Geiriadur Basgeg-Cymraeg

1296k Geiriadur Basgeg-Cymraeg : Diccionari basc-gal|lès : Basque-Welsh Dictionary : Bask-Welsh díkshønøri

http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_basgeg_cymraeg_AZERIA_e_1296k.htm

Yr Hafan

..........1863k Y Fynedfa yn Gymraeg

....................0009k Y Gwegynllun

............................. 1798k Geiriaduron - tudalen dewis seiliaith y geiriadur

.......................................1794k Cynhwyslen i'r Geiriaduron yn Gymraeg ar y wefan hon

....................................................0048k Mynegai i'r Geiriadur Basgeg

.....................................................................y tudalen hwn

Gwefan Cymru-Catalonia
La Web de Gal·les i Catalunya
Adran 5: Geiriaduron

NODIADAU AR GYFER GEIRIADUR BASGEG-CYMRAEG

LLYTHYREN E

Adolygiad diweddaraf 05 04 2002

0448k
Enwau lleoedd Gwlad y Basg (rhestr o ffurfiau llygredig Ffrangeg a Chastileg a'r ffurfiau brodorol)
Topònims del País Basc (llista de les formes dels topònims en llengüa estrangera - francès i castellà - i les formes autòctones)

Cafodd ffeiliau’r geiriadur hwn, a wnaed gennyf rhwng 1985 a 1995, eu difwÿno rÿwsut.

Yr wyf wedi rhoi yr hyn a oedd yn bosibl ei achub ar y tudalennau hyn, gan obeithio cael amser i’w diwygio rÿwbrÿd



-e-   XXXXX

-e- i ni (gwrthrÿch anuniongyrchol)

e

ea geirÿn gofynnol

E,e pumed llythyren yr wÿddor

-e|k dynoda gweithredÿdd unigol ar ôl cytsain;    (enwau cyffredin, enwau personol, enwau lleoedd)
haran = cwm, haran|ek = cwm
gizon = dÿn, gizon|ek = dÿn
Miren, Miren|ek
Gasteiz, Gasteiz|ek

gweler -k

Ea cynghorfan

Ealegi   XXXXX

-ean

Eaurta cynghorfan

eba|kuntza egin rhoi triniaeth feddygol

eba|kuntza (e)   triniaeth feddygol, operasiwn

ebagi ebaketa bÿr

ebaki torri (â chyllell / shiswrn)     wedi ei dorri, wedi ei thorri

ebaki|garri toriadwÿ

ebakidura toriad

ebakiera dull torri

ebakin

ebakitze ynganiad

ebakua|ta

ebakua|zio

ebalua|tu gwerthuso

ebangel|ari efengylÿdd

ebangeliza|tu efengyleiddio

ebangeliza|tzaile efengyleiddiwr

ebangeliza|zio efengyleiddiad

Ebarista enw g#r

ebaskeria

ebasle lleidr

ebatsi   XXXXX

ebatz|i datrÿs     penderfynu

ebaz|pide ateb = canlyniad datrÿs problem

ebi

egia|ti       (e) un didwÿll/diffuant/cywir

egiaztatu gwirio
egiaz|ta|tu (egiaz mewn gwirionedd) + (ta) + (tu olddodiad berfol)

Egillor Egillor (Atetz) Egillor (Ollo)

egin (du) gwneud     peri

Egin enw papur dyddiol

egin|ahal   XXXXX

egin|behar rhwÿmedigaeth

egin|bide   XXXXX

egin|da|ko wedi ei wneud     artiffisial

egin|garri   XXXXX

egin|kizun tasg

egin|tza gweithrediad     cynhyrchiad

Egipto yr Aifft

egir|tsu   XXXXX

egitada   XXXXX

egitamu cynllun

egitarau rhaglen

egiteke egon bod heb ei gwneud

egiz|ta|tu   XXXXX

ego|era cyflwr, sefyllfa

ego|ki cyfleus, gweddus, boddháol, cywir   egoki|a y person addas

ego|kitze   XXXXX

ego|taldi   XXXXX

egoitza annedd

egoki|en y gorau, y mwÿaf addas

egoki|era   XXXXX

egoki|erazle tywysÿdd sínema

egoki|ro yn addas, yn iawn

egoki|tasun   XXXXX

egoki|tu addasu     addasu ei hun

egoki|tzaile   XXXXX

egokierazi   XXXXX

egon bod

egon|aldi egon|arri amynedd

egon|ezin   XXXXX

egon|gela lolfa

egon|kor   XXXXX

egon|leku   XXXXX

egon|tsari   XXXXX

egos|bera   XXXXX

egos|i coginio, wedi ei goginio

egos|kaitz   XXXXX

egos|keta   XXXXX

egotez   XXXXX

egotz|i taflu     gyrru allan

Egozkue

egu- ffurf gyfunol ar egun
= diwrnod egu|argi, egu|berri, egu|erdi, egu|tegi

egu-
1 mewn geiriau cyfansawdd, < egun = dÿdd, diwrnod
egutegi (egu|tegi) calendr
eguzki (egu|zki) haul

egun enw dÿdd, diwrnod
■ egun batean adferf un diwrnod
egun bat|ean esan ni|on... - un diwrnod fe ddywedodd wrthÿf fi...
■ egun on brawddeg dÿdd da!

egu|azten Egu|berri Nadolig

Egu|berri egun Dÿdd Nadolig (25 Rhagfÿr)

Egu|berri hau|etan y Nadolig hwn

egu|erdi|an am hanner dÿdd

egu|erdi|ko (ans)   hanner dÿdd

egu|tegi
1 calendr
TARDDIAD: (egu- < egun = dÿdd) + (-tegi olddodiad = tÿ)

egu|tegi calendr

egu|tegi calendr

egu|zki
1 haul
egu|zki|a egon (eguzkia egon) = bod yn heulog (“yr haul + bod”)
egu|zki|a dago (eguzkia dago) = mae hi’n heulog
egu|zki|a har|tu (eguzkia hartu) = torheulo, bolaheulo (“yr haul + cymrÿd”)
TARDDIAD: (egu- < egun = dÿdd) + (-zki)

Egu|zki|aga
1 enw lle, cyfenw
TARDDIAD: “lle heulog” (egu|zki = haul) + (-aga = olddodiad i ddynodi lle)

egu|zki|begi
1 lle heulog
TARDDIAD: “llygad yr haul” (egu|zki = haul) + (begi = llygad)

egu|zki|lore
1 blodÿn haul
TARDDIAD: (egu|zki = haul) + (lore = blodÿn)

egu|zki|orratz
1 deial haul
TARDDIAD: (egu|zki = haul) + (orratz = nodwÿdd)

egu|zki|tan
1 yn yr haul
TARDDIAD: (egu|zki = haul) + (-tan olddodiad a ddefnyddir ar ôl enwau amhenodol = mewn)

egu|zki|tsu
1 heulog
TARDDIAD: (egu|zki = haul) + (-tsu = olddodiad i ffurfio ansoddeiriau)

Eguarats egu|argi golau dÿdd

eguen egu|erdi hanner dÿdd

Egues cynghorfan     ardal dafodieithol, is-dafodiaith o Naffareg Uchaf

Egulbati egun diwrnod

egun bat|ean un diwrnod

egun bete diwrnod llawn

egun guzti|etan (adf)   bob dÿdd

egun on! dÿdd da i chi!

egun heddiw

egun da Saindu David
Dÿdd Gwÿl Dewi ÿw hi heddiw

Euskar>aren ego|era egun / La situación del euskara hoy en dia
Egin 14 12 95

egun|a argi|tu    gwawrio

egun|abar gwawr

egun|aldi   XXXXX

egun|aren buru|an ar ddiwedd y dÿdd

egun|daino hÿd heddiw     (negyddol) bÿth

egun|do (negyddol) bÿth

egun|do|ko   XXXXX

egun|eko dyddiol

egun|er|eko beunyddiol, dyddiol

egun|era|tu   XXXXX

egun|ero bod dÿdd

egun|ero|ko   XXXXX

egun|ez yng ngolau dÿdd, yn y dÿdd

egun|go   XXXXX

egun|kari papur newÿdd dyddiol

egun|otan y dyddiau hÿn

egun|senti gwawr, toriad dÿdd

egundu
1 gwawrio, goleuo, dyddio
TARDDIAD: egun|du (egun = dÿdd) + (-du = olddodiad i ffurfio berfau a ddefnyddir ar ôl ‘n’, amrÿwiad ar –tu)

egur
1 cynnud, coed tân
haritz eroriari orok egur (haritz eror|i|ari oro|k egur)
(dywediad) “i dderwen wedi cwÿmpo, pawb coed tân”,
hynnÿ ÿw, bÿdd pawb yn llÿm ei farn tuag un sÿdd wedi cwÿmpo i anras

