1222k
Gwefan Cymru-Catalonia / la Web de Gal·les i Catalunya - Wales-Catalonia
Website. Y Beibl Cysegr-Lân yn yr iaith Gymraeg. La Bíblia en
gal·lès. Dhə Báibəl in Welsh. The Bible in Welsh.
http://www.kimkat.org/amryw/1_testunau/sion_prys_003_beibl_genesis_01_1222k.htm
0001 Yr Hafan
neu trwy Google: #kimkat0001
..........2657k Y Fynedfa yn Gymraeg
neu trwy Google: #kimkat2657k
....................0009k Y Gwegynllun
neu trwy Google:
#kimkat0009k
..............................0960k Cywaith Siôn Prys (Testunau yn
Gymraeg) - Mynegai
neu trwy Google:
#kimkat0960k
........................................... 1281k Y Gyfeirddalen i Feibl
Wiliam Morgan 1620
neu trwy
Google: #kimkat1281k
.............................................................y tudalen hwn
|
|
Gwefan Cymru-Catalonia Cywaith Siôn Prys |
Adolygiadau diweddaraf - |
1277ke
This page
with an English translation - First Epistle of John the Apostle / 1620 Welsh
Bible / 1611 English Authorized Version
·····
·····
LLYFR
CYNTAF MOSES YR HWN A ELWIR GENESIS
PENNOD 1 ::
1:1 Yn y dechreuad y creodd DUW y
nefoedd a'r ddaear.
1:2 A'r
ddaear oedd afluniaidd a gwag, a thywyllwch oedd ar wyneb y dyfnder, ac Ysbryd
DUW yn ymsymud ar wyneb y dyfroedd.
1:3 A
DUW a ddywedodd, Bydded goleuni, a goleuni a fu.
1:4 A
DUW a welodd y goleuni, mai da oedd: a DUW a wahanodd rhwng y goleuni a'r
tywyllwch.
1:5 A
DUW a alwodd y goleuni yn Ddydd, a'r tywyllwch a alwodd efe yn Nos: a’r a fu,
a'r bore a fu, y dydd cyntaf.
1:6 DUW
hefyd a ddywedodd, Bydded ffurfafen yng nghanol y dyfroedd, a bydded hi yn
gwahanu rhwng y dyfroedd a'r dyfroedd.
1:7 A
DUW a wnaeth y ffurfafen, ac a wahanodd rhwng y dyfroedd oddi tan y ffurfafen,
a'r dyfroedd oddi at y ffurfafen: ac felly y bu.
1:8 A'r
ffurfafen a alwodd DUW yn Nefoedd: a'r hwyr a fu, a'r bore a fu, yr ail ddydd.
1:9 DUW
hefyd a ddywedodd, Casgler y dyfroedd oddi tan y nefoedd i'r un lle, ac
ymddangosed y sychdir: ac felly y bu.
1:11 A
DUW a ddywedodd, Egined y ddaear egin, sef llysiau yn hadu had a phrennau
ffrwythlon yn dwyn ffrwyth, wrth eu rhywogaeth, y rhai y mae eu had ynddynt at
y ddaear: ac felly y bu.
1:12 A'r
ddaear a ddug egin, sef llysiau yn hadu had wrth eu rhywogaeth, a phrennau yn
dwyn ffrwyth, y rhai y mae eu had ynddynt wrth eu rhywogaeth: a DUW a welodd
mai da oedd.
1:24 DUW
hefyd a ddywedodd, Dyged y ddaear bob peth byw wrth ei rywogaeth, yr anifail,
a'r ymlusgiad, a bwystfil y ddaear wrth ei rywogaeth: ac felly y bu.
1:25 A
DUW a wnaeth fwystfil y ddaear wrth ei rywogaeth, ar anifail wrth ei rywogaeth,
a phob ymlusgiad wrth ei rywogaeth: a gwelodd DUW mai da oedd.
1:30 Hefyd
i bob bwystfil y ddaear, ac i bob ehediad y nefoedd, ac i bob peth a ymsymudo
ar y ddaear, yr hwn y mae einioes ynddo, y bydd pob llysieuyn gwyrdd yn fwyd:
ac felly y bu.
1:31 A
gwelodd DUW yr hyn oll a wnaethai, ac wele da iawn ydoedd: felly, yr hwyr a fu,
a'r bore a fu, y chweched dydd.
PENNOD 2
2:1 Felly y gorffennwyd y nefoedd a'r
ddaear, a’u holl lu hwynt.
2:2 Ac
ar y seithfed dydd y gorffennodd DUW ei waith, yr hwn a wnaethai efe, ac a
orffwysodd ar y seithfed dydd oddi wrth ei holl waith, yr hwn a wnaethai efe.
2:3 A
DUW a fendigodd y seithfed dydd, ac a’i sancteidddiodd ef; oblegid ynddo y
gorffwysai oddi wrth ei holl waith, yr hwn a greasai DUW i’w wneuthur.
2:4 Dyma
genedlaethau y nefoedd a’r ddaear, pan grewyd hwynt, yn y dydd gwnaeth yr
ARGLWYDD Dduw ddaear a nefoedd,
2:5 A
phob planhigyn y maes cyn ei fod yn y ddaear; a phob llysieuyn y maes cyn
tarddu allan: oblegid ni pharasai yr ARGLWYDD Dduw lawio ar y ddaear, ac nid
ydoedd dyn i lafurio’r ddaear.
2:6 Ond
tarth a esgynnodd o'r ddaear, ac a ddyfrhaodd holl wyneb y ddaear ac a
ddyfrhaodd holl wyneb y ddaear.
2:7 A'r
ARGLWYDD Dduw a luniasai y dyn o bridd y ddaear, ac a anadlasai yn ei ffroenau
ef anadl einioes: a’r dyn a aeth yn enaid byw.
2:8 Hefyd
yr ARGLWYDD Dduw a blannodd ardd yn
2:9 A
gwnaeth yr ARGLWYDD Dduw i bob pren dymunol i'r golwg, a daionus yn fwyd, ac i
bren y bywyd yng nghanol yr ardd, ac i bren gwybodaeth da a drwg, dyfu allan
o’r ddaear.
2:16 A’r
ARGLWYDD Dduw a orchmynnodd i’r dyn, gan ddywedyd, O bob pren o'r ardd gan
fwyta y gelli fwyta:
2:17 Ond
o bren gwybodaeth da a drwg, na fwyta ohono; oblegid yn y dydd y bwytei di
ohono, gan farw y byddi farw.
PENNOD 3
3:1 A’r sarff oedd gyfrwysach na holl
fwystfilod y maes, y rhai a wnaethai yr ARGLWYDD Dduw. A hi a ddywedodd wrth y
wraig, Ai diau ddywedyd o Dduw, Ni chewch chwi fwyta o bob pren o’r ardd?
3:2 A’r
wraig a ddywedodd wrth y sarff, O ffrwyth prennau yr ardd y cawn ni fwyta:
3:3 Ond
am ffrwyth y pren sydd yng nghanol yr ardd, DUW a ddywedodd, Na fwytewch ohono,
ac na chyffyrdwch ag ef, rhag eich marw.
3:4 A’r
sarff a ddywedodd wrth y wraig, Ni byddwch feirw ddim.
3:5 Canys
gwybod y mae DUW, mai yn y dydd y bwytaoch ohono ef, yr agorir eich llygaid, ac
y byddwch megis duwiau, yn gwybod da a drwg.
3:6 A
phan welodd y wraig mai da oedd ffrwyth y pren yn fwyd, ac mai teg mewn golwg
ydoedd, a’i fod yn bren dymunol i beri deall, hi a gymerth o’i ffrwyth ef, ac a
fwytaodd, ac a roddes i’w gŵr hefyd gyda hi, ac efe a fwytaodd.
3:7 A’u
llygaid hwy ill dau a agorwyd, a hwy a wybuant eu bod yn noethion, ac a
wniasant ddail y ffigysbren, ac a wnaethant iddynt arffedogau
3:8 A
hwy a glywsant lais yr ARGLWYDD Dduw yn rhodio yn yr ardd, gydag awel y dydd;
ac ymguddiodd Adda ai wraig o olwg yr ARGLWYDD Dduw, ymysg prennau yr ardd.
3:9 A’r
ARGLWYDD Dduw a alwodd ar Adda, ac a ddywedodd wrtho, pa le yr wyt ti?
3:14 A'r
ARGLWYDD Dduw a ddywedodd wrth y sarff, Am wneuthur ohonot hyn, melldigedicach
wyt ti na'r holl anifeiliaid, ac na holl fwystfilod y maes: ar dy dor y cerddi,
a phridd a fwytei holl ddyddiau dy einioes
3:15 Gelyniaeth
hefyd a osodaf rhyngot ti a'r wraig, a rhwng dy had di a'i had hithau; efe a
ysiga dy ben di, a thithau a ysigi ei sawdl ef.
PENNOD 4
4:1 Ac Adda a adnabu Efa ei wraig: a
hi a feichiogodd, ac a esgorodd ar Cain; ac a ddywedodd, Cefais ŵr gan yr
ARGLWYDD
4:2 A
hi a esgorodd eilwaith ar ei frawd ef Abel; ac Abel oedd fugail defaid, ond
Cain oedd yn llafurio'r ddaear.
4:3 A
bu, wedi talm o ddyddiau, i Cain ddwyn o ffrwyth y ddaear offrwm i'r ARGLWYDD .
4:4 Ac
Abel yntau a ddug o flaenffrwyth ei ddefaid, ac eu braster hwynt. A'r ARGLWYDD
a edrychodd ar Abel, ac ar ei offrwm:
4:5 Ond
nid edrychodd efe ar Cain, nac ar ei offrwm ef. A dicllonodd Cain yn ddirfawr
fel y syrthiodd ei wynepryd ef.
4:6 A'r
ARGLWYDD a ddywedodd wrth Cain, Paham y llidiaist? a phaham y syrthiodd dy wynepryd?
4:7 Os
da y gwnei, oni chei oruchafiaeth? ac oni wnei yn dda, pechod a orwedd wrth y
drws: atat ti hefyd y mae ei ddyinuniad ef, a thi a lywodraethi
4:8 A
Chain a ddywedodd wrth Abel ei frawd: ac fel yr oeddynt hwy yn y maes, Cain a gododd
yn erbyn Abel ei frawd ac a'i lladdodd ef.
4:9 A'r
ARGLWYDD a ddywedodd wrth Cain, Mae Abel dy frawd di? Yntau a ddywedodd,
î
PENNOD 5
5:1 Dyma
lyfr cenedlaethau Adda: yn y Ddydd y creodd DUW ddyn, ar lun DUW y gwnaeth efe
ef.
5:2 Yn
wryw ac yn fenyw y creodd efe hwynt: ac efe a'u bendithiodd hwynt, ac a alwodd
eu henw hwynt Adda, ar y dydd y crewyd hwynt.
5:3 Ac
Adda a fu fyw ddeng mlynedd ar hugain a chant, ac a genhedlodd fab ar ei lun
a'i ddelw ei hun, ac a alwodd ei enw ef Seth.
5:4 A
dyddiau Adda, wedi iddo genhedlu Seth, oedd wyth gan mlynedd, ac efe a
genhedlodd feibion a merched.
5:5 A
holl ddyddiau Adda, y rhai y bu efe fyw, oedd naw can mlynedd a deng mlynedd ar
hugain; ac efe a fu farw.
5:6 Seth
hefyd a fu fyw bum mlynedd a chan mlynedd, ac a genhedlodd Enos.
5:7 A
Seth a fu fyw wedi iddo genhedlu Enos, saith mlynedd ac wyth gan mlynedd, ac a
genhedlodd feibion a merched.
5:8 A
holl ddyddiau Seth oedd ddeuddeng mlynedd a naw can mlynedd; ac efe a fu farw.
5:9 Ac
Enos a fu fyw ddeng mlynedd a phedwar ugain, ac a genhedlodd Cenan.
5:10 Ac
Enos a fu fyw wedi iddo genhedlu Cenan, bymtheng mlynedd ac wyth gan mlynedd,
ac a genhedlodd feibion a merched.
5:11 A
holl ddyddiau Enos oedd bum mlynedd a naw can mlynedd; ac efe a fu farw.
5:12 Cenan
hefyd a fu fyw ddeng mlynedd a thrigain, ac a genhedlodd Mahalaleel.
5:13 A
bu Cenan fyw wedi iddo genhedlu Mahalaleel ddeugain mlynedd ac wyth gan
mlynedd, ac a genhedlodd feibion a merched.
5:14 A
holl ddyddiau Cenan oedd ddeng mlynedd a naw can mlynedd; ac efe a fu farw.
5:15 A
Mahalaleel a fu fyw bum mlynedd a thrigain mlynedd, ac a genhedlodd Jered.
5:16 A
Mahalaleel a fu fyw wedi iddo genhedlu Jered, ddeng mlynedd ar hugain ac wyth
gan mlynedd, ac a genhedlodd feibion a merched.
5:17 A
holl ddyddiau Mahalaleel oedd bymtheng mlynedd a phedwar ugain ac wyth gan
mlynedd; ac efe a fu farw.
5:18 A
Jered a fu fyw ddwy flynedd a thrigain a chan mlynedd, ac a genhedlodd Enoch.
5:19 A
Jered a fu fyw wedi iddo genhedlu Enoch wyth gan mlynedd, ac a gerihedlodd
feibion a merched.
5:20 A
holl ddyddiau Jered oedd ddwy flynedd a thrigain a naw can mlynedd; ac efe a fu
farw.
5:21 Enoch
hefyd a fu fyw bum mlynedd a thrigain, ac a genhedlodd Methwsela.
5:22 Ac
Enoch a rodiodd gyda DUW wedi iddo genhedlu Methwsela, dri chant o flynyddoedd,
ac a genhedlodd feibion a merched.
5:23 A
holl ddyddiau Enoch oedd bum mlynedd a thrigain a thri chant o flynyddoedd.
5:24 A
rhodiodd Enoch gyda DUW, ac ni welwyd ef; canys DUW ai cymerodd ef.
5:25 Methwsela
hefyd a fu fyw saith mlynedd a phedwar ugain a chant, ac a genhedlodd Lamech.
5:26 A
Methwsela a fu fyw wedi iddo genhedlu Lamech, ddwy flyneddd a phedwar ugain a
saith gan mlynedd, ac a genhedlodd feibion a merched.
5:27 A
holl ddyddiau Methwsela oedd, naw mlynedd a thrigain a naw can mlynedd, ac efe
a fu farw.
5:28 Lamech
hefyd a fu fyw ddwy flynedd a phedwar ugain a chan mlynedd, ac a genhedlodd
fab;
5:29 Ac
a alwodd i ei enw ef Noa, gan ddywedyd, Hwn a’n cysura ni am ein gwaith, a
llafur ein dwylo, oherwydd y ddaear yr hon a felltigodd yr ARGLWYDD.
5:30 A
Lamech a fu fyw wedi iddo genhedlu Noa, bymtheng mlynedd a phedwar ugain a phum
can mlynedd, ac a genhedlodd feibion a merched.
5:31 A
holl ddyddiau Lamech oedd ddwy flynedd ar bymtheg a thrigain a saith gan
mlynedd; a efe a fu farw.
5:32 A
Noa ydoedd fab pum can mlwydd; a Noa a genhedlodd Sem, Cham, a Jaffeth.
PENNOD 6
6:1 Yna y bu, pan ddechreuodd dynion
amlhau ar wyneb y ddaear, a geni. merched iddynt,
6:2 Weled
o feibion DUW ferched dynion mai teg oeddynt hwy; a hwy a gymerasant iddynt
wragedd o’r rhai oll a ddewisasant.
6:3 A
dywedodd yr C, Nid ymrysona fy Ysbryd i â dyn yn dragywydd, oblegid mai cnawd
yw efe; a’i ddyddiau fyddant ugain mlynedd a chant.
6:4 Cewri
oedd ar y ddaear y dyddiau hynny: ac wedi hynny hefyd pan ddaeth meibion DUW at
ferched dynion, a phlanta o'r rhai hynny iddynt: dyma’r cedyrn a fu ŵyr
enwog gynt
6:5 A’r
ARGLWYDD a welodd oedd drygioni dyn ar y ddaear, a bod holl fwriad meddylfryd
ei galon yn unig yn unig yn ddrygionus bob amser .
6:6 Ac
edifarhaodd ar yr ARGLWYDD wneuthur ohono ef ddyn ar y ddaear, ac efe a
ymofidiodd yn ei galon.
6:7 A’r
ARGLWYDD a ddywedodd, Dileaf ddyn yr hwn a greais oddi ar wyneb y ddaear, o
ddyn hyd anifail, hyd yr ymlusgiaid, a hyd ehediad y nefoedd: canys y mae yn
edifar gennyf eu gwneuthur hwynt.
6:8 Ond
Noa a gafodd ffafr yng ngolwg yr ARGLWYDD.
6:9 Dyma
genedlaethau Noa,: Noa oedd gŵr cyfiawn, perffaith yn ei oes: gyda DUW y
rhodiodd Noa.
6:10 A
Noa a genhedlodd dri o feibion Sem, Cham a Jaffeth.
6:11 A'r
ddaear a lygrasid gerbron DUW; llanwasid y ddaear hefyd â thrawsedd.
6:12 A
DUW a edrychodd ar y ddaear, ac wele hi a lygrasid; canys pob cnawd a lygrasai
ei ffordd ar y ddaear.
6:13 A
DUW a ddywedodd wrth Noa, Diwedd pob cnawd a ddaeth ger fy mron: oblegid
llanwyd y ddaear â thrawsedd trwyddynt hwy: ac wele myfi a’u difethaf hwynt
gyda’r ddaear.
6:14 Gwna
i ti arch o goed Goffer; yn gellau y gwnei yr arch, a phyga hi oddi wrth mewn
ac oddi allan â phyg.
6:15 Ac
fel hyn y gwnei di hi: tri chan cufydd fydd hyd yr arch, a deg cufydd a deugain
ei lled, a deg cufydd ar hugain ei huchder.
6:16 Gwna
ffenestr i’r arch, a gorffen hi yn gufydd oddi arnodd; a gosod ddrws yr arch yn
ei hystlys; o dri uchder y gwnei di hi.
6:17 Ac
wele myfi, ie myfi, yn dwyn dyfroedd dilyw ar y ddaear, i ddifetha pob cnawd,
yr hwn y mae anadl einioes ynddo, oddi tan y nefoedd: yr hyn oll sydd ar y
ddaear a drenga.
6:18 Ond
â thi y cadarnhaf fy nghyfamod; ac i’r arch yr ei di, tydi a’th feibion, a'th
wraig, a gwragedd dy feibion gyda thi.
6:19 Ac
o bob peth fyw, o bob cnawd, y dygi ddau o bob rhyw i'r arch i'w cadw yn fyw
gyda thi; gwryw a benyw fyddant.
6:20 O'r
ehediaid wrth eu rhywogaethh, ac o’r anifeiliad wrth eu rhywogaeth, o bob
ymlusgiad y ddaear wrth ei rywogaeth, dau o bob rhywogaeth a ddaw atat i’w cadw
yn fyw
6:21 A
chymer iti o bob bwyd a fwyteir, a chasgl atat; a bydd yn ymborth i ti ac
iddynt hwythau.
6:22 Felly
y gwnaeth Noa, yn ôl hyn oll a orchmynasai DUW iddo, felly y gwnaeth efe.
PENNOD 7
7:1 Yna y dywedodd yr ARGLWYDD wrth
Noa, Dos di, a'th holl dŷ i’r arch: canys tydi a welais i yn gyfiawn ger
fy mron i yn yr oes hon.
7:2 O
bob anifail glân y cymeri gyda thi bob yn saith, y gwryw a'i fenyw; a dau o'r
anifeiliaid y rhai nid ydynt lân, y gwryw a'i fenyw:
7:3 O
ehediaid y nefoedd hefyd, bob yn saith, yn wryw ac yn fenyw, i gadw had yn fyw
ar wyneb yr holl ddaear.
7:4 Oblegid
wedi saith niwrnod eto, mi a lawiaf ar y ddaear ddeugain niwrnod a deugain nos:
a mi a ddileaf oddi ar wyneb y ddaear bob peth byw a'r a wneuthum i.
7:5 A
Noa a wnaeth yn ôl yr hyn oll a orchmynasai yr ARGLWYDD iddo.
7:6 Noa
hefyd oedd fab chwe chan mlwydd pan fu’r dyfroedd dilyw ar y ddaear.
7:7 A
Noa a aeth i mewn, a'i feibion, a'i wraig, a gwragedd ei feibion gydag ef, i'r
arch, rhag y dwfr dilyw.
7:8 O
anifeiliaid glân, ac o anifeiliaid y rhai nid oeddynt lân, o ehediaid hefyd, ac
o'r hyn oll a ymlusgai ar y ddaear,
7:9 Yr
aeth i mewn at Noa i'r arch bob yn ddau, yn wryw ac yn fenyw, fel y
gorchmynasai DUW i Noa.
7:10 Ac
wedi saith niwrnod y dwfr dilyw a ddaeth ar y ddaear.
7:11 Yn
y chwe chanfed flwyddyn o fywyd Noa, yn yr ail mis, ar yr ail dydd ar bymtheg
o'r mis, ar y dydd hwnnw y rhwygwyd holl ffynhonnau y dyfnder mawr, a
ffenestri'r nefoedd a agorwyd.
7:12 A'r
glaw fu ar y ddaear ddeugain niwrnod a deugain nos.
7:13 O
fewn corff y dydd hwnnw y daeth Noa, a Sem, a Cham, a Jaffeth, meibion Noa, a
gwraig Noa, a thair gwraig ei feibion ef gyda hwynt, i'r arch;
7:14 Hwynt,
a phob bwystfil wrth ei rywogaeth, a phob anifail wrth ei rywogaeth, a phob
ymlusgiad a ymlusgai ar y ddaear wrth ei rywogaeth, a phob ehediad wrth ei
rywogaeth, pob aderyn o bob rhyw.
7:15 A
daethant at Noa i’r arch bob yn ddau, o bob cnawd a'r oedd ynddo anadl einioes.
7:16 A'r
rhai a ddaethant, yn wryw a benyw y daethant o bob cnawd, fel y gorchmynasai
DUW iddo. A'r ARGLWYDD a gaeodd arno ef.
7:17 A'r
dilyw fu ddeugain niwrnod ar y ddaear; a'r dyfroedd a gynyddasant, ac a
godasant yr arch, a hi a godwyd oddi ar y ddaear.
7:18 A’r
dyfroedd a ymgryfhasant, ac a gynyddasant yn ddirfawr ar y ddaear; a'r arch a
rodiodd ar wyneb y dyfroedd.
7:19 A’r
dyfroedd a ymgryfhasant yn ddirfawr iawn ar y ddaear, a gorchuddiwyd yr holl
fynyddoedd uchel oedd tan yr holl nefoedd.
7:20 Pymtheg
cufydd yr ymgryfhaodd y dyfroedd tuag i fyny: a’r mynyddoedd a orchuddiwyd.
7:21 A
bu farw pob cnawd a ymlusgai ar y ddaear, yn ehediaid, ac yn anifeiliaid ac yn
fwvystfilod, ac yn bob rhyw ymlusgiad a ymlusgai ar y ddaear, a phob dyn hefyd.
7:22 Yr
hyn oll yr oedd ffun anadl einioes yn ei ffroenau, o'r hyn oll oedd ar y
sychdir, a fuant feirw.
7:23 Ac
efe a ddileodd bob sylwedd byw a'r a oedd ar wyneb y ddaear, yn ddyn ac yn
anifail, yn ymlusgiaid, ac yn ehediaid y nefoedd; ie, dilewyd hwynt o'r ddaear:
a Noa a'r rhai oedd gydag ef yn yr arch, yn unig, a adawyd yn fyw.
7:24 A'r
dyfroedd a ymgryfhasant ar y ddaear ddeng niwrnod a deugain a chant.
PENNOD 8
8:1 A DUW a gofiodd Noa, a phob peth
byw, a phob anifail a'r a oedd gydag ef yn yr arch: a DUW a wnaeth, i wynt
dramwy ar y ddaear, a'r dyfroedd a lonyddasant.
8:2 Caewyd
hefyd ffynhonnau'r dyfnder a ffenestri'r nefoedd; a lluddiwyd y glaw o'r
nefoedd.
8:3 A’r
dyfroedd a ddychwelasant oddi ar y ddaear, gan fyned a dychwelyd: ac ymhen y
deng niwrnod a deugain a chant, y dyfroedd a dreiasai.
8:4 Ac
yn y seithfed mis, ar yr ail ddydd ar bymtheg o’r mis, y gorffwysodd yr arch ar
fynyddoedd Ararat.
8:5 A'r
dyfroedd fuant yn myned ac yn treio, hyd y degfed mis: yn y degfed mis, ar y
dydd cyntaf o'r mis, y gwelwyd pennau'r mynyddoedd.
8:6 Ac
ymhen deugain niwrnod yr agorodd Noa ffenestr yr arch, a wnaethai efe.
8:7 Ac
efe a anfonodd allan gigfran; a hi a aeth, gan fyned allan a dychwelyd, hyd oni
sychodd y dyfroedd oddi ar y ddaear.
8:8 Ac
efe a anfonodd golomen oddi wrtho, i weled a dreiasai’r dyfroedd oddi ar wyneb
y ddaear.
8:9 Ac
ni chafodd y golomen orffwysfa i wadn ei throed; a hi a ddychwelodd ato ef i'r
arch, am fod y dyfroedd ar wyneb yr holl dir: ac efe a estynnodd ei law, ac a'i
cymerodd hi, ac a'i derbyniodd hi ato i'r arch.
8:10 Ac
efe a arhosodd eto saith niwrnod eraill, ac a anfonodd eilwaith y golomen allan
o'r arch.
8:11 A'r
golomen a ddaeth ato ef ar brynhawn; ac wele ddeilen olewydden yn ei gylfin hi,
wedi ei thynnu: yna y gwybu Noa dreio o'r dyfroedd oddi ar y ddaear.
8:12 Ac
efe a arhosodd eto saith niwrnod eraill, ac a anfonodd y golomen; ac ni
ddychwelodd hi eilwaith ato ef mwy.
8:13 Ac
yn yr unfed flwyddyn a chwe chant, yn y mis cyntaf, ar y dydd cyntaf o'r mis, y
darfu i'r dyfroedd sychu oddi ar y tir: a Noa a symudodd gaead yr arch, ac a
edrychodd, ac wele, sychasai wyneb y ddaear.
8:14 Ac
yn yr ail fis, ar y seithfed dydd ar hugain o'r mis, y ddaear a sychasai.
8:15 A
llefarodd DUW wrth Noa, gan ddywedyd,
8:16 Dos
allan o'r arch, ti, a'th wraig, a'th feibion, a gwragedd dy feibion, gyda thi.
8:17 Pob
peth byw a'r sydd gyda thi, o bob cnawd, yn adar, ac yn anifeiliad, ac yn bob
ymlusgiad a ymlusgo ar y ddaear, a ddygi allan gyda thi: epiliant hwythau yn y
ddaear, a ffrwythant ac amlhânt ar y ddaear.
8:18 A
Noa a aeth allan, a'i feibion, a'i wraig, a gwragedd ei feibion, gydag ef.
8:19 Pob
bwystfil, pob ymlusgiad, a phob ehediad, pob peth a ymlusgai ar y ddaear, wrth
eu rhywogaethau, a ddaethant allan o'r arch.
8:20 A
Noa a adeiladodd allor i'r ARGLWYDD, ac a gymerodd o bob anifail glân, ac o bob
ehediad glân, ac a offrymodd boethoffrymau ar yr allor.
8:21 A'r
ARGLWYDD a aroglodd arogl esmwyth; a dywedodd yr ARGLWYDD yn ei galon, Ni
chwanegaf felltithio'r ddaear mwy er mwyn dyn: oherwydd bod bryd calon dyn yn
ddrwg o'i ieuenctid: ac ni chwanegaf mwy daro pob peth byw, fel y gwneuthum.
8:22 Pryd
hau, a chynhaeaf, ac oerni, a gwres, a haf, a gaeaf, a dydd, a nos, ni phaid
mwy holl ddyddiau y ddaear.
PENNOD 9
9:1 DUW hefyd a fendithiodd Noa a'i
feibion, ac a ddywedodd wrthynt, Ffrwythwch a lluosogwch, a llenwch y ddaear.
9:2 Eich
ofn hefyd a'ch arswyd fydd ar holl fwystfilod y ddaear, ac ar holl ehediaid y
nefoedd, a'r hyn oll a ymsymudo ar y ddaear, ac ar holl bysgod y môr; yn eich
llaw chwi y rhoddwyd hwynt.
9:3 Pob
ymsymudydd yr hwn sydd fyw, fydd i chwi yn fwyd: fel y gwyrdd lysieuyn y
rhoddais i chwi bob dim.
9:4 Er
hynny na fwytewch gig ynghyd â'i einioes, sef ei waed.
9:5 Ac
yn ddiau gwaed eich einioes chwithau hefyd a ofynnaf fi: o law pob bwystfil y
gofynnaf ef; ac o law dyn, o law pob brawd iddo y gofynnaf einioes dyn.
9:6 A
dywallto waed dyn, trwy ddyn y tywelltir ei waed yntau, oherwydd ar ddelw DUW y
gwnaeth efe ddyn.
9:7 Ond
chwychwi, ffrwythwch ac amlhewch, epiliwch ar y ddaear, a lluosogwch ynddi.
9:8 A
DUW a lefarodd wrth Noa, ac wrth ei feibion gydag ef, gan ddywedyd,
9:9 Ac
wele myfi, ie myfi, ydwyf yn cadarnhau fy nghyfamod â chwi, ac â’ch had ar eich
ôl chwi;
9:10 Ac
â phob peth byw yr hwn sydd gyda chwi, â'r ehediaid, â’r anifeiliaid, ac â phob
bwystfil y tir gyda chwi, o'r rhai oll sydd yn myned allan o'r arch, hyd holl
fwystfilod y ddaear.
9:11 A
mi a gadarnhaf fy nghyfamod Aâ chwi, ac ni thorrir ymaith bob cnawd mwy gan y
dwfr dilyw, ac ni bydd dilyw mwy i ddifetha'r ddaear.
9:12 A
DUW a ddywedodd, Dyma arwydd y cyfamod, yr hwn yr ydwyf fi yn ei roddi rhyngof
fi a chwi, ac a phob peth byw a'r y sydd gyda chwi, tros oesoedd tragwyddol:
9:13 Fy
mwa a roddais yn y cwmwl, ac efe a fydd yn arwydd cyfamod rhyngof fi â'r
ddaear.
9:14 A
bydd, pan godwyf gwmwl ar y ddaear, yr ymddengys y bwa yn y cwmwl.
9:15 A
mi a gofiaf fy nghyfamod, yr hwn sydd rhyngof fi a chwi, ac a phob peth byw o
bob cnawd: ac ni bydd y dyfroedd yn ddilyw mwy, i ddifetha pob cnawd.
9:16 A'r
bwa a fydd yn y cwmwl; a mi a edrychaf arno ef, i gofio'r cyfamod tragwyddol
rhwng DUW a phob peth byw, o bob cnawd a'r y sydd ar y ddaear.
9:17 A
DUW a ddywedodd wrth Noa, Dyma arwydd y cyfamod, yr hwn a gadarnheais rhyngof
fi a phob cnawd a'r y sydd ar y ddaear.
9:18 A meibion Noa y rhai a ddaeth allan o'r arch,
oedd Sem, Cham, a Jaffeth; a Cham oedd dad Canaan.
9:19 Y
tri hyn oedd feibion Noa: ac o'r rhai hyn yr hiliwyd yr holl ddaear.
9:20 A
Noa a ddechreuodd fod yn llafurwr, ac a blannodd winllan:
9:21 Ac
a yfodd o'r gwin, ac a feddwodd, ac a ymnoethodd yng nghanol ei babell.
9:22 A
Cham tad Canaan a welodd noethni ei dad, ac a fynegodd i'w ddau frawd allan.
9:23 A
chymerodd Sem a Jaffeth ddilledyn, ac a'i gosodasant ar eu hysgwyddau ill dau,
ac a gerddasant yn wysg eu cefn, ac a orchuddiasant noethni eu tad; a'u
hwynebau yn ôl, fel na welent noethni eu tad.
9:24 A
Noa a ddeffrôdd o'i win, ac a wybu beth a wnaethai ei fab ieuangaf iddo.
9:25 Ac
efe a ddywedodd, Melltigedig fyddo Canaan; gwas gweision i'w frodyr fydd.
9:26 Ac
efe a ddywedodd, Bendigedig fyddo ARGLWYDD DDUW Sem; a Chanaan fydd was iddo
ef.
9:27 DUW
a helaetha ar Jaffeth, ac efe a breswylia ym mhebyll Sem; a Chanaan fydd was
iddo ef.
9:28 A
Noa a fu fyw wedi'r dilyw dri chan mlynedd a deng mlynedd a deugain.
9:29 Felly
holl ddyddiau Noa oedd naw can mlynedd a deng mlynedd a deugain; ac efe a fu
farw.
PENNOD 10
10:1 A dyma genedlaethau meibion Noa:
Sem, Cham, a Jaffeth; ganwyd meibion hefyd i'r rhai hyn wedi'r dilyw.
10:2 Meibion
Jaffeth oedd Gomer, a Magog, a Madai, a Jafan, a Thubal, a Mesech, a Thiras.
10:3 Meibion
Gomer hefyd; Ascenas, a Riffath, a Thogarma.
10:4 A
meibion Jafan; Elisa, a Tharsis, Cittim, a Dodanim.
10:5 O'r
rhai hyn y rhannwyd ynysoedd y cenhedloedd yn eu gwledydd, pawb wrth eu hiaith
eu hun, trwy eu teuluoedd, yn eu cenhedloedd.
10:6 A
meibion Cham oedd Cus, a Misraim, a Phut, a Chanaan.
10:7 A
meibion Cus; Seba, a Hafila, a Sabta, a Raama, a Sabteca: a meibion Raama;
Seba, a Dedan.
10:8 Cus hefyd a genhedlodd Nimrod: efe a
ddechreuodd fod yn gadarn ar y ddaear.
10:9 Efe
oedd heliwr cadarn gerbron yr ARGLWYDD: am hynny y dywedir, Fel Nimrod, heliwr
cadarn gerbron yr ARGLWYDD.
10:10 A
dechreuad ei frenhiniaeth ef ydoedd Babel, ac Erech, ac Accad, a Chalne, yng
ngwlad Sinar.
10:11 O'r
wlad honno yr aeth Assur allan, ac a adeiladodd Ninefe, a dinas Rehoboth, a
Chala,
10:12 A
Resen, rhwng Ninefe a Chala; honno sydd ddinas fawr.
10:13 Misraim
hefyd a genhedlodd Ludim, ac Anamim, a Lehabim, a Nafftwhim,
10:14 Pathrusim
hefyd a Chasluhim, (o’r rhai y daeth Philistim,) a Chafftorim.
10:15 Canaan
hefyd a genhedlodd Sidon ei gyntaf-anedig, a Heth,
10:16 A'r
Jebusiad, a'r Amoriad, a r Girgasiad,
10:17 A'r
Hefiad, a'r Arciad, a'r Siniad,
10:18 A’r
Arfadiad a'r Semariad, a'r Hamathiad: ac wedi hynny yr ymwasgarodd teuluoedd y
Canaaneaid.
10:19 Terfyn
y Canaaneaid oedd hefyd o Sidon, ffordd yr elych i Gerar, hyd Gasa; y ffordd yr
elych i Sodom, a Gomorra, ac Adma, a Seboim, hyd Lesa.
