http://www.theuniversityofjoandeserrallonga.com/kimro/amryw/1_vortaroy/geiriadur_catalaneg_cymraeg_LLOP_ge_1127k.htm
0001z Tudalen Blaen / Pàgina principal
..........1863k Y Porth Cymraeg / La porta
en gal·lès
....................0009k Y Gwegynllun
/ Mapa de la web
..............................1798k
Geiriaduron / Diccionaris
........................................1794k Geiriaduron ar gyfer
siaradwyr Cymraeg / Diccionaris per als gal·lesoparlants
..................................................0379k Mynegai i’r
Geiriadur Catalaneg / Índex del diccionari català
............................................................y tudalen hwn /
aquesta pàgina
|
|
Gwefan Cymru-Catalonia GEBRADA-GUTURAL |
Adolygiad diweddaraf |
1328k y tudalen
blaenorol / la página anterior
gebrada
1 rhew
gebrar
1 rhewi, barugo, llwydrewi
gebre
1 llwydrew
gec
1 siaced
gegant
1 enfawr
gegant
1 cawr
2 cawr = ffigur anferth sydd yn un o amrywaieth o ffigyrau nodweddiadol mewn
gorymdeithiau traddodiadol
gegantesc
1 anferth, anferthol, cawraidd
gegantí
1 anferth, anferthol, cawraidd
gegantisme
1 cawraeth
gel
1 iâ, rhew
gelar
1 rhewi
gelar-se
1 rhewi
gelada
1 rhew
gelat (zhø-lat) ansoddair
BENYWAIDD: gelada (zhø-la-dø)
LLUOSOG: gelats, gelades (zhø-lats, zhø-la-døs)
1 rhewedig, wedi rhewi
2 oer fel iâ, rhewllyd, iasol, iasoer
aigua gelada dŵr iasoer, dŵr rhewllyd, dŵr â iâ (rhew)
ynddo, dŵr wedi ei oeri â iâ (rhew)
TARDDIAD: "rhewedig", rhangymeriad gorffennol gelar (= rhewi)
gelat (zhø-lat) enw
gwrywaidd
PLURAL: gelats (zhø-lats)
1 hufen iâ
TARDDIAD: "peth rhewedig", rhangymeriad gorffennol gelar (=
rhewi)
gelatina
1 gélatin
Geldo
1 trefgordd (l’Alt Palància)
gelea
1 jeli
gelera
1 maes rhew, maes iâ, rhewlif
gèlid
1 oer
Gelida
1 trefgordd (l’Alt Penedès)
gelosia
1 cenfigen
gemec
1 ochenaid, griddfan
gemegaire
1 ochneidiwr, griddfanwr
gemegar
1 griddfan, ochneidio
geminar
1 dyblu
geminat
1 wedi ei ddyblu
consonant geminada cytsain ddwbl
Gèmini
1 y Gefeilliaid
gemir
1 griddfan, ochneidio
gemma
1 gem
gen
1 gen
genciana
1 eli glas
gendarme
1 milisiad, heddwas
gendre
1 mab yng nghyfraith
genealogia
1 achyddiaeth
gener
1 Ionawr
al gener ym mis Ionawr
generació
1 cenhedlaeth
les noves generacions y to sy’n codi
Com molta gent de la meva generació,
nascuda deu anys després del 1939...
Fel llawer o bobl o’m cenhedlaeth, a anwyd ddeng mlynedd ar ôl 1939 (=
diwedd y rhyfel yn erbyn Sbaen)
2 epil
3 cynhyrchiad
generador
1 sydd yn cynhyrchu
generador
1 generadur
2 cynhyrchydd
general
1 cyffredin
2 junta general cyfarfod cyffredinol
generalitat
1 cyffredin
Generalitat
1 la Generalitat Y Gyffredinfa,
llywodraeth rhanbarth Catalonia
2 la Generalitat Y
Gyffredinfa, llywodraeth rhanbarth Gwlad Falensia / País Valencià
la
Generalitat d'avall (“Y Gyffredinfa oddi tanodd”) enw a ddefnyddir
weithiau yng Nghatalonia wrth sôn Gyffredinfa Gwlad Falensia
generalitzar
1 cyffredinoli
generalitzar-se
1 ymestyn
generalitzat
1 cyffredin , ar led, ar daen; i bawb
2 arferol
generar
1 cynhyrchu
gènere
1 math
generós
1 hael
generositat
1 haelioni, haelfrydedd
gènesi
1 dechreuad, cychwyn
Cada dia coneixem
una mica més la gènesi de la malaltia
Rŷn ni’n gwybod fwyfwy sut mae’r clefyd hwn yn dechrau
L'autor ens explica la gènesi d’aquesta novel·la
Mae’r awdur yn esbonio i ni sut daeth y
nofel hon i fodolaeth
2 ffurfio, ffurfiad
Aquests
recursos no renovables han requerit una gènesi
de milions d'anys
Bu’r adnoddau anadnewyddadwy hyn yn cael
eu ffurfio dros filiynau o flynyddoedd (“bu rhaid iddynt ffurfiad o filiynau o
flynyddoedd “)
genet
1 jenet, pergath
genètic
1 genetig
genètica
1 geneteg, etifeddeg
geni
1 athrylith
2 tymer
3 cymeriad, naws
4 gallu
És un home de geni Mae’n ddyn galluog
5 geni del mal ysbryd aflan, diafol
6 ysbryd
genial
1 person talentog, disglair, athrylithgar
un artista genial athrylith o artist
2 syniad penigámp, gwych, ardderchog
una idea genial syniad ardderchog
3 digwydiad gwych
4 hyfryd, neis
5 cyfeillgar
6 ffraeth
7 nodweddiadol
8 unigol
9 nodweddiadol
genialitat
1 athrylith
2 syniad ysbrydoliedig, syniad ardderchog
És una genialitat de les seves Un o’i syniadau ardderchog yw
3 nodwedd
4 odrwydd, hynodrwydd
5 ffraethieb
genital
1 atgenhedlol, epiliol, atgynhyrchiol
òrgans genitals organau atgynhyrchu
sistema genital cyfundrefn atgynhyrchu
genitals
1 genitalia, organau atgenhedlu
genitiu
1 genidol
2 enw gwrywaidd genidol
en genitiu yn y genidol
genitor
1 cenhedlwr
gènito-urinari
1 cenhedlol-droethol
geniüt
1 drwg eich tymer
2 dig
geniva
1 deintgig
genocidi
1 hil-laddiad;
genoll
1 pen-glin
2 de genolls ar ei ben-gliniau
3 estar de genolls bod ar ei ben-gliniau
4 posar-se de genolls disgyn ar ei ben-gliniau
5 posar un genoll a terra disgyn ar ei ben-gliniau
6 posar un genoll a terra ymostwng, ymddarostwng, llyfu’r
llwch (davant = o flaen)
genollera
1 gwarchodydd pen-glin
2 rhwymyn pen-glin
3 patshyn pen-glin
4 (pen-glin trwser) rhan foliog
Gènova
1 Génova = porthladd yng nogledd-orllewin yr Eidal; prifddinas
Ligwria;
dinas annibynnol yn yr Oesoedd Canol, a sefydlodd lawer o drefedigaethau
el Genovés
1 trefgordd (la Costera)
gens
1 o gwbl
no és gens fàcil dyw hi ddim yn hawdd o gwbl
no gens = dim o gwbl
no n’hi ha gens does ’na ddim
no m’agrada gens nid wyf yn ei hoffi o gwbl
gairebé gens bron yr un
no en quedava gairebé gens nid oedd dim ar ôl bron
gens
1 peth
En vols gens? A wyt ti yn ymofyn peth?
gens de
1 dim o
no tenir gens de por de ni + bod ofn o gwbl ar
gent
1 pobl = personau; rhai
Hi ha molt poca gent Mae ychydig iawn o bobl
Qui són aquesta gent? Pwy yw’r bobl hyn?
hi ha gent que... mae rhai sydd yn...
Mathau o bobl:
bona gent pobl dda
gent
de bé pobl dda
gent de dalt
> la gent de dalt yr haen uchaf yn y
gymdeithas, y mawrion, y bobl fawr, y gwŷr mawr, y byddigions
.....A la gent de dalt li interessa que vinguin
els immigrants perque son ma d'obra barata per les seves empreses
.....Mae’n beth buddiol i’r haen uchaf yn y gymdeithas fod mewnfudwyr yn dod am eu
bod yn weithwyr rhad ar gyfer eu busnesau
gent de dretes
poble adain dde
.....Els
conservadors i la gent de dretes em fan fàstic Mae’n gas gennyf y
ceidwadwyr a’r bobl adain dde
gent
de lletres llenorion
.....la gent de lletres y llenorion
gent
de mar morwyr
.....la gent de mar y morwyr
gent gran henoed
.....la gent gran yr henoed,
yr hen bobl
gent pobre pobl dlawd
.....Són gent pobre Maen nhw’n bobl dlawd
gent rica pobl gyfoethog
.....la gent rica del poble pobl gyfoethog y pentre
mala gent pobl ddrwg
El Vilosell, bon poble pero mala gent (Dywediad) Vilosell, pentref da ond pobl ddrwg
Són gent malèfica, son mala gent. Maen nhw’n bobol anfad, maen
nhw’n bobl ddrwg
2 pobl = trigolion cenedl
Catalunya i la seva gent Catalonia a’i thrigolion
3 cenedl
4 teulu, perthnasau
la meva gent fy nheulu
5 la gent pobl
I què diu la gent? Beth mae pobl yn ei ddweud? Beth maen nhw’n ei
ddweud?