TARDDIAD: (haritz = derwen)
+ (eror|i|ari : ari = i’r, eror|i = wedi cwÿmpo)
+ (ori|k = pawb; oro = pawb, dynoda -k ei fod yn gyflawnwr gweithred)
+ (egur = coed tân)

egur zaharr|a, su txarr|a
1 (dywediad) hen goed, tân drwg
TARDDIAD: “yr hen goed, y tân drwg” (egur = cynnud, coed tân) + (zaharr|a = yr + hen) + (su = tân) + (txarr|a = y + drwg)

egur cynnud, coed tân

egur|aldi edarr|a egin (tywÿdd) bod yn hyfrÿd

egur|aldi ekarri (tywÿdd) bod tywÿdd drwg yn dod

egur|aldi on|a egin (tywÿdd) bod yn dda

egur|aldi txarr|a egin (tywÿdd) bod yn ddrwg

egur|aldi tywÿdd

egur|gile dÿn coed tân

eguras|tu eguras, eguras|ten) mÿnd am dro

egurats awyrgÿlch

egurr|ikatz golosg

egurrikatz
1 golosg
TARDDIAD: egurr|ikatz “glo pren” (egurr- < egur = pren, coed) + (-ikatz = glo)

eguzki haul

eguzki|a egon bod yn heulog

eguzki|a har|tu torheulo, bolaheulo

eguzki|begi   XXXXX

eguzki|lore blodÿn haul

eguzki|ta|ra ate|ra rhoi yn yr heol

eguzki|tako eguzki|tan ipini rhoi yn yr haul

eguzki|tsu heulog

ehiz|alde   XXXXX

ehiz|tari heliwr

ehiza helwriaeth

ehiza|ta wedi ei hela

ehiza|ta|ri heliwr

ehiza|tu hela XXXXX

ehizi abioi awyren hela

ehizi   XXXXX

ehizi|gazkin awyren hela

eho malu

eho|gailu melin law

eho|tarri   XXXXX

ehortz|i claddu

ehortz|i|ta wedi ei gladdu / ei chladdu

ehorz|keta claddedigaeth

ehorz|le torrwr beddau

ehorz|t|etxe   XXXXX

ehule   XXXXX

ehun brethÿn

ehun cant (100)

ehun|da hogei cant ac ugain

ehun|da cant a||| (= ehun eta)

ehun|da|ka fesul cannoedd

ehun|degi   XXXXX

ehun|denda siop frethÿn

ehun|du   XXXXX

ehun|eko y cant (%)

ehun|en bat   XXXXX

ehun|en   XXXXX

ehun|gailu   XXXXX

ehun|gintza   XXXXX

ehun|koiztu   XXXXX

ehun|zango cantroed

ei -ei enwau cyffredin penodol-lluosog difywion a bywion

3 -ei ar ôl cytsain ac ar ôl llafariad
a + -ei = -ei
e + -ei = -e|ei

haran = cwm, haran|ei = i'r cymoedd
mendi = mynÿdd, mendi|ei = i'r mynyddoedd
gartzela = carchar, gartzel|ei = i'r carcharau
mutil = llanc, mutil|ei = i'r llanciau
abertzale = gwladgarwr,   abertzale|ei = i'r gwladgarwÿr

Eibar (Gipuzkoa) (e)   cynghorfan

eihar sÿch, gwÿwedig, crin

eihar|tu   XXXXX

eihera melin

Eihera|larre cynghorfan

eihera|zain   XXXXX

eihera|zain melinÿdd     nepa cinerea = (trychfilÿn d#r)

eite   XXXXX

Eiz|mendi   XXXXX

ejekzio   XXXXX

-ek (olddodiad - gweithredus 2) (ar ôl cytsain ac ar ôl llafariad)fe'i ddefnyddir i ddynodi goddrÿch gweithredol berf anghyflawn enw cyffredin / penodol / lluosog / anfÿw
etxe = t, etxe|a = y t, etxe|ek = y tai (E + E = E.E)
haran = cwm, haran|a = y cwm, haran|ek = y cymoedd
taberna = tafarn, taberna = y dafarn, tabern|ek = y tafarnau (A + E = E)
gartzela = carchar, garztela = y carchar, gartzel|ek = y carcharau (A + E = E)

enw cyffredin / penodol / lluosog / bÿw, anfÿw
neska = merch, neska = y ferch, nesk|ek = y merched (neska-ek) (A + E = E) y merched
gizon|ek     aber|tzale = gwladgarwr, aber|tzale|a = y gwladgarwr,    abertzale|ek = y gwladgarwÿr

Ekai (N)tafodiaith Nafarroa (yn ôl map Bonaparte) Ekai (Arakil) Ekai (Longida) ekain

ekain (e)   Mehefin 1990 ekain|ak 22, ostiral|a = dÿdd Gwener, 24 Mehefin 1990ekain|aren bederatzi|a
= 9 Mehefin, y nawfed o Fehefinekain|aren bederatzi|an = ar y nawfed o Fehefin

ekaitz (e)   storm

ekaitz|a ekarri bod storm yn dod

ekaiz|tsu   XXXXX

ekan|du arferiad

ekan|du dod i arfer â

ekar|keta   XXXXX

ekar|le   XXXXX

ekar|pen cyfraniad

ekarr|alde   XXXXX

ekarr|i dod â (pheth)     (wrth ragweld newid yn y tywÿdd)

ekarrera   XXXXX

ekhi eki (Zuberoa) (= ekhi) haul     (iaith lenyddol) ffurf a ddefnyddir mewngeiriau wedi eu seilio ar eguzki = sol

eki-
1 (mewn geiriau cyfansawdd) haul (ffurf annibynnol = eguzki)
eki|alde (ekialde) = dwÿrain
TARDDIAD: Cf ekhi = haul, yn nhafodiaith Zuberoa

Eki|alde Hurbil|a y Dwÿrain Agos

Eki|alde Urran|a y Dwÿrain Pell

eki|alde dwÿrain

eki|alde
1 dwÿrain
eki|alde|an (ekialdean) = yn y dwÿrain
TARDDIAD: “ochr yr haul” (eki- = haul) + (alde = ochr, ardal)

eki|alde|an yn y dwÿrain

eki|alde|ko   XXXXX

eki|alde|tik o'r dwÿrain

Eki|europa Dwÿrain Ewrop

eki|lore   XXXXX

eki|ta|ko párasol

ekilibra|tu   XXXXX

ekimen   XXXXX

-ekin muga egin ffinio â

-ekin gÿda
ar ôl enwau cyffredin (amhenodol, difywion/bywion);
ar ôl enwau lleoedd
enwau cyffredin penodol/unigol difywion a bywion

-a|rekin ar ôl llafariad ac ar ôl cytsain OND:
-a + -a|rekin = -a|rekin
haran = cwm haran|a|rekin = gyda'r cwm
gizon = dÿn gizon|a|rekin = gyda'r dÿn
mendi = mynÿdd mendi|a|rekin = gyda'r mynÿdd
seme = mab seme|a|rekin = gyda'r mab
botila = potel botil|a|rekin = gyda'r botel
antzara = gwÿdd, antzar|a|rekin = gyda'r wÿdd

enwau cyffredin penodol/lluosog difywion a bywion
-ekin ar ôl cytsain ac ar ôl llafariad a + -ekin = -ekine + -ekin = -e|ekin
mendi = mynÿdd, mendi|ekin = â'r mynyddoedd
haran = cwm, haran|ekin = â'r cymoedd
erreka = nant, errek|ekin = â'r nentÿdd
gizon = dÿn, gizon|ekin = gyda'r dynion
seme = mab, seme|ekin = gyda'r meibion
osaba = ewÿthr, osab|ekin = gyda'r ewythredd

ekin mynnu

-ekin (olddodiad) (amhenodol) (enwau cyffredin)
txakur = ci, txakurr|ekin = gyda chi

-ekin (olddodiad) (enwau lleoedd)
Gasteiz, Gasteiz|ekin = â Gasteiz d'eguzki = sol)

-ekin (olddodiad) (enwau personau)
Jon = Siôn, Jon|ekin = gyda Siôn

ekin|alde XXXXX

ekin|tza gweithrediad

ekin|tza|ri   XXXXX

ekin|tzaile (e)   gweithredwr

ekipa|tegi   XXXXX

ekipa|tegi (e)   (trên) rac lygej

ekipa|tu   XXXXX

ekipaia lygej (N)

harezazu nire equipaia
cymerwch fy lygej prengui el meu equipatge

ekipatu   XXXXX

ekipo team

ekit|aldi (e)   stem o waith     gweithred

Ekiza eklektiko|tasun   XXXXX

eklipsa|tu   XXXXX

eklipse diffÿg (ar yr haul / y lleuad)

