddiadau mewn hanes); (:I)lehen atala = rhan un(I:)

atalaurre XXXXX

Atallu

atalondo XXXXX

Atarrabia cynghorfan

atasku XXXXX

Ataun cynghorfan

ataute XXXXX

ate automatiko drws awtomatig

ate lerro llinell gôl

ate (enw)
1 drws

ate, ate|a drws gôl (chwaraeon)

ate|jo|ki cnocwr drws

ate|ra ate|ra du tynnu allan, cymrÿd allan ate|ra da mÿnd allan

ate|ra (adferf)
1 allan
TARDDIAD: (ate = drws) + (-ra olddodiad = tua, i gyfeiriad)

ate|ra|tu (berf)
(ate|ra, ate|ra|tu, ate|ra|tu|ko; ate|ra|tzen)
1 mÿnd allan
TARDDIAD: (ate|ra = allan, i maes) + (-tu olddodiad i ffurfio berfau)

ate|zain automatiko clwÿd awtomatig

ate|zain porthor gôlgeidwad

ate|zain|degi porthordÿ

ate|zain|tze XXXXX

atenta|tu cyflawni trosedd difrifol

atentatu trosedd difrifol

atenua|garri XXXXX

atenua|tu XXXXX

atenuazio XXXXX

ater|tu (tywÿdd) clirio

ateraberri XXXXX

aterabide XXXXX

ateraldi XXXXX

ateri XXXXX

aterpe cysgodfan

aterraldi XXXXX

aterri egon (tywÿdd) bod yn glir, bod y glaw wedi peidio

aterri (tywÿdd) clir

Atez cynghorfan

Atharr|atze-Sorholüze cynghorfan

Atharratze XXXXX ardal dafodieithol, is-dafodiaith o Swberoeg

Athena Athinai / Athen

Atherei

atina|tu XXXXX

Atlanti|ar Ozeano|a Môr Iwerÿdd

atletismo athletau, mabolgampau

atoi treiler

atoi|untza tynfad

atoloi XXXXX

atomiza|gailu XXXXX

atomiza|tu XXXXX

atomiza|tzaile XXXXX

aton|du XXXXX

Atondo

ator blows

atrabui|tu XXXXX

atrabuia|garri XXXXX

atraka|tu XXXXX

atraka|tzaile XXXXX

atraku XXXXX

atrapa|tu XXXXX

atribu|tu XXXXX

atribuzio XXXXX

atrile darllenfa (= lectern)