Sembla que la gent ha perdut la facultat d’indignar-se
Mae’n ymddangos fod pobl wedi colli’r gallu i gythruddo
6 gwyr = milwyr
la meva gent fy milwyr
7 dilynwyr
8 De ponent, ni vent ni gent
(Dywediad, Gwlad Falensia) O’r Gorllewin, na gwynt na phobl (hynny yw, mae
popeth a ddaw o’r tu hwnt i ffin orllewinol Gwlad Falensia yn ddrwg)
gentada
1 tyrfa
gentalla
1 nasiwn, gwehilion
Quina gentalla! Y nasiwn!
genteta
1 nasiwn
gent gran
1 henoed
gentil
1 lluniaidd
2 caredig
3 (crefydd) paganaidd
4 (crefydd) cenhedlig
gentil
1 (crefydd) pagan
2 (crefydd) cenedl-ddyn
gentilesa
1 boneddigeiddrwydd
2 caredigrwydd
Per gentilesa del RACC Trwy
garedigrwydd Clwb Brenhinol Modurwyr Catalonia
gentilhome
1 bonheddwr
gentilici
1 cenedlaethol
2 llwythol
3 teuluol
nom gentilici cyfenw
gentilici
1 ansoddair neu enw wedi ei seilio ar enw pentref / tref / ddinas;
Manresa (enw tref) > manresà gŵr o Manresa, manresana
gwraig o Manresa
gentilitat
1 paganiaeth, anghred
2 yr anghred, y byd paganaidd
gentussa
1 nasiwn, gwehilion
genuflexió
1 plygiad gliniau
genuí
1 dilys, gwir, go iawn
geocèntric
1 geosentrig, daeargreiddig
geofísic
1 geoffisegwr
geofísica
1 geoffisegwr
2 geoffisegwraig
geògraf
1 daearydd
geografia
1 daearyddiaeth
geografia
física daearyddiaeth ffisegol
geografia
humana daearyddiaeth ddynol
2 tiriogaeth, gwlad
geogràfic
1 daearyddol
geogràfic
1 daearydd
geòleg
1 daearegwr, daearegwraig
geologia
1 daeareg
geologic
1 daearegol
geometria
1 geometreg
geomètric
1 geometrig
geomorfologia
1 geomorffoleg
gep
1 crwbi, crwb, crwbyn (De: crwmp)
2 Cap geperut no veu el seu gep, ni cap banyut les banyes =
gweld bai ar bawb ond arnoch chi’ch hun
("nid oes yr un crwca / dyn crwbi sydd yn gweld ei grwmp ei hun / na
chwcwallt y cyrn [dywedir fod cyrn ar ben cwcwallt]")
Es que es ben veritat que cap geperut es
veu el gep! Mae’n wir i wala “nad oes yr un dyn crwbi sydd yn gweld ei
grwmp ei hun”
3 dyled y mae un yn methu â thalu
4 fer gep bolio, bochio
gepa
1 crwmp, crwbyn
geperut
1 cefngrwm, crwca
geperut
1 un cefngrwm, crwca, dyn crwbi
Cap geperut no veu el seu gep, ni cap banyut les banyes
Gweler gep
Ger
1 trefgordd (la Baixa Ribagorça)
gerani
1 mynawyd y bugail, pig yr aran
2 mynawyd y bugail (o Dde Áffrica)
Gerard
1 Gerallt
gerd
1 afanen = ffrwyth
gerdell
1 Llysieueg; Lathyrus aphaca ytbysen felen
gerdera
1 Llysieueg; Rubus idaeus afanen (hefyd: mafonen goch,
mwyarwen goch)
gerència
1 rheolaeth
2 swydd rheolwr
3 swyddfa rheolwr
4 rheolaeth = pobl
gerent
1 rheolwr cwmni masnachol
2 rheolwr corff cyhoeddus (ysbyty, prifysgol)
gerga
1 brethyn garw
geriatre
1 geriatregwr
geriatria
1 geriatreg
geriàtric
1 geriatregol
geriàtric enw
1 cartref i’r henoed
Dos avis moren arran d’un incendi... en
un geriàtric de Calella (Punt 2004-01-10)
Dau bensiynwr yn marw yn sgîl tân mewn cartref i’r henoed yn (ym mhentref)
Calella
germà
1 brawd
germá
bessó gefell (gefeilliaid)
germá
carnal brawd llawn
germá
de llet brawd maeth
germans
brodyr; brodyr a chwiorydd
2 Eglwys brawd
3 germà d’armes cydfilwr, cydymladdwr
germà
1 (ansoddair) cyfan, unwaed, undad unfam, o’r un hil
cosí germà PLURAL cosins germans cefnder, cefnder cyfan (“cefnder o’r un hil”)
cosina germna PLURAL cosines
germanes cyfnither, cyfnither gyfan (“cyfnither o’r un hil”)
TARDDIAD: Lladin germânus (= o’r un
hil) < germen (= eginen)
germana
1 chwaer
germana
bessona gefeilles
germana
carnal chwaer lawn
germana
de llet chwaer faeth
2 Eglwys chwaer
3 cosina germna Gweler germà (ansoddair) cyfan, unwaed,
germanastre
1 llys-frawd
germanastra
1 llys-chwaer
germandat
1 (cymdeithas) brawdoliaeth
2 (wrth sôn am brifysgolion Americanaidd, cyfieithiad o’r Saesneg
‘sorority’) chwaeroliaeth = clwb cymdeithasol ar gyfer myfyrwragedd
Una noia de família acomodada arriba a
la universitat i ingressa en una germandat (Avui 2004-01-26)
Mae merch o deulu cyfoethog yn mynd i’r brifysgol ac yn ymuno â chwaeroliaeth
germani
1 germaniwm
germànic
1 Germanaidd
germanística
1 astudiaethau Almeinig
germanor
1 brawdoliaeth
2 cwmnïaeth
germen
1 germ
2 hedyn
3 tarddiad
germinar
1 egino
llavors germinades hadau wedi egino
gernació
1 tyrfa
gerontocràcia
1 hynafreolaeth, gerontocratiaeth
gerentòleg
1 gerontolegydd
gerontologia
1 gerontoleg
gerra
1 jwg
2 mwg cwrw
gerret
1 (math o bysgodyn) (Smaris vulgaris)
Gerri de la Sal
1 trefgordd (el Pallars Sobirà)
gerro
1 fâs (at flodau)
2 jwg (dwr, cwr, ayyb)
Porta’m el gerro d’aigua Der â’r jwg dŵr i mi
3 wrn
gerundi
1 gerwnd; berfenw
gespa
1 (gardd) lawnt
2 (chwaraeon) lawnt
gessamí
1 jasmin
gest
1 arwydd, mosiwn
fer -li (a algú) un gest gwneud arwydd (ar rwyun)
Em va fer un gest cap a la porta oberta Fe wnaeth arwydd arnaf i ddangos y drws agored (“i gyfeiriad y drws agored”)
fer -li (a aglú) un gest amb la
má gwneud arwydd (ar rwyun) â’r llaw
Li va fer un gest amb la mà com dient "això està controlat"
Fe wnaeth arwydd iddo â’i llaw i ddweud (“fel yn dweud”) “Mae hyn o dan reolaeth”
Els va fer un gest amb la mà que s’acostessin
Fe wnaeth
arwydd iddynt â’i llaw i ddweud (“bod”) iddynt ddynesu
fer -li
(a aglú) un gest (perquè faci alguna
cosa) gwneud arwydd (ar rwyun) (i wneud rhywbeth)
El policia li va
cridar pel seu nom i li va fer un gest per dir-li que el seguís
Galwodd yr heddwas arno wrth ei enw a gwneud arwydd arno iddo ei ddilyn
Em va fer un gest perquè segués Fe wnaeth arwydd arnaf i mi ei ddilyn
Em va fer un gest perquè m'assegués Fe wnaeth arwydd arnaf i mi eistedd
fer -li (a aglú) un gest amb el cap amneidio (ar rwyun)
Li va fer un gest amb
el cap Amneidiodd arno
2 symudiad sy’n achosi newid
fer un mal gest streifio cyhyr
3 arwydd = gweithrediad neu eiriau sydd yn mynegi agwedd rhywun
Seria noble un gest de disculpa Byddai’n dda clywed
ymddiheuriad
fer el gest talu am ddiod rhywun arall neu rywrai eraill mewn bar
(“gwneud yr arwydd”)
gesta
1 camp
2 cançó de gesta arwrgerdd (“cân camp”)
gestació
1 tymp
Quant
dura la gestació del cangur vermell?