10:20 Dyma
feibion Cham, yn ôl eu teuluoedd, wrth eu hieithoedd, yn eu gwledydd, ac yn eu
cenhedloedd,
10:21 I
Sem hefyd y ganwyd plant; yntau oedd dad holl feibion Heber, a brawd Jaffeth yr
hynaf.
10:22 Meibion
Sem oedd Elam, ac Assur, ac Arffacsad, a Lud, ac Aram.
10:23 A
meibion Aram; Us, a Hul, a Gether, a Mas.
10:24 Ac
Arffacsad a genhedlodd Sela, a Sela a genhedlodd Heber.
10:25 Ac
i Heber y ganwyd dau o feibion: enw un oedd Peleg; oherwydd yn ei ddyddiau ef y
rhannwyd y ddaear; ac enw ei frawd, Joctan.
10:26 A
Joctan a genhedlodd Almodad, a Saleff, a Hasarmafeth, a Jera,
10:27 Hadoram
hefyd, ac Usal, a Dicla.
10:28 Obal
hefyd, ac Abinael, a Seba,
10:29 Offir
hefyd, a Hafila, a Jobab: Yr hoff rai hyn oedd feibion Joctan.
10:30 A'u
preswylfa oedd o Mesa, ffordd yr elych i Seffar, mynydd y dwyrain.
10:31 Dyma
feibion Sem, wrth eu teuluoedd, yn ôl eu hieithoedd, yn eu gwledydd, trwy eu
cenhedloedd.
10:32 Dyma
deuluoedd meibion Noa, wrth eu cenedlaethau, yn ôl eu cenhedloedd: ac o'r rhai
hyn yr ymrannodd y cenhedloedd ar y ddaear wedi'r dilyw.
PENNOD 11
11:1 A’r holl ddaear ydoedd o un
iaith, ac o un ymadrodd.
11:2 A bu, a hwy yn ymdaith o’r dwyrain, gael
ohonynt wastadedd yn nhir Sinar; ac yno y trigasant.
11:3 A
hwy a ddywedasant wrth ei gilydd, Deuwch, gwnawn briddfeini, a llosgwn yn
boeth: ac yr ydoedd ganddynt briddfeini yn lle cerrig, a chlai oedd ganddynt yn
lle calch.
11:4 A
dywedasant, Moeswch, adeiladwn i ni ddinas, a thŵr, a'i nen hyd y nefoedd,
a gwnawn i ni enw, rhag ein gwasgaru ar hyd wyneb yr holl ddaear,
11:5 A'r
ARGLWYDD a ddisgynnodd i weled y ddinas a'r tŵr a adeiladai meibion
dynion.
11:6 A
dywedodd yr ARGLWYDD, Wele y bobl yn un, ac un iaith iddynt oll, a dyma eu
dechreuad hwynt ar weithio: ac yr awr hon nid oes rwystr arnynt am ddim oll a’r
a amcanasant ei wneuthur.
11:7 Deuwch,
disgynnwn, a chymysgwn yno ei hiaith hwynt, fel na ddeallont iaith ei gilydd.
11:8 Felly
yr ARGLWYDD a'u gwasgaradd hwynt oddi yno ar hyd wyneb yr holl ddaear; a
pheidiasant ag adeiladu’r ddinas.
11:9 Am
hynny y gelwir ei henw hi Babel; oblegid yno y cymysgodd yr ARGLWYDD iaith yr
holl ddaear, ac oddi yno y gwasgarodd yr ARGLWYDD hwynt ar hyd wyneb yr holl
ddaear.
11:10 Dyma
genedlaethau Sem: Sem ydoedd fab can mlwydd, ac a genhedlodd Arffacsad ddwy
flynedd wedi'r dilyw.
11:11 A
Sem a fu farw wedi iddo genhedlu Arffacsad, bum can mlynedd, ac a genhedlodd
feibion a merched.
11:12 Arffacsad
hefyd a fu farw bymtheng mlynedd ar hugain, ac a genhedlodd Sela.
11:13 Ac
Arffacsad a fu fyw gwedi iddo genhedlu Sela, dair o flynyddoedd a phedwar can
mlynedd, ac a genhedlodd feibion a merched.
11:14 Sela
hefyd a fu fyw ddeng mlynedd ar hugain, ac a genhedlodd Heber.
11:15 A
Sela a fu fyw wedi iddo genhedlu Heber, dair o flynyddoedd a phedwar can
mlynedd, ac a genhedlodd feibion a merched.
11:16 Heber
hefyd a fu fyw bedair blynedd ar ddeg ar hugain, ac a genhedlodd Peleg.
11:17 A
Heber a fu fyw wedi iddo genhedlu Peleg, ddeng mlynedd ar hugain a phedwar can
mlynedd, ac a genhedlodd feibion a merched.
11:18 Peleg
hefyd a fu fyw ddeng mlynedd ar hugain, ac a genhedlodd Reu.
11:19 A
Pheleg a fu farw gwedi iddo genhedlu Reu, naw o flynyddoedd a dau can mlynedd,
ac a genhedlodd feibion a merched.
11:20 Reu
hefyd a fu fyw ddeuddeng mlynedd ar hugain, ac a genhedlodd Serug.
11:21 A
Reu a fu fyw wedi iddo genhedlu Serug, saith o flynyddoedd a dau can mlynedd,
ac a genhedlodd feibion a merched.
11:22 Serug
hefyd a fu fyw ddeng mlynedd ar hugain, ac a genhedlodd Nachor.
11:23 A
Serug a fu fyw wedi iddo genhedlu Nachor, ddau can mlynedd, ac a genhedlodd
feibion a merched.
11:24 Nachor
hefyd a fu fyw naw mlynedd ar hugain, ac a genhedlodd Tera.
11:25 A
Nachor a fu fyw wedi iddo genhedlu Tera, onid un flwyddyn chwech ugain mlynedd,
ac a genhedlodd feibion a merched.
11:26 Tera
hefyd a fu fyw ddeng mlynedd a thrigain, ac a genhedlodd Abram, Nachor, a
Haran.
11:27 A
dyma genedlaethau Tera: Tera a genhedlodd Abram, Nachor, a Haran; a Haran a
genhedlodd Lot.
11:28 A
Haran a fu farw o flaen Tera ei dad, yng ngwlad ei enedigaeth, o fewn Ur y
Caldeaid.
11:29 Yna
y cymerodd Abram a Nachor iddynt wragedd: enw gwraig Abram oedd Sarai; ac enw
gwraig Nachor, Milca, merch Haran, tad Milca, a thad Isca.
11:30 A
Sarai oedd amhlantadwy, heb blentyn iddi.
11:31 A
Them a gymerodd Abram ei fab, a Lot fab Haran, mab ei fab, a Sarai ei waudd,
gwraig Abram ei fab; a hwy a aethant allan ynghyd o Ur y Caldeaid, i fyned i
dir Canaan; ac a ddaethant hyd yn Haran, ac a drigasant yno
11:32 A
dyddiau Tera oedd bum mlynedd a dau can mlynedd: a bu farw Tera yn Haran.
PENNOD 12
12:1 A’r ARGLWYDD a ddywedodd wrth
Abram, Dos allan o’th wlad, ac oddi wrth dy genedl, ac o dŷ dy dad, i’r
wlad a ddangoswyf i ti.
12:2 A
mi a’th wnaf yn genhedlaeth fawr, ac a’th fendithiaf, mawrygaf hefyd dy enw; a
thi a fyddi yn fendith.
12:3 Bendithiaf
hefyd dy fendithwyr, a’th felltithwyr a felltigaf: a holl deuluoedd y ddaear a
fendithir ynot ti.
12:4 Yna
yr aeth Abram, fel y llefarasai yr ARGLWYDD wrtho; a Lot a aeth gydag ef ac
Abram oedd fab pymtheng mlwydd a thrigain pan aeth efe allan o Haran.
12:5 Ac
Abram a gymerodd Sarai ei wraig, a Lot mab ei frawd, a’u holl olud a gasglasent
hwy, a’r eneidiau a enillasent yn Haran, ac a aethant allan i fyned i wlad
Canaan; ac a ddaethant i wlad Canaan.
12:6 Ac
Abram a dramwyodd trwy’r tir hyd le Sichem, hyd wastadedd More: a’r Canaaneaid
oedd yn y wlad y pryd hwnnw.
12:7 A’r
ARGLWYDD a ymddangosodd i Abram, ac a ddywedodd, I’th had di y rhoddaf y tir
hwn: yntau a adeiladodd yno allor i’r ARGLWYDD, yr hwn a ymddangosasai iddo.
12:8 Ac
efe a dynnodd oddi yno ir mynydd, o du dwyrain Bethel, ac a estynnodd ei
babell, gan adael Bethel tua’r gorllewin, a llai tua’r dwyrain: ac a adeiladodd
yno allor i’r ARGLWYDD, ac a alwodd ar enw yr ARGLWYDD.
12:9 Ac
Abram a ymdeithiodd, gan fyned ac ymdaith tua’r deau.
12:10 Ac
yr oedd newyn yn y tir; ac Abram a aeth i waered i’r Aifft, i ymdeithio yno, am
drymhau o’r newyn yn y wlad.
12:11 A
bu, ac efe yn nesáu i fyned i mewn i’r Aifft, ddywedyd ohono wrth Sarai ei
wraig, Wele, yn awr mi a wn mai gwraig lân yr olwg wyt ti:
12:12 A
phan welo’r Eifftiaid dydi, hwy a ddywedant, Dyma’i wraig ef; a hwy a’m
lladdant i, a thi a adawant yn fyw.
12:13 Dywed,
atolwg, mai fy chwaer wyt ti: fel y byddo da i mi er dy fwyn di, ac y byddwyf
fyw o’th blegid di.
12:14 A
bu, pan ddaeth Abram i’r Aifft, i’r Eifftiaid edrych ar y wraig, mai glân
odiaeth oedd hi.
12:15 A
thywysogion Pharo a’i gwelsant hi, ac a’i canmolasant hi wrth Pharo: a’r wraig
a gymerwyd i dŷ Pharo.
12:16 Ac
efe a fu dda wrth Abram er ei mwyn hi: ac yr oedd ganddo ef ddefaid a gwartheg,
ac asynnod, a gweision, a morynion, ac asennod, a chamelod.
12:17 A’r
ARGLWYDD a drawodd Pharo a’i dŷ â phlâu mawrion, o achos Sarai gwraig
Abram.
12:18 A
Pharo a alwodd Abram, ac a ddywedodd, Paham y gwnaethost hyn i mi? Paham na fynegaist
i mi mai dy wraig oedd hi?
12:19 Paham
y dywedaist, Fy chwaer yw hi? fel y cymerwn hi yn wraig i mi: ond yr awr hon
wele dy wraig, cymer hi, a dos ymaith.
12:20 A
Pharo a roddes orchymyn i’w ddynion o’i blegid ef: a hwy a’i gollyngasant ef
ymaith, a’i wraig, a’r hyn oll oedd eiddo ef.
PENNOD 13
13:1 Ac Abram a aeth i fyny o’r
Aifft, efe a’i wraig, a’r hyn oll oedd eiddo, a Lot gydag ef, i’r deau.
13:2 Ac
Abram oedd gyfoethog iawn o anifeiliaid, ac o arian, ac aur.
13:3 Ac
efe a aeth ar ei deithiau, o’r deau hyd Bethel, hyd y lle y buasai ei babell ef
ynddo yn y dechreuad, rhwng Bethel a Hai;
13:4 I
le yr allor a wnaethai efe yno o’r cyntaf: ac yno y galwodd Abram ar enw yr
ARGLWYDD.
13:5 Ac
i Lot hefyd, yr hwn a aethai gydag Abram, yr oedd defaid, a gwartheg, a
phebyll.
13:6 A’r
wlad nid oedd abl i’w cynnal hwynt i drigo ynghyd; am fod eu cyfoeth hwynt yn
helaeth, fel na allent drigo ynghyd.
13:7 Cynnen
hefyd oedd rhwng bugeiliaid anifeiliaid Abram a bugeiliaid anifeiliaid Lot: y Canaaneaid
hefyd a’r Pheresiaid oedd yna yn trigo yn y wlad.
13:8 Ac
Abram a ddywedodd wrth Lot, Na fydded cynnen, atolwg, rhyngof fi a thi, na
rhwng fy mugeiliaid i a’th fugeiliaid di; oherwydd brodyr ydym ni.
13:9 Onid
yw yr holl dir o’th flaen di? Ymneilltua, atolwg, oddi wrthyf: os ar y llaw
aswy y troi di, minnau a droaf ar y ddeau; ac os ar y llaw ddeau, minnau a
droaf ar yr aswy.
13:10 A
Lot a gyfododd ei olwg, ac a welodd holl wastadedd yr Iorddonen, mai dyfradwy
ydoedd oll, cyn i’r ARGLWYDD ddifetha Sodom a Gomorra, fel gardd yr ARGLWYDD,
fel tir yr Aifft, ffordd yr elych i Soar.
13:11 A
Lot a ddewisodd iddo holl wastadedd yr Iorddonen, a Lot a aeth tua’r dwyrain:
felly yr ymneilltuasant bob un oddi wrth ei gilydd.
13:12 Abram
a drigodd yn nhir Canaan, a Lot a drigodd yn ninasoedd y gwastadedd, ac a
luestodd hyd Sodom.
13:13 A
dynion Sodom oedd ddrygionus, ac yn pechu yn erbyn yr ARGLWYDD yn ddirfawr.
13:14 A’r
ARGLWYDD a ddywedodd wrth Abram, wedi ymneilltuo o Lot oddi wrtho ef, Cyfod dy
lygaid, ac edrych o’r lle yr wyt ynddo, tua’r gogledd, a’r deau, a’r dwyrain,
a’r gorllewin.
13:15 Canys
yr holl dir a weli, i ti y rhoddaf ef, ac i’th had byth.
13:16 Gwnaf
hefyd dy had di fel llwch y ddaear; megis os dichon gŵr rifo llwch y
ddaear, yna y rhifir dy had dithau.
13:17 Cyfod,
rhodia trwy’r wlad, ar ei hyd, ac ar ei lled; canys i ti y rhoddaf hi.
13:18 Ac
Abram a symudodd ei luest, ac a ddaeth, ac a drigodd yng ngwastadedd Mamre, yr
hwn sydd yn Hebron, ac a adeiladodd yno allor i’r ARGLWYDD.
PENNOD 14
14:1 Bu yn nyddiau Amraffel brenin
Sinar, Arioch brenin Elasar, Cedorlaomer brenin Elam, a Thidal brenin y
cenhedloedd;
14:2 Wneuthur
ohonynt ryfel â Bera brenin Sodom, ac â Birsa brenin Gomorra, â Sinab brenin
Adma, ac â Semeber brenin Seboim, ac â brenin Bela, hon yw Soar.
14:3 Y
rhai hyn oll a ymgyfarfuant yn nyffryn Sidim: hwnnw yw’r môr heli.
14:4 Deuddeng
mlynedd y gwasanaethasant Cedorlaomer, a’r drydedd flwyddyn ar ddeg y
gwrthryfelasant.
14:5 A’r
bedwaredd flwyddyn ar ddeg y daeth Cedorlaomer, a’r brenhinoedd y rhai oedd
gydag ef, ac a drawsant y Reffaimiaid yn Asteroth-Carnaim, a’r Susiaid yn Ham,
a’r Emiaid ya Safe-Ciriathaim,
14:6 A’r
Horiaid yn eu mynydd Seir, hyd wastadedd Paran, yr hwn sydd wrth yr anialwch.
14:7 Yna
y dychwelasant, ac y daethant i Enmispat, honno yw Cades, ac a drawsant holl
wlad yr Amaleciaid, a’r Amoriaid hefyd, y rhai oedd yn trigo yn Haseson-tamar.
14:8 Allan
hefyd yr aeth brenin Sodom, a brenin Gomorra, a brenin Adma, a brerlin Seboim,
a brenin Bela, honno yw Soar: ac yn nyffryn Sidim y lluniaethasant ryfel â
hwynt;
14:9 A
Chedorlaomer brenin Elam, a Thidal breriin y cenhedloedd, ac Amraffel brenin
Sinar, ac Arioch brenin Elasar: pedwar brenin yn erbyn pump.
14:10 A
dyffryn Sidim oedd lawn o byffau clai; a brenhinoedd Sodom a Gomorra a
ffoesant, ac a syrthiasant yno: a’r lleill a ffoesant i’r mynydd.
14:11 A
hwy a gymerasant holl gyfoeth Sodom a Gomorra, a’u holl luniaeth hwynt, ac a
aethant ymaith.
14:12 Cymerasant
hefyd Lot nai fab brawd Abram, a’i gyfoeth, ac a aethant ymaith; oherwydd yn
Sodom yr ydoedd efe yn trigo.
14:13 A
daeth un a ddianghasai, ac a fynegodd i Abram yr Hebread, ac efe yn trigo yng
ngwastadedd, Mamre yr Amoriad, brawd Escol, a brawd Aner; a’r rhai hyn oedd
mewn cynghrair ag Abram.
14:14 A
phan glybu Abram gaethgludo ei frawd, efe a arfogodd o’i hyfforddus weision a
anesid yn ei dŷ ef, ddeunaw a thri chant, ac a ymlidiodd hyd Dan.
14:15 As
efe a ymrannodd yn eu herbyn hwy liw nos, efe a’i weision, ac a’u trawodd
hwynt, ac a’u hymlidiodd hyd Hoba, yr hon sydd o’r tu aswy i Damascus.
14:16 Ac
efe a ddug drachefn yr holl gyfoeth, a’i frawd Lot hefyd, a’i gyfoeth, a ddug
efe drachefn, a’r gwragedd hefyd, a’r bobl.
14:17 A
brenin Sodom a aeth allan i’w gyfarfod ef, (wedi ei ddychwelyd o daro
Cedorlaomer, a’r brenhinoedd oedd gydag ef,) i ddyffryn Safe, hwr, yw. dyffryn
y brenin.
14:18 Melchisedec
hefyd, brenin Salem, a ddug allan fara a gwin; ac efe oedd offeiriad i DDUW
goruchaf:
14:19 Ac
a’i bendithiodd ef, ac a ddywedodd, Bendigedig fyddo Abram gan DDUW goruchaf,
meddiannydd nefoedd a daear:
14:20 A
bendigedig fyddo DUW goruchaf, yr hwn a roddes dy elynion yn dy law. Ac efe a
roddes iddo ddegwm o’r cwbl.
14:21 A
dywedodd brenin Sodom wrth Abram, Dod i mi y dynion, a chymer i ti y cyfoeth.
14:22 Ac
Abram a ddywedodd wrth frenin Sodom, Dyrchefais fy llaw at yr ARGLWYDD DDUW
goruchaf, meddiannydd nefoedd a daear.
14:23 Na
chymerwn o edau hyd garrai esgid, nac o’r hyn oll sydd eiddot ti; rhag dywedyd
ohonot, Myfi a gyfoethogais Abram:
14:24 Ond
yn unig yr hyn a fwytaodd y llanciau, a rhan y gwŷr a aethant gyda mi,
Aner, Escol, a Mamre: cymerrant hwy eu rhan.
PENNOD 15
15:1 Wedi’r pethau hyn, y daeth gair
yr ARGLWYDD at Abram mewn gweledigaeth, gan ddywedyd, Nac ofna, Abram; myfi
ydyw dy darian, dy wobr mawr iawn.
15:2 A
dywedodd Abram, ARGLWYDD DDUW, beth a roddi di i mi? gan fy mod yn myned yn ddi-blant,
a goruchwyliwr fy nhŷ yw Eleasar yma o Damascus.
15:3 Abram
hefyd a ddywedodd, Wele, ni roddaist i mi had; ac wele, fy nghaethwas fydd fy
etifedd.
15:4 Ac
wele air yr ARGLWYDD ato ef, gan ddywedyd, Nid hwn fydd dy etifedd, onid un a
ddaw allan o’tlh ymysgaroedd di fydd dy etifedd.
15:5 Ac
efe a’i dug ef allan, ac a ddywedodd, Golyga yn awr y nefoedd, a rhif y sêr, o
gelli eu cyfrif hwynt: dy wedodd hefyd wrtho, Felly, y bydd dy had di.
15:6 Yntau
a gredodd yn yr ARGLWYDD, ac efe a’i cyfrifodd iddo yn gyfiawnder.
15:7 7
Ac efe a ddywedodd wrtho, Myfi yw yr ARGLWYDD, yr hwn a’th ddygais di allan o
Ur y Caldeaid, i roddi i ti y wlad hon i’w hetifeddu.
15:8 Yntau
a ddywedodd, ARGLWYDD DDUW, trwy ba beth y caf wybod yr etifeddaf hi?
15:9 Ac
efe a ddywedodd wrtho, Cymer i mi anner dair blwydd, a gafr dair blwydd, a
hwrdd tair blwydd, a thurtur, a chyw colomen.
15:10 Ac
efe a gymerth iddo y rhai hyn oll, ac a’u holltodd hwynt ar hyd eu canol, ac a
roddodd bob rhan ar gyfer ei gilydd; ond ni holltodd efe yr adar.
15:11 A
phan ddisgynnai yr adar ar y celaneddau, yna Abram a’u tarfai hwynt.
15:12 A
phan oedd yr haul at fachludo, y syrthiodd trymgwsg ar Abram: ac wele ddychryn,
a thywyllni mawr, yn syrthio arno ef.
15:13 Ac
efe a ddywedodd wrth Abram, Gan wybod gwybydd, y bydd dy had di yn ddieithr
mewn gwlad nid yw eiddynt, ac a’u gwasanaethant, a hwythau a’u cystuddiant
bedwar can mlynedd.
15:14 A’r
genhedlaeth hefyd yr hon a wasanaethant, a farnaf fi: ac wedi hynny y deuant
allan â chyfoeth mawr.
15:15 A
thi a ei at dy dadau mewn heddwch: ti a gleddir mewn henaint teg.
15:16 Ac
yn y bedwaredd oes y dychwelant yma; canys ni chyflawnwyd eto anwiredd yr Amoriaid.
15:17 A
bu, pan fachludodd yr haul, a hi yn dywyll, wele ffwrn yn mygu, a lamp danllyd
yn tramwyo rhwng y darnau hynny.
15:18 Yn
y dydd hwnnw y gwnaeth yr ARGLWYDD gyfamod ag Abram, gan ddywedyd, I’th had di
y rhoddais y wlad hon, o afon yr Aifft hyd yr afon fawr, afon Ewffrates:
15:19 Y
Ceneaid, a’r Cenesiaid, a’r Cadmoniaid.
15:20 Yr
Hethiaid hefyd, a’r Pheresiaid, a’r Reffaimiaid,
15:21 Yr
Amoriaid hefyd, a’r Canaaneaid, a’r Girgasiaid, a’r Jebusiaid.
PENNOD 16
16:1 Sarai hefyd, gwraig Abram, ni
phlantasai iddo; ac yr ydoedd iddi forwyn o Eifftes, a’i henw Agar.
16:2 A
Sarai a ddywedodd wrth Abram; Wele yn awr, yr ARGLWYDD a luddiodd imi blanta:
dos, atolwg, at fy llawforwyn; fe allai y ceir i mi blant ohoni hi: Abram a
wran dawodd ar lais Sarai.
16:3 A
Sarai, gwraig Abram, a gymerodd ei morwyn Agar yn Eifftes, wedi trigo o Abram ddeng mlynedd yn nhir Canaan, a hi
a’i rhoddes i Abram ei gŵr yn wraig iddo.
16:4 Ac
efe a aeth i mewn at Agar, a hi a feichiogodd: a phan welodd hithau feichiogi
ohoni, yr oedd ei meistres yn wael yn ei golwg hi.
16:5 Yna
y dywedodd Sarai wrth Abram, Bydded fy ngham i arnat ti: mi a roddais fy morwyn
i’th fynwes, a hithau a welodd feichiogi ohoni, a gwael ydwyf yn ei golwg hi:
barned yr ARGLWYDD rhyngof fi a thi.
16:6 Ac
Abram a ddywedodd wrth Sarai, Wele dy forwyn yn dy law di: gwna iddi yr hyn a
fyddo da yn dy olwg dy hun: yna Sarai a’i cystuddiodd hi, a hithau a ffodd
rhagddi hi.
16:7 Ac
angel yr ARGLWYDD a’i cafodd hi wrth ffynnon ddwfr, yn yr anialwch, wrth y
ffynnon yn ffordd Sur:
16:8 Ac
ef a ddywedodd, Agar, morwyn Sarai, o ba le y daethost? ac i ba le yr ei di? A
hi a ddywedodd, Ffoi yr ydwyf fi rhag wyneb fy meistres Sarai.
16:9 Ac
angel yr ARGLWYDD a ddywedodd wrthi, Dychwel at dy feistres, ac ymddarostwng
tan ei dwylo hi.
16:10 Angel
yr ARGLWYDD a ddywedodd hefyd wrthi hi, Gan amlhau yr amlhaf dy had di, fel na
rifir ef o luosowgrwydd.
16:11 Dywedodd
angel yr ARGLWYDD hefyd wrthi hi, Wele di yn feichiog, a thi a esgori ar fab,
ac a elwi ei enw ef Ismael: canys yr ARGLWYDD a glybu dy gystudd di.
16:12 Ac
efe a fydd ddyn gwyllt, a’i law yn erbyn pawb, a llaw pawb yn ei erbyn yntau;
ac efe a drig gerbron ei holl frodyr.
16:13 A
hi a alwodd enw yr ARGLWYDD, yr hwn oedd yn llefaru wrthi, Ti, O DDUW, wyt yn
edrych arnaf fi: canys dywedodd, Oni edrychais yma hefyd ar ôl yr hwn sydd yn
edrych arnaf?
16:14 Am
hynny y galwyd y ffynnon Beer-lahai-roi: wele, rhwng Cades a Bered y mae hi.
16:15 Ac
Agar a ymddûg fab i Abram: ac Abram a alwodd enw ei fab a ymddygasai Agar,
Isnmel.
16:16 Ac
Abram oedd fab pedwar ugain mlwydd a chwech o flynyddoedd, pan ymddûg Agar
Ismael i Abram.
PENNOD 17
17:1 A phan oedd Abram onid un mlwydd
cant, yr ymddangosodd yr ARGLWYDD i Abram, ac a ddywedodd wrtho, Myfi yw DUW
Hollalluog; rhodia ger fy mron i, a bydd berffaith.
17:2 A
mi a wnaf fy nghyfamod rhyngof a thi, ac a’th amlhaf di yn aml iawn.
17:3 Yna
y syrthiodd Abram ar ei wyneb; a llefarodd DUW wrtho ef, gan ddywedyd,
17:4 Myfi,
wele, mi a wnaf fy nghyfamod â thi, a thi a fyddi yn dad llawer o genhedloedd.
17:5 A’th
enw ni elwir mwy Abram, onid dy enw fydd Abraham, canys yn dad llawer o
genhedloedd y’th wneuthum.
17:6 A
mi a’th wnaf yn ffrwythlon iawn, ac a wnaf genhedloedd ohonot ti, a brenhinoedd
a ddaw allan ohonot ti.
17:7 Cadarnhaf
hefyd fy nghyfamod rhyngof a thi, ac a’th had ar dy ôl di, trwy eu hoesoedd, yn
gyfamod tragwyddol, i fod yn DDUW i ti, ac i’th had ar dy ôl di.
17:8 A
mi a roddaf i ti, ac i’th had ar dy ôl di, wlad dy ymdaith, sef holl wlad
Canaan, yn etifeddiaeth dragwyddol; a mi a fyddaf yn DDUW iddynt.
17:9 A
Duw a ddywedodd wrth Abraham, Cadw dithau fy nghyfamod i, ti a’th had ar dy ôl,
trwy eu hoesoedd.
17:10 Dyma
fy nghyfamod a gedwch rhyngof fi a chwi, a’th had ar dy ôl di: enwaedir pob
gwryw ohonoch chwi.
17:11 A
chwi a enwaedwch gnawd eich dienwaediad: a bydd yn arwydd cyfamod rhyngof fi a
chwithau.
17:12 Pob
gwryw yn wyth niwrnod oed a enwaedir i chwi trwy eich cenedlaethau; yr hwn a
aner yn tŷ, ac a bryner am arian gan neb dieithr, yr hwn nid yw o’th had
di.
17:13 Gan
enwaedu enwaeder yr hwn a aner yn dy dŷ di, ac a bryner am dy arian di: a
bydd fy nghyfamod yn eich cnawd chwi, yn gyfamod tragwyddol.
17:14 A’r
gwryw dienwaededig, yr hwn nid enwaeder cnawd ei ddienwaediad, torrir ymaith yr enaid hwnnw o fysg ei bobl: oblegid
efe a dorrodd fy nghyfamod i.
17:15 Duw
hefyd a ddywedodd wrth Abraham, Sarai dy wraig ni elwi ei henw Sarai, onid Sara
fydd ei henw hi.
17:16 Bendithiaf
hi hefyd, a rhoddaf i ti fab ohoni: ie bendithiaf hi, fel y byddo yn
genhedloedd; brenhinoedd pobloedd fydd ohoni hi.
17:17 Ac
Abraham a syrthiodd ar ei wyneb, ac a chwarddodd, ac a ddywedodd yn ei galon, A
blentir i fab can mlwydd? ac a blanta Sara yn ferch ddeng mlwydd a phedwar
ugain?
17:18 Ac
Abraham a ddywedodd wrth DDUW, O na byddai fyw Ismael ger dy fron di!
17:19 A
Duw a ddywedodd, Sara dy wraig a ymddŵg i ti fab yn ddiau; a thi a elwi ei
enw ef Isaac: a mi a gadarnhaf fy nghyfamod ag ef yn gyfamod tragwyddol, ac â’i
had ar ei ôl ef
17:20 Am
Ismael hefyd y’th wrandewais: wele, mi a’i bendithiais ef, a mi a’i
ffrwythlonaf ef, ac a’i lluosogaf yn aml iawn: deuddeg tywysog a genhedla efe,
a mi a’i gwnaf ef yn genhediaeth lawr.
17:21 Eithr
fy nghyfamod a gadarnhaf ag Isaac, yr hwn a ymddŵg Sara i ti y pryd hwn, y
flwyddyn nesaf.
17:22 Yna
y peidiodd â llefaru wrtho; a Duw a aeth i fyny oddi wrth Abraham.
17:23 Ac
Abraham a gymerodd Ismael ei fab, a’r rhai oll a anesid yn ei dŷ ef, a’r
rhai oll a brynasai efe â’i arian, pob gwryw o ddynion tŷ Abraham, ac efe
a enwaedodd gnawd eu dienwaediad hwynt o fewn corff y dydd hwnnw, fel y
llefarasai Duw wrtho ef.
17:24 Ac
Abraham oedd fab onid un mlwydd cant, pan enwaedwyd cnawd ei ddienwaediad ef.
17:25 Ac
Ismael ei fab ef yn fab tair blwydd ar ddeg, pan enwaedwyd cnawd ei
ddienwaediad ef.
17:26 O
fewn corff y dydd hwnnw yr enwaedwyd Abraham, ac Ismael ei fab.
17:27 A
holl ddynion ei dŷ ef, y rhai a anesid yn tŷ, ac a brynesid ag arian
gan neb dieithr, a enwaedwyd gydag ef.
PENNOD 18
18:1 A’r ARGLWYDD a ymddangosodd ef
iddo yng ngwastadedd Mamre, ac efe yn eistedd wrth ddrws y babell, yng ngwres y
dydd.
18:2 Ac
efe a gododd ei lygaid, ac a edrychodd, ac wele driwyr yn sefyll ger ei fron: a
phan eu gwelodd, efe a redodd o ddrws y babell i’w cyfarfod hwynt, ac a
ymgrymodd tua’r ddaear,
18:3 Ac
a ddywedodd, Fy Arglwydd, os cefais yn awr ffafr yn, dy olwg di, na ddos
heibio, atolwg, oddi wrth dy was.
18:4 Cymerer,
atolwg, ychydig ddwfr, a golchwch eich traed, a gorffwyswch dan y pren;
18:5 Ac
mi a ddygaf damaid o fara, a chryfhewch eich calon; wedi hynny y cewch fyned ymaith:
oherwydd i hynny y daethoch at eich gwas. A hwy a ddywedasant, Gwna felly, fel
y dywedaist.
18:6 Ac
Abraham a frysiodd i’r babell at Sara, ac a ddywedodd, Paratoa ar frys dair
ffiolaid o flawd peilliaid, tylina, a gwna yn deisennau.
18:7 Ac
Abraham a redodd at y gwartheg, ac a gymerodd lo tyner a da, ac a’i rhoddodd at
y llanc, yr hwn a frysiodd i’w baratoi ef.
18:8 Ac
efe a gymerodd ymenyn, a llaeth, a’r llo a baratoesai efe, ac a’i rhoddes o’u
blaen hwynt: ac efe a safodd gyda hwynt tan y pren; a hwy a fwytasant.
18:9 A
hwy a ddywedasant wrtho ef, Mae Sara dy wraig? Ac efe a ddywedodd, Wele hi yn y
babell.
18:10 Ac
un a ddywedodd, Gan ddychwelyd y dychwelaf atat ynghylch amser bywoliaeth; ac
wele fab i Sara dy wraig. A Sara oedd yn clywed wrth ddrws y babell, yr hwn
oedd o’i ôl ef.
18:11 Abraham
hefyd a Sara oedd hen, wedi myned mewn oedran; a pheidiasai fod i Sara yn ôl
arfer gwragedd.
18:12 Am
hynny y chwarddodd Sara rhyngddi a hi ei hun, gan ddywedyd, Ai gwedi fy
heneiddio y bydd i ini drythyllwch, a’m harglwydd yn hen hefyd?
18:13 A
dywedodd yr ARGLWYDD wrth Abraham, Paham y chwarddodd Sara fel hyn, gan
ddywedyd, A blantaf yn wir, wedi fy heneiddio?
18:14 A
fydd dim yn anodd i’r ARGLWYDD? Ar yr amser nodedig y dychwelaf atat, ynghylch
amser bywoliaeth, a mab fydd i Sara.
18:15 A
Sara a wadodd, gan ddywedyd, Ni chwerddais i: oherwydd hi a ofnodd: Yntau a
ddywedodd, Nage, oblegid ti a chwerddaist.
18:16 A’r
gwŷr a godasant oddi yno, ac a edrychasant tua Sodom: ac Abraham a aeth
gyda hwynt, i’w hanfon hwynt.
18:17 A’r
ARGLWYDD a ddywedodd, A gelaf fi rhag Abraham yr hyn a wnaf?
18:18 Canys
Abraham yn ddiau a fydd ym genhedlaeth fawr a chref, ac ynddo ef y bendithir
holl genhedloedd y ddaear.
18:19 Canys
mi a’i hadwaen ef, y gorchymyn efe i’w blant, ac i’w dylwyth ar ei ôl, gadw
ohonynt ffordd yr ARGLWYDD, gan wneuthur cyfiawnder a barn; fel y dygo’r
ARGLWYDD ar Abraham yr hyn a lefarodd efe amdano.
18:20 Yr
ARGLWYDD hefyd a ddywedodd, Am fod gwaedd Sodom a Gomorra yn ddirfawr, a’u
pechod hwynt yn drwm iawn;
18:21 Disgynnaf
yn awr, ac edrychaf, ai yn ôl ei gwaedd a ddaeth ataf fi, y gwnaethant yn
hollol: ac onid e, mynnaf wybod.
