http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_caerfallwch_llythyren_l_2539e.htm

Yr Hafan / Home Page

..........1864e Y Porth Saesneg / English Gateway to this Website

.....................0010e Y Gwegynllun / Siteplan

..............................0417e Geiriaduron / Dictionaries

........................................1813e Geiriaduron yn Saesneg / Dictionaries in English

...................................................2526 Cyfeirddalen i Eiriadur CAERFALLWCH / Orientation page - CAERFALLWCH’s Dictionary

.................................................................Y Dudalen Hon / This Page

..

Gwefan Cymru-Catalonia La Web de Gal·les i Catalunya Geiriadur Saesneg a Chymraeg Caerfallwch (1850) Caerfallwch’s English-Welsh Dictionary (1850) LLYTHYREN L LETTER L

..

Caerfallwch oedd ffugenw Thomas Edwards (1779-1858), a anwyd ym mhentref Caerfallwch (heddiw Rhosesmor SJ2168) yn Sir Y Fflint. Fe’i haddysgodd ei hun pan oedd yn brentis cyfrwywr yn Yr Wyddgrug; wedyn yn y flwyddyn 1803 symudodd i fyw i Lundain i weithio fel clerc. Edmygai’r geiriadurwr hynod William Owen-Pughe, y cyhoeddwyd ei eiriadur Cymraeg-Saesneg mewn rhannau pan oedd Caerfallwch yn ei arddegau diweddar ac ugeiniau cynnar. Yr oedd Caerfallwch yn awyddus i greu geirfa Gymraeg ar gyfer meysydd masnach, diwydiant, a’r gwyddorau. Ni dderbyniwyd y rhan fwyaf o’i fathiadau; serch hynny, mae dyrnaid ohonynt yn eiriau hanfodol yn y Gymraeg heddiw (pwyllgor, buddsoddi, safon, cyngerdd, nwy, hirgrwn). Nid oes fawr o werth i’w eiriadur erbyn heddiw, ond yr ŷm ni wedi ei atgynhyrchu ar ffurf testun electronig er mwyn gwneud yn fwy hysbys gyfraniad Caerfallwch i eiriaduraeth yn y Gymraeg. Caerfallwch was the pseudonym of Thomas Edwards (1779-1858), who was born in the village of Caerfallwch (now Rhosesmor SJ2168) in the county of Y Fflint, north-east Wales. Self-educated, he was a saddler’s apprentice in Yr Wyddgrug before moving to London in 1803 to work as a clerk. He was an admirer of the eccentric lexicographer William Owen-Pughe, whose Welsh-English dictionary had been published in parts when Caerfallwch was in his late teens and early twenties. Caerfallwch was keen to create Welsh vocabulary in the fields of commerce and industry and the sciences. Most of his creations were not taken into the language - a handful though are now indispensible words in the modern language (pwyllgor = committee, buddsoddi = invest, safon = standard, cyngerdd = concert, nwy = gas, hirgrwn = oval). His dictionary is of little value today, but we have reproduced it in electronic text so that Caerfallwch’s contribution to Welsh lexicography is better known.

_______________________________________________

(x266) (llun 3566)

_______________________________________________

(x267) (llun 3567)

_______________________________________________

(x268) (llun 3568)

_______________________________________________

(x269) (llun 3569)

_______________________________________________

(x270) (llun 3570)

_______________________________________________

(x271) (llun 3571)

_______________________________________________

(x272) (llun 3572)

Lecher, s. anlladwas, anlladyn, trythyllwr, gordderchwr, hocrellydd

Lecherous, a, anllad, anlladus, trythyll, chwantus, trachwantus, serth

Lechery / Lecherousness, s. aniladrwydd, serthedd, drygchwant, dyre, trachwant, tesach, gornwyfiant

Lection, s. darllen, darlleniad, darlleawd, darllenawd

Lecture, s. llith, gwers, pregeth, darlith, llenlith; sen, cerydd

Lecture, v. darlleain, gwersu, darllen, pregethu, llitho, darlitho

Lecturer, s. llithwr, pregethwr, darlithwr, darllewr, darlleydd

Lectureship, s. darllenyddiaeth, darlithiaeth, darlleodraeth, llithwriaeth

Lecturn, s. llyfrfwrdd, darllenfwrdd, darllenfa

Ledge, s. rhes, haen; trum, tap, gran, herber, cefnen, esgair; ymylfa, ysgaffell
The ledge of a cliff,—ffrin, ffring, gran

Ledger, s. gorlyfr

Lee, s. yr ochr gyferbyn a’r gwynt; gwaddod

Leech, s. gele, geloden, gel. geleu

Leek, s. ceninen: pl. cennin

Leer, s. cilolwg, cilwen; aeldrem, cildrem, gogern

Leer, v. cilwenu, cilolygu, cildremio

Leering, a. cilwenol, cildremiol

Lees, s.pl. gwaddod, gwaelodion, gwaddodion, llorion, rhwtion, rhwtws, llwrwg, sorod