-eko -eko -eko ekoiz|le (ans) ffrwÿthlon    (e) cynhyrchÿdd

ekoiz|pen cynnÿrch     cynhyrchiad

ekoiz|tu cynhurchu

ekologia ecoleg

ekologiko ecolegol

ekologista ecolegwr

ekonokia économi

ekonomia|ko économi

ekonomiko|ki   XXXXX

ekonomila|ri   XXXXX

ekonomiza|tu   XXXXX

Ekora cynghorfan

ela- -ela elaber|gile nofelÿdd

ela|berri nofel

elaber|gintza   XXXXX

elabora|tu   XXXXX

Elantxobe cynghorfan

elastiko lastig

elbarri parlysedig, un â'r parlÿs arni

elbarri|dun un anabl, un ffaeledig, parlysedig

elbarri|tasun   XXXXX

elbarri|tu parlysu

Elbete eldarnia|garri   XXXXX

eldarnia|tu   XXXXX

eldarnio   XXXXX

Elduain cynghorfan

ele enw'r llythyren L, l

ele hanes, stori     gair

ele|bakar uniaith

ele|bakar|tasun unieithrwÿdd

ele|bi|tasun dwÿieithrwÿdd

ele|bi|tza elefante éliffant

ele|bidun   XXXXX

Elegi   XXXXX

eleiza   XXXXX

eleketa   XXXXX

elektr|argi   XXXXX

elektra daratula dril trydan

elektra korronte   XXXXX

elektra trydan

elektra|bide   XXXXX

elektra|tresna dyfais drydanol

elektra|tresna-denda (e)   siop ddyfeisiau trydanol

elektra|tu   XXXXX

elektraindar pw^er / ynni trydanol

elektrazta|tu   XXXXX

elektri|kari trydanwr

elektrika   XXXXX

elektrikara   XXXXX

elektriza|tu   XXXXX

elektrizitate trydan

elektrodo electrod

elektroi   XXXXX

elementu elfen

elerti   XXXXX

eletari   XXXXX

elezuri   XXXXX

Elgea Elgete cynghorfan

Elgoibar cynghorfan

elgorri brech goch

Elgorri|aga cynghorfan     cyfenw

Elia elika|dura bwÿd, maeth

elika|garri   XXXXX

elika|tu bwÿdo

elimina|garri   XXXXX

elimina|tu   XXXXX

eliminazio   XXXXX

eliz|barru|ti   XXXXX

eliz|dei marriage bans

eliz|gizon clerigwr

eliz|kide plwÿfolÿn

eliz|kizun gwasanaeth eglwÿsig

eliz|mutil   XXXXX

Eliz|ondo enw lle, cyfenw     pentref yn Nafarroa

eliz|pe porth eglwÿs

eliz|tar plwÿfolÿn, addolwr yn yr eglwÿs

eliza egwlÿs

eliza|ko|ak yr eneiniad olaf, (occ: olew ac angen)

Elizaberri

elizkoi   XXXXX

Elkano [[J S ELkano, y Basgiad cyntaf i hwÿlio o gwmpas y bÿd]]

Elkano|ren Seme|ak   XXXXX

elkano|tar   XXXXX

elkar har|tu   XXXXX

elkar jo

elkar cilÿdd

elkar- cÿd-

elkar|Bide   XXXXX

elkar|go cymdeithas

elkar|koi   XXXXX

elkar|lan   XXXXX

elkar|t|ezin elkar|t|ezin|tasun   XXXXX

elkar|tasun cynghrair

elkar|te cymdeithas

elkar|truke   XXXXX

elkar|tu unedig

elkar|tu uno, dod at ei gilÿdd

elkar|tu|ta unedig

elkar|zut sÿth

elkargana|tu   XXXXX

elkarr|eki|ko cilyddol

elkarr|ekin gyda'i gilÿdd

elkarr|en segia|n   XXXXX

elkarr|en|gana|ko cilyddol

elkarr|i i'w gilÿdd

elkarr|iz|keta sgwrs

elkarri|kuste   XXXXX

Elkarte elkar|trua|tu   XXXXX

elkor   XXXXX

Elo cynghorfan

elorri draenen

Elorrio cynghorfan

Elortza   XXXXX

Elortzibar cynghorfan

Elosegi   XXXXX

Elosu Eltso eltxo mosgito

eltxo|sare   XXXXX

Eltzaburu eltze|ko stiw

eltze sosban

eltze|zain   XXXXX

Eltziego cynghorfan

elur eira

elur|bizi   XXXXX

elur|busti   XXXXX

elur|maluta plufÿn eira

elur|te cwÿmp eira

elur|tegi lle eira yn y mynyddoedd

elur|tza (e)   eira mawr ar lawr

elur|zulo XXXXX

elurr|a egin bwrw eira

elurr|a ekarri mÿnd i fwrw glaw

elurr|eta|ra joan mÿnd i'r eira

elurr|etan egon bod yn yr eira

elurr|ezko pelota pelen eira

elurr|olde eirlithriad

elurr|orein carw Llychlÿn

Elxabeiti ema- emagaldu putain, hwren

em|ari cyfraniad

ema|kume gwraig, benÿw, dynes

ema|tasun   XXXXX

ema|ten ema|tu   XXXXX

emagin bÿdwraig

emai|zki|da|zu   XXXXX

emaile   XXXXX

emaitza marc (ysgol)<)(50)

emakoi   XXXXX

emakume|zko|ak (arwÿdd) tŷbach y merched

eman rhoi     golwg ar

eman|aldi   XXXXX

eman|ez rhoi = y weithred

eman|gaile   XXXXX

eman|kizun darllediad

eman|kor   XXXXX

eman|kor|tasun   cynhyrchiant

emantzipa|tu XXXXX

emantzipazio   XXXXX

emaro   XXXXX

emasabel   XXXXX

emazte gwraig = cymar i #r

emazte|gai wejen, cariad, darpar-wraig

emazte|ki   XXXXX

eme enw'r llythyren M,m

eme un o rÿw benÿw

-eme eme|ki   XXXXX

emenda|tu   XXXXX

emendio   XXXXX

Emerando emigra|tu   XXXXX

emigrazio   XXXXX

emisio darllediad

emisore   XXXXX

emiti|tu   XXXXX

emoi emolumen|tu   XXXXX

emon emultsio   XXXXX

emultsiona|tu   XXXXX

-EN alde egin amddiffÿn

-EN antza du bod golwg (peth) ar

-EN arte|an (olddodiad) rhwng

-EN aurre|an (olddodiad)   o flaen

jende asko|ren aurre|an
o flaen llawer o bobl

-en bezala yn y modd (y gwnaiff), fel (gwnaiff), trwÿ gyfrwng

-EN bitarte|z trwÿ gyfrwng

-EN erdi|an ar ganoluda|rEN erdi|an = ar ganol yr haf

-EN inguru|an o gwmpas

eliz|a|rEN inguru|an
o gwmpas yr eglwÿs

-EN kontra yn erbÿn

-en le|z fel, trwÿ gyfrwng

-en lege|z fel, trwÿ gyfrwng

-EN ondoren ar ôl

-EN yn perthÿn i
ar ôl enwau personau unigol;
ar ôl enwau cyffredin (amhenodol, difywion a bywion)

[-rEN ar ôl llafariad, -EN ar ôl cytsain]

unigol; ar ôl enwau personau [-rEN ar ôl llafariad, -EN ar ôl cytsain]

zen|bat|en (rhagenw 4 - meddiannol)

egunkari|etako albiste nagusi|en labur|pena Egin 30 06 94
crynodeb o brif newÿddion y papurau

++-EN%%% ar ôl enwau personau unigol; ar ôl enwau cyffredin (amhenodol
difywion a bywion) yn perthÿn i[-rEN ar ôl llafariad, -EN ar ôl cytsain] unigol; ar ôl enwau personau

[-rEN ar ôl llafariad, -EN ar ôl cytsain]

zen|bat|en (rhagenw 4 - meddiannol)

egunkari|etako albiste nagusi|en labur|pena
Egin 30 06 94
crynodeb o brif newÿddion y papurau

-en (olddodiad) (enwau lleoedd)
Gasteiz = enw tre Gasteiz|en = yn Gasteiz
Frankfurt|en = yn Frankfurt
Paris|en = ym Mharis

-en|a (-en|a ar ôl cytsain a llafariad)- ffurfia ragenw yn y radd eithaf)

-en|a (-en|a ar ôl cytsain, -ren|a ar ôl llafariad) tŷ(yn perthÿn i)

-EN|A (olddodiad genidol)
-rEN|A ar ôl llafariad, -EN|A ar ôl cytsain
ar ôl enwau cyffredin (amhenodol, difywion/bywion) tŷyn perthÿn i

en|ean pan

-en|eta|ri|ko ba|tzu rhai o'r... -af

en|etan bob tro y..., pan...

en|etik oddi ar, ers

en|ez gero gan (= oherwÿdd)

en|ez ?

