2702k Gwefan Cymru-Catalonia : la Web de Gal·les i Catalunya :
Wales-Catalonia Website. Y Beibl Cysger-Lân (1620) yn yr
iaith Gymraeg. Testun ar lein. La Bíblia en gal·lès de l’any 1620. Text
electrònic. Dhə Báibəl in Welsh. The 1620 Holy Bible in Welsh. Online
Edition.
http://www.kimkat.org/amryw/1_testunau/sion_prys_003_beibl_apocrypha_tobit_69_2702k.htm
0001 Yr Hafan
neu trwy Google: #kimkat0001
..........2657k Y Fynedfa yn Gymraeg
neu trwy Google: #kimkat2657k
....................0009k Y Gwegynllun
neu trwy Google: #kimkat0009k
..............................0960k Cywaith Siôn
Prys (Testunau yn Gymraeg) - Mynegai
neu trwy Google: #kimkat0960k
........................................... 1281k Y Gyfeirddalen i Feibl
Wiliam Morgan 1620
neu trwy Google:
#kimkat1281k
.............................................................y tudalen hwn
|
0860k y
llyfr ymwelwyr |
Gwefan Cymru-Catalonia
|
|
xxxx This page with an English version (1620 Welsh
Bible / 1611 English Authorized Version)
(Sganiad heb ei gywiro yw hwn, ac felly yn frith o
wallau. Cyn hir gobeithio cawn ni gyfle i roi trefn
(This is a scan which has
not been corrected yet. There are many errors in the text)
TOBIT
PENNOD
i
º1
TLYFR ymadroddion Tobit fab Tobiel A-* fab Ananiel, fab Aduel, fab Gabael, o
hil Asael, o Iwyth Neffthali;
º2 Yr hwn yn amser Enemessar bren-in yr
Asyriaid a gaethgludwyd o Thisbe, yr hon sydd o'r tu deau i'r ddinas a elwir yn
briodol Neffthali yn Galilea, goruwch Aser.
º3 Myfi Tobit a rodiais holl ddyddiau
fy hoedl yn fTyrdd gwirionedd a chyfiawnder, ac a wneuthum elusennau lawer
i'm brodyr, ac i'm cenedl,
y rhai a aethant gyda mi i wlad
yr Asyriaid, sef i Ninefe.
º4 A phan oeddwn i yn fy ngwlad fy hun
yn nhir Israel, a mi eto yn ieuanc, cwbl o Iwyth Neffthali fy nhad a gil-iodd
oddi wrth dy Jerwsalem, yr hwn a
ddewisasid o holl
Iwythau Israel, megis y
gallai'r holl Iwythau
aberthu yno, lie yr oedd term trigfa'r Goruchaf wedi ei
chysegru a'i hadeiladu
yn dragwyddol.
º5 A'r
holl Iwythau y rhai
a gydgil-iasant, a thy fy nhad
innau Neffthali, a offrymasant i'r anner Baal:
º6 Eithr myfi fy hunan, yn 61 yr
ordin-had tragwyddol a
orchmynasid i holl Israel, a euthum yn fynych i Jerwsalem
ar y gwyliau nodedig, gan ddwyn gyda mi
gynffrwyth a degwm
cynnydd yr anifeiliaid, a'r
cyngnaif, y rhai a rodd-ais i i'r offeiriaid, sef meibion Aaron, y rhai oedd yn
gweini wrth yr allor.
º7 Y degwm cyntaf mi a'i rhoddais i
feibion Aaron, y rhai oedd weinidogion yn
Jerwsalem: yr ail
degwm mi a'i gwerthais, ac a euthum, ac a'i gweriais
yn Jerwsalem bob blwyddyn:
º8 A'r trydydd mi a'i
rhoddais i'r sawl y gweddai,
megis y gorchmynasai Debora mam fy nhad i mi: canys gad-awsid fi yn amddifad
o'm tad.
º9
Wedi i mi ddyfod mewn oedran gwr,
mi a briodais Anna, gwraig o
dylwyth fy nhad, ac a enillais ohoni hi Tobeias.
º10 A phan y'n caethgludwyd yn
gar-charorion i Ninefe,
fy holl frodyr, ac eraill o'm cenedl, a fwytasant
fara'r cenhedloedd:
º11 Er hynny myfi a'm
cedwais fy hun heb fwyta;
º12 Am fy mod yn meddwl am Dduw o wir
ewyllys fy nghalon.
º13 A'r Goruchaf a roddes i mi rTafr a
hawddgarwch gerbron Enemessar, fel y bum oruchwyiiwr iddo.
º14 Felly mi a euthum i Media, ac a
adewais ddeg talent o arian
yn Haw Gabael brawd Gabrias, yn
Rages dinas ym Media.
º15 Ac
wedi marw Enemessar, Sennacherib ei fab a deyrnasodd yn ei le
ef; yr hwn y rhwystrodd ei fTyrdd, fel na ellais i mwy ymdaith i dir Media.
º16 Eithr yn nyddiau Enemessar mi a
wneuthum lawer o elusennau i'm brodyr, ac a roddais fy mara i'r newynog,
º17 A'm dillad i'r noethion:
ac os gwelwn neb o'm cenedl
wedi ei ladd, a'i fwrw ynghylch muriau Ninefe, mi a'i
claddwn ef.
º18 Ac os lladdai Sennacherib y
bren-in, wrth ddyfod
ar fToi o
Jwdea yr un, mi a'i claddwn ef yn
ddirgel: canys llawer a laddodd efe yn ei wyn : a phan geisiai'r brenin y
cyrff, ni byddent i'w cael.
º19 Yna aeth un o'r
Ninefeaid, ac a ddangosodd i'r brenin fy mod i yn eu claddu hwynt,
a minnau a
ymgudd-iais; a phan wybum fod yn fy ngheisio i'm lladd, mi a giliais
ymaith rhag ofn.
º20 Yna y ducpwyd fy holl dda byd; ac
ni adawyd i mi ddim, ond Anna fy ngwraig a Thobeias fy mab.
º21 A chyn pen pymtheng niwrnod a
deugain, dau o'i feibion a'i
lladd-asant ef, ac a ffoesant
i fynyddoedd Ararath: a
Sarchedonus ei fab a deyrnas-
odd yn ei le ef; ac a osodes
Achiacarus fab Anael fy mrawd yn olygwr ar holl gyfrifon ei dad, ac ar ei holl
oruchwyl-iaeth.