Am faint y mae tymp y cangarŵ coch yn parháu?
Beth yw hyd tymp y cangarŵ coch?
gestant
1 gwraig feichiog
Gestapo
1 la Gestapo Y Gestapo,
heddlu cudd gwladwriaethol yn yr Almaen Natsïaidd, a oedd wedi ei nodweddu gan
ei greulondeb a thrais
Geheime Staatspolizei “heddlu cudd gwladwriaethol”
gesticulació
1 ystum
gesticular
1 ystumio
gestió
1 trin
2 rheolaeth
3 mesur, cam
4 fer les gestions necessaris per cymryd y camau
angenrheidiol i
5 fer les gestions preliminars / inicials cymryd y camau
cyntaf
6 trafodaeth, trafod
7 gweithrediad
8 ymdrech
9 llywodraeth, llywodraethu
gestionar
1 mynd ati i wneud peth
2 trafod, negodi
3 rheoli
4 ceisio trefnu (rhywbeth)
5 gestionar obres ymwneud â gwaith atgyweirio neu adeiladu
gestor
1 sydd yn rheoli
gestor
1 rheolwr
2 gweinyddwr
3 asient busness, cynrychiolydd
gestor administratiu
1 asient busnes
gestoria
1 asiantaeth busnes
Gia
1
trefgordd (l'Alta Ribagorça)
gibelí
1
mart gibelí (Mustela zebellina) bele. sabl
gibó
1
gibon, epa hirfraich
gibrell
1
basn, powlen
2 basn ymolchi
gibrelleta
1
llestr nos
gigre
1
winsh, dirwynydd
Gilet
1
trefgordd (el Camp de Morvedre)
gimcana
1
gorymdaith
gimnàs
1
campfa
gimnasta
1
mabolgampwr
gimnàstic
1
gimnàstica
1
mabolgampau, gumnasteg
fer gimnàstica gwneud mabolgampau
ginebra
1
jìn
Ginebra
1
Genève (y Swisdir)
ginebró
1
pren meryw
2 aeronen feryw
la
Ginebrosa
1
trefgordd (el Matarranya)
ginecòleg
1
gunecolegwr, ginecolegwr
ginecologia
1
gunecoleg
ginesta
1
banhadlen
2 banadl
3 Ginesta cyfenw
Ginestar
d'Ebre
1
trefgordd (la Ribera d'Ebre)
gingebre
1
sunsur
gingiva
1
(Rosselló) deintgig
gingivitis
1
llid y deintgig
gínjol
1
losin, loshin
estar més content que un gíngol mor hapus â'r gog (“bod yn llawenach na
losin”)
ginjoler
1
jwjwba
giny
1
dyfais
2 cynllwyn
3 portar mal giny bod yn arwydd ddrwg
gipó
1
siaced dynn
2 (dilledyn benyw) bodis
3 una gipó de llenya cweir, crasfa
gir
1
tro, troad
2 cylchdro
3 archeb
gir postal archeb bost
4 bìl cyfnwid, nodyn cyfnewid
5 priod-ddull
gira
1
ochr waelod
2 tu mewn
3 (dilledyn) leinin
girada
1
tro
2 lle troi
3 ysigiad
fer-se una girada de peu ysigo’ch swrn
4 tueddiad
5 fer una girada ail-feddwl
girafa
1
jiráff
giragonsa
1
dolenogrwydd
2 trofa (mewn ffordd)
les giragonses del camí troadau’r heol
giragonsar
1
(heol) troelli
2 (afon) dolennu
giràndola
1
(afon) dolennu
2 (tân gwyllt) olwyn dân, troell dân
girant
1
trobwynt
2 trofa (heol, afon)
3 lleuad newydd
4 al girant de ar dro (rhywbeth)
girar
1
troi
2 troi = dodi ben ucha’n isa
3 ymoelyd
4 troi o chwith
5 cordeddu
6 girar l’esquena a (algú / alguna cosa) cefnu ar
(rywun / rywbeth), rhoi’r gorau i (rywbeth)
Ontario és la primera província del Canadà que gira l’esquena al carbó
(Aviui 2004-01-12)
Ontario yw’r dalaith gyntaf yng Nghánada sydd yn cefnu ar lo
7 girar full troi tudalen
8 girar la pell bod wedi newid yn llwyr
9 girar una frase dweud rhywbeth yn bert
10 girar les espatlles cefnu ar
11 girar cua codi cynffon, ei heglu hi, rhedeg ymaith, mynd ymáith; torri’ch addewid; ildio
12 girar-li a algú la cara troi cefn ar rywun
13 girar a mà dreta troi i’r dde
14 girar al voltant de troi o gwmpas
L’Església negava que la Terra
girés al voltant del söl
Bu’r Eglwys yn gwadu bod y Ddaear yn troi o gwmpas yr haul
15
girar entorn de troi o gwmpas, ymdrin â, ymwneud â
Sovint, les històries explicades del meu pare giraven entorn d’alguns
episodis de la Guerra Civil, que ell va viure intensament
Yn aml, am ddigwyddiadau Rhyfel Castîl (1936-1939) yr oedd yr hanesion a
fu’n Nhad yn adrodd, rhyfel a effeithiodd yn drwm arno
girar-se
1
troi, ymdrói
2 S'ha girat la truita Tro’r ochr arall yw hi nawr (“mae’r
omled wedi troi”)
3 troi, ysigo
S'ha girat un peu Mae wedi troi ei swrn
4 girar-se d'esquena a (algu) troi cefn ar (rywun)
5 girar-se contra algú ymosod ar (rywun)
6 (wrth sôn am y tywydd)
S'ha girat fred Mae hi wedi mynd yn oer, Mae hi wedi oeri
7 en un girar d'ulls mewn ennyd
8 girar-se al volant de (stori) ymwneud am, trin
gira-sol
1
blodyn haul
giratori
1
chwyldröol
cadira giratòria cadair dro / cadair droi
pont giratori pont droi
porta giratòria drws tro / drws troi
giravolt
1
tin-dros-ben
giravolta
1
tro
2 chwyldro
fer una giravolta troi
giravoltar
1
chwyrlïo
girfalc
1
hebog y gogledd (Falco rusticolus)
girofle
1
(Eugenia aromatica) clof, clofsen
Girona
1
trefgordd (el Gironès)
Gironella
1
trefgordd (el Berguedà)
el
Gironès
1
sir (“comarca”) yng Ngogledd Catalonia
al Gironès yn sir Gironès
gironí
1
(ansoddair) o Girona
2 (enw) un o Girona
gironina un o Girona (merch)
els gironins pobl Girona
giroscopi
1
geiroscop
gir
postal
1
archeb bost
gisca
1
gwynt oer
Gisclareny
1
trefgordd (el Berguedà)
git
1
tafliad
2 taflu
3 ergyd
gitanada
1
tro gwael
gitanalla
1
carfan o sipswn
gitano
1
shipsi, jipsi
2 twyllwr
3 (ansoddair) slei
4 (ansoddair) brwnt
gitar
1
taflu
2 (person) taflu allan o ryw le
3 (gweithiwr) sacio
4 (clwb) torri allan (aelod o’r clwb)
5 chwydu
gitar-se
1
(País Valencià) mynd i'r gwely
2 gorwedd
gla
1
mesen
glaç
1
rhew, iâ
2 llwydrew
rompre el glaç torri’r iâ
glaçada
1
llwydrew, rhew mawr
glaçades rhewogydd
glaçador
1 (gwynt) rhewllyd
vent glaçador gwynt traed y meirw
un fred glaçador fferdod, oerni; oerni sydd yn digon i rhewi cathod /
brain / llyffantod
glaçar
1 rhewi
2 (hylif) rhewi
3 (diod) oeri
4 glaçar-li la sang (a algú) rhewi’ch gwaed, fferro’ch gwaed
Les seves idees em glacen la sang Mae ei syniadau yntau’n rhewi fy ngwaed
5 (berf heb wrthrych) (tywydd) oeri
6 syfrdanu’n fawr
Em va glaçar la resposta que vaig rebre
Syfrdanwyd fi’n fawr gan yr ateb a dderbyniais
glaçat
1
wedi rhewi
estar glaçat de fred (person) bod yn rhynnu
2 vidre glaçat gwydr barugog
glacera
1 rhewlif
glacial
1 rhewlifol
era glacial Oes yr Iâ
2 (gwynt) rhewllyd
3 (ffigwrol) oer
glacialment
1
(ffigwrol) yn oer
glaçó
1
clap rhew, cnap rhew, ciwb rhew, ciwben rew
gladiador
1
clefyddwr
gland
1
pen pidyn, blaen cala, glans
glàndula
1
chwarren
glandular
1
chwarennol
glaner
1
(derwen) sy'n cynhyrchu mes
glanera
1
man lle y cesglir mes
glapir
1
cyfarth
glapit
1
cyfarth
glast
1
(Isatis tinctoria) glas, glaslys , glasddu
glatir
1
bod awydd arnoch am (rywbeth)
2 chwenychu
3 hiraethu am
glauc
1
meddalog / molwsg o’r rhywogaeth Glaucus
glauc
1
llwydwyrdd
glaucoma
1
glawcoma
gleva
1
tywarchen
2 lwmpyn
3 crachen
4 llandir
5 clatshen
glicerina
1
glíserin
global
1
hollfydol
2 cyfan
globalització
1
glòbul
1
defnyn
2 corffyn
glòbul
blanc
1
corffyn gwyn
glòbul
roig
1
corffyn coch
globus
1
balŵn
2 globus terraqüi glôb (o’r Ddaear)
gloc-gloc
1
glwg-glwg
2 fer gloc-gloc byrlymu (hylif)
glop
1
llymaid
2 beure a glops sipian
3 llwnc
fer un glop cael diod.