18:22 A’r
gwŷr a droesant oddi yno, ac a aethant tua Sodom: ac Abraham yn sefyll eto
gerbron yr ARGLWYDD.
18:23 Abraham
hefyd a nesaodd, ac a ddywedodd, A ddifethi di y cyfiawn hefyd ynghyd â’r
annuwiol?
18:24 Ond
odid y mae deg a deugain o rai cyfiawn yn y ddinas: a ddifethi di hwynt hefyd,
ac nid arbedi y lle er mwyn y deg a deugain cyfiawn sydd o’i mewn hi?
18:25 Na
byddo i ti wneuthur y cyfryw beth, gan ladd y cyfiawn gyda’r annuwiol, fel y
byddo’r cyfiawn megis yr annuwiol: na byddo hynny i ti: oni wna Barnydd yr holl
ddaear fam?
18:26 A
dywedodd yr ARGLWYDD, Os caf fi yn Sodom ddeg a deugain yn gyfiawn o fewn y
ddinas, mi a arbedaf yr holl fangre er eu mwyn hwynt.
18:27 Ac
Abraham a atebodd, ac a wedodd, Wele yn awr y dechreuais lefaru wrth fy
Arglwydd, a mi ya ac yn lludw.
18:28 Ond
odid bydd pump yn eisiau o’r deg a deugain cyfiawn: a ddifethi di yr holl
ddinas er pump? Yntau a ddywedodd, Na ddifethaf, os caf yno bump a deugain.
18:29 Ac
efc a chwanegodd lefaru wrtho ef eto, ac a ddywedodd, Ond odid ceir yno
ddeugain. Yntau a ddywedodd, Nis gwnaf er mwyn y deugain.
18:30 Ac
efe a ddywedodd, O na ddigied fy Arglwydd os llefaraf: Ceir yno ond odid ddeg
ar hugain. Yntau a ddywedodd, Nis gwnaf os caf yno ddeg ar hugain.
18:31 Yna
y dywedodd efe, Wele yn awr y dechreuais lefaru wrth fy Arglwydd: Ond odid ceir
yno ugain. Yntau a dywedodd, Nis difethaf er mwyn ugain.
18:32 Yna
ydywedodd, O na ddigied fy Arglwydd, a llefaraf y waith hon yn unig: Ond odid
ceir yno ddeg. Yntau a ddywedodd, Nis difethaf er mwyn deg.
18:33 A’r
ARGLWYDD a aeth ymaith pan ddarfu iddo ymddiddan ag Abraham: ac Abraham a
ddychwelodd i’w le ei hun.
PENNOD 19
19:1 A dau angel a ddaeth i Sodom yn
yr hwyr, a Lot yn eistedd ym mhorth Sodom: a phan welodd Lot, efe a gyfododd i’w
cyfarfod hwynt, ac a ymgrymodd â’i wyneb tua’r ddaear;
19:2 Ac efe a ddywedodd, Wele yn awr,
fy Arglwyddi, trowch, atolwg, i dŷ eich gwas; lletywch heno hefyd, a
golchwch eich traed: yna codwch yn fore, ac ewch i’ch taith. A hwy a
ddywedasant, Nage; oherwydd nyni a arhoswn heno yn yr heol.
19:3 Ac efe a fu daer iawn arnynt
hwy: yna y troesant ato, ac y daethant i’w dŷ ef; ac efe a wnaeth iddynt
wledd, ac a bobodd fara croyw, a hwy a fwytasant.
19:4 Eithr cyn gorwedd ohonynt, gwŷr
y ddinas, sef gwŷr Sodom, a amgylchasant o amgylch y tŷ, hen ac
ieuanc, sef yr holl bobl o bob cwr;
19:5 Ac a alwasant ar Lot, ac a ddywedasant
wrtho, Mae y gwŷr a ddaethant atat ti heno? dwg hwynt allan atom ni, fel
yr adnabyddom hwynt.
19:6 Yna y daeth Lot atynt hwy allan
i'r drws, ac a gaeodd y ddôr ar ei ôl;
19:7 Ac a ddywedodd, Atolwg, fy
mrodyr, na wnewch ddrwg.
19:8 Wele yn awr, y mae dwy ferch
gennyf fi, y rhai nid adnabuant ŵr; dygaf hwynt allan atoch chwi yn awr, a
gwnewch iddynt fel y gweloch yn dda: yn unig na wnewch ddim i'r gwŷr hyn;
oherwydd er mwyn hynny y daethant dan gysgod fy nghronglwyd i.
19:9 A hwy a ddywedasant, Saf hwnt:
dywedasant hefyd, Efe a ddaeth i ymdaith yn unig, ac yn awr ai gan farnu y
barna efe? yn awr nyni a wnawn fwy o niwed i ti nag iddynt hwy. A hwy a
bwysasant yn drwm ar y gŵr, sef ar Lot, a hwy a nesasant i dorri'r ddôr.
19:10 A'r gwŷr a estynasant eu
llaw, ac a ddygasant Lot atynt i'r tŷ, ac a gaeasant y ddôr.
19:11 Trawsant hefyd y dynion oedd
with ddrws y tŷ â dallineb, o fychan i fawr, fel y blinasant yn ceisio'r
drws.
19:12 A'r gwŷr a ddywedasant
wrth Lot, A oes gennyt ti yma neb eto? mab yng nghyfraith, a'th feibion, a'th
ferched, a'r hyn oll sydd i ti yn y ddinas, a ddygi di allan o'r fangre hon.
19:13 Oblegid ni a ddinistriwn y lle
hwn; am fod eu gwaedd hwynt yn fawr ger bron yr ARGLWYDD: a'r ARGLWYDD a'n
hanfonodd ni i'w ddinistrio ef.
19:14 Yna yr aeth Lot allan, ac a
lefarodd wrth ei ddawon, y rhai oedd yn priodi ei ferched ef, ac a ddywedodd,
Cyfodwch, deuwch allan o'r fan yma; oherwydd y mae'r ARGLWYDD yn difetha'r
ddinas hon: ac yng ngolwg ei ddawon yr oedd efe fel un yn cellwair.
19:15 Ac ar godiad y wawr, yr
angylion a fuant daer ar Lot, gan ddywedyd, Cyfod, cymer dy wraig, a'th ddwy
ferch, y rhai sydd i'w cael, rhag dy ddifetha di yn anwiredd y ddinas.
19:16 Yntau a oedd hwyrfrydig, a'r gwŷr
a ymaflasant yn ei law ef, ac yn llaw ei wraig, ac yn llaw ei ddwy ferch, am
dosturio o'r ARGLWYDD wrtho ef; ac a'i dygasant ef allan, ac a'i gosodasant o'r
tu allan i'r ddinas.
19:17 Ac wedi iddynt eu dwyn hwynt
allan, efe a ddywedodd, Dianc am dy einioes; nac edrych ar dy ôl, ac na saf yn
yr holl wastadedd: dianc i'r mynydd rhag dy ddifetha.
19:18 A dywedodd Let wrthynt, O nid
felly, fy Arglwydd.
19:19 Wele yn awr, cafodd dy was
ffafr yn dy olwg, a mawrheaist dy drugaredd a wnaethost â mi, gan gadw fy
einioes; ac ni allaf fi ddianc i'r mynydd, rhag i ddrwg fy ngoddiweddyd, a marw
ohonof.
19:20 Wele yn awr, y ddinas hon yn
agos i ffoi iddi, a bechan yw: O gad i mi ddianc yno, (onid bechan yw hi?) a
byw fydd fy enaid.
19:21 Yntau a ddywedodd wrtho, Wele,
mi a ganiateais dy ddymuniad hefyd am y peth hyn, fel na ddinistriwyf y ddinas
am yr hon y dywedaist.
19:22 Brysia, dianc yno; oherwydd ni
allaf wneuthur dim nes dy ddyfod yno: am hynny y galwodd efe enw y ddinas Soar.
19:23 Cyfodasai yr haul ar y ddaear,
pan ddaeth Lot i Soar.
19:24 Yna yr ARGLWYDD a lawiodd ar
Sodom a Gomorra frwmstan a thân oddi wrth yr ARGLWYDD, allan o'r nefoedd.
19:25 Felly y dinistriodd efe y
dinasoedd hynny, a'r holl wastadedd, a holl drigolion y dinasoedd, a chnwd y
ddaear.
19:26 Eithr ei wraig ef a edrychodd
drach ei chefn o'i du ôl ef, a hi a aeth yn golofn halen.
19:27 Ac Abraham a aeth yn fore i'r
lle y safasai efe ynddo gerbron yr ARGLWYDD.
19:28 Ac efe a edrychodd tua Sodom a
Gomorra, a thua holl dir y gwastadedd, ac a edrychodd, ac wele, cyfododd mwg y
tir fel mwg ffwrn.
19:29 A phan ddifethodd DUW
ddinasoedd y gwastadedd, yna y cofiodd DUW am Abraham, ac a yrrodd Lot o ganol
y dinistr, pan ddinistriodd efe y dinasoedd yr oedd Lot yn trigo ynddynt.
19:30 A Lot a esgynnodd o Soar, ac a
drigodd yn y mynydd, a'i ddwy ferch gydag ef: oherwydd efe a ofnodd drigo yn
Soar; ac a drigodd mewn ogof, efe a'i ddwy ferch.
19:31 A dywedodd yr hynaf wrth yr
ieuangaf, Ein tad ni sydd hen, a gŵr nid oes yn y wlad i ddyfod atom ni,
wrth ddefod yr holl ddaear.
19:32 Tyred, rhoddwn i'n tad win i'w
yfed, a gorweddwn gydag ef, fel y cadwom had o'n tad.
19:33 A hwy a roddasant win i'w tad i
yfed y noson honno: a'r hynaf a ddaeth ac a orweddodd gyda'i thad; ac ni wybu
efe pan orweddodd hi, na phan gyfododd hi.
19:34 A thrannoeth y dywedodd yr
hynaf wrth yr ieuangaf, Wele, myfi a orweddais neithiwr gyda'm tad; rhoddwn win
iddo i’w yfed heno hefyd, a dos dithau a gorwedd gydag ef, fel y cadwom had o'n
tad.
19:35 A hwy a roddasant win i'w tad i
yfed y noson honno hefyd: a'r ieuangaf a gododd, ac a orweddodd gydag ef; ac ni
wybu efe pan orweddodd hi, na phan gyfododd hi.
19:36 Felly dwy ferch Lot a
feichiogwyd o'u tad.
19:37 A'r hynaf a esgorodd ar fab, ac
a alwodd ei enw ef Moab: efe yw tad y Moabiaid hyd heddiw.
19:38 A'r ieuangaf, hefyd, a esgorodd
hithau ar fab, ac a alwodd ei enw ef Benammi: efe yw tad meibion Ammon hyd
heddiw.
PENNOD 20
20:1 Ac Abraham a aeth oddi yno i dir y deau,
ac a gyfanheddodd rhwng Cades a Sur, ac a ymdeithiodd yn Gerar.
20:2 A dywedodd Abraham am Sara ei wraig,
Fy chwaer yw hi: ac Abimelech brenhin Gerar a anfonodd, ac a gymerth Sara.
20:3 Yna y daeth DUW at Abimelech,
noswaith, mewn breuddwyd, ac a ddywedodd wrtho, Wele, dyn marw wyt ti am y
wraig a gymeraist, a hithau yn bcrchen gŵr.
20:4 Ond Abimelech ni nesasai ati
hi:, ac efe a ddywedodd, ARGLWYDD, a leddi di genedl gyfiawn hefyd?
20:5 Oni ddywedodd efe wrthyf fi, Fy
chwaer yw hi? a hithau hefyd ei hun a ddywedodd, Fy mrawd yw efe: ym
mherffeithrwydd fy nghalon, ac yng nglendid fy nwylo, y gwneuthum hyn.
20:6 Yna y dywedodd DUW wrtho ef mewn
breuddwyd, Minnau a wn mai ym mherffeithrwydd dy galon y gwnaethost hyn; a mi
a'th ateliais rhag pechu i'm herbyn: am hynny ni adewais i ti gyffwrdd â hi.
20:7 Yn awr gan hynny, dod y wraig
drachefn i'r gŵr; oherwydd proffwyd yw efe, ac efe a weddïa trosot, a
byddi fyw: ond oni roddi hi drachefn, gwybydd y byddi farw yn ddiau, ti a'r
rhai oll ydynt eiddot ti.
20:8 Yna y cododd Abimelech yn fore,
ac a alwodd am ei holl weision, ac a draethodd yr holl bethau hyn wrthynt hwy:
a'r gwŷr a ofnasant yn ddirfawr.
20:9 Galwodd Abimelech hefyd am
Abraham, a dywedodd wrtho, Beth a wnaethost i ni? a pheth a bechais i'th erbyn,
pan ddygit bechod mor fawr arnaf fi, ac ar fy nheyrnas? gwnaethost â mi
weithredoedd ni ddylesid eu gwneuthur.
20:10 Abimelech hefyd a ddywedodd
wrth Abraham, Beth a welaist, pan wnaethost y peth hyn?
20:11 A dywedodd Abraham, Am ddywedyd
ohonof fi. Yn ddiau nid oes ofn DUW yn y lle hwn: a hwy a'm lladdant i o achos
fy ngwraig.
20:12 A hefyd yn wir fy chwaer yw hi:
merch fy nhad yw hi, ond nid merch fy mam; ac y mae hi yn wraig i mi.
20:13 Ond pan barodd DUW i mi grwydra
o dŷ fy nhad, yna y dywedais wrthi hi, Dyma dy garedigrwydd yr hwn a wnei
â mi ym mhob lle y delom iddo; dywed amdanaf fi, Fy mrawd yw efe.
20:14 Yna y cymerodd Abimelech
ddefaid, a gwartheg, a gweision, a morynion, ac a'u rhoddes i Abraham: rhoddes
hefyd iddo ef Sara ei wraig drachefn.
20:15 A dywedodd Abimelech, Wele fy
ngwlad ger dy fron di, trig lle y byddo da yn dy olwg.
20:16 Ac wrth Sara y dywedodd, Wele,
rhoddais i'th frawd fil o ddarnau arian: wele ef yn orchudd llygaid i ti, i'r
rhai oll sydd gyda thi, a chyda phawb eraill: fel hyn y ceryddwyd hi.
20:17 Yna Abraham a weddiodd ar DDUW:
a DUW a iachaodd Abimelech, a'i wraig, a'i forynion; a hwy a blantasant.
20:18 Oherwydd yr ARGLWYDD gan gau a
gaeasai ar bob croth yn nhŷ Abimelech, o achos Sara gwraig Abraham.
PENNOD 21
21:1 A’r ARGLWYDD a ymwelodd â Sara fel y
dywedasai, a gwnaeth yr ARGLWYDD i Sara fel y llefarasai.
21:2 Oherwydd Sara a feichiogodd, ac
a ymddûg i Abraham fab yn ei henaint, ar yr amser nodedig y dywedasai DUW wrtho
ef.
21:3 Ac Abraham a alwodd enw ei fab a
anesid iddo (yr hwn a ymddygasai Sara iddo ef) Isaac.
21:4 Ac Abraham a enwaedodd ar Isaac
ei fab, yn wyth niwrnod oed; fel y gorchmynasai DUW iddo ef.
21:5 Ac Abraham oedd fab can mlwydd,
pan anwyd iddo ef Isaac ei fab.
21:6 A Sara a ddywedodd, Gwnaeth DUW
i mi chwerthin; pob un a glywo a chwardd gyda mi. '
21:7 Hi a ddywedodd hefyd, Pwy a
ddywedasai i Abraham y rhoesai Sara sugn i blant? canys mi a esgorais ar fab yn
ei henaint ef.
21:8 A'r bachgen a gynyddodd, ac a
ddiddyfnwyd: ac Abraham a wnaeth wledd fawr ar y dydd y diddyfnwyd Isaac.
21:9 A Sara a welodd fab Agar yr
Eifftes, yr hwn a ddygasai hi i Abraham, yn gwatwar.
21:10 A hi a ddywedodd wrth Abraham,
Bwrw allan y gaethforwyn hon a'i mab; oherwydd ni chaiff mab y gaethes hon
gydetifeddu â'm mab i Isaac.
21:11 A'r peth hyn fu ddrwg iawn yng
ngolwg Abraham, er mwyn ei fab.
21:12 A Duw a ddywedodd wrth Abraham,
Na fydded drwg yn dy olwg am y llanc, nac am dy gaethforwyn; yr hyn oll a
ddywedodd Sara wrthyt, gwrando ar ei llais: oherwydd yn Isaac y gelwir i ti
had.
21:13 Ac am fab y forwyn gaeth hefyd,
mi a'i gwnaf ef yn genhedlaeth, oherwydd dy had di ydyw ef.
21:14 Yna y cododd Abraham yn fore,
ac a gymerodd fara, a chostrel o ddwfr, ac a'i rhoddes at Agar, gan osod ar ei
hysgwydd hi hynny, a'r bachgen hefyd, ac efe a'i gollyngodd hi ymaith: a hi a
aeth, ac a grwydrodd yn anialwch Beerseba.
21:15 A darfu'r dwfr yn y gostrel; a hi a
fwriodd y bachgen dan un o'r gwŷdd.
21:16 A hi a aeth, ac a eisteddodd ei
hunan ymhell ar ei gyfer, megis ergyd bwa: canys dywedasai, Ni allaf fi edrych
ar y bachgen yn marw. Felly hi a eisteddodd ar ei gyfer, ac a
ddyrchafodd ei llef, ac a wylodd.
21:17 A DUW a wrandawodd ar lais y
llanc; ac angel Duw a alwodd ar Agar o'r nefoedd, ac a ddywedodd wrthi, Beth a
ddarfu i ti, Agar? nac ofna, oherwydd DUW a wrandawodd ar lais y llanc lle y
mae efe.
21:18 Cyfod, cymer y llanc, ac
ymafael ynddo â'th law, oblegid myfi a'i gwnaf ef yn genhedlaeth fawr.
21:19 A Duw a agorodd ei llygaid hi,
a hi a ganfu bydew dwfr; a hi a aeth, ac a lanwodd y gostrel o'r dwfr, ac a ddiododd
y llanc.
21:20 Ac yr oedd DUW gyda'r llanc; ac
efe a gynyddodd, ac a drigodd yn yr anialwch, ac a aeth yn berchen bwa.
21:21 Ac yn anialwch Paran y trigodd
efe; a'i fam a gymerodd iddo ef wraig o wlad yr Aifft.
21:22 Ac yn yr amser hwnnw, Abimelech,
a Phichol tywysog ei lu ef, a ymddiddanasant ag Abraham, gan ddywedyd, DUW sydd
gyda thi yn yr hyn oll yr ydwyt yn ei wneuthur.
21:23 Yn awr gan hynny, twng wrthyf
fi yma i DDUW, na fyddi anffyddlon i mi, nac i'm mab, nac i'm hŵyr: yn ôl
y drugaredd a wneuthum â thi y gwnei di a minnau, ac â'r wlad yr ymdeithiaist
ynddi.
21:24 Ac Abraham a ddywedodd. Mi a dyngaf.
21:25 Ac Abraham a geryddodd Abimelech, o achos
y pydew dwfr a ddygasai gweision Abimelech trwy drais.
21:26 Ac Abimelech a ddywedodd, Nis
gwybûm i pwy a wnaeth y peth hyn: tithau hefyd ni fynegaist i mi, a minnau ni
chlywais hynny hyd heddiw.
21:27 Yna y cymerodd Abraham ddefaid
a gwartheg, ac a'u rhoddes i Abimelech; a hwy a wnaethant gynghrair ill dau.
21:28 Ac Abraham a osododd saith o
hesbinod o'r praidd wrthynt eu hunain.
21:29 Yna y dywedodd Abimelech wrth
Abraham, Beth a wna y saith hesbin hyn a osodaist wrthynt eu hunain?
21:30 Ac yntau a ddywedodd, Canys ti
a gymeri y saith hesbin o'm llaw, i fod yn dystiolaeth mai myfi a gloddiais y
pydew hwn.
21:31 Am hynny efe a alwodd enw y lle
hwnnw Beer-seba: oblegid yno y tyngasant ill dau.
21:32 Felly y gwnaethant gynghrair yn
Beer-seba: a chyfododd Abimelech, a Phichol tywysog ei lu ef, ac a
ddychwelasant i dir y Philistiaid.
21:33 Ac yntau a blannodd goed yn
Beer-seba, ac a alwodd yno ar enw yr ARGLWYDD DDUW tragwyddol.
21:34 Ac Abraham a ymdeithiodd
ddyddiau lawer yn nhir y Philistiaid.
PENNOD 22
22:1 Ac wedi'r pethau hyn y bu i DDUW brofi
Abraham, a dywedyd wrtho, Abraham. Yntau a ddywedodd, Wele fi.
22:2 Yna y dywedodd DUW, Cymer yr awr
hon dy fab, sef dy unig fab Isaac, yr hwn a hoffaist, a dos rhagot i dir
Moreia, ac offryma ef yno yn boethoffrwm ar un o'r mynyddoedd yr hwn a
ddywedwyf wrthyt.
22:3 Ac Abraham a foregododd, ac a
gyfrwyodd ei asyn, ac a gymerodd ei ddau lace gydag ef, ac Isaac ei fab; ac a
holltodd goed y poethoffrwm, ac a gyfododd, ac a aeth i'r lle a ddywedasai DUW
wrtho.
22:4 Ac ar y trydydd dydd y
dyrchafodd Abraham ei lygaid, ac efe a welai'r lle o hirbell.
22:5 Ac Abraham a ddywedodd wrth ei
lanciau, Arhoswch chwi yma gyda'r asyn; a mi a'r llanc a awn hyd acw, ac a
addolwn, ac a ddychwelwn atoch.
22:6 Yna y cymerth Abraham goed y
poethoffrwm, ac a'i gosododd ar Isaac ei fab; ac a gymerodd y tân, a'r gyllell
yn ei law ei hun: a hwy a aethant ill dau ynghyd.
22:7 A llefarodd Isaac wrth Abraham
ei dad, ac a ddywedodd, Fy nhad. Yntau a ddywedodd, Wele fi, fy mab. Yna eb
efe, Wele dân a choed; ond mae oen y poethoffrwm?
22:8 Ac Abraham a ddywedodd, Fy mab,
DUW a edrych iddo ei hun am oen y poethoffrwm. Felly yr aethant ill dau ynghyd:
22:9 Ac a ddaethant i'r lle a
ddywedasai DUW wrtho ef; ac yno yr adeiladodd Abraham allor, ac a osododd y
coed mewn trefn, ac a rwymodd Isaac ei fab, ac a'i gosododd ef ar yr allor, ar
uchaf y coed.
22:10 Ac Abraham a estynnodd ei law,
ac a gymerodd y gyllell i ladd ei fab;
22:11 Ac angel yr ARGLWYDD a alwodd
arno ef o'r nefoedd, ac a ddywedodd, Abraham, Abraham. Yntau a ddywedodd, Wele
fi.
22:12 Ac efe a ddywedodd, Na ddod dy
law ar y llanc, ac na wna ddim iddo: oherwydd gwn weithian i ti ofni DUW, gan
nad ateliaist dy fab, dy unig fab, oddi wrthyf fi.
22:13 Yna y dyrchafodd Abraham ei
lygaid, ac a edrychodd; ac wele o'i ôl ef hwrdd, wedi ei ddal erbyn ei gyrn
mewn drysni: ac Abraham a aeth ac a gymerth yr hwrdd, ac a'i hoffrymodd yn
boethoffrwm yn lle ei fab.
22:14 Ac Abraham a alwodd enw y lle
hwnnw JEHOFAH-jire; fel y dywedir heddiw. Ym mynydd yr ARGLWYDD y gwelir.
22:15 Ac angel yr ARGLWYDD a alwodd
ar Abraham yr ail waith o'r nefoedd;
22:16 Ac a ddywedodd, I mi fy hun y
tyngais, medd yr ARGLWYDD, oherwydd gwneuthur ohonot y peth hyn, ac nad
atebaist dy fab, dy unig fab:
22:17 Mai gan fendithio y'th
fendithiaf, a chan amlhau yr amlhaf dy had, fel sêr y nefoedd, ac fel y tywod
yr hwn sydd ar lan y môr; a'th had a feddianna borth ei elynion;
22:18 Ac yn dy had di y bendithir
holl genhedloedd y ddaear: o achos gwrando ohonot ar fy llais i.
22:19 Yna Abraham a ddychwelodd at ei
lanciau; a hwy a godasant, ac a aethant ynghyd i Beer-seba: ac Abraham a
drigodd yn Beer-seba.
22:20 Darfu hefyd, wedi'r pethau hyn,
fynegi i Abraham, gan ddywedyd, Wele, dug Milca hithau hefyd blant i Nachor dy
frawd;
22:21 Hus ei gyntaf-anedig, a Bus ei
frawd; Cemuel hefyd tad Aram,
22:22 A Chesed, a Haso, a Phildas, ac
Idlaff, a Bethuel.
22:23 A Bethuel a genhedlodd Rebeca:
yr wyth hyn a blantodd Milca i Naohor brawd Abraham.
22:24 Ei ordderchwraig hefyd, a'i
henw Reuma, a esgorodd hithau hefyd ar Teba, a Gaham, a Thahas, a Maacha.
PENNOD 23
23:1 Ac oes Sara ydoedd gan mlynedd a saith
mlynedd ar hugain; dyma flynyddoedd oes Sara.
23:2 A
Sara a fu farw yng Nghaer-Arba; honno yw Hebron yn nhir Canaan: ac Abraham a
aeth i alaru am Sara, ac i wylofain amdani hi.
23:3 Yna
y cyfododd Abraham i fyny oddi gerbron ei gorff marw, ac a lefarodd wrth
feibion Heth, gan ddywedyd,
23:4 Dieithr
ac alltud ydwyf fi gyda chwi; rhoddwch i mi feddiant beddrod gyda chwi, fel y
claddwyf fy marw allan o'm golwg.
23:5 A
meibion Heth a atebasant Abraham, gan ddywedyd wrtho,
23:6 Clyw
ni, fy arglwydd: tywysog DUW wyt ti yn ein phth: cladd dy farw yn dy ddewis o'n
beddau ni: ni rwystr neb ohonom ni ei fedd i ti i gladdu dy farw.
23:7 Yna
y cyfododd Abraham, ac a ymgrymodd i bobl y tir, sef i feibion Heth;
23:8 Ac
a ymddiddanodd â hwynt, gan ddywedyd, Os yw eich ewyllys i mi gael claddu fy
marw allan o'm golwg, gwrandewch fi, ac eiriolwch trosof fi ar Effron fab
Sohar; i
23:9 Ar
roddi ohono ef i mi yr ogof Machpela, yr hon sydd eiddo ef, ac sydd yng nghwr
ei faes, er ei llawn werth o arian rhodded hi i mi, yn feddiant beddrod yn eich
plith chwi.
23:10 Ac
Effron oedd yn aros ymysg meibion Heth: ac Effron yr Hethiad a atebodd Abraham,
lle y clywodd meibion Heth, yng ngŵydd pawb a ddeuent i borth ei ddinas
ef, gan ddywedyd,
23:11 Nage,
fy arglwydd, clyw fi: rhoddais y maes i ti, a'r ogof sydd ynddo, i ti y
rhoddais hi, yng ngŵydd meibion fy mhobl y rhoddais hi i ti: cladd di dy
farw.
23:12 Ac Abraham a ymgrymodd o flaen pobl
y tir.
23:13 Ac
efe a lefarodd wrth Effron lle y clybu pobl y tir, gan ddywedyd, Eto, os tydi
a'i rhoddi, atolwg, gwrando fi; rhoddaf werth y maes, cymer gennyf, a mi a
gladdaf fy marw yno.
23:14 Ac
Effron a atebodd Abraham, gan ddywedyd wrtho,
23:15 Gwrando
fi, fy arglwydd; y tir a dâl bedwar can sici o arian: beth yw hynny rhyngof fi
a thithau? am hynny cladd dy farw.
23:16 Felly
Abraham a wrandawodd ar Effron: a phwysodd Abraham i Effroia yr arian, a
ddywedasai efe lle y clybu meibion Heth: pedwar can sici o arian cymeradwy
ymhlith marchnadwyr.
23:17 Felly
y sicrhawyd maes Effron, yr hwn oedd ym Machpela, yr hon oedd o flaen Mamre, y
maes a'r ogof oedd ynddo, a phob pren a'r a oedd yn y maes, ac yn ei holl
derfynau o amgylch.
23:18 Yn feddiant i Abraham, yng ngolwg meibion
Heth, yng ngŵydd pawb a ddelynt i borth ei ddinas ef.
23:19 Ac
wedi hynny Abraham a gladdodd Sara ei wraig yn ogof maes Machpela, o flaen
Mamre; honno yw Hebron, yn nhir Canaan.
23:20 A
sicrhawyd y maes, a'r ogof yr hon oedd ynddo, i Abraham, yn feddiant beddrod,
oddi wrth feibion Heth.
PENNOD 24
24:1 Ac Abraham oedd hen, wedi myned yn
oedrannus; a'r ARGLWYDD a fendithiasai Abraham ym mhob dim.
24:2 A dywedodd Abraham wrth ei was
hynaf yn ei dŷ, yr hwn oedd yn llywodraethu ar yr hyn oll a'r a oedd
ganddo, Gosod, atolwg, dy law dan fy morddwyd:
24:3 A mi a bataf i ti dyngu i
ARGLWYDD DDUW y nefoedd, a DUW y ddaear, na chymerech wraig i'm mab i o ferched
y Canaaneaid, y rhai yr ydwyf yn trigo yn eu mysg:
24:4 Ond i'm gwlad i yr ei, ac at fy
nghenedl i yr ei di, ac a gylmeri wraig i'm mab Isaac.
24:5 A'r gwas a ddywedodd wrtho ef,
Ond odid ni fyn y wraig ddyfod ar fy ôl i i'r wlad hon: gan ddychwelyd a
ddychwelaf dy fab di i'r tir y daethost allan ohono?
24:6 A dywedodd Abraham wrtho, Gwylia
arnat rhag i ti ddychwelyd fy mab i yno.
24:7 ARGLWYDD DDUW y nefoedd, yr hwn
a'm cymerodd i o dŷ fy nhad, ac o wlad fy nghenedl, yr hwn hefyd a
ymddiddanodd â mi, ac a dyngodd wrthyf, gan ddywedyd, I'th had di y rhoddaf y
tir hwn; efe a enfyn ei angel o’th flaen di, a thi a gymeri wraig i'm mab oddi
yno.
24:8 At os y wraig ni fyn ddyfod ar
dy ôl di, yna glân fyddi oddi wrth fy llw hwn: yn unig na ddychwel di fy mab i
yno.
24:9 A'r gwas a osododd ei law dan forddwyd
Abraham ei feistr, ac a dyngodd iddo am y peth hyn.
24:10 A chymerodd y gwas ddeg camel,
o gamelod ei feistr, ac a aeth ymaith: (canys holl dda ei feistr oedd dan ei
law ef;) ac efe a gododd, ac a aeth i Mesopotamia, i ddinas Nachor.
24:11 Ac efe a wnaeth i'r camelod
orwedd o'r tu allan i’r ddinas, wrth bydew dwfr ar brynhawn, ynghylch yr amser
y byddai metched yn dyfod allan i dynnu dwfr.
24:12 Ac efe a ddywedodd, O ARGLWYDO
DDUW fy meistr Abraham, atolwg, pâr i mi lwyddiant heddiw; a gwna drugaredd â'm
meistr Abraham.
24:13 Wele fi yn sefyll wrth y
ffynnon ddwfr, a merched gwŷr y ddinas yn dyfod allan i dynnu dwfr:
24:14 A bydded, mai y llances y
dywedwyf wrthi, Gogwydda, atolwg, dy ystên, fel yr yfwyf; os dywed hi, Yf, a mi
a ddiodaf dy gamelod di hefyd; honno a ddarperaist i'th was Isaac: ac wrth hyn
y caf wybod wneuthur ohonot ti drugaredd â'm meistr.
24:15 A bu, cyn darfod iddo lefaru,
wele Rebeca yn dyfod allan, (yr hon a anesid i Bethuel fab Milca, gwraig
Nachor, brawd Abraham,) a'i hystên ar ei hysgwydd.
24:6 A'r llances oedd deg odiaeth yr
owWg, yn forwyn, a heb i ŵr ei hadnabod; a hi a aeth i waered i'r ffynnon,
ac a lanwodd ei hystên, ac a ddaeth i fyny.
24:17 A'r gwas a redodd i'w
chyfarfod, ac a ddywedodd, Atolwg, gad i mi yfed ychydig ddwfr o'th ystên.
24:18 A hi a ddywedodd, Yf, fy
meistr: a hi a frysiodd, ac a ddisgynnodd ei hystên ar ei llaw, ac a'i diododd
ef.
24:19 A phan ddarfu iddi ei ddiodi
ef, hi a ddywedodd, Tynnaf hefyd i'th gamelod, hyd oni ddarffo iddynt yfed.
24:20 A hi a frysiodd, ac a
dywalltodd ei hystên i'r cafn, ac a redodd eilwaith i'r pydew i dynnu, ac a
dynnodd i'w holl gamelod ef.
24:21 A'r gŵr, yn synnu o'i
phlegid hi, a dawodd, i wybod a lwyddasai yr ARGLWYDD ei daith ef, ai naddo.
24:22 A bu, pan ddarfu i'r camelod
yfed, gymryd o'r gwr glustlws aur, yn banner sici ei bwys; a dwy freichled i'w
dwylo hi, yn ddeg sici o aur eu pwys.
24:23 Ac efe a ddywedodd, Merch pwy
ydwyt ti? mynega i mi, atolwg: a oes lle i ni i letya yn nhŷ dy dad?
24:24 A hi a ddywedodd wrtho, Myfi
ydwyf ferch i Bethuel fab Milca, yr hwn a ymddûg hi i Nachor.
24:25 A hi a ddywedodd wrtho ef, Y
mae gwellt ac ebran ddigon gennym ni, a lle i letya.
24:26 A'r gŵr a ymgrymodd, ac a
addolodd yr ARGLWYDD.
24:27 Ac a ddywedodd, Bendigedig
fyddo ARGLWYDD DDUW fy meistr Abraham, yr hwn ni adawodd fy meistr heb ei
drugaredd a'i ffyddlondeb: yr ydwyf fi ar y ffordd; dug yr ARGLWYDD fi i dŷ
brodyr fy meistr.
24:28 A'r llances a redodd, ac a
fynegodd yn nhŷ ei mam y pethau hyn.
24:29 Ac i Rebeca yr oedd brawd, a'i
enw Laban: a Laban a redodd at y gŵr allan i'r ffynnon.
24:30 A phan welodd efe y clustlws,
a'r breichledau am ddwylo ei chwaer, a phan glywodd efe eiriau Rebeca ei chwaer
yn dywedyd. Fel hyn y dywedodd y gŵr wrthyf fi; yna efe a aeth at y gŵr;
ac wele efe yn sefyll gyda'r camelod wrth y ffynnon.
24:31 Ac efe a ddywedodd. Tyred i mewn,
ti fendigedig yr ARGLWYDD; paham y sefi di allan? canys mi a baratoais y tŷ,
a lle i'r camelod.
24:32 A'r gwr a aeth i'r tŷ: ac
yntau a ryddhaodd y camelod, ac a roddodd wellt ac ebran i'r camelod; a dwfr i
olchi ei draed ef, a thraed y dynion oedd gydag ef.
24:33 A gosodwyd bwyd o'i flaen ef i
fwyta; ac efe a ddywedodd, Ni fwytaf hyd oni thraethwyf fy negesau. A dywedodd
yntau, Traetha.