º22 Ac Achiacarus a eiriolodd drosof fi, oni chafais ddyfod adref i Ninefe:
canys gosodasai Sarchedonus Achiacarus yn nesaf iddo ei hun; ac yr oedd efe yn
drulliad, a seinedydd, goruchwyliwr, a chyfrifydd iddo: ac yr oedd efe yn nai
fab brawd i minnau.
PENNOD 2
º1 VyTEDI i mi ddyfod adref i'm
ty fy VV hun, a rhoddi i mi Anna fy ngwraig, a Thobeias fy mabj ar wyl y
Pentecost, yr hon yw uchel wyl y saith wythnos, y gwnaethpwyd i mi ginio mawr.
º2 Eithr pan eisteddais i
fwyta, a gweled amlder o fwyd,
mi a ddywedais with fy mab, Dos, a chyrch pa ddyn tlawd bynnag a gaffech o'n
brodyr ni, ac sydd yn meddwl am yr Arglwydd; ac wele, mi a arhosaf amdanat.
º3 Eithr efe a ddaeth
drachefn, ac a ddywedodd wrthyf,
Fy nhad, y mae un o'n cenedl ni wedi ei dagu, a'i fwrw allan i'r heol.
º4 Yna cyn profi dim bwyd, mi a
neid-iais ar fy nhraed, ac a'i dugum ef i dy, nes machludo haul.
º5 Ac wedi dychwelyd ohonof, mi a
ymolchais, ac a fwyteais fy mara yn athrist;
º6 Gan feddwl am broffwydoliaeth Amos, y modd y dywedasai
efe, Eich uchel wyliau a droir yn alar, a'ch llawen-ydd oil yn gwynfan.
º7 A mi a wylais. A phan fachludodd yr haul, mi
a euthum, ac a wneuthum fedd, ac a'i cleddais ef.
º8 A'm cymdogion a'm gwatwarent, gan ddywedyd, Onid ofna hwn eto ei angau? am y
peth yma y ffodd
efe unwaith; ac wele, y mae efe eilchwyl yn claddu'r meirw.
º9 Ac ar y nos honno mi a ddychwelais o
gladdu, ac a gysgais, wedi ymhalogi, wrth bared y neuadd, yn wynebnoeth;
º10 Heb wybod fod adar y to yn aros yn
y fagwyr, y rhai a fwriasant dail twym yn
fy llygaid, fel
yr oeddynt yn agored; ac felly y
daeth y rhuchen ar fy llygaid: ac er fy myned at fedd-ygon, ni wnaethant i mi
ddim lies. Ac Achiacarus a'm
porthodd i hyd
onid euthum i Elymais.
º11 Ac Anna fy ngwraig
a weithiai mewn nydd-dai
gwragedd.
º12 A phan aeth hi a'r gwaith
adref i'r perchenogion, hwy
a dalasant iddi ei chyflog, gan roddi
myn yn ychwaneg:
º13 Yr hwn, pan ddaeth i'm t£ i, a ddechreuodd frefu; yna y gofynnais iddi, O
ba le y daeth y mynnyn? ai lladrad yw efe?
dod ef eilchwyl i'w berchen-ogion: canys nid cyfreithlon yw bwyta
lladrad.
º14 A hithau a ddywedodd, Ei roi ef
a wnaethpwyd i mi gyda'm
cyflog. Eto nid oeddwn i yn
ei chredu, ond erchi ei roddi ef i'w berchenogion; ac yr oedd yn waradwydd
gennyf drosti: eithr hi a'm hatebodd, gan ddywedyd, Mae dy elusennau di, a'th
gyfiawnderau? wele, y maent amlwg oil gyda thi.
PENNOD 3
º1 YNA yr wylais yn athrist, ac a
wedd-iais mewn gorthrymder, gan ddywedyd,
º2 Cyfiawn wyt, O Arglwydd, a chwbl
o'th weithredoedd a'th ffyrdd oil
yd-ynt drugaredd a gwirionedd; dy
farn hefyd a roddi yn uniawn ac yn gyfiawn yn dragywydd.
º3 Cofia fi, ac edrych arnaf, ac na
ddial arnaf am fy mhechodau, nac am fy an-wybodaeth, nac am yr eiddo fy
hynaf-iaid, y rhai a bechasant ger dy fron di.
º4 O achos nad ufuddhaent i'th
orch-mynion, am hynny ti a'n rhoddaist ni yn ysbail, ac i gaethiwed, ac i
angau, ac yn ddihareb waradwyddus i'r rhai oil y'n gwasgarwyd yn eu plith.
º5 Ac yn awr llawer a chyfiawn yw dy
farnedigaethau: gwna a myfi yn 61 fy mhechodau, a phechodau fy hynafiaid; am na
chadwasom dy orchmynion, ac
na rodiasom yn y gwirionedd ger
dy fron di.
º6 Yr awr hon gan hynny gwna a myfl y
peth a fyddo cymwys yn dy olwg di: psir gymryd fy ysbryd oddi wrthyf, fel y'm
datoder, ac yr elwyf yn ddaear: canys gwell i mi farw na byw, o achos y
gwaith anwir a glywais, a'r mawr dristwch sydd arnaf: am
hynny par fy ngollwng yn rhydd
o'r cyfyngder yma, i fyned i le tragwyddol:
na thro dy wynepryd oddi wrthyf.
º7 A'r un dydd fe a ddigwyddodd i Sara merch Raguel yn Ecbatane,
dinas ym Media, gael ei gwaradwyddo gan forynion ei thad;
º8 Sef ei rhoi hi i saith o wyr, ac i
Asmodeus yr ysbryd drwg eu
lladd hwynt, cyn bod iddynt a wnaent a hi yn 61 arfer gwragedd. Oni wyddost ti, meddent, dagu ohonot ti dy
wyr? bu saith o wyr i ti hyd yn hyn, ac ni'th gyfenwyd yn 61 yr un ohonynt.
º9 Paham y'n curi ni amdanynt? os meirw
ydynt, dos ganddynt, na welom byth ohonot na mab na merch.
º10 A phan glybu hi y pethau hynny,
tristau yn ddirfawr a wnaeth,
fel y meddyliodd ymdagu : ac
eto hi a ddywedodd, Un ferch fy nhad ydwyf; os gwnaf fi hyn, cywilyddus fydd
ganddo ef, a'i henaint a ddygaf i'r bedd mewn gorthrymder.