-EN|ga|ti|ko (olddodiad)   yn erbÿn

-en|gan penodol/unigol bywion
-a|REN|gan ar ôl llafariad ac ar ôl cytsain
OND: -a + -a|REN|gan = -a|REN|gan

gizon = dÿn, gizon|a|REN|gan = yn y dÿn

seme = mabseme|a|REN|gan = yn y mab

antzara = gwÿdd, antzar|a|REN|gan = yn y gwÿdd

-en|gan (olddodiad) (enwau cyffredin) (amhenodol)
gizon = dÿn, gizon|en|gan = mewn dÿn

-en|gan (olddodiad) (enwau personau)
Miren, Miren|en|gan

gweler -ren|ganªªengana

-EN|GAN -EN|GAN ar ôl enwau cyffredin (penodol) mewn     ar ôl enwau personau

-en|gan|a (olddodiad cyrchfan) i   a) penodol-lluosog b) bywion

c) -en|gan|a ar ôl cytsain ac ar ôl llafariad
a + a = e
gizon = dÿn, gizon|ak = dynion gizon|en|gan|a = i'r dynion
seme = mab, seme|ak = meibion seme|en|gan|a = i'r meibion
antzara = gwÿdd, antzar|ak = gwÿddau antzar|en|gan|a = i'r gwÿddau

-EN|GAN|A (olddodiad cyrchfannol)
-rEN|GAN|A ar ôl llafariad,
-EN|GAN|A ar ôl cytsain

ar ôl enwau cyffredin (penodol) i

ar ôl enwau pobl
enwau cyffredin penodol/unigol bywion

-a|REN|gan|a ar ôl llafariad ac ar ôl cytsain
OND: -a + -a|REN|gan|a = -a|REN|gan|a

gizon = dÿn, gizon|a|REN|gan|a = i'r dÿns

eme = mabseme|a|REN|gan|a = i'r mab

antzara = gwÿdd, antzar|a|REN|gan|a = i'r wÿdd

-en|gan|a (olddodiad) (enwau cyffredin) (amhenodol)
gizon = dÿn, gizon|en|gan|a = i ddÿn

-EN|GAN|A (olddodiad) (enwau cyffredin) (penodol)

gweler = -a|ren|gan|a

-en|gan|a (olddodiad) (enwau personau)   Miren, Miren|en|gan|a

gweler -ren|gan|aªªenganainoe

-en|gan|a|ino (olddodiad dynesol) hÿd at   a) penodol-lluosog b) bywion
c) -en|gan|a|ino ar ôl cytsain ac ar ôl llafariad

gizon = dÿn, gizon|ak = dynion
gizon|en|gan|a|ino = hÿd at y dynion

seme = mab, seme|ak = meibion
seme|en|gan|a|ino = hÿd at y meibion

antzara = gwÿdd, antzar|ak = gwÿddau
antzar|en|gan|a|ino = hÿd at y gwÿddau

-EN|GAN|A|INO (olddodiad dynesol)
-rEN|GAN|A|INO ar ôl llafariad,
-EN|GAN|A|INO ar ôl cytsain

ar ôl enwau cyffredin (amhenodol, bywion)

ar ôl enwau pobl
Begoña|ren|gan|a|ino = i Begoña
Miren|en|gan|a|ino = i Miren

-en|gan|a|ino (olddodiad) (enwau cyffredin) (amhenodol)
gizon = dÿn, gizon|en|gan|a|ino = hÿd at ddÿn

gweler -ren|gan|a|ino

-en|gan|a|ino (olddodiad) (enwau personau)
Miren, Miren|en|gan|a|ino

gweler -ren|gan|a|ino

-en|gan|a|ko (olddodiad) (enwau cyffredin) (amhenodol)
gizon = dÿn, gizon|en|gan|a|ko

gweler -ren|gan|a|ko

-en|gan|a|ko (olddodiad) (enwau personau)
Miren, Miren|en|gan|a|ko

gweler -ren|gan|a|ko -a|rEN|gan|a|ko (olddodiad)1 ffurf oleddfol ar -a|REN|gan|aªªEN|GAN|ANTZe

-en|gan|a|ntz (olddodiad cyfeiriadol) tua, i gyfeiriad   a) penodol-lluosog b) bywion

c) -en|gan|a|ntz ar ôl cytsain ac ar ôl llafariad
gizon = dÿn, gizon|ak = dynion gizon|en|gan|a|ntz = tua'r dynion
seme = mab, seme|ak = meibion seme|en|gan|a|ntz = tua'r meibion
antzara = gwÿdd, antzar|ak = gwÿddauantzar|en|gan|a|ntz = tua'r gwÿddau

-en|gan|a|ntz (olddodiad) (enwau cyffredin) (amhenodol)
gizon = dÿn, gizon|en|gan|a|ntz = tua dÿn

gweler -ren|gan|a|ntz

-en|gan|a|ntz (olddodiad) (enwau personau)
Miren, Miren|en|gan|a|ntz

gweler -ren|gan|a|ntz

-en|gan|a|tik (olddodiad) (enwau cyffredin) (amhenodol)
gizon = dÿn, gizon|en|gan|a|tik

gweler -ren|gan|a|tik

-en|gan|a|tik (olddodiad) (enwau personau)
Miren, Miren|en|gan|a|tik

gweler -ren|gan|a|tik

-en|gan|antz
1 (olddodiad) ar ôl enwau personau; tua, i gyfeiriad
-en|gan|antz ar ôl cytsain, -ren|gan|antz ar ôl llafariad,
Miren|en|gan|antz (Mirenenganantz) i gyfeiriad Miren
Joseba|ren|gan|antz (Josebarenganantz) i gyfeiriad Joseba / Joseff

-en|gan|dik (olddodiad cychwynfan) oa) penodol-lluosog b) bywion

c) -en|gan|dik ar ôl cytsain ac ar ôl llafariad
gizon = dÿn, gizon|ak = dynion gizon|en|gan|dik = o'r dynion
seme = mab, seme|ak = meibion seme|en|gan|dik = o'r meibion
antzara = gwÿdd,antzar|ak = gwÿddau antzar|en|gan|dik = o'r gwÿddau

-EN|GAN|DIK (olddodiad cychwynfannol)
-rEN|GAN|DIK ar ôl llafariad, -EN|GAN|DIK ar ôl cytsain
ar ôl enwau cyffredin (amhenodol, bywion)
ar ôl enwau pobl ??oddiwrth

Begoña|ren|gan|dik = o Begoña
neska = merch
Miren|en|gan|dik = o Miren -a|rEN|gan|dik

(olddodiad)1 cychwynfannol enwau cyffredin penodol/unigol bywion

-a|REN|gan|dik ar ôl llafariad ac ar ôl cytsain
OND: -a + -a|REN|gan|dik = -a|REN|gan|dikgizon = dÿn,
gizon|a|REN|gan|dik = o'r dÿn
seme = mabseme|a|REN|gan|dik = i'r mab
antzara = gwÿdd, antzar|a|REN|gan|dik = i'r wÿdd

-en|gan|dik (olddodiad) (enwau cyffredin) (amhenodol)gizon = dÿn, gizon|en|gan|dik = o ddÿn

-en|gan|dik (olddodiad) (enwau personau) Miren, Miren|en|gan|dik

gweler -ren|gan|dik

-en|gatik er mwÿn, ar gyfer (ar ôl gair amhenodol)     er mwÿn, ar gyfer (ar ôl gair lluosog)

ikas|le|en|gatik
ar gyfer yr athrawon

-en|tzako ar gyfer

euskal|dun|en|tza|ko dei|aldi|a= galwad ar Fasgiaid (Basgeg eu hiaith)

[en|tzat + ko)ªªentzate

-EN|TZAT (unigol); ar gyfer, er mwÿn (olddodiad anelog) unigol; ar ôl enwau cyffredin (amhenodol, difywion a bywion)
[-rEN|TZAT ar ôl llafariad,
-EN|TZAT ar ôl cytsain]

ar ôl enwau personau
[-rEN|TZAT ar ôl llafariad,
-EN|TZAT ar ôl cytsain]

ar ôl enwau lleoedd
[-rEN|TZAT ar ôl llafariad,
-EN|TZAT ar ôl cytsain]

enara gwennol

enbala|pen XXXXX

enbala|tu   XXXXX

enbala|tzaile   XXXXX

enbarazu egin   XXXXX

enbarazu   XXXXX

enbarka|tu   XXXXX

enbat|a gwÿnt o'r môr     enw cylchgrawn yng Ngogledd Gwlad y Basg

enbata
1 gwÿnt o’r môr
2 Enbata enw cylchgrawn yn Iparralde (hynnÿ ÿw, rhan ogleddol Gwlad y Basg)

enbaxada llÿsgenhadaeth

enbaxada
1 llysgenhadaeth

enbaxadore
1 llysgennad

enbaxadore llÿsgennad

enbida|tu   XXXXX

enbor (e)   boncÿff

enbor
1 boncÿff

enbor|tu   XXXXX

enbraga|tu   XXXXX

enbrage clwtsh

enbrage
1 (mewn car) cydiwr, gafael, clytsh
TARDDIAD: Castileg “embrague” = cydiwr, gafael, clytsh

enbrioi   XXXXX

enbuskada   XXXXX

enbutitu   XXXXX

enda tras, brîd

endelegamendu   XXXXX

endelegatu   XXXXX

endelegu   XXXXX

Enderitz endosa|garri   XXXXX

endosa|tu   XXXXX

endosa|tzaile   XXXXX

endosu   XXXXX

endreda|tu   XXXXX

endur|tu   XXXXX

ene enw'r llythyren N,n

eñe enw'r llythyren Ñ,ñ

ene fy     (ebychiad) syrpreis, poen

-ene|a olddodiad i ddynodi "tŷ yn perthÿn i"