24:34 Ac efe a ddywedodd, Gwas
Abraham ydwyf fi.
24:35 A'r ARGLWYDD a fendithiodd fy
meistr yn ddirfawr, ac efe a gynyddodd: canys rhoddodd iddo ddefaid, a
gwartheg, ac arian, ac aur, a gweision, a morynion, a chamelod, ac asynnod.
24:36 Sara hefyd gwraig fy meistr a
ymddûg fab i'm meistr, wedi ei heneiddio hi; ac efe a roddodd i hwnnw yr hyn
oll oedd ganddo.
24:37 A'm meistr a'm tyngodd i, gan
ddywedyd, Na chymer wraig i'm mab i o ferched y Canaaneaid, y rhai yr ydwyf yn
trigo yn eu tir.
24:38 Ond ti a ei i dŷ fy nhad,
ac at fy nhylwyth, ac a gymeri wraig i'm mab.
24:39 A dywedais with fy meistr, Fe
allai na ddaw y wraig ar fy ôl i.
24:40 Ac efe a ddywedodd wrthyf, Yr
ARGLWYDD yr hwn y rhodiais ger ei fron, a enfyn ei angel gyda thi, ac a lwydda
dy daith di; a thi a gymeri wraig i'm mab i o'm tylwyth, ac o dŷ fy nhad.
24:41 Yna y byddi rydd oddi wrth fy
llw, os ti a ddaw at fy nhylwyth; ac oni roddant i ti, yna y byddi rydd oddi
wrth fy llw.
24:42 A heddiw y deuthum at y
ffynnon, ac a ddywedais, ARGLWYDD DDUW fy meistr Abraham, os ti sydd yr awr hon
yn llwyddo fy nhaith, yr hon yr wyf fi yn myned arni:
24:43 Wele fi yn sefyll wrth y
ffynnon ddwfr; a'r forwyn a ddelo allan i dynnu, ac y dywedwyf wrthi, Dod i mi,
atolwg, ychydig ddwfr i'w yfed o'th ystên;
24:44 Ac a ddywedo wrthyf finnau, Yf
di, a thynnaf hefyd i'th gamelod: bydded honno y wraig a ddarparodd yr ARGLWYDD
i fab fy meistr.
24:45 A chyn darfod i mi ddywedyd yn
fy nghalon, wele Rebeca yn dyfod allan, a'i hystên ar ei hysgwydd; a hi a aeth
i waered i'r ffynnon, ac a dynnodd: yna y dywedais wrthi, Dioda fi, atolwg.
24:46 Hithau a frysiodd, ac a
ddisgynnodd ei hystên oddi arni, ac a ddywedodd, Yf; a mi a ddyfrhaf dy gamelod
hefyd. Felly yr yfais; a hi a ddyfrhaodd y camelod hefyd.
24:47 A mi a ofynnais iddi, ac a
ddywedais, Merch pwy ydwyt ti? Hithau a ddywedodd, Merch Bethuel mab Nachor, yr
hwn a ymddûg Milca iddo ef. Yna y gosodais y clustlws wrth ei hwyneb, a'r
breichledau am ei dwylo hi:
24:48 Ac a ymgrymais, ac a addolais
yr ARGLWYDD, ac a fendithiais ARGLWYDD DDUW fy meistr Abraham, yr hwn a'm
harweiniodd ar hyd yr iawn ffordd, i gymryd merch brawd fy meistr i'w fab ef.
24:49 Ac yn awr od ydych chwi yn
gwneuthur trugaredd a ffyddlondeb â'm meistr, mynegwch i mi: ac onid e,
mynegwch i mi; fel y trowyf ar y llaw ddeau, neu ar y llaw aswy.
24:50 Yna yr atebodd Laban a Bethuel,
ac a ddywedasant, Oddi wrth yr ARGLWYDD y daeth y peth hyn: ni allwn ddywedyd
wrthyt ddrwg, na da.
24:51 Wele Rebeca o'th flaen; cymer
hi, a dos, a bydded wraig i fab dy feistr, fel y llefarodd yr ARGLWYDD.
24:52 A phan glybu gwas Abraham eu
geiriau hwynt, yna efe a ymgrymodd hyd lawr i'r ARGLWYDD.
24:53 A thynnodd y gwas allan dlysau
arian, a thiysau aur, a gwisgoedd, ac a'u roddodd i Rebeca: rhoddodd hefyd
bethau gwerthfawr i'w brawd hi, ac i'w mam.
24:54 A hwy a fwytasant ac a yfasant,
efe a'r dynion oedd gydag ef, ac a letyasant dros nos: a chodasant yn fore; ac
efe a ddywedodd, Gollyngwch fi at fy meistr.
24:55 Yna y dywedodd ei brawd a'i
mam, Triged y llances gyda ni ddeng niwrnod o'r lleiaf; wedi hynny hi a gaiff
fyned.
24:56 Yntau a ddywedodd wrthynt, Na
rwystrwch fi, gan i'r ARGLWYDD lwyddo fy nhaith; gollyngwch fi, fel yr elwyf at
y meistr.
24:57 Yna y dywedasant, Galwn ar y
llances, a gofynnwn iddi hi.
24:58 A hwy a alwasant ar Rebeca, a dywedasant
wrthi, A ei di gyda'r gwr hwn? A hi a ddywedodd, Af.
24:59 A hwy a ollyngasant Rebeca eu
chwaer, a'i mamaeth, a gwas Abraham, a’i ddynion;
24:60 Ac a fendithiasant Rebeca, ac a
ddywedasant wrthi, Ein chwaer wyt, bydd di fil fyrddiwn; ac etifedded dy had
borth ei gaseion.
24:61 Yna y cododd Rebeca, a'i
llancesau, ac a farchogasant ar y camelod, ac a aethant ar ôl y gŵr; a'r
gwas a gymerodd Rebeca, ac a aeth ymaith.
24:62 Ac Isaac oedd yn dyfod o ffordd
pydew Lahai-roi; ac efe oedd yn trigo yn nhir y deau.
24:63 Ac Isaac a aeth allan i fyfyrio
yn y maes, ym min yr hwyr; ac a ddyrchafodd ei lygaid, ac a edrychodd, ac wele
y camelod yn dyfod.
24:64 Rebeca hefyd a ddyrchafodd ei
llygaid; a phan welodd hi Isaac, hi a ddisgynnodd oddi ar y camel.
24:65 Canys hi a ddywedasai wrth y
gwas, Pwy yw y gŵr hwn sydd yn rhodio yn y maes i'n cyfarfod ni? A'r gwas
a ddywedasai, Fy meistr yw efe: a hi a gymerth orchudd, ac a ymwisgodd.
24:66 A'r gwas a fynegodd i Isaac yr
hyn oll a wnaethai efe.
24:67 Ac Isaac a'i dug hi i mewn i
babell Sara ei fam; ac efe a gymerth Rebeca, a hi a aeth yn wraig iddo, ac efe
a'i hoffodd hi: ac Isaac a ymgysurodd ar ôl ei fam.
PENNOD 25
25:1 Abraham a gymerodd eilwaith wraig, a'i
henw Cetura.
25:2 A hi a esgorodd iddo ef Simran,
a Jocsan, a Medan, a Midian, ac Isbac, a Sua.
25:3 A Jocsan a genhedlodd Seba, a
Dedan: a meibion Dedan oedd Assurim, a Letusim, a Lewmmim.
25:4 A meibion Midian oedd Effa, ac
Effer, a Hanoch, ac Abida, ac Eldaa: yr holl rai hyn oedd feibion Cetura.
25:5 Ac Abraham a roddodd yr hyn oll
oedd ganddo i Isaac.
25:6 Ac i feibion gordderchwragedd Abraham
y rhoddodd Abraham roddion; ac efe a'u hanfonodd hwynt oddi wrth Isaac ei fab,
tua'r dwyrain, i dir y dwyrain, ac efe eto yn fyw.
25:7 A dyma ddyddiau blynyddoedd
einioes Abraham, y rhai y bu efe fyw; can mlynedd a phymtheng mlynedd a thri
ugain.
25:8 Ac Abraham a drengbdd, ac a fu
farw mewn oed teg, yn hen, ac yn gyflawm o ddyddiau; ac efe a gasglwyd at ei
bobl.
25:9 Ac Isaac ac Ismael ei feibion
a'i claddasant ef yn ogof Machpela, ym maes Effron fab Sohar yr Hethiad, yr hwn
sydd o flaen Mamre;
25:10 Y maes a brynasai Abraham gan
feibion Heth; yno y claddwyd Abraham, a Sara ei wraig.
25:11 Ac wedi marw Abraham, bu hefyd
i DDUW fendithio Isaac ei fab ef: ac Isaac a drigodd wrth ffynnon Lahai-roi.
25:12 A dyma genedlaethau Ismael, fab
Abraham, yr hwn a ymddûg Agar yr Eifftes, morwyn Sara, i Abraham.
25:13 A dyma enwau meibion Ismaet,
erbyn eu henwau, trwy eu cenedlaethau: Nebaioth cyntaf-anedig Ismael, a Chedar,
ac Adbeel, a Mibsam,
25:14 Misma hefyd, a Duma, a Massa,
25:15 Hadar, a Thema, Jetur, Naffis,
a Chedema.
25:16 Dyma hwy meibion Ismael, a
dyrna eu henwau hwynt wrth eu trefydd, ac wrth eu cestyll; yn ddeuddeg o
dywysogion yn ôl eu cenhedloedd.
25:17 A dyma flynyddoedd einioes
Ismael; can mlynedd a dwy ar bymtheg at hugain o flynyddoedd: yna y trengodd,
ac y bu farw, ac y casglwyd ef at ei bobl.
25:18 Preswyliasant hefyd o Hafila
hyd Sur, yr hon sydd o flaen yr Aifft, ffordd yr ei di i Asyria: ac yng ngŵydd
ei holl frodyr y bu efe farw.
25:19 A dyma genedlaethau Isaac fab Abraham:
Abraham a genhedlodd Isaac.
25:20 Ac Isaac oedd fab deugain
mlwydd pan gymerodd efe Rebeca ferch Bethuel y Syriad, o Mesopotamia, chwaer
Laban y Syriad, yn wraig iddo.
25:21 Ac Isaac a weddïodd ar yr
ARGLWYDD dros ei wraig, am ei bod hi yn amhlantadwy, a'r ARGLWYDD a wrandawodd
arno ef, a Rebeca ei wraig ef a feichiogodd.
25:22 A'r plant a ymwthiasant â’i
gilydd yn ei chroth hi: yna y dywedddd hi, Os felly, beth a wnaf fi fel hyn? A
hi a aeth i ymofyn â'r ARGLWYDD.
25:23 A'r ARGLWYDD a ddywedodd wrthi
hi, Dwy genedl sydd yn dy groth di, a dau fath ar bobl a wahenir o'th fru di;
a'r naill bobl fydd cryfach na'r llall, a'r hynaf a wasanaetha'r ieuangaf.
25:24 A phan gyflawnwyd ei dyddiau hi
i esgor, wele, gefeilliaid oedd yn ei chroth hi.
25:25 A'r cyntaf a ddaeth allan yn
goch drosto i gyd fel cochl flewog: a galwasant ei enw ef Esau.
25:26 Ac wedi hynny y daeth ei frawd
ef allan, a'i law yn ymaflyd yn sawdl Esau, a galwyd ei enw ef Jacob. Ac Isaac
oedd fab trigain mlwydd pan anwyd hwynt.
25:27 A'r llanciau a gynyddasant: ac
Esau oedd ŵr yn medru hela, a gŵr o'r maes, a Jacob oedd ŵr
disyml, yn cyfanheddu mewn pebyll.
25:28 Isaac hefyd oedd hoff ganddo Esau,
am ei fod yn bwyta o'i helwriaeth ef: a Rebeca a hoffai Jacob.
25:29 A Jacob a ferwodd gawl: yna
Esau a ddaeth o'r maes, ac efe yn ddiffygiol.
25:36 A dywedodd Esau wrth Jacob, Gad
i mi yfed, atolwg, o'r cawl coch yma; oherwydd diffygiol wyf fi: am hynny y
galwyd ei enw ef Edom.
25:31 A dywedodd Jacob, Gwerth di
heddiw i mi dy enedigaeth-fraint.
25:32 A dywedodd Esau, Wele fi yn
myned i farw, a pha les a wna'r enedigaeth-fraint hon i mi?
25:33 A dywedodd Jacob, Twng i mi
heddiw. Ac efe a dyngodd iddo; ac efe a werthodd ei enedigaeth-fraint i Jacob.
25:34 A Jacob a roddes i Esau fara a
chawl ffacbys, ac efe a fwytaodd, ac a yfodd, ac a gododd, ac a aeth ymaith:
felly y diystyrodd Esau ei enedigaeth-fraint.
PENNOD 26
26:1 A bu newyn yn y tir, heblaw y newyn cyntaf
a fuasai yn nyddiau Abraham: ac Isaac a aeth at Abimelech brenin y Philistiaid
i Gerar;
26:2 A'r ARGLWYDD a ymddangosasai
iddo ef, ac a ddywedasai, Na ddos i waered i'r Aifft: aros yn y wlad a
ddywedwyf fi wrthyt.
26:3 Ymdeithia yn y wlad hon, a mi a
fyddaf gyda thi, ac a'th fendithiaf; oherwydd i ti ac i'th had y rhoddaf yr
holl wledydd hyn, a mi a gyflawnaf fy llw a dyngais wrth Abraham dy dad.
26:4 A mi a amlhaf dy had di fel sêr
y nefoedd, a rhoddaf i'th had di yr holl wledydd hyn: a holl genedlaethau y
ddaear a fendithir yn dy had di:
26:5 Am wrando o Abraham ar fy llais
i, a chadw fy nghadwraeth, fy ngorchmynion, fy neddfau, a'm cyfreithiau.
26:6 Ac Isaac a drigodd yn Gerar.
26:7 A gwŷr y lle hwnnw a
ymofynasant am ei wraig ef. Ac efe a ddywedodd, Fy chwaer yw hi; canys ofnodd
ddywedyd, Fy ngwraig yw, rhag (eb efe) i ddynion y lle hwnnw fy lladd i am
Rebeca: canys yr ydoedd hi yn deg yr olwg.
26:8 A bu, gwedi ei fod ef yno
ddyddiau lawer, i Abimelech brenin y Philistiaid edrych trwy'r ffenestr, a
chanfod, ac wele Isaac yn chwarae â Rebeca ei wraig.
26:9 Ac Abimelech a alwodd ar Isaac,
ac a ddywedodd, Wele, yn ddiau dy wraig yw hi: a phaham y dywedaist, Fy chwaer
yn hi? Yna y dywedodd Isaac wrtho, Am ddywedyd ohonof, Rhag fy marw o’i phlegid
hi.
26:10 A dywedodd Abimelech, Paham y
gwnaethost hyn â ni? hawdd y gallasai un o'r bobl orwedd gyda'th wraig di; fel
y dygasit arnom ni bechod.
26:11 A gorchmynnodd Abimelech i'r
holl bobl, gan ddywedyd, Yr hwn a gyffyrddo â'r gŵr hwn, neu â'i wraig, a
leddir yn farw.
26:12 Ac Isaac a heuodd yn y tir
hwnnw, ac a gafodd y flwyddyn honno y can cymaint. A'r ARGLWYDD a'i bendithiodd
ef.
26:13 A'r gŵr a gynyddodd, ac a
aeth rhagddo, ac a dyfodd hyd onid aeth yn fawr iawn.
26:14 Ac yr oedd ganddo ef gyfoeth o
ddefaid, a chyfoeth o wartheg, a gweision lawer: a'r Philistiaid a
genfigenasant wrtho ef.
26:15 A'r holl bydewau y rhai a
gloddiasai gweision ei dad ef, yn nyddiau Abraham ei dad ef, y Philistiaid a'u
caeasant hwy, ac a'u llanwasant â phridd.
26:16 Ac Abhimelech a ddywedodd wrth
Isaac, Dos oddi wrthym ni; canys ti a aethost yn gryfach o lawer na nyni.
26:17 Ac Isaac a aeth oddi yno, ac a
wersyllodd yn nyffryn Gerar, ac a breswyliodd yno.
26:18 Ac Isaac eilwaith a gloddiodd y
pydewau dwfr y rhai a gloddiasent yn nyddiau Abraham ei dad ef, ac a gaeasai'r
Philistiaid wedi marw Abraham, ac a enwodd enwau arnynt, yn ôl yr enwau a
enwasai ei dad ef arnynt hwy.
26:19 Gweision Isaac a gloddiasant
hefyd yn y dyffryn, ac a gawsant yno ffynnon o ddwfr rhedegog.
26:20 A bugeiliaid Gerar a
ymrysonasant â bugeiliaid Isaac, gan ddywedyd, y dwfr sydd eiddom ni. Yna efe a
alwodd enw y ffynnon, Esec, oherwydd ymgynhennu ohonynt ag ef.
26:21 Cloddiasant hefyd bydew arall;
ac ymrysonasant am hwnnw; ac efe a alwodd ei enw ef Sitna.
26:22 Ac efe a fudodd oddi yno, ac a
gloddiodd bydew arall, ac nid ymrysonasant am hwnnw: ac efe a alwodd ei enw ef
Rehoboth, ac a ddywedodd, Canys yn awr yr ehangodd yr ARGLWYDD arnom, a ni a
ffrwythwn yn y tir.
26:23 Ac efe a aeth i fyny oddi yno i
Beer-seba.
26:24 A'r ARGLWYDD a ymddangosodd
iddo y noson honno, ac a ddywedodd, Myfi yw DUW Abraham dy dad di: nac ofna,
canys byddaf gyda thi, ac a'th fendithiaf, ac a luosogaf dy had er mwyn Abraham
fy ngwas.
26:25 Ac efe a adeiladodd yno allor,
ac a alwodd ar enw yr ARGLWYDD; ac yno y gosododd efe ei babell: a gweision
Isaac a gloddiasant yno bydew.
26:26 Yna y daeth Abimelech ato ef o
Gerar, ac Ahussath ei gyfaill, a Phichol tywysog ei lu.
26:27 Ac Isaac a ddywedodd wrthynt,
Paham y daethoch chwi ataf fi; gan i chwi fy nghasau, a'm gyrru oddi wrthych?
26:28 Yna y dywedasant, Gan weled ni
a welsom fod yr ARGLWYDD gyda thi: a dywedasom, Bydded yn awr gynghrair rhyngom
ni, sef rhyngom ni a thi; a gwnawn gyfamod â thi;
26:29 Na wnei i ni ddrwg, megis na
chyffyrddasom ninnau â thi, a megis y gwnaethom ddaioni yn unig â thi, ac y'th
anfonasom mewn heddwch; ti yn awr wyt fendigedig yr ARGLWYDD.
26:30 Ac efe a wnaeth iddynt wledd; a
hwy a fwytasant ac a yfasant.
26:31 Yna y codasant yn fore, a hwy a
dyngasant bob un i'w gilydd: ac Isaac a'u gollyngodd hwynt ymaith, a hwy a
aethant oddi wrtho ef mewn heddwch.
26:32 A'r dydd hwnnw y bu i weision
Isaac ddyfod, a mynegi iddo ef o achos y pydew a gloddiasent; a dywedasant
wrtho, Cawsom ddwfr.
26:33 Ac efe a'i galwodd ef Seba: am
hynny enw y ddinas yw Beer-seba hyd y dydd hwn.
26:34 Ac yr oedd Esau yn fab deugain
mlwydd, ac efe a gymerodd yn wraig, Judith ferch Beeri yr Hethiad, a Basemath
ferch Elon yr Hethiad.
26:35 A hwy oeddynt chwerwder ysbryd
i Isaac ac i Rebeca.
PENNOD 27
27:1 A bu, wedi heneiddio o Isaac, a thywyllu
ei lygaid fel na welai, alw ohono ef Esau ei fab hynaf, a dywedyd wrtho, Fy
mab. Yntau a ddywedodd wrtho ef, Wele fi.
27:2 Ac
efe a ddywedodd, Wele, mi a heneiddiais yn awr, ac nis gwn ddydd fy marwolaeth.
27:3 Ac
yn awr cymer, atolwg, dy offer, dy gawell saethau, a'th fwa, a dos allan i'r
maes, a hela i mi helfa.
27:4 A
gwna i mi flasusfwyd o'r fath a garaf, a dwg i mi, fel y bwytawyf; fel y'th
fendithio fy enaid cyn fy marw.
27:5 A
Rebeca a glybu pan ddywedodd
Isaac wrth Esau ei fab: ac Esau a aeth i'r maes, i hela helfa i'w dwyn.
27:6 A
Rebeca a lefarodd wrth Jacob ei mab, gan ddywedyd, Wele, clywais dy dad yn
llefaru wrth Esau dy frawd, gan ddywedyd,
27:7 Dwg
i mi helfa, a gwna i mi flasusfwyd, fel y bwytawyf, ac y'th fendithiwyf gerbron
yr ARGLWYDD cyn fy marw.
27:8 Ond
yn awr, fy mab, gwrando ar fy llais i, am yr hyn a orchmynnaf i ti.
27:9 Dos
yn awr i'r praidd, a chymer i mi oddi yno ddau fyn gafr da; a mi a'n gwnaf
hwynt yn fwyd blasus i'th dad, o'r fath a gar efe.
27:10 A
thi a'u dygi i'th dad, fel y bwytao, ac y'th fendithio cyn ei farw.
27:11 A
dywedodd Jacob wrth Rebeca ei fam, Wele Esau fy mrawd yn ŵr blewog, a
minnau yn ŵr llyfn:
27:12 Fy
nhad, ond odid, a'm teimla; yna y byddaf yn ei olwg ef fel twyllwr; ac a ddygaf
arnaf felltith, ac nid bendith.
27:13 A'i
fam a ddywedodd wrtho, Arnaf fi y byddo dy felltith, fy mab, yn unig gwrando ar
fy llais; dos a dwg i mi.
27:14 Ac
efe a aeth, ac a gymerth y mynnod, ac a'u dygodd at ei fam: a'i fam a wnaeth
fwyd blasus o'r fath a garai ei dad ef.
27:15 Rebeca
hefyd a gymerodd hoff wisgoedd Esau ei mab hynaf, y rhai oedd gyda hi yn tŷ,
ac a wisgodd Jacob ei mab ieuangaf.
27:16 A
gwisgodd hefyd grwyn y mynnod geifr am ei ddwylo ef, ac am lyfndra ei wddf ef:
27:17 Ac
a roddes y bwyd blasus, a'r bara a arlwyasai hi, yn llaw Jacob ei mab.
27:18 Ac
efe a ddaeth at ei dad, ac a ddywedodd, Fy nhad. Yntau a ddywedodd, Wele fi:
pwy wyt ti, fy mab?
27:19 A
dywedodd Jacob wrth ei dad, Myfi yw Esau dy gyntaf-anedig: gwneuthum fel y
dywedaist wrthyf: cyfod, atolwg, eistedd, a bwyta o'm helfa, fel y'm bendithio
dy enaid.
27:20 Ac
Isaac a ddywedodd wrth ei fab, Pa fodd, fy mab, y cefaist mor fuan â hyn? Yntau
a ddywedodd. Am i'r
ARGLWYDD dy DDUW beri iddo ddigwyddo o'm blaen.
27:21 A
dywedodd Isaac wrth Jacob, Tyred yn nes yn awr, fel y'th deimlwyf, fy mab; ai
tydi yw fy mab Esau, ai nad e.
27:22 A
nesaodd Jacob at Isaac ei dad:
yntau a'i teimlodd; ac a ddywedodd, Y llais yw llais Jacob; a'r dwylo, dwylo
Esau ydynt.
27:23 Ac
nid adnabu efe ef, am fod ei ddwylo fel dwylo ei frawd Esau, yn flewog: felly
efe a'i bendithiodd ef.
27:24 Dywedodd
hefyd, Ai ti yw fy mab Esau? Yntau a ddywedodd, Myfi yw.
27:25 Ac
efe a ddywedodd, Dwg yn nes ataf fi, a mi a fwytaf o helfa fy mab, fel y'th
fendithio fy enaid. Yna y dug ato ef, ac efe a fwytaodd: dug iddo win hefyd ac
efe a yfodd.
27:26 Yna
y dywedodd Isaac ei dad wrtho ef, Tyred yn nes yn awr, a chusana fi, fy mab.
27:27 Yna
y daeth efe yn nes, ac a'i cusanodd ef; ac a aroglodd arogl ei wisgoedd ef, ac a'i
bendithiodd ef, ac a ddywedodd, Wele arogl fy mab fel arogl maes, yr hwn a
fendithiodd yr ARGLWYDD.
27:28 A
rhodded DUW i ti o wlith y nefoedd, ac o fraster y ddaear, ac amldra o ŷd
a gwin:
27:29 Gwasanaethed
pobloedd dydi, ac ymgrymed cenhedloedd i ti: bydd di arglwydd ar dy frodyr, ac
ymgrymed meibion dy fam i ti: melltigedig fyddo a’th felltithio, a bendigedig
a'th fendithio.
27:30 A
bu, pan ddarfu i Isaac fendithio Jacob, ac i Jacob yn brin fyned allan o ŵydd
Isaac ei dad, yna Esau ei frawd a ddaeth o'i hela.
27:31 Ac
yntau hefyd a wnaeth fwyd blasus, ac a'i dug at ei dad; ac a ddywedodd wrth ei
dad, Cyfoded fy nhad, a bwytaed o helfa ei fab, fel y'm bendithio dy enaid.
27:32 Ac
Isaac ei dad a ddywedodd wrtho, Pwy wyt ti? Yntau a ddywedodd, Myfi yw dy fab,
dy gyntaf-anedig Esau.
27:33 Ac
Isaac a ddychrynodd a dychryn
mawr iawn, ac a ddywedodd, Pwy? pa le mae yr hwn a heliodd helfa, ac a'i dug
i mi, a mi a fwyteais o'r cwbl cyn dy ddyfod, ac a'i bendithiais ef? bendigedig
hefyd fydd efe.
27:34 Pan
glybu Esau eiriau ei dad, efe a waeddodd â gwaedd fawr a chwerw iawn, ac a
ddywedodd wrth ei dad, Bendithia fi, ie finnau, fy nhad.
27:35 Ac
efe a ddywedodd, Dy frawd a ddaeth mewn twyll, ac a ddug dy fendith di.
27:36 Dywedodd
yntau, Onid iawn y gelwir ei enw ef Jacob? canys efe a'm disodlodd i ddwy waith
bellach: dug fy ngenedigaeth-fraint; ac wele, yn awr efe a ddygodd fy mendith:
dywedodd hefyd, Oni chedwaist gyda thi fendith i minnau?
27:37 Ac
Isaac a atebodd, ac a ddywedodd wrth Esau, Wele, mi a'i gwneuthum ef yn
arglwydd i ti, a rhoddais ei holl frodyr yn weision iddo ef; ag ŷd a gwin
y cynheliais ef: a pheth a wnafi tithau, fy mab, weithian?
27:38 Ac
Esau a ddywedodd wrth ei dad, Ai un fendith sydd gennyt, fy nhad? bendithia
finnau, finnau hefyd, fy nhad. Felly Esau a ddyrchafodd ei lef, ac a wylodd.
27:39 Yna
yr atebodd Isaac ei dad, ac a ddywedodd wrtho, Wele, ym mraster y ddaear y bydd
dy breswylfod, ac ymysg gwlith y nefoedd oddi uchod;
27:40 Wrth
dy gleddyf hefyd y byddi fyw, a'th frawd a wasanaethi: ond bydd amser pan
feistrolech di, ac y torrech ei iau ef oddi am dy wddf.
27:41 Ac
Esau a gasaodd Jacob, am y fendith a'r hon y bendithiasai ei dad ef: ac Esau a
ddywedodd yn ei galon, Nesau y mae dyddiau galar fy nhad; yna lladdaf Jacob fy
mrawd.
27:42 A
mynegwyd i Rebeca eiriau Esau ei mab hynaf. Hithau a anfonodd, ac a alwodd am
Jacob ei mab ieuangaf, ac a ddywedodd wrtho, Wele, Esau dy frawd sydd yn
ymgysuro o'th blegid di, ar fedr dy ladd di.
27:43 Ond
yn awr, fy mab, gwrando ar fy llais: cyfod, ffo at Laban fy mrawd, i Haran;
27:44 Ac aros gydag ef ychydig ddyddiau, hyd oni chilio llid dy frawd;
27:45 Hyd oni chilio digofaint dy frawd oddi wrthyt, ac
anghofio ohono ef yr hyn a wnaethost iddo: yno yr anfonaf ac y’th gyrchaf oddi
yno. Paham y byddwn yn amddifad ohonoch eich dau mewn un dydd?
27:46 Dywedodd Rebeca hefyd wrth
Isaac, Blinais ar fy einioes oherwydd merched Heth: os cymer Jacob wraig o
ferched Heth, fel y rhai hyn o ferched y wlad, i ba beth y chwenychwn fy
einioes?
PENNOD 28
28:1 Yna y galwodd Isaac ar Jacob, ac a’i
bendithiodd ef: efe a orchmynnodd iddo hefyd, ac a ddywedodd wrtho, Na chymer
wraig o ferched Canaan.
28:2 Cyfod, dos i Mesopotamia, Bethuel
tad dy fam; a chymer i ti wraig oddi yno, o ferched Laban brawd dy fam:
28:3 A DUW Hollalluog a’th fendithio,
ac i’th ffrwythlono, ac a’th luosogo, fel y byddech yn gynulleidfa pobloedd:
28:4 Ac a roddo i ti fendith Abraham,
i ti ac i’th had gyda thi, i etifeddu ohonot dir dy ymdaith, yr hwn a roddodd
DUW i Abraham.
28:5 Felly Isaac a anfonodd ymaith Jacob, ac efe a aeth i Mesopotamia, at Laban
fab Bethuel y Syriad, brawd Rebeca, mam Jacob ac Esau.
28:6 Pan welodd Esau fendithio o Isaac Jacob, a’i anfon
ef i Mesopotamia, i gymryd iddo wraig oddi yno, a gorchymyn iddo wrth ei
fendithio, gan ddywedyd, Na chymer wraig o ferched Canaan;
28:7 A gwrando o Jacob ar ei dad, ac ar ei fam, a’i
fyned i Mesopotamia;
28:8 Ac Esau yn gweled mai drwg oedd merched Canaan yng
ngolwg Isaac ei dad;
28:9 Yna Esau a aeth at Ismael, ac gymerodd Mahalath
merch Ismael mab Abraham, chwaer Nebaioth, yn wraig iddo, at ei wragedd eraill.
28:10 A Jacob a aeth allan o Beer-seba ac a aeth tua
Haran.
28:11 Ac a ddaeth ar ddamwain i fangre, ac a letyodd yno
dros nos; oblegid machludo’r.haul: ac efe a gymerth o gerrig y lle hwnnw, ac a
osododd dan ei ben, ac a gysgodd yn y fan honno.
28:12 Ac efe a freuddwydiodd; ac wele ysgol yn sefyll ar
y ddaear, a’i phen yn cyrhaeddyd i’r nefoedd: ac wele angylion DUW yn dringo ac
yn disgyn ar hyd-ddi.
28:13 Ac wele yr ARGLWYDD yn sefyll arni: ac efe a
ddywedodd, Myfi yw ARGLWYDD DDUW Abraham dy dad, a DUW Isaac; y tir yr wyt ti
yn gorwedd arno, i ti y rhoddaf ef, ac i’th had.
28:14 A’th had di fydd fel llwch y ddaear; a thi a dorri
allan i’r gorllewin, ac i’r dwyrain, ac i’r gogledd, ac i’r deau: a holl
deuluoedd y ddaear a fendithir ynot ti, ac yn dy had di.
28:15 Ac wele fi gyda thi; ac mi a’th gadwaf pa le
bynnag yr elych, ac a’th ddygaf drachefn i’r wlad hon: oherwydd ni’th adawaf,
hyd oni wnelwyf yr hyn a leferais wrthyt.
28:16 A Jacob a ddeffrodd o’i gwsg; ac a ddywedodd, Diau
fod yr ARGLWYDD yn y lle hwn, ac nis gwyddwn i.
28:17 Ac efe a ofnodd, ac a ddywedodd, Mor ofnadwy yw’r
lle hwn! nid oes yma onid tŷ i DDUW, a dyma borth y nefoedd.
28:18 A Jacob a gyfododd yn fore, ac a gymerth y garreg
a osodasai efe dan ei ben, ac efe a’i gosododd hi yn golofn, ac a dywalltodd
olew ar ei phen hi.
28:19 Ac efe a alwodd enw y lle hwnnw, Bethel: ond Lus
fuasai enw y ddinas o’r cyntaf.
28:20 Yna yr addunodd Jacob adduned, gan ddywedyd, Os
DUW fydd gyda myfi, ac a’m ceidw yn y ffordd yma, yr hon yr ydwyf yn ei
cherdded, a rhoddi i mi fara i’w fwyta, a dillad i’w gwisgo,
28:21 A dychwelyd ohonof mewn heddwch i dŷ fy nhad;
yna y bydd yr ARGLWYDD yn DDUW i mi.
28:22 A’r garreg yma, yr hon a osodais yn golofn, a fydd
yn dŷ DDUW; ac o’r hyn oll a roddech i mi gan ddegymu mi a’i degymaf i ti.
PENNOD 29
29:1 A Jacob a gymerth ei daith, ac a aeth i
wlad meibion y dwyrain.
29:2 Ac efe a edrychodd, ac wele
bydew yn y maes, ac wele dair diadell o ddefaid yn gorwedd wrtho; oherwydd o'r
pydew hwnnw y dyfrhaent y diadelloedd: a charreg fawr oedd ar enau'r pydew.
29:3 Ac yno y cesglid yr holl
ddiadelloedd: a hwy a dreiglent y garreg oddi ar enau'r pydew, ac a ddyfrhaent
y praidd; yna y rhoddent y garreg drachefn ar enau'r pydew yn ei lle.
29:4 A dywedodd Jacob wrthynt, Fy
mrodyr, o ba le yr ydych chwi? A hwy a ddywedasant, O Haran yr ydym ni.
29:5 Ac efe a ddywedodd wrthynt, A adwaenoch
chwi Laban fab Nachor? A hwy a ddywedasant, Adwaenom.
29:6 Yntau a ddywedodd wrthynt hwy, A
oes llwyddiant iddo ef? A hwy a ddywedasant, Oes, llwyddiant: ac wele Rahel ei
ferch ef yn dyfod gyda'r defaid.
29:7 Yna y dywedodd efe, Wele eto y
dydd yn gynnar, nid yw bryd casglu'r anifeiliaid: dyfrhewch y praidd, ac ewch,
a bugeiliwch.
29:8 A hwy a ddywedasant, Ni allwn
ni, hyd oni chasgler yr holl ddiadelloedd, a threiglo ohonynt y garreg oddi ar
wyneb y pydew; yna y dyfrhawn y praidd.
29:9 Tra yr ydoedd efe eto yn llefaru
wrthynt, daeth Rahel hefyd gyda'r praidd oedd eiddo ei thad; oblegid hi oedd yn
bugeilio.
29:10 A phan welodd Jacob Rahel ferch
Laban brawd ei fam, a phraidd Laban brawd ei fam; yna y nesaodd Jacob, ac a
dreiglodd y garreg oddi ar enau'r pydew, ac a ddyfrhaodd braidd Laban brawd ei
fam.
29:11 A Jacob a gusanodd Rahel, ac a
ddyrchafodd ei lef, ac a wylodd.