º11 Ac yna hi a wedd'iodd tua'r
ffen-estr, gan ddywedyd, Bendigaid wyt ti, O Arglwydd fy Nuw, a bendigaid yw
enw sanctaidd dy ogoniant, ac anrhyd-eddus
byth bythoedd; molianned
dy holl weithredoedd dydi yn dragywydd.
º12 Ac yr awron, O
Arglwydd, y cyfeiriaf fy
llygaid a'm hwyneb atat,
º13 Gan ddeisyf fy ngollwng yn rhydd
oddi ar y ddaear, fel na chlywyf waradwydd mwyach.
º14 Ti a wyddost, Arglwydd, fy mod yn
Ian oddi wrth bob pechod gyda gwr,
º15 Ac na halogais fy enw, nac enw fy
nhad, yn nhir fy nghaethiwed. Un ferch wyf i'm tad, ac nid oes ganddo blentyn i fod yn
etifedd iddo; nac un
car agos, na mab iddo yn fyw, fel
y cadwn fy hun yn wraig iddo: ac wedi marw seithwr i mi, i ba beth y byddwn i
byw? eithr oni rynga bodd i ti fy lladd, par edrych arnaf, a thrugarhau wrthyf,
fel na chlywyf waradwydd mwyach.
º16 A'u gwedd'iau hwy ill dau a
wran-dawyd gerbron gogoniant y Duw
mawr.
º17 A
Raffael a anfoned
i iachau'r ddau, sef i dynnu'r rhuchen oddi ar lygaid
Tobit, ac i roddi Sara merch Raguel yn wraig i Tobeias mab
Tobit, ac i rwymo Asmodeus yr ysbryd drwg; o achos bod yn perthynu i Tobeias o
gyf-iawnder ei chael hi.
Yn y cyfamser hwnnw y dychwelodd Tobit, ac yr aeth efe i'w
dy; a Sara merch Raguel a ddisgynnodd o'i stafell.
PENNOD 4
º1 YN y dydd hwnnw
y meddyliodd Tobit am yr arian
a roddasai efe at Gabael yn Rages, dinas ym Media,
º2 Ac a ddywedodd wrtho ei hun, Mi a
ddeisyfais farw: eithr paham nad ydwyf yn
galw am Tobeias
fy mab, fel y gallwyf ei gynghori ef cyn fy marw?
º3 Ac
wedi iddo alw
amdano ef, y dywedodd, Fy mab, pan fyddwyf marw, cladd
di fi; ac na ddiystyra dy fam, eithr anfhydedda hi holl ddyddiau dy
einioes, a gwna'r peth a ryngo bodd
iddi, ac na thrista hi.
º4 Cofia, fy mab, ei bod hi mewn llawer
o beryglon, tra fuost yn ei bru hi: a phan
fyddo hi marw,
cladd hi gyda myfi yn yr un bedd.
º5 Fy mab, meddwl am yr Arglwydd ein
Duw ni yn dy holl ddyddiau; ac na ddod dy fryd ar bechu, na thorri ei
orchmynion ef: gwna
gyfiawnder tra fyddych byw, ac
na rodia yn ffyrdd an-
wiredd.
º6 Canys os dilyni wirionedd, dy holl
weithredoedd a Iwyddant i ti, ac i bawb a'r a wnel gyfiawnder.
º7 Dod elusen o'r peth a fyddo gen-nyt;
ac na chenfigenned dy lygad wrth
º57
roddi elusen; ac na thro dy wyneb
oddi wrth neb tlawd, ac ni thry wyneb Duw oddi wrthyt tithau.
º8 Fel y byddo gennyt yr amlder, dod
ohono elusen; os ychydig fydd gennyt, o ychydig nac arswyda roi elusen:
º9 Canys felly y trysori
i ti dy hun wobr daionus erbyn dydd yr anghen-raid:
º10 Oblegid elusen a wared rhag ang-au,
ac a lestair ddyfod i'r tywyllwch.
º11 Oherwydd ced ddaionus yw elus-enni i bawb a'r a'i gwnel,
gerbron y Goruchaf.
º12 Fy mab, gochel bob godineb:
ac yn bennaf cymer wraig o dylwyth dy hyn-afiaid; ac na chymer estrones, yr hon aid ydyw o
Iwyth dy dad: canys plant y
proffwydi ydym ni,
Noe, Abraham, Isaac, a Jacob:
eintadau o'r dechreu-ad, cofia fy
mab, iddynt oil
briodi gwragedd o'u cenedl
eu hun; a
hwy a fuant ddedwydd yn eu plant, a'u hil a etifedda'r ddaear.
º13 Ac yr awron, fy mab, car dy frodyr,
ac na fydded diystyr gennyt yn dy galon dy dylwyth, meibion a merched dy bob!,
i gymryd i ti wraig ohonynt: canys o ddiystyrwch y daw dinistr
a dirfawr gythrwfl, ac o
drahaustra y daw prinder a mawr eisiau:
oherwydd trahaustra yw mam
newyn.
º14 Nac atal gyda thi gyflog neb a'r a wnaeth dy waith, eithr tal iddo
yn ebrwydd: ac os gwasanaethi di Dduw, ti
a gei daledigaeth: edrych
arnat dy hun, fy mab, yn dy holl
weithredoedd, a bydd ddiesgeulus ym mhob tro
a wnelych.
º15 Y peth sy gas gennyt dy hun, na wna
i arall. Nac yf win hyd feddwdod, ac
na fyn
feddwdod gyda thi
i ym-daith.
º16 Dod o'th fara i'r
newynog, ac o'th ddillad
i'r noeth :
ac yn 61 dy amlder dod elusen,
ac na fydd lygad-genfigennus wrth roi elusenni.
º17 Bydd helaeth o'th fara ar fedd y
cyfiawn, ac na ddod ddim i'r pechadur-iaid.
º58
TOBIT 4, 5
º18 Gofyn gyngor i bob un synhwyrol, ac
na wrthod un cyngor buddiol.