Eneritz (N)   cynghorfan

enetxo   XXXXX

engaia|mendu   XXXXX

engaia|tu   XXXXX

engania|garri XXXXX

engania|tu   XXXXX

engania|tzaile   XXXXX

enganio tywÿll

enganio
1 twÿll
TARDDIAD: Castileg “engaño” = twÿll

engoitik o hÿn ymláen

engrana|tu   XXXXX

engranaia   XXXXX

enigmatiko|ki   XXXXX

enkant|ari   XXXXX

enkanta|garri XXXXX

enkanta|mendu   XXXXX

enkanta|tu   XXXXX

enkante ocsiwn, arwerthiant

enkantu   XXXXX

enkara|tu   XXXXX

enkargu   XXXXX

enkarta|tu   XXXXX

enkonia|mendu   XXXXX

enkontru XXXXX

enpadrona|mendu XXXXX

enpadrona|tu   XXXXX

enpaka|mendu   XXXXX

enpaka|tu enpaka|tzaile   XXXXX

enparantza sgwâr (mewn tref)

enpasta|tu   XXXXX

enpeina|tu   XXXXX

enperador   XXXXX

enperadorego   XXXXX

enplegatu un cyflogedig

enplegu cyflogaeth

enpresari busneswr, perchennog cwmni

enpresaritza   XXXXX

enterra|tu   XXXXX

enterru   XXXXX

entitate   XXXXX

entre|gatu   XXXXX

entrepresa cwmni

entrepresari   XXXXX

entreteni|garri   XXXXX

entreteni|mendu   XXXXX

entreteni|tu   XXXXX

entsalada salad

entsalada|ontzi   XXXXX

entseia|tu   XXXXX

entseiu prawf     rihy''rsal

entusiasma|tu   XXXXX

entxufa|tu   XXXXX

entxufe plwg (trydan)

entzu-
1 mewn geiriau cyfansawdd, < entzun = gwrando
entzu|le (entzule) gwrandáwr

entzu|era   XXXXX

entzu|le gwrandáwr

entzu|le
1 gwrandáwr
TARDDIAD: (entzu- < entzun = gwrando) + (-le = olddodiad i ddynodi gweithredÿdd)

entzu|men clÿw

entzu|te enwogrwÿdd

entzu|te|tsu   XXXXX

entzulego   XXXXX

entzuleria   XXXXX

entzun clywed, gwrando

entzun|gailu teclÿn clust

entzun|garri clywadwÿ

entzun|gor   XXXXX

enuntzia|tu   XXXXX

eolik   XXXXX

ep|etan trwÿ gyfrandaliadau

epai dyfarniad, dedfrÿd

epai
1 dyfarniad, dedfrÿd

epai|kari barnwr

epai|kari
1 barnwr
TARDDIAD: (epai = dyfarniad) + (-kari = olddodiad i ddynodi gweithredÿdd)

epai|keta dyfarniad

epai|keta
1 dyfarniad
TARDDIAD: (epai = dyfarniad) + (-keta = olddodiad i ffurfio enwau haniaethol)

epai|le barnwr

epai|le|toga gwisg barnwr

epai|mahai rheithgor

epai|mahai
1 rheithgor
TARDDIAD: epai|mahai (epai = dyfarniad) + (mahai = bwrdd, bord)

epai|mahai|ko   XXXXX

epai|tu dedfrydu

epail mis Mawrth (ffurf a fathwÿd gan y gramadegwÿr,wedi ei llunio ar opeil, gair o Bizkaia. Enw cyffredin: martxo)

epe cyfnod     cyfrandaliad (wrth hir-bwrcasu)

epe|ka ar goel

epe|ta cyfnod     cyfrandaliad

epel llugoer

epel|du   XXXXX

epel|keria   XXXXX

epel|tasun   XXXXX

eper petrysen

epo corrÿn = dÿn bach

epo|peia   XXXXX

epotx corrÿn = dÿn bach

eraztun (enw)
1 modrwÿ
eraztun gal|du|a (eraztun galdua) = y fodrwÿ goll

Esa cynghorfan

esa-

esa|era priod-ddull

esa|kun XXXXX

es|aldi brawddeg

esa|le siaradwr

esa|mesa XXXXX

esamolde ymadrodd

esan dweud -i esan dweud wrth

Garagarilleko egun beroa zan. Oso goiz jaiki zan egun artanLasa andrea. Leiotik begiratu eta eguzkia diz-diz, zeruaberriz urdin-urdin ikusi zuen. "Mikel, " esan zion senarri esna-araziaz, gaur egun bikaina dugu."
143 Euskara, Ire Laguna

esan|a aditu Esa|eren Hiz|tegi|a 1980 ufuddháu

esan|a egin ufuddháu

esa|nahi ystÿr

esan|aldi

esan|da|ko wedi ei dweud

esan|da|ko|a rhÿwbeth wedi ei ddweud

esan|eko ufudd

esan|eko|tasun ufudd-dod

esan|gura

esan nahi XXXXX

esate baterako XXXXX

esa|ten ari da XXXXX

ese enw'r llythyren s

eseki hongian (ffôn) rhoi lawr

eseki|toki lle hongian cotiau

esentzial|ki XXXXX

eser|i eistedd gosod

eseri|ta izan eistedd = bod ar ei eistedd / ei heistedd

eser|leku sedd, cadair, mainc

esfortza|tu XXXXX

esfortzu XXXXX

eser|toki sedd, cadair, mainc

esfera sffêr

esferiko sfferig

eska- ffurf gyfunol ar eske = cais

eska|bide cais gorchymÿn

eska|era cais

eskailera grisiau

eskailera|pe cwtj-dan-stâr

eskain cynnig

eskain|i cynnig

eskain|tza cynnig

eskaka XXXXX

eska|kizun cais, gofÿn

eskakizun XXXXX

eskalada mynydda

eskalari XXXXX

eskala|tu dringo

eskale cardotÿn, beger

eskal|mahai XXXXX

eskandaliza|garri XXXXX

eskandaliza|tu XXXXX

eskandalu XXXXX

Eskandinavia Llychlÿn

eskaparate ffenestr siop

eskapa|tu XXXXX

eskaratze XXXXX

eskari XXXXX

eskarmenta|tu XXXXX

eskas prin gwael ei ansawdd

eskasia XXXXX

eskas|ki XXXXX

eskatimat|tu XXXXX

eskas|tu XXXXX

eska|tu gofÿn am

eskatz cegin

eska|tzaile XXXXX

eske cais cardota

eskean XXXXX

eskegi hongian

eske ibili gofÿn am

eskeini

eske|ko cardotÿn

eske|ko|tasun cardota

eskela hysbyseb fach mewn papur newÿdd (i sôn am farwolaeth, genedigaeth)

eskeleto sgerbwd

esker diolch diolchgarwch

esker|ga anferth

esker|gabe XXXXX

esker|gabe|keria XXXXX

esker|gaiz|to anniolchgarwch

eskerr|ik asko diolch yn fawr

eskerron|eko XXXXX

esker|tu plesio, boddháu diolch

esker|txarr|eko XXXXX

eskia sgïo

eskia|lari sgïwr

Eskiula cynghorfan

eskilara grisiau (= eskailera

eskimale (e) ésgimo

esklabu|tasun XXXXX

eskludi|tu XXXXX

eskoadrila XXXXX

eskoadroi XXXXX

eskoba|tu XXXXX

eskola ysgol dosbarth

eskola|k eman XXXXX

eskola|mahai desg

eskola|tu addysgu hyddÿsg

eskol|aurre meithrinfa

eskol|aurre|ko rhag-ysgolaidd

eskola|zain (yn fras) gofalwr

eskola|zain|tza swÿddfa'r gofalwr

eskol|ta|tu XXXXX

eskomika|tu XXXXX

eskomiku XXXXX

eskon|gabe dibriod

eskora|tu XXXXX

eskorga berfa, hwilber

Eskoriatza cynghorfan

eskorta (defaid) ffald, corlan

Eskozia yr Alban

eskozi|ar Albanaidd

eskoz|iar Albanwr / Sgotÿn, Albanes / Sgotes

eskozi|era Gaeleg

eskribau XXXXX

eskribi|tu XXXXX

eskriba|tzaile ysgrifÿdd

eskribu XXXXX

eskrupulu XXXXX

esku llaw hawl

esku|aira triongl ar gyfer tynnu llun

eskuaira|tu XXXXX

esku|alda|tu XXXXX

esku|alde ardal rhanbarth

eskual|deka XXXXX

eskualkedeka|tu XXXXX

eskualde|katze XXXXX

eskuara Basgeg

esku|are rhaca

esku|argi tortj

esku|arki XXXXX

esku|arte XXXXX

esku|baloi pêl law

esku|bete XXXXX

esku|bide hawl

esku|bila brwsh

esku|bonba grenêd llaw

esku|burdin|ak gefynnau llaw

esku|del bánister

esku|diru arian mân, arian parod, arian sychion

esku|eskilara ysgol steps

esku|har|men cyfraniad

esku|har|tu XXXXX

eskuila XXXXX

eskuin de

esku|indar (gwleidyddiaeth) un adain-dde

eskuin|ean ar y de

eskuin|eko ar y dde

eskuin|eko errei (heol) lôn dde

eskuin|eta|ra jo mÿnd i'r de

esku|jo|ko XXXXX

esku|kada dyrnaid

esku|lan gwaith llaw crefftwaith

esku|lan|gile crefftwr gweithiwr llaw

esku|lan|gintza crefftwaith

esku|lari XXXXX

esku|larru maneg

esku|leku handlen

eskultore cerflunÿdd

eskultura cerflun

eskultue|gintza XXXXX

esku|luze XXXXX

eskuma XXXXX

esku|motz XXXXX

esku|oihal tywel clwtÿn

esku|mutur arddwrn

esku|muturr|eko brasled

esku|orga berfa, hwilber

esku|pe|ko cildwrn, tip

eskupeta drÿll adara

esku|petada XXXXX

esku|ra|ezin XXXXX

esku|ra|garri XXXXX

esku|ra|tu XXXXX

eskusa|ezin XXXXX

exkusa|garrri XXXXX

esku|sar|tze ymyrraeth

eskusa|tu XXXXX

esku|skribu llawysgrif

esku|tada dyrnaid

esku|tari tariannwr

esku|titz llythÿr

eskutitz|a|ren azal amlen

esku|toki dryntol drws

esku|trapu clwtÿn

esku|tur arddwrn

esku|turr|eko brasled

eskuts|ik yn wagllaw

esku|z â llaw

esku|zabal hael

esku|zabal|ki yn hael

esku|zabal|tasun haelioni

esku|zapi tywel llaw

esku|zapi|go rheilen dywel

esku|zarta curo dwÿlo, cymeradwÿaeth

esku|zerra llawlif, llif law

eskuz esku o law i law

esku|zko balatza brêc llaw

esku|zorro maneg

eskuzta|tu teimlo, swmpo, hel bysedd

Eslaba cynghorfan

eslai

eslei|tu

Eslovenia Slofenia

esmalta|tu enamlo

esmalte lliw ewinedd

esmerile émeri

esmerila|tu gloÿwi (â bwrdd émeri)