atrofia|tu XXXXX

atse|kabe XXXXX

atse|kabe|tu XXXXX

atseden XXXXX

atseden|aldi gorffwÿs, egwÿl, hoe, hwiff

atseden|du
atseden, atseden|tzen) cael hoe, gorffwÿs

atsegin du plesio

atsegin ans (person) hyfrÿd, neis

atsegin|ez XXXXX

atsegin|garri XXXXX

atsegin|kor XXXXX

atsegin|tsu XXXXX

atso hen wraig

atso|titz XXXXX

atso|tu XXXXX

atun (pysgodÿn) tiwna

atun|ari XXXXX

atx

Atx|ondo cynghorfan

atxakia esgus

atxeki XXXXX

atxeki|mendu XXXXX

atxekidura XXXXX

atxilo|keta daliad

atxilo|tu dal, arestio (e) un sÿdd wedi ei arestio

atxilo|tu|ta egon cael ei arestio

-atz

atz|erri gwlad estron

atz|erri|ko arazo|en ministro gweinidog dros faterion tramor

atz|erri|ko estron, tramor

atz|erri|ko estron, tramor
dieithr

atz|erri|ra|tu

atz|erri|tar estron, tramorwr
dieithrÿn

atzamar

atzapar

atzazal

-atze atze, atz
(enwau lleoedd) lle y tu draw i

atze dieithrÿn, tramorwr

atze- ôl

atze rhan ôl

atze|an tu ôl

atze|ispilu drÿch edrÿch yn ôl

atze|k|alde rhan ôl, cefn (t, etc) (corff) pen-ôl

atze|kalde XXXXX

atze|ko argi golau ôl

atze|ko yn y cefn (e;) llywÿdd cwch, sgiper

atze|ko|z aurre|ra egon bod o chwith

atze|ko|z aurre|ra ipini mÿnd âr tu flaen tu ôl

atze|ko|z aurre|ra XXXXX

atze|ko|z aurre|ra o chwith = â'r tu ôl ymláen

atze|lari cefnwr

atze|ne|ko XXXXX

atze|ra egin cilio, mÿnd yn ôl

atze|ra eman rhoi yn ôl

atze|ra i'r tu cefn unwaith eto

atze|ra|bide XXXXX

atze|ra|garri XXXXX

atze|ra|ka XXXXX

atze|ra|kada XXXXX

atze|ra|kor XXXXX

atze|ra|tu gohirio symud (celficÿn etc) tuag yn ôl

atze|sku XXXXX

atze|tik o'r tu cefn

atzer|ako|i ceidwadol

atzer|anzko XXXXX

atzera|ezin XXXXX

atzera|kunt|za XXXXX

atzera|nzko ispilu (car) drÿch gyrrwr

atzera|tu XXXXX

atzerapen XXXXX

atzizki (gramadeg) olddodiad

atzo goiz|ean bore ddoe

atzo ddoe

Audientzia Nazional|eko Audiencia Nacional, Uchel Lÿs gwladwriaeth Sbaen

augura|tu XXXXX

auka gwÿmon

aukera dewis

aukera|bide dewis

aukera|garri XXXXX

aukera|keta XXXXX

aukera|ko XXXXX

aukera|tu dewis, ethol

aukera|tzaile XXXXX

aukerazko XXXXX

aulde|z|taile XXXXX

Aulesti cynghorfan

aulki sedd

aulki|txo stôl cyfrwÿ beisicl

auna|tu XXXXX

aunitz XXXXX

aupa|tu XXXXX

aupada XXXXX

-aur XXXXX

Auritz ardal dafodieithol, is-dafodiaith o Naffareg Uchaf (Auritz)

Auritze

Aurizberri

aurka egon gwrthwÿnebu, mÿnd yn ben-ben

aurka tu blaen

aurka yn erbÿn

aurka|ko gwrthwÿnebus

aurkez|le cyflwÿnÿdd

aurkez|pen cyflwÿniad

aurkez|ta|tzaile XXXXX

aurkez|taile cyflwÿnÿdd

aurkez|tu cyflwÿno rhoi ger b ron (cynnig, er ystyriaeth cyfarfod)

aurki XXXXX

aurki|bide (llÿfr) mynegai

aurki|kunde XXXXX

aurki|pen XXXXX

aurki|tu cael hÿd i, ffindio (du) dod o hÿd i (rhÿwbeth y bu chwilio amdano) darganfod

aurkitzaile XXXXX

auro|bia

aurpegi eman XXXXX

aurpegi wÿneb

aurpegi (enw)
1 wÿneb

aurpegi|krema hufen wÿneb

aurpegi|ra|ko hauts|ak powdr wÿneb

aurpegi|zapi gwlanen wÿneb

aurpegiera XXXXX

aurpegiratu XXXXX

aurr|esku awrescw = math ar ddawns Fasgaidd

aurre- blaen cyntaf

aurre rhan flaen (ail elfen mewn enw llw) lle o flaen

aurre|a hartu goddiweddÿd

-aurre|an cÿn

aurre|an o flaen

aurrekalde

1 rhan flaen

2 wal flaen, ffasâd

bere aurrekaldean harmarri bat du ar ei wal flaen mae ganddo (= gan yr adeilad) arfbais

aurre|k|alde < aurre|ko alde (aurreko = blaen ansoddair) + (alde = ochr)

aurre|ko argi golau blaen

aurre|ko (ans) blaen (e;) person o flaen un

Aurre|ko|etxe|a enw lle, cyfenw; y tŷgyferbÿn

aurre|lari blaenwr (chwaraeon)

aurre|n prif blaenorol

aurre|n|eko cyntaf, prif

aurre|pen cynnÿdd, symudiad ymláen

aurre|projektu XXXXX

aurre|ra joan mÿnd yn ei flaen, mÿnd rhagddo

aurre|ra ymláen (wrth galonogi, wrth orchymÿn) ymláen!