º19 Mola'r Arglwydd dy Dduw
bob amser, a deisyf arno uniawni dy ffyrdd a chwbl o'th Iwybrau, a
gwneuthur dy amcanion yn llwyddiannus: canys ni fedr pob cenedl
roddi cyngor: eithr yr Arglwydd ei hun sydd yn rhoddi pob daioni, ac
efe a ddarostwng y neb
a fynno, fel y
mynno. Yr awron
gan hynny, fy mab, cadw i'th gof fy ngorch-mynion, ac
na ddileer hwynt
o'th feddwl.
º20 Ac yn awr yr ydwyf yn dangos i ti,
adael ohonof fi ddeg talent o arian
gyda Gabael mab Gabrias yn
Rages, dinas ym Media.
º21 Ac
nac ofna, fy
mab, o ran ein myned ni mewn
tlodi: y mae i ti lawer, od ofni di Dduw, a gochelyd pechod, a gwneuthur y peth
a fyddo cymeradwy yn ei olwg ef.
PENNOD 5
º1YNA yr atebodd Tobeias, ac
y dy-wedodd, Fy nhad, y cwbl oil
a orchmynnaist i mi, mi a'i gwnaf:
º2 Eithr pa fodd y
gallaf fi gael yr arian, a minnau heb ei adnabod ef?
º3 Yntau a roddes iddo yr ysgrifen-law,
ac a ddywedodd wrtho, Cais i ti ryw un, yr hwn, tra fyddwyf fi yn y byd, a elo
gyda thydi, a myfi a dalaf gyflog iddo ef: a dos, a derbyn yr arian.
º4 Ac efe a aeth i geisio un gydag ef,
ac a
gafodd Raffael, yr
hwn oedd angel.
º5 Ac efe nis gwyddai. Ac efe a ddywedodd wrtho, A elli di fyned
gyda mi i Rages? ac a adwaenost ti y
lleoedd hynny yn dda?
º6 A'r angel a ddywedodd wrtho, Mi a af
gyda thydi, ac mi a adwaen y ffordd yn dda; canys mi a fum yn aros gyda'n brawd
Gabael.
º7 Yna
Tobeias a ddywedodd
wrtho, Aros fi oni ddywedwyf i'm tad.
º8 Ac efe a ddywedodd wrtho, Dos, ac na
thrig. Ac efe a aeth i mewn, ac a
ddywedodd wrth ei
dad, Wele, mi a
gefais
un i fyned gyda mi. Yna y dywedodd yntau, Galw ef ataf fi, modd y gallwyf wybod
o ba Iwyth y mae efe, a hefyd a ydyw efe yn ffyddlon i fyned gyda thi.
º9 Ac
efe a alwodd arno, ac yntau a ddaeth i mewn: ac yna y cyfarchasant ei gilydd.
º10 A Thobit a ddywedodd wrtho, Fy
mrawd, dangos i mi o ba Iwyth a theulu yr wyt yn dyfod.
º11 Ac yntau a ddywedodd wrtho, Ai
llwyth neu deulu yr wyt yn ei geisio, ai cyfiogddyn i fyned gyda'th
fab? A Thobit a'i hatebodd ef,
Mi a ewyllysiwn, fy mrawd, gael gwybod dy genedl a'th enw di.
º12 Yntau a ddywedodd, Asareias ydwyf
fi, fab Ananeias fawr, ac o'th frodyr di.
º13 Yna y dywedodd Tobit,
Croeso wrthyt, fy mrawd:
na ddigia wrthyf am
i mi geisio gwybod y
llwyth a'r teulu y
daethost ohonynt: canys,
fy mrawd, yr wyt ti o dylwyth onest a da: p achos mi a adwaen Ananeias a
Jon-athas, meibion Samaias
fawr; fel yr oeddem yn myned ynghyd i Jerwsalem
i addoli, gan ddwyn gyda
ni y cyn-ffrwyth, a degwm cynnydd yr anifeil-iaid; hwy
ni throseddasant yn
arnry-fusedd ein brodyr
ni : yr wyt ti
o wreiddyn da, fy mrawd.
º14 Ond dywed i mi, pa gyflog a roddaf
i ti? a fynni di ddrachmon beunydd, a chyfreidiau fel i'm mab fy hun?
º15 A hefyd mi a chwanegaf at y cyflog,
os dychwelwch drachefn yn iach.
º16 Ac felly y cytunasant. Yna y dywedodd efe
wrth Tobeias, Ymdrwsia i'r daith; a
rhwydd hynt i chwi. Ac wedi i'r mab baratoi pob peth i'r daith,
y dywedodd ei dad wrtho, Dos gyda'r gwr hwn, a Duw, yr hwn sydd a'i drigfa yn y
nef, a Iwyddo eich ffordd chwi, ac eled angel Duw gyda chwi. Yna yr aethant yrcaith ill dau,
a chi'r llanc gyda hwynt.
º17 Eithr Anna ei fam ef a wylodd, gan ddywedyd wrth Tobit, Paham yr anfonaist
ymaith ein mab? onid efe yw
ffon eia llaw ni, i fyned i mewn
ac allan ger ein bronnau?
º18 Na fydd chwannog i
chwanegu arian at arian,
ond bydded fel
sorod wrth ein plentyn:
º19 Oherwydd yr hyn a roddes yr
Arglwydd i ni i fyw, hynny sy ddigon i ni.
º20 A Thobit a ddywedodd wrthi, Na
chymer ofal, fy chwaer; efe a ddaw yn ei 61 yn iach lawen, a'th lygaid di a'i
gwelant ef.
º21 Canys yr angel daionus
sydd yn cydymdaith ag ef; a'i
ffordd ef a Iwydda, ac efe a ddaw eilchwyl yn iach lawen.
º22 Yna hi a beidiodd ag wylo.
PENNOD 6
º1 A^. fel yr oeddynt yn ymdaith,
hwy a ddaethant yn yr hwyr i ymyl afon Tigris, ac a arosasant yno.
º2 A'r llanc a aeth i waered i ymolchi,
a physgodyn a neidiodd o'r afon, ac a fynasai ei lyncu ef.
º3 Eithr yr angel a ddywedodd wrtho,
Cymer afael yn y pysgodyn. A'r llanc a
ddaliodd y pysgodyn, ac a'i tynnodd i'r tir.
º4 A'r angel a ddywedodd wrtho, Agor y
pysgodyn, a chymer y galon, a'r afu, a'r
bustl, a chadw
hwynt yn ddiesgeulus.
