http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_caerfallwch_llythyren_k_2538e.htm

Yr Hafan / Home Page

..........1864e Y Porth Saesneg / English Gateway to this Website

.....................0010e Y Gwegynllun / Siteplan

..............................0417e Geiriaduron / Dictionaries

........................................1813e Geiriaduron yn Saesneg / Dictionaries in English

...................................................2526 Cyfeirddalen i Eiriadur CAERFALLWCH / Orientation page - CAERFALLWCH’s Dictionary

.................................................................Y Dudalen Hon / This Page

..

Gwefan Cymru-Catalonia La Web de Gal·les i Catalunya Geiriadur Saesneg a Chymraeg Caerfallwch (1850) Caerfallwch’s English-Welsh Dictionary (1850) LLYTHYREN C LETTER C

..

Caerfallwch oedd ffugenw Thomas Edwards (1779-1858), a anwyd ym mhentref Caerfallwch (heddiw Rhosesmor SJ2168) yn Sir Y Fflint. Fe’i haddysgodd ei hun pan oedd yn brentis cyfrwywr yn Yr Wyddgrug; wedyn yn y flwyddyn 1803 symudodd i fyw i Lundain i weithio fel clerc. Edmygai’r geiriadurwr hynod William Owen-Pughe, y cyhoeddwyd ei eiriadur Cymraeg-Saesneg mewn rhannau pan oedd Caerfallwch yn ei arddegau diweddar ac ugeiniau cynnar. Yr oedd Caerfallwch yn awyddus i greu geirfa Gymraeg ar gyfer meysydd masnach, diwydiant, a’r gwyddorau. Ni dderbyniwyd y rhan fwyaf o’i fathiadau; serch hynny, mae dyrnaid ohonynt yn eiriau hanfodol yn y Gymraeg heddiw (pwyllgor, buddsoddi, safon, cyngerdd, nwy, hirgrwn). Nid oes fawr o werth i’w eiriadur erbyn heddiw, ond yr ŷm ni wedi ei atgynhyrchu ar ffurf testun electronig er mwyn gwneud yn fwy hysbys gyfraniad Caerfallwch i eiriaduraeth yn y Gymraeg. Caerfallwch was the pseudonym of Thomas Edwards (1779-1858), who was born in the village of Caerfallwch (now Rhosesmor SJ2168) in the county of Y Fflint, north-east Walet. Self-educated, he was a saddler’s apprentice in Yr Wyddgrug before moving to London in 1803 to work as a clerk. He was an admirer of the eccentric lexicographer William Owen-Pughe, whose Welsh-English dictionary had been published in parts when Caerfallwch was in his late teens and early twenties. Caerfallwch was keen to create Welsh vocabulary in the fields of commerce and industry and the sciences. Most of his creations were not taken into the language - a handful though are now indispensible words in the modern language (pwyllgor = committee, buddsoddi = invest, safon = standard, cyngerdd = concert, nwy = gas, hirgrwn = oval). His dictionary is of little value today, but we have reproduced it in electronic text so that Caerfallwch’s contribution to Welsh lexicography is better known.

_______________________________________________

(x0264) (llun 3564)

_______________________________________________

(x0265) (llun 3565)

Kindling, s. enyn, enyniad

Kindly, a. rhywiog; mwyn, teg

Kindly, ad. yn garuaidd, yn hynaws, yn garedig, yn fwyn

Kindness, s. cymwynas; cariad, hynawsedd, mwynas, mwynder, caredigrwydd, cymwynasgarwch; rhadlonedd, tiriondeb, tirionwch, croesaw, madober

Kindred, s. cystlwn, cystlynedd, gwelygordd, achwedd, perthynas, trâs, carenydd, achwaed, ceraint, cyfathrach; cydgenedl, cenedl, ystlwn, edryd, cynrain

Of the same kindred,—undras

Kindred, a. ystlynaidd, perthynol, cyfathrachol, cyfrywiol

Kine, s. pl. gwartheg, buon, buchod, buw, buwchod, buch, bw, bu

King, s. brenin, unben, teym, rhi, gwledig; rhwyf, peryf

Kingcraft, s. teyrnystryw

Kingdom, s. teyrnas, breniniaeth, gwledych, Ilywodraeth
Of his kingdom there shall be no end,—ni fydd terfyn ar ei wledwch