fer un glop d'aigua cael diod o ddŵr
glopada
1
cegaid
2 pwff (mwg)
glopejar
1
rinsio ceg
2 blasu hylif gan ei swilio yn y geg
glòria
1
gogoniant
A la segona volta de les darreres eleccions presidencials franceses, en Le Pen
va viure quinze dies de glòria abans de patir la derrota mes gran de la
història en una segona volta.
Yn
ail rownd yr etholiadau arlywyddol Ffrainc, cafodd Le Pen bythefnos o
ogoniant cyn dioddef y maeddiad mwyaf erioed mewn ail rownd
2 estar a la glòria bod
yn y nefoedd, bod wedi marw (“bod yn y gogoniant”)
Glòria
1
enw merch
Glorianes
1
trefgordd (el Conflent)
glorieta
1
deildy
glorificar
1
gogoneddu
glosa
1
= glossa
glossa
1
ôl-nodiadau
2 sylwebaeth
3 glòs, esboniad
glossar
1 sylwi ar, tynnu sylw at, gwneud sylw ar, gwneud sylwadau ar, sôn
am
llibres que glossen les excel.lencies de la seva cuina
llyfrau yn sôn am ragoriaethau ei cuisine
glossari
1
geirfa
glotis
1
glotis, beudag, afalfreuant, ôl-dafod, pen uchaf y llwnc
glucosa
1
glwcos
gluten
1
glwten
gnom
1
coblyn
gnòstic
1
Gnostigaidd
gnòstic
1
Gnostigiad
gobelet
1
cwpan deis
godall
1
porchell
Godall
1
trefgordd (Menorca)
godalla
1
pladur
godallar
1
bwrw perchyll
2 pladuro
Godella
1
trefgordd (l'Horta)
Godelleta
1
trefgordd (la Foia de Bunyol)
goig
1
llawenydd, pleser
2 fer goig edrych yn hardd, golwg hardd ar
3 No em fa goig la seva aspecte Dda gen i mo’i olwg
4
fer goig (person) bod ganddo urddas
5
fer-li goig bod chwant peth ar rywun, ffansïo
6 Fa goig de veure Mae’n hyfryd ei weld
7 (Cerddoriaeth) goigs
goita!
1
edrych!
gol
1
gôl
2 fer un gol sgorio gôl
gola
1
llwnc
2 fer-li un nus a la gola
3 genau (ogof)
4 ceg, mynediad (porthladd)
5 hafn
6 bwlch cul
7 gyddwisg = arfwisg i amddiffyn y gwddf
8 ryff, crychwisg
9 glythni, gwanc
10 era fosc com una gola de llop Roedd hi mor dywyll â
bola buwch (“roedd yn dywyll fel llwnc blaidd”)
golafre
1
gwancus, barus, aflys
Una
vegada en un país, fa molt de temps, hi vivia un gegant golafre, tenia sempre molta gana...
Unwaith, mewn rhyw wlad, amser maith yn ôl, yr oedd cawr gwancus yn byw; yr
oedd
golafre
1 glwth = un gwancus
Els homes son uns golafres. Hi ha moltes flors i no poden estar-se de probar la
dulça....
Rhai gwancus yw dynion. Mae llawer o
flodau ac ni allant ymgadw rhag blasu’r melyster
golafreria
1
glythni, glythineb
No
m'imagino la vida sense els pecats capitals - la sobèrbia, l'avarícia, la
luxúria, la ira, la golafreria,
l'enveja i la mandra.
Ni allaf ddychmygu bywyd heb y saith pechod marwol - balchder, barusrwydd,
chwant, dicllondeb, glythineb, cenfigen a diogi
golejador
1
sgoriwr golau
golejar
1
sgorio golau
goleta
1
sgŵner
golf
1
geneufor, gwlff
golf
1
golff
2 maes golf
camp de golf maes golf
Golf de
Mèxic
1
Gwlff Mécsico
golfa
1
les golfes atig (= lle agored rhwng y nenfwd a'r to,
sydd yn oeraidd yn yr haf, ac heb fod mor oer yn y gaeaf,
yn lle y cedwir ffrwythau a llysiau a hen gelfi
2 (sínema) sessió golfes dangosiad hanner nos
golfo
1
colyn, colfach, bach
Gólgota
1
Golgotha
goll
1
goitr, y wen
Golmés
1
trefgordd (el Pla d'Urgell)
golut
1
gwancus, barus, aflys
gom
1
estar de gom a gom (afon) bod yn llawn dop, bod yn llawn hyd at yr ymyl
2 ple de gom a gom (adf) dan ei sang
goma
1
gwm / gym
2 rwber; goma esborradora
3 condom
Posa't sempre la goma! Rho’r condom bob
amser!
4 goma d'enganxar glud
5 teier
6 lastig
7 band lastig
8 fer goma gwneud sbloet
Gombren
1
trefgordd (el Ripollès)
gomer
1
(ans) rwber
2 (eg) pren rwber
gònada
1
gonad, chwarren ryw
gòndola
1
góndola = ysgraff hirgul
gonfanó
1
(hynafol) lluman = baner
gong
1
gong
gonorrea
1
gonorrea, y clap
gord
1
(person) tew
2 (bara) henbob
gorg
1
pwll mewn afon
gorga
1
pwll mewn afon
2 trobwll
Gorga
1
trefgordd (el Comtat)
gori-gori
1
llafarganu angladdol
2 nadu, galaru
goril.la
1
gorila
gorja
1
llwnc
2 hafn
3 rhigol
4 llyn, pwll (afon)
5 trosol (clo)
gormand
1
gwancus, barus
2 mwythus
gorra
1
cap
2 de gorra (adf) heb dalu
3 anar de gorra sbwnjo
4 viure de gorra byw ym mhoced rhywun, byw wrth sbwnjo ar eraill
5 fer-li una gorra sbwnjo ar rywun
gorrejar
1
sbwnjo
gorrer
1
sbwnjwr, progwr, wiwcr
gos
1
ci
2 diogi (-(Cataloneg y De)-)
3 mewn ymadroddion sydd yn cyfieirio at driniaeth ddrwg, byd garw
morir com un gos marw fel ci
tractar (algú) com un gos trin (rhywun) fel ci
una vida de gos bywyd ci
4 gos d'atura ci defaid,
gos pastor ci defaid,
gos llebrer milgi,
gos falder ci ffedog,
viure com gat i gos byw fel cŵn a moch = ymegecru yn wastad
5 Mort
el gos, morta la ràbia
(“marw’r ci, marw’r gynddaredd”) i gael gwared o rhyw ddrwg, rhaid lladd y sawl
sydd yn achosi’r drwg hwnnw
Però morts els gossos s'haurà
acabat la ràbia “Ond os bydd farw y cŵn, bydd y gynddaredd wedi gorffen”
gosadia
1
rhyfyg, hyfdra, beiddgarwch
gosar
1
beiddio, mentro
Gosol
1
trefgordd (el Berguedà)
gossa
1
gast
got
1
gwydryn, glàs
ofegar-se en un got d'aigua gwneud môr a mynydd o rywbeth (“boddi mewn
gwydraid o ddŵr”)
el cul del got gwaelod y gwydryn
gota
ffurf fachigol: goteta
1
diferyn
Goteta a goteta es fa riuet (“diferyn i ddiferyn y gwneir afon fach”)
Dyfal donc a dyrr y garreg
2 dafn glaw
3 cymalwst, gowt (meddygaeth)
4 y dim lleiaf (entendre, veure-hi)
No hi veig ni gota Ni welaf ddim (am ei bod yn ddu-bitsh)
5 assemblar-se com dues gotes d'aigua bod yr un ffunud â’i
gilydd
6 caure quatre gotes pigo glaw, dechrau dafnio, taflu dafnau
7 la gota que fa vessar el vas pennog gyda phwn dyrr asgwrn
cefn ceffyl
8 la gota que omple el got yr hyn sydd yn coroni’r cwbwl
9 ni gota dim yw dim
10 suar la gota chwysu gwaed
suar la gota mortal bod yn
chwys domen (“chwysu’r diferyn marwol”)
suar la gota serena bod yn chwys
domen (“chwysu’r diferyn llonydd”)
11
gota a gota o ddafn i ddafn
gotejar
1
diferu
2 pigo glaw, dechrau dafnio, taflu dafnau
gotera
1
agen, coll (man lle mae dŵr yn gollwng)
gòtic
1
Gothig
Barri Gòtic Yr Ardal Othig
gotim
1
bwnshyn grawnwin
govern
1
llywodraeth
2 ymlywodraeth
el govern català yr ymlywodraeth Gatalanaidd