º5 A'r llanc a wnaeth
y modd yr archasai'r angel iddo. Ac wedi iddynt rostio'r pysgodyn,
hwy a'i bwytasant, ac a aethant rhagddynt
ill dau, oni ddaethant yn gyfagos i Ecbatane.
º6 A'r lianc a ddywedodd
wrth yr angel, Fy mrawd
Asareias, i ba beth y mae calon, ac afu, a bustl y pysgodyn, yn dda?
º7 Yntau a ddywedodd wrtho, Am y
galon a'r afu, o
bydd i gythraul neu ysbryd drwg flino neb, rhaid yw gwneuthur mwg
ohonynt gerbron y
gwr hwnnw, neu'r wraig
honno, ac nis blinir ef mwyach.
º8 Ac am y bustl, da yw i iro ag ef y
dyn a fyddo a rhuchen ar ei lygaid, ac efe a iacheir.
º9 A
phan ddaethant yn
gyfagos i
Rages, yt angel a ddywedodd wrth
y llanc,
º10 Fy mrawd, heddiw y lletywn
ni gyda Raguel, yr hwn sy gar i ti: ac y mae iddo ef un unig ferch a
elwir Sara; mi a ddywedaf amdani, sef am ei rhoddi i ti yn wraig:
º11 Canys i ti y mae ei hetifeddiaeth
hi yn perthyn, a thydi yn unig sydd o'i chenedl hi.
º12 Ac y mae hi yn llances Ian, syn-hwyrol. Yn awr gan hynny gwrando fi, a mi a ymddiddanaf a'i thad hi; a
phan ddychwelom ni o Rages y gwnawn y neithior: o achos mi a wn na all Raguel
ei rhoddi hi i neb arall yn 61 cyfraith Moses, heb fod yn euog o angau; am fod
cyfiawnder yr etifeddiaeth yn perthyn i ti o flaen neb arall.
º13 Yna y dywedodd y llanc wrth yr
angel, Fy mrawd Asareias, mi a glyw-ais roi'r llances hon i saith o wyr, a marw
ohonynt cymain un
yn yr ystafell briodas.
º14 Ac yr awron myfi yw unig blentyn fy
nhad: ac yr ydwyf yn ofni, od awn i mewn ati hi, y derfydd amdanaf, fel am y
rhai o'r blaen; am fod cythraul yn
ei charu hi,
yr hwn nid yw yn gwneuthur niwed ond i'r rhai sydd yn
dyfod ati hi: ac am hynny yr wyf yn ofni rhag fy marw, a dwyn einioes fy
nhad a'm mam mewn tristwch
i'w beddau; canys mab arall nid oes iddynt i'w claddu.
º15
A'r angel a
ddywedodd wrtho, Onid cof gennyt eiriau dy dad,
pan orchmynnodd i ti gymryd gwraig o'th genedl dy hun? ac
felly yr awron gwrando, fy mrawd; a chymer hi yn wraig i ti, ac nac arswyda mo'r
cythraul: canys y nos heno y rhoddir hi i ti yn wraig.
º16 Eithr pan ddelych i'r ystafell
briodas, cymer farwydos y peraroglau, a dod beth o galon y pysgodyn ac o'r afu
arnynt, a gwna fyctarth:
º17 A'r ysbryd a glyw'r arogl hwnnw, ac
a fry ymaith, ac ni ddychwel byth drachefh:
eithr pan ddelych
ati hi,
º60
codwch eich dau, a gelwch ar y
tru-garog Dduw, ac efe a'ch gweryd chwi, ac a dosturia wrthych: nac ofna;
o-herwydd i ti y darparwyd hi o'r dech-reuad, a thi a'i gwaredi hi, a hi a ddaw
gyda thi: ac, yn fy nhyb i, ti a gei blant ohoni. A phan glybu Tobeias y pethau
hyn, efe a rodd ei serch ami, a'i galon ef a lynodd yn ddirfawr wrthi hi.
PENNOD 7
º1 A PHAN ddaethant i Ecbatane, hwy a aethant i dy Raguel: a Sara
a gyfarfu a hwynt, ac a gyfarchodd iddynt, a hwythau iddi hithau; a hi a'u
dug hwynt i'r ty.
º2 Yna y dywedodd Raguel wrth Edna ei
wraig, Mor debyg yw'r gwr ieuanc yma i'm cefnder Tobit!
º3 A Raguel a ofynnodd iddynt, O ba le
yr ydych, fy mrodyr? Yna y
dywed-asant wrtho, O
feibion Neffthali, y rhai sy gaethion yn Ninefe.
º4 Yna y dywedodd efe
wrthynt, A adwaenoch chwi Tobit
ein brawd? A hwythau a atebasant,
Adwaenom. Yna y dywedodd yntau
wrthynt, A ydyw efe yn iach?
º5 A hwy a ddywedasant, Y mae efe yn
fyw ac yn iach. A Thobeias a
ddywedodd, Fy nhad i yw efe.
º6 Yna
Raguel a neidiodd i fyny, ac a'i
cusanodd ef, ac a wylodd,
º7 Ac a'i bendithiodd ef, gan ddywedyd
wrtho, Yr wyt ti yn fab i wr onest, ac i wr da. Eithr pan glybu efe fyned Tobit yn ddall, tristau a wnaeth, ac
wylo.
º8 Ac Edna ei wraig, a Sara ei ferch, a
wylasant: ac wedi hynny eu croesawu hwy a wnaethant yn llawen, ac a ladd-asant
faharen o'r defaid, ac a roddasant ger eu bronnau lawer o seigiau. Yna y dywedodd Tobeias wrth Rarfael,
Fy mrawd Asareias, dywed
am y pethau hynny a soniaist amdanynt ar y ffordd, fel y gallo'r peth
ddyfod i ben.
º9 Ac
yntau a ddywedodd
y chwedl wrth Raguel. A Raguel a ddywedodd wrth Tobeias, Bwyta ac yf, a gwna'n llawen.
º10 Gweddus ydyw i ti gael fy merch i
yn briod: eto mi a ddangosaf i ti'r
gwirionedd.
º11 Mi a roddais fy merch yn briod i
saith o wyr, a'i nos yr aethant i mewn ati, y buant feirw: eithr bydd di yn awr yn llawen. A Thobeias a ddywedodd, Ni fwytaf fi ddim
yma, nes i ni gytuno, a thyngu i'n gilydd.