Kingfisher, s. pioden y dwfr, tinsigl y dwfr, glâs y dorlan

Kingless, a. dideyrn

Kingly, a. breninol; breninaidd, ardderchog, rhiol, mawreddig
Kingly office,—teyrnogaeth

Kingsevil, s. clwy y brenin, manwyn, clefri gwyn, mandwyn, bâsgig

Kingship, s. brenindod, breniniaeth, breniniant, teyrnedd, teyrnoledd

Kingstone, s. rhyw fôrbysg

Kinsfolk, s. pi. ceraint, perthynasau, cydgenedl, trasau, tylwyth

Kinsman, s. câr, cyfnesaf, carenydd, perthynas; cyfathrachwr

Kinswoman, s. cares

Kirk, s. eglwys, yn ol iaith Alban; cyrch

Kirtle, s. gŵn, tŵyg; tinbais

Kiss, s. cusan, cus, aff ,

Kiss, v. a. cusanu, minialu
To kiss one another,—ymfinial, ymgusanu

Kit, s. ystwc llydan; crythyn, crythan

Kitchen, s. cegin

Kitchengarden, s. ceginardd

Kuchenmaid, s. ceginferch, cegines

Kitchenstuff, s. cegindoddion

Kite, s. barcud, barcutan, bod, beiri, beri, barcid, bòda; bòd papvr

Kitesfoot, s. troed y barcud

Kitten, s. cath fechan, cyw cath, cenau cath, cathan, mabgath

Kitten, s. bwrw cathod

Klick, v. clecian, tincian

Knack, s. ystranc, hyfedredd, cyfarwyddyd, medr, parodrwydd

Knacker, s. prynwr hen feirch

Knag, s. clwm, cwlwm, cwgn, osgl

Knaggy, a. clymog, cygnog

Knap, s. cnap, telpyn, crug, twmpath

Knap, v. a. brathu; byrdori

Knappy, s. cnapiog; twmpathog

Knapsack, s. côd milwr, cnapsach

Knar: see Gnar

Knave, s. dyhiryn, crogyn, anfadyn, rhempyn

Knavery, s. dyhirwch, anfadrwydd, anonestrwydd, ystryw, dichell, twyll

Knavish, a. anfadus, anonest, dichellgar, twyllodrus, ystrywgar

Knead, v. tylino, pobi, moldio

Kneader, s. tylinwr, pobydd

Kneadingtrough, s. cafn pobi

Knee, s. glin, penlin: pl. gliniau, penliniau, deulin
The bend of the knee,—camedd gar

Knock-kneed,—glingam, gargam

Kneed, a. gliniog ; clymog

Kneedeep, a. hyd y gliniau, glinddwfn

Kneel, v. penlinio, deulinio, glinio, dylinio

Kneepan, s. padell y glin, afal y gar

Knell, s. cnull, cnul, clul

Knick-knack, s. tegan

Knife, s. cyllell, twca

Knight, s, marchog
Knight of the garter,—Tasurddog
Knight of St. George,—Siorurddog

Knighterrant, s. gwibfarchog, marchog y bendro

Knighthood, s. gradd neu urdd marchog, marchogiaeth, marchogaeth

Knightly, a. marchogaidd

Knighton, s. Trwyclawdd

Knightservice, s. câdweini

Knit, v. gwau, gweu; clymu, cylymu, achlymu; uno, cyslltu
To knit the brow.,—talgrychu, cibaw, cuchio
Knitting the brow,—aeldrwm, cuch, cuchiad, cuchiant

Knitter, s. gwewr, gweydd, gweuwr: fem. gweuyddes, gweyddes

Knitting / Knit, s. gwead, gweuad

Knittingneedle, s. gwaell, gwachell: pl. gweill, gweyll, gwechyll

Knittle, s. llinyn rhedeg, rhedlinyn

Knob, s. cnap, cwgn, cnwc, oddf, oddfyn, cwrn, cnwb, cnwpa, pwmpl, cna, cnwp, ysgwl, ysglin, boglyn

Knobbed, a. oddfog, boglynog, cnapiog, cnyciog, cnwbiog, pwrnplog

Knobby, a. cnapiog, cygnog, cnyciog, oddfog, talpiog

Adolygiadau diweddaraf – darreres actualitzacions - latest updates: 2006-10-16

Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Where am I? You are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website
Weø(r) àm ai? Yuu àa(r) vízïting ø peij fròm dhø "CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katølóuniø) Wébsait

CATALONIA-CYMRU