aurre|ra (adferf)
1 ymláen
hemen|dik aurre|ra (hemendik aurrera) o hÿn ymláen
TARDDIAD: (aurre = blaen; -ra olddodiad = tua, i gyfieiriad)

aurre|ra|bide XXXXX

aurre|ra|ko|an o hÿn ymlaen

aurre|ra|ko|i blaengarwr = un o blaid cynnÿdd a rhyddid

aurre|ra|kuntza XXXXX

aurre|ra|pen XXXXX

aurre|ra|tu goddiweddÿd (car) cynilo

aurre|ra|tu|ta|ko

aurre|ra|tze-errei lôn oddiweddÿd

aurre|rantz|ean XXXXX

aurre|ri|tzi XXXXX

aurre|ti|az XXXXX

aurre|ti|ko XXXXX

aurre|tik cÿn ymlaen llaw, o flaen llaw

aurre|z aurre (adferf)
1 wÿneb yn wÿneb
TARDDIAD: (-z = olddodiad a ddefnyddir mewn adferfau ag elfennau dybledig)

aurre|z o flaen, gyferbÿn ymláen llaw

aurre|z ymláen llaw

aurre|z|ki kutxa banc cynilion

aurre|z|ki cynilon

aurre|z-aurre wÿneb yn wÿneb

aurreabisu XXXXX

aurren|ik yn gyntaf oll

aurrera|zale XXXXX

aurresan XXXXX

aurrez|tu XXXXX

aurrez|tu cynilio

aurrez|tzaile XXXXX

aurrezarri XXXXX

aurrikusi XXXXX

aurrikusle XXXXX

aurrikusmen XXXXX

aurriz|ki (gramadeg) rhagddodiad

aurten eleni

ausardia XXXXX

ausarki XXXXX

ausart dewr beiddgar

hd 329

ausart|u beiddio

ausartasun

XXXXX

ausartkiro XXXXX

ausartzia XXXXX

ausaz XXXXX

auskalo XXXXX

auskultatu XXXXX

auskultazio XXXXX

ausnartu XXXXX

auspo XXXXX

Australia Awstralia

Austria Awstria

auto irrate radio car

auto car

auto|bide traffordd

autobus bws

autobus|en geltoki arhosfan bysiau

autoestrata traffordd

autofinantziatu XXXXX

autogestio XXXXX

autogestionatu XXXXX

autogobernu XXXXX

automatiko|ki yn awtomatig

automobil car

automobil|ari gyrrwr car

autonomi ymreolus

autonomia ymreolaeth

autonomo ymreolus

autopista autopista

autore XXXXX

autozerbitzu XXXXX

autu XXXXX

autulari XXXXX

auz-

Auz|mendi enw lle, cyfenw; mynÿdd y geifr

Auza

auza-

auza|tegi ardal (o dre)

auzapez XXXXX

auzi achos (mewn llÿs)

auzi|gela

auzi|tegi llÿs

auzi|tegi|ko XXXXX

auzo ardal (o dre) cymydog

axaleko arwÿnebol

axatu XXXXX

axfisia|tu XXXXX

axola gutxi niri hidia i ddim ffeuen

axola pwÿsigrwÿdd

axola|gabe XXXXX

axola|gabe|keria XXXXX

axola|gabe|ki XXXXX

axola|gabe|tu XXXXX

axola|tu XXXXX

axuleiu XXXXX

axuri XXXXX

-az enwau cyffredin
penodol / unigol
difywion a bywion
3 -az ar ôl llafariad ac ar ôl cytsain
OND: -a + -az = -az
haran = cwm, haran|az = â'r cwm
gizon = dÿn, gizon|az = â'r dÿn
mendi = mynÿdd, mendi|az = â'r mynÿdd
seme = mab, seme|az = â'r mab
botila = potel, botil|az = â'r botel
antzara = gwÿdd, antzar|az = â'r gwÿdd

az|aro (enw)
1 Tachwedd
TARDDIAD: “tymor yr hadau”
(az- < azi (mae i’r ffurf safonol ‘h’ gychwynnol – hazi) = hedÿn) + (aro = tymor)

az|aro Tachwedd (azi / hedÿn + aro / tymor, amser)

hd 329

az|parren
(enwau lleoedd) rhan isaf craig Azparren
(Nafarroa)