º12 A
Raguel a ddywedodd
wrtho, Cymer dithau hi o hyn allan yn 61 y gyfraith; canys tras wyt
iddi, a hithau i tithau: a'r trugarog Dduw a'ch llwyddo ym mhob peth.
º13 Ac efe a alwodd Sara ei ferch, a hi
a ddaeth at ei thad; yna efe a'i cym-erth hi
erbyn ei Haw, ac a'i
rhoddes yn wraig i Tobeias, gan ddywedyd, Wele, cymer hi yn 61 cyfraith
Moses; a dwg hi ymaith at dy dad. Ac
efe a'u bendithiodd hwynt.
º14 Ac wedi iddo alw Edna ei wraig,
efe a
gymerth lyfr, ac
a sgrifennodd ysgrifen o'r
amodau, ac a'i seliodd.
º15 Ac yna y dechreuasant fwyta.
º16 A
Raguel a alwodd Edna ei wraig, ac a ddywedodd wrthi, Fy chwaer, trefh-a stafell
arall, a dwg hi i mewn yno.
º17 A hi a wnaeth fel y dywedodd efe,
ac a'i
dug hi i mewn i'r
ystafell; a hithau a wylodd, a'i
mam a dderbyniodd ddagrau ei merch,
ac a ddywedodd wrthi,
º18 Cymer gysur, fy merch; rhodded
Arglwydd nef a daear i ti lawenydd yn lle'r
tristwch yma: bydd
gysurus, fy merch.
PENNOD 8
º1 AC wedi iddynt swperu,
hwy a •** ddygasant Tobeias i
mewn ati hi;
º2 Yr hwn wrth fyned a feddyliodd am
eiriau Raffael, ac a
gymerth farwydos yr
aroglau, ac a
roddes arnynt galon y pysgodyn,
a'i afu, ac a wnaeth fwg ft hwynt.
º3 Pan aroglodd y cythraul
yr arogl hwnnw, efe
a ffodd i
oruchafion yr Aifft: a'r angel
a'i rhwymodd ef.
º4 Ac fel yr oeddynt ill dau wedi eu
cau i mewn, Tobeias a gyfododd
o'i wely, ac ddywedodd wrth Sara, Cyfod, fy chwaer, gwedd'iwn yr Arglwydd, ar
iddo fod yn drugarog wrthym.
º5 Yna y dechreuodd Tobeias
ddywed-ydj Bendigedig wyt ti, O
Dduw ein tadau, a bendigaid yw dy enw sanctaidd gogoneddus yn
dragwyddol: bendiged y nefoedd
a'th greaduriaid oil dydi.
º6 Tydi a wnaethost Adda, ac a
rodd-aist Efa ei wraig yn
gymorth ac yn nerth iddo: ohonynt y daeth pob rhyw
ddya: ti a ddywedaist, Nid da bod gwr yn unig, gwnawn iddo gymorth cyffelyb
iddo.
º7 Ac
yr awron, Arglwydd,
nid er mwyn godineb
yr wyf yn cymryd
fy chwaer hon, eithr
mewn uniawnfryd: yn drugarog
gan hynny gwna
i ni heneiddio ynghyd.
º8 A hi a ddywedodd gydag ef, Amen.
º9 Ac felly y cysgasant ill dau y nos
honno. A phan gyfododd Raguel
i fyny, efe a aeth, ac a gloddiodd fedd,
º10 Gan ddywedyd, Y mae arnaf ofn ei
farw ef.
º11 Ac wedi dyfod Raguel i'w dy,
º12 Efe a ddywedodd wrth
Edna ei wraig, Anfon un o'r
morynion i edrych ai byw efe: os amgen, fel y gallom ei gladdu ef heb wybod i
neb.
º13 A'r forwyn a agorodd y drws, ac a
aeth i mewn, ac a'u cafodd hwynt ill dau yn cysgu.
º14 A phan ddaeth allan, hi a fynegodd
iddynt ei fod ef yn fyw.
º15 Yna Raguel a foliannodd Dduw, gan ddywedyd, Bendigedig ydwyt ti, O Dduw, ft phob duwiol
a sanctaidd fen-dith: bendiged dy
saint dydi, a'th greaduriaid oil; a chwbl o'th angylion
a'th etholedigion, molant di byth byth-oedd.
º16 Bendigedig fych, O Arglwydd, am i
ti fy llawenhau i, ac na ddaeth i mi fel
yr oeddwn yn
tybied; eithr ti a wnaethost
i ni yn 61 dy
fawr dru-garedd.
º17 A
bendigedig fyddych, am
i ti drugarhau wrth
ddau unig-anedig.
Dangos iddynt drugaredd, O
Arglwydd; diwedda eu bywyd mewn iechyd, gyda llawenydd a thrugaredd.
º18 Yna yr archodd Raguel i'w weision
lenwi'r bedd.
º19 Ac efe a gadwodd y neithior bed-war
diwrnod ar ddeg:
º20 Canys Raguel cyn cyflawni dydd-iau'r neithior a ddywedasai wrtho, gan
dyngu, nad ai efe ymaith nes
darfod cyflawni dyddiau'r neithior,
nid am-gen pedwar diwrnod ar
ddeg;
º21 Ac yna y cai efe banner ei dda ef,
a dychwelyd yn iach at ei dad; ac y cai efe y rhan arall, pan fyddwyf fi a'm
gwraig farw.
PENNOD 9
º1 YNA Tobeias a alwodd Raffael,
ac a ddywedodd wrtho,
º2 Fy
mrawd Asareias, cymer
gyda thi was a
dau gamel, a
dos i Rages dinas Media, at Gabael, a chyrch i mi yr arian, a dwg ef
i'r neithior:
º3 Canys tyngodd Raguel na chawn i
ymadael.
º4 Eithr y mae fy
nhad yn cyfrif y dyddiau; ac os trigaf fi yn hir,
athrist iawn fydd ganddo.
º5 A Raffael a aeth ymaith at Gabael,
ac a
roddes iddo yr ysgrifen-law; ac yntau a ddug godau wedi eu selio, ac a'u rhoddes iddo.
º6 A'r bore y cyfodasant, ac a
ddaeth-ant i'r neithior. A Thobeias a
fen-dithiodd ei wraig.