29:12 A mynegodd Jacob i Rahel, mai brawd
ei thad oedd efe, ac mai mab Rebeca oedd efe: hithau a redodd, ac a fynegodd
i'w thad.
29:13 A phan glybu Laban hanes Jacob
mab ei chwaer, yna efe a redodd i'w gyfarfod ef, ac a'i cofleidiodd ef, ac a'i
cusanodd, ac a'i dug ef i'w dŷ: ac efe a fynegodd i Laban yr holl bethau
hyn.
29:14 A dywedodd Laban wrtho ef. Yn
ddiau fy asgwrn i a'm cnawd ydwyt ti. Ac efe a drigodd gydag ef fis o ddyddiau.
29:15 A Laban a ddywedodd wrth Jacob,
Ai oherwydd mai fy mrawd wyt ti, y'm gwasanaethi yn rhad? mynega i mi beth fydd
dy gyflog?
29:16 Ac i Laban yr oedd dwy o
ferched: enw yr hynaf oedd Lea, ac enw yr ieuangaf Rahel.
29:17 A llygaid Lea oedd weiniaid;
ond Rahel oedd deg ei phryd, a glandeg yr olwg.
29:18 A Jacob a hoffodd Rahel; ac a
ddywedodd, Mi a'th wasanaethaf di saith mlynedd am Rahel dy ferch ieuangaf.
29:19 A Laban a ddywedodd, Gwell yw
ei rhoddi hi i ti, na'i rhoddi i ŵr arall; aros gyda mi.
29:20 Felly Jacob a wasanaethodd am
Rahel saith mlynedd: ac yr oeddynt yn ei olwg ef fel ychydig ddyddiau, am fod
yn hoff ganddo efe hi.
29:21 A dywedodd Jacob wrth Laban,
Moes i mi fy ngwraig, (canys cyflawnwyd fy ny ddiau,) fel yr elwyf ati hi.
29:22 A Laban a gasglodd holl ddynion
y fan honno, ac a wnaeth wledd.
29:23 Ond bu yn yr hwyr, iddo gymryd
Lea ei ferch, a'i dwyn hi ato ef; ac yntau a aeth ati hi.
29:24 A Laban a roddodd iddi Silpa ei
forwyn, yn forwyn i Lea ei ferch.
29:25 A bu, y bore, wele Lea oedd hi:
yna y dywedodd efe wrth Laban, Paham y gwnaethost hyn i mi? onid am Rahel y'th wasanaethais?
a phaham y'm twyllaist?
29:26 A dywedodd Laban, Ni wneir
felly yn ein gwlad ni, gan roddi yr ieuangaf o flaen yr hynaf.
29:27 Cyflawna di wythnos hon, a ni a
roddwn i ti hon hefyd, am y gwasanaeth a wasanaethi gyda mi eto saith mlynedd
eraill.
29:28 A Jacob a wnaeth felly, ac a
gyflawnodd ei hwythnos hi: ac efe a roddodd Rahel ei ferch yn wraig iddo.
29:29 Laban hefyd a roddodd i Rahel
ei ferch, Bilha ei forwyn, yn forwyn iddi hi.
29:30 Ac efe a aeth hefyd at Rahel,
ac a hoffodd Rahel yn fwy na Lea, ac a wasanaethodd gydag ef eto saith mlynedd
eraill.
29:31 A phan welodd yr ARGLWYDD mai
cas oedd Lea, yna efe a agorodd ei chroth hi: a Rahel oedd amhlantadwy.
29:32 A Lea a feichiogodd, ac a
esgorodd ar fab, ac a alwodd ei enw ef Reuben: oherwydd hi a ddywedodd, Diau
edrych o'r ARGLWYDD ar fy nghystudd; canys yn awr fy ngŵr a'm hoffa i.
29:33 A hi a feichiogodd eilwaith, ac
a esgorodd ar fab, ac a ddywedodd. Am glywed o'r ARGLWYDD mai cas ydwyf fi, am
hynny y rhoddodd efe i mi hwn hefyd: a hi a alwodd ei enw ef Simeon.
29:34 A hi a feichiogodd drachefn, ac
a esgorodd ar fab, ac a ddywedodd, Fy ngŵr weithian a lyn yn awr wrthyf
fi, canys plentais iddo dri mab: am hynny y galwyd ei enw ef Lefi.
29:35 A hi a feichiogodd drachefn, ac
a esgorodd ar fab, ac a ddywedodd, Weithian y moliannaf yr ARGLWYDD: am hynny y
galwodd ei enw ef Jwda. A hi a beidiodd â phlanta.
PENNOD 30
30:1 Pan welodd Rahel na phlantasai hithau
i Jacob, yna Rahel a genfigennodd wrth ei chwaer, ac a ddywedodd wrth Jacob,
Moes feibion i mi, ac onid e mi a fyddaf farw.
30:2 A chyneuodd llid Jacob wrth Rahel, ac
efe a ddywedodd, Ai myfi sydd yn lle DUW, yr hwn a ataliodd ffrwyth y groth
oddi wrthyt ti?
30:3 A dywedodd hithau, Wele fy llawforwyn
Bilha, dos i mewn ati hi, a hi a blanta ar fy ngliniau i, fel y caffer plant i
minnau hefyd ohoni hi.
30:4 A hi a roddes ei llawforwyn Bilha
iddo ef yn wraig, a Jacob a aeth i mewn ati.
30:5 A Bilha a feichiogodd, ac a ymddûg
fab i Jacob.
30:6 A Rahel a ddywedodd, DUW a'm barnodd
i, ac a wrandawodd hefyd ar fy llais, ac a roddodd i mi fab: am hynny hi a
alwodd ei enw ef Dan.
30:7 Hefyd Bilha, llawforwyn Rahel, a
feichiogodd eilwaith, ac a ymddûg yr ail fab i Jacob.
30:8 A Rahel a ddywedodd, Ymdrechais
ymdrechiadau gorchestol â'm chwaer, a gorchfygais: a hi a alwodd ei enw ef
Nafftali.
30:9 Pan welodd Lea beidio ohoni â
phlanta, hi a gymerth ei llawforwyn Silpa, ac a'i rhoddes hi yn wraig i Jacob.
30:10 A Silpa, llawforwyn Lea, a ymddûg
fab i Jacob.
30:11 A Lea a ddywedodd, Y mae tyrfa yn
dyfod: a hi a alwodd ei enw ef Gad.
30:12 A Silpa, llawforwyn Lea, a ymddûg yr
ail fab i Jacob.
30:13 A Lea a ddywedodd, Yr ydwyf yn
ddedwydd; oblegid merched a'm galwant yn ddedwydd: a hi a alwodd ei enw ef
Aser.
30:14 Reuben hefyd a aeth yn nyddiau
cynhaeaf gwenith, ac a gafodd fandragorau yn y maes, ac a'u dug hwynt at Lea ei
fam: yna Rahel a ddywedodd wrth Lea, Dyro, atolwg, i mi o fandragorau dy fab.
30:15 Hithau a ddywedodd wrthi, Ai bychan
yw dwyn ohonot fy ngŵr? a fynnit ti hefyd ddwyn mandragorau fy mab? A
Rahel a ddywedodd, Cysged gan hynny gyda thi heno am fandragorau dy fab.
30:16 A Jacob a ddaeth o'r maes yn yr
hwyr; a Lea a aeth allan i'w gyfarfod ef, ac a ddywedodd, Ataf fi y deui:
oblegid gan brynu y'th brynais am fandragorau fy mab. Ac efe a gysgodd gyda hi y nos
honno.
30:17 A DUW a
wrandawodd ar Lea a hi a feichiogodd, ac a ymddûg y pumed mab i Jacob.
30:18 A Lea a ddywedodd, Rhoddodd DUW fy
ngwobr i mi, oherwydd rhoddi ohonof fi fy llawforwyn i'm gŵr: a hi a
alwodd ei enw ef Issachar.
30:19 Lea hefyd a feichiogodd eto, ac a
ymddûg y chweched mab i Jacob.
30:20 A Lea a ddywedodd, Cynysgaeddodd DUW
fyfi a chynhysgaeth dda; fy ngŵr a drig weithian gyda mi, oblegid chwech o
feibion a ymddygais iddo ef: a hi a alwodd ei enw ef Sabulon.
30:21 Ac wedi hynny hi a esgorodd ar
ferch, ac a alwodd ei henw hi Dina.
30:22 A DUW a gofiodd Rahel, a DUW a wrandawodd
aml, ac a agorodd ei chroth hi
30:23 A hi a feichiogodd, ac a esgorodd ar
fab, ac a ddywedodd, DUW a dynnodd fy ngwarthrudd ymaith.
30:24 A hi a alwodd ei enw ef Joseff, gan
ddywedyd, Yr ARGLWYDD a ddyry yn ychwaneg i mi fab arall.
30:25 A bu, wedi esgor o Rahel ar Joseff,
ddywedyd o Jacob wrth Laban, Gollwng fi ymaith, fel yr elwyf i'm bro, ac i'm
gwlad fy hun.
30:26 Dyro fy ngwragedd i mi, a'm plant, y
rhai y gwasanaethais amdanynt gyda thi, fel yr elwyf ymaith: oblegid ti a
wyddost fy ngwasanaeth a wneuthum i ti.
30:27 A Laban a ddywedodd wrtho, Os cefais
ffafr yn dy olwg, na syfl: da y gwn i’r ARGLWYDD fy mendithio i o'th blegid di.
30:28 Hefyd efe a ddywedodd, Dogna dy
gyflog arnaf, a mi a'i rhoddaf. Y
30:29 Yntau a ddywedodd wrtho, Ti a
wyddost pa ddelw y gwasanaethais dydi; a pha fodd y bu dy anifeiliaid di gyda
myfi.
30:30 0blegid
ychydig oedd yr hyn ydoedd gennyt ti cyn fy nyfod i, ond yn lluosowgrwydd y
cynyddodd; oherwydd yr ARGLWYDD a'th fendithiodd di er pan ddeuthum i: bellach
gan hynny pa bryd y darparaf hefyd i'm tŷ fy hun?
30:31 Dywedodd yntau. Pa beth a roddaf i
ti? A Jacob a atebodd, Ni roddi i mi ddim; os gwnei i mi y peth hyn, bugeiliaf
a chadwaf dy braidd di drachefn.
30:32 Tramwyaf trwy dy holl braidd di
heddiw, gan neilltuo oddi yno bob llwdn mân-frith a mawr-frith, a phob llwdn du
ymhlith y defaid; y mawr-frith hefyd a’r mân-frith ymhlith y geifr: ac o’r rhai
hynny y bydd fy nghyflog.
30:33 A'm cyfiawnder a dystiolaetha gyda
mi o hyn allan, pan ddêl hynny yn gyflog i mi o flaen dy wyneb di: yr hyn oll
ni byddo fân-frith neu fawr-frith ymhlith y geifr, neu gochddu ymhlith y
defaid, lladrad a fydd hwnnw gyda myfi.
30:34 A dywedodd Laban, Wele, O na byddai
yn ôl dy air di!
30:35 Ac yn y dydd hwnnw y neilltuodd efe
y bychod cylch-frithion a mawr-frithion, a'r holl eifr mân-frithion a
mawr-frithion, yr hyn oll yr oedd peth gwyn arno, a phob cochddu ymhlith y
defaid, ac a'u rhoddes dan law ei feibion ei hun.
30:36 Ac a osododd daith tri diwrnod rhyngddo
ei hun a Jacob: a Jacob a borthodd y rhan arall o braidd Laban.
30:37 A Jacob a gymerth iddo wiail
gleision o boplys, a chyll, a ffawydd; ac a ddirisglodd ynddynt ddirisgliadau
gwynion, gan ddatguddio'r gwyn yr hwn ydoedd yn y gwiail.
30:38 Ac efe a osododd y gwiail y rhai a
ddirisglasai efe, yn y cwterydd, o fewn y cafnau dyfroedd, lle y deuai'r praidd
i yfed, ar gyfer y praidd: fel y cyfebrent pan ddelent hwy i yfed.
30:39 A'r praidd a gyfebrasant wrth y
gwiail; a'r praidd a ddug rai cylch-frithion, a mân-frithion, a mawr-frithion.
30:40 A Jacob a ddidolodd yr ŵyn, ac
a osododd wynebau y praidd tuag at y cylch-frithion, ac at bob cochddu ymhlith
praidd Laban, ac a osododd ddiadellau iddo ei hun o'r neilltu, ac nid gyda
phraidd Laban y gosododd hwynt.
30:41 A phob amser y cyfebrai'r defaid
cryfaf, Jacob a osodai'r gwiail o flaen y praidd yn y cwterydd, i gael ohonynt
gyfebru wrth y gwiail;
30:42 Ond pan fyddai'r praidd yn weiniaid,
ni osodai efe ddim: felly y gwannaf oedd eiddo Laban, a'r cryfaf eiddo Jacob.
30:43 A'r gŵr a gynyddodd yn dra
rhagorol; ac yr ydoedd iddo ef braidd helaeth, a morynion, a gweision, a
chamelod, ac asynnod.
PENNOD 31
31:1 Ac efe a glybu eiriau meibion Laban
yn dywedyd, Jacob a ddug yr hyn oll oedd i'n tad ni, ac o'r hyn ydoedd i'n tad
ni y cafodd efe yr holl anrhydedd hyn.
31:2 Hefyd Jacob a welodd wynepryd Laban,
ac wele nid ydoedd tuag ato ef megis cynt.
31:3 A'r ARGLWYDD a ddywedodd wrth Jacob,
Dychwel i wlad dy dadau, ac at dy genedl; a mi a fyddaf gyda thi.
31:4 A Jacob a anfonodd, ac a alwodd Rahel
a Lea i'r maes, at ei braidd,
31:5 Ac a ddywedodd wrthynt, Myfi a welaf
wynepryd eich tad chwi, nad yw fel cynt tuag ataf fi: a DUW fy nhad a fu gyda
myfi.
31:6 A chwi a wyddoch mai â'm holl allu y
gwasanaethais eich tad.
31:7 A'ch tad a'm twyllodd i, ac a
newidiodd fy nghyflog i ddengwaith: ond ni ddioddefodd DUW iddo wneuthur i mi
ddrwg.
31:8 Os fel hyn y dywedai; Y mân-frithion
a fydd dy gyflog di, yna yr holl braidd a epilient fân-frithion: ond os fel hyn
y dywedai; Y cylch-frithion a fydd dy gyflog di, yna yr holl braidd a epilient
rai cylch-frithion.
31:9 Felly DUW a ddug anifeiliaid eich tad
chwi, ac a'u rhoddes i mi.
31:10 Bu hefyd yn amser cyfebru o'r
praidd, ddyrchafu ohonof fy llygaid, ac mewn breuddwyd y gwelais, ac wele yr
hyrddod, (y rhai oedd yn llamu'r praidd,) yn glych-frithion, yn fân-frithion,
ac yn fawr-frithion.
31:11 Ac angel DUW a ddywedodd wrthyf mewn
breuddwyd, Jacob. Minnau a atebais, Wele fi.
31:12 Yntau a ddywedodd, Dyrchafa weithian
dy lygaid, a gwêl yr holl hyrddod y rhai
ydynt yn llamu'r praidd yn gylch-frithion, yn fân-frithion, ac yn
fawr-frithion; oblegid gwelais yr hyn oll y mae Laban yn ei wneuthur i ti.
31:13 Myfi yw DUW Bethel, lle yr
eneiniaist y golofn, a lle yr addunaist adduned i mi: cyfod bellach, dos allan
o'r wlad hon, dychwel i wlad dy genedl dy hun.
31:14 A Rahel a Lea a atebasant, ac a
ddywedasant wrtho, A oes eto i ni ran, neu etifeddiaeth yn nhŷ ein tad?
31:15 Onid yn estronesau y cyfrifodd efe
nyni? oblegid efe a'n gwerthodd; a chan dreulio a dreuliodd hefyd ein harian
ni.
31:16 Canys yr holl olud yr hwn a ddug DUW
oddi ar ein tad ni, nyni a'n plant a'i piau: ac yr awr hon yr hyn oll a
ddywedodd DUW wrthyt, gwna.
31:17 Yna Jacob a gyfododd, ac a osododd
ei feibion a'i wragedd ar gamelod;
31:18 Ac a ddug ymaith ei holl
anifeiliaid, a'i holl gyfoeth yr hwn a enillasai, sef ei anifeiliaid
meddiannol, y rhai a enillasai efe ym Mesopotamia, i fyned at Isaac ei dad, i
wlad Canaan.
31:19 Laban hefyd a aethai i gneifio ei
ddefaid: a Rahel a ladratasai'r delwau oedd gan ei thad hi.
31:20 A Jacob a aeth ymaith yn
lladradaidd, heb wybod i Laban y Syriad:
canys ni fynegodd iddo mai ffoi yr oedd.
31:21 Felly y ffodd efe â'r hyn oll oedd
ganddo, ac a gyfododd ac a aeth dros yr afon, ac a gyfeiriodd at fynydd Gilead.
31:22 A mynegwyd i Laban, ar y trydydd dydd, ffoi o Jacob.
31:23 Ac efe a gymerth ei frodyr gydag ef,
ac a erlidiodd ar ei ôl ef daith saith niwrnod; ac a'i goddiweddodd ef ym
mynydd Gilead.
31:24 A DUW a ddaeth at Laban y Syriad,
liw nos, mewn breuddwyd, ac a ddywedodd wrtho, Cadw arnat rhag yngan ohonot
wrth Jacob na da na drwg.
31:25 Yna Laban a oddiweddodd Jacob:
a Jacob a osododd ei babell yn y mynydd;
Laban hefyd a wersyllodd ynghyd â'i frodyr ym mynydd Gilead.
31:26 A Laban
a ddywedodd wrth Jacob, Pa beth a wnaethost? oblegid ti a aethost yn
lladradaidd oddi wrthyf fi, ac a ddygaist fy merched fel caethion cleddyf.
31:27 Am ba beth y ffoaist yn ddirgel, ac
y lladrateaist oddi wrthyf fi, ac ni fynegaist i mi, fel yr hebryngaswn dydi â
llawenydd, ac â chaniadau, â thympan, ac â thelyn?
31:28 Ac na adewaist i mi gusanu fy
meibion a'm merched? Gwnaethost yr awr hon yn ffôl, gan wneuthur hyn.
31:29 Mae ar fy llaw i wneuthur i chwi
ddrwg; ond DUW eich tad a lefarodd
wrthyf neithiwr, gan ddywedyd, Cadw arnat rhag yngan wrth Jacob na da na drwg.
31:30 Weithian gan hynny, ti a fynnit
fyned ymaith, oblegid gan hiraethu yr hiraethaist am dŷ dy dad. Ond paham
y lladrateaist fy nuwiau i?
31:31 A Jacob a atebodd ac a ddywedodd
wrth Laban, Am ofni ohonof; oblegid dywedais, Rhag dwyn ohonot dy ferched oddi arnaf
trwy drais.
31:32 Gyda'r hwn y ceffych dy dduwiau, na
chaffed fyw: gerbron ein brodyr myn wybod pa beth o'r eiddot ti sydd gyda myfi,
a chymer i ti: ac nis gwyddai Jacob mai Rahel a'u lladratasai hwynt.
31:33 A Laban a aeth i mewn i babell
Jacob, ac i babell Lea, ac i babell y ddwy lawforwyn, ac nis cafodd hwynt:
yna yr aeth allan o babell Lea, ac y daeth
i babell Rahel.
31:34 A Rahel a gymerasai'r delwau, ac a’u
gosodasai hwynt yn offer y camel, ac a eisteddasai arnynt; a Laban a chwiliodd
yr holl babell, ac nis cafodd.
31:35 A hi a ddywedodd wrth ei thad, Na
ddigied fy arglwydd, am nas gallaf gyfodi ger dy fron di; canys arfer gwragedd
a ddigwyddodd i mi: ac efe a chwiliodd,
ac ni chafodd y delwau.
31:36 A Jacob a ddigiodd, ac a roes sen i
Laban: a Jacob a atebodd ac a ddywedodd wrth Laban, Pa beth yw fy nghamwedd i?
pa beth yw fy mhechod, gan
erlid ohonot ar fy ôl ?
31:37 Gan i ti chwilio fy holl ddodrefn i,
pa beth a gefaist o holl ddodrefn dy dŷ di? gosod ef yma gerbron fy mrodyr
i a’th frodyr dithau, fel y barnont rhyngom ni ein dau.
31:38 Myfi bellach a fûm ugain mlynedd
gyda thi; dy ddefaid a'th eifr ni erthylasant, ac ni fwyteais hyrddod dy
braidd.
31:39 Ni ddygais ysglyfaeth atat ti: myfi
a’i gwnawn ef yn dda; o'm llaw i y gofynnit hynny, yr hyn a ladrateid y dydd,
a'r hyn a ladrateid y nos.
31:40 Bûm y dydd, y gwres a'm treuliodd, a
rhew y nos; a'm cwsg a giliodd oddi wrth fy llygaid.
31:41 Felly y bûm i ugain mlynedd yn dy dŷ
di: pedair blynedd ar ddeg y gwasanaethais di am dy ddwy ferch, a chwe blynedd
am dy braidd; a thi a newidiaist fy nghyflog ddeg o weithiau.
31:42 Oni buasai fod DUW fy nhad, DUW
Abraham, ac arswyd Isaac gyda mi, diau yr awr hon y gollyngasit fi ymaith yn
waglaw. DUW a welodd fy nghystudd a llafur fy nwylo, ac a'th geryddodd di
neithiwr.
31:43 Laban a atebodd ac a ddywedodd wrth
Jacob, Y merched hyn ydynt fy merched i, a'r meibion hyn ŷnt fy meibion i,
a'r praidd yw fy mhraidd i;
a'r hyn oll a weli, eiddo fi yw: a heddiw pa beth a wnaf i'm merched hyn, ac
i'w meibion hwynt y rhai a esgorasant?
31:44 Tyred gan hynny yn awr, gwnawn
gyfamod, mi a thi; a bydded yn dystiolaeth rhyngof fi a thithau.
31:45 A Jacob a gymerth garreg, ac a'i
cododd hi yn golofn.
31:46 Hefyd Jacob a ddywedodd wrth ei
frodyr, Cesglwch gerrig: a hwy a gymerasant gerrig, ac a wnaethant garnedd, ac
a fwytasant yno ar y garnedd.
31:47 A Laban a'i galwodd hi
Jeger-Sahadwtha: a Jacob a'i galwodd hi Galeed.
31:48 A Laban a ddywedodd, Y garnedd hon
sydd dyst rhyngof fi a thithau heddiw: am hynny y galwodd Jacob ei henw hi
Galeed,
31:49 A Mispa; oblegid efe a ddywedodd,
Gwylied yr ARGLWYDD rhyngof fi a thithau, pan fôm ni bob un o olwg ein gilydd.
31:50 Os gorthrymi di fy merched, neu os
cymeri wragedd heblaw fy merched i; nid oes neb gyda ni; edrych, DUW sydd dyst
rhyngof fi a thithau.
31:51 Dywedodd Laban hefyd wrth Jacob,
Wele y garnedd hon, ac wele y golofn hon a osodais rhyngof fi a thi:
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
31:52 Tyst a fydd y garnedd hon, a thyst a
fydd y golofn, na ddeuaf fi dros y garnedd hon atat ti, ac na ddeui dithau dros
y garnedd hon na'r golofn hon ataf fi, er niwed.
31:53 DUW Abraham, a DUW Nachor, a farno rhyngom ni, DUW eu tadau
hwynt. A Jacob a dyngodd i ofn ei dad Isaac.
31:54 Hefyd Jacob a aberthodd aberth yn y
mynydd, ac a alwodd ar ei frodyr i fwyta bara: a hwy a fwytasant fara, ac a
drigasant dros nos yn y mynydd.
31:55 A Laban a gyfododd yn fore, ac a
gusanodd ei feibion a'i ferched, ac a'u bendithiodd hwynt: felly Laban a aeth
ymaith, ac a ddychwelodd i'w fro ei hun.
PENNOD 32
32:1 A Jacob a gerddodd i'w daith yntau:
ac angylion DUW a gyfarfu ag ef.
32:2 A Jacob a ddywedodd, pan welodd
hwynt, Dyma wersyll DUW: ac a alwodd enw y lle hwnnw Mahanaim.
32:3 A Jacob a anfonodd genhadau o'i flaen
at ei frawd Esau, i wlad Seir, i wlad Edom:
32:4 Ac a orchmynnodd iddynt, gan
ddywedyd, Fel hyn y dywedwch wrth fy arglwydd Esau; Fel hyn y dywed dy was di
Jacob; Gyda Laban yr ymdeithiais, ac y trigais hyd yn hyn.
32:5 Ac y mae i mi eidionau, ac asynnod,
defaid, a gweision, a morynion: ac anfon a wneuthum i fynegi i'm harglwydd, i
gael ffafr yn dy olwg.
32:6 A'r cenhadau a ddychwelasant at
Jacob, gan ddywedyd, Daethom at dy frawd Esau; ac y mae efe yn dyfod i'th
gyfarfod di, a phedwar cant o wŷr gydag ef.
32:7 Yna Jacob a ofnodd yn fawr, a chyfyng
oedd arno: ac efe a rannodd y bobl oedd gydag ef, a'r defaid, a'r eidionau, a'r
camelod, yn ddwy fintai;
32:8 Ac a ddywedodd, Os daw Esau at y
naill fintai, a tharo honno, yna y fintai arall a fydd ddihangol.
32:9 A dywedodd Jacob, O DDUW fy nhad
Abraham, a DUW fy nhad Isaac, O ARGLWYDD, yr hwn a ddywedaist wrthyf, Dychwel
i'th wlad, ac at dy genedl, a mi a wnaf ddaioni i ti!
32:10 Ni ryglyddais y lleiaf o'th holl
drugareddau di, nac o'r holl wirionedd a wnaethost â'th was: oblegid â'm ffon y
deuthum dros yr Iorddonen hon; ond yn awr yr ydwyf yn ddwy fintai.
32:11 Achub fi, atolwg, o law fy mrawd, o
law Esau: oblegid yr ydwyf fi yn ei ofni ef, rhag dyfod ohono a'm taro, a'r fam
gyda'r plant.
32:12 A thydi a ddywedaist, Gwnaf ddaioni
i ti yn ddiau; a'th had di a wnaf fel tywod y môr, yr hwn o amlder ni ellir ei
rifo.
32:13 Ac yno y lletyodd efe y noson honno:
ac o'r hyn a ddaeth i'w law ef y cymerth efe anrheg i'w frawd Esau;
32:14 Dau gant o eifr, ac ugain o fychod,
dau gant o ddefaid, ac ugain o hyrddod,
32:15 Deg ar hugain o gamelod blithion a'u
llydnod, deugain o wartheg, a deg o deirw, ugain o asennod, a deg o ebolion.
32:16 Ac efe a roddes yn llaw ei weision
bob gyr o'r neilitu; ac a ddywedodd wrth ei weision, Ewch trosodd o'm blaen i,
a gosodwch encyd rhwng pob gyr a'i gilydd.
32:17 Ac efe a orchmynnodd i'r blaenaf,
gan ddywedyd, Os Esau fy mrawd a'th gyferfydd di, ac a ymofyn a thydi, gan
ddywedyd, I bwy y perthyni di? ac i ba le yr ei? ac eiddo pwy yw y rhai hyn
o'th flaen di?
32:18 Yna y dywedi, Eiddo dy was Jacob;
anrheg yw wedi ei hanfon i'm harglwydd Esau: ac wele yntau hefyd ar ein hol ni.
32:19 Felly y gorchmynnodd hefyd i'r ail,
ac i'r trydydd, ac i'r rhai oll oedd yn canlyn y gyrroedd, gan ddywedyd, Yn y
modd hwn y dywedwch wrth Esau, pan gaffoch afael arno.
32:20 A dywedwch hefyd, Wele dy was Jacob
ar ein hol ni. Oblegid (eb efe) bodlonaf ei wyneb ef â'r anrheg sydd yn myned
o'm blaen: ac wedi hynny edrychaf yn ei wyneb ef; ond antur efe a dderbyn fy
wyneb innau.
32:21 Felly yr anrheg a aeth trosodd o'i
flaen ef: ac efe a letyodd y noson honno yn y gwersyll.
32:22 Ac efe a gyfododd y noson honno, a
gymerth ei ddwy wraig, a'i ddwy lawforwyn, a'i un mab ar ddeg, ac a aeth dros
ryd Jabboc.
32:23 Ac a'u cymerth hwynt, ac a'u
troswglwyddodd trwy'r afon: felly efe a drosglwyddodd yr hyn oedd ganddo.
32:24 A Jacob a adawyd ei hunan: yna yr
ymdrechodd gŵr ag ef nes codi'r wawr.
32:25 A phan welodd na byddai drech nag
ef, efe a gyffyrddodd â chyswilt ei forddwyd ef; fel y llaesodd cyswllt
morddwyd Jacob, wrth ymdrech ohono ag ef.
32:26 A'r angel a ddywedodd, Gollwng fi
ymaith; oblegid y wawr a gyfododd. Yntau a atebodd, Ni'th ollyngaf, oni'm
bendithi.
32:27 Hefyd efe a ddywedodd wrtho, Beth yw
dy enw? Ac efe a atebodd, Jacob.
32:28 Yntau a ddywedodd, Mwyach ni elwir
dy enw di Jacob, ond Israel: oblegid cefaist nerth gyda DUW fel tywysog, a
chyda dynion, ac a orchfygaist.
32:29 A Jacob a ymofynnodd, ac a
ddywedodd, Mynega, atolwg, dy enw. Ac yntau a atebodd, I ba beth y gofynni hyn
am fy enw i? Ac yno efe a'i bendithiodd ef.
32:30 A Jacob a alwodd enw y fan Peniel:
oblegid gwelais DDUW wyneb yn wyneb, a dihangodd fy einioes.
32:31 A'r haul a gyfodasai arno fel yr
oedd yn myned dros Penuel, ac yr oedd efe yn gloff o'i glun.
32:32 Am hynny plant Israel ni fwytant y
gewyn a giliodd, yr hwn sydd o fewn cyswllt y forddwyd, hyd y dydd hwn: oblegid
cyffwrdd â chyswllt morddwyd Jacob ar y gewyn a giliodd.
PENNOD 43
33:1 A Jacob a ddyrchafodd ei lygaid, ac a
edrychodd; ac wele Esau yn dyfod, a phedwar cant o wŷr gydag ef: ac efe a rannodd
y plant at Lea, ac at Rahel, ac at y ddwy lawforwyn.
33:2 Ac ymlaen y gosododd efe y ddwy
lawforwyn, a'u plant hwy, a Lea a'i phlant hithau yn ôl y rhai hynny, a Rahel a
Joseff yn olaf.
33:3 Ac yntau a gerddodd o'u blaen hwynt,
ac a ymostyngodd i lawr seithwaith, oni ddaeth efe yn agos at ei frawd.
33:4 Ac Esau a redodd i'w gyfarfod ef, ac
a'i cofleidiodd ef, ac a syrthiodd ar ei wddf ef, ac a'i cusanodd ef: a hwy a
wylasant.
33:5 Ac efe a ddyrchafodd ei lygaid, ac a
ganfu'r gwragedd, a'r plant; ac a ddywedodd, Pwy yw y rhai hyn gennyt ti? Yntau
a ddywedodd, Y plant a roddes DUW o'i ras i'th was di.
33:6 Yna y llawforynion a nesasant,
hwynt-hwy a'u plant, ac a ymgrymasant.
33:7 A Lea a nesaodd a'i phlant hithau, ac
a ymgrymasant: ac wedi hynny y nesaodd Joseff a Rahel, ac a ymgrymasant.
33:8 Ac efe a ddywedodd. Pa beth yw gennyt
yr holl fintai acw a gyfarfûm i? Yntau a ddywedodd, Anfonais hwynt i gael ffafr
yng ngolwg fy arglwydd.
33:9 Ac Esau a ddywedodd, Y mae gennyf fi
ddigon, fy mrawd, bydded i ti yr hyn sydd gennyt.
33:10 A Jacob a ddywedodd, Nage; atolwg,
os cefais yn awr ffafr yn dy olwg, cymer fy anrheg o'm llaw i: canys am hynny y
gwelais dy wyneb, fel pe gwelswn wyneb DUW, a thi yn fodlon i mi.
33:11 Cymer, atolwg, fy mendith, yr hon a
dducpwyd i ti; oblegid DUW a fu raslon i mi, ac am fod gennyf fi bob peth. Ac
efe a fu daer arno: ac yntau a gymerodd;
33:12 Ac a ddywedodd, Cychwynnwn, ac awn:
a mi a af o'th flaen di.
33:13 Yntau a ddywedodd wrtho, Fy arglwydd
a ŵyr mai tyner yw y plant, a bod y praidd a'r gwartheg blithion gyda
myfi; os gyrrir hwynt un diwrnod yn rhy chwyrn, marw a wna'r holl braidd.
33:14 Aed, atolwg, fy arglwydd o flaen ei
was; a minnau a ddeuaf yn araf, fel y gallo'r anifeiliaid sydd o'm blaen i, ac
y gallo'r plant, hyd oni ddelwyf at fy arglwydd i Seir.
33:15 Ac Esau a ddywedodd, Gadawaf yn awr
gyda thi rai o'r bobl sydd gyda mi. Ymau a ddywedodd, I ba beth y gwnei hynny?
Caffwyf ffafr yng ngolwg fy arglwydd.
33:16 Felly Esau y dydd hwnnw a ddychwelodd
ar hyd ei ffordd ei hun i Seir.
33:17 A Jacob a gerddodd i Succoth, ac a
adeiladodd iddo dŷ, ac a wnaeth fythod i'w anifeiliaid: am hynny efe a
alwodd enw y lle Succoth.
33:18 Hefyd Jacob a ddaeth yn llwyddiannus
i ddinas Sichem, yr hon sydd yng ngwlad Canaan, pan ddaeth efe o Mesopotamia,
ac a wersyllodd o flaen y ddinas.
33:19 Ac a brynodd ran o'r maes y lledasai
ei babell ynddo, o law meibion Hemor tad Sichem, am gan darn o arian:
33:20 Ac a osododd yno allor, ac a'i
henwodd El-Elohe-Israel.
PENNOD 34
34:1 A Dina merch Lea, yr hon a ymddygasai
hi i Jacob, a aeth allan i weled merched y wlad.
34:2 A Sichem mab Hemor yr Hefiad, tywysog
y wlad, a'i canfu hi, ac a'i cymerth hi, ac a orweddodd gyda hi, ac a'i
treisiodd.
34:3 A'i enaid ef a lynodd with Dina merch
Jacob, ie, efe a hoffodd y llances, ac a ddywedodd wrth fodd calon y llances.
34:4 Sichem hefyd a lefarodd wrth Hemor ei
dad, gan ddywedyd, Cymer y llances hon yn wraig i mi.
34:5 A Jacob a glybu i Sichem halogi Dina
ei ferch: (a'i feibion ef oedd gyda'i anifeiliaid ef yn y maes); a Jacob a
dawodd â sôn hyd oni ddaethant hwy adref.
34:6 A Hemor tad Sichem a aeth allan at
Jacob, i ymddiddan ag ef.
34:7 A meibion Jacob a ddaethant o'r maes,
wedi clywed ohonynt; a'r gwŷr a ymofidiasant, a digiasant yn ddirfawr,
oblegid gwneuthur o Sichem ffolineb yn Israel, gan orwedd gyda merch Jacob,
canys ni ddylesid gwneuthur felly.
34:8 A Hemor a ymddiddanodd â hwynt, gan
ddywedyd, Glynu a wnaeth enaid Sichem fy mab i wrth eich merch chwi: rhoddwch
hi, atolwg, yn wraig iddo ef.