esna-

esna-

esna|erlojou cloc larwm

esna|ra|zi [[du]] deffro, dihuno

esna|tu deffro, dihuno; wedi deffro

esne llaeth

esne|a min|du

Esne|bide y LLwÿbr Llaethog

esne botila|tu llaeth potel

esne|denda llaetdÿ = siop laeth

esne|dun

esne|gain hufen

esne hauts llaeth pwdr

esne hortz

esne|ket|ari

esne|ki

esne|ki|ak cynhyrchion llaeth

esne|ontzi can llaeth

esne pasteurizat llaeth wedi'i basteureiddio

esne pitxar jwg llaeth

esne|sal|tzaile gwerthwr llaeth

esne|tegi llaetdÿ

esne|tsu

esne txerri

esne|zale

Esnotz

espa cenfigen

Espaina Sbaen

espainiar Sbaenaidd, Castilaidd

espainiar|tu Sbaeneiddio

espainiera Sbaeneg, Castileg

espainol Sbaenaidd, Castilaidd

espainol|du Sbaeneiddio

espainolista Sbaengarwr = un sÿ'n bleidiol i bopeth Castilaidd

espal ysgub

espal|du ysgubo

espaloi (e) palment, pafin

espanta|garri brawychus

espantu edmygedd braw

esparru maes = rhychwant cae = tir âr, porfa, etc gaeedig

espartina esgid gwadn-rhaff

espartzu esbarto clwtÿn llestri o esbarto

espa|tsu cenfigennus

espatula spátwla

espazial|untzi llong ofod

espazio gofod

espedientatu agor ffeil ar; ceryddu; diswÿddo; tynnu / dileu oddi ar y gofrestr; diarddel

espediente ( / Cyfraith / ) ffeil / coflen; achos

espedizio ymdaith

espedizion|ari ymdeithiwr

espekula|tu hapfasnachu

espekula|tzaile hapfasnachwr

espeologia ogofwriaeth

espeologo ogofwr

esperanto Esperanto

esperantza gobaith

esperantza|garri gobeithiol

Esperantza On|eko Muturr|a Penrhÿn Gobaith Da

esperientza profiad

esperimenta|tu

esperimental|ki yn arbrofol

espero gobaith

espero ukan gobeithio

espetxe carchar

espetxe|ra|tu carcharu

espezialtate arbenigedd

espezializa|tu arbenigo

espezial|ki yn arbennig

espezifika|tu XXXXX rhagnodi, manylu

espia|tu sbïo

espinaka

espioi ysbïwr

espioitza ysbïo, ysbïwriaeth

espionaia ysbïo, ysbïwriaeth

espiritu ysbrÿd

espiritu|tsu

esplika|gaitz anesboniadwÿ, ni ellir ei esbonio

esplika|garri esboniadwÿ, y gellir ei esbonio

esplika|tu esbonio

esplizitu|ki XXXXX yn groÿw = yn glir

esplora|tu

esplota|tu ( / difrïol / ) ecsbloetio, ymelwa ar

esplota|tzaile ( / difrïol / ) ecsbloitiwr, ymelwr

esplotazio ( / difrïol / ) ecsbloitiaeth, ymelwad

espolia|tu anrheithio, ysbeilio

espolia|tzaile anrheithiwr, ysbeiliwr

esponja|tu

espontxa sbwng

esporadiko|ki bob hÿn a hÿn

esporta|garri allforadwÿ

esporta|tu allforio

esporta|tzaile allforiwr

esportazio allforiaeth

esposa|tu

casarse; casar(43)(EEE)(43) hd 364 ¿¿¿

ªªespotz

Espotz (Nafarroa) tafodiaith Nafarroa (yn ôl map Bonaparte)

espresio mynegiant

espresu|ki yn unswÿdd

Esprontzeda cynghorfan

establezimendu sylfaeniad

estafa|tu twÿllo

estaia flat, apartment

estakuru esgus

estal|du XXXXX gorchuddio

estal|garri

estal|gile hen glec

estal|i gorchuddio

estal|ki gorchudd (tº) to

estal|ki gorchuddiedig

estalki ken|du

estal|pe cysgodfan

estal|toki cuddfan

estal|tzaile

estadístika XXXXX

estanku siop faco

estanpa|tu printio stampio

estanpak|eta printiad, stampiad

estataldu XXXXX

estatistika XXXXX

estatu gwladwriaeth talaith

Estatu Batu|ak yr Unol Daleithiau

Estatu Batu|eta|ko yr Unol Daleithiau

estatu|ko gwladwriaethol, y wladwraieth

estatutu XXXXX

estazio gorsaf, steshwn

estaziona|mendu XXXXX

estaziona|tu XXXXX

este|ak (corff) perfedd

esteka|tu cyfuno; wedi ei gyfuno, cyfun

estereo stereo

esteria maint

Esteribar cynghorfan

esterilizatu diheintio, sterileiddio
(esteriliza|tu)

esternoi sternwm

estetoskopa stethosgop

estigmatiza|tu XXXXX

estigma|gaitz XXXXX

estima|garri XXXXX

estima|tu XXXXX

estimu XXXXX

estira XXXXX

estolda carthffos

Estonia Estonia

estrainia|tu XXXXX

estrainio XXXXX

estrata XXXXX

estrategiko|ki XXXXX

estratifika|tu XXXXX

estrein|aldi XXXXX

estreina|tu XXXXX

estropada regata

estruktura|keta XXXXX

estruktura|tu XXXXX

estu cul tÿn

estu|aldi cyfyng-gyngor

estuario aber

estudiatu XXXXX

estu egon bod mewn trafferth

estu|tu tynháu culháu

eszena golygfa

eszenatoki XXXXX

et-

eta a ar ôl llafariad ceir y ffurf ta (rheswm) am, oherwÿdd, gan (ar ddiwedd y cymal

presa dut eta
am fod arnaf fi brÿs

etxe|ra noa, neka|tu|ta|nago eta
yr wÿf yn mÿnd adref, am fy mod wedi blino
££3 (dilyniad) ar ôl, wedi

ETA

-eta mewnddodiad lluosogol;

-eta ar ôl cytsain ac ar ôl llafariad

ar ôl -e: -e|eta ar ôl -a: -eta

etxe|eta yn y tai

mendi|eta yn y mynyddoedd

-eta|ko

eta abar (adf) ac yn y blaen

etab ac yn y blaen

eta beste a'r lleill

eta gehiago XXXXX

eta gero (ar ôl berfau heb eu rhedeg) ar ôl

Etaiu cynghorfan

ETAko aelod o ETA

-eta|ko

-eta|ko

-eta|ko|ren bat un o'r...

-eta|n (amser cloc) am

-eta|ra

e + -eta|ra = -e|eta|ra

haran = cwm, haran|eta|ra = i'r cymoedd

mendi = mynÿdd, mendi|eta|ra = i'r mynyddoedd

-eta|ra|ino

-eta|ra|ino

-eta|ra|ko

ete|kin budd, elw (oddi wrth wartheg / gaeau)

eten torri

eten|aldi XXXXX

eten|du torri (trwÿ dynnu) torri ar

eten|du|ra toriad

eten|gabe parháol di-baid

eten|gabe|ki yn ddi-baid

etengabe parháol
(eten|gabe|ko) (eten = torri) + (gabe = heb) + (ko = terfyniad ansoddeiriol)

eten|gailu switsh

eten|alki XXXXX

eten|ka|ko argi golau ysbeidiol

eternitate XXXXX

-etik (ar ôl enw cyffredin [penodol]) o'r (ar ôl enw lle) o

etiketa label

etiketatu XXXXX

etoi bradwr

etoi|keria XXXXX

etor dod

etor|berri XXXXX

etor|bide XXXXX

etor|ki XXXXX

etor|kin mewnfudwr

etor|kizun dyfodol

etor|kizun|eko dyfodol

etorr|era dyfodiad

etorr|i

etsa- ffurf gyfunol ar etse (B) = casa

etsai gelÿn = (bygythiad i'r genedl neu'r gymuned, ynhytrach na gelÿn o unigolÿn)

etsai|go XXXXX

etsai|ki XXXXX

Etsain

etsai|tasun XXXXX

etse

etsi anobeithio

etsi|garri XXXXX

etsi|pen XXXXX

etsi|tu colli gobaith

etsi|pen derbyniad (sefyllfa annymunol) digalondid

etsi|pen|az oroi|tu hiraethu am

Etulain

Etxa|be XXXXX

Etxaguen (Zigoigia) (Aramaio)

etx|alde bloc o fflatiau

Etx|arri Aranatz

Etxa|barri

Etxa|berri enw lle, cyfenw; = tŷnewÿdd

etxa|gile XXXXX

etxa|gintza adeiladu = gweithred

etx|alde ffermdÿ, tŷfferm fferm

Etxalde-Malkor XXXXX

Etxalar cynghorfan

Etxaleku

Etxarren (Arakil) (Girgillano)