3 formar govern ffurfio llywodraeth
governabilitat
1
rheoladwyaeth
governació
1
llywodraeth
Ministeri de la governació
Swyddfa Gartref, Adran y Fewnwlad
ministre de la governació
Gweinidog Cartref, Gweinidog y Fewnwlad
2 swyddfa llywodraethwr
3 trigfan llywodraethwr
governador
1
llywodraethwr
governador
civil
1
(Gwladwriaeth Castîl) rhaglaw – gweinyddwr talaith wedi ei apwynto gan y
llywodraeth ym Madrid i weithredu ei pholisïau yn y dalaith honno
governall
1
(cwch) llyw
governament
1
llywodraeth (gweithred)
governamental
1
llywodraethol
2 llywodraethol, mewn grym
3 (carfan) llywodraethol, o blaid y llywodraeth
governant
1
sy'n rheoli, sydd wrth y llyw
governant
1
llywodraethwr
governar
1
llywodraethu
2 llywio
govern
civil
1
gra
1
gronyn (tywod)
2 gronyn (grawnfwyd)
Val més l'any tardà que l'era
sense gra Gwell cynhaeaf hwyr (“y flwyddyn hwyr”) na thlawrn / na llawr
dyrnu heb rawn
gra d'arròs gronyn reis
separar el gra de la palla
nithio’r grawn oddi wrth yr us (“gwahanu’r gwenith oddi wrth y gwellt”)
3 smotyn
4 glain (mwclis)
5 gra de raïm gwinronyn, grêp
6 gra de cafè ffeuen goffi
7 gra d'all ewin garlleg
8 anar al gra mynd i graidd mater
9 fer-ne un gra massa mynd dros ben llestri
Graal
1
Y Greal Sanctaidd, (chwedloniaeth ganoloesol) llestr a ddefnyddiwyd gan
Iesu Grist yn y Swper Olaf a ddygwyd i Brydain gan Ioseff Arimathea
gràcia
1
rhad, gras
per la
gràcia de Déu trwy
ras Duw
2
maddeuant
3 swyn
4 ffraethineb
5 harddwch
6 diolch : gràcies
7 ysmaldod
8 gosgeiddigrwydd
9 ffafr
10 cop de gràcia ergyd marwol, coup de grâce
11 fer gràcia bod yn chwerthinllyd
fotre gràcia
bod
yn chwerthinllyd
Fot gràcia Mae’n chwerthinllyd
fer-li gràcia plesio; swyno; peri i chwerthin
12 cent dies de gras can
diwrod o ras, y can diwrnod cyntaf o lywodraeth newydd pan fydd yn cael ei
thraed dani a’r pleidiau’r wrthblaid a’r cyhoedd yn lled oddefgar o’i
gweithredoedd ac yn ymgadw rhag ei beirniadu’n hallt
13 i encara gràcies a rhaid inni fod yn ddiolchgar hyd yn oed am y ffafr
fach honno (“a hyd yn oed diolch”)
Per al PP la llengua dels
valencians és el castellà, i el millor que podem fer els valencianoparlants és
limitar-nos a parlar valencià a casa i encara gràcies.
I’r PP (Partido Popular, plaid asgell dde Gastilaidd) y Gastileg yw iaitj pobl
Gwlad Falensia, i y cycan (“y gorau”) y gallwn ni siaradwyr y Falenseg (=
tafodiaith Gatalaneg sydd yn iaith Gwlad Falensia) wneud yw ymgyfyngu i siarad
Falenseg gartref, a rhaid inni fod yn ddiolchgar hyd yn oed am y ffafr fach honno
Gràcia
1
nom de barri de Barcelona
Pompeu Fabra va néixer a Gràcia Ganwyd Pompeu Fabra yn Gràcia
gràcies
1
diolch
moltes gràcies diolch yn fawr
Gràcies per haver vingut Diolch am ddod
2 gràcies a diolch i
gracieta
1
jôc nad yw’n ddifyr
gràcil
1
main, tenau
2 tyner, llednais
graciós
1
rhadlon, graslon
2 ysmala
grada
1
gris
2 banc o seddi (rhesi un uwchben y llall)
gradació
1
graddiad
graderia
1
rhes o grisiau
2 banc o seddi (rhesi un uwchben y llall)
graduació
1
graddedigaeth
2 rheng (milwriaeth)
3 cynhwsiad álcohol (gwin)
gradual
1
graddol
gradualment
1
yn raddol
graduar
1
graddio
2 penderfynu nerth (gwin)
3 rheoli, gosod
4 (milwriaeth) rhoi rheng
graduar-se
1
(addysg) graddio
graella
1
grìl
2 rhwydwaith
RENFE no desmantellarà la graella de vies (de l’Estació de França) fins que
l’estació de la Sagrera permeti traslladar-hi tots els combois
Ni fydd RENFE (y cwmni rheilffyrdd) yn datgymalu’r rhwydwaith o draciau (yng
Ngorsaf Ffrainc ym Marselona) nes bydd yn bosibl symud y rholstoc i Orsaf la
Sagrera
grafia
1
sillafiad
gràfic
1
graffig
2 graffig = byw
gràfic
1
gràff
2 díagram
grafisme
1
dylunio
grafista
1
dylunydd
grafit
1
graffid
grafologia
1
graffoleg
gralla
1
jac-y-do
2 math ar offeryn cerdd
grallar
1
cawian
graller
1
cerddor (un sy'n canu "gralla")
gram
1
gram
2 gram = y swm lleiaf oll
CiU no té ni un gram de
credibilitat Does gan CiU y mymryn lleiaf o gredadwyedd
gram
1
gwellt Bermwda
gramàtic
1
gramadegol
gramàtic
1
gramadegydd
gramàtica
1
gramadeg
2 llyfr gramadeg
3 gramadegwraig
gramòfon
1
grámoffôn
gran
1
mawr (maint)
2 mawr = enwog
3 mawr = yn ei lawn dwf, hen
la gent gran yr henoed, y pensiynwyr
4 un gran nombre de nifer fawr o
5 fer-se gran grow up
6 gran ciutat dinas
7
els grans yr oedolion
grans i canalla yr oedolion a’r plantos
8 ser gran bod yn oedolyn
9 ser gran bod yn hen, bod yn bensiynwr
grana
1
hedyn
granada
1
grenâd
Granada
1
trefgordd (l'Alt Penedès)
la
Granadella
1
trefgordd (les Garrigues)
la
Granantja d'Escarp
1
trefgordd (la Segarra)
la
Granantja de la Costera
1
trefgordd (la Costera)
la
Granantja de Rocamora
1
trefgordd (el Baix Segura)
granar
1
hau (ydau)
granat
1
(ydau) a’r hadau wedi eiu ffurfio
2 aeddfed
Gran
Bretanya
1
Prydain Fawr
grandalla
1
gylfinog barddol
La grandalla (Narcissus poeticus subsp. radiiflorus) esdevé la flor nacional del país. Els seus 6 petals representaven les sis parròquies a l'antiguitat. Actualment Andorra està composada per set parròquies.
Daeth y Gylfinog Barddol (Narcissus poeticus subsp. radiiflorus) yn flodyn genedlaethol y wlad.
Mae eu chwe phetal yn cynrychioli’r chwe phlwyf a fu yn yr hen amser. Heddiw y
mae Andorra yn cynnwys saith o blwyfi
grandària
1
maint
grandesa
1
maint
2 mawredd
3 mawreddogrwydd
4 grandesa d’esperit mawrfrydedd, mawrfrydigrwydd, mawredd
ysbryd, boNeddigeiddrwydd; natur hael, syml, ddiffuant, annialgar, heb
chwennych cyfoeth / enwogrwydd / grym
Sempre m’ha encantat la
grandesa d’esperit dels espanyols
(eironig) Yr wyf erióed wedi hoffi mawrfrydedd y Castiliaid
grandiloquència
1
chwyddiaith
grandiós
1
rhwysgfawr
granel
1
(Masnach) a granel rhydd, llac (= heb ei bacedu, i’w gwerthu o sachau)
Vols alguna cosa a granel? A ych chi am brynu rhywbeth o’r cownter lle yr
ydym yn gwerthu’r bwydydd rhydd?
granellada
1
brech, tarddiad, cawod
granellut
1
plorog, tosynnog
graner
1
ysgubor
Pagès matiner, omple son graner.