34:9 Ac ymgyfathrechwch â ni; rhoddwch
eich merched chwi i ni, a chymerwch ein merched ni i chwithau.
34:10 A chwi a gewch breswylio gyda ni,
a'r wlad fydd o'ch blaen chwi: trigwch a negeseuwch ynddi, a cheisiwch
feddiannau ynddi.
34:11 Sichem hefyd a ddywedodd wrth ei
thad hi, ac wrth ei brodyr, Caffwyf ffafr yn eich golwg, a'r hyn a ddywedoch
wrthyf a roddaf.
34:12 Gosodwch arnaf fi ddirfawr
gynhysgaeth a rhodd, a mi a roddaf fel y dywedoch wrthyf: rhoddwch chwithau y
llances i mi yn wraig.
34:13 A meibion Jacob a atebasant Sichem,
a Hemor ei dad ef, yn dwyllodrus, ac a ddywedasant, oherwydd iddo ef halogi
Dina eu chwaer hwynt;
34:14 Ac a ddywedasant wrthynt, Ni allwn
wneuthur y peth hyn, gan roddi ein chwaer i wr dienwaededig: oblegid gwarthrudd
yw hynny i ni.
34:15 Ond yn hyn y cytunwn â chwi: Os
byddwch fel nyni, gan enwaedu pob gwryw i chwi;
34:16 Yna y rhoddwn ein merched ni i chwi,
ac y cymerwn eich merched chwithau i ninnau, a ni a gyd-drigwn â chwi, a ni a
fyddwn yn un bobl.
34:17 Ond oni wrandewch arnom ni i'ch
enwaedu; yna y cymerwn ein merch, ac a awn ymaith.
34:18 A'u geiriau hwynt oedd dda yng
ngolwg Hemor, ac yng ngolwg Sichem mab Hemor.
34:19 Ac nid oedodd y llanc wneuthur y
peth, oblegid efe a roddasai serch ar ferch Jacob: ac yr oedd efe yn
anrhydeddusach na holl dy ei dad.
34:20 A Hemor, a Sichem ei fab ef, a
aethant i borth eu dinas, ac a lefarasant wrth eu dinasyddion, gan ddywedyd,
34:21 Y gwŷr hyn heddychol ŷnt
hwy gyda ni; trigant hwythau yn y wlad, a gwnant eu negesau ynddi; a'r wlad,
wele, sydd ddigon eang iddynt hwy: cymerwn eu merched hwynt i ni yn wragedd, a
rhoddwn ein merched ninnau iddynt hwy.
34:22 Ond yn hyn y cytuna y dynion â ni, i drigo gyda ni, ar fod yn un
bobl, os enwaedir pob gwryw i ni, fel y maent hwy yn enwaededig.
34:23 Eu hanifeiliaid hwynt, a'u cyfoeth
hwynt, a'u holl ysgrubliaid hwynt, onid eiddom ni fyddant hwy? yn unig cytunwn
â hwynt, a hwy a drigant gyda ni.
34:24 Ac ar Hemor, ac ar Sichem ei fab ef,
y gwrandawodd pawb a'r a oedd yn dyfod allan o borth ei ddinas ef: ac enwaedwyd
pob gwryw, sef y rhai oll oedd yn dyfod allan o borth ei ddinas ef.
34:25 A bu ar y trydydd dydd, pan iddynt
hwy yn ddolurus, gymryd o ddau o feibion Jacob, Simeon a Lefi, brodyr Dina, bob
un ei gleddyf, a dyfod ar y ddinas yn hyderus, a lladd pob gwryw.
34:26 Lladdasant hefyd Hemor a Sichem ei
fab â min y cleddyf; a chymerasant Dina o dŷ Sichem, ac a aethant allan.
34:27 Meibion
Jacob a ddaethant ar lladdedigion, ac a ysbeiliasant y ddinas, am halogi
ohonynt eu chwaer hwynt.
34:28 Cymerasant eu defaid hwynt, a^u
gwartheg, a'u hasynnod hwynt, a'r hyn oedd yn y ddinas, a'r hyn oedd yn y maes,
34:29 A'u holl gyfoeth hwynt; a'u holl rai
bychain, a'u gwragedd, a gaethgludasant hwy; ac ysbeiliasant yr hyn oll oedd yn
y tai.
34:30 A Jacob a ddywedodd wrth Simeon a
Lefi, Trallodasoch fi, gan beri i mi fod yn ffiaidd gan breswylwyr y wlad, gan
y Canaaneaid a'r Pheresiaid: a minnau yn ychydig o nifer, hwy a ymgasglant yn
fy erbyn, a thrawant fi: felly y difethir fi, mi a’m tŷ.
34:30 Hwythau a atebasant, Ai megis putain y gwnâi efe ein chwaer ni?
PENNOD 35
35:1 A DUW a ddywedodd wrth Jacob, Cyfod,
esgyn i Bethel, a thrig yno;
a gwna yno allor i DDUW, yr hwn a ymddangosodd i ti pan ffoaist o ŵydd
Esau dy frawd.
35:2 Yna Jacob a ddywedodd wrth ei deulu,
ac wrth y rhai oll oedd gydag ef, Bwriwch ymaith y duwiau dieithr sydd yn eich
plith chwi, ac ymlanhewch, a newidiwch eich dillad;
35:3 A chyfodwn, ac esgynnwn i Bethel: ac
yno y gwnaf allor i DDUW, yr hwn a'm gwrandawodd yn nydd fy nghyfyngder, ac a
fu gyda myfi yn y ffordd a gerddais.
35:4 A hwy a roddasant at Jacob yr holl
dduwiau dieithr y rhai oedd yn eu llaw hwynt, a'r clustlysau oedd yn eu
clustiau: a Jacob a'u cuddiodd hwynt dan y dderwen oedd yn ymyl Sichem.
35:5 A hwy a gychwynasant: ac ofn DUW oedd
ar y dinasoedd y rhai oedd o'u hamgylch hwynt, ac nid erlidiasant ar ôl meibion
Jacob.
35:6 A Jacob a ddaeth i Lus, yng ngwlad
Canaan, hon yw Bethel, efe a'r holl bobl y rhai oedd gydag ef;
35:7 Ac a adeiladodd yno allor, ac a
enwodd y lle El-bethel, oblegid yno yr ymddangosasai DUW iddo ef, pan ffoesai
efe o ŵydd ei frawd.
35:8 A marw a
wnaeth Debora mamaeth Rebeca; a hi a gladdwyd islaw Bethel, dan dderwen: a
galwyd enw honno Alhonbacuth.
35:9 Hefyd DUW a ymddangosodd eilwaith i
Jacob, pan ddaeth efe o Mesopotamia; ac a'i bendithiodd ef.
35:10 A DUW a ddywedodd wrtho, Dy enw di
yw Jacob: ni elwir dy enw di Jacob mwy, ond Israel a fydd dy enw di: ac efe a
alwodd ei enw ef Israel.
35:11 Hefyd DUW a ddywedodd wrtho, Myfi yw
DUW Hollalluog: cynydda, ac amlha; cenedl a chynulleidfa cenhedloedd a fydd
ohonot ti; a brenhinoedd a ddaw allan o'th lwynau di.
35:12 A'r wlad yr hon a roddais i Abraham,
ac i Isaac, a roddaf i ti, ac i'th had ar dy ôl di y rhoddaf y wlad.
35:13 A DUW a esgynnodd oddi wrtho ef, yn y fan lle y llefarasai efe
wrtho.
35:14 A Jacob a osododd golofn yn y fan
lle yr ymddiddanasai efe ag ef, sef colofn faen: ac efe a dywalltodd arni
ddiod-offrwm, ac a dywalltodd olew arni.
35:15 A Jacob
a alwodd enw y fan lle yr ymddiddanodd DUW ag ef, Bethel.
35:16 % A hwy a aethant ymaith o Bethel, ac
yr oedd eto megis milltir o dir i ddyfod i Effrath: yno yr esgorodd Rahel, a bu
galed arni wrth esgor.
35:17 A darfu, pan oedd galed arni wrth
esgor, i'r fydwraig ddywedyd wrthi hi, Nac ofna; oblegid dyma hefyd i ti fab.
35:18 Darfu hefyd, wrth ymadael o'i henaid
hi (oblegid marw a wnaeth hi), iddi alw ei enw ef Ben-oni: ond ei dad a'i
henwodd ef Benjamin.
35:19 A Rahel a fu farw, ac a gladdwyd yn
y ffordd i Effrath; hon yw Bethlehem.
35:20 A Jacob a osododd golofn ar ei bedd
hi: honno yw colofn bedd Rahel hyd heddiw.
35:21 Yna Israel a gerddodd, ac a ledodd
ei babell o'r tu hwnt i Migdal-Edar.
35:22 A phan ydoedd Israel yn trigo yn y
wlad honno, yna Reuben a aeth ac a orweddodd gyda Bilha gordderchwraig ei dad,
a chlybu Israel hynny. Yna meibion Jacob oeddynt ddeuddeg:
35:23 Meibion Lea, Reuben, cyntaf-anedig
Jacob, a Simeon, a Lefi, a Jwda, ac Issachar, a Sabulon.
35:24 Meibion Rahel; Joseff a Benjamin.
35:25 A meibion Bilha, llawforwyn Rahel;
Dan a Nafftali.
35:26 A meibion Silpa, llawforwyn Lea; Gad
ac Aser. Dyma feibion Jacob, y rhai a anwyd iddo ym Mesopotamia.
35:27 A Jacob a ddaeth at Isaac ei dad i
Mamre, i Gaer-Arba, hon yw Hebron, lle yr ymdeithiasai Abraham ac Isaac.
35:28 A dyddiau Isaac oedd gan mlynedd a
phedwar ugain mlynedd.
35:29 Ac Isaac a drengodd, ac a fu farw,
ac a gasglwyd at ei bobl, yn hen, ac yn gyflawn o ddyddiau: a'i feibion, Esau a
Jacob, a'i claddasant ef.
PENNOD 36
36:1 A dyma genedlaethau Esau: efe yw
Edom.
36:2 Esau a gymerth ei wragedd o ferched
Canaan; Ada, merch Elon yr Hethiad, ac Aholibama, merch Ana, merch Sibeon yr
Hefiad;
36:3 Basemath hefyd, merch Ismael, chwaer
Nebaioth.
36:4 Ac Ada a ymddûg Eliffas i Esau: a
Basemath a esgorodd ar Reuel.
36:5 Aholibama hefyd a esgorodd ar Jeus, a
Jalam, a Chora: dyma feibion Esau, y rhai a anwyd iddo yng ngwlad Canaan.
36:6 Ac Esau a gymerodd ei wragedd, a'i
feibion, a'i ferched, a holl ddynion ei dŷ, a'i anifeiliaid, a'i holl
ysgrubliaid, a'i holl gyfoeth a gasglasai efe yng ngwlad Canaan; ac a aeth
ymaith i'r wlad, o ŵydd ei frawd Jacob.
36:7 Oblegid eu cyfoeth hwynt oedd fwy nag
y gellynt gyd-drigo: ac nis gallai gwlad eu hymdaith eu cynnwys hwynt, gan eu
hanifeiliaid.
36:8 Felly y trigodd Esau ym mynydd Seir:
Esau yw Edom.
36:9 A dyma genedlaethau Esau tad yr
Edomiaid ym mynydd Seir.
36:10 Dyma enwau meibion Esau: Eliffas,
mab Ada gwraig Esau; Reuel, mab Basemath gwraig Esau.
36:11 A meibion Eliffas oedd Teman, Omar, Seffo, a Gatam, a Chenas.
36:12 A Thimna oedd ordderchwraig i
Eliffas, mab Esau, ac a esgorodd Amalec i Eliffas: dyma feibion Ada gwraig
Esau.
36:13 A dyma feibion Reuel; Nahath a Sera,
Samma a Missa: y rhai hyn oedd feibion Basemath gwraig Esau.
36:14 Hefyd y rhai hyn oedd feibion
Aholibama merch Ana, merch Sibeon gwraig Esau: a hi a ymddûg i Esau, Jeus, a
Jalam, a Chora.
36:15 Dyma ddugiaid o feibion Esau;
meibion Eliffas cyntaf-anedig Esau, dug Teman, dug Omar, dug Seffo, dug Cenas,
36:16 Dug Cora, dug Gatam, dug Amalec:
dyma y dugiaid o Eliffas, yng ngwlad Edom: dyma feibion Ada.
36:17 A dyma feibion Reuel mab Esau; dug
Nahath, dug Sera, dug Samma, dug Missa: dyma y dugiaid o Reuel, yng ngwlad
Edom: dyma feibion Basemath gwraig Esau.
36:18 Dyma hefyd feibion Aholibama gwraig
Esau: dug Jeus, dug Jalam, dug Cora; dyma y dugiaid o Aholibama, merch Ana,
gwraig Esau.
36:19 Dyma feibion Esau (hwn yw Edom), a
dyma eu dugaid hwynt.
36:20 Dyma feibion Seir yr Horiad,
cyfanheddwyr y wlad; Lotan, a Sobal, a Sibeon, ac Ana.
36:21 A
Dison, ac Eser, a Disan: a dyma ddugiaid yr Horiaid, meibion Seir, yng ngwlad
Edom.
36:22 A meibion Lotan oedd Hori, a Hemam: a chwaer Lotan oedd Timna.
36:23 A dyma
feibion Sobal; Alfan, a Manahath, ac Ebal, Seffo, ac Onam.
36:24 A dyma feibion Sibeon; Aia ac Ana:
hwn yw Ana a gafodd y mulod yn yr anialwch wrth borthi asynnod Sibeon ei dad.
36:25 A dyma feibion Ana; Dison ac Aholibama merch Ana.
36:26 Dyma
hefyd feibion Dison; Hemdan, ac Esban, ac Ithran, a Cheran.
36:27 Dyma feibion Eser; Bilhan, a Saafan,
ac Acan.
36:28 Dyma feibion Disan; Us ac Aran.
36:29 Dyma ddugiaid yr Horiaid; dug Lotan,
dug Sobal, dug Sibeon, dug Ana,
36:30 Dug Dison, dug Eser, dug Disan. Dyma
ddugiaid yr Horiaid ymhlith eu dugiaid yng ngwlad Seir.
36:31 Dyma hefyd y brenhinoedd a
deyrnasasant yng ngwlad Edom, cyn teyrnasau brenin ar feibion Israel.
36:32 A Bela, mab Beor, a deyrnasodd yn Edom; ac enw ei ddinas ef oedd
Dinhaba.
36:33 A Bela a fu farw; a Jobab, mab Sera o
Bosra, a deyrnasodd yn ei le ef.
36:34 Jobab hefyd a fu farw; a Husam, o
wlad Temani, a deyrnasodd yn ei le ef.
36:35 A bu Husam farw; a Hadad, mab Bedad,
yr hwn a drawodd Midian ym maes Moab, a deyrnasodd yn ei le ef: ac enw ei
ddinas ef oedd Afith.
36:36 Marw hefyd a wnaeth Hadad; a Samla,
o Masreca, a deyrnasodd yn ei le ef.
36:37 A bu Sumla farw; a Saul, o Rehoboth
wrth yr afon, a deyrnasodd yn ei le ef.
36:38 A bu Saul farw; a Baalhanan, mab
Achbor, a deyrnasodd yn ei le ef.
36:39 A bu Baalhanan, mab Achbor, farw; a
Hadar a deyrnasodd yn ei le ef: ac enw ei ddinas ef oedd Pau; ac enw ei wraig
Mehetabel, merch Matred, merch Mesahab.
36:40 A dyma enwau y dugiaid o Esau, yn ôl
eu teuluoedd, wrth eu trigleoedd, erbyn eu henwau, dug Timna, dug Alfa, dug
Jetheth,
36:41 Dug Aholibama, dug Ela, dug Pinon,
36:42 Dug Cenas, dug Teman, dug Mibsar,
36:43 Dug Magdiel, dug Iram. Dyma y
dugiaid o Edom, yn ôl eu preswylfeydd, yng ngwlad eu perchenogaeth: dyma Esau,
tad yr Edomiaid.
PENNOD 37
37:1 A thrigodd Jacob yng ngwlad ymdaith
ei dad, yng ngwlad Canaan.
37:2 Dyma genedlaethau Jacob. Joseff, yn
fab dwy flwydd ar bymtheg, oedd fugail gyda'i frodyr ar y praidd: a'r llanc
oedd gyda meibion Bilha, a chyda meibion Silpa, gwragedd ei dad; a Joseff a
ddygodd eu drygair hwynt at eu tad.
37:3 Ac Israel oedd hoffach ganddo Joseff
na'i holl feibion, oblegid efe oedd fab ei henaint ef: ac efe a wnaeth siaced
fraith iddo ef.
37:4 A phan welodd ei frodyr fod eu tad yn
ei garu ef yn fwy na'i holl frodyr, hwy a'i casasant ef, ac ni fedrent
ymddiddan ag ef yn heddychol.
37:5 A Joseff a freuddwydiodd freuddwyd,
ac a'i mynegodd i'w frodyr: a hwy a'i casasant ef eto yn ychwaneg.
37:6 Ac efe a ddywedodd wrthynt,
Gwrandewch, atolwg, y breuddwyd hwn a freuddwydiais i.
37:7 Ac wele, rhwymo ysgubau yr oeddem ni
yng nghanol y maes; ac wele; fy ysgub i a gyfododd, ac a safodd hefyd; ac wele,
eich ysgubau chwi a safasant o amgylch, ac a ymgrymasant i'm hysgub i.
37:8 A'i frodyr a ddywedasant wrtho, Ai
gan deyrnasu y teyrnesi arnom ni? ai gan arglwyddiaethu yr arglwyddiaethi arnom
ni? A hwy a chwanegasant eto ei gasau ef, oblegid ei freuddwydion, ac oblegid
ei eiriau.
37:9 Hefyd efe a freuddwydiodd eto
freuddwyd arall, ac a'i mynegodd i'w frodyr, ac a ddywedodd, Wele,
breuddwydiais freuddwyd eto; ac wele, yr haul, a'r lleuad, a'r un seren ar
ddeg, yn ymgrymu i mi.
37:10 Ac efe a'i mynegodd i'w dad, ac i'w
frodyr. A'i dad a feiodd arno, ac a ddywedodd wrtho, Pa freuddwyd yw hwn a
freuddwydiaist ti? Ai gan ddyfod y deuwn ni, mi, a'th fam, a'th frodyr, i
ymgrymu i lawr i ti?
37:11 A'i frodyr a genfigenasant wrtho ef;
ond ei dad a ddaliodd ar y peth.
37:12 A'i frodyr a aethant i fugeilia
praidd eu tad, yn Sichem.
37:13 Ac Israel a ddywedodd wrth Joseff,
Onid yw dy frodyr yn bugeilio yn Sichem? Tyred, a mi a'th anfonaf atynt. Yntau
a ddywedodd wrtho, Wele fi.
37:14 A dywedodd wrtho, Dos weithian,
edrych pa lwyddiant sydd i'th frodyr, a pha lwyddiant sydd i'r praidd; a dwg
eilchwyl air i mi. Felly efe a'i hanfonodd ef o ddyffryn Hebron; ac efe a
ddaeth i Sichem.
37:15 A chyfarfu gŵr ag ef, ac wele
efe yn crwydro yn y maes: a'r gŵr a ymofynnodd ag ef, gan ddywedyd. Pa
beth yr wyt ti yn ei geisio?
37:16 Yntau a ddywedodd, Ceisio fy mrodyr
yr ydwyf fi, mynega, atolwg, i mi, pa le y maent hwy yn bugeilio?
37:17 A'r gŵr a ddywedodd, Hwy a
aethant oddi yma; oblegid mi a'u clywais hwy yn dywedyd, Awn i Dothan. A Joseff
a aeth ar ôl ei frodyr, ac a'u cafodd hwynt yn Dothan.
37:18 Hwythau a'i canfuant ef o bell; a
chyn ei ddynesu ef atynt, hwy a gydfwriadasant yn ei erbyn ef, i'w ladd ef.
37:19 A dywedasant wrth ei gilydd, Wele y
breuddwydiwr yn dyfod.
37:20 Deuwch gan hynny yn awr, a lladdwn
ef, a thaflwn ef yn un o'r pydewau; a dywedwn, Bwystfil drwg a'i bwytaodd ef:
yna y cawn weled beth a ddaw o'i freuddwydion ef.
37:21 A Reuben a glybu, ac a hachubodd ef
o'u llaw hwynt, ac a ddywedodd, Na laddwn ef.
37:22 Reuben a ddywedodd hefyd wrthynt, Na
thywelltwch waed; bwriwch ef i'r pydew hwn sydd yn yr anialwch, ac nac
estynnwch law arno: fel yr achubai ef o'u llaw hwynt, i'w ddwyn eilwaith at ei
dad.
37:23 A bu, pan ddaeth Joseff at ei
frodyr, iddynt ddiosg ei siaced oddi am Joseff, sef y siaced fraith ydoedd
amdano ef.
37:24 A chymerasant ef, a thaflasant i
bydew: a'r pydew oedd wag heb ddwfr ynddo.
37:25 A hwy a eisteddasant i fwyta bwyd;
ac a ddyrchafasant eu llygaid, ac a edrychasant, ac wele fintai o Ismaeliaid yn
dyfod o Gilead, yn myned i waered i'r Aifft, a'u camelod yn dwyn llysiau, a
balm, a myrr.
37:26 A dywedodd Jwda wrth ei frodyr, Pa
lesâd a fydd os lladdwn ein brawd, a chelu ei waed ef?
37:27 Deuwch, a gwerthwn ef i'r
Ismaeliaid, ac na fydded ein llaw ni arno ef, oblegid ein brawd ni a'n cnawd
ydyw efe. A'i frodyr a gytunasant.
37:28 A phan ddaeth y marchnadwyr o Midian
heibio, y tynasant ac y cyfodasant Joseff i fyny o'r pydew, ac a werthasant
Joseff i'r Ismaeliaid er ugain darn o arian: hwythau a ddygasant Joseff i'r
Aifft.
37:29 A Reuben a ddaeth eilwaith at y
pydew; ac wele nid ydoedd Joseff yn y pydew: ac yntau a rwygodd ei ddillad;
37:30 Ac a ddychwelodd at ei frodyr, ac a
ddywedodd, Y llanc nid yw acw; a minnau, i ba le yr af fi?
37:31 A hwy a gymerasant siaced Joseff, ac
a laddasant fyn gafr, ac a drochasant y siaced yn y gwaed.
37:32 Ac a anfonasant y siaced fraith, ac
a'i dygasant at eu tad, ac a ddywedasant, Hon a gawsom: myn wybod yn awr, ai
siaced dy fab yw hi, ai nad e.
37:33 Yntau a'i hadnabu hi, ac a ddywedodd,
Siaced fy mab yw hi; bwystfil drwg a'i bwytaodd ef: gan larpio y llarpiwyd
Joseff.
37:34 A Jacob a rwygodd ei ddillad, ac a osododd
sachlen am ei lwynau, ac a alarodd am ei fab ddyddiau lawer.
37:35 A'i holl feibion, a'i holl ferched,
a godasant i'w gysuro ef; ond efe a wrthododd gymryd cysur, ac a ddywedodd, Yn
ddiau disgynnaf yn alarus at fy mab i'r beddrod: a'i dad a wylodd amdano ef.
37:36 A’r Midianiaid a'i gwerthasant ef
i'r Aifft, i Potiffar tywysog Pharo, a'r distain.
PENNOD 38
38:1 Ac yn y cyfamser hwnnw, y darfu i
Jwda fyned i waered oddi wrth ei frodyr, a throi at ŵr o Adulam, a'i enw
Hira.
38:2 Ac yno y canfu Jwda ferch gŵr o
Ganaan, a'i enw ef oedd Sua; ac a’i cymerodd hi, ac a aeth ati hi.
38:3 A hi a feichiogodd, ac a esgorodd ar
<MI" i •c cfc a alwodd ei enw ef Er.
38:4 A hi a feichiogodd eilwaith, ac a
esgorodd ar fab; a hi a alwodd ei enw ef Onan.
38:5 A thrachefn hi a esgorodd ar fab, ac
a alwodd ei enw ef Sela. Ac yn Chesib yr oedd efe pan esgorodd hi ar hwn.
38:6 A Jwda a gymerth wraig i Er ei
gyntaf-enedig, a'i henw Tamar.
38:7 Ac yr oedd Er, cyntaf-anedig Jwda, yn
ddrygionus yng ngolwg yr ARGLWYDD; a’r ARGLWYDD a'i lladdodd ef.
38:8 A Jwda a ddywedodd wrth Onan, Dos at
wraig dy frawd, a phrioda hi, a chyfod had i'th frawd.
38:9 Ac Onan a wybu nad iddo ei hun y
byddai'r had: a phan elai efe at wraig ei frawd, yna y collai efe ei had ar y
llawr, rhag rhoddi ohono had i'w frawd.
38:10 A drygionus oedd yr hyn a wnaethai
efe yng ngolwg yr ARGLWYDD: am hynny efe a’i lladdodd yntau.
38:11 Yna Jwda a ddywedodd wrth Tamar ei
waudd, Trig yn weddw yn nhŷ dy dad, hyd oni chynyddo fy mab Sela: (oblegid
efe a ddywedodd, Rhag ei farw yntau fel ei frodyr.) A Thamar a aeth, ac a
drigiodd yn nhŷ ei thad.
38:12 Ac wedi llawer o ddyddiau, marw a
wnaeth merch Sua, gwraig Jwda: a Jwda a gymerth gysur, ac a aeth i fyny i
Timnath, at gneifwyr ei ddefaid, efe a'i gyfaill Hira yr Adulamiad.
38:13 Mynegwyd hefyd i Tamar, gan
ddywedyd, Wele dy chwegrwn yn myned i fyny i Timnath, i gneifio ei ddefaid.
38:14 Hithau a ddiosgodd ddillad ei
gweddwdod oddi amdani, ac a'i cuddiodd ei hun â gorchudd, ac a ymwisgodd, ac a
eisteddodd yn nrws Enaim, yr hwn sydd ar y ffordd i Timnath: oblegid gweled yr
oedd hi fyned Sela yn fawr, ac na roddasid hi yn wraig iddo ef.
38:15 A Jwda a'i canfu hi, ac a dybiodd
mai putain ydoedd hi; oblegid gorchuddio ohoni ei hwyneb.
38:16 Ac efe a drodd ati hi i'r ffordd, ac
a ddywedodd. Tyred, atolwg, gad i mi ddyfod atat: (oblegid nid oedd efe yn
gwybod mai ei waudd ef ydoedd hi.) Hithau a ddywedodd, Beth a roddi i mi, os
cei ddyfod ataf?
38:17 Yntau a ddywedodd. Mi a hebryngaf fyn gafr o blith y
praidd. Hithau a ddywedodd, A roddi di wystl hyd oni
hebryngech?
38:18 Yntau a ddywedodd. Pa wystl a roddaf
i ti? Hithau a ddywedodd, Dy sêl, a'th freichledau, a'th ffon sydd yn dy law.
Ac efe a'u rhoddes iddi, ac a aeth ati; a hi a feichiogodd ohono ef.
38:19 Yna y cyfododd hi, ac a aeth ymaith
ac a ddiosgodd ei gorchudd oddi amdani, ac a wisgodd ddillad ei gweddwdod.
38:20 A Jwda a hebryngodd fyn gafr yn llaw
yr Adulamiad ei gyfaill, i gymryd y gwystl o law y wraig: ond ni chafodd hwnnw
hi.
38:21 Ac efe a ymofynnodd â gwŷr y
fro honno, gan ddywedyd. Pa le y mae y butain honno a ydoedd yn Enaim wrth y
ffordd? A hwythau a ddywedasant, Nid oedd yma un butain.
38:22 Ac efe a ddychwelodd at Jwda ac a
ddywedodd, Ni chefais hi; a gwŷr y fro honno hefyd a ddywedasant, Nid oedd
yma un butain.
38:23 A Jwda a ddywedodd, Cymered iddi hi,
rhag i ni gael cywilydd: wele, mi a hebryngais y myn hwn, a thithau ni chefaist
hi.
38:24 Ac ynghylch pen tri mis y mynegwyd i
Jwda, gan ddywedyd, Tamar dy waudd di a buteiniodd; ac wele, hi a feichiogodd
hefyd mewn godineb. A dywedodd Jwda, Dygwch hi allan, a llosger hi.
38:25 Yna hi, pan ddygwyd hi allan, a
anfonodd at ei chwegrwn, gan ddywedyd, O'r gŵr biau'r rhai hyn yr ydwyf fi
yn feichiog: hefyd hi a ddywedodd, Adnebydd, atolwg, eiddo pwy yw y sêl, a'r
breichledau, a'r ffon yma.
38:26 A Jwda a adnabu y pethau hynny, ac a
ddywedodd, Cyfiawnach yw hi na myfi, oherwydd na roddais hi i'm mab Sela: ac ni
bu iddo ef a wnaeth â hi mwy.
38:27 Ac yn amser ei hesgoredigaeth hi,
wele efeilliaid yn ei chroth hi.
38:28 Bu hefyd pan esgorodd hi, i un roddi
allan ei law: a'r fydwraig a gymerth ac a rwymodd am ei law ef edau goch, gan
ddywedyd, Hwn a ddaeth yn gyntaf allan.
38:29 A phan dynnodd efe ei law yn ei hôl,
yna wele, ei frawd ef a ddaeth allan: a hithau a ddywedodd, Pa fodd y torraist
allan? bid y toriad hwn arnat ti, am hynny y galwyd ei enw ef Phares.
38:30 Ac wedi hynny ei frawd ef a ddaeth
allan, yr hwn yr oedd yr edau goch am ei law: a galwyd ei enw ef Sera.
PENNOD 39
39:1 A Joseff a ddygwyd i waered i'r
Aifft: a Potiffar yr Eifftwr, tywysog Pharo a'i ddistain, a'i prynodd ef o law
yr Ismaeliaid, y rhai a'i dygasant ef i waered yno.
39:2 Ac yr oedd yr ARGLWYDD gyda Joseff,
ac efe oedd ŵr llwyddiannus: ac yr oedd efe yn nhŷ ei feistr yr
Eifftiad.
39:3 A'i feistr a welodd fod yr ARGLWYDD
gydag ef, a bod yr ARGLWYDD yn llwyddo yn ei law ef yr hyn oll a wnelai efe.
39:4 A Joseff a gafodd ffafr yn ei olwg
ef, ac a'i gwasanaethodd ef: yntau a'i gwnaeth ef yn olygwr ar ei dŷ, ac a
roddes yr hyn oll oedd eiddo dan ei law ef.
39:5 Ac er pan wnaethai efe ef yn olygwr
ar ei dŷ, ac ar yr hyn oll oedd eiddo, bu i'r ARGLWYDD fendithio tŷ'r
Eifftiad, er mwyn Joseff: ac yr oedd bendith yr ARGLWYDD ar yr hyn oll oedd
eiddo ef, yn y tŷ, ac yn y maes.
39:6 Ac efe a adawodd yr hyn oll oedd
ganddo dan law Joseff; ac ni wyddai oddi wrth ddim a'r a oedd gydag ef, oddieithr
y bwyd yr oedd efe yn ei fwyta: Joseff hefyd oedd deg o bryd, a glân yr olwg.
39:7 A darfu wedi'r pethau hynny, i wraig
ei feistr ef ddyrchafu ei golwg ar Joseff, a dywedyd, Gorwedd gyda mi.
39:8 Yntau a wrthododd, ac a ddywedodd
wrth wraig ei feistr, Wele, fy meistr ni ŵr pa beth sydd gyda mi yn y tŷ;
rhoddes hefyd yr hyn oll sydd eiddo dan fy llaw i.
39:9 Nid oes neb fwy yn y tŷ hwn na
myfi, ac ni waharddodd efe ddim rhagof onid tydi; oblegid ei wraig ef wyt ti:
pa fodd, gan hynny, y gallaf wneuthur y mawr ddrwg hwn, a phechu yn erbyn DUW!
39:10 A bu, fel yr oedd hi yn dywedyd wrth
Joseff beunydd, ac yntau heb wrando arni hi, i orwedd yn ei hymyl hi, neu i fod
gyda hi.
39:11 A bu, ynghylch yr amser hwnnw, i
Joseff ddyfod i'r tŷ, i wneuthur ei orchwyl; ac nid oedd yr un o ddynion y
tŷ yno yn tŷ.
39:12 Hithau a'i daliodd ef erbyn ei wisg,
gan ddywedyd, Gorwedd gyda mi. Yntau a adawodd ei wisg yn ei llaw hi, ac a
ffodd, ac a aeth allan.
39:13 A phan welodd hi adael ohono ef ei
wisg yn ei llaw hi, a ffoi ohono allan,
39:14 Yna hi a alwodd ar ddynion ei thŷ,
ac a draethodd wrthynt, gan ddywedyd, Gwelwch, efe a ddug i ni Hebrëwr i'n
gwaradwyddo: daeth ataf fi i orwedd gyda myfi, minnau a waeddais â llef uchel,
39:15 A phan glywodd efe ddyrchafu ohonof
fi fy llef, a gweiddi, yna efe a adawodd ei wisg yn fy ymyl i, ac a ffodd, ac a
aeth allan.
39:16 A hi a osododd ei wisg ef yn ei
hymyl, hyd oni ddaeth ei feistr ef adref.
39:17 A hi a lefarodd wrtho yn y modd hwn,
gan ddywedyd, Yr Hebrewas, yr hwn a ddygaist i ni, a ddaeth ataf i'm
gwaradwyddo;
39:18 Ond pan ddyrchefais fy llef, a a
gweiddi, yna efe a adawodd ei wisg yn fy ymyl, ac a ffodd allan.
39:19 A phan glybu ei feistr ef eiriau ei
wraig, y rhai a lefarodd hi wrtho ef, gan ddywedyd, Yn y modd hwn y gwnaeth dy
was di i mi, yna yr enynnodd ei lid ef.
39:20 A meistr Joseff a'i cymerth ef, ac
a'i rhoddes yn y carchardy, yn y lle yr oedd carcharion y brenin yn rhwym. Ac yno y bu efe yn y carchardy.
39:21 Ond yr ARGLWYDD oedd gyda Joseff, ac
a ddangosodd iddo ef drugaredd, ac a roddes ffafr iddo yng ngolwg pennaeth y
carchardy.
39:22 A
phennaeth y carchardy a roddes dan law Joseff yr holl garcharorion y rhai oedd
yn y carchardy; a pha beth bynnag a wnaent yno, efe oedd yn ei wneuthur.
39:23 Nid oedd pennaeth y carchardy yn
edrych am ddim oll a'r a oedd dan ei law ef, am fod yr ARGLWYDD gydag ef; a'r
hyn a wnâi efe, yr ARGLWYDD a'i llwyddai.
PENNOD 40
40:1 A darfu wedi'r pethau hynny, i
drulliad brenin yr Aifft, a'r pobydd, bechu yn erbyn eu harglwydd, brenin yr
Aifft.
40:2 A Pharo a lidiodd wrth ei ddau
swyddwr, sef wrth y pen-trulliad, a'r pen-pobydd:
40:3 Ac a'u rhoddes hwynt mewn dalfa, yn
nhŷ’r distain, sef yn y carchardy, y lle yr oedd Joseff yn rhwym.
40:4 A’r distain a wnaeth Joseff yn olygwr
arnynt hwy; ac efe a'u gwasanaethodd hwynt mewn dalfa dros amser.