Etxarri (e) (Nafarroa) cynghorfan; hefÿd Etxauri-Etxarri
(Zuberoa) cynghorfan; hefÿd Zuberoa-Etxarri

Etxarri-Aranantz XXXXX

etx|arte patio rhwng tai

Etxauri cynghorfan

Etxauri-Etxarri cynghorfan

etxe tŷ aelwÿd (= tº)

etxe|a|n gartref, yn y tÿ

Etxe|andi enw lle, cyfenw; = tŷmawr

Etxe|andi|a enw lle, cyfenw; = y tŷmawr

Etxe|barre cynghorfan

Etxe|barri enw lle, cyfenw; = tŷnewÿdd (Markin Etxebarri) (B) cynghorfan

etxe bat|etik beste|ra|tu symud o dº i dº

Etxe|berri (Nafarroa) cyfenw

Etxe|berri|a enw lle, cyfenw; = y tŷnewÿdd

Etxe|beste XXXXX

etxe|bizi|tza llawr (mewn bloc o fflatiau)

etxe|gile adeiladwr

etxe|gintza codi tº, adeiladu

Etxe|guren enw lle, cyfenw = tº'r ymÿl

etx|eko (ans) teulu

etx|eko|andre gwraig tŷ

etxe|kalte gwastraffwr

etxe|kalte|ko XXXXX

etxe|koi XXXXX

etxeko|jaun XXXXX

etxe|lan gwaith cartref

etx|erraldoi adeilad uchel (= adeilad crafu'r cymylau)

Etxerri XXXXX

etx|ola cwt

etzaldi XXXXX

etzan gorwedd

etz|aulki cadair hir (cadair i orwedd arni)

etzi drennÿdd, y diwrnod ar ôl yforÿ

etzi|damu dradwÿ

Eugi

Eulate cynghorfan

euki bod gan, dal

euli cleren, cylionen bod gan, dal

eulitzar XXXXX

eultzi XXXXX

euri glaw

euri|a egin bwrw galw

euri|a ekarri dod i law

euri|jasi XXXXX

euri|ta|ko ymbarél, ymbrelo

euri|tan dan fwrw glaw

euri|tanta diferÿn o law

euri|ti XXXXX

euri|tsu glawog

euri uherr|a egon bwrw glaw mân

Europa Ewrop

Europa|ko Ewropeaidd

Europar Ekonomi Elkarte|a y Gymuned Economaidd Ewropëaidd

eurrez XXXXX

Eusa

Euskadi Euskadi = ailsillafaid o Euzkadi, enw a fathwÿd yn 1901 gan Arana-Goiri, ar gyferGwlad y Basg (hÿ, y saith talaith -Araba, Bizkai|a, Gipuskoa, Lapurdi, Nafarroa Beher|a, Nafarroa Garai|a, a Zuberoa , am nad oedd, am rÿw reswm, yn fodlon ar yr enw traddodiadol Euskalherria enw'r diriogaeth (tair o'r saith talaith yn unig - Araba, Bizkai|a a Gipuzkoa) ac iddi rÿw gymaint o hunanymreolaeth o dan weriniaeth Sbaen yn 1931, hÿd i fuddugoliaeth y Ffasgwÿr yn 1939

Euskadi ta Aska|tasun|a ETA, mudiad arfog gwrthymherodrol Gwlad y Basg

[= Euskadi / Gwlad y Basg + eta / a + aska|tasun / rhyddid, 'dros) Wlad y Basg a (dros) Ryddid']

Euskal (blaenosodiad) Basg

euskal- (rhagddodiad) Basgeg = yn perthÿn i'r iaith Basgaidd = yn perthÿn i'r Basgiaid

euskal|dun (e) un sÿ'n siarad Basgeg (e) Basg

euskal|dun|berri 'dysgwr', 'cÿn-ddysgwr', un sÿdd yn neu sÿdd wedi dysgu siarad Basgeg

euskal|dun|du (berf wrthrychog) (anghyf) Basgeiddio (berf ddi-wrthrÿch) dysgu Basgeg

euskal|dun|motz Basg di-Fasgeg

Euskal|dun|on yn perthÿn i ni'r Basgiaid

euskal|dun|tasun Basgeidd-dod

Euskalerri|a

euskal|gintza hyrwÿddo'r diwylliant Basgeg

Euskal Golko|a Bae Biscaia

Euskal Herri|a Gwlad y Basg (Vasconia)

Euskal Herri|aren sÿ'n perthÿn i Wlad y Basg (Vasconia)

Euskal|herri|ko Gwlad y Basg

euskal|herri|ra|tu mewnfudo i Wlad y Basg

euskal|ki tafodiaith Fasgeg

Euskal-Lurr|a y Famwlad Fasgeg

euskal|tegi canolfan iaith a diwylliant Fasgeg

Euskal Telebista (ET Teledu Gwlad y Basg (gwasanaeth teledu'rllywodraeth ymreolus yn Euskadi)

euskal|tzain aelod yr Acádemi Fasgeg

Euskal|tzain|buru pennaeth yr Acádemi Fasgeg

Euskal|tzain|di yr Acádemi Fasgeg

euskal|tzale Basgeiddiwr = un sÿ'n gefnogol i iaith adiwylliant y Basgiaid

euskara Basgeg, iaith y Basgiaid (ans) Basgeg

euskara batu|a Basgeg unedig = Basgeg safonol rhyngdaleithiol

euskara|kada Basgegiaeth = ymadrodd Basgeg mewn iaith arall

euskara|ko Basgeg = wedi ei ysgrifennu yn y Fasgeg

euskara|tu trosi i'r Fasgeg

euskara|tzaile XXXXX

euskara|z yn Fasgeg

euskarri dryntol handlen

euskara|zko Basgeg = wedi ei ddweud neu wedi eu ysgrifennu yn Fasgeg Basgaidd = yn null y Basgiaid

euskera Basgeg (= euskara)

eusko yn perthÿn i'r werin Fasgaidd

Eusko Jaur|lari|tz>a Llywodraeth Euskadi

eusko|tar brodor o Wlad y Basg

Eusko Tren|bide|ak Rheilffÿrdd Vasconia

eusle deiliad = un sÿ'n dal

eustarri cynhaliol

eus|t|ezin XXXXX

euts|i dal dal = ?dal i gredu, etc

Euzkadi

euzkera 'Cywiriad' o'r gair euskara = Basgeggan Aran-Goiri, a'i newidiodd i'w weddu i'rgwreiddÿn tybiedig (ond anghywir) euzko-

euzko- BasgGwreiddÿn a ffurfwÿd ar fympwÿ Arana-Goiri ar droady ganrif, a dybiai i'r gair Euskara (= Basgeg) ddatblygu o Euzko-, o eg uzki ko, eguzkiko =addolwr yr haul

examina XXXXX

examina|tu XXXXX

exekutibo EXECUTIVE

exekuzio XXXXX

exenplu XXXXX

exigi|garri XXXXX

exigi|tu mynnu cael

exortziza|tu XXXXX

expantsiona|tu XXXXX

extasia|tu XXXXX

extra|ofizial|ki XXXXX

extra|pola|tu XXXXX

ez nage, nid

-ez enwau personau3 -z ar ôl llafariad, -ez ar ôl cytsain)

-z ôlddodiad) 1 offerynnol enwau lleoedd3 -z ar ôl llafariad, -ez ar ôl cytsain)

-ez (olddodiad) (enwau pobl Miren|ez

gweler -z-ez + berf-ez jabe|tu = dod yn berchen ar; meddiannu, cipio; meistrioli (iaith); sylweddoli