PENNOD 10
º1 A I dad ef Tobit a gyfrifai
bob dydd. Ac wedi cyflawni dyddiau'r daith, a hwythau heb ddyfod adref,
º2 Yna
y dywedodd Tobit,
A siom-wyd hwynt? ai marw a
wnaeth Gabael, fel nad oes neb i roddi'r arian iddo?
º3 Ac efe a dristaodd yn ddirfawr.
º4 A'i wraig a ddywedodd wrtho, Darfu am y bachgen: ac am ei fod ef yn aros cyhyd, hi a
ddechreuodd alaru amdano, gan ddywedyd,
º5 Nid oes gennyf ofal am ddim,
fy
mab, gan i mi dy ollwng di
ymaith, llewyrch fy llygaid i.
º6 Eithr Tobit a ddywedodd
wrthi, Taw son, ac na ofala ddim; y mae efe yn iach lawen.
º7 A hithau a ddywedodd wrtho, Taw a
son, na huda fi; darfu am fy machgen i.
A beunydd yr ai hi allan i'r ffordd yr aethent hwy: y dydd ni fwytai hi mo'r bwyd, a'r nos ni pheidiai ag wylo am Tobeias ei mab: a
hyn nes darfod pedwar diwrnod ar ddeg y neithior, y rhai y
tyngasai Raguel y
gorfyddai i Tobeias aros
yno. Yna y
dywedodd Tobeias wrth Raguel, Gollwng fi ymaith: canys nid
yw fy nhad a'm mam
yn edrych am fy ngweled byth.
º8 A'i chwegrwn a ddywedodd wrtho, Aros
gyda myfi, a mi a ddanfonaf rai a ddangoso dy helynt i'th dad.
º9 Eithr Tobeias a
ddywedodd, Nage ddim; ond
gollwng fi at fy nhad.
º10 Yna y cyfododd Raguel i fyny, ac a
roddes Sara ei wraig iddo, a hanner ei dda,
sef gweision, ac anifeiliaid, a da
bathol:
º11 Ac wedi iddo eu bendithio, efe a'u
I danfonodd ymaith, gan ddywedyd, O fy mhlant, Duw nef a'ch llwyddo.
º12 Ac efe a ddywedodd wrth ei ferch,
Anrhydedda dy chwegrwn a'th chwegr, canys hwynt-hwy bellach sy dad a mam i ti:
gad i mi glywed gair da amdanat: ac efe a'i cusanodd hi. Edna hefyd a ddywedodd wrth
Tobeias, Fy annwyl frawd, Arglwydd y nef
a'th ddygo drachefn, ac a wnel
i mi weled dy blant di o'm merch Sara cyn fy marw, fel y j Uawenychwyf gerbron yr Arglwydd: ac wele, yr ydwyf yn rhoddi fy
merch
i ti mewn ymddiried; na ofidia
hi.
PENNOD 11
º1 xxx 61 hynny yr aeth Tobeias
ymaith,
gan foliannu Duw, o achos iddo
Iwyddo ei daith ef; ac efe a fendithiodd Raguel ac Edna ei wraig: ac yna efe a
gerddodd rhagddo, oni ddaethant yn agos i Ninefe.
º2 Yna Raffael a ddywedodd wrth
Tobeias, Ti a wyddost, fy mrawd,
pa fodd y gadewaist dy dad.
º3 Brysiwn o flaen dy wraig, a threfnwn
yty;
º4 A chymer yn dy law fustl y
pysg-odyn. Ac felly yr aethant; a'r ci a'u canlynodd hwynt.
º5 Ac
Anna oedd yn
eistedd, ac yn disgwyl am ei mab ar y ffordd;
º6 Ac a'i hadnabu ef yn dyfod, ac a
ddywedodd wrth ei dad
ef, Wele dy fab di yn dyfod, a'r gwr a aeth gydag ef.
º7 Yna y dywedodd Raffael, Mi a wn,
Tobeias, yr egyr dy dad ei lygaid.
º8 Am
hynny ir di
ei lygaid ef si'r bustl; a phan ferwinont, efe a'u
rhwbia hwynt, ac fe syrth y rhuchen ymaith, ac efe a'th wel di.
º9 Yna y rhedodd Anna allan, a hi a
syrthiodd ar wddf ei mab, gan ddywedyd wrtho,
Mi a'th welais, fy mab, ac
weithian bodlon ydwyf i farw. A hwy a
wylasant ill dau.
º10 Tobit hefyd a aeth
allan tua'r drws, ac a
dramgwyddodd; ond ei fab a redodd ato,
º11 Ac
a ymaflodd yn
ei dad, ac a
daenellodd beth o'r bustl ar lygaid ei dad, gan ddywedyd, Bydd gysurus, fy
nhad.
º12 Ac wedi i'w lygaid ddechrau
mer-wino, efe a'u dwys rwbiodd hwynt;
º13 A'r rhuchen a ddirisglodd ymaith
oddi wrth giliau ei lygaid ef: ac wedi iddo weled ei fab, efe a syrthiodd ar ei
wddf ef,
º14 Ac a wylodd, gan ddywedyd,
Ben-digedig wyt, O Dduw, a bendigedig yw dy enw yn dragywydd, a'th holl
ang-ylion sanctaidd sy fendigedig:
º15 Canys ti a'm ffrewyllaist, ac a dosturiaist
wrthyf; wele fi yn gweled fy mab Tobeias.
Yna yr aeth ei fab ef i mewn yn llawen, ac a ddangosodd i'w dad y mawr
bethau a ddigwyddasai iddo ym Media.
º16 Yna yr aeth Tobit allan i gyfarfod
a'i waudd hyd ym mhorth Ninefe, gan ymlawenhau a moliannu Duw.
A
rhyfedd oedd gan y rhai oedd yn
edrych arno ef yn cerdded, ei fod ef yn gweled.
º17 A Thobit a gyffesodd yn eu gwydd hwynt oil,
ddarfod i Dduw
dosturio wrtho. Ac wedi iddo
nesau at Sara ei waudd, efe a'i
bendithiodd hi, gan ddywedyd, Croeso wrthyt, fy
merch: bendigaid fyddo Duw,
yr hwn a'th ddug di atom ni, a bendigedig fyddo dy dad a'th fam.
A llawenydd oedd ymysg ei holl frodyr ef, y rhai oedd yn Ninefe.
º18 Ac Achiacarus a ddaeth
yno, a Nasbas ei nai ef fab ei
frawd.
º19 A
neithior Tobeias a
gadwyd a llawenydd mawr saith
niwrnod.