40:5 A breuddwydiasant freuddwyd ill dau,
pob un ei freuddwyd ei hun yn yr un nos, pob un at ôl dehongliad ei freuddwyd
ei hun, trulliad a phobydd brenin yr Aifft, y rhai oedd yn rhwym yn y
carchardy.
40:6 A'r bore y daeth Joseff atynt, ac a
edrychodd arnynt; ac wele hwynt yn athrist.
40:7 Ac efe a ymofynnodd â swyddwyr Pharo,
y rhai oedd gydag ef mewn dalfa yn nhŷ ei arglwydd, gan ddywedyd, Paham y
mae eich wynebau yn ddrwg heddiw?
40:8 A dywedasant wrtho, Breuddwydiasom
freuddwyd, ac nid oes a'i dehonglo. A Joseff a ddywedodd wrthynt, Onid i DDUW y
perthyn dehongli? mynegwch, atolwg, i mi.
40:9 A'r pen-trulliad a fynegodd ei
freuddwyd i Joseff; ac a ddywedodd wrtho, Yn fy mreuddwyd yr oeddwn, ac wele
winwydden o'm blaen;
40:10 Ac yn y winwydden yr oedd tair cainc:
ac yr oedd hi megis yn blaendarddu; ei blodeuyn a dorasai allan, ei grawnsypiau
hi a ddug rawnwin aeddfed.
40:11 Hefyd yr oedd cwpan Pharo yn fy
llaw: a chymerais y grawnwin, a gwesgais hwynt i gwpan Pharo; a rhoddais y
cwpan yn llaw Pharo.
40:12 A Joseff a ddywedodd wrtho, Dyma ei
ddehongliad ef. Tri diwrnod yw'r tair cainc.
40:13 O fewn tri diwrnod eto Pharo a
ddyrchafa dy ben di, ac a'th rydd di eilwaith yn dy le; a rhoddi gwpan Pharo yn
ei law ef, fel y buost arferol yn y cyntaf, pan oeddit drulliad iddo.
40:14 Eto cofia fi gyda thi, pan fo daioni
i ti, a gwna, atolwg, a mi drugaredd, a chofia fi wrth Pharo, a dwg fi allan
o'r tŷ hwn:
40:15 Oblegid yn lladrad y'm lladratawyd o
wlad yr Hebreaid; ac yma hefyd ni wneuthum ddim, fel y bwrient fi yng
ngharchar.
40:16 Pan welodd y pen-pobydd mai da oedd
y dehongliad, efe a ddywedodd wrth Joseff, Minnau hefyd oeddwn yn fy mreuddwyd;
ac wele, dri chawell rhwyd-dyllog ar fy mhen.
40:17 Ac yn y cawell uchaf yr oedd peth o
bob bwyd Pharo o waith pobydd; a'r ehediaid yn eu bwyta hwynt o'r cawell oddi
ar fy mhen.
40:18 A Joseff a atebodd ac a ddywedodd,
Dyma ei ddehongliad ef. Tri diwrnod yw y tri chawell.
40:19 O fewn tri diwrnod eto y cymer Pharo
dy ben di oddi arnat, ac a'th groga di ar bren; a'r ehediaid a fwytant dy gnawd
di oddi amdanat.
40:20 Ac ar y trydydd dydd yr oedd dydd
genedigaeth Pharo: ac efe a wnaeth wledd i'w holl weision: ac efe a ddyrchafodd
ben y pen-trulliad, a'r pen-pobydd ymysg ei weision.
40:21 Ac a osododd y pen-trulliad eilwaith
yn ei swydd; ac yntau a roddes y cwpan i law Pharo.
40:22 A'r pen-pobydd a grogodd efe, fel y
deonglasai Joseff iddynt hwy.
40:23 Ond y pen-trulliad ni chofiodd
Joseff, eithr anghofiodd ef.
PENNOD 41
41:1 Yna ymhen dwy flynedd lawn, y bu i
Pharo freuddwydio; ac wele efe yn sefyll wrth yr afon.
41:2 Ac wele, yn esgyn o'r afon, saith o
wartheg teg yr olwg, a thewion o gig; ac mewn gweirglodd-dir y porent.
41:3 Wele hefyd, saith o wartheg eraill yn
esgyn ar eu hôl hwynt o'r afon, yn ddrwg yr olwg, ac yn gulion o gig; a hwy a
safasant yn ymyl y gwartheg eraill, ar lan yr afon.
41:4 A'r gwartheg drwg yr olwg, a chulion
o gig, a fwytasant y saith gwartheg teg yr olwg, a breision. Yna y dihunodd Pharo.
41:5 Ac efe a gysgodd, ac a freuddwydiodd
eilwaith: ac wele, saith o dywysennau yn tyfu ar un gorsen, o rai breisgion a
da.
41:6 Wele hefyd, saith o dywysennau
teneuon, ac wedi deifio gan wynt y dwyrain, yn tarddu allan ar eu hôl hwynt.
41:7 A'r
tywysennau teneuon a lyncasant y saith dywysen fraisg a llawn. A deffrôdd
Pharo; ac wele breuddwyd oedd.
41:8 A'r bore y bu i'w ysbryd ef gynhyrfu;
ac efe a anfonodd, ac a alwodd am holl ddewiniaid yr Aifft a'i holl ddoethion
hi: a Pharo a fynegodd iddynt hwy ei freuddwydion; ond nid oedd a'u dehonglai
hwynt i Pharo.
41:9 % Yna y llefarodd y pen-trulliad wrth
Pharo, gan ddywedyd, Yr wyf fi yn cofio fy meiau heddiw.
41:10 Llidio a wnaethai Pharo wrth ei
weision; ac efe a'm rhoddes mewn carchar yn nhy'r distain, myfi a'r pen-pobydd.
41:11 A ni a freuddwydiasom freuddwyd yn yr un nos, mi ac efe:
breuddwydiasom bob un ar ôl dehongliad ei freuddwyd.
41:12 Ac yr oedd yno gyda nyni fab ieuanc
o Hebread, gwas i'r distain; a ni a fynegasom iddo ef: yntau a ddehonglodd i ni
ein breuddwydion; i bob un yn ôl ei freuddwyd y dehonglodd efe.
41:13 A
darfu, fel y dehonglodd i ni, felly y bu: rhodd fi eilwaith i'm swydd; ac yntau
a grogodd efe.
41:14 Pharo, gan hynny, a anfonodd ac a
alwodd am Joseff: hwythau ar redeg a'i cyrchasant efo'r carchar: yntau a
eilliodd ei wallt, ac a newidiodd ei ddillad, ac a ddaeth at Pharo.
41:15 A Pharo a ddywedodd wrth Joseff,
Breuddwydiais freuddwyd, ac nid oes a'i dehonglo: a myfi a glywais ddywedyd
amdanat ti, y medri ddeall breuddwyd i'w ddehongli.
41:16 A Joseff a atebodd Pharo, gan
ddywedyd, Nid myfi; DUW a etyb lwyddiant i Pharo.
41:17 A Pharo a ddywedodd wrth Joseff,
Wele fi yn fy mreuddwyd yn sefyll ar fin yr afon.
41:18 Ac wele yn esgyn o'r afon saith o
wartheg tewion o gig, a theg yr olwg, ac mewn gweirglodd-dir y porent.
41:19 Wele hefyd saith o wartheg eraill yn
esgyn ar eu hôl hwynt, truain, a drwg iawn yr olwg, ac yn gulion o gig: ni
welais rai cynddrwg â hwynt yn holl dir yr Aifft.
41:20 A'r gwartheg culion a drwg a
fwytasant y saith muwch tewion cyntaf.
41:21 Ac er eu myned i'w boliau, ni wyddid
iddynt fyned i'w boliau; ond yr olwg arnynt oedd ddrwg, megis yn y dechreuad. Yna mi a ddeffroais.
41:22 Gwelais hefyd yn fy mreuddwyd, ac
wele saith dywysen lawn a theg yn cyfodi o’r un gorsen.
41:23 Ac wele saith o dywys mân, teneuon,
wedi deifio gan ddwyreinwynt, yn tyfu ar eu hôl hwynt.
41:24 A'r tywysennau teneuon a lyncasant y
saith dywysen dda; a mi a ddywedais hyn wrth y dewiniaid; ond nid oedd a'i
dehonglai i mi.
41:25 A dywedodd Joseff wrth Pharo,
Breuddwyd Pharo sydd un: yr hyn y mae Duw yn ei wneuthur a fynegodd efe i Pharo.
41:26 Y saith o wartheg teg, saith mlynedd
ydynt; a'r saith dywysen deg, saith mlynedd ydynt; y breuddwyd un yw.
41:27 Hefyd y saith muwch culion a drwg, y
rhai oedd yn esgyn ar eu hôl hwynt, saith mlynedd ydynt; a'r saith dywysen wag
wedi deifio gan y dwyreinwynt, a fyddant saith mlynedd o newyn.
41:28 Hyn
yw'r peth a ddywedais i wrth Pharo: Yr hyn a wna Duw, efe a'i dangasodd i
Pharo.
41:29 Wele y mae saith mlynedd yn dyfod o
amldra mawr, trwy holl wlad yr Aifft.
41:30 Ond ar eu hôl hwynt y cyfyd saith
mlynedd o newyn; ac anghofir yr holl amlder trwy wlad yr Aifft: a'r newyn a
ddifetha'r wlad.
41:31 Ac ni wybyddir oddi wrth yr amldra yn
y wlad, oherwydd y newyn hwnnw wedi hynny: oblegid trwm iawn fydd.
41:32 Hefyd am ddyblu'r breuddwyd i Pharo
ddwywaith, hynny a fu oblegid sicrhau'r peth gan DDUW, a bod DUW yn brysio i'w
wneuthur.
41:33 Yn awr, gan hynny, edryched Pharo ŵr
deallgar a doeth, a gosoded ef ar wlad yr Aifft.
41:34 Gwnaed Pharo hyn, a gosoded olygwyr
ar y wlad, a chymered bumed ran cnwd gwlad yr Aifft dros saith mlynedd yr
amldra.
41:35 A chasglant holl ymborth y
blynyddoedd daionus sydd ar ddyfod, a chasglant ŷd dan law Pharo, a
chadwant ymborth yn y dinasoedd.
41:36 A bydded yr ymborth yng nghadw i'r
wlad dros y saith mlynedd newyn, y rhai fyddant yng ngwlad yr Aifft, fel na
ddifether y wlad gan y newyn.
41:37 A'r peth oedd dda yng ngolwg Pharo,
ac yng ngolwg ei holl weision.
41:38 A dywedodd Pharo wrth ei weision, A
gaem ni ŵr fel hwn, yr hwn y mae ysbryd DUW ynddo?
41:39 Dywedodd Pharo hefyd wrth Joseff,
Gan wneuthur o DDUW i ti wybod hyn oll, nid mor ddeallgar a doeth neb a thydi.
41:40 Tydi a fyddi ar fy nhŷ, ac wrth
dy air di y llywodraethir fy mhobl oll: yn y deyrngadair yn unig y byddaf fwy
na thydi.
41:41 Yna y dywedodd Pharo wrth Joseff,
Edrych, gosodais di ar holl wlad yr Aifft.
41:42 A thynnodd Pharo ei fodrwy oddi ar
ei law, ac a'i rhoddes hi ar law Joseff, ac a'i gwisgodd ef mewn gwisgoedd
sidan, ac a osododd gadwyn aur am ei wddf ef,
41:43 Ac a wnaeth iddo farchogaeth yn yr
ail gerbyd oedd ganddo; a llefwyd o'i flaen ef, Abrec: felly y gosodwyd ef ar
holl wlad yr Aifft.
41:44 Dywedodd Pharo hefyd wrth Joseff,
Myfi yw Pharo, ac hebot ti ni chyfyd gŵr ei law na'i droed, trwy holl wlad
yr Aifft.
41:45 A Pharo a alwodd enw Joseff,
Saffnath-Panea; ac a roddes iddo Asnath, merch Potiffera offeiriad On, yn
wraig: yna yr aeth Joseff allan dros wlad yr Aifft,
41:46 A Joseff ydoedd fab deng mlwydd ar
hugain pan safodd efe gerbron Pharo brenin yr Aifft: a Joseff a aeth allan o ŵydd
Pharo, ac a dramwyodd trwy holl wlad yr Aifft.
41:47 A'r ddaear a gnydiodd dros saith
mlynedd yr amldra yn ddyrneidiau.
41:48 Yntau a gasglodd holl ymborth y
saith mlynedd a fu yng ngwlad yr Aifft, ac a roddes ymborth i gadw yn y
dinasoedd: ymborth y maes, yr hwn fyddai o amgylch pob dinas, a roddes efe i
gadw ynddi.
41:49 A Joseff a gynullodd ŷd fel
tywod y môr, yn dra lluosog, hyd oni pheidiodd a'i rifo: oblegid yr ydoedd heb
rifedi.
41:50 Ond cyn dyfod blwyddyn o newyn, y
ganwyd i Joseff ddau fab, y rhai a ymddug Asnath, merch Potiffera offeiriad On,
iddo ef.
41:51 A Joseff a alwodd enw ei
gyntaf-anedig, Manasse: Oblegid (eb efe) DUW a wnaeth i mi anghofio fy llafur
oll, a thylwyth fy nhad oll.
41:52 Ac efe a alwodd enw yr ail, Effraim:
Oblegid (eb efe) DUW a'm ffrwythlonodd i yng ngwlad fy ngorthrymder.
41:53 Darfu'r saith mlynedd o amldra, y
rhai a fu yng ngwlad yr Aifft.
41:54 A'r saith mlynedd newyn a
ddechreuasant ddyfod, fel y dywedasai Joseff: ac yr oedd newyn yn yr holl
wledydd; ond yn holl wlad yr Aifft yr ydoedd bara.
41:55 A phan newynodd holl wlad yr Aifft,
y bobl a waeddodd ar Pharo am fara: a Pharo a ddywedodd wrth yr holl Eifftiaid,
Ewch at Joseff; yr hyn a ddywedo efe wrthych, gwnewch.
41:56 Y newyn hefyd ydoedd ar holl wyneb y
ddaear: a Joseff a agorodd yr holl leoedd yr ydoedd ŷd ynddynt, ac a
werthodd i'r Eifftiaid; oblegid y newyn oedd drwm yng ngwlad yr Aifft.
41:57 A daeth yr holl wledydd i'r Aifft at
Joseff i brynu; oherwydd y newyn oedd drwm yn yr holl wledydd.
PENNOD 42
42:1 Pan welodd Jacob fod ŷd yn yr
Aifft, dywedodd Jacob wrth ei feibion, Paham yr edrychwch ar eich gilydd?
42:2 Dywedodd hefyd, Wele, clywais fod ŷd
yn yr Aifft: ewch i waered yno, a phrynwch i ni oddi yno, fel y bom fyw, ac na
byddom feirw.
42:3 A deg brawd Joseff a aethant i waered,
i brynu ŷd, i'r Aifft.
42:4 Ond ni ollyngai Jacob Benjamin, brawd
Joseff, gyda'i frodyr: oblegid efe a ddywedodd, Rhag digwydd niwed iddo ef.
42:5 A meibion Israel a ddaethant i brynu
ymhlith y rhai oedd yn dyfod, oblegid yr ydoedd y newyn yng ngwlad Canaan.
42:6 A Joseff oedd lywydd ar y wlad, ac
oedd ei hun yn gwerthu i holl bobl y wlad: a brodyr Joseff a ddaethant, ac a
ymgrymasant i lawr iddo ef ar eu hwynebau.
42:7 A Joseff a ganfu ei frodyr, ac a'u
hadnabu hwynt, ac a ymddieithrodd iddynt hwy, ac a lefarodd wrthynt yn arw, ac
a ddywedodd wrthynt, O ba le y daethoch? Hwythau a atebasant, O wlad Canaan, i
brynu lluniaeth.
42:8 A Joseff oedd yn adnabod ei frodyr;
ond nid oeddynt hwy yn ei adnabod ef.
42:9 A Joseff a gofiodd ei freuddwydion a
freuddwydiasai efe amdanynt hwy, ac a ddywedodd wrthynt, Ysbïwyr ydych chwi; i
edrych noethder y wlad y daethoch.
42:10 Hwythau a ddywedasant wrtho ef,
Nage, fy arglwydd; ond dy weision a ddaethant i brynu lluniaeth.
42:11 Nyni oll ydym feibion un gŵr:
gwŷr cywir ydym ni; nid yw dy weision di ysbïwyr.
42:12 Yntau a ddywedodd wrthynt hwy, Nage;
ond i edrych noethder y wlad y daethoch.
42:13 Hwythau a ddywedasant, Dy weision di
oedd ddeuddeg brawd, meibion un gŵr yng ngwlad Canaan: ac wele, y mae yr
ieuangaf heddiw gyda'n tad ni, a'r llall nid yw fyw.
42:14 A Joseff a ddywedodd wrthynt, Dyma
yr hyn a adroddais, wrthych, gan ddywedyd, Ysbïwyr ydych chwi.
42:15 Wrth hyn y'ch profir: Myn einioes
Pharo, nid ewch allan oddi yma, onid trwy ddyfod o'ch brawd ieuangaf yma.
42:16 Hebryngwch un ohonoch i gyrchu eich
brawd, a rhwymer chwithau; fel y profer eich geiriau chwi, a oes gwirionedd
ynoch: oblegid onid e, myn einioes Pharo, ysbïwyr yn ddiau ydych chwi.
42:17 As efe a'u rhoddodd hwynt i gyd yng
ngharchar dridiau.
42:18 Ac ar y trydydd dydd y dywedodd
Joseff wrthynt, Gwnewch hyn, fel y byddoch fyw: ofni DUW yr wyf fi.
42:19 Os gwŷr cywir ydych chwi, rhwymer
un o'ch brodyr chwi yn eich carchardy; ac ewch chwithau, dygwch ŷd rhag
newyn i'ch tylwyth.
42:20 A dygwch eich brawd ieuangaf ataf
ti; felly y cywirir eich geiriau chwi, ac ni byddwch feirw. Hwythau a wnaethant
felly.
42:21 Ac a ddywedasant wrth ei gilydd,
Diau bechu ohonom yn erbyn ein brawd; oblegid gweled a wnaethom gyfyngdra ei
enaid ef, pan ymbiliodd efe â ni, ac ni wrandawsom ef: am hynny y daeth y
cyfyngdra hwn arnom ni.
42:22 A Reuben a'u hatebodd hwynt, gan
ddywedyd, Oni ddywedais i wrthych, gan ddywedyd, Na phechwch yn erbyn yr
herlod, ac ni wrandawech chwi? wele am hynny ynteu y gofynnir ei waed ef.
42:23 Ac nis gwyddynt hwy fod Joseff yn eu
deall; am fod cyfieithydd rhyngddynt.
42:24 Yntau a drodd oddi wrthynt, ac a
wylodd, ac a ddaeth eilchwyl atynt, ac a lefarodd wrthynt hwy, ac a gymerth o'u
mysg hwynt Simeon, ac a'i rhwymodd ef o flaen eu llygaid hwynt.
42:25 Joseff hefyd a orchmynnodd lenwi eu
sachau hwynt o ŷd, a rhoddi drachefn arian pob un ohonynt yn ei sach, a rhoddi
bwyd iddynt i'w fwyta ar y ffordd: ac felly y gwnaeth iddynt hwy.
42:26 Hwythau a gyfodasant eu hŷd ar
eu hasynnod, ac a aethant oddi yno.
42:27 Ac un a agorodd ei sach, ar fedr
rhoddi ebran i'w asyn yn y llety; ac a ganfu ei arian; canys wele hwynt yng
ngenau ei ffetan ef.
42:28 Ac a ddywedodd wrth ei frodyr,
Rhoddwyd adref fy arian, ac wele hwynt hefyd yn fy ffetan: yna y digalonasant
hwy, ac a ofnasant, gan ddywedyd wrth ei gilydd, Paham y gwnaeth DUW i ni hyn?
42:29 A hwy a ddaethant at Jacob eu tad i
wlad Canaan, ac a fynegasant iddo eu holl ddamweiniau, gan ddywedyd,
42:30 Dywedodd y gŵr oedd arglwydd y
wlad yn arw wrthym ni, ac a'n cymerth ni fel ysbïwyr y wlad.
42:31 Ninnau a ddywedasom wrtho ef, Gwŷr
cywir ydym ni, nid ysbïwyr ydym.
42:32 Deuddeg o frodyr oeddem ni, meibion
ein tad ni: un nid yw fyw, ac y mae yr ieuangaf heddiw gyda'n tad ni yng ngwlad
Canaan.
42:33 A dywedodd y gŵr oedd arglwydd
y wlad wrthym ni, Wrth hyn y caf wybod mai cywir ydych chwi; gadewch gyda myfi
un o'ch brodyr, a chymerwch luniaeth i dorri newyn eich teuluoedd, ac ewch
ymaith.
42:34 A dygwch eich brawd ieuangaf ataf
fi, fel y gwybyddwyf nad ysbïwyr ydych chwi, ond eich bod yn gywir: yna y
rhoddaf eich brawd i chwi, a chewch farchnata yn y wlad.
42:35 Fel yr oeddynt hwy yn tywallt eu
sachau, yna wele godaid arian pob un yn ei sach: a phan welsant y codau arian,
hwynt-hwy a'u tad, ofni a wnaethant.
42:36 A Jacob, eu tad hwynt, a ddywedodd
wrthynt hwy, Diblantasoch fi: Joseff nid yw fyw, a Simeon yntau nid yw fyw, a
Benjamin a ddygech ymaith: yn fy erbyn i y mae hyn oll.
42:37 A dywedodd Reuben wrth ei dad, gan
ddywedyd, Lladd fy nau fab i, oni ddygaf ef drachefn atat ti: dyro ef yn fy
llaw i, a mi a'i dygaf ef atat ti eilwaith.
42:38 Yntau a ddywedodd, Nid â fy mab i
waered gyda chwi: oblegid bu farw ei frawd, ac yntau a adawyd ei hunan: pe
digwyddai iddo ef niwed ar y ffordd yr ewch ar hyd-ddi, yna chwi a barech i'm
penwynni ddisgyn i'r bedd mewn tristwch.
PENNOD 43
43:1 A’r newyn oedd drwm yn y wlad.
43:2 A bu, wedi iddynt fwyta yr ŷd a ddygasent o'r Aifft,
ddywedyd o'u tad wrthynt hwy, Ewch eilwaith, prynwch i ni ychydig luniaeth.
43:3 A Jwda a atebodd, gan ddywedyd, Gan rybuddio y rhybuddiodd y gŵr
nyni, gan ddywedyd, Nac edrychwch yn fy wyneb, oni bydd eich brawd gyda chwi.
43:4 Os anfoni ein brawd gyda ni, ni a awn i waered, ac a brynwn i ti
luniaeth.
43:5 Ond os ti nid anfoni, nid awn i waered; oblegid y gŵr a
ddywedodd wrthym ni, Nac edrychwch yn fy wyneb, oni bydd eich brawd gyda chwi.
43:6 Ac Israel a ddywedodd, Paham y drygasoch fi, gan fynegi i'r gŵr
fod i chwi eto frawd?
43:7 Hwythau a ddywedasant, Gan ymofyn yr ymofynnodd y gŵr
amdanom ni, ac am ein cenedl, gan ddywedyd, Ai byw eich tad chwi eto? Oes frawd
arall i chwi? Ninnau a ddywedasom wrtho ef ar ôl y geiriau hynny: a allem ni
gan wybod wybod y dywedai efe, Dygwch eich brawd i waered?
43:8 Jwda a ddywedodd hefyd wrth ei dad Israel, Gollwng y bachgen gyda
mi, ninnau a gyfodwn ac a awn ymaith; fel y byddom byw, ac na byddom feirw,
nyni, a thithau, a'n plant hefyd.
43:9 Myfi a fechnïaf amdano ef, o'm llaw i y gofynni ef: onis dygaf ef
atat ti, a'i osod ef ger dy fron di, yna y byddaf euog o fai i'th erbyn byth.
43:10 Canys, pe na buasem hwyrfrydig, daethem eilchwyl yma ddwy waith
bellach.
43:11 Ac Israel eu tad a ddywedodd wrthynt, Os rhaid yn awr felly,
gwnewch hyn; cymerwch o ddewis ffrwythau'r wlad yn eich llestri, a dygwch yn
anrheg i'r gŵr, ychydig falm, ac ychydig fêl, llysiau, a myrr, cnau, ac
almonau.
43:12 Cymerwch hefyd ddau cymaint o arian gyda chwi; a dygwch eilwaith
gyda chwi yr arian a roddwyd drachefn yng ngenau eich sachau: ond odid
amryfusedd fu hynny.
43:13 Hefyd cymerwch eich brawd, a chyfodwch, ewch eilwaith at y gŵr.
43:14 A DUW Hollalluog a roddo i chwi drugaredd gerbron y gŵr,
fel y gollyngo i chwi eich brawd arall, a Benjamin: minnau fel y'm diblantwyd,
a ddiblentir.
43:15 A'r gwŷr a gymerasant yr anrheg honno, a chymerasant arian
yn ddwbl yn eu llaw, a Benjamin hefyd; a chyfodasant, ac a aethant i waered i'r
Aifft, a safasant gerbron Joseff.
43:16 A Joseff a ganfu Benjamin gyda hwynt; ac a ddywedodd wrth yr hwn
oedd olygwr ar ei dŷ, Dwg y gwŷr hyn i'r tŷ, a lladd laddfa, ac
arlwya: oblegid y gwŷr a gânt fwyta gyda myfi ar hanner dydd.
43:17 A'r gŵr a wnaeth fel y dywedodD Joseff: a'r gŵr a ddug
y dynion i dŷ Joseff.
43:18 A'r gwŷr a ofnasant, pan dducpwyd hwynt i dŷ Joseff;
ac a ddywedasant, Oblegid yr arian a roddwyd eilwaith yn ein sachau ni yr amser
cyntaf, y ducpwyd nyni i mewn; i fwrw hyn arnom ni, ac i ruthro i ni, ac i'n
cymryd ni yn gaethion, a'n hasynnod hefyd.
43:19 A hwy a nesasant at y gŵr oedd olygwr ar dŷ Joseff, ac
a lefarasant wrtho, wrth ddrws y tŷ,
43:20 Ac a ddywedasant, Fy arglwydd, gan ddisgyn y disgynasom yr amser
cyntaf i brynu lluniaeth.
43:21 A bu, pan ddaethom i'r llety, ac agoryd ein sachau, yna wele
arian pob un yng ngenau ei sach; ein harian ni, meddaf, yn ei bwys: ond ni a'i
dygasom eilwaith yn ein llaw.
43:22 Dygasom hefyd arian arall i waered yn ein llaw, i brynu
lluniaeth: nis gwyddom pwy a osododd ein harian ni yn ein ffetanau.
43:23 Yntau a ddywedodd, Heddwch i chwi; nac ofnwch: eich DUW chwi, a
DUW eich tad, a roddes i chwi drysor yn eich sachau; daeth eich arian chwi ataf
fi. Ac efe a ddug Simeon allan atynt hwy.
43:24 A'r gŵr a ddug y dynion i dŷ Joseff, ac a roddes
ddwfr, a hwy a olchasant eu traed; ac efe a roddes ebran i'w hasynnod hwynt.
43:25 Hwythau a baratoesant eu hanrheg erbyn dyfod Joseff ar hanner
dydd oblegid clywsent mai yno y bwytaent fara.
43:26 Pan ddaeth Joseff i'r tŷ, hwythau a ddygasant iddo ef yr
anrheg oedd ganddynt i'r tŷ, ac a ymgrymasant iddo ef hyd lawr.
43:27 Yntau a ofynnodd iddynt am eu hiechyd, ac a ddywedodd, Ai iach
yr hen ŵr eich tad chwi, yr hwn y soniasoch amdano? ai byw efe eto?
28 Hwythau a ddywedasant, Iach yw dy
was, ein tad ni, byw yw efe eto. Yna yr ymgrymasant, ac yr ymostyngasant.
29 Yntau a ddyrchafodd ei lygaid, ac
a ganfu ei frawd Benjamin, mab ei fam ei hun, ac a ddywedodd, Ai dyma eich
brawd ieuangaf chwi, am yr hwn y dywedasoch wrthyf fi? Yna y dywedodd, DUW a
roddo ras i ti, fy mab.
30 A Joseffa frysiodd, (oblegid
cynesasai ei ymysgaroedd ef tuag at ei frawd,) ac a geisiodd le i wylo; ac a
aeth i mewn i'r ystafell, ac a wylodd yno.
31 Gwedi hynny efe a olchodd ei
wyneb, ac a ddaeth allan, ac a ymataliodd, ac a ddywedodd, Gosodwch fara.
32 Hwythau a osodasant fwyd iddo ef
wrtho ei hun, ac iddynt hwy wrthynt eu hun, ac i'r Eifftiaid y rhai oedd yn
bwyta gydag ef wrthynt eu hunain: oblegid ni allai'r Eifftiaid fwyta bara
gyda'r Hebreaid, oherwydd ffieidd-dra oedd hynny gan yr Eifftiaid.
33 Yna yr eisteddasant ger ei fron
ef, y cyntaf-anedig yn ô1 ei
gyntafenedigaeth, a’r ieuangaf yn ôl ei ieuenctid: a rhyfeddodd y gwŷr bob
un wrth ei gilydd.
34 Yntau a gymerodd seigiau oddi ger
ei fron ei hun iddynt hwy: a mwy ydoedd saig Benjamin o bum rhan na seigiau yr
un ohonynt oll. Felly yr yfasant ac y gwleddasant gydag ef.
PENNOD 44
44:1 Ac efe a orchmynnodd i'r hwn oedd olygwr ar ei dŷ ef, gan
ddywedyd, llanw sachau'r gwŷr o fwyd, cymaint ag a allant ei ddwyn, a dod
arian pob un yng ngenau ei sach.
44:2 A dod fy nghwpan fy hun, sef y cwpan arian, yng ngenau sach yr
ieuangaf, gydag arian ei ŷd ef. Yntau a wnaeth yn ôl gair Joseff, yr hwn a
ddywedasai efe.
44:3 Y bore a oleuodd, a'r gwŷr a ollyngwyd ymaith, hwynt a'u
hasynnod.
44:4 Hwythau a aethant allan o'r ddinas. Ac nid nepwll, pan ddywedodd
Joseff wrth yr hwn oedd olygwr ar ei dŷ, Cyfod, a dilyn ar ôl y gwŷr:
a phan oddiweddech hwynt, dywed wrthynt, Paham y talasoch ddrwg am dda?
44:5 Onid dyma'r cwpan yr yfai fy arglwydd ynddo, ac yr arferai
ddewiniaeth wrtho? Drwg y gwnaethoch yr hyn a wnaethoch.
44:6 Yntau a'u goddiweddodd hwynt, ac a ddywedodd y geiriau hynny
wrthynt hwy.
44:7 Y rhai a ddywedasant wrtho yntau, Paham y dywed fy arglwydd y
cyfryw eiriau? na ato DUW i'th weision di wneuthur y cyfryw beth.
44:8 Wele, ni a ddygasom atat ti eilwaith o wlad Canaan yr arian a
gawsom yng ngenau ein sachau; pa fodd gan hynny y lladrataem ni arian neu aur o
dŷ dy arglwydd di?
44:9 Yr hwn o'th weision di y ceffir y cwpan gydag ef, bydded hwnnw
farw; a ninnau hefyd a fyddwn gaethweision i'm harglwydd.
44:10 Yntau a ddywedodd, Bydded yn awr fel y dywedasoch chwi: yr hwn y
ceffir y cwpan gydag ef a fydd was i mi, a chwithau a fyddwch ddieuog.
44:11 Hwythau a frysiasant, ac a ddisgynasant bob un ei sach i lawr,
ac a agorasant bawb ei ffetan.
44:12 Yntau a chwiliodd; ar yr hynaf y dechreuodd, ac ar yr ieuangaf y
diweddodd: a'r cwpan a gafwyd yn sach Benjamin.
44:13 Yna y rhwygasant eu dillad, ac a byniasant bawb ar ei asyn, ac a
ddychwelasant i'r ddinas.
44:14 A daeth Jwda a'i frodyr i dŷ Joseff, ac efe eto yno; ac a
syrthiasant i lawr ger ei fron ef.
44:15 A dywedodd Joseff wrthynt, Pa waith yw hwn a wnaethoch chwi? oni
wyddech chwi y medr gŵr fel myfi ddewiniaeth?
44:16 A dywedodd Jwda, Pa beth a ddywedwn wrth fy arglwydd? pa beth a
lefarwn? pa fodd yr ymgyfiawnhawn? cafodd DUW allan anwiredd dy weision: wele
ni yn weision i'm harglwydd, ie nyni, a'r hwn y cafwyd y cwpan gydag ef hefyd.
44:17 Yntau a ddywedodd, Na ato DUW i mi wneuthur hyn: y gŵr y
cafwyd y cwpan yn ei law, efe fydd was i mi; ewch chwithau i fyny, mewn
heddwch, at eich tad.
44:18 Yna yr aeth Jwda ato ef, ac a ddywedodd, Fy arglwydd, caffed,
atolwg, dy was ddywedyd gair yng nghlustiau fy arglwydd, ac na enynned dy lid
wrth dy was: oherwydd yr wyt ti megis Pharo.
44:19 Fy arglwydd a ymofynnodd â'i weision, gan ddywedyd, A oes i chwi
dad, neu frawd?
44:20 Ninnau a ddywedasom wrth fy arglwydd, Y mae i ni dad, yn hen ŵr;
a phlentyn ei henaint ef, un bychan: a'i frawd a fu farw, ac efe a adawyd ei
hunan o'i fam ef; a'i dad sydd hoff ganddo ef.
44:21 Tithau a ddywedaist wrth dy weision, Dygwch ef i waered ataf ft,
fel y gosodwyf fy llygaid arno.
44:22 A ni a ddywedasom wrth fy arglwydd,
Y llanc ni ddichon ymadael â'i dad: oblegid os ymedy efe â'i dad, marw fydd ei
dad.
44:23 Tithau a ddywedaist wrth dy weision.
Oni ddaw eich brawd ieuangaf i waered gyda chwi, nac edrychwch yn fy wyneb mwy.
44:24 Bu hefyd, wedi ein myned ni i fyny at dy was fy nhad, mynegasom
iddo ef eiriau fy arglwydd.
44:25 A dywedodd ein tad, Ewch eilwaith, prynwch i ni ychydig
luniaeth.
44:26 Dywedasom ninnau, Nis gallwn fyned i waered: os bydd ein brawd
ieuangaf gyda ni, nyni a awn i waered; oblegid ni allwn edrych yn wyneb y gŵr,
oni bydd ein brawd ieuangaf gyda ni.
44:27 A dywedodd dy was fy nhad wrthym ni, Chwi a wyddoch mai dau a
blantodd fy ngwraig i mi;
44:28 Ac un a aeth allan oddi wrthyf fi; minnau a ddywedais, Yn ddiau
gan larpio y llarpiwyd ef; ac nis gwelais ef hyd yn hyn:
44:29 Os cymerwch hefyd hwn ymaith o'm golwg, a digwyddo niwed iddo
ef; yna y gwnewch i'm penllwydni ddisgyn mewn gofid i fedd.
44:30 Bellach gan hynny, pan ddelwyf at dy was fy nhad, heb fod y
llanc gyda ni; (gan fod ei hoedl ef ynglŷn wrth ei hoedl yntau;)
44:31 Yna pan welo efe na ddaeth y llanc, marw fydd efe; a'th weision
a barant i benwynnedd dy was ein tad ni ddisgyn mewn gofid i fedd.