(Dywediad) “Gwladwr / ffermwr
sy’n codi’n fore, llawn ei ysgubor”
2 ydlan
3 masnachwr grawn
granera
1 masnachwraig grawn
2 ysgub (Cataloneg yr Ynysoedd) (Cataloneg y De)
Y gair safonol yw escombra
Granera
1 trefgordd (el Vallès Oriental)
granger
1 ffermwr, ffermwraig
granís
1 cesair, cenllysg
granissar
1 bwrw cesair, bwrw cenllysg
granissat
1 diod rew
2 granissat de cafè coffi
rhew
3 storm o gesair, storm o genllysg
granissada
1 brech
granit
1 gwenithfaen
granívor
1 grawnysol
granja
1 fferm
Granollers
1 trefgordd (el Vallès Oriental)
granota
1 llyffant melyn
2 (dilledyn) óferol
granular
1 gronynnu
grànul
1 gronyn
Granyanella
1 trefgordd (la Segarra)
Granyena de les
Garrigues
1 trefgordd (les Garrigues)
Granyena de
Segarra
1 trefgordd (la Segarra)
graó
1 gris
grapa
1 pawen
2 (anar) de quatre grapes (mynd)
ar eich pedwar
3 llaw (cais - gêm o gardiau)
4 stapl (i glymu papurau)
5 dawn, llaw at rywbeth
6 (planhigyn) tendril
7 clamp, creffyn, craff
8 brathiad
grapat
1 dyrnaid, llond llaw
a grapats mewn clystyrau
Les cireretes, d'una a una, pel maig,
i pel juny a grapats. (Dywediad) Y ceirios bach, o un i un ym mis Mai, ac
yn glystyrau ym mis Mehefin
1 (papurau arian) dyrnaid, sypyn
Li han ofert un bon grapat de bitllets Maent
wedi cynnig sypyn go dda o arian papur iddo
grapejar
1 pawennu, byseddu
grapejar una noia pawennu
merch
gras
1 blonegog
2 seimllyd
3 tew
4 toreithiog
5 tew = cyfoethog
6 (cynhaeaf) toreithiog
7 (busnes) proffidiol
8 dijous gras Dydd Iau
cyn Dydd Mawrth Ynyd
9 (adf) parlar gras siarad
yn anweddus
gras
1 bloneg
grat
1 dymunol, hyfryd
2 no ser grat bod yn bur anfoddhaol
Miquel,
recorda que la teva presència en aquest fòrum no és grata
Mihangel, cofia ei bod hi’n bur anfoddhaol dy fod di yma yn y fforwm
3 de grat o’ch bodd
de grat o per força o’ch bodd neu o dan
orfodaeth
Un exiliat és aquell qui, de grat o per força, se'n va de la seva pàtria
Mae alltud yn un sydd yn mynd, o’i fodd neu o dan orfodaeth, o’i famwlad
grat
1 dymuniad
2 no ser del seu grat bod
+ ddim yn eich plesio chi
gratacel
1 nendwr, “crafwr-cymylau”
gratar
1 crafu
gratificació
1 boddhâd
2 gwobr
gratificar
1 boddháu
2 gwobrwyo
gratis
1 yn rhad ac am ddim, yn ddi-dâl
gratitud
1 gwerthfawrogiad
Gratllops
1 trefgordd (el Priorat)
gratuït
1 rhad ac am ddim, di-dâl
exemplar gratuït rhifyn am ddim
(cylchgrawn, ayyb)
...aquest diari gratuït que et donen a
l’entrada de l’estació
...y papur am ddim y maent yn rhoi i chi ym mynedfa’r orsaf
2 de forma gratuïta yn
rhad ac am ddim, yn ddi-dâl
3 di-alw-amdano
4 di-sail
grau
1 gradd
2 gris
3 mesur, cyfradd
grava
1 grafel, gro
terra de grava graeandir
gravador
1 ysgythrwr
gravamen
1 treth
2 cyfrifoldeb
gravar
1 recordio
2 engrafu, ysgythru
3 cerfio
4 trethu
gravar (alguna cosa) amb un impost rhoi
treth ar (rywbeth)
gravació
1 recordiad
gravat
1 engrafedig, ysgythredig
gravat
1 engrafiad, ysgythriad
2 printiad
3 darlun
gravetat
1 difrifwch
Pot tenir més gravetat de la que sembla
Gall fod yn fwy difrifol nag y mae’n ymddangos
gravitar
1 tueddbennu
grec
1 Groeg
2 grec = llengua
3 iaith sydd yn amhosibl ei deall, “Ffrensh,“
4 sodomiaeth
El sexe anal, o que et donin pel cul, o
el "grec" que en diuen..
Rhyw rhefrol, neu ei wneud yn nhwll y din, neu y “peth Groegaidd” fel maen
nhw’n yn ei alw
fer un grec cael rhyw rhefrol
fer-li un grec (a algú) cael rhyw
rhefrol (â rhywun)
grec
1 Groeg, Groegaidd
2 (sexe) Fer un petó grec o petó negre vol dir llepar
l'anus
Mae “rhoi cusan Groegaidd” neu “gusan du” yn meddwl llifo’r twll tin
Grècia
1 Gwlad Groeg
la Grècia Antiga
Groeg yr Henfyd
gregal
1 gwynt o’r gogledd-ddwyrain
gregari
1 heidiol
gregòria
1 Gregoraidd
greix
1 saim
bola de greix pelen o fraster; (wrth
gyfeirio at rywun tew) mochyn tew, bol mawr, bol uwd
Què estàs
menjant, bola de greix?
Beth wyt ti’n ei fwyta, y mochyn tew?
greixatge
1 iro
greixós
1 seimllyd, ireidlyd
una substància greixosa sylwedd
seimllyd
gremi
1 undeb crefftwyr
grenya
1 mwng (gwallt toreithog ar ben rhywun)
gres
1 clai
2 crochenwaith
gresca
1 rhialtwch
2 cynnwrf, wbwb
3 cynnen
4 sbri
gresol
1 tawddlestr, llestr toddi
2 pair = man lle mae pobl o wahanol gefndiroedd yn ymdoddi ac yn
ymgymathu
greu
1 trwm
2 difrifol
3 (colled) mawr
4 (sefyllfa) difrifol
5 (cymeriad) difrifol, urddasol
6 (clefyd) difrifol
7 (anafiad) difrifol
8 (Cerddoriaeth) isel
9 (acen) disgynnol
10 (pwyslais gair) gobennol
11 saber-li greu edifar
gan
greuge
1 camwedd
síndic de greuges ombwdsman
S’han de trobar les mesures per corregir aquest
greuge
Mae rhaid llunio mesurau
(“dod o hyd i’r mesurau”) i gywiro’r camwedd hwn
no trobar-li (a alguna cosa) cap
greuge peidio ag
ystyru (rhywbeth) yn gamwedd
No li trobo cap
greuge a això de copiar polítiques d’altres partits
Nid wyf yn ystyru
bod copïo polisïau pleidiau eraill yn gamwedd
L'Ajuntament ha estat correcta i no s'ha produït cap greuge al ciutadà.