aza (enw)
1 bresychen, cabaitshen

aza

(e;) bresychen, cabaitjen

aza|buru XXXXX

aza|lore blodfresÿch

Azagra cynghorfan

azal bas XXXXX

azal rhisglen plisgen wÿ

azal|du esbonio

azal|eko XXXXX

azal|era XXXXX

azal|gaitz XXXXX

azal|pen esboniad

azal|tzaile sylwebÿdd

azal|tze esboniad ymddangosiad

Azantza

azare XXXXX

azaroski

XXXXX

azelera|gailu (car) cyflymÿdd

azelera|tu XXXXX

azelerazio XXXXX

azenario moronen, carotsen

azentu XXXXX

azentuatu XXXXX

azentuazio XXXXX

azentudun XXXXX

azer|tu XXXXX

azeri llwÿnog, cadno llwÿnog = person cyfrwÿs

azeri|buztan planhigÿn o'r genws Equisetum, cynffon y ceffÿl

azeri|keria XXXXX

azidotasun XXXXX

Azkaine cynghorfan

azkar etorri dod yn gyflÿm

azkar ibili mÿnd yn gyflÿm

azkar joan mÿnd yn gyflÿm

azkar cyflÿm

azkar|ki XXXXX

azkar|tasun XXXXX

azkar|tu XXXXX

Azkarate

Azkarate cynghorfan

azkasi XXXXX

azkazal XXXXX

azken bolada hon|eta|n XXXXX

azken egun dÿdd olaf, dyddiad cau

azken egun (enw)
1 dÿdd olaf, dyddiad cau
Proposamen|era|ko azken egun|a (Proposamenerako azken eguna)
y diwrnod olaf i dderbÿn cynigion

azken (ans) olaf (e;) diwedd

azken- olaf

azken|aldi tro olaf

azken|aldi|on XXXXX

azken|du XXXXX

azken|ean yn y diwedd

azken|eko diwethaf

azken|ez XXXXX

azken|iz XXXXX

azken-aurre|ko akzentu y goben, y sillaf olaf ond un

azken-aurre|ko (ans) olaf ond un (e;) olaf ond un

azken-azken olaf un

Azkoien cynghorfan

Azkoiti|a cynghorfan

azkon XXXXX

azkonar mochÿn daear, prÿf llwÿd

azkordin XXXXX

azkura XXXXX

Azme

azoka ffair Durango|ko libur azok>a [marchnad lyfrau yn yr awÿr agored
ar sgwâr Durango]

azokari XXXXX

Azore|ak Irl|ak Ynysoedd Azores

azotatu XXXXX

Azpeiti|a cynghorfan (brodor) azpeitiar

azpi dan

azpi rhan isaf

azpi- tan

azpi|alde rhan isaf

azpi|an dan

azpi|an oddi tanodd (lleoliad)

azpi|egi|tura isadeiledd

azpi|garri sarn = gwair a ddodir dan anifail i orwedd arno

azpi|gona XXXXX

azpi|harri sylfaen

azpi|joku XXXXX

azpi|keria XXXXX

azpi|ko isaf

azpi|ko|gona pais nicers

azpi|marra|tu tanlinellu

azpi|tik dan din

azpikontzientzia XXXXX

azpil dÿsgl

azpilan XXXXX

azpildura XXXXX

Azpilkueta

azpimarra XXXXX

azpiprodoktu XXXXX

azpira|tzaile XXXXX

azpiratu XXXXX

Azpirotz

azpititulu XXXXX

aztarna ôl troed

aztarren ôl, llwÿbr

azter|gai pwnc dan sÿlw

azter|garri XXXXX

azter|keta arholiad

azter|lan ymchwil

azter|lari XXXXX

azter|teka gaindi|tu pasio arholiad

azter|tu archwilio astudio

azter|tzaile XXXXX

azti dewin dewines, gwrach

aztiatu XXXXX

aztikeria XXXXX

aztorapen XXXXX

aztoratu XXXXX

aztore XXXXX

Azuelo cynghorfan

azukr|ontzi powlen shwgir

azukre shwgir

azukre|koskor lwmpÿn o shwgir

azukrezatu XXXXX

azuzen lili wen

Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Wefan CYMRU-CATALONIA
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web CYMRU-CATALONIA (= Gal·les-Catalunya)
Where am I? You are visiting a page from the CYMRU-CATALONIA (= Wales-Catalonia) Website
Weə-r äm ai? Yüu äa-r víziting ə peij fröm dhə CYMRU-CATALONIA (= Weilz-Katəlóuniə) Wébsait

Geiriaduron / Diccionaris / Dictionaries

Mírowgh orth ágan stadégow. Edrychwch ar ein Hystadegau. Mireu les nostres estadístiques