44:32 Oblegid dy was a aeth yn feichiau am y llanc i'm tad, gan
ddywedyd, Onis dygaf ef atat ti, yna byddaf euog o fai yn erbyn fy nhad byth.
44:33 Gan hynny weithian, atolwg, arhosed dy was dros y llanc, yn was
i'm harglwydd; ac aed y llanc i fyny gyda'i frodyr:
44:34 Oblegid pa fodd yr af i fyny at fy nhad, a'r llanc heb fod gyda
mi? rhag i mi weled y gofid a gaiff fy nhad.
PENNOD 45
45:1 Yna Joseff ni allodd ymatal gerbron y
rhai oll oedd yn sefyll gydag ef: ac efe a lefodd, Perwch allan bawb oddi
wrthyf. Yna nid arhosodd neb gydag ef, pan ymgydnabu Joseff a'i frodyr.
45:2 Ac efe a gododd ei lef mewn wylofain: a chlybu'r Eifftiaid, a
chlybu tŷ Pharo.
45:3 A Joseff a ddywedodd wrth ei frodyr, Myfi yw Joseff: ai byw fy
nhad eto? A'i frodyr ni fedrent ateb iddo; oblegid brawychasent ger ei fron ef.
45:4 Joseff hefyd a ddywedodd wrth ei frodyr, Dyneswch, atolwg, ataf
fi. Hwythau a ddynesasant. Yntau a ddywedodd, Myfi yw Joseff eich brawd chwi,
yr hwn a werthasoch i'r Aifft.
45:5 Weithian gan hynny na thristewch, ac na ddigiwch wrthych eich
hunain, am werthu ohonoch fyfi yma; oblegid i achub einioes yr hebryngodd DUW
fyfi o'ch blaen chwi.
45:6 Oblegid dyma ddwy flynedd o'r newyn o fewn y wlad; ac fe a fydd
eto bum mlynedd, y rhai a fydd heb nac âr na medi.
45:7 A DUW a'm hebryngodd i o'ch blaen chwi, i gadw i chwi hiliogaeth
yn y wlad, ac i beri bywyd i chwi, trwy fawr ymwared.
45:8 Ac yr awr hon nid chwi a'm hebryngodd i yma, ond DUW: ac efe a'm
gwnaeth i yn dad i Pharo, ac yn arglwydd ar ei holl dŷ ef, ac yn llywydd
ar holl wlad yr Aifft.
45:9 Brysiwch, ac ewch i fyny at fy nhad, a dywedwch wrtho, Fel hyn y
dywed dy fab Joseff: DUW a'm gosododd i yn arglwydd ar yr holl Aifft: tyred i
waered ataf; nac oeda:
45:10 A chei drigo yng ngwlad Gosen, a bod yn agos ataf fi, ti a'th
feibion, a meibion dy feibion, a'th ddefaid, a'th wartheg, a’r hyn oll sydd
gennyt:
45:11 Ac yno y'th borthaf; (oblegid pum mlynedd o'r newyn a fydd eto;)
rhag dy fyned mewn tlodi, ti, a'th deulu, a'r hyn oll sydd gennyt.
45:12 Ac wele eich llygaid chwi, a llygaid fy mrawd Benjamin yn
gweled, mai fy ngenau i sydd yn ymadrodd wrthych.
45:13 Mynegwch hefyd i'm tad fy holl anrhydedd i yn yr Aifft, a'r hyn
oll a welsoch; brysiwch hefyd, a dygwch fy nhad i waered yma.
45:14 Ac efe a syrthiodd ar wddf ei frawd Benjamin, ac a wylodd;
Benjamin hefyd a wylodd ar ei wddf yntau.
45:15 Ac efe a gusanodd ei holl frodyr, ac a wylodd arnynt: ac ar ôl
hynny ei frodyr a ymddiddanasant ag ef.
45:l6 A'r gair a ddaeth i dŷ Pharo, gan ddywedyd, Brodyr Joseff a
ddaethant: a da oedd hyn yng ngolwg Pharo, ac yng ngolwg ei weision.
45:17 A Pharo a ddywedodd wrth Joseff, Dywed wrth dy frodyr, Gwnewch
hyn; Llwythwch eich ysgrubliaid, a cherddwch, ac ewch i wlad Canaan;
45:18 A chymerwch eich tad, a'ch teuluoedd, a deuwch ataf fi: a
rhoddaf i chwi ddaioni gwlad yr Aifft, a chewch fwyta braster y wlad.
45:19 Gorchymyn yn awr a gefaist, gwnewch hyn: cymerwch i chwi o wlad
yr Aifft gerbydau i'ch rhai bach, ac i'ch gwragedd; a chymerwch eich tad, a
deuwch.
45:20 Ac nac arbeded eich llygaid chwi ddim dodrefn; oblegid da holl
wlad yr Aifft sydd eiddo chwi.
45:21 A meibion Israel a wnaethant felly: a rhoddodd Joseff iddynt hwy
gerbydau, yn ôl gorchymyn Pharo, a rhoddodd iddynt fwyd ar hyd y ffordd.
45:22 I bob un ohonynt oll y rhoddes bâr o ddillad: ond i Benjamin y
rhoddes dri chant o ddarnau arian, a phum pâr o ddillad.
45:23 Hefyd i'w dad yr anfonodd fel hyn; deg o asynnod yn llwythog o
dda yr Aifft, a deg o asennod yn dwyn ŷd, bara, a bwyd i'w dad ar hyd y
ffordd.
45:24 Yna y gollyngodd ymaith ei frodyr: a hwy a aethant ymaith: ac
efe a ddywedodd wrthynt hwy, Nac ymrysonwch ar y ffordd.
45:25 Felly yr aethant i fyny o'r Aifft, ac a ddaethant i wlad Canaan,
at eu tad Jacob;
45:26 Ac a fynegasant iddo, gan ddywedyd, Y mae Joseff eto yn fyw, ac
y mae yn llywodraethu ar holl wlad yr Aifft. Yna y llesgaodd ei galon yntau; oblegid nid oedd yn eu credu.
45:27 Traethasant hefyd iddo ef holl eiriau Joseff, y rhai a
ddywedasai efe wrthynt hwy. A phan ganfu efe y cerbydau a anfonasai Joseff i'w
ddwyn ef, yna y bywiogodd ysbryd Jacob eu tad hwynt.
45:28 A dywedodd Israel, Digon ydyw; y mae Joseff fy mab eto yn fyw:
af, fel y gwelwyf ef cyn fy marw.
PENNOD 46
46:1 Yna y cychwynnodd Israel, a'r hyn oll
oedd ganddo, ac a ddaeth i Beerseba, ac a aberthodd ebyrth i DDUW ei dad Isaac.
46:2 A llefarodd DUW wrth Israel mewn gweledigaethau nos, ac a ddywedodd,
Jacob, Jacob. Yntau a ddywedodd, Wele fi.
46:3 Ac efe a ddywedodd, Myfi yw DUW, DUW dy dad: nac ofna fyned i
waered i'r Aifft; canys gwnaf di yno yn genhedlaeth fawr.
46:4 Myfi a af i waered gyda thi i'r Aifft; a myfi gan ddwyn a'th
ddygaf di i fyny drachefn: Joseff hefyd a esyd ei law ar dy lygaid di.
46:5 A chyfododd Jacob o Beer-seba: a meibion Israel a ddygasant Jacob
eu tad, a'u rhai bach, a'u gwragedd, yn y cerbydau a anfonasai Pharo i'w ddwyn
ef.
46:6 Cymerasant hefyd eu hanifeiliaid, a'u golud a gasglasent yn nhir
Canaan, ac a ddaethant i'r Aifft, Jacob, a'i holl had gydag ef:
46:7 Ei feibion, a meibion ei feibion gydag ef, ei ferched, a merched
ei feibion, a'i holl had, a ddug efe gydag ef i'r Aifft.
46:8 A dyma enwau plant Israel, y rhai a ddaethant i'r Aifft, Jacob
a'i feibion Reuben, cynfab Jacob.
46:9 A meibion Reuben; Hanoch, a Phalu, Hesron hefyd, a Charmi.
46:10 A meibion Simeon, Jemwel, a Jamin, ac Ohad, a Jachin, a Sohar, a
Saul mab Canaanees.
46:11 Meibion Lefi hefyd; Gerson, Cohath, a Merari. '
46:12 ^ A meibion Jwda; Er, ac Onan, a Sela, Phares hefyd, a Sera: a
buasai farw Er ac Onan yn nhir Canaan. A meibion Phares oedd Hesron a Hamul.
46:13 Meibion Issachar hefyd. Tola, a Phufa, a Job, a Simron.
46:14 A meibion Sabulon, Sered, ac Elon, a Jaleel.
46:15 Dyma feibion Lea, y rhai a blantodd hi i Jacob ym Mesopotamia, a
Dina ei ferch: ei feibion a'i ferched oeddynt oll dri dyn ar ddeg ar hugain.
46:16 A meibion Gad, Siffion, a Haggi, Suni, ac Esbon, Eri, ac Arodi,
ac Areli.
46:17 A meibion Aser; Jimna, ac Isua, ac
Isui, a Bereia, a Sera eu chwaer hwynt. A meibion Bereia, Heber a Malchiel.
46:18 Dyma feibion Silpa, yr hon a roddodd Laban i Lea ei ferch: a hi
a blantodd y rhai hyn i Jacob, sef un dyn ar bymtheg.
46:19 Meibion Rahel, gwraig Jacob, oedd
Joseff a Benjamin.
46:20 Ac i Joseff y ganwyd, yn nhir yr Aifft, Manasse ac Effraim, y
rhai a blantodd Asnath, merch Potiffera offeiriad On, iddo ef.
46:21 A meibion Benjamin; Bela, a Becher, ac Asbel, Gera, a Naaman,
Ehi, a Ros, Muppim, a Huppim, ac Ard.
46:22 Dyma feibion Rahel, y rhai a blantodd hi i Jacob; yn bedwar dyn
ar ddeg oll.
46:23 A meibion Dan oedd Husim.
46:24 A meibion Nafftali; Jahseel, a Guni, a Jeser, a Silem.
46:25 Dyma feibion Bilha, yr hon a roddodd Laban i Rahel ei ferch: a
hi a blantodd y rhai hyn i Jacob, yn saith dyn oll.
46:26 Yr holl eneidiau y rhai a ddaethant gyda Jacob i'r Aifft, yn
dyfod allan o'i lwynau ef, heblaw gwragedd meibion Jacob, oeddynt oll chwe
enaid a thrigain.
46:27 A meibion Joseff, y rhai a anwyd iddo ef yn yr Aifft, oedd ddau
enaid: holl eneidiau tŷ Jacob, y rhai a ddaethant i'r Aifft, oeddynt ddeg
a thrigain.
46:28 Ac efe a anfonodd Jwda o'i flaen at Joseff, i gyfarwyddo ei
wyneb ef i Gosen: yna y daethant i dir Gosen.
46:29 A Joseff a baratodd ei gerbyd, ac a aeth i fyny i gyfarfod
Israel ei dad i Gosen; ac a ymddangosodd iddo: ac efe a syrthiodd ar ei wddf
ef, ac a wylodd ar ei wddf ef ennyd.
46:30 A dywedodd Israel wrth Joseff, Byddwyf farw bellach, wedi i mi
weled dy wyneb, gan dy fod di yn fyw eto.
46:31 A dywedodd Joseff wrth ei frodyr ac wrth deulu ei dad, Mi a af i
fyny, ac a fynegaf i Pharo, ac a ddywedaf wrtho, Fy mrodyr, a theulu fy nhad, y
rhai oedd yn nhir Canaan, a ddaethant ataf fi.
46:32 A'r gwŷr, bugeiliaid defaid ydynt: canys perchen
anifeiliaid ydynt; a dygasant yma eu praidd, a'u gwartheg, a’i hyn oll oedd
ganddynt.
46:33 A phan alwo Pharo amdanoch, dywedyd, Beth yw eich gwaith?
46:34 Dywedwch, Dy weision fuant drinwyr anifeiliaid o'u hieuenctid
hyd yr awr hon, nyni a'n tadau hefyd; er mwyn cael ohonoch drigo yn nhir Gosen:
canys ffieidd-dra yr Eifftiaid yw pob defaid.
PENNOD 47
47:1 Yna y daeth Joseff ac a fynegodd i Pharo, ac a ddywedodd, Fy
nhad, a’m brodyr, a'u defaid, a'u gwartheg, a'r hyn oll oedd ganddynt, a
ddaethant o dir Canaan; ac wele hwynt yn nhir Gosen.
47:2 Ac efe a gymerth rai o'i frodyr, sef pum dyn, ac a'u gosododd
hwynt o flaen Pharo.
47:3 A dywedodd Pharo wrth ei frodyr ef, Beth yw eich gwaith chwi? Hwythau
a ddywedasant wrth Pharo, Bugeiliaid defaid yw dy weision, nyni a'n tadau
hefyd.
47:4 Dywedasant hefyd wrth Pharo, I orymdaith yn y wlad y daethom, am
nad oes borfa i'r defaid gan dy weision; canys trwm yw y newyn yng ngwlad
Canaan: ac yr awr hon, atolwg, caed dy weision drigo yn nhir Gosen.
47:5 A llefarodd Pharo wrth Joseff, gan ddywedyd, Dy dad a'th frodyr a
ddaethant atat.
47:6 Tir yr Aifft sydd o'th flaen; cyflea dy dad a'th frodyr yn y man
gorau yn y wlad; trigant yn nhir Gosen: ac os gwyddost fod yn eu mysg wŷr
grymus, gosod hwynt yn ben-bugeiliaid ar yr eiddof fi.
47:7 A dug Joseff Jacob ei dad, ac a'i gosododd gerbron Pharo: a Jacob
a fendithiodd Pharo.
47:8 A dywedodd Pharo wrth Jacob, Pa faint yw dyddiau blynyddoedd dy
einioes di?
47:9 A Jacob a ddywedodd wrth Pharo, Dyddiau blynyddoedd fy ymdaith
ydynt ddeg ar hugain a chan mlynedd: ychydig a drwg fu dyddiau blynyddoedd fy
einioes, ac ni chyraeddasant ddyddiau blynyddoedd einioes fy nhadau yn nyddiau
eu hymdaith hwynt.
47:10 A bendithiodd Jacob Pharo, ac a aeth allan o ŵydd Pharo.
47:11 A Joseff a gyfleodd ei dad a'i frodyr, ac a roddes iddynt
feddiant yng ngwlad yr Aiffit, yng nghwr gorau y wlad, yn nhir Rameses, fel y
gorchmynasai Pharo.
47:12 Joseff hefyd a gynhaliodd ei dad, a'i frodyr, a holl dylwyth ei
dad, a bara, yn ôl eu teuluoedd.
47:13 Ac nid oedd bara yn yr holl wlad: canys y newyn oedd drwm iawn;
fel yr oedd gwlad yr Aifft, a gwlad Canaan, yn dyddfu gan y newyn.
47:14 Joseff hefyd a gasglodd yr holl arian a gawsid yn nhir yr Aifft,
ac yn nhir Canaan, am yr ymborth a brynasent hwy: a Joseff a ddug yr arian i dŷ
Pharo.
47:15 Pan ddarfu'r arian yn nhir yr Aifft, ac yng ngwlad Canaan, yr
holl Eifftiaid a ddaethant at Joseff, gan ddywedyd, Moes i ni fara: canys paham
y byddem ni feirw ger dy fron? oherwydd darfu'r arian.
47:16 A dywedodd Joseff, Moeswch eich anifeiliaid; a rhoddaf i chwi am
eich anifeiliaid, os darfu'r arian.
47:17 A hwy a ddygasant eu hanifeiliaid at Joseff: a rhoddes Joseff
iddynt fara am y meirch, ac am y diadelloedd defaid, ac am y gyrroedd gwartheg,
ac am yr asynnod; ac a'u cynhaliodd hwynt â bara, am eu holl anifeiliaid, dros
y flwyddyn honno.
47:18 A phan ddarfu'r flwyddyn honno, y daethant ato ef yr ail
flwyddyn, ac a ddywedasant wrtho, Ni chelwn oddi wrth fy arglwydd ddarfod yr
arian, a myned ein hysgrubliaid a'n hanifeiliaid at fy arglwydd; ni adawyd i ni
gerbron fy arglwydd onid ein cyrff a'n tir.
47:19 Paham y byddwn feirw o flaen dy lygaid, nyni a'n tir? prŷn
ni a'n tir am fara; a nyni a'n tir a fyddwn gaethion i Pharo: dod dithau i ni
had, fel y byddom fyw, ac na fyddom feirw, ac na byddo'r tir yn anghyfannedd.
47:20 A Joseff a brynodd holl dir yr Aifft i Pharo: canys yr Eifftiaid
a werthasant bob un ei faes; oblegid y newyn a gryfhasai arnynt: felly yr aeth
y tir i Pharo.
47:21 Y bobl hefyd, efe a'u symudodd hwynt i ddinasoedd, o'r naill gŵr
i derfyn yr Aifft hyd ei chwr arall.
47:22 Yn unig tir yr offeiriaid ni phrynodd efe: canys rhan oedd i'r
offeiriaid wedi ei phennu iddynt gan Pharo, a'u rhan a roddasai Pharo iddynt a
fwytasant hwy; am hynny ni werthasant hwy eu tir.
47:23 Dywedodd Joseff hefyd wrth y bobl, Wele, prynais chwi heddiw,
a'ch tir, i Pharo: wele i chwi had, heuwch chwithau y tir.
47:24 A bydded i chwi roddi i Pharo y bumed ran o'r cnwd; a bydd y
pedair rhan i chwi, yn had i'r maes, ac yn ymborth i chwi, ac i'r rhai sydd yn
eich tai, ac yn fwyd i'ch rhai bach.
47:25 A dywedasant, Cedwaist ni yn fyw: gad i ni gael ffafr yng ngolwg
fy arglwydd, a byddwn weision i Pharo.
47:26 A Joseff a osododd hynny yn ddeddf hyd heddiw ar dir yr Aifft,
gael o Pharo y bumed ran; ond o dir yr offeiriaid yn unig, yr hwn nid oedd
eiddo Pharo.
47:27 Trigodd Israel hefyd yng ngwlad yr Aifft o fewn tir Gosen, ac a
gawsant feddiannau ynddi; cynyddasant hefyd, ac amlhasant yn ddirfawr.
47:28 Jacob hefyd a fu fyw yn nhir yr Aifft ddwy flynedd ar bymtheg;
felly yr oedd dyddiau Jacob, sef blynyddoedd ei einioes ef, yn saith mlynedd a
deugain a chan mlynedd.
47:29 A dyddiau Israel a nesasant i farw: ac efe a alwodd am ei fab
Joseff, ac a ddywedodd wrtho, O chefais yn awr ffafr yn dy olwg, gosod, atolwg,
dy law dan fy morddwyd, a gwna â mi drugaredd a gwirionedd; na chladd fi,
atolwg, yn yr Aifft:
47:30 Eithr mi a orweddaf gyda’m tadau; yna dwg fi allan o'r Aifft, a
chladd fi yn eu beddrod hwynt. Yntau a ddywedodd, Mi a wnaf yn ôl dy air.
47:31 Ac efe a ddywedodd, Twng wrthyf. Ac efe a dyngodd wrtho. Yna Israel a ymgrymodd ar ben y
gwely.
PENNOD 48
48:1 A bu, wedi'r pethau hyn, ddywedyd o
un wrth Joseff, Wele, y mae dy dad yn glaf. Ac efe a
gymerth ei ddau fab gydag ef, Manasse ac Effraim.
48:2 A mynegodd un i Jacob, ac a ddywedodd, Wele dy fab Joseff yn
dyfod atat. Ac Israel
a ymgryfhaodd, ac a eisteddodd ar y gwely.
48:3 A dywedodd Jacob wrth Joseff, DUW, Hollalluog a ymddangosodd i mi
yn Lus, yng ngwlad Canaan, ac a'm bendithiodd:
48:4 Dywedodd hefyd wrthyf, Wele, mi a'th wnaf yn ffrwythlon, ac a'th
amlhaf, ac yn dyrfa o bobloedd y'th wnaf, a rhoddaf y tir hwn i'th had di ar dy
ôl di, yn etifeddiaeth dragwyddol.
48:5 Ac yr awr hon, dy ddau fab, y rhai a anwyd i ti yn nhir yr Aifft,
cyn fy nyfod atat i'r Aifft, eiddof fi fyddant hwy: Effraim a Manasse fyddant
eiddof fi, fel Reuben a Simeon.
48:6 A'th epil, y rhai a genhedlych ar eu hôl hwynt, fyddant eiddot ti
dy hun, ar enw eu brodyr y gelwir hwynt yn eu hetifeddiaeth.
48:7 A phan ddeuthum i o Mesopotamia, bu Rahel farw gyda mi yn nhir
Canaan, ar y ffordd, pan oedd eto filltir o dir hyd Effrath: a chleddais hi yno
ar ffordd Effrath: honno yw Bethlehem.
48:8 A gwelodd Israel feibion Joseff, ac a
ddywedodd, Pwy yw y rhai hyn?
48:9 A Joseff a ddywedodd wrth ei dad, Dyma fy meibion i, a roddodd
DUW i ni yma. Yntau a ddywedodd, Dwg hwynt, atolwg, ataf fi, a mi a'u
bendithiaf hwynt.
48:10 Llygaid Israel hefyd oedd drymion gan henaint, fel na allai efe
weled; ac efe a'u dygodd hwynt ato ef: yntau a’u cusanodd hwynt, ac a'u
cofleidiodd.
48:11 Dywedodd Israel hefyd wrth Joseff, Ni feddyliais weled dy wyneb;
eto, wele parodd DUW i mi weled dy had hefyd.
48:12 A Joseff a'u tynnodd hwynt allan wrth ei liniau ef, ac a
ymgrymodd i lawr ar ei wyneb.
48:13 Cymerodd Joseff hefyd hwynt ill dau, Effraim yn ei law ddeau tua
llaw aswy Israel, a Manasse yn ei law aswy tua llaw ddeau Israel; ac a'u
nesaodd hwynt ato ef.
48:14 Ac Israel a estynnodd ei law ddeau, ac a'i gosododd ar ben
Effraim, (a hwn oed yr ieuangaf,) a'i law aswy ar ben Manasse: gan gyfarwyddo
ei ddwylo trwy wybod; canys Manasse oedd y cynfab.
48:15 Ac efe a fendithiodd Joseff, ac a ddywedodd, DUW, yr hwn y
rhodiodd fy nhadau Abraham ac Isaac ger ei fron, DUW, yr hwn a'm porthodd er
pan ydwyf, hyd y dydd hwn,
48:16 Yr angel yr hwn a'm gwaredodd oddi wrth bob drwg, a fendithio'r
llanciau; fy enw hefyd, ac enw fy nhadau Abraham ac Isaac, a alwer arnynt:
heigiant hefyd yn lliaws yng nghanol y wlad.
48:17 Pan welodd Joseff osod o'i dad ei law ddeau ar ben Effraim, bu anfodlon
ganddo: ac efe a ddaliodd law ei dad, i’w symud hi oddi ar ben Effraim, ar ben
Manasse.
48:18 Dywedodd Joseff hefyd wrth ei dad, Nid felly, fy nhad: canys
dyma'r cynfab, gosod dy law ddeau ar ei ben ef.
48:19 A'i dad a omeddodd, ac a ddywedodd, Mi a wn, fy mab, mi a wn:
bydd hwn hefyd yn bobl, a mawr fydd hwn hefyd, ond yn wir ei frawd ieuangaf
fydd mwy nag ef, a'i had ef fydd yn lliaws o genhedloedd.
48:20 Ac efe a'u bendithiodd hwynt yn y dydd hwnnw, gan ddywedyd, Ynot
ti y bendithia Israel, gan ddywedyd, Gwnaed DUW di fel Effraim, ac fel Manasse.
Ac efe a osododd Effraim o flaen Manasse.
48:21 Dywedodd Israel hefyd wrth Joseff, Wele fi yn marw, a bydd DUW
gyda chwi, ac efe a'ch dychwel chwi i dir eich tadau.
48:22 A mi a roddais i ti un rhan goruwch dy frodyr, yr hon a ddygais
o law yr Amoriaid â'm cleddyf ac â'm bwa.
PENNOD 49
49:1 Yna y galwodd Jacob ar ei feibion, ac
a ddywedodd, Ymgesglwch, fel y mynegwyf i chwi yr hyn a ddigwydda i chwi yn y
dyddiau diwethaf.
49:2 Ymgesglwch, a chlywch, meibion Jacob; ie, gwrandewch ar Israel
eich tad.
49:3 Reuben fy nghynfab, tydi oedd fy ngrym, a dechreuad fy nerth,
rhagoriaeth braint, a rhagoriaeth cryfder.
49:4 Ansafadwy oeddit fel dwfr: ni ragori di; canys dringaist wely dy
dad; yna yr halogaist ef: fy ngwely a ddringodd.
49:5 Simeon a Lefi sydd frodyr; offer creulondeb sydd yn eu hanheddau.
49:6 Na ddeled fy enaid i'w cyfrinach hwynt: fy ngogoniant, na fydd un
â'u cynulleidfa hwynt: canys yn eu dig y lladdasant ŵr, ac o'u gwirfodd y
diwreiddiasant gaer.
49:7 Melltigedig fyddo eu dig, canys tost oedd; a'u llid, canys
creulon fu: rhannaf hwynt yn Jacob, a gwasgaraf hwynt yn Israel.
49:8 Tithau, Jwda, dy frodyr a'th glodforant di: dy law fydd yng ngwar
dy elynion; meibion dy dad a ymgrymant i ti.
49:9 Cenau llew wyt ti, Jwda; o'r ysglyfaeth y daethost i fyny, fy
mab: ymgrymodd, gorweddodd fel llew, ac fel hen lew: pwy a'i cyfyd ef?
49:10 Nid ymedy'r deyrnwialen o Jwda, na deddfwr oddi rhwng ei draed
ef, hyd oni ddêl Seilo; ac ato ef y bydd cynulliad pobloedd.
49:11 Yn rhwymo ei ebol wrth y winwydden, a llwdn ei asyn wrth y bêr
winwydden: golchodd ei wisg mewn gwin, a'i ddillad yng ngwaed y grawnwin.
49:12 Coch fydd ei lygaid gan win, a gwyn fydd ei ddannedd gan laeth.
49:13 Sabulon a breswylia ym mhorthleoedd y môr; ac efe a fydd yn
borthladd llongau, a'i derfyn fydd hyd Sidon.
49:14 Issachar sydd asyn asgyrnog, yn gorwedd rhwng dau bwn.
49:15 Ac a wêl lonyddwch mai da yw, a'r tir mai hyfryd: efe a ogwydda
ei ysgwydd i ddwyn, ac a fydd yn gaeth dan deyrnged.
49:16 Dan a farn ei bobl fel un o lwythau
Israel.
49:17 Dan fydd sarff ar y ffordd, a neidr ar y llwybr; yn brathu
sodlau'r march, fel y syrthio ei farchog yn ôl.
49:18 Am dy iachawdwriaeth di y
disgwyliais, ARGLWYDD.
49:19 Gad, llu a'i gorfydd; ac yntau a orfydd o'r diwedd.
49:20 O Aser bras fydd ei fwyd ef, ac efe a rydd ddanteithion
brenhinol.
49:21 Nafftali fydd ewig wedi ei gollwng, yn rhoddi geiriau teg.
49:22 Joseff fydd gangen ffrwythlon, cangen ffrwythlon wrth ffynnon,
ceinciau yn cerdded ar hyd mur.
49:23 A'r saethyddion fuant chwerw wrtho ef, ac a saethasant, ac a'i
casasant ef.
49:24 Er hynny arhodd ei fwa ef yn gryf, a breichiau ei ddwylo a
gryfhasant, trwy ddwylo grymus DDUW Jacob: oddi yno y mae y bugail, maen
Israel:
49:25 Trwy DDUW dy dad, yr hwn a'th gynorthwya, a'r Hollalluog, yr hwn
a'th fendithia â bendithion y nefoedd oddi uchod, a bendithion y dyfnder yn
gorwedd isod, a bendithion y bronnau a'r groth.
49:26 Rhagorodd bendithion dy dad ar fendithion fy rhieni, hyd derfyn
bryniau tragwyddoldeb: byddant ar ben Joseff, ac ar gorun yr hwn a neilltuwyd
oddi wrth ei frodyr.
49:27 Benjamin a ysglyfaetha fel blaidd: y bore y bwyty'r ysglyfaeth,
a'r hwyr y rhan yr ysbail.
49:28 Dyma ddeuddeg llwyth Israel oll, a dyma'r hyn a lefarodd eu tad
wrthynt, ac y bendithiodd efe hwynt: pob un yn ôl ei fendith y bendithiodd efe
hwynt.
49:29 Yna y gorchmynnodd efe iddynt, ac a ddywedodd wrthynt, Myfi a
gesglir at fy mhobl: cleddwch fi gyda'm tadau, yn yr ogof sydd ym maes Effron
yr Hethiad;
49:30 Yn yr ogof sydd ym maes Machpela, yr hon sydd o flaen Mamre, yng
ngwlad Canaan, yr hon a brynodd Abraham gyda'r maes gan Effron yr Hethiad, yn
feddiant beddrod.
49:31 Yno y claddasant Abraham a Sara ei wraig; yno y claddasant Isaac
a Rebeca ei wraig; ac yno y cleddais i Lea.
49:32 Meddiant y maes, a'r ogof sydd ynddo, a gaed gan feibion Heth.
49:33 Pan orffennodd Jacob orchymyn i'w feibion, efe a dynnodd ei
draed i'r gwely, ac a fu farw; a chasglwyd ef at ei bobl.
PENNOD 50
50:1 Yna y syrthiodd Joseff ar wyneb ei
dad, ac a wylodd arno ef, ac a’i cusanodd ef.
50:2 Gorchmynnodd Joseff hefyd i’w weision, y meddygon, berarogli ei
dad ef: felly y meddygon a beraroglasant Israel.
50:3 Pan gyflawnwyd iddo ddeugain niwrnod, (canys felly y cyflawnir
dyddiau y rhai a beraroglir,) yna yr Eifftiaid a’i harwylasant ef ddeng niwrnod
a thrigain.
50:4 Pan aeth dyddiau ei arwyl ef heibio, yna y llefarodd Joseff wrth
deulu Pharo, gan ddywedyd, Os cefais yr awr hon ffafr yn eich golwg, lleferwch
wrth Pharo, atolwg, gan ddywedyd,
50:5 Fy nhad a'm tyngodd, gan ddywedyd, Wele fi yn marw: yn fy medd yr
hwn a gloddiais i mi yng ngwlad Canaan, yno y'm cleddi. Ac yr awr hon caffwyf
fyned i fyny, atolwg, fel y claddwyf fy nhad; yna mi a ddychwelaf.
50:6 A dywedodd Pharo, Dos i fyny, a chladd dy dad, fel y'th dyngodd.
50:7 A Joseff a aeth i fyny i gladdu ei dad: a holl weision Pharo, sef
henuriaid ei dŷ ef, a holl henuriaid gwlad yr Aifft, a aethant i fyny
gydag ef,
50:8 A holl dŷ Joseff, a'i frodyr, a thŷ ei dad: eu rhai
bach yn unig, a'u defaid a'u gwartheg, a adawsant yn nhir Gosen.
50:9 Ac aeth i fyny gydag ef gerbydau, a gwŷr meirch hefyd: ac yr
oedd yn llu mawr iawn.
50:10 A hwy a ddaethant hyd lawr dyrnu Atad, yr hwn sydd dros yr
Iorddonen; ac a alarasant yno alar mawr, a thrwm iawn: canys gwnaeth alar dros
ei dad saith niwrnod.
50:11 Pan welodd y Canaaneaid, y rhai oedd yn preswylio yn y wlad, y
galar yn llawr dyrnu Atad, yna y dywedasant, Dyma alar trwm gan yr Eifftiaid:
am hynny y galwasant ei enw Abel-Misraim, yr hwn sydd dros yr Iorddonen.
50:12 A'i feibion a wnaethant iddo megis y gorchmynasai efe iddynt.
50:13 Canys ei feibion a'i dygasant ef i wlad Canaan, ac a'i
claddasant ef yn ogof maes Machpela: yr hon a brynasai Abraham gyda'r maes, yn
feddiant beddrod, gan Effron yr Hethiad, o flaen Mamre.
50:14 A dychwelodd Joseff i'r Aifft, efe, a'i frodyr, a'r rhai oil a
aethant i fyny gydag ef i gladdu ei dad, wedi iddo gladdu ei dad.
50:15 Pan welodd brodyr Joseff farw o'u tad, hwy a ddywedasant, Joseff
ond odid a'n casâ ni, a chan dalu a dâl i ni yr holl ddrwg a wnaethom ni iddo
ef.
50:16 A hwy a anfonasant at Joseff i ddywedyd, Dy dad a orchmynnodd o
flaen ei farw, gan ddywedyd,
50:17 Fel hyn y dywedwch wrth Joseff, Atolwg, maddau yr awr hon
gamwedd dy frodyr, a'u pechod hwynt, canys gwnaethant i ti ddrwg: ond yr awr
hon, maddau, atolwg, gamwedd gweision DUW dy dad. Ac wylodd Joseff pan
lefarasant wrtho.
50:18 A'i frodyr a ddaethant hefyd, ac a syrthiasant ger ei fron ef,
ac a ddywedasant, Wele ni yn weision i ti.
50:19 A dywedodd Joseff wrthynt, Nac ofnwch, canys a ydwyf fi yn lle DUW?
50:20 Chwi a fwriadasoch ddrwg i'm herbyn; ond DUW a'i bwriadodd i
ddaioni, i ddwyn i ben, fel y gwelir heddiw, i gadw yn fyw bobl lawer.
50:21 Am hynny, nac ofnwch yr awr hon: myfi a'ch cynhaliaf chwi, a'ch
rhai bach. Ac efe a'u cysurodd hwynt, ac a lefarodd wrth fodd eu calon.
50:22 A Joseff a drigodd yn yr Aifft, efe, a theulu ei dad: a bu
Joseff fyw gan mlynedd a deg.
50:23 Gwelodd Joseff hefyd, o Effraim, orwyrion: maethwyd hefyd blant
Machir, fab Manasse, ar liniau Joseff.
50:24 A dywedodd Joseff wrth ei frodyr, Myfi sydd yn marw: a DUW gan
ymweled a ymwêl â chwi, ac a'ch dwg chwi i fyny o'r wlad hon, i'r wlad a
dyngodd efe i Abraham, i Isaac, ac i Jacob.
50:25 A thyngodd Joseff feibion Israel, gan ddywedyd, DUW gan eich
gofwyo a'ch gofwya chwi, dygwch chwithau fy esgyrn i fyny oddi yma.
50:26 A Joseff a fu farw yn fab deng mlwydd a chant: a hwy a'i
peraroglasant ef, ac efe a osodwyd mewn arch yn yr Aifft.
DIWEDD
·····
Sumbolau arbennig: ŷŵ
Ble'r wyf i? Yr ych chi'n ymwéld ag un o
dudalennau'r Gwefan "CYMRU-CATALONIA"
On sóc? Esteu visitant una
pàgina de la Web "CYMRU-CATALONIA" (= Gal·les-Catalunya)
Weə(r) àm ai? Yùu àa(r) vízïting ə peij fròm dhə
"CYMRU-CATALONIA" (= Weilz-Katəlóuniə) Wéb-sait
Where am I? You are visiting a page from the
"CYMRU-CATALONIA" (= Wales-Catalonia) Website