Mae Cyngor y Dref wedi
gweithredu’n gywir a nid oes
2 sarhâd, sen
grèvol
1 celynen
grill
1 cricsyn
grill dòmestic (Acheta domestica) criciedyn, cricsyn, criced
grill campestre (Gryllus campestris) criciedyn y maes, cricsyn y maes
grilló
1 llyfethair, hual
2 engrillonar (algú) gefynnu
(rhywun), rhoi gefynnau (ar ddwylo rhywun), rhoi (rhywun) mewn gefynnau;
llyffetheirio, hualu, cadwyno
grinyol
1 gwichio
grinyolar
1 gwichio
grip
1 ffliw
atac de grip pwl o ffliw
gripau
1 llyffant
gripauet
1 (Pelodytes
punctatus) (math ar lyffant)
Hefyd: granoteta de punts
gris
1 llwyd
substància grisa sylwedd llwyd,
ymenydd
No hem trobat cap polític amb la
necessària substància grisa per exercir el càrrec
Dyn nhw ddim wedi cael hyd i’r un gwleidydd â’r sylwedd llwyd y mae ei
eisiau i lenwi’r swydd
2 cymylog
groc
1 melyn
groller
1 anghwrtais
2 cwrs, aflednais
3 (deunydd) garw, cwrs
grolleria
1 anghwrteisi
2 afledneisrwydd
3 (deunydd) garwder
gronsa
1 hopren
2 llithrfa
gronxador
1 siglen
gronament
1 siglo
gronxar
1 siglo
2 rhoi hwb i rywun ar siglen
3 pendilo
gropa
1 cloren = pen ôl anifail
gros
1 mawr
Dissabte vaig anar a un parell de
llibreries (una de molt grossa i una de força petita)
Ddydd Sadwrn fe euthum i gwpwl o siopau llyfrau - un fawr iawn ac un led fach
2 tew
3 trwchus (Cataloneg y De)
4 passar-la grossa cael
llaw fudr, cael byd garw
5 Alzinagròs cyfenw (= derwen anwyw
fawr)
6 dir-la més grossa dweud yr hyn
mwyaf ffiaidd / gwrthun / ofnadwy ag sy’n bosibl
Tenim en aquest fòrum els mateixos
galifardeus de sempre veient a veure qui la diu més grossa
Y mae gennym yn y bwrdd negeseuon hwn yr un llanciau dro ar ôl tro yn
ceisio gweld pwy all dweud yr hyn sydd fwyaf ofnadwy
Hi ha personatges de la vida pública que
han descobert maneres ben curioses de fer-se notar a base de dir-la més grossa
que ningú
Mae rhai pobl yn llygad y cyhoedd sydd wedi darganfod ffyrdd rhyfedd dros
ben i ddal sylw trwy geisio dweud rhywbeth mwy ffiaidd na’r un (“ei ddweud yn
dewach na neb”)
gros
1 trwch, corff, crynswth, rhan fwyaf
grosella
1 cyrensen
2 cyrensen goch
grosella negra
1 cyrensen ddu
grossa
1 jacpot
2 la grossa de Nadal jacpot
y Nadolig (yn lóteri Nadolig)
grosser
1 aflednais, anweddus, cwrs, bras
grosseria
1 afledneisrwydd, anweddustra
grosso modo
1 siarad yn fras
grotesc
1 erchyll
2 (sefyllfa) hurt
3 grotésg
grua
1 garan, crêyr, crychydd
2 craen
3 lori ddamweiniau, tryc llusg
gruista
1 gyrrwr lori ddamweiniau, gyrrwr tryc llysg
gruix
1 trwch
2 lled
3 mwyafrif
el gruix de la gent y rhan fwyaf o
bobl
4 de
gruix sylweddol
Ha comès un parell d’errors de gruix (Avui 2004-01-26)
Mae wedi gwneud dau gamgymeriad dybryd
gruixària
1
trwch
2 lled
gruixat
1
trwchus (Cataloneg yr Ynysoedd)
gruixut
1
trwchus
2 tew
3 trwm
4 mawr
grum
1
gwas gwesty
grumet
1
cabanwas = bachgen sydd yn gweini ar y swyddogion ar fwrdd llong
grumoll
1
ceulad = gwaed wedi tolchennu
2 ceuled, ceuleden = tolchen a geir mewn llaeth wedi cawsio
3 grumolls lympiau bach o bowdr coco mewn diod o goco,
lympiau bach o blawd sych mewn toes, ayyb
Un cop la xocolata estigui desfeta,
aboqueu-hi una mica de llet i barregeu-ho bé perquè no se us hi facin grumolls
Unwaith bod y siocled wedi
ymdoddi, arllwys arno ychydig o laeth a cymysga fe’n dda rhag bod lympiau’n
ffurfio
Perquè no es facin grumolls,
ho heu d'anar remenant sense parar fins que aconseguiu la textura d'un puré.
Rhag i chi gael lympiau ynddo mae rhaid dal i droi’r
gymsygfa nes bod ganddi ansawdd piwre
Un antiglomerant és an additiu que s’utilitza
per a evitar que es formin grumolls en els aliments.
Mae gwrthgyflynwr yn ychwanegyn a ddefnyddir i atal lympiau rhag ffurfio mewn bwyd
S'hi ha d'afegir la farina a través d'un colador finet perquè no faci grumolls.
Mae rhaid ychwanegu’r blawd trwy hidlwr
rhag ofn i lympiau ffurfio
grunyidor
1
sydd yn rhochian
2 (eg) rhochianwr
grunyir
1
rhochian
2 chwyrnu
3 conan
grunyit
1
rhonc
2 chwyrniad
grup
1
grŵp
2 criw, bagad
un grup de joves criw o bobl
ifanc
3
clwster
4 uned
5 set
Grus
1
trefgordd (la Baixa Ribagorça)
gruta
1
groto = garddgell, ogof artiffisial mewn gardd
Guadassar
1
trefgordd (la Ribera Alta)
Guadasséquies
1
trefgordd (la Vall d'Albaida)
guaita
1
gwyliadwriaeth
fer la guaita bod ar wyliadwriaeth
comanar-li la guaita rhoi (rhywun) ar wyliadwriaeth
torre de guaita tŵr gwylio, disgwylfa, gwylfa
2 (enw gwrywaidd) swyddog yr wylfa, gwyliedydd, gwyliwr, gwarchodwr
guaitar
1
gwylio
2 edrych ar
3 Guaita! Edrych! Gwranda!
gual
1
rhyd
2 rhan o'r palment o flaen mynedfa i garej; hawl dramwy i fodurdy dros balmant cyhoeddus
Paguem
gual a l'ajuntament Rŷn ni’n talu i gyngor y dre am hawl tramwy i
‘r modurdy
Gualba
1
trefgordd (el Vallès Oriental)
http://www.gualba.net/
Gualta
1 trefgordd (el Baix Empordà)
http://www.gualta.net/
guant
1 maneg = gorchudd llaw â gwain ar gyfer pob
bys
guant de boxa maneg baffio, maneg focsio
2
dyrnfol, maneg ddur = (arfwisg) maneg ledr wedi ei gorchuddio â phlatiau dur
3 llançar-li (a algú) la guant taflu'r ddyrnol (at rywun),
rhoi her (i rywun)
guany
1
elw
2
budd
3
guanys enillion, cyflog
guanyador
1
enillydd
guanyar
1
ennill
2 ennill (cyflog)
guanyar la vida ennill bywoliaeth
guanyar-se la vida ennill bywoliaeth
Treballo de pagès per guanyar-me
la vida i perquè m'agrada
Rwy i’n gweithio fel ffermydd i gael ennill fy mywoliaeth ac hefyd am fod
hynny yn fy mhlesio
guanyar el pa ennill bywoliaeth
3 guanyar la guerra ennill y rhyfel
4 ennill (gêm, ayyb)
guanyar el partit ennill y
gêm
guanyar la guerra ennill y
rhyfel
guanyar les eleccions ennill
yr etholiad
5
sgorio
6 bod gwell golwg ar
7 cyrraedd
8 gorchfygu
guanyar algú gorchfygu rhywun
Cal lluitar i seguir endavant,
tots junts, sense esquerdes per què l'enemic és fort i ens esta guanyant.
Rhaid mynd yn ein blaenau, pawb gyda’i gilydd, heb rwygau, am fod y gelyn yn
gryf ac y mae yn ein gorchfygu
berf heb wrthrych
9 Tots hi guanyarem
Bydd pawb ohonom ar ein hennill o’i herwydd
guarà
1
asyn gre = asyn at gyfrebu, asyn a gedwir i ffrwythloni asennau
2 guarà català asyn Catalanaidd, math o asyn o Gatalonia
guarda
1
gard
2 guarda de seguretat gwyliwr
guardaagulles
1
(Rheilffordd) pwyntiwr, dyn newid points
guardabarrera
1
gwyliwr croesfan
Es va
trobar mort el guardabarrera que vigilava el pas a
nivell del camí del riu
Darganfuwyd
corff y gwyliwr oedd yn gofalu am groesfan wastad Heol yr Afon
guardabosc
1
fforestwr
2 ciper
guardacostes
1
llong gwylio'r glannau
guarda de
seguretat
1
gwarchodwr
guardaespatlles
1
amddiffyniwr, gwarchodwr
2 siôl
Guardamar
1
trefgordd (el Baix Vinalopó)
http://www.guardamar.net/
guardapols
1 shîten luwch
2 cot luwch
guardar
1 cadw, gwarchod; = peidio â gwaredu rhywbeth
2 (anghywir; yn lle desar) rhoi i gadw = rhoi mewn lle diogel
Quan estiguis d'aquests papers ja els
podràs guardar / ja els
podràs desar.
Pan fyddi di wedi gorffen â’r papurau hyn fe elli di eu rhoi i gadw
2
cynnal
3 bugeilio, gofalu am (wartheg)
4 dal gafael yn rhywbeth, dal gafael ar rywbeth
5 dodi
Guarda-t'ho a la butxaca Dod a yn dy bocad
6 rhoi o’r neilltu
T'he guardat un parell de panets Rw i wedi rhoi o’r neilltu bâr o rhols
i ti
7 cadw (cyfrinach)
8 bod gennych (gof o rywbeth)
guardar un bon record de bod gennych gof annwyl am
9 guarda silenci sobre tewi ynghylch (rhywbeth), bod yn
distaw ynghylch (rhywbeth), peidio â dweud dim ynghylch (rhywbeth)
10 Déu vos guard! (cyfarchiad) Dydd da! (= Duw a'ch gwaredo)
11 Déu nos en guard! (ebychiad) Gwaredo ni bawb!
12 saber
nedar i guardar la roba chwarae’r
ffon ddwybig (“gwybod [sut i] nofio a bod yn rhoi’r dillad i gadw”, hynny yw,
bod yn y dŵr ond ar yr un pryd bod allan o’r dŵr, yn ymbaratói i
nofio)
guarda-rail
1
rhwystr taro
guardaria
1
ysgol feithrin
Vaig a trucar a la guarderia per avisar que no hi vas Rw i’n mynd i
alw’r ysgol feithrin i ddweud nad wyt ti’n mynd
guarda-roba
1
ystafell baciau
2 cwpwrdd dillad
guardar-se
1
guardar-se de osgói
2 guardar-se de gochel rhag...