PENNOD 12
º1 YNA y galwodd Tobit ei fab
Tobeias, ac y dywedodd wrtho, Edrych,
fy rnab, am ei gyflog i'r gwr a aeth gyda thi: a rhaid ydyw ei chwanegu.
º2 A Thobeias a ddywedodd wrtho, Fy
nhad, nid colled gennyf roi
iddo ef hanner yr hyn a ddugum
gyda mi:
º3 Oherwydd efe a'm dug i adref i ti
drachefn yn iach, ac a
iachaodd fy ngwraig, ac a
gyrchodd yr arian, ac a'th iachaodd dithau hefyd.
º4 A'r hynafgwr a ddywedodd, Mae yn gyfiawn iddo eu cael.
º5 Yna y galwodd efe yr angel,
ac a ddywedodd wrtho,
Cymer hanner yr hyn oil a ddygasoch, a dos yn iach.
º6 Eithr efe wedi eu galw hwy ill dau
o'r neilltu, a
ddywedodd wrthynt, Diolchwch i
Dduw, a moliennwch ef, a rhoddwch iddo ef fawr ogoniant; cyff-eswch ef yng
ngwydd pawb o'r rhai byw, am y pethau a wnaeth efe i chwi. Peth daionus yw diolch i'r
Arglwydd, a mawrhau ei enw ef,
gan adrodd gweith-redoedd Duw yn
barchedig: ac na ddiogwch yn ei foliannu ef.
º7 Cyfrinach y brenin sydd weddus ei
chelu: ond gweithredoedd Duw sy ogon-eddus eu cyhoeddi. Gwnewch ddaioni, ac ni'ch goddiwedd drwg.
º8 Daionus yw gweddi gydag ympryd,
elusenni, a chyfiawnder. Gwell yw
ychydig gyda chyfmwnder, na
llawer gydag anghyfiawnder. Gwell yw rhoi elusennau na phentyrru aur:
º9 Canys elusenni a wared rhag angau,
ac a lanha bob pechod: y rhai a wnel elusen
a chyfiawnder, a
gyflawnir a bywyd:
º10 Eithr pechaduriaid sy elynion i'w bywyd eu hunain.
º11 Ni chuddiaf ddim rhagoch. Mi a ddywedais mai da yw cadw cyfrinach
brenin, a gogoneddus dangos gweith-redoedd Duw ar gyhoedd.
º12 Ac yr awron pan weddiiaist ti a'th
waudd Sara, myfi a ddugum gof am eich
gweddiiau gerbron y
Sanctaidd. A phan oeddit yn claddu'r meirw, yr oeddwn i gyda thi hefyd.
º13 A phan nad oedaist godi a gadael dy
ginio, i fyned i gladdu'r dyn marw, nid oedd dy weithred dda yn guddiedig
rhagof: eithr yr oeddwn gyda thi.
º14 Ac yr awron Duw a'm danfonodd i
i'th iachau di a'th waudd Sara.
º15 Myfi yw Raffael, un
o'r saith angel sanctaidd,
y rhai sy'n dwyn i fyny weddi'au'r rhai sanctaidd, ac sydd yn
tramwy gerbron gogoniant yr hwn sydd Sanctaidd.
º16 Yna y dychrynasant ill dau, a hwy a
syrthiasant ar eu hwynebau: oblegid hwy
a ofnasent.
º17 Yna y dywedodd efe wrthynt, Nac
ofhwch; canys bydd tangnefedd i chwi: eithr rhoddwch ddiolch i Dduw.
º18 Canys nid o'm caredigrwydd fy nun, eithr trwy ewyllys ein Duw ni, y deuthum : am hynny
rhoddwch ddiolch iddo ef yn dragywydd.
º19 Beunydd yr ymddangosais i chwi:
eithr nid oeddwn yn bwyta
nac yn yfed; namyn
chwi a welech weledig-aeth.
º20 Ac yr awron moliennwch Dduw; canys mi a esgynnaf at yr hwn a'm
danfonodd: eithr ysgrifennwch yr hyn oil a wnaethpwyd mewn llyfr.
º21 Yna y codasant i fyny, ac ni
wel-sant ef mwy.
º22 A chyffesu rhyfeddfawr weithred-
º12, 13
oedd Duw a wnaethant, a'r modd
ytj ymddangosasai angel yr Arglwydd idd-ynt.
PENNOD 13
º1 ATHOBIT a sgrifennodd
weddi Q orfoledd, ac a ddywedodd, Bendig-aid fyddo Duw, yr hwn sydd yn byw yn
dragwyddol, a bendigedig fyddo ei deyrnas ef:
º2 Canys efe sydd yn ffrewyllu, ac yn
trugarhau; yn dwyn
i uffern, ac
yn dwyn i fyny eilchwyl: ac nid oes neb a all ddianc o'i law ef.
º3 Clodforwch ef, meibion Israel,
gerbron y cenhedloedd: canys efe
a'n gwasgarodd ni yn eu plith hwynt.
º4 Yno mynegwch ei fawredd, a dyr-chefwch ef yng ngwydd pawb sydd fyw:
oherwydd efe yw ein Harglwydd ni, a Duw yw ein Tad ni byth bythoedd.
º5 Ac efe a'n cerydda ni am ein
cam-weddau, ac a drugarha eilchwyl, ac a'n casgl ynghyd o fysg
yr holl genhed-loedd, ymhlith y rhai y'n gwasgarodd ni.
º6 Os
dychwelwch ato ef
a'ch holl galon, ac a'ch holl feddwl,
a gwneuthur yn uniawn ger ei fron ef, yna y dychwel yntau atoch chwi, ac ni
chudd ei wyneb rhagoch, a chwi a gewch weled beth a wna efe i chwi:
am hynny cyffeswch ef a'ch
holl eriau, a
moliennwch Arglwydd y gallu, dyrchefwch Frenin y tragwyddoldeb. Myfi
a'i cyfFesaf ef yn nhir fy nghaethiwed, ac a fynegaf ei
nerth a'i fawredd ef i genedl bechad-urus.
Trowch, bechaduriaid, a gwnewch gyfiawnder ger ei fron ef: pwy a wyr a
fyn efe chwi, ac a wna efe drugaredd a chwi?
º7 Clodforaf fy Nuw,
a'm henaid a fawl
Frenin y nefoedd,