Leet, s. Ilys, llysddydd; maenorlys; pentreflys

Leeward, a. gyferbyn a’r gwynt

Left, a. aswy, asw, chwithig, chwith

left hand,—llaw aswy, llaw chwith

Lefthanded, a. llawchwith; anneheu

Leg, s. coes, esgar, llorp, ber, ffod; hegl
Leg bone, or tibia,—ysperygl
The lock of the leg,—deilw, meilwn
The small of the leg,—egwyd

Legacy, s. cymynrodd, gwyllrodd, gwyllysrodd

Legal, a. deddfol; cyfreithiol, cyfreithlawn
Legal process,—gyr cyfreithiol

Legality, s. deddfoldeb; cyfreithlondeb, cyfreithlonedd

Legalize, v. cyfreithloni, cyfreithioli

Legate, s. cenadwr y Pab; arnegesydd, cenad

Legatee, s. gŵyllysroddog, gŵyllroddog

Legateship, s. cenadaeth, arnegesiaeth

Legatine, a. cenadol, cenadwrol

Legation, s. cenadwriaeth, arbrwyaeth, arnegesaeth

Legator, s. cymynwr, gŵyllysroddai

Legend, s. ffugchwedl; ffugdraith, ffyglith, dychymyg; arscrifen ,

Legendary, a. ffugiol, celwyddog, ffugdreithol, dychymygol, disail

Legerdemain, s. hudgastiau, hudolaeth; hoced, hud

Legerity, s. ysgafnder, sioncrwydd, chwimdra

Legged, a. coesog, berog, esgeiriog
White-legged,—coeswyn

Bare-legged,—coesnoeth

Band-legged,—coesgam

See there a thick legged runt,—dyna bwtan ffodog

Leggings, s. pl. coesarnau

Legible, a. darllenadwy, eglur

Legion, s. lleng, catyrfa, lluaws: pl. llengau, lliosydd, ceidrion

Legionary, a. llengol, lluosol

Legislate, v. darddeddfu, deddfu; cyfreithio

Legislation, s. llywodraethiad, darddeddfiad, deddfiad, gosodiad deddfau, arlywiad

Legislative, a. darddeddfol, deddfol, deddfwneuthurol, arlywiol

Legislator, s. deddfwr, rheithiwr

Legislature, s. y llywodraeth; deddfwŷr; yngneidiaeth

Legitimacy, s. iawnedd, cyfiawnedd, cyfreithlonedd

Legitimate, a. iawnrywiog; priodanedig; cyfreithlawn

Legitimate, v. cyfreithloni, hawlfreinio; breinioli

Legume, s. pys, ffa, &c.

Leguminous, a. ŷdrawnol, fel pŷs, fia, a’r cyffelyb rawn

Leicester, s. Caerlur, Caer LIyr, Caerlerion

Leisure, s. odfa, enyd, arfod, arseibiant, hamdden, seibiant, amser
To get leisure,—cael enyd

Thou shalt do that at thy leisure,—cei oddiwes gwneuthur hyny

Leisurable, a. hamddenol, seibiol

Leisurely / Leisurably, ad. yn hamddenol, gan bwyll, yn esmwyth, yn araf deg

Leman, s. cywelŷwr; gordderch

Lemon, s. surafal, suryn

Lemonade, s. dwfr, sugr, a nodd surafal

Lend, v. rhoi echwyn, echwyno, rhoi benthyg, benthygio

Lender, s. echwynwr, benthygiwr

Length, s. hyd, hirder, meithder, hirdra, hydedd

Of equal length,—cyhyd
Full length,—hyd gyd

A mean length,—gohyd
At length,—bellach, pellach, weithion, weithiau, o’r diwedd, ar dalm; ar ei byd

Lengthen, v. estyn, hwyâu, hirio

_______________________________________________

(x273) (llun 3573)

_______________________________________________

(x274) (llun 3574)

_______________________________________________

(x275) (llun 3575)

_______________________________________________

(x276) (llun 3576)

_______________________________________________

(x277) (llun 3577)

_______________________________________________

(x278) (llun 3578)

_______________________________________________

(x279) (llun 3579)

_______________________________________________

(x280) (llun 3580)

_______________________________________________

(x281) (llun 3581)

_______________________________________________

(x282) (llun 3582)

Adolygiadau diweddaraf – darreres actualitzacions - latest updates: 2006-10-16

Ble’r wyf i? Yr ych chi’n ymwéld ag un o dudalennau’r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Where am I? You are visiting a page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website
Weø(r) àm ai? Yuu àa(r) vízïting ø peij fròm dhø "CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katølóuniø) Wébsait

CATALONIA-CYMRU