Guarda't d'anar-hi Gochel rhag mynd yno
3 guardar-se de cadw golwg am
4 guardar-se de ymgadw rhag
Guardeu-vos
de tota forma de maldat
Ymgedwch rhag pob math o ddrygioni
Guarda't
de la hipocresia perquè és mala
companyia (Dywediad) “Ymgadw rhag rhagrith am ei fod yn gydymaith drwg”
5
guardar-se de eich amddiffyn eich hun rhag, osgói
Guarda't
de l'aire infestat, i de dur el
vestit mullat
Osgoa awyr heintiedig, ac osgoa wisgo dillad gwlyb
guardatermes
1
ceidwad cefn gwlad
01/04/1844 Nomenen nous
treballadors municipals: secretari (Rafael Roig i Andreu Lleonart), moço,
porter, guardatermes. (Arxiu històric municipal de Constantí)
01/04/1844 Apwyntio gweithwyr newydd cyngor y prentref: ysgrifennydd (Rafael
Roig, Andreu Lleonart), gard pentref, porthor, ceidwad cefn gwlad
guarderia
1
meithrinfa
guàrdia
1
gwyliadwriaeth
2 estar de guàrdia bod ar wyliadwriaeth
guàrdia
1
gard
guàrdia
civil
1
gard sifil = milwr gwladwriaeth Sbaen, heddwas paramilwrol
guàrdia de
seguritat
1
gwyliwr diogelwch
guardiola
1
cadw-mi gei
trencar la guardiola torri’r cadw-mi-gei, gwario’ch cynilion
Arriba el dia quan un jove decideix llançar-se a
l'aventura, trencar la guardiola i fer tot el que calgui (fins i tot
hipotecar-se de per vida) per aconseguir una vivenda.
Daw’r
dydd pan benderfyna llanc neu lances ei mentro-hi, torri’r cadw-mi-gei, a gwneud
popeth sydd ei eisiau (hyd yn oed eu morgeiso eu hunain am eu hoes) i gael lle
i fyw
Guardiola
de Berguedà
1
trefgordd (el Berguedà)
http://guardiola.diba.es/
guardó
1
gwobr
Els envasos i embalatges catalans
obtenen guardons internacionals (El Punt 2003-12-27)
Cynwysyddion a phaciadau Catalanaidd yn derbyn gwobrau rhyngwladol
guardonar
1
gwobro, rhoi gwobr i, rhoi gwobrau i
guarició
1
triniaeth
2 iachâd
guariment
1
iachâd
guarir
1
iacháu
2 trin
3 guarir-se (clwyf) iacháu
4 guarir-se de dod dros (ryw afiechyd)
guarnició
1
addurniad
2 ymylwe
3 plât ochr
guarnir
1
darparu
guarniment
1
(gweithreediad) addurno
2 addurniad
guarniments
nadalencs addurniadau Nadolig
3 (ceffyl) harnais
Guatemala
1
Gwatamala
guatamalenc
1
Gwatmaliad
guatlla
1
sofliar
Guel
1
trefgordd (la Baixa Ribagorça)
guenyo
1
llygatgroes
guerra
1
rhyfel
declarar la guerra datgan rhyfel
entrar en guerra (gwlad) mynd i ryfel
començar una guerra dechrau rhyfel
en plena guerra ar ganol y rhyfel
en temps de guerra adeg rhyfel, pan fo rhyfel
fer la guerra rhyfela
...fer-li la guerra (a algú) ymladd â rhywun
guerra a mort rhyfel hyd at yr eithaf
guerra a ultrança rhyfel hyd at yr eithaf
guanyar la guerra ennill y rhyfel
guerra civil rhyfel cartref
guerra santa croesgad
perdre la guerra colli'r rhyfel
presoner de guerra carcharor rhyfel
2 la guerra espanyola rhyfel Castilia, rhyfel Sbaen 1936-1939
guerrer
1
rhyfelwr
guerrilla
1
byddin i herwfilwyr, uned o herwfilwyr
guerriller
1
herwfilwr
guerxo
1
unllygeidiog
2 cam
guia
1
tywysydd
guia
1
tywyswraig
2 teithlyfr
els
Guiamets
1
trefgordd (el Priorat)
guiar
1
tywys
guiatge
1
geidio, bod yn geid
La Federació Catalana
d’Escoltisme i Guiatge Ffederasiwn Sgowtiaid a Geidiau Catalonia
guilla
1
cadno (yn llythrennol, cadnawes)
anar brut com
una guilla bod yn frwnt dros ben (“mynd yn frwnt fel cadnawes”)
pudir com una guilla drewi fel ffwlbart, drewi fel y gingroen (“drewi
fel cadnawes”)
guillar
1
hala’n benwan
guillar-se
1
mynd yn benwan
guillat
1
penwan
estar guillat bod yn benwan
Guillem
1
Gwilym, Wiliam
guillotina
1
gílotîn, gilotîn
guillotinar
1
dienyddio (rhywun) â gílotin
Guils de
Cerdanya
1
trefgordd (la Baixa Ribagorça)
Guinardó
1
ardal yn Barcelona
guinda
1 (Prunus cerasus) ceiriosen
la guinda que corona el pastís (“y
geiriosen sydd yn coroni’r gacen”) yr eisin ar y gacen = rhywbeth da yn ychwanegol at yr hyn sydd yn dda yn barod.
guineu
1
cadno, llwynog
La guineu quan no es pot haver diu que són verdes
(“Meddai’r cadno, pan na all gael, eu bod yn wyrdd”)
Grawnwin surion!
Cig cas yw cig coch
Guineu
que dorm no menja gallines. (“llwynog sydd yn cysgu, ni fwyta ieir”) Y ci a gerddo a gaiff yr asgwrn
Guingeta
d'Ix
1
trefgordd (l'Alta Cerdanya)
la
Guingeta d'Àneu
1
trefgordd (el Pallars Sobirà)
guió
1
sgript
guionar
1
sgriptio
guionista
1
sgriptiwr
guionet
1
cysylltnod
guiri
1
(eg) un guiri estron, (eb) una guiri estrones
guirilàndia
1
“Gwlad yr Estron”, “Trefestron”
Hi ha un bon grapat d'imbècils
barcelonins contents de que la ciutat sigui guirilàndia al preu que sigui
Y mae
dyrnaid go lew o dwpsod Barselona sydd yn hapus fod y ddinas yn mynd yn rhyw
“Wlad yr Estron”, costied a gostio
guirigall
1
mwstwr
guisar
1
stiwio
guisat
1
stiw
Guissona
1
trefgordd (la Segarra)
guitarra
1
gitâr
guitarrista
1
gitarydd
guitza
1
cic
2 fer-li la guitza digio wrth (rywun)
Millor sería que aportés idees i
que no fes la guitza Fe fyddai’n well pe buasai ef yn dod â syniadau newydd yn lle bod yn
niwsans (wrth feirniadu aelod seneddol yn y senedd)
guix
1
gupswm
2 (Pensaernïaeth) plaster
3 (am aelod ag asgwrn toredig) plaster
4 sialc
guixar
1
sialcio
2 marcio â phensil
3 sgriblo
Guixers
1
trefgordd (el Solsonès)
Gurb de
la Plana
1
trefgordd (Osona)
guspira
1
gwreichionen
2 mellten
gust
1
blas
per tots els gustos at bob chwaeth
2 pleser
3 tenir mal gust bod diffyg chwaeth gan
4 venir-li de gust bod awydd arnoch wneud rhywbeth
Sobre gustos no n’hi ha res escrit
(“ar flasau nid oes dim wedi ei ysgrifennu”)
Pawb at y peth y bo, Pawb at ei ffansi
5 menjar de gust bwyta’n
awchus; mwynháu’ch bwyd
No menjaria de gust amb gent així
Fyddwn i ddim yn mwynháu fy mwyd yng nghwmni pobl felly
gustós
1
blasus
gutural
1
gyddfol
1330k y tudalen nesaf /
la página següent
Adolygiadau diweddaraf - darreres actualitzacins
11 05 2001 :: 08 10 2002 :: 26 10 2002 :: 2003-10-11 :: 2004-01-13 ::
2004-11-15 :: 2005-03-10
Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o dudalennau'r Gwefan
"CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA"
(= Gal·les-Catalunya)
Weø(r) àm ai? Yùu ø(r) vízïting ø peij fròm dhø "CYMRU-CATALONIA" (=
Weilz-Katølóuniø) Wébsait
Where am I? You are visiting a
page from the "CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website
CYMRU-CATALONIA