-ez (olddodiad) (enwau lleoedd Eibarr|ez

ezab|ailu (e) clwtÿn bwrdd du

ezaba|ezin XXXXX

eza|bagoma XXXXX

ezaba|tu dileu

ezagertu XXXXX

ezaguera gwÿbodaeth gwÿbyddiaeth

ezagun adnabyddus, adnabyddedig

ezagun|ak cÿdnabyddiaeth = pobl mae un yn ei hadnabod

ezaguterazi XXXXX

ezagutezin XXXXX

ezagu|tu adnabod

ezagut|ezin na ellir ei gÿdnabod

ezagutza XXXXX

ezain hÿll, salwçç

ezain < *ez|ani
Fonética Histórica Vasca 1985 144

ezairoski XXXXX

ezakort XXXXX

ezar|garri XXXXX

ezari ezarian XXXXX

ezar|le XXXXX

ezar|pen XXXXX ernes

ezarrera XXXXX

ezarr|i rhoi, gosod, rhoi yn ei lle

ez|atsegin annymunol, anhyfrÿd

ezau|garri marc nodwedd

ezau|pide XXXXX

ez|axola di-hidrwÿdd

ez|axolakeria XXXXX

ezaxolati XXXXX

ezbai amheuaeth

ezbai|an egon cloffi rhwng dwÿ stôl

ezbai aska|tu clirio amheuaeth

ez|bai|kor petrusgar

ez|behar amlwc

ez|bera|tasun

ez|berdin gwahanol

ez|berdin|tasun gawahaniaeth anghyfartaledd

ez|bete XXXXX

ez|bide XXXXX

ez|bide|an dago bod wedi camsynied, bod ar gam

ez|buka|tu XXXXX

ez|daki|en anwÿbodusÿn

ez|den difodolaeth

ez|deus XXXXX

ezdeuskeria naderia

ezduin XXXXX

ezduin|tasun diurddas

ezeduki XXXXX

ez|egin hepgor

ez|egi|te hepgoriad

ez|ego|ki XXXXX

ezegonkor gwamal, ansad

ez|ehatz anfanwl

ez|ehaz|ki XXXXX

ez|ehaz|tasun anfanylder

ez|ekin XXXXX

ezein XXXXX rhÿw (brawddegau cadarnhaol) dim (brawddegau gofynnol neu negyddol)

ezein ere ez neb

ezein ez neb

ezelan XXXXX

ezen XXXXX

ezentzun XXXXX

ezer rhÿwbeth (brawddegau cadarnhaol) dim bÿd (brawddegau gofynnol neu negyddol)

ezer ere ez dim bÿd, dim ÿw dim

ez|erabili peidio â gwneud

ez|eragi|te XXXXX

ez|erai|ki XXXXX

ezer bez XXXXX

ezer ez dim bÿd

ezer|ez|ean XXXXX

ezer|ez|keria XXXXX

ezer|ez|ta|pen diddymiad

ezer|ez|tasun XXXXX

ezer|ez|ta|tu XXXXX

ezerez|tu diddymu

ezer|gabe heb ddim tlawd, anghenus

ez|esan|eko anufudd

ezeroso XXXXX

ezeroso|tasun XXXXX

ez|estima XXXXX

ez|etorri XXXXX

ezetara XXXXX

ezetsi XXXXX

ezetz nage mi warantaf

ezetza XXXXX negÿdd

ez|ez XXXXX

ez|ezagun anadnabyddus, heb fod yn adnabyddedig

ezeza|gune XXXXX

ez|eze nid yn unig... ( ere bai ond hefÿd)

ez ezik... ere nid... yn unig ( ere ond hefÿd)

ez|ez|ka XXXXX

ez|ez|kari gwrthddywedÿdd

ez|ez|ko XXXXX

ez|ez|ko|an os nage

ezez|kor pessimistaidd

ezez|pen negyddiad

ez|ez|ta|ezin XXXXX

ez|ez|ta|gaitz XXXXX

ez|ez|ta|garri XXXXX

ez|eztain|du XXXXX

ez|ez|ta|keta XXXXX

ez|ez|ta|pen XXXXX

ez|ez|ta|tu

ez|ez|tu XXXXX gwrthod

ezformal|tasun XXXXX

ez|gai XXXXX

ez|gai|tasun XXXXX

ez|gai|tu XXXXX

ez gara

ez|garai XXXXX

ez|gauza anabl, analluog

ez|ik (arddodiad) ar wahân i (cys) oni

ezikasi XXXXX

ez|ikusi|aren|a XXXXX

ezin ni ellir

ezin- di-

ezin|bestean XXXXX

ezin|beste|ko angenrheidiol

ezin|du gwneud yn amhosibl, rhwÿstro diffygio

ezin|egin dinerthedd

ezin|egon XXXXX

ezin|ezko XXXXX

ezin hobe heb ei hail

ezin|ikuso XXXXX

ezin izan ddim yn gallu

ezin liteke XXXXX

ezin obeki XXXXX

ezin|tasun amhosibilrwÿdd anallu

ez|izen llysenw

ez|jakin anwÿbodus

ez|jakin|tasun anwÿbodaeth

ez|jaki|tura XXXXX

Ezkaba

Ezkabarte cynghorfan

ezkai (planhigÿn) thymus vulgaris = teim

ezkailu XXXXX

ezkaratze XXXXX

Ezkaroze cynghorfan

ezkata cennÿn = un o gen croen pysgodÿn, neidr

ezkel cam, llygatraws

ezker chwith

ezker eskuin (croesair) ar draws

ezkerr|ean ar y chwith

ezkerr|eko ar y chwith

ezkerr|eko errei (heol) lôn chwith

ezkerr|eta|ra har|tu mÿnd i'r chwith

ezker|ti llaw-chwith

ezker|ti|ar (gwleidyddiaeth) un ar yr asgell chwith

ezki (coeden) Tilia platyphyllos, Ta vulgaris = pisgwÿdden, palalwÿfen

ezkila cloch (ee eglwÿs)

ezki|lore XXXXX

Ezkio

Ezkio-Itsaso cynghorfan

ezkir corgimwch

Ezkirotz (Esteribar) (Galar)

ezko

-ezko ffurfia ansoddeiriau sÿ'n dynodi deunÿdd

ezkon|berri newÿdd briodi

ezkon|du priodi; wedi ei briodi

ezkon|du|ta (adf) yn briod (adf) -kin ezkon|du|ta yn briod â

ezkon|gabe dibriod

ezkon|gai darpar-briod, cariad, (Gogledd Cymru: wejen) darpar-ŵr, cariad, (De Cymru: sboner)

ezkon|gai|etan XXXXX

ezkon|lagunak XXXXX

ezkon|tide priodasferch priodfab

ezkon|tsari XXXXX

ezkon|tza priodas

ezkor XXXXX

ezkor|tasun XXXXX

ezkor|ta|tu XXXXX

ezkúr mesen arian, pres

Ezkurra cynghorfan

ezkutarazi XXXXX

ezkut|ari tarianwr = un sÿ'n cario tarian

ezkuta|tu cuddio, (De Cymru: cwato)

ezkutu wedi ei orchuddio

ezkutu cuddfan

ezkutu tarian, ysgwÿd

ezkutu|an XXXXX

ezkutu|ka dan gwato, dan guddio

ez|legal XXXXX

ez|legal|tasun XXXXX

ez|leial XXXXX

ez|logiko XXXXX

ez|moral XXXXX

ez|moral|tasun XXXXX

ez|normal abnormal

ez|ohi|tu anghynefin, heb arfer â gwneud peth dibrofiad

ez|ongi XXXXX

ez|ordu amser anghyfléus

ez|organiko XXXXX

ez|oso XXXXX

ezpain gwefus

ezpain|eta|ko lliw gwefusau

ezpain pintura

ezpal ysglodÿn

ezpal|du XXXXX

ez|pare XXXXX

ezpara cleren lwÿd, robin y gyrrwr

ez|pare digymar (rhif) ODD

Ezpartza cynghorfan

ezpata cleddÿf

ezpata|lore gladiolws

ezpat|ari XXXXX

ezpat|arrain cleddbÿsg

Ezpeize-Undüreine
(Zuberoa) (e) cynghorfan

ezpel XXXXX

Ezpelete cynghorfan

Ezporogi cynghorfan

Ezpoz XXXXX

ezproin XXXXX

ezproina|tu XXXXX

ez|puru amhûr

ez|puru|tasun amhurdeb

ezta (cys;) ez... ezta... = ni... ni... chwaith

eztabaida cwerÿl dadl

eztabaida|garri dadleuol, y gellir ei ddadleu

eztabaida|tu cwerylu dadlau, , trin

eztabaida|tu|ta|ko wedi cael dadl yn ei gÿlch

eztaina|tu XXXXX

eztainu XXXXX

ez|taka

eztanda tanchwa, ffrwÿdrad

eztanda|gailu XXXXX

eztarri llwnc

ez|tegu XXXXX

Eztebe XXXXX

eztei XXXXX

ezteiliar XXXXX

ezten mynawÿd colÿn gwenynen

ezten|kada XXXXX

Ezterenzubi cynghorfan

esteus XXXXX

ezti mêl

ezti|bilaldi XXXXX

ezti|keria addoli (person)

ezti|ki XXXXX

ezti|ro XXXXX

eztitsu XXXXX

ezti|tu XXXXX

eztizta|tu XXXXX

eztul peswch

eztul|aldi XXXXX

eztul egin peswch

eztul|ka XXXXX

ezusario XXXXX

Eztuniga cynghorfan

ezur

-ezur ffurf ar hezur = asgwrn mewn geiriau cyfansawdd

ezuste XXXXX

ezustean XXXXX

ez|us|te|ko heb ei ragweld

Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA" (Cymráeg)
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA" (= Gal|les-Catalunya) (català)
Where am I? You are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website (English)
Weø(r) àm ai? Yùu àa(r) víziting ø peij fròm dhø "CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katølóuniø) Wébsait (Íngglish)

CYMRU-CATALONIA